مجله دانشکده دندان پزشکی اصفهان
سال:1393 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

مقدمه: آگاهی از موقعیت دقیق عصب آلوئولار تحتانی در تعیین مکان ایمن برای اقدام جراحی و برداشت استخوان یک عامل بسیار مهم می باشد. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط مولر سوم مندیبل با کانال مندیبولار با استفاده از الگوریتم های مختلف پردازش تصاویر (Cone Beam Computed Tomography) CBCT بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی تعداد 94 تصویر CBCT تهیه شده با دستگاه CSANEX که در آن عصب در مجاورت دندان عقل قرار داشت با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. روابط افقی و عمودی دندان مولر سوم نسبت به کانال مندیبولر با استفاده از سه الگوریتم پردازش تصویر Nerve Option، Panorama و Cross sectional مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 20 و با محاسبه نسبت Kappa و با استفاده از آزمون Chi Square مورد بررسی قرار گرفتند (0.05=a).یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در روابط افقی و عمودی اختلاف معنی داری (p value<0.05) میان سه الگوریتم پردازش تصویر وجود داشت. نسبت Kappa در بررسی رابطه عمودی با استفاده از دو حالت Nerve Option وCross sectional ، 0.713 بود (0.001>p value). نسبت Kappa در بررسی رابطه عمودی با استفاده از دو حالت Panorama وCross sectional ، 0.696 به دست آمد (0.001>p value). نسبت Kappa در بررسی رابطه افقی با استفاده از دو حالت Nerve Option وCross sectional ، 0.283 بود (0.001>p value). نسبت Kappa در بررسی رابطه افقی با استفاده از دو حالت Panorama وCross sectional ، 0.197 به دست آمد (0.001>p value).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه وجود اختلاف در تعیین موقعیت کانال مندیبولار را با استفاده از نماهای متفاوت CBCT نشان داد. بنابراین به منظور تعیین رابطه افقی و عمودی دقیق عصب با دندان نمی توان تنها به یک نما اکتفا کرد و بهتر است برای تایید تشخیص از نماهای متفاوتCBCT استفاده شود.

مقدمه: سازگاری نسجی مواد پانسمان یکی از مهم ترین خصوصیاتی از مواد دندانی است که باید مورد مطالعه قرار گیرد. از جمله پرمصرف ترین داروهای پانسمان هیدروکسید کلسیم می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی سمیت سلولی داروی کلشی سین و مقایسه آن با داروی هیدروکسید کلسیم بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی، از داروی کلشی سین و هیدروکسید کلسیم غلظت های 10، 5 و 2.5 میلی گرم بر میلی لیتری تهیه شد. سلول های فیبروبلاست رده C165 در محیط کشت قرار گرفت و پس از انکوبه شدن، غلظت های تهیه شده از مواد به محیط کشت اضافه شد. بعد از گذشت زمان های 24 ساعت و 72 ساعت و 7 روز، نمک تترازولیوم به سلول ها افزوده شد و کمیت فورمازان حاصله به روش اسپکتروفوتومتری در دستگاه الیزا اندازه گیری شد. برای ارزیابی کشندگی این دو ماده و پس از اتمام تیمار دارویی، سلول ها توسط محلول تریپان بلو 0.4 درصد رنگ آمیزی شده و سلول های زنده در زیر میکروسکوپ نوری شمارش شدند. در این مطالعه برای آنالیز داده ها از آزمون Kruskal-Wallis و Mann-Withney و T-TEST استفاده شد.یافته ها: گروه کنترل بدون اضافه نمودن هیچ غلظتی از مواد دارای بیش ترین میزان جذب نوری بود. میزان جذب نوری در همه غلظت ها در ماده هیدروکسید کلسیم در هر سه زمان تعیین شده بالاتر از کلشی سین بود (p value<0.05). هم چنین رنگ آمیزی تریپان بلو نشان داد که میانگین کشته شدن سلول های فیبروبلاست برای کلشی سین با اختلاف معنی داری بیش تر از کلسیم هیدروکساید بود (p value<0.001).نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه حاضر، میزان سمیت سلولی هر دو ماده از گروه کنترل بالاتر و در مورد ماده کلشی سین هم بیش تر از هیدروکسید کلسیم است. در نتیجه این طور به نظر می رسد که ماده هیدروکسید کلسیم هم چنان به عنوان مطلوب ترین انتخاب برای پانسمان داخل کانال در بین جلسات درمانی درمان ریشه مورد استفاده است.

مقدمه: افراد دیابتی به دلیل اختلالات سیستمیک در برابر بیماری های پریودنتال و پوسیدگی دندان آسیب پذیرند. ضروری است بیماران دیابتی نسبت به اهمیت رعایت رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان آگاهی داشته باشند. هدف مطالعه حاضر تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای شاهددار تصادفی بود. 150 بیمار دیابتی با روش نمونه گیری تصادفی از بین کل بیماران دیابتی تحت پوشش یک مرکز دیابت شهر قزوین انتخاب شدند. گروه های تجربی و کنترل پرسش نامه ها را (اطلاعات دموگرافیک، 26 سوال (TPB) Theory of Planned Behavior و مقیاس یادآوری 7 روز قبل استفاده از نخ و مسواک) قبل و 30 ماه بعد از جلسات آموزشی تکمیل کردند. مداخله آموزشی در 3 جلسه 45-30 دقیقه ای و به صورت بحث گروهی در گروه تجربی اجرا شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 20 و با آزمون های کای اسکوئر، t مستقل و زوجی، من ویتنی و ویلکاکسون آنالیز شد (0.05=a).یافته ها: افزایش معنادار در میانگین آگاهی (از 1.7±4.5 به 2.2±9.6)، نگرش (از 4.6±19.4 به 6.1±33.0)، هنجارهای انتزاعی (از 1.9±10.2 به 2.7±16.7)، کنترل رفتاری درک شده (از 3.0±10.8 به 3.3±15.5) و قصد (از 0.9±4.3 به 1.2±9.4) مشاهده شد (0.001>p value). دفعات مسواک زدن (از 0.3±1.03 به 0.3±1.6) و استفاده از نخ دندان (از 0.18±0.4 به 0.2±0.7) گروه تجربی نیز بهبود یافت (0.001>p value).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر بر اثربخشی مداخله آموزشی تئوری محور بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی تاکید می کند. توجه به سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی، کاربرد مداخلات آموزشی با تکیه بر مدل های تغییر رفتار مناسب در کنار کاربرد تکنیک های فردی می تواند از بار اقتصادی و بهداشتی بیماری های پریودنتال در بیماران دیابتی به طور محسوس بکاهد.

مقدمه: مال اکلوژن و پوسیدگی دندانی دو مورد از شایع ترین اختلالات درگیر کننده دهان و دندان می باشند. مطالعات متعددی که ارتباط بین مال اکلوژن و پوسیدگی را سنجیده اند نتایج متناقضی را گزارش کرده اند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین شاخص DMFS (Decay Missing Filling Surface) و انواع مختلف مال اکلوژن در یک گروه از کودکان 11 تا 14 ساله ایرانی بود.مواد و روش ها: این مطالعه نوعی مطالعه مقطعی است که در آن 281 کودک 11 تا 14 ساله (162 دختر و 119 پسر) بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای (Multistage stratified sampling) از بین تمامی مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر اصفهان وارد مطالعه شدند. معاینه دهانی در همه نمونه ها شامل اندازه گیری شاخص DMFS، اورجت قدامی، اوربایت قدامی، کراودینگ قدامی و فضای موجود بین دندان های قدامی به میلی متر انجام گردید. نتایج مطالعه با استفاده ازآزمون های رگرسیون خطی و همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 0.05 آنالیز گردید.یافته ها: شاخص DMFS ارتباط همبستگی مثبت معنی داری را با کراودینگ نشان داد (0.001=p value و 0.183=r). سایر انواع مال اکلوژن شامل اورجت، اوربایت و فضای موجود بین دندان های قدامی رابطه معنی داری با DMFS نداشتند (0.05<p value).نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های مطالعه حاضر از بین انواع مختلف مال اکلوژن، کراودینگ با DMFS ارتباط نشان داد، ولی اورجت، اوربایت و فضای موجود بین دندان های قدامی با DMFS رابطه ای نداشتند.

مقدمه: در میان روش های مختلف بازسازی نقایص موضعی استخوان، GBR (Guided Bone Regeneration) بهترین انتخاب بوده است. رگ سازی و فرآورده خونی جهت دستیابی به GBR مهم هستند و معمولا از عروق خونی موجود در استخوان ایجاد می شود. مطالعات حیوانی تاثیر دکورتیکاسیون بر بهبود نتایج GBR را یکسان گزارش نکرده اند. مطالعه مقدماتی حاضر با هدف ارزیابی موفقیت بازسازی استخوان با عمل دکورتیکاسیون استخوان و بدون آن انجام شد.مواد و روش ها: در یک مطالعه Quasi experimental (مقدماتی) از بین بیماران 50-30 ساله، 8 ناحیه بی دندانی از فک پایین که ارتفاع استخوان کافی و ضخامت باکولینگوالی ناکافی داشتند، جهت بازسازی قبل از جراحی ایمپلنت انتخاب شدند. طی جراحی مرحله اول ضخامت ریج استخوانی در فواصل 2 و 5 میلی متری کرست اندازه گیری شد. بازسازی با روش GBR بدون دکورتیکاسیون دیواره استخوانی باکال (جز در سه مورد از نمونه ها) انجام گردید. هفت ماه بعد، ضخامت ریج دوباره اندازه گیری و سپس بیوپسی انجام شد و پارامترهای بافت شناسی و هیستومورفومتری بررسی گردید. شاخص های توصیفی مطالعه و گزارش شد.یافته ها: در نواحی بدون دکورتیکاسیون در فاصله 2 و 5 میلی متری از کرست، میانگین افزایش عرض بالینی ریج به ترتیب 0.05±0.2 و 0.03±0.6 میلی متر بود در صورتی که برای نواحی با دکورتیکاسیون به طور میانگین 0.24±0.33 و 0.50±2.50 میلی متر بود. در همه موارد تماس مستقیم زنوگرفت و استخوان تازه تشکیل شده نمای غالب بود.نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های مطالعه حاضر، انجام دکورتیکاسیون قبل از بازسازی افقی به روش GBR در فک پایین نتایج بهتری از نظر بازسازی استخوان فراهم می کند.

مقدمه: آگاهی از اشکال احتمالی آناتومی و مورفولوژی سیستم کانال ریشه نقش کلیدی در موفقیت درمان ریشه دارد. هدف از این تحقیق بررسی آناتومی و مورفولوژی سیستم کانال ریشه دندان های مولر سوم فک بالای یک جمعیت انتخابی از مردم شهر کرمان در سال 90-89 بود.مواد و روش ها: در این بررسی توصیفی و مقطعی، 150 عدد دندان مولر سوم فک بالا به طور تصادفی از درمانگاه های شهر کرمان جمع آوری شد. حفره دسترسی به کانال ریشه بر روی دندان ها تراشیده شد و پالپ دندان ها با قرار دادن درون محلول هیپو کلریت سدیم 2.5-3 درصد طی 12 تا 24 ساعت به طور کامل خارج گردید. سپس مرکب هندی از ناحیه حفره دسترسی به داخل سیستم کانال ریشه تزریق گردید. بعد از گذشت 12 ساعت نمونه ها در محلول اسید نیتریک 5 تا 10 درصد دکلسیفیه شدند و درون درصدهای صعودی 70 درصد، 95 درصد و 100 درصد اتانول به مدت یک روز دهیدراته وسپس توسط محلول متیل سالیسیلات 5 درصد شفاف گردیدند. نمونه ها از جهت تعداد و شکل ریشه ها، تعداد کانال های موجود در هر ریشه، طبقه بندی کانال های موجود در هر ریشه براساس طبقه بندی ورتوچی، میزان شیوع ریشه های دیلاسره (dilacerate) و هم چنین کانالهای Cشکل بررسی شدند. درصد configuration های مختلف تعیین و ثبت شد.یافته ها: شیوع دندان های دارای 3 ریشه 42.6 درصد و شیوع دندان های 2 ریشه 39.3 درصد بود. 10 درصد دندان ها دارای 1 ریشه و 8.1 درصد از دندان ها دارای 4 ریشه بودند. 12.8 درصد از کل دندان ها حداقل دارای یک ریشه دیلاسره بوده و شیوع کانال C شکل در این دندان ها 3.5 درصد برآورد گردید.نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه حاضر، داشتن 3 ریشه شایع ترین فرم آناتومیک ممکن برای دندان های مولر سوم فک بالا در جمعیت مورد مطالعه در شهر کرمان می باشد.

مقدمه: موفقیت طولانی مدت و قابل پیش بینی در درمان ریشه نیازمند دبریدمان موثر و ضدعفونی کامل کانال ریشه است. هدف از این مطالعه تعیین اثر بره موم به عنوان ماده شستشودهنده کانال بر باکتری انتروکوک فکالیس و مقایسه آن با چند ماده متداول شستشودهنده داخل کانال بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی، تعداد 60 دندان تک کاناله با طول ریشه 13 میلی متر انتخاب و تاج آن ها قطع گردید. سپس نمونه ها پاک سازی و شکل دهی گردیدند و به 5 گروه 12 تایی تقسیم شدند و به ترتیب از سدیم هیپوکلریت 2.5 درصد، یدین پتاسیم یدید 1 درصد، کلرهگزیدین 0.2 درصد، عصاره الکلی بره موم و آب یونیزه استریل (گروه کنترل) به عنوان ماده شستشو دهنده کانال استفاده شد. پس از آن کانال ها با انتروکوک فکالیس آلوده گردید و یک بار کشت انجام شد. سپس نمونه ها مجددا با مواد شستشوی مورد مطالعه شستشو داده شد و کشت تهیه گردید. داده های جمع آوری شده وارد نرم افزار SPSS نسخه 20 گردیده و برای آنالیز آماری از t-test و One -Way ANOVA در سطح معنی داری 0.05=a استفاده گردید.یافته ها: در کشت اولیه و ثانویه تمامی گروه ها با گروه کنترل تفاوت معنی داری داشتند (p value=0.001). در کشت اولیه بین بره موم با هیپوکلریت سدیم نیز تفاوت معنی داری دیده شد (p value=0.025). در کشت ثانویه بین بره موم با سایر گروه ها و بین یدین پتاسیم یدید با سایر گروه ها بجز هیپوکلریت سدیم (p value=0.116) تفاوت معنی داری دیده شد (p value<0.05). بین کلرهگزیدین با هیپوکلریت سدیم نیز تفاوت معنی داری دیده شد (p value=0.002).نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه حاضر بره موم نسبت به سایر مواد شستشوی کانال، اثر ضد باکتری بهتری بر باکتری انتروکوک فکالیس دارد. هم چنین تمامی مواد شستشو دهنده مورد استفاده اثر ضد باکتری بیش تری نسبت به آب داشتند.

مقدمه: توجه به سطح رضایت مراجعین به مراکز درمانی، نقش موثری در برنامه ریزی های مدیریتی در سیستم های خدمات سلامتی ایفا می کند. این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایت مندی بیماران مراجعه کننده به مطب های دندان پزشکی در شهر فسا انجام شد.مواد و روش ها: این تحقیق از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر روش اجرا به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شد. پرسش نامه خودساخته در مقیاس 5 قسمتی لیکرت در سه بخش، به وسیله مصاحبه تکمیل گردید. تعداد 400 نفر از بیماران مورد مصاحبه قرار گرفته، اطلاعات گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای SPSS نسخه 20 و Minitab نسخه 16 با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون آماری کای دو تجزیه و تحلیل گردید (a=0.05). روایی پرسش نامه از نظر معیاری و محتوایی تامین شد. برای تعیین پایایی، آلفای کرونباخ محاسبه شد که 0.91 بود.یافته ها: در بین متغیرهای دموگرافیگ و زمینه ای، بین میزان رضایت مندی و متغیرهای سطح تحصیلات، شغل، جنسیت از نظر آماری رابطه معناداری مشاهده شد (p value<0.001). بین شاخص رضایت کلی بیماران و شاخص وفاداری ضریب همبستگی 0.673 تعیین گردید (p value=0.02). هزینه خدمات دندان پزشکی، رسیدگی دقیق به بیمار و گرفتن شرح حال و معاینه کامل توسط دندان پزشک، نحوه برخورد و احترام منشی دندان پزشک با بیماران و نحوه نوبت دهی به بیمار به عنوان مهم ترین اولویت های کلیدی بهبود خدمات دندان پزشکان مطرح شدند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش حاکی از رضایت کلی بیماران از خدمات دندان پزشکان است. هر چند که به نظر می رسد با اصلاح نقایص بر اساس نظر بیماران می توان رضایت مندی بالاتری به دست آورد.

مقدمه: رسانه، یک منبع مهم جهت انتقال پیام های سلامت به عموم مردم می باشد. این مطالعه به منظور بررسی میزان اطلاع رسانی درباره موضوعات سلامت دهان و دندان در رسانه های عمومی و تخصصی سلامت با مخاطب عام در سال 1391-1390 انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی و توصیفی، دو روزنامه عمومی، یک مجله تخصصی سلامت با مخاطب عام و یک برنامه تلویزیونی مرتبط با سلامت که همگی به صورت کشوری توزیع یا پخش می شوند، دربازه زمانی سال91-1390 بررسی شدند. مقالات و برنامه هایی که محتوی اطلاعات مرتبط با عناوین مختلف سلامت دهان و دندان بودند، جمع آوری شدند. یک شاخص 7 آیتمی به منظور بررسی کیفیت اطلاعات پیشگیری از بیماری های دهان به طور جداگانه طراحی شد (با نمره دهی از صفر تا 14). داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی تحلیل گردید.یافته ها: از میان 853 مورد بررسی شده، در مجموع تعداد 102 مقاله و برنامه مرتبط با سلامت دهان و دندان به دست آمد. پوسیدگی دندان و مراقبت از دندان های شیری بیش ترین عنوان هایی بودند که در 37 درصد مطالب وجود داشتند و پس از آن درمان های ارتودنسی و تغذیه (هر کدام با 16 درصد) و مسواک زدن و نخ دندان (با 14 درصد) قرار داشتند. سایر عنوان ها میزان کم تر از 10 درصد داشتند. برای تعداد 38 مقاله پیشگیری به دست آمده در مجموع، میانگین نمره کیفیت 12.5 به دست آمد.نتیجه گیری: مطالب مرتبط با سلامت دهان و دندان در درصد پایینی از مطالب رسانه های جمعی در کشور ایران به چشم می خورند و در عین حال کلیه عنوان های مورد نیاز را نیز تحت پوشش قرار نمی دهند. انتظار می رود به منظور ارتقا سلامت دهان و دندان افراد جامعه، رسانه ها با ارایه اطلاعات مرتبط با سلامت دهان در سطح وسیع تر، نقش موثرتری ایفا نمایند.

مقدمه: بیماری های پری اپیکال دندانی، نتیجه نهایی پولپیت های درمان نشده یا نقصان درمان های ریشه هستند که به طور کلی همه آن ها را ضایعات پری اپیکال می نامند. پولپیت های دندانی نیز نتیجه نهایی پوسیدگی های دندانی پیشرفته یا تروماهای شدید دندانی که پالپ را درگیر نموده اند، می باشند. گسترش عفونت های دندانی به بافت های مجاور دهان و حتی از طریق خون و لنف به ساختمان های دورتر می تواند با خطرات جدی تر همراه شود. بنابراین شناسایی، تشخیص و درمان زود هنگام و صحیح ضایعات پری اپیکال جهت اجتناب از خطرات بالقوه آنها الزامی است. در مطالعه حاضر، با توجه به اهمیت و شیوع بالای ضایعات پری اپیکال، به بررسی این ضایعات و گسترش عفونت های دندانی پرداخته شده است.شرح مقاله: در این مطالعه، مقالات موجود در مورد نمای کلینیکی، رادیوگرافی، هیستوپاتولوژی و درمان ضایعات پری اپیکال و هم چنین در مورد عفونت های گسترش یافته دندانی با جستجو در PubMed، EBSCO، ISC، Google Scholar در فاصله زمانی سال های 2000 تا 2012 مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: پریودنتیت پری اپیکال از شایع ترین بیماری های با منشا دندانی است که نوع مزمن آن یا گرانولوم پری اپیکال، شایع تر از نوع حاد یا آبسه پری اپیکال می باشد. کیست رادیکولار نیز از عواقب گرانولوم پری اپیکال بوده که شایع ترین کیست ادنتوژنیک می باشد. ضایعات التهابی با منشا دندانی قادر به گسترش به مغز استخوان و ایجاد استئومیلیت هستند. هم چنین این ضایعات در صورت عدم کنترل به موقع سبب بیماری های حاد و وخیم از جمله آبسه بافت نرم و سلولیت می شوند.تشخیص به موقع ضایعات پری اپیکال منجر به کنترل راحت تر، درمان موفق تر و پیش آگهی بهتر می گردد.