مجله تحقیقات زنان(مجله مطالعات زنان)
سال:1387 | دوره:2 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

چکیده فارسی:عزت نفس فرد از کجا نشات می گیرد؟ آیا بین زن و مرد از این لحاظ تفاوت وجود دارد. فرض بر این است که عزت نفس با نرم های مناسب جنسیت و زمینه و قلمرو فرهنگی، جدایی و استقلال برای مردان و ارتباط میان فردی و همبستگی برای زنان مرتبط است. یافته های پژوهشی نشان می دهد که عزت نفس مردان با فرایند فردگرایی که در آن موقعیتهای شخصی فرد و عزت نفس زنان با فرایندی که در آن پیوند و همبستگی با افراد مهم و معنادار زندگی است، مورد تاکید هستند. این یافته ها با توجه به کاربرد آنها برای ساختار و پویایی های «خود» در هر دو جنس مورد بحث قرار می گیرد. چکیده عربی:من أین تنشأ عزة النفس لدی المرء؟ هل ثمة فارق بین الرجل والمراة من هذه الناحیة؟ وافتراضا فإن عزة النفس ذی علاقة بالقواعد المتناسبة مع الجنس (من حیث الذکورة والأنوثة) و الخلفیة الثقافیة و الإستقلال لدی الرجال و الإرتباط بین الأفراد و التضامن من أجل النساء. إن المعطیات البحثیة تظهر بأن عزة النفس لدی الرجال مرتبطة بالنزعة الفردیة و المیزات الشخصیة للفرد و عزة النفس لدی النساء مرتبطة بالترابط و التواصل مع الأشخاص المهمین. ویتم مناقشة هذه المعطیات من حیث استخداماتها من أجل دینامیکیة «الأنا» فی کلا الجنسین.

چکیده فارسی:در جهت مقایسه تمایلات تفکر انتقادی و مولفه های آن بر اساس جنس و رشته تحصیلی 714 نفر از دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دو رشته ریاضی فیزیک و علوم انسانی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از مناطق 6 و 11 آموزش و پرورش شهر تهران، انتخاب شدند و به پرسشنامه تمایلات تفکر انتقادی کالیفرنیا (فشیون، فشیون و گانکرلو، 2001) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که دو جنس فقط در دو مولفه تمایلات تفکر انتقادی تفاوت معناداری دارند: اعتماد به توانایی تفکر انتقادی خود و بلوغ در قضاوت. از طرفی دو مولفه اعتماد به توانایی تفکر انتقادی خود و جستجوگری حقایق تفاوت معناداری را برحسب رشته تحصیلی نشان می دهند. درنهایت اثر تعاملی جنسیت و رشته تحصیلی بر مولفه های تفکر انتقادی تفاوت معناداری را در اعتماد به توانایی تفکر انتقادی خود و بلوغ در قضاوت نشان داد. می توان نتیجه گرفت که تمایلات تفکر انتقادی متاثر از جنسیت و رشته تحصیلی می باشد. چکیده عربی:تم فی اطار مقارنة میول الفکر النقدی و عناصره علی اساس الجندر (الذکورة و الأنوثة) و الفرع الدراسی، انتخاب 714 شخصا من التلامذة من البنات و البنین للسنة الثالثة لفرعی الریاضیات - الفیزیاء و العلوم الإنسانیة من خلال اعتماد اسلوب اختیار العینات العنقودیة من منطقتی 6 و 11 للتربیة و التعلیم فی مدینة طهران حیث أجابوا علی استمارة کالیفرنیا لمیول الفکر النقدی (فشیون، فشیون و غانکرلو، 2001). و تظهر نتائج البحث بان الجنسین یختلفان فقط فی عنصرین لمیول الفکر النقدی: الثقة بقدرات فکرهم النقدی والبلوغ فی اصدار الأحکام. من جهة أخری فان عنصری الثقة بقدرات الفکر النقدی و البحث عن الحقائق، تظهر تباینا ذا مغزی فی الفرعین الدراسیین. و بالتالی فان الأثر التعاملی للجندر و الفرع الدراسی علی عناصر الفکر النقدی أظهر تباینا ذا مغزی فی الثقة بقدرات الفکر النقدی و البلوغ فی إصدار الأحکام.و یمکن استنتاج أن میول الفکر النقدی تتاثر بالجندر و الفرع الدراسی.

چکیده فارسی:هدف این پژوهش بررسی ناموزونی های موجود در شاخصهای حضور زنان در آموزش عالی ایران است و در راستای دستیابی به هدف فوق تمایز دانشجویان دختر و پسر در انتخاب رشته تحصیلی، تفاوتهای حضور دانشجویان دختر در سطوح مختلف تحصیلی، چگونگی میزان مشارکت زنان در ترکیب اعضای هیات علمی، سهم زنان دانشجو و پژوهشگر از جوایز علمی و مشارکت زنان دانشگاهی در مدیریت نهادهای علمی بررسی می شود.این پژوهش برای بررسی موضوعات مزبور به تحلیل اطلاعات موجود می پردازد و در پاره ای موارد نیز از طریق بررسیهای اسنادی به خصوص بررسی گزارشهای سالیانه آموزش عالی، اطلاعات تازه ای را تولید و ارائه می کند. داده های این پژوهش نشان می دهدکه افزایش شاخص حضور زنان در آموزش عالی با میزان مشارکت آنان در کلیه عرصه های علمی از جمله حضور در هیات های علمی، عضویت در هیات تحریریه مجلات علمی، عضویت در هیات مدیره انجمنهای علمی و کسب جوایز علمی توازن ندارد. بخش پایانی پژوهش با جمع بندی یافته های تحقیق تلاش دارد تا با استمداد از نظریه سقف شیشه ای به یک تحلیل نظری از وضعیت مشارکت کمی و کیفی زنان در آموزش عالی دست پیدا کند. چکیده عربی:یهدف هذا البحث إلی دراسة عدم التوازن السائد فی مؤشرات حضور المراة فی التعلیم العالی فی ایران. و قدتم فی هذا الإطار دراسة التمایز بین الطالبات و الطلبة فی انتخاب الفروع الدراسة، و التباینات المتعلقة بحضور الطالبات فی المراحل الدراسة المختلفة، و کیفیة نسبة مشارکة المراة فی ترکیبة اعضاء الهیئة العلمیة، و حصة الطالبات و الباحثات فی الحصول علی الجوائز العلمیة و مشارکة المراة الجامعیة فی ادارة المؤسسات العلمیة.و من اجل دراسة هذه الموضوعات، یقوم البحث بتحلیل المعطیات المتاحة کما یقوم فی بعض الحالات بانتاج و تقدیم معطیات جدیدة عن طریق الدراسة الأسنادیه لاسیما دراسة التقاریر السنویة للتعلیم العالی. و تظهر معطیات هذا البحث بأن زیادة مؤشر حضور المراة فی التعلیم العالی، غیر متوازنة مع نسبة مشارکة المراة فی کافة المجالات العلمیة بما فیها تواجدها فی الهیئات العلمیة و العضویة فی الهیئات التحریریة للمجلات العلمیة و العضویة فی مجالس ادارة الجمعیات العلمیة و الحصول علی الجوائز العلمیة. و یعطی القسم النهائی من البحث استنتاجا لمعطیات البحث و یحاول من خلال اعتماد نظریة السقف الزجاجی، التوصل الی تحلیل نظری عن وضع المشارکة الکمیة و الکیفیة للمراة فی التعلیم العالی.

چکیده فارسی:این مقاله تاثیر سیاست مالی دولت بر نرخ مشارکت زنان را مورد آزمون تجربی قرار می دهد. نرخ مشارکت زنان در واقع شاخصی برای فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی زنان محسوب می شود. در ایران دولت نقش مهمی در اقتصاد دارد. در این صورت ارزیابی اثر مخارج و درآمدهای دولت (سیاست مالی) بر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی زنان ایران از اهمیت برخوردار است. این مقاله به آزمون تجربی تاثیر سیاست مالی بر نرخ مشارکت زنان در دوره 1386-1355 می پردازد. نتایج نشان می دهد که کل مخارج دولت بر نرخ مشارکت زنان تاثیر مثبت و تاثیر در آمدهای دولت بر آن منفی است. از سوی دیگر اثر در آمدها و مخارج دولت به تفکیک در آمدهای مالیاتی، در آمد حاصل از صدور نفت و مخارج جاری، مخارج توسعه ای بر نرخ مشارکت زنان نیز مورد آزمون تجربی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که اثر در آمدهای مالیاتی و مخارج جاری بر نرخ مشارکت زنان مثبت و اثر در آمدهای حاصل از صادرات نفت و مخارج توسعه ای بر آن منفی است. نتایج به دست آمده تاییدی بر نتایج سایر تحقیقات است که در آنها افزون بر مقدار مطلق مخارج و در آمدهای دولت بر کارایی و اثربخشی سیاستهای مالی نیز تاکید شده است. چکیده عربی:تقوم هذه الدراسة باختبار تجریبی لأثر السیاسة المالیة للحکومة علی معدل مشارکة المراة. ان معدل مشارکة المراة یعد فی الحقیقة مؤشرا علی النشاطات الاقتصادیة و الاجتماعیة للمراة. و فی ایران، تضطلع الحکومة بدور مهم فی الاقتصاد. لذلک فان تقییم أثر نفقات و عوائد الحکومة (السیاسة المالیة) علی النشاطات الاقتصادیة و الاجتماعیة للمراة الایرانیة، یکتسی أهمیة.و یقوم هذا المقال باجراء اختبار تجریبی لتاثیر السیاسة المالیة علی معدل مشارکة المراة فی الفترة من 1976 إلی 2007. و تظهر النتائج بان مجمل نفقات الحکومة لها أثر ایجابی و عوائد الحکومة لها أثر سلبی علی مشارکة المراة. و من جهة أخری فإنه تم اختبار تجریبی لأثر عوائد و نفقات الحکومة، سواء العوائد المتاتیة من الضرائب، و عوائد تصدیر النفط و النفقات الجاریة و النفقات التنمویة، علی معدل مشارکة المراة. و تشیر النتائج إلی أن العوائد المتاتیة من الضرائب و النفقات الجاریة لها اثر ایجابی علی مشارکة المرأة فیما کان لعوائد النفط و النفقات التنمویة أثر سلبی علیها. إن النتائج الحاصلة تشکل تاکیدا لسائر الأبحاث التی تناولت فاعلیة و مدی تاثیر السیاسات المالیة اضافة الی المقدار المطلق لنفقات الحکومة و عوائدها.

چکیده فارسی:اگرچه در مدلهای ساده اقتصاد کلان می توان مقدار عرضه و تقاضای نیروی کار را به سادگی تابع سطح قیمتها (اعم از واقعی یا اسمی) تصور کرد و بر آن اساس نقطه تعادل در بازار کار را (که تعیین کننده سطح دستمزد و مقدار عرضه و تقاضای نیروی کار است) محاسبه کرد، اما عوامل دیگری نیز می تواند به صورتی معنادار این تعادل را بر هم زند. از این رو وقتی می توان تعادل در بازار کار را تنها تابعی از سطح دستمزدها دانست که کلیه عوامل دیگر را ثابت فرض کرد. جنسیت، از جمله متغیرهایی است که می تواند تعادل در بازار کار را به خصوص در اقتصادی که بازار کار با توجه به این عامل تقسیم می شود، تحت تاثیر قرار دهد. این مقاله با هدف بررسی دیدگاههای مختلف درباره تاثیر عامل جنسیت بر اشتغال طی برنامه سوم توسعه در استانی با ویژگیهای فرهنگی خاص در بازار کار، استان یزد، طراحی شده است. حدود 61000 جوینده کار طی برنامه سوم توسعه (که یک سوم آنان را زنان تشکیل داده اند)، مسوولان و صاحب نظران بازار کار و حوزه اشتغال و نیز کارآفرینان و صاحبان حرف استان یزد، سه جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده و داده های مورد نیاز برای بررسی دیدگاههای آنها با تکنیک پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد از نگاه اکثریت گروههای سه گانه بررسی شده که در مجموع ساختار بازار کار را در هر اجتماع شکل می دهند، تفکیک کار درون و بیرون منزل بر اساس جنسیت امری غیر واقعی است. با این وجود، پذیرش اولویت کار برای مردان و کار نیمه وقت برای زنان به وسیله هر سه گروه تایید تئوری جنسیتی در بازار کار استان یزد است. پذیرش کار نیمه وقت به وسیله اکثریت قاطع زنان جویای کار و اکثریت صاحب نظران و کارآفرینان موضوعی است که می تواند به عنوان اصلی اساسی در راستای سیاستهای بازار کار مد نظر قرار گیرد. چکیده عربی:رغم أنه یمکن فی النماذج البسیطة للإقتصاد العام التصور بسهولة بأن کمیة العرض والطلب فی سوق العمل تابعة لمستوی الأسعار (سواء الحقیقة او الإسمیة) والقیام علی أساس ذلک بحساب نقطة التعادل فی سوق العمل والتی تحدد مستوی الأجور وکمیة العرض والطلب بشان القوی العاملة إلا أن ثمة عوامل أخری بوسعها إرباک هذا التعادل بصورة ذات مغزی، ولذلک فانه یمکن اعتبار أن التعادل فی سوق العمل یشکل التابع الوحید لمستوی الأجور عندما نفترض أن جمیع العوامل الأخری ثابتة. إن الجنس من یعد من المتغیرات التی بامکانها التاثیر علی التعادل فی سوق العمل خاصة فی الإقتصاد الذی یتم فیه توزیع سوق العمل علی أساس هذا العامل. وقد وضع هذا المقال بهدف دراسة وجهات النظر المختلفة حول أثر عامل الجنس علی فرص العمل خلال الخطة التنمویة الثالثة فی محافظة تتمتع بمیزات ومواصفات ثقافیة خاصة فی سوق العمل وهی محافظة یزد. إن 61000 باحث عن العمل خلال الخطة التنمویة الثالثة (وثلثهم من النساء)، المسؤولین وأصحاب الرای فی سوق العمل، موفری فرص العمل وأصحاب الحرف بمحافظة یزد یشکلون العینات الإحصائیة الثلاث لهذا البحث وتم جمع المعطیات اللازمة لدراسة وجهات نظرهم عن طریق الإستماره. وتظهر نتائج البحث أنه من وجهة نظر أغلبیة المجموعات الثلاث والتی تشکل إجمالا هیکلیة سوق العمل فی أی اجتماع، فان تقسیم العمل داخل وخارج المنزل علی أساس الجنس أمر غیر حقیقی. ورغم ذلک فان التسلیم بأولویة العمل للرجال والعمل بنصف دوام للنساء من قبل المجموعات الثلاث، یشکل تاکیدا علی النظریة الجنسیة فی سوق العمل بمحافظة یزد. إن قبول العمل بنصف دوام من قبل الأغلبیة الساحقة من النساء الباحثات عن العمل وأغلبیة اصحاب الرای وموفری فرص العمل یعد موضوعا بإمکانه أن یؤخذ بنظر الإعتبار کمبدأ اساسی فی إطار سیاسات سوق العمل.

چکیده فارسی:تناسب کار و زندگی، مهمترین چالش پیش روی کارکنان در عصر حاضر است. کارکنان به دنبال توازن معقول میان کار و زندگی خود بوده و این مساله به خصوص برای زنان ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار است. ناتوانی در حل تضاد بین کار و خانواده منبع عمده استرس شغلی بوده و موجب عدم رضایت شغلی و شخصی می شود. برای فایق آمدن بر این مشکلات، باید به دنبال روشهایی بود که ضمن پاسخگویی به نیاز سازمانها، فشار روحی کمتری را بر کارکنان تحمیل کند و منجر به ارتقای میزان بهره وری ایشان شود. در این مقاله ضمن بررسی وضعیت زنان دانشور و سهم ایشان در بازار کار، به بررسی روشهای کاری منعطف و به خصوص روش تسهیم شغل پرداخته و با انجام مصاحبه ساختاریافته با مدیران و مسوولان دانشگاه آزاد، به بررسی دیدگاههای ایشان در خصوص امکان پذیری و تاثیرات اجرای روش تسهیم کار در مورد زنان دانشور شاغل در دانشگاه، پرداخته شده است. پس از انجام روش کیفی، پرسشنامه طراحی شده و نگرش زنان نسبت به تسهیم شغل نیز سنجش شده است. نتایج تحقیقات کمی نشان می دهد که زنان نگرش مثبتی به تسهیم شغل دارند ولی باید مراقب بود که تسهیم شغل موجب تضعیف قدرت چانه زنی زنان دانشور نشود. چکیده عربی:إن التناسب بین العمل و الحیاة یشکل أهم التحدیات التی یواجهها العاملون فی العصر الحاضر. إن العاملین بصدد ایجاد التوازن المعقول بین عملهم وحیاتهم و إن هذه القضیة تحظی بأهمیة بالغة خاصة بالنسبة للمرأة إلایرانیة. إن العجز فی حل التضاد بین العمل و الأسرة یشکل مصدرا رئیسیا لضغوطات العمل و یؤدی إلی عدم الرضا المهنی والشخصی. و من أجل التغلب علی هذه المشکلة فإنه یجب البحث عن أسالیب تلبی احتیاجات و متطلبات الدوائر والأجهزة حیث تفرض فی الوقت ذاته ضغوطا نفسیة أقل علی العاملین والموظفین و تسهم فی النهوض بالنسبة الإنتاجیة لدیهم. یتناول هذا المقال وضع النساء المثقفات وحصتهن فی سوق العمل إضافة إلی أسالیب العمل المرنة لاسیما أسلوب إلاسهام فی العمل، و یقوم بإجراء مقابلات مع مدراء و مسؤولی الجامعة الحرة، لمعرفة رایهم فیما یخص أثر تطبیق أسلوب إلاسهام فی العمل علی النساء العاملات فی الجامعة.و بعد إنجاز الأسلوب الکیفی، تم وضع استبیان لتقییم رؤیة النساء تجاه إلاسهام فی العمل. إن نتائج البحوث الکمیة تظهر بأن النساء لهن رؤیة إیجابیة تجاه إلاسهام فی العمل إلا أنه یجب إلانتباه إلی أن إلاسهام فی العمل لا یجب أن یؤدی الی تقویض قدرة المساومة لدی النساء المثقفات.