فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری (شیلات)
سال:1392 | دوره:7 | شماره:4 (پیاپی 28) |تعداد مقالات:13

به منظور تعیین پارامترهای خون شناسی ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در فصل صید 1388، 125 قطعه ماهی سوف حاجی طرخان از تالاب انزلی توسط تور پره به صورت تصادفی صید و به صورت زنده به آزمایشگاه پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی کشور منتقل شدند. پس از بیومتری ماهیان، از آن ها خون گیری به عمل آمد. خون مورد نظر توسط سرنگ از ساقه دمی گرفته شده، سپس به ویال هایی شامل هپارین (ماده ضدانعقاد خون) ریخته و به آرامی تکان داده شد. سپس پارامترهای خون شناسی با روش های استاندارد آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پارامترهای هماتولوژیکال نشان داد که گلبول قرمز (4770000 عدد در میلی مترمکعب) بیش ترین و مونوسیت (1.47 درصد) کم ترین مقدار از فاکتورهای خونی را داشتند. مقایسه پارامترهای هماتولوژیکال مولدین نر و ماده نشان داد که ماهیان مولد نر و ماده از نظر میانگین متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH) اختلاف معنی دار آماری داشتند (p<0.05). ولی از نظر میانگین هایW.B.C Count ، R.B.C Count، Hb، H.C.T، M.C.V، MCHC، Mon، Lym، Neu اختلاف معنی دار آماری نداشتند (p>0.05). نتایج نشان داد که در بین گروه های سنی از نظر میانگین فاکتورهای خونی بالا اختلاف معنی دار آماری وجود ندارد (p>0.05).

این مطالعه برای ارزیابی اثرات آکوآمین- تی بر روی کنترل آلودگی های قارچی، درصد چشم زدگی، تخم گشایی و بازماندگی تخم قزل آلای رنگین کمان (Onchorhynchus mykiss) به مدت 29 روز انجام شد. هر تیمار شامل 3 تکرار و هر تکرار شامل 1650 عدد تخم در هر تراف کالیفرنیایی بود، به طوری که در تیمار شاهد از هیچ گونه مواد ضدعفونی استفاده نشد ولی در تیمار 2 از اشعه ماوراءبنفش با طول موج 60 وات (روش معمول ضدعفونی آب کارگاه های تکثیر) و در تیمارهای 3 تا 5 از آکوآمین تی با دوزهای 2، 3 و 4 گرم در لیتر استفاده شد. در طول دوره آزمایش، درصد قارچ زدگی، چشم زدگی، تخم گشایی و درصد بازماندگی اندازه گیری شد. در پایان آزمایش، نتایج اختلاف معنی داری در فاکتورهای مورد بررسی در تیمارهای مختلف نشان داد، به طوری که تیمار آکوآمین-تی، 4 گرم در لیتر کم ترین میزان قارچ زدگی را در بین تیمارهای مختلف داشت (p<0.05) و همچنین تیمار آکوآمین- تی 3 گرم در لیتر بیش ترین میزان درصد چشم زدگی، تخم گشایی و بازماندگی را نسبت به سایر تیمارهای مختلف از خود نشان داد (p<0.05). در نهایت، نتایج این آزمایش نشان داد که آکوآمین -تی 3 گرم در لیتر یک ماده موثر برای کاهش بار آلودگی های قارچی در تراف های تخم قزل آلای رنگین کمان می باشد و پیشنهاد می شود که مطالعات دیگری بر روی ضدعفونی این ماده بر روی تخم ماهیان دیگر انجام گیرد.

در این پژوهش اثر عصاره الکلی بره موم زنبورعسل بر برخی پاسخ های ایمنی ماهی کپور معمولی Cyprinus carpio مورد برسی قرار گرفت. برای این منظور، 300 فینگرلینگ ماهی کپور (با وزن اولیه 50±0 گرم) به 4 گروه تقسیم شده و با جیره غذایی شاهد و سه غلظت 0.1، 0.25 و 0.5 درصد عصاره الکلی بره موم (در 3 تکرار) با خوراک مخلوط شده و ماهی ها به مدت 60 روز با این خوراک تغذیه گردیدند. نمونه های خون در روزهای 0، 20، 40 و 60 روز تهیه و فعالیت لیزوزیم سرم و قدرت باکتری کشی سرم، پروتئین تام، سطح آلبومین و گلوبولین سرم اندازه گیری گردیدند. در انتهای دوره، تست رویارویی باکتریایی با باکتری Aeromonas hydrophila انجام شد و میزان تلفات به مدت 10 روز ثبت گردید. نتایج پژوهش نشان داد که جیره 0.5 درصد عصاره الکلی بره موم باعث افزایش معنی دار در لایزوزیم سرم، پروتئین کل و گلوبولین می گردد (p<0.05). تلفات بعد از تست رویارویی باکتریایی با باکتری آئروموناس هیدروفیلا نیز در تیمار 0.5 درصد عصاره الکلی بره موم کاهش معنی داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد ولی در تیمار 0.25 و 0.1 درصد تلفات معنی داری مشاهده نگردید (p>0.05). با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که مناسب ترین غلظت عصاره الکلی بره موم در جیره برای تحریک ایمنی و افزایش مقاومت در برابر تست رویارویی باکتریایی در ماهی کپور معمولی، غلظت 0.5 درصد می باشد.

این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف پربیوتیک مانان الیگوساکارید بر شاخص های رشد، بازماندگی و ترکیب بدن ماهی خواجو (Schizothorax zarudnyi) به مدت 45 روز انجام گرفت. آزمایش با استفاده از طرح کاملا تصادفی شامل سطوح صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 گرم پربیوتیک مانان الیگوساکارید به ازای هر کیلوگرم جیره تجاری (35 درصد پروتئین و 12 درصد چربی) در قالب 4 تیمار با 3 تکرار طراحی شد. آزمایش نام برده درون مخازن پلاستیکی 1600 لیتری شامل 600 لیتر آب اجرا شد. در هر مخزن، تعداد 11 عدد ماهی خواجو با میانگین وزنی 64.11±3.45 گرم ذخیره سازی و روزانه با غذای دستی در دو وعده تغذیه شدند. با توجه به نتایج به دست آمده تفاوت معنی داری از نظر رشد و کارایی تغذیه در بین تیمارهای شاهد و شامل MOS به دست آمد، به طوری که در فاکتورهای نسبت کارایی پروتئین و میانگین وزن هفتگی اختلاف معنی دار مشاهده شد (p<0.05) و تیمار 3 گرم مانان الیگوساکارید در کیلوگرم جیره بیش ترین میزان این شاخص ها را به خود اختصاص داد. شاخص قیمت و ضریب تبدیل غذایی در ماهیانی که با غذای شامل 2 و 3 گرم پربیوتیک مانان الیگوساکارید در کیلوگرم جیره تغذیه شدند به طور معنی داری (p<0.05) پایین تر از گروه شاهد بود. در طول دوره آزمایش، ماهیان همه تیمارها سالم بودند و هیچ گونه تلفاتی اتفاق نیفتاد. نتایج نشان داد که افزودن مانان الیگوساکارید به جیره در سطح 3 گرم در کیلوگرم جیره باعث افزایش معنی دار در مقدار پروتئین لاشه شده است (p<0.05). بیش ترین و کم ترین میزان پروتئین لاشه به ترتیب در سطح 3 گرم و گروه شاهد مشاهده شد. همچنین در میزان چربی و خاکستر اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده شد که بیش ترین میزان چربی در تیمار 1 گرم پربیوتیک مانان الیگوساکارید در کیلوگرم جیره و بیش ترین میزان خاکستر در تیمار 3 گرم پربیوتیک مانان الیگوساکارید در کیلوگرم جیره به دست آمد (p<0.05)، اما تفاوت معنی داری در میزان رطوبت لاشه در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد. نتایج به دست آمده مشخص نمود که افزودن 3 گرم پربیوتیک مانان الیگوساکارید در هر کیلوگرم جیره غذایی ماهی خواجو می تواند در بهبود عملکرد رشد، تولید نهایی و ترکیب مغذی بدن (میزان پروتئین لاشه ماهی) موثر واقع شود و این پربیوتیک می تواند به عنوان یک مکمل مناسب برای جیره غذایی ماهی خواجو مد نظر قرار گیرد.

هدف از این مطالعه بررسی تنوع، تراکم و فراوانی فون ماکروبنتوزهای رودخانه تجن در محدوده کارخانه چوب و کاغذ مازندران، ساری بود. نمونه برداری از ماکروبنتوزها به صورت ماهانه از مرداد 1390 تا تیر 1391 در 6 ایستگاه، توسط نمونه بردار سوربر انجام شد. در این مطالعه، 16 خانواده متعلق به 7 راسته و 3 رده از ماکروبنتوزها مورد شناسایی و شمارش قرار گرفت. بیش ترین درصد فراوانی در تمامی ایستگاه ها متعلق به خانواده های Baetidae و Hydropsychidae بوده و کم ترین فراوانی متعلق به خانواده های Limonidae، Cordulegasteridae، Polycentropodidae، Platycenmidae، Chloroperlidae می باشد. بالاترین میزان شاخص هیلسنهوف در ایستگاه 6 در فصل بهار (پایین دست) و کم ترین میزان آلودگی در ایستگاه 4 (انشعاب فرعی رودخانه سالار دره به رودخانه تجن) در فصل زمستان بود. با توجه به نتایج، میزان میانگین تنوع و تراکم در فصول گرم سال افزایش و در فصول سرد سال کاهش یافت. همچنین از نظر بعد مکانی، بیش ترین تنوع و تراکم متعلق به ایستگاه 1 (در بالادست رودخانه) و کم ترین تنوع و تراکم کفزیان در ایستگاه 3 (بعد از ورود پساب کارخانه چوب و کاغذ مازندران) دیده می شود که بیانگر تاثیر پساب کارخانه چوب و کاغذ بر روی جوامع کفزیان است.

این پژوهش با هدف مطالعه ساختار استخوان شناسی ماهی کلمه دریای خزر (Rutilus rutilus caspicus) به اجرا درآمد. در مجموع، تعداد 5 قطعه ماهی کلمه دریای خزر از صیدگاه بندرترکمن از ماهی گیران محلی خریداری شد. نمونه های شفاف شده و قطعات جدا شده از آن ها توسط اسکنر Epson v700 مجهز به حمام گلیسیرین اسکن و تصویربرداری شدند. بررسی ساختار استخوانی نیز توسط یک دستگاه استریومیکروسکوپ MS5Leica بررسی و توصیف گردید. ویژگی های اسکلت ماهی کلمه در سه بخش اسکلت جمجمه، تنه و دم برای توصیف شکل استخوان آن مشخص گردید.

در این بررسی، زی توده و فراوانی طولی ذخایر گربه ماهی بزرگ (Arius thalassinus) در پاییز و تابستان در آب های دریای عمان محدوده استان سیستان و بلوچستان به روش مساحت جاروب شده بررسی گردید. محدوده اجرای پروژه از منطقه میدانی با طول جغرافیایی 58 درجه و 55 دقیقه شرقی تا منطقه خلیج گواتر با طول جغرافیایی 61 درجه و 30 دقیقه شرقی بود. این محدوده از میدانی تا سمت خلیج گواتر به 5 منطقه تقسیم گردید. فاصله هر منطقه 30 دقیقه طول جغرافیایی (فقط شرقی، 35 دقیقه) بود. هر منطقه به 4 لایه عمقی 20-10، 30-20، 50-30 و 100-50 متری (A1، A2، A3 و A4) بود. در هر گشت تحقیقاتی، 65 ایستگاه تعیین و با تور ترال کف به مدت 1 ساعت در هر ایستگاه با شناور تحقیقاتی فردوس 1 تورکشی صورت گرفت. نمونه های گربه ماهی توزین و بیومتری شده و توده زنده این گونه به تفکیک عمق و منطقه تخمین زده شد. نتایج نشان داد که مجموع توده زنده گربه ماهی بزرگ در فصل تابستان 792.2 تن برآورد گردید. به طوری که در لایه های 20-10، 30-20، 50-30 و 100-50 متر، میزان بیوماس به ترتیب 421.3، 261.7، 109.3 و در لایه 50-100 متری صید نشده بود. همچنین در پاییز، 1495.2 تن بود که در لایه های 20-10، 30-20، 50-30 و 100-50 متر، میزان بیوماس به ترتیب 574.3، 158.8، 241.6 و 520.5 تن بود. بررسی مقادیر صید در واحد مساحت نشان داد که وضعیت صیادی این گونه بسته به فصل گرم یا سرد از استراتژی خاصی پیروی می کند، بنابراین توصیه می گردد از ابزار مناسب صید استفاده گردد.

فیلم پروتئینی زیست تخریب پذیر از طریق همراهی اسانس دارچین در غلظت های 0.4، 0.8 و 1.5 درصد حجمی/ حجمی با کنسانتره پروتئین آب پنیر ساخته شد. سپس فعالیت ضدمیکروبی آن در برابر 6 باکتری و یک قارچ شامل Lactobacillus lactis (PTCC 1366)، Streptococcus agalactiae (PTCC 1768)، Pseudomonas putida (PTCC 1694)، Esherichia coli (PTCC 3315)، Listeria monocytogenes (PTCC 1163)، Bacillus subtilis (ATCC 465) و قارچ Candida albicans مورد بررسی قرار گرفت. فیلم های شامل اسانس دارچین فعالیت ضدباکتریایی معنی داری را در برابر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی و نیز اثرات بازداری معنی داری را در مقابل قارچ مورد بررسی نشان دادند. در روکش ها و محلول تشکیل دهنده فیلم ناحیه بازداری با افزایش غلظت اسانس دارچین در ماتریکس پلیمر افزایش پیدا کرد (p<0.05). به طورکلی ناحیه بازداری محلول تشکیل دهنده فیلم بالاتر از روکش ها بود. بر اساس نتایج، پوشش کنسانتره پروتئین آب پنیر شامل 1.5 درصد اسانس دارچین برای ارزیابی میکروبی گوشت فیل ماهی در شرایط سرد نگهداری (4 درجه سانتی گراد) استفاده شد که توانست از رشد باکتری های کل و باکتری های سرماگرا فیله جلوگیری نماید.

در این پژوهش اثرات غلظت های بالای عصاره خام آلوئه ورا در ماهی کپور معمولی، Cyprinus carpio بررسی گردید. به این منظور، تعداد 250 قطعه بچه ماهی کپور (20±1.2 گرم) در معرض غلظت های مختلف عصاره خام آلوئه ورا قرار گرفتند و تلفات به صورت روزانه تا 96 ساعت ثبت گردید. بعد از مشخص شدن 96 LC50 ساعته عصاره خام آلوئه ورا با استفاده از نرم افزار پروبیت، غلظت های 1/5، 1/10 و 1/20 این غلظت، (0.8، 0.4 و 0.2 گرم در لیتر) به همراه تیمار بدون آلوئه ورا به عنوان کنترل، در آکواریوم های جداگانه فراهم شد تعداد 25 ماهی به هر تیمار اضافه شده و به مدت 21 روز پرورش با شرایط مشابه انجام گردید. در انتهای دوره از ماهی های هر تیمار خون گیری به عمل آمده و فاکتورهای هماتولوژیک شامل: هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول های قرمز و شاخص های گلبولی و تعداد گلبول های سفید خونی، فاکتورهای ایمنی شامل: فعالیت لیزوزیم و قدرت باکتری کشی سرم و فعالیت مسیر آلترناتیو کمپلمان بین تیمارها مقایسه گردید. نمونه های بافتی از بافت های آبشش، کبد، کلیه و طحال از 5 ماهی در هر تیمار تهیه گردیده و ضایعات بافت شناسی بررسی شد. نتایج نشان داد که فعالیت PCV، Hb، RBC،MCW  و فعالیت لیزوزیم سرم در ماهیانی که در معرض 0.8 گرم در لیتر آلوئه ورا قرار گرفته بودند در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی دار کاهش یافت (p<0.05) اما روی پارامترهای دیگری که در معرض آلوئه ورا قرار گرفته بودند، اثر معنی دار نداشت (p>0.05). در بررسی هیستوپاتولوژیک نیز به جز ضایعات مختصر آبشش، در سایر بافت ها ضایعه پاتولوژیکی مشاهده نگردید. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بر خلاف اثر مثبت عصاره آلوئه ورا در ماهی، این اثرات کاملا وابسته به غلظت آلوئه ورا می باشند.

منبع کربن یک عامل ضروری برای رشد میکروجلبک ها محسوب می شود، بنابراین برای افزایش تولید انبوه، تامین کربن یکی از مراحل مهم در رشد و نمو میکروجلبک ها می باشد. در این مطالعه اثر بی کربنات سدیم (NaHCO3) بر رشد میکروجلبک سندسموس در محیط کشت TMRL(AG) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از 4 غلظت بی کربنات سدیم NaHCO3 (2.5، 5، 7.5 و 10 در میلی لیتر) در محیط کشت TMRL(AG) طی 13 روز استفاده گردید. نتایج به دست آمده با غلظت های مختلف بی کربنات سدیم که به محیط کشت TMRL(AG) اضافه شده نشان داد که تیمار سوم با غلظت 7.5 میلی لیتر، بیش ترین رشد را در روز سیزدهم به میزان 238´105 تعداد سلول در میلی لیتر داشت. محاسبه نرخ رشد و ضریب رشد ویژه نشان داد رشد سریع تر میکروجلبک سندسموس در محیط کشت تیمار سوم به ترتیب برابر با 1.56 و 0.11 بود. با توجه به نتایج به دست آمده استفاده از بی کربنات سدیم در محیط کشت معمولی و ارزان قیمت TMRL(AG) برای تولید انبوه میکروجلبک سندسموس و به عنوان محیط کشت اصلاح شده میکروجلبک سندسموس توصیه می گردد.

ماهی شوریده دهان سیاه (Atrobucca nibe) به عنوان یک ذخیره جدید و ارزشمند در آب های مزوپلاژیک دریای عمان تلقی می گردد. در این پژوهش، ترکیبات عناصر معدنی کمیاب (شامل آهن، مس، روی و منگنز) و فراوان (شامل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیم) توسط روش هضم ماکرویو و دستگاه جذب اتمی و همچنین سطوح اسیدهای آمینه (با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا) در بخش خوراکی عضله ماهی محاسبه شدند. در میان عناصر فراوان، بیش ترین و کم ترین غلظت نسبت به سایر عناصر به ترتیب مربوط به پتاسیم (168.67±0.314 قسمت در میلیون) و کلسیم (11.82±0.028 قسمت در میلیون) مشاهده شد (p<0.05). ترتیب غلظت عناصر کمیاب به صورت آهن> روی> مس> منگنز بر حسب میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک در ماهیچه ماهی ثبت شد. مجموع اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری به ترتیب 8.96±0.230 و 9.71±0.218 گرم در 100 گرم وزن تر محاسبه شد. در بین اسیدهای آمینه شناسایی شده، بیش ترین میزان را گلوتامیک اسید (3.73±0.269 گرم در 100 گرم وزن تر) به خود اختصاص داد (p<0.05). تجزیه و تحلیل ها نشان داد که گوشت این ماهی می تواند یک منبع ارزشمند از آهن، روی و اسیدهای آمینه ضروری باشد. همچنین میزان غلظت فلزات سنگین نیز در عضلات کم تر از سطوح قابل قبول استانداردهای جهانی مشاهده شد.