دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1393 | دوره:15 | شماره:1 (پیاپی 55) |تعداد مقالات:17

این پژوهش به منظور پیش بینی بهزیستی روان شناختی از طریق تاب آوری و نیز آزمون نقش واسطه ای خوش بینی در رابطه بین بهزیستی روان شناختی و تاب آوری انجام پذیرفت. برای دستیابی به این هدف، نمونه ای شامل 414 دانشجوی پزشکی (213 پسر و 191 دختر) از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. گروه نمونه به مقیاس تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003)، مقیاس خوش بینی (شی یر و کارور،1985 ) و مقیاس بهزیستی روان شناختی (ردیف، 1989) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که تاب آوری توان پیش بینی بهزیستی روان شناختی را دارد. همچنین، همبستگی خوش بینی با متغیر پیش بین (تاب آوری) (r=0.38، P<0.01). متغیر ملاک (بهزیستی روان شناختی) مثبت و معنادار است (r=0.45، P<0.01) با توجه به نتایج رگرسیون سلسله مراتبی می توان نتیجه گرفت که خوش بینی در رابطه بین تاب آوری و بهزیستی روان شناختی نقش واسطه ای جزئی (و نه کامل) دارد. بنابر یافته ها می توان گفت که بخشی از اثر تاب آوری بر بهزیستی روان شناختی از طریق خوش بینی تبیین می شود. همچنین خوش بینی فرد، صرف نظر از میزان تاب آوری او تا حدودی موجب بهزیستی روان شناختی می گردد. تمام همبستگی ها در سطح 0.01 معنادار بودند.

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین فشار روانی شغلی با فشار خون، دردهای مزمن و رفتارهای ضدخدمت با توجه به نقش میانجی ذهن آگاهی، نگرش های ناکارآمد و عواطف شغلی اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگی (الگویابی معادلات ساختاری) بود. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی تصادفی، 233 نفر از میان کارکنان 4 شرکت خدمات رسان در استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش شامل فشار روانی شغلی (موسسه سلامت و ایمنی انگلیس، 1999)، توجه آگاهانه (براون و رایان، 2003)، نگرش های ناکارآمد (بک و ویسمن، 1980)، عواطف مرتبط با شغل (اسپکتور و فاکس، 1999)، دردهای مزمن (کرنز و همکاران، 1985) و رفتارهای ضدخدمت (جلالی، 1392) را تکمیل کردند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون، الگوسازی معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون میانجی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که فشار روانی شغلی 57درصد واریانس ذهن آگاهی، فشار روانی شغلی و ذهن آگاهی، 37 درصد واریانس نگرش های ناکارآمد، فشار روانی شغلی، ذهن آگاهی، و نگرش های ناکارآمد 54 درصد واریانس عواطف شغلی را تبیین می کنند (P<0.01) ذهن آگاهی در رابطه بین فشار روانی شغلی با نگرش های ناکارآمد و عواطف شغلی نقش یک متغیر میانجی پاره ای را ایفا نمود (P<0.01) شاخص های برازش الگوی نهایی پژوهش نشان دهنده وضعیت مطلوب الگو بود.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل روابط ساختاری بین آموزش خودمتمایزسازی با اضطراب امتحان و باورهای خودکارآمدی در بین دانش آموزان دختر سال چهارم دبیرستان شهرستان ساوه بود. جامعه آماری 470 دانش آموز دختر در شهرستان ساوه در سال تحصیلی 911390 بود. با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 114 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری پژوهش پرسشنامه های خودمتمایزسازی (DSI) (اسکورن و اسمیت، 2003)؛ پرسشنامه اضطراب امتحان (ساراسون، 1984)؛ و پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان (SEQ-C) (موریس، 2002) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش الگوسازی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS2 و لیزرل 8.8 در دو قسمت انجام پذیرفت. در قسمت اول، ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید و اصلاحات لازم انجام شد. در قسمت دوم، ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که خودمتمایزسازی بر میزان اضطراب دانش آموزان تاثیر معنادار دارد (P<0.01) و همچنین در رابطه میان این دو متغیر خودکارآمدی نقش میانجی را ایفا می کند. به طوری که می توان گفت خودمتمایزسازی بر خودکارآمدی (P<0.01) و همچنین خودکارآمدی بر میزان اضطراب امتحان (p<0.01) تاثیر دارد. همچنین تمام فرضیه های فرعی که تاثیر ابعاد خودمتمایزسازی (واکنش های عاطفی، آمیختگی با دیگران، مواضع شخصی و گسلش عاطفی) را بر میزان اضطراب امتحان می سنجید، تایید شد (P<0.01).

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی های واجی بر عملکرد خواندن دانش آموزان پسر نارساخوان صورت گرفت. روش پژوهش آزمایشی و از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پسر نارساخوان سوم ابتدایی شهر اصفهان بود. به منظور انجام این پژوهش، 30 دانش آموز نارساخوان به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده عبارت از آزمون خواندن و نارساخوانی (نوری و مرادی، 1384)، و ماتریس های هوشی پیش رونده ریون کودکان بود. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین عملکرد خواندن گروه آزمایش در خرده مقیاس های خواندن کلمات، زنجیره کلمات، نامیدن تصاویر؛ درک کلمه، حذف آوا، خواندن ناکلمات، نشانه حروف، نشانه مقوله و سرعت خواندن بیشتر از گروه گواه بود (P<0.01). اما بین میانگین دو گروه در خرده مقیاس های درک کلمات و کلمات هم قافیه تفاوت معناداری وجود نداشت. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که بازی های واجی بر بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان موثر است و به عنوان یک روش آموزشی و درمانی می توان از آن استفاده نمود.

هدف از این پژوهش، مقایسه ویژگی های شخصیت و سبک های اسنادی در زوج های عادی و متقاضی طلاق بود. حجم نمونه، شامل 100 زن و مرد 23 تا 55 ساله (25 زوج عادی از میان کارکنان دادگستری و 25 زوج متقاضی طلاق، مراجعه کننده به دادگستری شهر کرمانشاه در سال 901389) بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (کوستا و مک گری، 2004)(NEO-FFI)  و پرسشنامه سبک های اسنادی پترسون و همکاران (1982) (ASQ) استفاده شد. پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع علی مقایسه ای است. با استفاده از روش تحلیل کوواریانس نشان داده شد که متقاضیان طلاق از سبک اسنادی موقت و کلی و زوج های عادی از سبک اسنادی پایدار و اختصاصی استفاده می کنند، اما دو گروه از نظر سبک اسناد درونی بیرونی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. همچنین یافته ها نشان داد که بین عامل نورزگرایی و رضایت زناشویی رابطه ای منفی (P<0.01)، و بین مقبولیت و رضایت زناشویی (P<0.03)، و گشودگی و رضایت زناشویی رابطه مثبت وجود دارد (P<0.02) بین دو گروه زوج های عادی و متقاضی طلاق از نظر استفاده از سبک های اسنادی و ویژگی های شخصیت تفاوت معناداری وجود داشت (P<0.01).

این پژوهش که با هدف بررسی تفاوت دختران فراری با دختران عادی در استفاده از راهبردهای مقابله ای انجام شد، از نوع پس رویدادی است. برای انجام این پژوهش 37 نفر از دختران فراری را که سازمان های مرتبط در مدت اجرای پژوهش دستگیر کرده و نگهداری می کردند، از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. با توجه به میانگین سنی دختران فراری، 37 دختر مجرد ساکن یکی از محلات شهر شیراز که از نظر وضعیت اجتماعی/اقتصادی جز مناطق متوسط رو به پایین محسوب می شدند، به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. پرسشنامه راهبردهای مقابله ای (کارور و همکاران، 1989)، پرسشنامه منزلت شغلی همراه با سوالات جمعیت شناختی بر روی آزمودنی ها اجرا گردید. داده ها با استفاده از روش آماری کوواریانس تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که بین دختران فراری و دختران عادی در استفاده از راهبردهای مقابله ای مساله محور و هیجان محور تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.001). به این معنا که دختران فراری نسبت به دختران عادی در رویارویی با تنش، کمتر از راهبردهای مساله محور و هیجان محور استفاده می کردند.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش هیجانی و هوش معنوی در پیش بینی بخشودگی دانشجویان بود. روش این پژوهش همبستگی است و جامعه آماری همه (7700 نفر) دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 89-1388 بود، از این تعداد 230 دانشجو به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس خودگزارشی هوش هیجانی (شوت، 1998)، پرسشنامه خودگزارشی هوش معنوی (کینگ، 2008) و مقیاس بخشودگی (والکر و گورسوچ، 2002) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هوش هیجانی با ضریب بتای 0.20 به طور معنی داری بخشودگی خود را پیش بینی می کند (p<0.01). همچنین، نتایج نشان داد که هوش هیجانی با ضریب بتای 0.30 بخشودگی دیگران را به طور معناداری پیش بینی کرد (P<0.01). اما، هوش معنوی پیش بینی کننده معنی داری در بخشودگی خود و بخشودگی دیگران نبود. با توجه به نتایج و بحث، هوش معنوی متغیری متفاوت از معنویت است.

هدف این پژوهش، مقایسه ویژگی های شخصیتی دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی بود. جامعه آماری پژوهش را همه دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی تشکیل می دادند که از میان آنان به شیوه تصادفی ساده 800 دانشجو (400 ایرانی و 400 مالزیایی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه پنج عامل شخصیتی NEO 60 سوالی بود که به دو زبان فارسی (برای دانشجویان ایرانی) و انگلیسی (برای دانشجویان مالزیایی) ارائه گردید. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن جنسیت و سن افراد به عنوان متغیرهای مداخله گر، از بین ابعاد ویژگی های شخصیتی، دانشجویان ایرانی و مالزیایی در ابعاد روان رنجوری و برونگرایی با یکدیگر تفاوت معنادار نشان دادند (P£0.01). نتایج پژوهش نشان داد که روان رنجوری و برونگرایی در دانشجویان مالزیایی از دانشجویان ایرانی بیشتر بوده است (P£0.01).

این پژوهش با هدف ارزیابی اثربخشی مشاوره گروهی «راه حل محور» بر سازگاری و مولفه های آن (عملکرد عاطفی، اجتماعی و آموزشی) و خودکارآمدی دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان شهرستان شهریار صورت گرفت. روش پژوهش آزمایشی (دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون) و جامعه آماری همه دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان بود که در سال 1390-91 در شهرستان شهریار مشغول به تحصیل بودند. از میان آنان به روش نمونه گیری خوشه ای، ابتدا یک دبیرستان و سپس30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (آزمایش و گواه) قرار گرفتند. ابزارهای سنجش، شامل پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی با زیرمقیاس های عاطفی، اجتماعی و آموزشی (سین ها و سینگ، 1997) و مقیاس خودکارآمدی عمومی (شرر و همکاران، 1982) بود. گروه آزمایش در 8 جلسه90 دقیقه ای مشاوره گروهی راه حل محور شرکت کردند در حالی که گروه گواه، هیچ مشاوره ای دریافت نکردند. با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس، پنج فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که به کارگیری مشاوره گروهی راه حل محور میزان سازگاری کلی، عملکرد اجتماعی، عملکرد آموزشی و خودکارآمدی را بهبود می بخشد (P<0.01) .اما در عملکرد عاطفی، تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و گواه یافت نشد.

دو دیدگاه نظری مختلف در مورد تاثیرات اقتصادی متضاد تبلیغات، یعنی دیدگاههای «قدرت بازار» و «اقتصاد اطلاعات»، وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی این بود که این دیدگاهها در مورد آگهی ها می تواند بخش جدایی از چارچوب نظری تعمیم یافته توسط دو نوع مختلف اطلاعات فراهم شده باشند. روش پژوهش آزمایشی بود. جامعه آماری را دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان تشکیل می دادند. نمونه آماری پژوهش 128 دانشجوی لیسانس و فوق لیسانس دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی بودند که به صورت تصادفی در گروههایی با ارائه بسامد آگهی بالا و پایین قرار گرفتند. متغیر مستقل پژوهش آگهی، متغیر وابسته حساسیت به قیمت و متغیرهای میانجی اندازه مجموعه مورد نظر و قدرت نسبی ترجیحات بود. دو فرم متمایز از تبلیغات حافظه (ضمنی و صریح) به همراه پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش قدرت نسبی ترجیحات ساخته شد. حساسیت به قیمت نیز به صورت ذهنی از طریق پرسش مستقیم از شرکت کنندگان در این مورد که تا چه اندازه آنان برای کالا پول پرداخت می کنند، مورد سنجش قرار گرفت. تبلیغات برای آب نبات، شکلات، بیسکویت و نوشیدنی های غیرالکلی ساخته شد. ارائه آگهی با بسامد کم 1 تا 3 بار و با بسامد بالا 4 تا 6 بار بود. بر اساس یافته ها، فرضیه های اول، دوم و سوم تایید شدند و قدرت نسبی ترجیحات و مجموعه مورد نظر به عنوان متغیرهای میانجی و تعدیلی، میان بسامد آگهی و حساسیت به قیمت، بودند (P<0.01). حساسیت به قیمت در مسیر اول (از مسیر اندازه مجموعه کالاها) کاهش و در مسیر دوم (از مسیر ترجیح نسبی کالا) افزایش یافت (P<0.01).

این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر بهبود خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر زنجان در سال تحصیلی 1391-1392 انجام گردید. روش پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه خودتنظیمی یادگیری زیمرمان و ماتینزپونز (1986) و برنامه آموزشی مهارت های ارتباطی یونیسف (2004) بود. جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه شهر زنجان در سال تحصیلی 1391-1392 تشکیل می داد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 60 نفر از آنها به تصادف انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. مداخله آزمایشی (مهارت های ارتباطی بر اساس بسته آموزشی یونیسف) بر روی گروه آزمایش در مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای و یک بار در هفته اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مهارتهای ارتباطی بر بهبود خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان موثر است (P<0.001).

هدف این پژوهش، بررسی نقش پیش بین صفات شخصیتی، عزت نفس و جهت گیری مذهبی کارکنان در رفتار شهروندی سازمانی آنان بود. در یک طرح همبستگی تعداد 310 نفر از کارکنان آموزش و پرورش استان خراسان شمالی، به شیوه نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی (مقیمی، 1384)، شخصیت NEO (کاستا و مک کری، 1985)، جهت گیری مذهبی آلپورت (فگین، 1963) و عزت نفس (روزنبرگ، 1965) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که: آداب اجتماعی برحسب رضامندی از خود، خویشتن داری (P<0.01) و نظم و ترتیب (P<0.05) قابل پیش بینی است.جهت گیری مذهبی، بعد شایستگی شخصی و نمره کل عزت نفس قادر به پیش بینی آداب اجتماعی نبودند. نوعدوستی و هماهنگی متقابل برحسب خویشتن داری، جهت گیری مذهبی درونی (P<0.01) و نظم و ترتیب (P<0.05) قابل تبیین بودند ولی جهت گیری مذهبی بیرونی و عزت نفس و ابعاد آن قادر به پیش بینی نوعدوستی و هماهنگی متقابل نبودند. وجدان کاری نیز برحسب محتاط بودن در تصمیم گیری و رضامندی از خود (P<0.05) قابل پیش بینی بود. محافظت از منابع سازمان برحسب نظم و ترتیب (P<0.01) و عزت نفس (P<0.05) قابل تبیین بود. جوانمردی و نزاکت برحسب رضامندی از خود، جهت گیری مذهبی درونی (P<0.01) و جهت گیری مذهبی بیرونی (P<0.05) قابل پیش بینی بود. در مجموع در میان متغیرهای پیش بین، صفات شخصیتی از بیشترین توان پیش بینی برای رفتار شهروندی سازمانی برخوردار بودند.