دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1397 | دوره:19 | شماره:1 (پیاپی 71) |تعداد مقالات:17

هدف پژوهش، بررسی تاثیر آموزش رفتاری به مادران بر کاهش مشکلات عملکرد رفتاری فرزندان مبتلا به اختلال سلوک بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. از این رو، تعداد 24 نفر از مادرانی که فرزندانشان به اختلال سلوک تشخیص داده شده بودند از مدارس ابتدایی شهر شیراز در سال 94-1393 تحصیلی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل فهرست رفتاری کودکان (آخنباخ و رسکولا، 2001) و پرسشنامه عملکرد رفتاری کودکان (ویگال و همکاران، 1998) بود. آموزش روش های اصلاح رفتار بارکلی (1998) در قالب 10 جلسه نود دقیقه ای در گروه آزمایشی اجرا شد. در پایان، دو گروه پرسشنامه عملکرد رفتاری را به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک راهه (ANCOVA) با استفاده از SPSS21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل نتایج بیانگر تاثیر کاربندی آزمایشی بر کاهش مشکلات رفتاری گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل بود (p<0.05). به طور کلی، یافته ها نشان داد که آموزش روش های اصلاح رفتار به مادران، مشکلات رفتاری فرزندان را کاهش می دهد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش مولفه های تمایزیافتگی والدین در پیش بینی تمایزیافتگی دانش آموزان دختر و پسر انجام گرفت. پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران بود که از میان آنها 283 دانش آموز به شیوه نمونه گیری خوشه ای- تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به همراه هر دو والد خود، پرسشنامه فرم کوتاه تمایزیافتگی (دریک، 2011) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از رگرسیون گام به گام توسط نرم افزار SPSS22 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد از میان مولفه های تمایزیافتگی والدین، واکنش هیجانی پدران (15 درصد) و موضع من مادران (7 درصد) تمایزیافتگی پسران را تبیین می کنند. بر اساس دیگر نتایج، مولفه های همجوشی پدران (7 درصد) و واکنش هیجانی مادران (5 درصد) تمایزیافتگی دختران را پیش می کنند (P<0.01). مولفه های دیگر تمایزیافتگی والدین در این پیش بینی نقشی نداشتند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره و ابراز وجود دانش آموزان دختر شهر اصفهان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، نیمه آزمایشی، از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر 13 تا 16 ساله در سال 1394- 1395 بودند. به همین منظور 30 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند و گروه آزمایش در 8 جلسه، آموزش درمان مبتنی بر شفقت را دریافت کردند. شرکت کنندگان پرسشنامه های خودپنداره (راجرز، 1975) و ابراز وجود (راتوس، 1973) را پیش از مداخله، پس از آن و یک ماه بعد از آن (مطالعه پیگیری) پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره دانش آموزان دختر اثر معنی داری ندارد. ولی بر ابراز وجود دانش آموزان دختر اثر معناداری دارد (P<0.05). این نتیجه در دوره پیگیری نیز تداوم نیافته بود. با توجه به نتایج پژوهش، می توان گفت آموزش درمان مبتنی بر شفقت باعث افزایش ابراز وجود دانش آموزان دختر است.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و عزت نفس دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم انجام گرفت. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل (همراه با پیگیری) بود. جامعه آماری شامل دانش آموز دختر دوره متوسطه دوم شهر کاشان بودند و از بین آنها تعداد 50 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و یک ماه بعد در مرحله پیگیری به ابزارهای پژوهش شامل اعتیاد به اینترنت یانگ، مقیاس احساس تنهایی راسل و مقیاس عزت نفس آیزنک پاسخ دادند. درمان مبتنی بر کیفیت زندگی در طی هشت جلسه به صورت گروهی به مدت دو ماه به گروه آزمایش ارائه شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن بود که کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، احساس تنهایی و عزت نفس در مرحله پس آزمون و پیگری موثر بود (p<.05). با توجه به این نتایج می توان دریافت که کیفیت زندگی درمانی بر کاهش اعتیاد به اینترنت و احساس تنهایی و افزایش عزت نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم موثر بوده است.

این پژوهش با هدف بررسی نقش ذهن آگاهی و فرا فرزندپروری در پیش بینی سبک های فرزندپروری و تنیدگی والدین انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. گروه نمونه 196 نفر از والدین دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان پاکدشت در سال تحصیلی 95-1394 بود که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک های فرزندپروری (بامریند، 1973)، ذهن آگاهی (رایان و براون، 2003)، فراوالدگری (هاوک و هولدن، 2006) و شاخص استرس والدگری (آبیدین، 1990) پاسخ دادند. داده های حاصل از پرسشنامه ها از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل گردید. نتایج نشان داد که ذهن آگاهی و مولفه فراوالدگری (پیشاپیش گری) می توانند فرزندپروری مستبدانه و قاطعانه را پیش بینی کنند. همچنین نتایج نشان داد که ذهن آگاهی و مولفه های فراوالدگری (پیشاپیش گری و انعکاس گری) می توانند تنیدگی والدین را در قلمرو کودک و والد پیش بینی کنند (P<0.01). ولی ذهن آگاهی و مولفه های فرافرزندپروری قادر به پیش بینی فرزندپروری سهل گیرانه نبودند.

این پژوهش با هدف پیش بینی احساس انزوای اجتماعی بر اساس طرح واره های هیجانی، سبک های هویت و طرح واره های ناسازگار اولیه در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه پیام نور هشترود تعداد 340 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری شامل آزمون احساس انزوای اجتماعی راسل و همکاران (1980)، پرسشنامه طرح واره های کلی یانگ (2003)، پرسشنامه طرح واره های هیجانی لیهی (2002) و پرسشنامه سبک هویت برزینسکی (1999) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندگانه انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین، هویت اجتنابی و هویت تعهد توانایی پیش بینی احساس انزوای اجتماعی را داشتند (p£0.01).

پژوهش با هدف بررسی اثربخشی قصه درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب کودکان دبستانی انجام شده است. طرح پژوهش از نوع آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم و چهارم ابتدایی دارای اختلال شهر یزد در سال تحصیلی 93 - 92 بود. به منظور انجام این پژوهش، 26 دانش آموز با نشانگان اضطراب فراگیر و اجتماعی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در 2 گروه آزمایشی و گواه قرار داده شدند. ابزار مورد استفاده این پژوهش پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) (اسپیر افکین و گادو، 1994)، فرم والدین بود. مداخلات مربوط به قصه درمانی بر روی گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 45 دقیقه ای انجام و داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله قصه درمانی شناختی رفتاری اثر مثبتی بر کاهش اضطراب فراگیر و اجتماعی خفیف کودکان می گذارد (p<0.05) که حاکی از سودمندی قصه درمانی شناختی رفتاری است.

هدف این پژوهش، پیش بینی گرایش به سیگار با استفاده از متغیرهای شیوه های فرزندپروری و سبک زندگی در دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر بود. طرح پژوهش همبستگی از نوع پیش بینی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر در تابستان 1394 بودند که از بین آن ها تعداد 357 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل: پرسشنامه نگرش نسبت به سیگار کشیدن (شور، 2000)، پرسشنامه سبک زندگی (میلر و اسمیت، 1988)، پرسشنامه فرزندپروری (بامریند، 1972) بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های گام آخر تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد از بین مولفه های شیوه فرزندپروری، شیوه آزادگذاری و استبدادی پیش بینی مثبت معنادار و شیوه منطقی پیش بینی منفی معنادار دارند؛ و مولفه های سبک زندگی، سبک اقتصادی و باورها پیش بینی منفی معنادار و فرهنگ پیش بینی مثبت معنادار دارد (p<0.01).

هدف این پژوهش مقایسه بهزیستی روانی و نیرومندی های منش در دانشجویان بر اساس رشته تحصیلی آنان بود. روش تحقیق، علی- مقایسه ای بود. بدین منظور، تعداد 351 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر از دانشکده ها و رشته های مختلف با روش خوشه ای طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) و پرسشنامه ارزش های فعال در عمل (فرم کوتاه) (پترسون و سلیگمن، 2004) بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که مولفه های بهزیستی روانی و نیرومندی های منش در دانشجویان بر اساس رشته تحصیلی آنان به طور معناداری متفاوت بود (p<0.05). بین دانشجویان رشته های علوم انسانی، فنی- مهندسی، علوم پایه و کشاورزی از لحاظ مولفه های خودمختاری، رشد شخصی، پذیرش خود و بهزیستی روانی (در حالت کلی) و در بین مولفه های نیرومندی های منش، به جز مولفه های رهبری، بخشش، فروتنی و شوخ طبعی، بین سایر مولفه ها تفاوت معناداری وجود داشت (p<0.05)، به طوری که میانگین نمره به دست آمده برای هر دو متغیر در دانشجویان علوم انسانی بیشتر از دانشجویان فنی- مهندسی بود.

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری الیس بر سازگاری عاطفی، اجتماعی و آموزشی دانش آموزان متوسطه پسر شهرستان بستان آباد بود. نوع پژوهش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل 680 دانش آموز پسر سال دوم و سوم مقطع متوسطه شهر بستان آباد در سال تحصیلی 94-1393 بودند که به شیوه نمونه گیری خوشه ای، گروه نمونه به تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل واگذار شدند. دانش آموزان پرسشنامه سازگاری (AISS سینها سینگ، 1997) را تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه مورد مداخله مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس نشان داد که بین گروه آزمایش و گواه پس از انجام مداخله آزمایشی در متغیرهای سازگاری کلی و مولفه های آن تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.01). نتیجه این پژوهش نشان داد که مشاوره گروهی عقلانی هیجانی رفتاری می تواند سازگاری دانش آموزان متوسطه پسر را ارتقا دهد.

هدف این پژوهش، بررسی روایی و پایایی و ساختار عاملی مقیاس حسادت زناشویی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بوده است. روش پژوهش، روان سنجی و جامعه آماری پژوهش از مردان و زنان متاهلی تشکیل شده بود که کارمند دانشگاه کاشان بوده و به صورت روزانه از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کردند، و از بین آنان 223 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. مشارکت کنندگان در پژوهش مقیاس حسادت زناشویی در شبکه های اجتماعی مجازی مویس، کاریستوفیدز و دیسماریس (2009) و نظارت بر همسر فارگیا (2013) را تکمیل نمودند. در این پژوهش برای بررسی روایی مقیاس، از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا استفاده شد. تحلیل عاملی یافته ها نشان داد که مقیاس حسادت زناشویی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی دارای چهار عامل (احساس بی وفایی، احساس بدگمانی، گرایش به نظارت و احساس دلهره) است و از روایی همگرای مناسبی با مقیاس نظارت بر همسر برخوردار است (p<0.01). همبستگی به دست آمده میان خرده مقیاس گرایش به نظارت و مقیاس نظارت بر همسر (p<0.01؛ r=0.53) نشان از روایی همگرایی مناسب آن دارد. برای بررسی پایایی مقیاس از روش همسانی درونی با آلفای کرانباخ استفاده شد. آلفای 0.95 نشان دهنده پایایی قوی این مقیاس در کل بود. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که این مقیاس دارای روایی و پایایی بالایی است که می توان آن را برای ارزیابی حسادت زناشویی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در پژوهش های آتی مورد استفاده قرار داد.