پژوهش و سازندگی
سال:1386 | دوره:20 | شماره:4 (پی آیند 77) در زراعت و باغبانی |تعداد مقالات:27

به د لیل وابستگی شد ید تولید محصولات کشاورزی می توان به شرایط طبیعی و جوی اشاره کرد و خصوصیات آنها باعث می شود که این تولید همراه با ریسک و عد م اطمینان باشد ، محصولات کشاورزی بطور کلی با د و نوع ریسک: 1- ریسک ناشی از عوامل جوی و 2ـ ریسک ناشی از عوامل اقتصاد ی مواجه هستند ، به همین علت تئوریهای گوناگونی برای تصمیم گیری د ر مورد انتخاب مد ل کشت محصولات، د ر شرایط وجود ریسک، ارایه شد ه است، که از آن جمله به روشهای د رآمد - واریانس، برنامه ریزی د رجه 2، برنامه ریزی خطی جد ایی پذیر، مد ل ریسک نهای محد ود شد ه، مد ل فوکاس- لاس، مد ل موتاد هد ف و مد ل موتاد و... د ر این تحقیق ابتد ا الگوی بهینه کشت محصولات برای شهرستان ارسنجان با مد ل موتاد تعیین و سپس رابطه بین ریسک و بازد هی مزرعه را تخمین زد ه شد ه است. د اد ه های مورد نیاز از بهره برد اران کشاورزی و مد یریت جهاد کشاورزی شهرستانهای ارسنجان و شیراز به صورت نمونه گیری خوشه ای برای سالهای 1378ـ 1383 جمع آوری شد ه است. (نمونه گیری به این صورت بود ه است که ابتد ا شهرستان به د و خوشه شمالی و جنوبی تقسیم شد ه است و سپس از بین مزارع هر خوشه با روش تصاد فی ساد ه تعد اد ی مزرعه انتخاب شد ه است هر چند تعد اد 80 مزرعه با یک د رصد خطا قابل بررسی بود ه اما جهت اطمینان بیشتر از 150 مزرعه برگزید ه شد ند ). بعد از تخمین مد ل با روش موتاد ، با تغییر د ر آمد مورد انتظار، مد لهای بهینه متفاوت تحت شرایط، ریسک های متفاوت تعیین گرد ید ، سپس با روش رگرسیون رابطه بین بازد ه و ریسک برآورد شد ند . نتایج حاکی از این است جهت کاهش ریسک بایستی سطح زیر کشت گوجه فرنگی و ذرت کاهش و سطح زیر کشت غلات افزایش یابد .

به منظور ارزیابی صفات زراعی و عملکرد ارقام بومی سیر و روابط بین آنها، آزمایشی د ر قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی با سه تکرار د ر مزرعه تحقیقاتی چهار تخته واقع د ر شهرکرد انجام شد . نتایج مورد بررسی نشان د اد که کلیه صفات شامل عملکرد سیر د ر بوته و د ر واحد سطح، قطر پیاز، تعد اد سیرچه د ر پیاز، وزن تک سیرچه، طول و قطر سیرچه و میزان ماد ه خشک د ر واحد سطح تفاوت معنی د اری د اشتند . د ر بین ژنوتیپ های مورد بررسی، ارقام سیر تفرش و همد ان بیشترین عملکرد سیر د ر بوته و د ر واحد سطح را به خود اختصاص د اد ند . تود ه سیر تفرش از جمله ژنوتیپ هایی بود که از لحاظ اکثر صفات مورد بررسی از برتری بالایی برخورد ار بود . ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی بین صفات نشان د اد که هر یک از صفات قطر پیاز، وزن تک سیرچه، قطر و طول سیرچه و همچنین میزان ماد ه خشک د ر واحد سطح همبستگی مثبت و معنی د اری را با عملکرد سیر د ر بوته و د ر واحد سطح د اشتند . نتایج حاصل از تجزیه ضرایب مسیر ژنتیکی برای عملکرد سیر د ر واحد سطح نشان د اد که صفت وزن تک سیرچه و تعد اد سیرچه د ر پیاز بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد سیر د ر واحد سطح د اشتند . قطر سیرچه از جمله صفاتی بود که د ارای بیشترین اثر غیر مستقیم و مثبت از طریق وزن تک سیرچه بر عملکرد د ر واحد سطح بود . نتایج تجزیه ضرایب مسیر برای عملکرد سیر د ر بوته نیز مشابه با عملکرد د ر واحد سطح بود و بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد سیر د ر بوته مربوط به وزن تک سیرچه بود .

به منظور بررسی تاثیر مقاد یر مختلف کود نیتروژن و تراکم کشت بر عملکرد کمی و کیفی علوفه ارزن مروارید ی، هیبرید نوتریفید (Pennisetum americanum var. nutrifeed) آزمایشی د ر تابستان 1382 د ر ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق د ر شهرستان مشهد اجرا گرد ید . آزمایش به صورت طرح آماری کرت های خرد شد ه د ر قالب بلوک های کامل تصاد فی با چهار تکرار انجام شد . د ر این تحقیق تراکم کشت د ر سه سطح D3=10, D2=13.3,D1=20 بوته د ر متر مربع) به عنوان عامل اصلی و مقد ار کود نیتروژن د ر سه سطح N3=400, N2=300, N1=200) کیلوگرم نیتروژن خالص د ر هکتار از نوع اوره) به عنوان عامل فرعی د ر نظر گرفته شد . محصول علوفه چین اول و د وم مزرعه از نظر صفات کمی (عملکرد علوفه تر و خشک و نسبت برگ به ساقه، شاخص سطح برگ تعد اد پنجه د ر بوته، تعد اد پنجه د ر واحد سطح و قطر ساقه) و ویژگی های کیفی (د رصد ماد ه آلی، خاکستر، پروتئین خام، کلسیم و فسفر) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان د اد که عامل مقد ار نیتروژن صفات کمی مورد مطالعه را به طور معنی د اری تحت تاثیر قرار د اد ، به طوری که با افزایش مصرف نیتروژن از 200 به 400 کیلوگرم د ر هکتار عملکرد علوفه تر و خشک ارزن به ترتیب به میزان 17.15 و 23.83 د رصد افزایش یافت. عد م تفاوت معنی د ار عملکرد علوفه د ر سطوح مختلف تراکم به توان بالای پنجه زنی د ر ارزن نوتریفید نسبت د اد ه می شود . مقایسه شاخص سطح برگ و تعد اد پنجه تولید شد ه د ر هر بوته و د ر واحد سطح د ر تیمارهای مختلف حاکی از آن است که افزایش کود نیتروژن و افزایش تراکم از طریق افزایش LAI و تعد اد پنجه د ر واحد سطح عملکرد علوفه را افزایش د اد ه، هرچند نسبت برگ به ساقه کاهش یافت. د ر مجموع د ر این آزمایش حد اکثر عملکرد علوفه تر (109.43 تن د ر هکتار) و خشک (18.39 تن د ر هکتار) با مصرف 400 کیلوگرم نیتروژن د ر هکتار و د ر تراکم 100000 بوته د ر هکتار به د ست آمد . با این حال با تاسی از رهنمود های کشاورزی پاید ار د ر جهت کاهش میزان نهاد ه های شیمیایی می توان تیمار D3N1 که با تراکم پایین بوته و د ریافت فقط 200 کیلوگرم نیتروژن د ر هکتار توانست 94.37 تن علوفه تر تولید نماید را نیز د ر گروه تیمار برتر معرفی نمود . شایان ذکر است عوامل مورد بررسی د ر این تحقیق تاثیر معنی د اری بر ویژگی های کیفی علوفه ند اشت.

اثرات آلایند ه های هوای شهر تهران بر وزن تر و خشک و غلظت پرولین و کربوهید راتهای محلول، تعد اد روزنه، کرک و سلولهای اپید رمی د ر اقاقیا و خرزهره موضوع این تحقیق بود ه است. د ر ابتد ا با استفاد ه از اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست و اد اره کنترل کیفیت هوا، پارک سرخه حصار به عنوان محیط پاک و منطقه آزاد ی به عنوان محیط آلود ه انتخاب و گیاهان مورد نظر از این د و منطقـه برد اشت شـد و وزن تر و خشک، تعد اد روزنه؛ کرک و سلولهای اپید رمی د ر ماه آبان (84) و خرد اد (85) و غلظت پـرولین و کربوهید رات های محلول د ر تیرماه (85) با روش اسپکتروفتومتری تعیین و مقایسه شد . نتایج این تحقیق نشان د اد که آلود گی هوا باعث کاهش معنی د ار وزن تر و خشک د ر اقاقیا و خرزهره شد . همچنین آلود گی هوا باعث افزایش غلظت پرولین د ر د و گیاه اقاقیا و خرزهــره شد ولی افزایش غلظت پرولین د ر خرزهره از نظر آماری معنی د ار نبود . غلظت کربوهید رات های محلول د ر اثر آلود گی هوا د ر اقاقیا کاهش و د ر خرزهره افزایش یافت و این تغییرات از نظر آماری معنی د ار بود . نتایح این تحقیق نشان د اد که تعد اد روزنه، کرک و سلولهای اپید رمی د ر خرزهره تحت تاثیر آلود گی هوا به طور معنی د اری افزایش می یابد . ولی د ر اقاقیا تعد اد کرک د ر اثر آلود گی هوا افزایـش می یابد و تعـد اد سلولهـای اپید رمی و روزنـه بطور معنی د اری کاهش می یابد.

به منظور بررسی اثر مقد ار و زمان مصرف کود نیتروژن و ارتفاع برش بر عملکرد و اجزای عملکرد رتون برنج (واریته طارم- یک واریته بومی د ر استان مازند ران- ایران) آزمایشی د ر موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازند ران- آمل اجرا شد ه است. این آزمایش به صورت فاکتوریل د ر قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی با سه تکرار اجرا شد . مقد ار کود نیتروژن د ر چهار سطح (صفر، 23, 11.5 و 34.5 کیلوگرم نیتروژن خالص د ر هکتار)، زمان مصرف کود نیتروژن د ر د و سطح (بلافاصله و یکماه بعد از برد اشت محصول اصلی) و ارتفاع برش د ر سه سطح (صفر، 20 و 40 سانتی متر از بالای خاک) بود ه است. نتایج نشان د اد ه است که اختلاف سطوح کود نیتروژن تاثیر آماری معنی د اری بر عملکرد رتون، شاخص برد اشت، تعد اد خوشه د ر مترمربع، تعد اد د انه د ر خوشه، تعد اد د انه های پرشد ه و وزن هزار د انه ند اشته است. اما مصرف کود نیتروژن بلافاصله بعد از برد اشت محصول اصلی تاثیر معنی د اری بر عملکرد د انه و تعد اد د انه د ر خوشه د اشته است. ارتفاع برش تاثیر معنی د اری بر ارتفاع بوته رتون، تعد اد د انه د ر خوشه و تعد اد د انه پر شد ه د اشته است. عملکرد رتون با میانگین (973.8 کیلوگرم د ر هکتار)، تعد اد کل د انه د ر خوشه با میانگین (44.6) و تعد اد د انه پرشد ه با میانگین (36.4) وقتی که ارتفاع برش د ر 40 سانتی متر بالای خاک انجام گرفت بطور معنی د اری بیشتر بود .

اطلاع د ر مورد ساختار اثر متقابل ژنوتیپ و محیط د ر برنامه های اصلاحی به منظور بررسی سازگاری عمومی و خصوصی ژنوتیپ ها بسیار مهم است. د ر این رابطه آزمایشاتی که د ر چند مکان به اجرا د ر می آیند نقش مهمی د ر شناخت ابعاد اثر متقابل د ارند . به منظور بررسی ساختار ضرب پذیری د اد ه ها (شناخت اثر متقابل) از شیوه های مختلفی استفاد ه می شود ، که تجزیه اثر اصلی جمع پذیر و اثر متقابل ضرب پذیر و بررسی بای پلات های حاصل از تجزیه بر اساس این روش بسیار کارآمد می باشد . د ر این تحقیق از میانگین عملکرد حاصل از 14 لاین پیشرفته گند م و د و واریته شاهد ، سرد اری و آذر-2 د ر 6 منطقه به مد ت سه سال (1379، 1378و 1380) به منظور ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ ها با محیط ها و تعیین سازگاری عمومی و خصوصی ژنوتیپ های مورد بررسی استفاد ه شد . نتایج حاصله تمرکز محیطی قوی را بین مناطق کرمانشاه و شیروان نشان د اد ه و آنها را د ر یک گروه قرار د اد ؛ حال آنکه مناطق زنجان و کرد ستان د ر گروه د وم و مناطق ایلام و مراغه به علت عد م تمرکز محیطی با محیط های مورد بررسی، د ر گروه های جد اگانه ای قرار گرفتند . ژنوتیپ های ///”s”,Bow…Pvn”s”/Chi Ptz Niska/…Gen//,… و /Heng-Sxl-7004… بیشترین سازگاری عمومی را با محیط ها نشان د اد ند ، ژنوتیپ های Ptz Niska/…Gen///”s”,Bow…, Son64/4/”Azar-2,… و Sardari برای مناطق کرد ستان و زنــجان، ژنـــوتیپ های //87ZHONG291, Seafallh…Pvn”s”/Chi, و /Heng-Sxl-7004… برای منطقه شیروان، ژنوتیپ های Seafallh /Crow"s"//..."s"Bow, و /Heng-Sxl-7004… بــرای منطقه کرمانشـــاه، ژنـــوتیپ های Crow"s"//..."s",Bow …,Dmni//Sut/ 87ZHONG291/ و /Heng-Sxl-7004… برای منطقه ایلام و ژنوتیپ های Pvn"s"/Chi// Ogosta/Sefied,… و Fengkang15/sefid برای منطقه مراغه بیشترین سازگاری خصوصی را نشان د اد ند و قابل توصیه برای مناطـق مــذکور می باشند . ژنوتیپ /Son64/4… بیشترین اثر متقابل را د ر تمامی آزمایشات به خود اختصاص د اد و کمترین سازگاری عمومی را با محیط ها نشان د اد .

کشت تونل کوتاه و همچنین استفاد ه از خاکپوش های پلی اتیلنی د ر سالهای اخیر د ر تولید انواع سبزی ها رواج یافته است. به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و خاکپوش های پلی اتیلنی د ر کشت تونل کوتاه خیار بر میزان آلود گی به مگس مینوز برگ سبزی و بیماری سفید ک د اخلی کد وییان آزمایشی د ر قالب کرت های خرد شد ه با 4 تکرار د ر ایستگاه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان اجرا گرد ید . تاریخ کاشت به عنوان کرت اصلی د ر 4 سطح (15 بهمن، 30 بهمن، 15 اسفند و 30 اسفند ) و پوشش خاک به عنوان کرت فرعی د ر 3 سطح (خاکپوش مشکی، خاکپوش شفاف و بد ون خاکپوش) بود . د رصد آلود گی به مینوز د ر هر کرت با بررسی کل برگهای 5 بوته که به طور تصاد فی انتخاب شد ه بود ند ، تعیین گرد ید . جهت تعیین د رصد آلود گی به سفید ک د اخلی تعد اد بوته های آلود ه د ر خط میانی هر تیمار شمارش و برای تعیین شد ت بیماری از روش نمره د هی استفاد ه گرد ید . پس از تجزیه واریانس، میانگین ها با استفاد ه از آزمون د انکن مقایسه گرد ید . نتایج نشان د اد که از نظر آفت مگس مینوز برگ بین تاریخ های مختلف کاشت و بین انواع مختلف خاکپوش اختلاف معنی د ار وجود ند اشت، با این حال حد اقل و حد اکثر میزان آلود گی به ترتیب مربوط به تاریخ های کشت اول و سوم بود و خاکپوش مشکی بیشترین د رصد آلود گی را د اشت. د ر خصوص بیماری سفید ک د اخلی نتایج نشان د اد که از نظر شد ت آلود گی تاریخ های کاشت اول و د وم با کسب حد اکثر میانگین د ر یک گروه قرار گرفتند . تاثیر انواع خاکپوش روی د رصد و شد ت آلود گی مشابه بود و کمترین د رصد و شد ت آلود گی د ر خاکپوش شفاف مشاهد ه گرد ید . بنابراین استفاد ه از خاکپوش شفاف و تاخیر د ر تاریخ کاشت د ر این شیوه کاشت می تواند د ر مد یریت بیماری و کاهش هزینه های سمپاشی موثر باشد .

یکی از مهمترین مولفه های نظام آموزش ضمن خد مت کوتاه مد ت کارکنان سازمان های تخصصی، برنامه ریزی آموزشی، می باشد . این مولفه طی سه فرایند طراحی د وره های آموزشی، انتخاب د وره های آموزشی و ارزشیابی د وره های طراحی و انتخاب شد ه، عملیاتی می گرد د . نتایج مطالعات انجام شد ه نشان می د هد که کارایی و اثربخشی آموزش های ضمن خد مت وزارت جهاد کشاورزی د ر اثر مسایل موجود د ر فرایند های یاد شد ه، د ر حد مورد انتظار نمی باشد . د ر این میان، مساله اصلی نبود اطلاعات جامع و کامل از کیفیت فرایند های طراحی و انتخاب د وره های آموزشی و همچنین ارزشیابی این د و فرایند د ر نظام موجود آموزش ضمن خد مت کوتاه مد ت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی می باشد . بر این اساس، تحقیق حاضر با هد ف د ستیابی به د ید گاه د ست اند رکاران و صاحب نظران نسبت به مولفه برنامه ریزی آموزشی د ر نظام فعلی آموزش ضمن خد مت کوتاه مد ت کارکنان انجام پذیرفت. به این منظور، با روش پیمایشی و با استفاد ه از پرسشنامه، د ید گاه کارشناسان رشته شغلی آموزش کشاورزی، مد یران و سرپرستان مستقیم آنان، اعضای کمیته های پود مانی وزارت جهاد کشاورزی و آموزشگران مجرب د وره های آموزش ضمن خد مت رشته شغلی یاد شد ه مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه آماری مد یران و سرپرستان مستقیم و آموزشگران مجرب د وره های آموزش ضمن خد مت رشته شغلی یاد شد ه از طریق سرشماری و حجم نمونه آماری سه گروه د یگر از طریق فرمول کوکران تعیین شد و د ر مجموع 360 نفر د ر نمونه آماری قرار گرفتند . یافته های تحقیق نشان می د هد ، که د ر حال حاضر کیفیت فرایند طراحی د وره های آموزشی کمتر از حد متوسط می باشد (2.96 از 5) و د ر این میان، شاخص ارزیابی، اصلاح و بازنگری عناوین و سرفصل د وره های آموزشی کمتر از سایر شاخص ها مورد عنایت واقع شد ه است (2.7 از 5). همچنین، کیفیت فرایند انتخاب د وره های آموزشی د ر حد متوسط (3.01 از 5) بود ه و د ر میان شاخص های مختلف مورد ارزیابی د ر این فرایند شاخص ارزیابی، اصلاح و بازنگری فرایند انتخاب د وره های آموزشی کمتر از حد متوسط مورد توجه واقع شد ه است (2.85 از 5). از طرفی، فقط 26.5 د رصد پاسخگویان معتقد ند ، که د ید گاه کارکنان د ر ارزشیابی نحوه انتخاب نهایی د وره های آموزشی مورد توجه قرار می گیرد و تنها 8 د رصد معتقد ند ، که نحوه کار کمیته های طراحی د وره های آموزشی ارزشیابی می شود . نتایج آزمون تحلیل واریانس کروسکال والیس نشان می د هد ، که د ر بیشتر موارد اختلاف معنی د اری بین د ید گاه چهار گروه نمونه تحقیق وجود ند ارد . د ر پایان پیشنهاد شد ه است برای بهبود و اصلاح تد ریجی مولفه برنامه ریزی آموزشی نظام آموزش ضمن خد مت کوتاه مد ت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی، سطح و محتوای د وره های آموزشی با طبقه شغلی کارکنان تطبیق د اد ه شود و برای شاغلین سطوح مختلف تحصیلی، محتوای آموزشی متفاوتی طراحی گرد د . از جانب د یگر، با توجه به اشکالاتی که د ر احراز پست های سازمانی وجود د ارد ، برای افراد د ارای رشته تحصیلی کاملا مرتبط، مرتبط و غیر مرتبط د وره های آموزشی متفاوت و تکمیلی د ر نظر گرفته شود .

پرایمینگ بذر یکی از تکنیک های رایج آبگیری برای افزایش کارآیی بذر می باشد . د ر این آزمایش، یافتن مناسب ترین شرایط پرایمینگ شامل مد ت زمان، د رجه حرارت و غلظت محلول پرایمینگ برای بذور سه گونه ارزن Panicum miliaceum، P. antidotale و Setaria italic مورد بررسی قرار گرفت. برای هر کد ام از گونه ها، بطور جد اگانه آزمایش به صورت بلوک کامل تصاد فی با 4 تکرار مورد استفاد ه قرار گرفت. ترکیبهای تیماری مورد بررسی برای هر گونه شامل الف) چهار سطح پتانسیل (4-، 8-، 12- و 16- بار) با استفاد ه از PEG 6000 (پلی اتیلن گلیکول 6000)، ب) د رجه حرارت با 4 سطح (15، 20، 25 و 20/30 (12ساعت / 12ساعت) د رجه سانتیگراد و ج) مد ت زمان پرایمینگ (3، 7 و 14 روز) بود ند . د ر مورد همه گونه های مورد آزمایش برای هر د و صفت د رصد و سرعت جوانه زنی، اثرات اصلی مد ت زمان، د رجه حرارت و سطوح پتانسیل پرایمینگ با احتمال 0.05 د رصد معنی د ار شد ند . نتایج بد ست آمد ه نشان د اد ند که هر سه گونه د ر پتانسیل 12- بار و مد ت زمان 7 روز بهترین شرایط پرایمینگ را د اشتند و د ر مورد د رجه حرارت، بهترین د مای پرایمینگ برای بذور گونه های P. miliacoum، P. antidotale و S. italic به ترتیب د ماهای و 30 / 20 د رجه سانتی گراد (12 (ساعت / 12 ساعت)، 15 و 25 د رجه سانتی گراد بود .

آزمایشی به منظور مطالعه تاثیر د و تنظیم کنند ه رشد گیاهی (اسید آبسزیک و کینتین) بر جوانه زنی بذر و رشد اولیه گیاهچه ها و تحمل شوری د ر د و رقم گند م حساس (گاسپارد ) و مقاوم (آذر 2) انجام شد . آنالیز آماری صفات بررسی شد ه د ر مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه ها نشان د اد که شوری منجر به کاهش میزان جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه ها د ر هر د و رقم گرد ید . با افزایش غلظت نمک د رصد آب گیاهچه ها و محتوای نسبی آب (RWC) د ر آن ها کاهش یافت. با این حال نتایج آزمایش نشان د اد که اثرات باز د ارند ه نمک د ر رشد گیاهچه های رقم گاسپارد بطور معنی د اری بیشتر از رقم آذر 2 بود که د ر واقع بیانگر تشابه وضعیت تحمل به شوری د ر مراحل جوانه زنی و گیاه کامل د ر این د و رقم می باشد . اسید آبسزیک اثرات بازد ارند گی شد ید ی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های هر د و رقم د اشت. اما اثرات بازد ارند ه آن بر رشد کلئوپتیل و ساقه چه ها به مراتب بیشتر از کاهش رشد ریشه چه ها بود . روند کاهش رشد ریشه چه و کلئوپتیل د ر قیاس با شاهد د ر اثر تیمار با اسید آبسزیک نشان د هند ه حساسیت بیشتر رقم آذر2 به این ماد ه تنظیم کنند ه رشد بود . برهمکنش های معنی د اری بین سطوح مختلف شوری و اسید آبسزیک مشاهد ه گرد ید ، به این معنا که پاسخ رشد ی گیاهچه ها تحت اثرات توامان شوری و اسید آبسزیک متفاوت بود ، اما هر د و رقم تحت اثر این د و عامل بازد ارند ه واکنش یکسانی از خود نشان د اد ند . کینتین باعث افزایش د رصد جوانه زنی بذور و وزن تر و خشک گیاهچه های هر د و رقم نسبت به گیاهچه های شاهد گرد ید . اما کینتین اثرات بازد ارند گی شد ید ی بر رشد ریشه چه ها د اشت. محتوای آب بافتی گیاهچه ها و RWC د ر اثر تیمار کینتین افزایش پید ا کرد که این د و پارامتر با تغییرات جوانه زنی و رشد طولی گیاهچه ها همبستگی بالا و معنی د اری د اشت.

با توجه به اهمیت یونجه د ر کشاورزی ایران و وجود آب و هوای خشک د ر اغلب قطب های کشاورزی کشور، لازم است گونه های یونجه د ر شرایط مناسب رطوبتی و همچنین کمبود آب مورد مطالعه قرار گیرند تا بتوان گونه هایی که تحمل به خشکی مناسب و د ر عین حال قد رت گره زایی بیشتری د ارند ، انتخاب گرد ند . بد ین منظور سه گونه یونجه د ر شرایط متفاوت رطوبتی مورد آزمون جوانه زنی قرار گرفتند تا قد رت جوانه زنی هر کد ام از آنها د ر شرایط تنش کمبود آب مورد بررسی قرار گیرد . سپس آنها د ر آزمایش د وم از نظر رشد گیاهچه ای و قد رت گره زایی د ر شرایط مختلف رطوبتی مورد ارزیابی قرار گرفتند . نتایج آزمایش اول نشان د اد که د ر بین گونه ها، گونه Medicago sativa بیشترین د رصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و هیپوکوتیل را د ارد و گونه Medicago scutellata کمترین د رصد و سرعت جوانه زنی و گونه Medicago littoralis کمترین طول ریشه چه و هیپوکوتیل را د ارا می باشد . د ر آزمایش د وم، گونه Medicago sativa بیشترین تعد اد گره را د اشته و گونه Medicago scutellata بیشترین وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه و طول ریشه چه و هیپوکوتیل را د ارا بود ه است. د ر جمع بند ی کلی گونه Medicago sativa بیشترین تحمل به خشکی را د اشته و د ر شرایط خشک عملکرد بالاتری نسبت به گونه های د یگر د ارد . ولی د ر شرایط مطلوب رطوبتی، گونه Medicago scutellata عملکرد بیشتری نسبت به گونه های د یگر مورد آزمایش د ارد .

یکی از مهمترین مراحل د ر خصوص آلود گی میوه پسته به گونه های مختلف جنس قارچ Aspergillus و توکسین های آنها ترمینال های فرآوری است که د ر ارایه یک محصول عاری از آلود گی نقش مهمی د ارند لذا تحقیق روی آنها ضروری به نظر می رسد . د ر این تحقیق نتایج بررسی تراکم جمعیت قارچ های گروه Aspergillus flavus و A.niger د ر پسته های فراوری شد ه 17 ترمینال فرآوری پسته ارایه گرد ید ه است. برای این منظور از مراحل مختلف فرآوری میوه پسته د ر ترمینال های سنتی و نیمه مکانیزه نمونه برد اری گرد ید . نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و با استفاد ه از محیط کشت های AFPA و CZ و روش تهیه سوسپانسیون و رقیق سازی متوالی تراکم جمعیت قارچ های فوق الذکر بررسی شد . نتایج نشان د اد که تراکم جمعیت قارچ های فوق د ر ترمینال های سنتی 2.6 برابر ترمینال های نیمه مکانیزه (ترمینال های سنتی 27764.2 کلنی به ازای هر میوه و د ر ترمینال های نیمه مکانیزه 10671.82) بود . مقایسه سیستم های مختلف شستشو نشان د اد که استفاد ه از سیستم د وش آب با د امنه کارایی 39.8-6.1 نسبت به حوضچه ها با آب ثابت با د امنه کارایی 14.7-0 و یا آب د ر جریان 10.7-0.1 برای کاهش تراکم جمعیت قارچ های مورد مطالعه کارایی بیشتری د ارد . ترکیب د و سیستم فوق د ر ایجاد یک سیستم مناسب شستشو و جد اسازی پسته های آلود ه از سالم مفید می باشد . د ر میان پسته های فرآوری شد ه پسته های با پوست استخوانی رنگ د ار 140 برابر پسته های با رنگ پوست طبیعی 602:84135) کلنی د ر هر میوه) آلود گی قارچی د اشتند که از آن می توان به عنوان معیاری جهت جد اسازی پسته های آلود ه استفاد ه نمود . تراکم جمعیت قارچ های مورد مطالعه همراه پسته، د ر روز های مختلف خشک کرد ن از نظر آماری تفاوت معنی د اری ند اشت و به نظر می رسد امکان رشد بعد ی قارچ های مولد آفلاتوکسین د ر زمان خشک کرد ن پسته د ر محل آفتاب د هی فراهم نباشد . نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان د اد که اگر چه شرایط برای آلود گی و تولید آفلاتوکسین د ر باغ مهیا است، ولی شرایط فرآوری و انبارد اری برای آلود گی مجد د مناسب نیست. تراکم قارچ های مورد مطالعه د ر پسته های ریز از غیر قابل تشخیص تا 4000 کلنی د ر واحد میوه پسته متغیر بود به طوری که د ر تعد اد ی از نمونه ها بالا و د ر بقیه پایین بود . نتایج این تحقیق می تواند د ر بهبود سیستم های فرآوری موجود و جد اسازی منابع آلود گی قارچی د ر ترمینال های پسته مفید واقع گرد د .

به منظور بررسی اثر کارایی باکتری های تسهیل کنند ه جذب فسفر به همراه مقاد یر مصرف کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل بر عملکرد و اجزا عملکرد جو (رقم کارون د ر کویر) آزمایشی د ر سال زراعی 85-1384 د ر مزرعه آموزشی پژوهشی پرد یس کشاورزی و منابع طبیعی د انشگاه تهران به اجرا گذاشته شد . آزمایش به صورت کرت های خرد شد ه د ر قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی با سه تکرار به اجرا د ر آمد . فاکتور اصلی شامل کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل د ر 5 سطح (0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم د ر هکتار) و فاکتور فرعی شامل سویه های باکتری Pseudomonas potida د ر 3 سطح شامل سویه های شماره 9، 10 و 41 و یک سطح شاهد (بد ون باکتری) بود . حد اکثر عملکرد ماد ه خشک علوفه به مقد ار 8375.2 کیلوگرم د ر هکتار با آغشته کرد ن بذر با S3 (سویه 41) و مصرف 60 کیلوگرم د ر هکتار کود سوپر فسفات تریپل بد ست آمد . حد اکثر عملکرد د انه با کاربرد S1 (سویه 9) باکتری بهمراه مصرف 30 کیلوگرم د ر هکتار سوپر فسفات تریپل حاصل شد . با توجه به عملکرد مناسب S3 (سویه 41) باکتری می توان چنین نتیجه گرفت که د ر شرایط عد م استفاد ه از کود ، این سویه قاد ر است ماد ه خشک تولید ی را د ر حد قابل قبولی افزایش د هد . بنابراین چنین بنظر می رسد که د ر شرایط عد م استفاد ه از کود فسفر (سیستم های ارگانیک) می توان استفاد ه از این سویه را د ر د ستور کار قرار د اد .

د ر این آزمایش 24 رقم کلزای بهاره د ر قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی د ر چهار تکرار به مد ت د و سال د ر مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند . نتایج تجزیه واریانس ساد ه و مرکب روی صفات مورد بررسی د ر د و سال انجام آزمایش نشان د اد که ارقام مورد بررسی از نظر تعد اد خورجین د ر بوته، تعد اد د انه د ر خورجین، وزن هزار د انه و د رصد روغن د انه با یکد یگر تفاوت معنی د ار د اشتند . مقایسه میانگین های سطوح رقم نشان د اد که بیشترین تعد اد خورجین د ر بوته به میزان 276.9 مربوط به رقم ساری گل و بعد از آن ارقام Option 500 و Hyola 308 قرار گرفتند . از نظر تعد اد د انه د ر خورجین، رقم Hyola 308 با 23.8 د انه د ر خورجین برتر از سایر ارقام مورد بررسی بود و بعد از آن ارقام Hyola 401, Option 500 و Hyola 420 قرار گرفتند . تعد اد د انه د ر خورجین نسبت به سایر اجزای عملکرد ، همبستگی بیشتری را (r=0.68) با عملکرد د انه نشان د اد . بیشترین وزن هزار د انه به میزان 4.16 گرم مربوط به رقم Hyola 401 بود و رقم Hyola 420 با وزن هزار د انه 3.91 گرم د ر گروه د وم قرار گرفت. از نظر میزان روغن د انه ارقام Goliath و Option 500 به ترتیب با 47 و 46.9 د رصد روغن،برتر از سایر ارقام بود ند . هم چنین ارقام مورد بررسی از نظر میزان عملکرد د انه و روغن با یکد یگر د ر سطح آماری 1% تفاوت معنی د ار د اشتند . مقایسه میانگین د اد ه های عملکرد د انه نشان د اد که رقم Hyola 401 با عملکرد 4461 کیلوگرم د انه د ر هکتار، برتر از سایر ارقام بود و د ر گروه اول قرار گرفت و بعد از آن ارقام Hyola 420 و Hyola 308 به ترتیب با تولید 4186 و 4012 کیلوگرم د انه د ر هکتار بیشترین عملکرد د انه را به خود اختصاص د اد ند .

این آزمایش د ر سال 1383 د ر ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان به منظور بررسی اثرات حذف پنجه ها و تراکم بوته بر روی عملکرد بلال ذرت شیرین رقم K.SC403 به صورت فاکتوریل و د ر قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی د ر چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور ها شامل حذف پنجه د ر سه سطح (عد م حذف پنجه، حذف پنجه د ر یک مرحله و حذف پنجه د ر د و مرحله) و تراکم بوته د ر سه سطح (45، 55 و 65 هزار بوته د ر هکتار) بود ند . مقایسه میانگین تیمار ها نشان د اد که عد م حذف پنجه بیشترین ماد ه خشک (10607 کیلوگرم د ر هکتار) و عملکرد بلال تر (20576.8 کیلوگرم د ر هکتار) را تولید نمود . همزمان با افزایش تراکم بوته طول بلال کاهش یافت و تراکم بوته بر روی عملکرد بلال تر تاثیر معنی د اری ند اشت و از طرف د یگر با حذف پنجه ها عملکرد بلال و ماد ه خشک کاهش یافت. بر اساس نتایج این مطالعه تراکم 65-55 هزار بوته د ر هکتار بد ون حذف پنجه برای تولید بلال د ر ذرت شیرین توصیه می شود .

به منظور تعیین مناسب ترین رقم انار برای استان یزد و مناطق مشابه اقلیمی، از سال 1380 و به مد ت چهار سال، یازده رقم از انارهای تجارتی استان یزد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 4 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد مورد مقایسه قرارگرفت. داده های بدست آمده با استفاد ه از نرم افزار MSTAT-C برای هر فاکتور و برای هر سال به طور مجزا آنالیز گردید. تجزیه مرکب نیز صورت گرفت. نتایج حاصله نشان داد که اختلاف ارقام از نظر عملکرد، بازار پسندی، مقاومت به کرم گلوگاه، پوسیدگی، ترکیدگی و آفتاب سوختگی میوه در سطح احتمال یک درصد معنی دار می باشد. به علاوه، اختلاف سال برای عملکرد، آفتاب سوختگی، ترکیدگی، آلودگی به کرم گلوگاه و پوسیدگی معنی دار بود . گرچ تفتی و شهوار دانه سفید به ترتیب بالاترین و پایین ترین عملکرد را داشتند. انار ملس دانه سیاه با متوسط 4.8 درصد آلودگی، مقاوم ترین رقم به کرم گلوگاه انار بود و در مقابل انار گبری دانه سیاه با 47.8 درصد آلودگی، عنوان حساس ترین رقم نسبت به کرم گلوگاه انار را به خود اختصاص داد. از نظر مقاومت به آفتاب سوختگی، رقم شهوار دانه سفید با متوسط 41.40 درصد سوختگی میوه از همه حساس تر و گبری دانه سیاه با 1.38 درصد آفتاب سوختگی، مقاوم ترین رقم بود . انار آبان ماهی حساسترین رقم نسبت به ترکیدگی میوه و ملس دانه سیاه، گبری دانه سیاه و شهوار دانه قرمز در گروه ارقام مقاوم قرار گرفتند. رقم گبری دانه سیاه هم در صدر ارقام حساس به پوسیدگی جای داشت. در مجموع ارقام اصفهانی دانه قرمز، ملس دانه سیاه و شهوار دانه سفید از نظر بازار پسندی، بالاترین مقبولیت را به خود اختصاص دادند. بر اساس گروه بندی نهایی، انار ملس دانه سیاه و شهوار دانه قرمز به عنوان ارقام برتر انتخاب شدند. انار ملس دانه سیاه دارای طعم میخوش و شهوار دانه قرمز شیرین است.

به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف علف کشهای آترازین+آلاکلر و ای پی تی سی و روش کاشت ذرت بر روی عملکرد و برخی شاخص های فیزیولوژیکی ذرت دانه ای رقم S.C 704 تحت شرایط رقابت با علف های هرز، آزمایشی در سال زراعی 1384 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش تحقیقات علفهای هرز، واقع در کرج به صورت کرت های خرد شد ه در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل: چهار نوع روش کاشت مختلف ذرت: یک ردیف روی پشته، دو ردیف روی پشته، یک ردیف کف جوی و یک ردیف کف جوی و سپس تبدیل جوی به پشته در مرحله 4 تا 6 برگی ذرت و کرت های فرعی نیز شامل: آترازین + آلاکلر به میزان 4+1 کیلوگرم / لیتر در هکتار (مقدار توصیه شده)، مخلوط آترازین + آلاکلر با کاهش 25 درصد نسبت به مقدار توصیه شده، ای پی تی سی به میزان 6.5 لیتر در هکتار (مقد ار توصیه شده) و ای پی تی سی با کاهش 25 درصد نسبت به مقدار توصیه شده بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخص سطح برگ، ماده خشک، سرعت رشد محصول، دوام شاخص سطح برگ و عملکرد دانه در روش های کاشت یک ردیف روی پشته و یک ردیف کف جوی متعلق به مقادیر توصیه شده از علف کشهای آترازین + آلاکلر و ای پی تی سی بود، در حالی که در روش های کاشت دو ردیف روی پشته و یک ردیف کف جوی و سپس تبدیل جوی به پشته تیمار علفکش ای پی تی سی با 25 درصد کاهش (نسبت به مقدار توصیه شده) بیشترین مقدار را نشان داد.

ارزیابی تحمل گیاهان زراعی به تنش های زیست محیطی به ویژه در خلال مرحله جوانه زنی و سبز شدن عامل مهمی در انتخاب آن ها برای کشت در شرایط مختلف می باشد. از آن جا که ارزیابی های معمول در شرایط مزرعه ای از یک سو زمان بر و از سوی د یگر تحت تاثیر عوامل غیر قابل کنترل متعددی از جمله عوامل خاکی، اقلیم و عملیات زراعی می باشند، بنابراین با استفاده از یک روش آزمایشگاهی تحت شرایط کنترل شده، امکان ارزیابی سریع و نسبتا دقیق عکس العمل گیاهان به تنش فراهم می گردد. در همین راستا و به منظور بررسی عکس العمل بذور رقم اسپید فید سور گوم علوفه ای (Sorghum bicolor L.) و رقم نوتریفید ارزن مرواریدی (Pennisetum americanum) به تنش های شوری و کم آبی در مرحله جوانه زنی دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار و تحت شرایط محیطی کنترل شده انجام شد. در آزمایش اول اثر سطوح تنش شوری (ds/m(44.2، 40، 33، 26.5، 22، 17.6، 13.2، 9.2، 4.4، 0) ناشی از کلرید سدیم (NaCl) و در آزمایش دوم اثر سطوح تنش کم آبی MPa (-1.0، -0.9، -0.8، -0.7، -0.6، -0.5، -0.4، -0.3، -0.2، -0.1) ناشی از ماد ه پلی اتیلن گلیکول6000 (PEG 6000)  بر شاخص های جوانه زنی بذور سور گوم و ارزن در ظروف پتری و به روش بین کاغذ مورد بررسی قرار گرفت. صفاتی که در این آزمایش ها اندازه گیری شدند عبارت بودند از: سرعت جوانه زنی، بنیه بذر، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و درصد جوانه زنی. نتایج نشان داد که بذور سور گوم نسبت به بذور ارزن در شرایط تنش کم آبی و شوری، تحمل بیشتری از خود نشان می دهند. به طوری که در سطوح تنش مشابه درصد جوانه زنی و بنیه بذر رقم اسپیدفید سور گوم بیشتر از رقم نوتریفید ارزن بود. هر چند تشدید تنش تا شوری  dS/mو 9.2 و کم آبی -0.4MPa تفاوت معنی داری در سرعت جوانه زنی ایجاد نکرد اما در تنش های شدید تر وزن و طول ریشه چه و ساقه چه به طور معنی داری کاهش یافت. بیشترین همبستگی مثبت (r=0.98) بین سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی به دست آمد، از این رو می توان اظهار د اشت انتخاب رقم با درصد جوانه زنی بالا می تواند افزایش سرعت جوانه زنی و استقرار بهتر گیاهچه را به دنبال داشته باشد. همچنین همبستگی بالا و مثبت (r=0.97) موجود بین وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه حاکی از آن است که تجمع ماده خشک بیشتر در ریشه چه و افرایش وزن آن باعث افزایش جذب آب و املاح مفید موجود در آب گشته و در نتیجه رشد ساقه چه و وزن آن را افزایش داده است.

در تحقیق حاضر یک آزمایش مزرعه ای به منظور مقایسه اثر چهار روش خاک ورزی اولیه (با گاوآهن های برگردان دار، بشقابی، بشقابی پیشرفته و قلمی) و سرزنی بوته (سرزنی شده و سرزنی نشده) بر خواص مکانیکی و سختی بافت غده سیب زمینی انجام گردید. طرح مذکور در قالب بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار (چهار سطح خاک ورزی اولیه × دو سطح سرزنی بوته ها) در سه تکرار اجرا و از آزمایش های فاکتوریل (کرت های نواری) برای تجزیه و تحلیل و مقایسه تیمار ها استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت انرژی تا نقطه گسیختگی، در تیمارهای خاک ورزی اولیه با گاوآهن قلمی+سرزنی بوته و خاک ورزی اولیه با گاوآهن بشقابی پیشرفته+عدم سرزنی بوته، به طور معنی داری در سطح 5‏% بیش از سایر تیمارها بود و بین اختلاف سختی بیشینه و کمینه بافت درونی غده و تنش نقطه گسیختگی آن همبستگی معنی داری با احتمال 95% و بین اختلاف سختی بیشینه و کمینه بافت درونی غده با مدول سکانت و همچنین کرنش بیشینه همبستگی معنی داری با احتمال 99% وجود داشت.

تنش ایجاد شده به وسیله دمای پایین در رشد و نمو گیاهان محدودیت ایجاد می کند. به علت غیر قابل کنترل بودن عوامل محیطی تلاش های زیادی در زمینه شناخت اینگونه تغییرات صورت گرفته شده است. در مقاله حاضر به منظور بررسی اثر د مای بهاره سازی (4 درجه سانتیگراد) و کلسیم خارجی که به نظر می رسد به عنوان پیام رسان ثانویه در انتقال پیام های مربوط به تنش ها عمل می کند بر روی راند مان کوانتومی فتوسیستم II و میزان کلروفیل، از دو رقم پاییزه متحمل به سرما، نورستار (-24 درجه سانتیگراد =LT50) و سرداری (-16 درجه سانتیگراد =LT50) و رقم بهاره حساس کوهدشت (-6 درجه سانتیگراد =LT50) استفاده شد. در روز 14 بعد از کشت (قبل از القا سرمای بهاره سازی) و 2، 14، 21 و 35 روز القا سرما (مجموعا 5 زمان نمونه برد اری) راندمان کوانتومی فتوسیستم (Fv/Fm)II و میزان کلروفیل با استفاده از قرائت SPAD در برگ گیاهچه ها اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که در مجموع در کل زمان های اندازه گیری در هر سه رقم، سرما باعث کاهش راند مان کوانتومی فتوسیستم II شد اما در رقم بهاره کوهدشت میزان کاهش بیشتر از دو رقم پاییزه سرداری و نورستار بود. همچنین با افزایش دوره سرمادهی گیاهچه ها، یک روند رو به افزایش در میزان کلروفیل در برگ های گیاهچه های سرما دیده نسبت به شاهد صورت گرفت و این روند رو به افزایش در دو رقم پاییزه سرداری و نورستار نسبت به رقم بهاره کوهدشت شدیدتر بود. نتایج حاصل از اثر کلسیم نشان داد که در کل کلسیم اثر چندانی بر روی راند مان کوانتومی فتوسیستم  IIو غلظت نسبی کلروفیل در ارقام مورد مطالعه نداشت.

بررسی تراکم خاک در مزارع به دلیل تاثیر منفی آن بر میزان رشد و نمو و تولید محصول اهمیت زیادی دارد. در این طرح تاثیر زیرشکنی خاک و دور آبیاری در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و در سه تکرار بر روی عملکرد، درصد قند و هزینه های اجرای طرح به مدت سه سال بررسی شد. تیمار اصلی دور آبیاری شامل سه دور 7، 10 و 14 روز که بترتیب با I10، I7، I14 و تیمار فرعی عملیات خاک ورزی شامل سه روش فقط استفاده از گاو آهن برگردان دار و بدون زیرشکنی خاک (شاهد)، زیرشکنی خاک به عمق 35-30 سانتی متر + گاو آهن برگردان دار و زیرشکنی خاک به عمق 45-40 سانتی متر + گاو آهن برگردان دار که بترتیب با S1، S0 و S2 نشان داده شدند، انتخاب گردیدند. جهت بررسی اقتصادی از روش بازده برنامه ای تیمار استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که زیرشکنی خاک باعث افزایش عملکرد ریشه چغندرقند به میزان 21% گردید. و افزایش دور آبیاری باعث کاهش عملکرد ریشه چغندرقند به میزان 16% و افزایش درصد قند به میزان 11% شد. نتایج همچنین نشان داد که مناسبترین تیمار، تیمار S2I10 است که نسبت به تیمار شاهد حدود 5750000 ریال در هر هکتار افزایش سود دهی داشته است.

به منظور د ستیابی به اطلاعات لازم جهت مدیریت کار آمدتر مزارع ذرت و ارزیابی الگوهای کاشت و تراکم بوته و افزایش کارایی مصرف آب از طریق آبیاری فاروهای کشت شده ذرت به صورت یک در میان، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرده شده نواری (Strip split plot) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار روی ذرت رقم هیبرید 704 در سال های 83- 1382 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت به اجرا رسید. در این مطالعه فاصله بین ردیف های ذرت به عنوان عامل عمودی در سه سطح (75، 70 و 65 سانتی متر)، الگوی کاشت به عنوان عامل افقی، شامل کاشت تک ردیفه و کاشت دو ردیفه در پشته عریض و حذف یک در میان آبیاری و تراکم بوته در سه سطح (85، 75 و 65 هزار بوته در هکتار) به عنوان کرت فرعی مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج بدست آمده از مجموع دو سال اجرای آزمایش حاکی از آنست که: اثر الگوی کاشت و تراکم بوته در سطح آماری 1% بر عملکرد دانه ذرت معنی دار بود. اثر فاصله ردیف های کاشت و اثر متقابل فاصله ردیف کاشت × الگوی کاشت × تراکم بوته در سطح آماری 5% معنی دار شد. بالاترین عملکرد دانه ذرت از فاصله ردیف 65 سانتی متر به میزان 13.46 تن در هکتار و بالاترین عملکرد دانه ذرت از الگوی کاشت یک ردیفه معمولی به میزان 14.24 تن در هکتار بود که حدود 16% نسبت به الگوی دو ردیفه و حذف یک در میان آبیاری جویچه ها، برتری نشان داد (اثرات اصلی). با افزایش تراکم بوته عملکرد دانه افزایش پیدا کرد، بطوریکه بالاترین عملکرد دانه ذرت از تراکم 85 هزار بوته در هکتار (13.87 تن در هکتار) بدست آمد. از اثر متقابل بین سه فاکتور مورد بررسی بالاترین عملکرد دانه ذرت از تیمار فاصله ردیف 70 سانتی متر + الگوی کاشت یک ردیفه + تراکم 85 هزار بوته در هکتار (16.08 تن در هکتار) بدست آمد. و بنابراین همین تیمار برای منطقه جیرفت توصیه شد.