علوم دامی
سال:1389 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

در این تحقیق پارامترهای ژنتیکی و هتروزیس فردی و مادری صفات تولید شیر، تولید چربی، درصد چربی و طول دوره شیردهی با استفاده از داده های توده های آمیخته براون سویس و بومی که در طی سال های 1370 تا 1381 توسط مرکز اصلاح نژاد کشور جمع آوری شده بود، بر اساس مدل حیوانی تک صفتی با روش حداکثر درست نمایی محدود شده بدون استفاده از مشتق گیری (DFREML) برآورد گردید. میانگین صفات به ترتیب 2489.19 و 117.5 کیلوگرم، 3.83 درصد و 252 روز می باشد. سهم ژن نژاد خارجی، هتروزیس فردی و هتروزیس مادری به روش حداقل مربعات محاسبه شد که 10.38، 3.16 و -2.19 کیلوگرم برای تولید شیر 0.12، 0.0342 و 0.029 کیلوگرم برای تولید چربی و 0.00457، 0.00131 و -0.00132 درصد برای درصد چربی -0.54، -0.174 و 0.277 روز برای طول دوره شیردهی نسبت به میانگین کل برآورد شد. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که آمیخته هایی که بین 50 تا 70 درصد سهم نژاد خارجی را دارند از نظر صفات مورد بررسی وضعیت بهتری داشتند.

در واحدهای پرورش گاو شیری هدف اصلی افزایش تولید است. انتخاب دام ها فقط بر اساس مقدار تولید شیر، سبب بروز عوارض جنبی (نظیر حساسیت به بیماری ها) شده است. بنابراین ضروری است تا در شاخص های انتخاب صفاتی نظیر ماندگاری و صفات ظاهری بدن نیز گنجانده شود. در این تحقیق برای برآورد پارامترهای ژنتیکی، ارزیابی و تعیین روند تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی در دو واحد دامپروری از اطلاعات زایش اول صفات تولید، تولید مثل و صفات ظاهری بدن گاوهای هلشتاین مربوط به سال های 1376 تا 1383 موجود در مرکز اصلاح نژاد دام کشور استفاده شد. میانگین تولید شیر و چربی 305 روز و دو بار دوشش به ترتیب (±16) 7019 و (±0.6) 212.1 کیلوگرم و میانگین درصد چربی (0.01) 3.1 درصد برآورد شد. میانگین فاصله زایش (±1) 407 روز و برای سن زایش اول (±0.02) 25.8 ماه (785 روز) برآورد شد. میانگین اکثر صفات ظاهری بدن در محدوده میانگین جامعه گاوهای هلشتاین ایران محاسبه و وراثت پذیری صفات تولید شیر، چربی، درصد چربی، فاصله دو زایش اول و دوم و سن زایش اول به ترتیب برابر با (±0.3) 0.27، (±0.3) 0.17، (±0.04) 0.32، (±0.01) 0.02، (±0.01) 0.03 برآورد شد. دامنه وراثت پذیری صفات ظاهری بدن از 0.15 (عرض قفسه سینه و استقرار پاهای عقب از نمای پهلو) تا 0.41 (صفت قدوقامت) بود. هم چنین همبستگی ژنتیکی صفت تولیدشیر با تولیدچربی و درصدچربی به ترتیب 0.72 و -0.70 و با صفات فاصله دو زایش اول و دوم و سن زایش اول به ترتیب برابر 0.17 و -0.03 به دست آمد. روند ژنتیکی کلیه صفات تولیدی و تولیدمثلی به استثنای درصدچربی مثبت بود.

هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثرات سطوح و اندازه مختلف ذرات پرلیت در جیره غذایی روی عملکرد (مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی) جوجه های گوشتی بود. به این منظور 280 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه (راس 308)، در قالب آزمایش فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. تاثیر پرلیت در دو نوع با اندازه مختلف ذرات (1.5 و 3 میلی متر)، و در سه سطح (1، 3 و 5 درصد جیره) مورد بررسی قرار گرفت. تیمار بدون پرلیت نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که صفت خوراک مصرفی در دوره آغازین، تحت تاثیر اثرات متقابل بین سطوح و اندازه ذرات پرلیت قرار گرفت (P>0.05)، در حالی که در دوره رشد، پایانی و کل دوره پرورش این صفت تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. در دوره پایانی پرورش، ارتباط مستقیمی بین میزان مصرف پرلیت و افزایش وزن جوجه ها مشاهده شد (P>0.05) ولی در دوره های آغازین، رشد و کل دوره، افزایش وزن تحت تاثیر جیره های غذایی حاوی پرلیت قرار نگرفت. سطوح و اندازه ذرات پرلیت، ضریب تبدیل غذایی را در هیچ یک از دوره های پرورشی تحت تاثیر قرار نداد. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد علیرغم تحت تاثیر قرار گرفتن برخی از صفات مورد مطالعه، استفاده از پرلیت در مجموع تاثیر قابل ملاحظه ای بر عملکرد جوجه ها نداشت.

در این تحقیق به منظور بررسی اثر همخونی بر صفات اقتصادی از 22494 رکورد ده لاین تجاری کرم ابریشم موجود در مرکز تحقیقات کرم ابریشم کشور شامل لاین های چینی 32، 104، 110، 152، 154 و ژاپنی 31، 103، 107، 151 و 153 که در طی سال های 83 تا 85 مشتمل بر چهار نسل، پرورش داده شده بودند، استفاده شد. مدل خطی مورد استفاده شامل اثر همخونی به عنوان متغیر کمکی همراه با اثرات ثابت لاین، جنس و نسل بودند. تمامی اثرات موجود در مدل بر صفات وزن پیله، وزن قشر و درصد قشر پیله، به شدت معنی دار بودند (P<0.0001) و فقط متغیر کمکی اثر همخونی روی صفت وزن قشر پیله معنی دار نبود. اختلاف میانگین های بین سطوح اثرات ثابت در همه صفات، معنی دار بودند (P<0.0001) لاین های چینی 104، 152، 32 و لاین های ژاپنی 153، 103، 31 دارای عملکرد خوبی بودند. همچنین بیشترین مقدار وراثت پذیری در همه صفات، مربوط به لاین 31 و کمترین مقادیر آن در لاین 153 بود. در صفت درصد قشر پیله، کمترین مقادیر وراثت پذیری در لاین های 152، 104 و 32 بود. میانگین ضریب همخونی در نسل های اول و دوم معادل صفر و در نسل های سوم و چهارم به ترتیب 0.03644 و 0.07327 بود که نشان دهنده دو برابر شدن میانگین این ضرایب در نسل چهارم و نیز بیانگر عدم کنترل تلاقی های خویشاوندی بود.

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی و ضرایب همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی، از 1400 رکورد تولید شیر، تولید چربی و درصد چربی شیر مربوط به دو گله گاو هلشتاین موجود در شهرستان ساری که در سال 1380 توسط سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران جمع آوری شد، استفاده گردید. جهت بررسی اثر عوامل مختلف ماه و فصل زایش، گله، دوره شیردهی و درصد خلوص خونی بر روی صفات تولید شیر، تولید چربی و درصد چربی شیر از مدل خطی (GLM) نرم افزار Minitab استفاده شد. همچنین پارامترهای ژنتیکی (وراثت پذیری، همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی) با مدل حیوانی و روش حداکثر درستنمایی محدود شده (REML) و از طریق نرم افزار DFREML (1997) برآورد شدند. میانگین و انحراف معیار تولید شیر، تولید چربی و درصد چربی در کل دوره شیردهی به ترتیب 6719.26 101.8، 180.91 2.7 و 2.72 0.34 برآورد گردید. وراثت پذیری و انحراف خطای صفات ذکر شده با استفاده از مدل تک صفتی به ترتیب 0.30 0.09، 0.24 0.08 و 0.14 0.076 و همچنین همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولید شیر - درصد چربی، تولید شیر - تولید چربی، تولید چربی - درصد چربی به ترتیب -0.34 و -0.46، 0.69 و 0.64، 0.19 و 0.30 برآورد گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، عملکرد ژنوتیپ ها در رابطه با صفات یاد شده در این منطقه آب و هوایی مشخص گردید. لذا پیشنهاد می شود که انتخاب در هر منطقه بر اساس شاخص انتخاب صفات مورد نظر، متناسب با آن محیط خاص انجام گیرد.

این آزمایش با هدف تعیین ترکیبات شیمیایی و مطالعه روند تجزیه پذیری ماده خشک دانه کامل گلرنگ با روش کیسه های نایلونی در سه راس گوسفند نر از توده قزل انجام گرفت. تجزیه شیمیایی شامل تعیین ماده خشک، پروتئین خام، عصاره اتری، الیاف خام، عصاره عاری از ازت، خاکستر، ADF و NDF بود. محاسبه درصد ناپدید شدن (ماده خشک) با استفاده از روش کیسه های نایلونی انجام گرفت. فراسنجه های a+b، b، a و c حاصل از تجزیه پذیری ماده خشک به ترتیب 8.3، 39.6، 47.83 درصد و 0.216 محاسبه شد. با توجه به درصد بالای روغن در دانه گلرنگ، نتایج این آزمایش نشان داد حداکثر تجزیه پذیری ماده خشک دانه گلرنگ 50.74 درصد می باشد.

این آزمایش در جهت بررسی اثرات مخلوط گیاهان دارویی پنیرک(Malva silvestris) ، خارشترAlhaji maurorum) ) و نعناع (Mentha spicata) بر عملکرد، کیفیت لاشه و متابولیت های خون در جوجه های گوشتی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با تعداد 384 قطعه جوجه گوشتی، در 4 تیمار شامل 1) شاهد، 2) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (پنیرک 50%، خارشتر 25% و نعناع 25%)، 3) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (پنیرک 25%، خارشتر 50% و نعناع 25%) و 4) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (پنیرک 25%، خارشتر 25% و نعناع 50%) با 4 تکرار در هر تیمار و نیز 24 قطعه جوجه در هر تکرار به مدت 6 هفته انجام یافت. در پایان دوره آزمایش، نتایج حاصله نشان دادند که استفاده از مخلوط گیاهان دارویی تاثیر معنی داری بر عملکرد و سطح ایمنی بدن نداشته، ولی دارای اثرات معنی داری بر درصد لاشه و گلوکز خون جوجه ها می باشد (P<0.05) بر این اساس، بیشترین درصد لاشه (70.19) در گروه آزمایشی 3 و کمترین آن (66.77) در تیمار شاهد مشاهده شد. با استفاده از مخلوط گیاهان دارویی، میزان گلوکز سرم خون کاهش یافت و حداقل آن (147 میلی گرم بر دسی لیتر) در گروه آزمایشی 2 بدست آمد، در حالی که حداکثر میزان گلوکز (183 میلی گرم بر دسی لیتر) در تیمار شاهد مشاهده شد. مخلوط گیاهان دارویی تاثیر معنی داری روی درصد هتروفیل، لنفوسیت و نسبت هتروفیل به لنفوسیت نداشت. بنابراین، استفاده از 2 درصد مخلوط سه گیاه دارویی مطابق گروه آزمایشی 3 (پنیرک 25%، خارشتر 50% و نعناع 25%) در جیره های غذایی، موجب بهبود درصد لاشه می گردد.

شناسایی ذخایر ژنتیکی کرم ابریشم کشور و بررسی پتانسیل آنها اهمیت زیادی دارد. با توجه به عدم وجود اطلاعات کافی در مورد سه لاین تجاری کرم ابریشم 31، 103 و 107 در شرایط ایران، این تحقیق با هدف بررسی اثرات جنس، نسل و لاین بر صفات اقتصادی پیله لاین های تجاری فوق انجام شد. داده های فنوتیپی مربوط به سه نسل در سال های 1380، 1381 و 1382 این سه لاین از مرکز تحقیقات کرم ابریشم کشور اخذ گردید. داده های مورد استفاده شامل 8 خانواده، 3 نسل، 3 لاین، 3 صفت، 2 جنس، و 25 فرد (10800 رکورد) بود. مقایسه میانگین ها به تفکیک لاین، نسل، و جنس در کل لاین ها و برای هر لاین به روش دانکن انجام شد. اثر ثابت لاین، نسل و جنس در سطح 0.01 بر روی صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله معنی دار بود (P<0.01) میانگین صفات در سه لاین مورد مطالعه به لحاظ آماری دارای اختلاف معنی داری بودند (P<0.05)، به نحوی که میانگین وزن پیله و میانگین وزن قشرپیله برای لاین های 31 (60.1±28.0 گرم و 0.35±05.0 گرم) و 103 (62.1±28.0 گرم و 0.36±05.0 گرم) بیشتر از لاین 107 (1.39±21.0 گرم و0.28±03.0  گرم) بود، اما میانگین درصد قشر پیله در لاین 103 (22.76±2.75) نسبت به دو لاین دیگر بیشتر بود. این صفت برای لاین 107 (20.90±2.31) کمتر از بقیه بود. در مجموع لاین های 31 و 103 بیشترین خصوصیات کمی و لاین 107 کمترین خصوصیات کمی را داشتند. اثر نسل بر تفاوت میان میانگین وزن پیله، میانگین وزن قشر پیله و میانگین درصد قشر پیله معنی دار بود. نسل دوم نسبت به دو نسل دیگر دارای میانگین وزن پیله (1.648 گرم) و میانگین وزن قشر پیله (0.353 گرم) بیشتری بود، اما میانگین درصد قشر پیله (21.651) آن نسبت به نسل قبل و بعد خود کمتر بود (P<0.05) همچنین سه صفت وزن پیله، وزن قشرپیله و درصد قشر پیله در دو جنس نر و ماده با هم اختلاف معنی داری داشتند و جنس ماده نسبت به نر در دو صفت وزن پیله و وزن قشرپیله مقدار بالاتری را به خود اختصاص داده است (P<0.05).

در آزمایشی اثر مکمل های چند آنزیمی بر عمل کرد، خصوصیات لاشه، تغییرات برخی از فراسنجه های بیوشیمیایی سرم، قابلیت هضم پروتیین و انرژی قابل متابولیسم در جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح پایه کاملا تصادفی به اجرا درآمد. 300 قطعه جوجه خروس گوشتی از سویه راس 308 در 5 تیمار و 4 تکرار که سهم هر قفس 15 قطعه جوجه بود با جیره های آزمایشی به مدت 49 روز تغذیه شدند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از تیمار 1) جیره شاهد فاقد مکمل آنزیمی، 2) جیره شاهد +0.05 درصد مکمل آنزیمی روابیو حاوی (زایلاناز، بتاگلوکاناز، سلولاز و پکتیناز)، 3) جیره شاهد +0.05 درصد مکمل آنزیمی گریندانزیم حاوی (زایلاناز، بتاگلوکاناز و آلفا آمیلاز)، 4) جیره شاهد + 0.05 درصد مکمل آنزیمی نوترکس حاوی (زایلاناز و بتاگلوکاناز)، تیمار5) جیره شاهد + 0.05 درصد مکمل آنزیمی کمین حاوی (زایلاناز، بتاگلوکاناز و سلولاز). جیره گروه های آزمایشی دارای انرژی و پروتیین یکسانی بودند. صفت های خوراک مصرفی، افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی در پایان دوره های آغازین (1-21 روزگی)، رشد (22-42 روزگی)، پایانی (43-49 روزگی) و کل دوره پرورش (1-49 روزگی) مورد محاسبه قرار گرفتند. مقدار تری گلیسرید، کلسترول، LDL، HDL گروه های آزمایشی نیز در پایان هر دوره محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که کلیه صفات مربوط به عمل کرد جیره های حاوی مکمل آنزیمی بهبود معنی داری نسبت به گروه شاهد داشتند (P>0.01) در دوره رشد و پایانی خوراک مصرفی در تیمار شاهد نسبت به بقیه گروه ها کاهش داشت (P>0.01) افزایش وزن در دوره های مختلف، در دوره های آغازین، رشد، پایانی و کل دوره پرورش در تیمار شاهد کاهش معنی داری نسبت به سایر گروه های حاوی آنزیم را نشان داد (P>0.05) همچنین در تمامی دوره های پرورشی بهبودی در ضریب تبدیل غذایی گروه هایی که از مکمل های چند آنزیمی استفاده کرده بودند نسبت به گروه شاهد مشاهده شد (P>0.05) نتایج حاصل از اندازه گیری متابولیت های خونی نشان داد که تیمارهای حاوی مکمل های چند آنزیمی سبب کاهش معنی دار میزان تری گلیسرید، کلسترول و LDL سرم خون و افزایش HDL سرم در مقایسه با گروه شاهد شدند (P>0.01) در پایان نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که استفاده از مکمل های آنزیمی در جیره باعث بهبود صفات عملکردی، کاهش لیپیدهای مضر و افزایش لیپیدهای مفید سرم خون در پرنده می شود که هم باعث صرفه اقتصادی بیشتر و تولید محصولی سالم تر می شود. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش مکمل آنزیمی روابیو بهترین تاثیر را در طول دوره پرورش داشته است.

این تحقیق به منظور بررسی اثر افزایش نسبت انرژی به پروتیین و سایر مواد مغذی جیره با استفاده از چربی های مختلف روی پارامترهای بیوشیمیایی خون جوجه های گوشتی به انجام رسید. تعداد 210 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه از سویه کاب 500 در 21 عدد قفس زمینی مستقر شدند. در این آزمایش چربی پیه، روغن سویا و روغن مرغ هر کدام در دو سطح 4 و 8 درصد، به جیره پایه ای که قبلا بر اساس توصیه های انجمن تحقیقات ملی (,1994 NRC) بالانس شده بود، افزوده شدند و هفت نوع جیره با سطوح انرژی و پروتیین مختلف در مراحل رشد و پایانی به صورت مصرف آزاد در اختیار پرنده ها قرار گرفتند. در سنین 35 و 49 روزگی در زمان های یکسان و حالت ناشتا، نمونه های خون از ورید بال اخذ شدند و پس از سانتری فیوژ کردن، سرم ها با استفاده از کیت های تجاری (پارس آزمون) برای اندازه گیری پارامترهای بیوشیمیایی به وسیله سیستم اتوآنالیزور (آلسیون 300) آنالیز شدند. غلظت های سرمی گلوکز، کلسترول تام، تری گلیسریدها، لیپوپروتیین های با چگالی بالا، لیپوپروتیین های با چگالی پایین، لیپوپروتیین های با چگالی خیلی پایین، پروتیین تام، آلبومین و نسبت آلبومین\ گلوبولین در بین ترکیبات تیماری جیره تفاوت معنی داری نداشتند. غلظت های لیپوپروتیین با چگالی پایین، پروتیین تام، آلبومین و شاخص  LDL /HDL از روز 35 تا 49 روزگی افزایش معنی داری نشان دادند (P>0.01). در حالی که غلظت کلسترول سرم در همان فاصله زمانی کاهش یافت (P>0.05). با افزایش سطح چربی جیره از 4 به 8 درصد سطح کلسترول تام افزایش معنی دار نشان داد (P>0.05). می توان نتیجه گرفت که جوجه های گوشتی، احتمالا به سبب داشتن برخی سیستم های مقاومت کننده فیزیولوژیکی مانند جبران اضافی و تنظیم کاهشی آنزیم لیپوپروتئین لیپاز، حیوانات مقاومی در برابر مضرات استفاده از جیره های حاوی مقادیر زیاد چربی می باشند. عدم وجود تلفات در گله به سبب بروز عوارض مربوط به افزایش مقدار مصرف چربی ها مانند سندرم های آسیت، مرگ ناگهانی و غیره نیز احتمالا موید این مساله باشد.