علوم تربیتی
سال:1397 | دوره:6 (سال 25) | شماره:2 |تعداد مقالات:11

جستجو در زمینه ها و شرایط شکل گیری فرآیندهای تربیتی مدرن در ایران مبتنی بر مناسبات قدرت دانش مساله اساسی است که مقاله حاضر در پی یافتن پاسخ آن است. روش پژوهش در این مطالعه روش تحلیل تاریخی مبتنی مناسبات قدرت دانش است که به تجزیه و تحلیل سیر تاریخی عوامل شکل دهنده به نظام آموزش مدرن و تحول ارزش ها در جامعه ایران پرداخته است از اینرو، ابتدا زمینه های فرهنگی و اجتماعی شکل گیری تربیت مدرن در ایران مبتنی بر اسناد، مدارک و شواهد مورد نقد قرار گرفته و بر اساس فرض مخالف پژوهش مبنی بر ارزشمندی برخی آموزه های سنتی؛ شیوه های آموزش و دانش سنتی طرد شده در نظام آموزشی مدرن توصیف شده است. نتیجه حاصل از گام اول پژوهش آن است که فرایند مدرنیزاسیون تربیت سنتی را با جایگزینی عواملی همچون تحول در شیوه های تنبیهی و ظهور شیوه های انضباط مدرن، یکدست سازی ظاهر، توسعه آموزش های اجباری، معماری مدرن مدارس، ایجاد سازو کارهای نظارت بر نظام دانش به به حاشیه رانده است و منجر به آن شده است که در کنار دستاوردهای عظیم آموزش مدرن سهمی از ارزش و سنتهای بومی و فرهنگی از فرایندهای آموزشی در حاشیه قرار گیرد. در گام دوم پژوهش نتایج نشان داد که صرف نظر از تحول در شیوه های تنبیهی و ظهور شیوه های انضباط مدرن و توسعه آموزشهای همگانی که دستاوردی ارزشمند در نظام آموزشی مدرن است، بازنگری در دانش سنتی وبازسازی مجدد آن بر حسب الزامات بومی است.

آموزش مداوم کارکنان، اقدامی راهبردی است که در سطح فردی، باعث ارتقای کیفیت شغلی و در سطح سازمانی، عامل تعالی و توسعه سازمان و در سطح ملی، موجب افزایش بهره وری می شود. این مقاله با هدف بررسی سیاست ها و استراتژی های سازماندهی آموزش مداوم در شرکت فولاد مبارکه اصفهان انجام گردیده است. روش تحقیق مورد استفاده، روش کیفی بر پایه تحلیل محتوای قیاسی از اسناد و مدارک موجود در شرکت و متن مصاحبه ها بود. مشارکت کنندگان این پژوهش را اعضای کمیته تحول منابع انسانی واحد آموزش و توسعه منابع انسانی شرکت تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، هفت نفر از اعضای این کمیته انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل اسناد و مدارک و مصاحبه نیمه ساختمند بود. نتایج یافته های تحقیق، حاکی از این است که شرکت فولاد مبارکه اصفهان، استراتژی ها و سیاست های خود را بر مبنای درک نیازها و انتظارات توأمان ذی نفعان و محیط بیرونی و مبتنی بر درک قابلیت ها و عملکردهای درونی تدوین می کند. اهمچنین از آنجایی که شرکت، مدل تعالی سازمانی را پیاده سازی کرده است و به تبع آن، شرکت را تبدیل به یک سازمان یادگیرنده نموده است، شرایط برای آموزش مداوم مهیا شده و از این رو، مؤلفه های آموزش مداوم در شرکت از وضعیت خوبی برخوردار است. براساس یافته های این تحقیق، به کارگیری سه استراتژی آموزشی، ارتباطی و مشارکتی توانسته است شرایط مناسبی را برای آموزش مداوم مهیا نماید.

این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های کاربرد درس پژوهی درس ریاضی در مدارس ابتدایی استان مازندران به منظور ارائه مدل مفهومی انجام شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روشی آمیخته اکتشافی متوالی بوده است. جامعه تحقیق شامل صاحب نظران حوزه درس پژوهی، کلیه معلمان ریاضی و مدیران مدارس ابتدایی استان مازندران به تعداد 10700 نفر بوده است. روش نمونه گیری در بخش کیفی، روش موارد مطلوب شامل 16 نفر و در بخش کمی تصادفی ساده شامل 370 نفر بود. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه های عمیق و اکتشافی و پرسشنامه محقق ساخته (85 سؤالی) استخراج شده از مصاحبه ها بوده است. روش تجزیه وتحلیل داده ها در مرحله کیفی روش برخاسته از داده ها و در مرحله کمی تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی و آزمون فریدمن می باشد. یافته ها نشان داد که ابعاد درس پژوهی، شامل جنبه انسانی، جنبه ساختاری، جنبه فرهنگی، جنبه مدیریتی و جنبه پداگوژیکی است. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که از نظر پاسخگویان حاضر در این تحقیق اولویت اول مربوط به جنبه پداگوژیکی، اولویت دوم مربوط به جنبه فرهنگی، اولویت سوم مربوط به جنبه ساختاری، اولویت چهارم مربوط به جنبه انسانی و اولویت پنجم مربوط به جنبه مدیریتی است.

پپژوهش حاضر با هدف تدوین بسته ی آموزشی خودفرمانی و تعیین میزان اثربخشی آن بر انگیزش درونی، انگیزش بیرونی، و بی انگیزگی دانشآموزان دوره ی دوم متوسطه انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. ابتدا بسته ی آموزشی خودفرمانی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای تدوین، و سپس میزان نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) آن توسط متخصصین تعیین گردید. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، یک کلاس 22 نفره و یک کلاس 20 نفره ی دهم تجربی به ترتیب در گروه آزمایشی و گروه کنترل قرار گرفتند(که گروه آزمایشی دو نفر افت داشت). گروه آزمایشی در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای، بسته آموزشی را دریافت نمودند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس، و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان شاخص روایی محتوا (CVI) برای تمامی هدفها در بسته ی آموزشی بین 9/0 تا 1، و میزان نسبت روایی محتوا (CVR) برای تمامی هدفها در پروتکل آموزشی بین 8/0 تا 1 بهدست آمد. یافته ها نشان داد که بسته ی آموزشی خودفرمانی بر انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و بی انگیزگی دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه تهران اثر گذار است. همچنین بین پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد که نشان دهنده ی پایداری اثرات یادگیری است. در نتیجه، بسته ی آموزشی خودفرمانی، توانایی ارتقاء انگیزش درونی و بیرونی، و کاهش بی انگیزگی و ارتقاء کیفیت آموزشی را در دانشآموزان دوره ی متوسطه دارد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی درس کارآفرینی بر مسیر شغلی دانش-آموزان صورت گرفت. روش پژوهش آزمایشی بوده و از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش-آموزان دختر پایه دوم مقطع متوسطه در شهر نورآباد بود. به منظور انجام این پژوهش یک پایه دوم از بین سه پایه دوم رشته کار و دانش و یک پایه دوم از بین هجده پایه دوم رشته های نظری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار مورداستفاده در پژوهش پرسشنامه پژوهشگر ساخته مسیریابی شغلی کارآفرینی بود. روایی صوری پرسش نامه توسط متخصصان حوزه مشاوره تحصیلی و شغلی تأیید گردیده و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (8/0 =) محاسبه شده است. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین متغیر مسیر شغلی دانش آموزان و زیر مقیاس های دانش کارآفرینی، نگرش نسبت به کارآفرینی به عنوان مسیر شغلی و انتخاب کارآفرینی به عنوان مسیر شغلی بیشتر از گروه کنترل بوده است اما در میانگین زیر مقیاس دانش مسیریابی شغلی تفاوت معنی داری بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود ندارد (05/0>p)؛ بنابراین می-توان نتیجه گرفت؛ که آموزش کارآفرینی بر مسیریابی شغلی دانش آموزان مؤثر است و کارآفرینی می تواند به عنوان یک مسیر شغلی در نظر گرفته شود.

چکیده تعیین رابطه علی ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و فکرسیستمی فردی با گرایش به یادگیری مادام العمر از طریق میانجی گری انگیزش درونی بود. تعداد شرکت کنندگان در پژوهش 450 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند. روش پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای استفاده شده شامل پرسشنامه های «گرایش به یادگیری مادام العمر»، «ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا»، «تفکر سیستمی فردی» و «انگیزش درونی» بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل معادلات ساختاری (SEM) انجام گرفت و برای آزمودن روابط غیرمستقیم از برنامه ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی پژوهش برازش خوب و قابل قبول مدل را نشان داد. اثر مستقیم متغیرهای ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا، تفکر سیستمی فردی و انگیزش درونی با گرایش به یادگیری مادام العمر و اثر مستقیم ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و تفکر سیستمی فردی با انگیزش درونی مثبت معنی دار به دست آمد. همچنین اثر غیرمستقیم ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و تفکر سیستمی فردی روی گرایش به یادگیری مادام العمر از طریق انگیزش درونی تأیید شد.

یکی از مهم ترین موضوعات بازاریابی، مطالعه ی رفتار مصرف کننده است؛ بدیهی است کودکان نیز جدا از این مقوله نیستند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر انتخاب و رفتار خرید بازی های رایانهای توسط کودکان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر اهواز می باشد که به دلیل بزرگی و دشواری دسترسی به همه آنها، تعداد 499 دانش آموز 7 تا 80 سال به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های معتبر دارای روایی و پایایی استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که عواملی چون، والدین، هم سالان، ظاهر محصول، قیمت، رسانه، تبلیغات بر رفتار خرید کودک اثر مثبت و معناداری دارند. اما میزان قابلیت و راحتی دسترسی به محصول بر رفتار خرید کودک تأثیر معناداری ندارد. همچنین نتایج نشان داد کودکان دختر و پسر رفتار خرید متفاوتی دارند.

این پژوهش با هدف ساخت، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مهارت تفکر مراقبتی براساس رویکرد تربیتی «فلسفه برای کودکان» برای دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا طرح مقدماتی (Pilot Study) پژوهش روی 60 دانش آموز اجرا گردید و سپس تعداد 742 دانش آموز (358 دختر و 384 پسر) دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه سنجش تفکر مراقبتی در پنج خرده مقیاس، شامل تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی، تفکر مبتنی بر هنجار، تفکر فعال و تفکر همدلانه، بین آنها توزیع و نتایج مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه با کمک از ده تن از اساتید متخصص داخلی و شش تن از اساتید خارجی بررسی و مورد تایید قرار گرفت(87/. CVR=). روایی سازه این آزمون نیز به کمک روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی بررسی گردید در نهایت از هریک از خُرده مهارت ها، پنج سوالی که بیشترین بار عاملی را داشتند انتخاب و فرم 25 سوالی آزمون با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تائید قرار گرفت. همچنین یافته ها حاکی از تفاوت معنی دار مهارت تفکر مراقبتی، تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی و تفکر هنجاری میان دختران و پسران بود. نتایج این پژوهش نشان داد پرسشنامه سنجش مهارت تفکرمراقبتی، اطلاعات لازم درخصوص مهارت کلی و پنج خُرده مهارت را ارائه می دهد و می تواند در جهت سنجش و رشد این مهارت برای دانش آموزان متوسطه دوره اول کاربرد داشته باشد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی در ایران بود. روش: برای نیل به این مقصود، از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه پژوهش، صاحب نظران حوزه آموزش عالی کشور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی، در مجموع تعداد 17 نفر از آن ها به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده ها نیز روش تحلیل محتوای استقرایی بود. نتایج: نتایج نشان داد که موانع تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی را می توان در سه مانع کلی تعریف کرد که عبارتند از: موانع درون دانشگاهی(حمایت محدود ساختار دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی، حمایت محدود فرهنگ دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی و حمایت مالی محدود دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی)، موانع برون دانشگاهی(تأثیر تنش های سیاسی و تحریم های بین المللی بر کاهش تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی و وجود قوانین دست و پاگیر اداری در زمینه صدور روادید) و موانع فردی(انگیزه کم اعضای هیأت علمی برای داشتن تعاملات بین المللی، تسلط کم اعضای هیأت علمی به یک زبان بین المللی و ضعف توانایی ها و مهارت های علمی-پژوهشی اعضای هیأت علمی). بحث: این پژوهش دانش ما در مورد تعاملات بین المللی اعضای هیات علمی و همچنین موانع و چالش های این تعاملات افزایش می دهد. لذا برای داشتن تعامل بیشتر اعضای هیأت علمی در سطح بین المللی، لازم است که دانشگاه های کشور در شناسایی و رفع موانع تعاملات، بیش از پیش کوشش کنند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه مؤلفه های کیفیت زندگی کاری با ابعاد توانمندسازی روان شناختی در بین کارکنان دانشگاه ارومیه بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه ارومیه به تعداد 720 نفر می باشد که 250 نفر آن ها از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری و توانمندسازی روان شناختی جمع آوری و با شیوه همبستگی کانونی تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که میزان همبستگی کیفیت زندگی کاری با ابعاد توانمندسازی روان شناختی 44/0 می باشد. شاخص لامبدای ویلکز 16/0 و آماره F مربوط به آن نیز 13/13 به دست آمد که در سطح 001/0 معنی دار است. هم چنین 63 درصد از واریانس ابعاد توانمندسازی روان شناختی با مؤلفه های کیفیت زندگی کاری تبیین می شود؛ بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که برنامه های کیفیت زندگی کارى نقش اساسی و مهمی در افزایش توانمندسازی نیروی انسانی و درنتیجه کارایی و اثربخشی سازمان ها بر عهده دارد. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که برنامه های کیفیت زندگی کارى نقش اساسی و مهمی در افزایش توانمندسازی نیروی انسانی و درنتیجه کارایی و اثربخشی سازمان ها بر عهده دارد.

هدف تحقیق: طبق گزارش های سالانه وزارت آموزش و پرورش و اداره کل آموزش و پروش استان خوزستان، بسیاری از مناطق آموزشی استان خوزستان از نظر شاخص های توسعه یافتگی علمی و آموزشی در سطح پایین تری نسبت به دیگر مناطق کشور قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف ((بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نابرابری آموزشی از دیدگاه معلمان استان خوزستان)) صورت پذیرفته است. روش تحقیق: روش تحقیق حاضر ((پیمایش)) است. از این رو، ابزار جمع آوری اطلاعات ((پرسشنامه))، جامعه آماری ((معلمان مقطع ابتدایی و متوسطه اول استان خوزستان))، روش نمونه گیری ((خوشه ای))، تعداد افراد نمونه ((381 نفر))، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ((نرم افزار 20 Spss)) و محدوده زمانی و مکانی تحقیق ((دوره های تحصیلی ابتدایی و متوسطه اول مناطق آموزش و پرورش استان خوزستان در سال های1390-1391 و 1391-1392)) می باشد. نتایج تحقیق: میان متغیرهای مستقل سرمایه فرهنگی فرزندان، سرمایه فرهنگی والدین، سرمایه اجتماعی فرزندان، سرمایه اجتماعی والدین، سرمایه اقتصادی فرزندان، سرمایه اقتصادی والدین با متغیر وابسته نابرابری آموزشی دانش آموزان همبستگی معنادار و منفی وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل، متغیرهای سرمایه فرهنگی فرزندان، سرمایه اجتماعی فرزندان، سرمایه اجتماعی والدین و سرمایه اقتصادی والدین (422/0= R2) واریانس متغیر وابسته نابرابری آموزشی دانش آموزان را تبیین می کنند.