علوم دامی ایران
سال:1389 | دوره:41 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

هدف از انجام این آزمایش بررسی اثر مکمل اسید لینولئیک مزدوج (CLA) بر روی تولید شیر و ترکیب آن، توازن انرژی و فراسنجه های خون در گاوهای شیرده هلشتاین در اوایل شیردهی بود. این آزمایش با استفاده از 15 راس گاو هلشتاین چندبار زایش، با روزهای شیردهی 3±20 و وزن اولیه 8±637 کیلوگرم انجام گرفت. گاوها بر اساس رکوردهای شیر تولیدی بلوک بندی شده و سپس به طور تصادفی به جیره های آزمایشی اختصاص داده شدند. جیره های آزمایشی مورد استفاده شامل: 1) جیره شاهد (جیره پایه به همراه 115 گرم در روز نمک های کلسیمی اسیدهای چرب پالم)، 2) مکمل CLA محافظت شده (جیره پایه به همراه 120 گرم در روز مکمل CLA محافظت شده) و 3) مکمل CLA محافظت نشده (جیره پایه به همراه 40 گرم در روز CLA محافظت نشده) بودند. هر سه این مکمل های چربی 96 گرم در روز اسید چرب تامین کردند. طول دوره آزمایش 35 روز بود. ماده خشک مصرفی و شیر تولیدی به طور روزانه اندازه گیری شدند. هر هفته نیز ترکیب شیر، وزن بدن و امتیاز بدنی اندازه گیری شد و خونگیری نیز دو بار در روزهای 14 و 35 آزمایش انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از مکمل CLA محافظت شده باعث کاهش معنی دار چربی شیر به میزان 17.8 درصد نسبت به جیره شاهد شد (p<0.01). در حالی که مقدار پروتئین و لاکتوز شیر تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفتند. ماده خشک مصرفی، وزن بدن و امتیاز بدنی گاوهای تغذیه شده با جیره های آزمایشی اختلاف معنی داری نداشتند. مقدار شیر تولیدی 41.7، 44.6 و 42.0 کیلوگرم به ترتیب برای جیره شاهد، جیره حاوی  CLA محافظت شده و جیره حاوی CLA محافظت نشده بود. مقدار شیر تولیدی گاوهای تغذیه شده با مکمل CLA محافظت شده در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره شاهد و جیره مکمل  CLAمحافظت نشده به طور معنی داری افزایش یافت (P<0.01). میزان انرژی خروجی در شیر و توازن انرژی تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. غلظت پلاسمایی گلوکز، اسیدهای چرب غیراستریفه، بتا هیدروکسی بوتیریک اسید و نیتروژن اوره ای خون در بین جیره های آزمایشی اختلاف معنی داری را نشان نداد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مصرف روزانه 120 گرم CLA محافظت شده برای هر راس گاو شیرده هلشتاین در اوایل شیردهی می تواند سبب افزایش تولید شیر و کاهش درصد چربی شیر گردد، ولی بر درصد پروتئین و لاکتوز شیر و توازن انرژی گاوها تاثیر معنی داری نداشت.

این پژوهش بر روی 24 راس گاو نزدیک زایش هلشتاین به صورت آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح واحدهای خرد شده در واحد زمان جهت بررسی اثر سطوح متفاوت اختلاف کاتیون - آنیون جیره ای پیش و پس از زایمان بر هموستازی کلسیم، تعادل اسید - باز و عملکرد شیردهی بعدی انجام گرفت. فاکتور اول، اختلاف کاتیون - آنیون پیش از زایش بود که گاوها دو جیره 100+ و 100- میلی اکی والان در کیلوگرم ماده خشک را دریافت کردند. فاکتور دوم، اختلاف کاتیون - آنیون پس از زایش بود که گاوهای دریافت کننده جیره آنیونی در دو گروه جیره های حاوی 200+ و 400+ میلی اکی والان در کیلوگرم ماده خشک و به همین ترتیب گاوهای تغذیه شده با جیره کاتیونی، پس از زایمان در دو گروه هر کدام جیره های مشابهی را تا 63 روز ابتدای دوره شیردهی دریافت کردند. برای کاهش اختلاف کاتیون - آنیون جیره از نمک های آنیونی و برای افزایش آن از بافرها استفاده شد. کاهش اختلاف کاتیون - آنیون جیره پیش از زایش و افزایش آن پس از زایش به ترتیب موجب کاهش و افزایش معنی دار pH خون و ادرار شد (P<0.01). با افزایش سطح اختلاف کاتیون - آنیون جیره در دوره شیردهی به 400+ میلی اکی والان مصرف خوراک، تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی، درصد چربی شیر و کل مواد جامد شیر افزایش معنی داری یافتند. گاوهای دریافت کننده جیره آنیونی کلسیم خون بالاتر (P<0.01) در روز زایش و خوراک مصرفی بیشتری را (P<0.01) در هفته اول دوره شیردهی در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره کاتیونی داشتند. کاهش اختلاف کاتیون - آنیون جیره باعث کاهش بروز هیپوکلسیمی شد. در نتیجه، کاهش اختلاف کاتیون - آنیون جیره در اواخر آبستنی می تواند برای حفظ هموستازی کلسیم و بهبود سلامتی دام مفید و افزایش آن در جیره گاوهای اوایل شیردهی اثر مثبتی بر توان تولیدی حیوان در دوره شیردهی خواهد داشت.

به منظور بررسی اثرات استفاده از سطوح مختلف ساکارز و نشاسته در جیره کاملا مخلوط شده بر تخمیر، سوخت - ساز نیتروژن در شکمبه و عملکرد گاوهای شیرده، از چهار راس گاو شیرده هلشتاین دارای فیستولای شکمبه در قالب طرح مربع لاتین 4×4 با چهار دوره 28 روزه استفاده شد. جیره های آزمایشی حاوی مقادیر مختلف ساکارز و نشاسته خالص ذرت بوده که ساکارز خالص در سطوح صفر، 25، 50 و 75 گرم در کیلوگرم ماده خشک، به ترتیب با 75، 50، 25 و صفر گرم نشاسته ذرت خالص، در جیره کاملا مخلوط شده جایگزین شدند. جیره ها با استفاده از نرم افزار سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل فرموله گردید. جایگزین کردن نشاسته ذرت با ساکارز در جیره، اثری بر pH مایع شکمبه نداشت. در این پژوهش اضافه کردن ساکارز به جای نشاسته ذرت به جیره کاملا مخلوط شده، به طور معنی داری غلظت آمونیاک در شکمبه را کاهش داد، اما اثر معنی دار بر غلظت نیتروژن پپتیدی نداشت. افزایش ساکارز در جیره بر کل غلظت اسیدهای چرب فرار در شکمبه و نسبت استات به پروپیونات اثر معنی دار نداشت، اما غلظت بوتیرات را در شکمبه افزایش داد (P<0.05) .در این آزمایش، جیره با ساکارز بیشتر تمایل به کاهش اسیدهای چرب زنجیر شاخه دار در مقایسه با نشاسته ذرت داشت (P>0.05). افزایش ساکارز در جیره در مقایسه با نشاسته ذرت، ماده خشک مصرفی، تغییرات وزن بدن، گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی در کل دستگاه گوارش و تولید شیر را تحت تاثیر قرار نداد، اما درصد چربی شیر و کل مواد جامد شیر را به طور معنی داری افزایش داد (P<0.05). با بالا رفتن سطح ساکارز، درصد پروتئین شیر تمایل به افزایش و نیتروژن اوره ای شیر به طور معنی دار کاهش یافت (P<0.05)، که بیانگر بهبود سوخت - ساز نیتروژن در شکمبه و در نتیجه استفاده موثرتر از بخش های سریع التخمیر نیتروژن جیره می باشد.

این آزمایش جهت بررسی اثرات استفاده از گیاهان دارویی آویشنThymyus valgaris ، نعناع Lamiaceae menthapiperita و پونه  Oreganum valgare بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و فراسنجه های خونی و ایمنی مرغ های تخم گذار انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار شامل تیمار 1) که در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، تیمار 2) حاوی 2 درصد گیاه دارویی آویشن، تیمار 3) حاوی 2 درصد گیاه دارویی نعناع، تیمار 4) حاوی 2 درصد گیاه دارویی پونه، تیمار 5) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (آویشن و نعناع)، تیمار 6) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (آویشن و پونه)، تیمار 7) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (نعناع و پونه) و تیمار 8) حاوی 2 درصد مخلوط گیاهان دارویی (آویشن، نعناع و پونه) با 3 تکرار در هر تیمار و نیز 12 قطعه مرغ در هر تکرار و در مجموع با 288 قطعه مرغ تخم گذار سویه های لاین (W - 36) به مدت 12 هفته از سن 38 تا 50 هفتگی آنها انجام گردید. نتایج حاصله نشان داد که استفاده از گیاهان دارویی مختلف دارای اثرهای معنی داری بر عملکرد، صفات کیفی تخم مرغ و فراسنجه های بیوشیمیایی خون می باشد (P<0.05). بالاترین درصد تولید تخم مرغ (86.5)، بیشترین مقدار تولید توده ای تخم مرغ ( 50.55گرم) و بهترین ضریب تبدیل غذایی (1.99) در گروه آزمایشی حاوی 2 درصد پونه و بیشترین میزان خوراک مصرفی ( 102.79گرم) در گروه آزمایشی حاوی 2 درصد نعناع حاصل گردید، در حالی که تخم مرغ های تولید شده در گروه شاهد بیشترین وزن (59.45 گرم) را داشتند. بالاترین واحدها و (92.35) و نیز بالاترین مقدار شاخص رنگ زرده (4) نیز با استفاده از 2 درصد پونه و پایین ترین مقدار تری گلیسرید سرم خون (1163 میلی گرم بر دسی لیتر) با استفاده از 2 درصد نعناع در جیره های غذایی بدست آمدند.

تاثیر نانو ذرات نقره به عنوان یک افزودنی در تغذیه جوجه های گوشتی با استفاده از 312 قطعه جوجه نر یک روزه از سویه تجاری آربوراکرز پلاس در قالب یک طرح کاملا تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار بررسی شد. جیره های آزمایشی بر پایه ذرت سویا و با توجه به احتیاجات توصیه شدهNRC (1994)  برای سه دوره آغازین، رشد و پایانی تنظیم شدند. از محلول 2000 ppm نانو ذرات نقره به ترتیب به مقدار 400 و 800 میلی لیتر در هر تن جیره و یا هر مترمکعب آب آشامیدنی استفاده شد. دو تیمار (بدون افزودنی، حاوی فلاوومایسین (500گرم در تن) نیز به عنوان تیمارهای شاهد درنظر گرفته شدند. خوراک مصرفی و افزایش وزن جوجه ها به طور هفتگی اندازه گیری شد. وزن لاشه، چربی محوطه بطنی و اندام های گوارشی (کل دستگاه گوارش، کبد و روده های کور) در پایان دوره آزمایشی، بعد از کشتار دو قطعه جوجه از هر واحد آزمایشی اندازه گیری شد. سطوح مختلف نانو ذرات نقره در جیره و آب آشامیدنی در کل دوره پرورش، تاثیر معنی داری بر عملکرد جوجه ها نداشت ولی جوجه های که در جیره خود آنتی بیوتیک دریافت کرده بودند میزان خوراک مصرفی و افزایش وزن بهتری را نشان دادند (P<0.05). استفاده از 800 میلی لیتر نانو ذرات نقره در جیره و آب آشامیدنی، وزن نسبی کل دستگاه گوارش و کبد را افزایش و چربی احشایی را به طور معنی داری کاهش داد (P<0.05). استفاده از آنتی بیوتیک در جیره موجب کاهش وزن نسبی کل دستگاه گوارش و افزایش درصد لاشه شد (P<0.05). بقایای نانو ذرات نقره در بافت کبد و گوشت سینه جوجه های گوشتی که سطوح مختلف نانو ذرات نقره را در جیره و یا آب آشامیدنی دریافت کرده بودند، مشاهده شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از نانو ذرات نقره به عنوان افزودنی در تغذیه طیور مناسب نیست. انجام آزمایشات بیشتر در این زمینه ضروری است.

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر خرمای کامل غیرقابل استفاده در خوراک انسان و استفاده از آنزیم بر عملکرد جوجه های گوشتی طراحی گردید. ترکیب شیمیایی و انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری (AME) و تصحیح شده بر اساس ابقای صفر نیتروژن (AMEn) خرما تعیین شد و سپس با استفاده از 240 قطعه جوجه خروس گوشتی نژاد راس و در قالب یک طرح فاکتوریل 3×2 اثرات سطوح مختلف خرما (صفر، 10 و 20 درصد) و آنزیم (با و بدون آنزیم) بر عملکرد مورد مطالعه قرار گرفت. خرمای مورد آزمایش از انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین خام کمی برخوردار بود (به ترتیب 2729 کیلوکالری در کیلوگرم و 3.4 درصد). جوجه هایی که با سطوح 10 و 20 درصد خرما تغذیه شدند، به استثنای 3 هفته اول پرورش، از رشد کمتری نسبت به تیمار شاهد برخوردار بودند (P<0.01). همچنین استفاده از خرما سبب افزایش ضریب تبدیل شد (P<0.01). استفاده از آنزیم در بهبود رشد و ضریب تبدیل موثر بود (P<0.05). تیمارهای مورد مطالعه تاثیری بر فاکتورهای خونی نداشتند اما وزن سنگدان در جوجه هایی که با سطوح مختلف خرما تغذیه شده بودند، بیشتر از شاهد بود (P<0.05). در ارتباط با هزینه خوراک برای تولید یک کیلوگرم وزن زنده در کل دوره اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد.

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر استفاده از مکمل ال - کارنیتین بر عملکرد و خصوصیات لاشه جوجه های مصرف کننده جیره های حاوی سطوح پایین پروتئین و در عین حال تامین کامل نیاز اسیدهای آمینه ضروری انجام شد. همچنین اثر کاهش سطح پروتئین جیره بر غلظت الکترولیت های موجود در پلاسما مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل و به صورت کاملا تصادفی و با استفاده از 144 قطعه جوجه خروس سویه راس 308 انجام شد. در این آزمایش سه سطح پروتئین خام (21، 19.5 و 18 درصد) و دو سطح ال - کارنیتین (0 و 50 میلی گرم در کیلو گرم جیره) در دوره رشد (10 تا 28 روزگی) استفاده شد. صفات وزن نهایی بدن، ضریب تبدیل غذایی و مصرف خوراک در دو دوره 19-10 روزگی و 28-10 روزگی و خصوصیات لاشه در این آزمایش مورد اندازه گیری قرار گرفتند. همچنین غلظت الکترولیت های موجود در پلاسما شامل سدیم، پتاسیم و کلر مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در این آزمایش، کاهش سطح پروتئین خام جیره تا سطح 18 درصد با توجه به تامین کامل نیاز اسیدهای آمینه ضروری تاثیری بر عملکرد پرنده نداشت اما میزان چربی لاشه و چربی محوطه شکمی به شکل معنی داری با کاهش سطح پروتئین جیره افزایش یافت (p<0.05). استفاده از مکمل ال - کارنیتین در جیره ها تاثیری بر وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی نداشت اما چربی موجود در ماهیچه ران، لاشه کامل پرنده و چربی محوطه شکمی را به شکل معنی داری کاهش داد (p<0.05). همچنین کاهش سطح پروتئین جیره با توجه به تامین نیاز اسیدهای آمینه ضروری، غلظت الکترولیت های موجود در پلاسما را به شکل معنی داری افزایش داد (p<0.05).

در این مطالعه پارامترهای تولیدی، تولید مثلی، مدیریتی و اقتصادی حاصل از رکوردگیری تعداد 5 گله با 720 راس بز بومی در طول یک چرخه تولید سالانه در سیستم های عشایری، روستایی و مزرعه ای جهت شناسایی عملکرد صفات، تحلیل هزینه - فایده و تعیین اهداف اصلاحی مورد استفاده قرار گرفت. میانگین کل تعداد بزغاله قابل فروش به ازای هر راس بز مولد در سیستم های عشایری، روستایی و مزرعه ای به ترتیب 0.35، 0.52 و 1.20 راس بود. میانگین وزن بزغاله ها در حین فروش به ترتیب 22.50، 28.50 و 31.86 کیلوگرم و میانگین شیر قابل فروش در هر راس نیز معادل 14.50، 50.50 و 60.00 کیلوگرم برآورد شد. صفات اقتصادی ظاهر شده در معادله سود شامل میزان زنده مانی بز، میزان آبستنی، فراوانی بزغاله زایی در سال، دوقلوزایی، زنده مانی بزغاله ها تا شیرگیری، زنده مانی بزغاله ها تا یک سالگی، وزن بزغاله ها در حین فروش، وزن بدن بز و شیر تولیدی بودند (اهداف اصلاحی). متوسط سود به ازای هر راس بز در هر سال، معادل 55427، 103162 733654 ریال به ترتیب برای سیستم عشایری، روستایی و مزرعه ای بدست آمد. بازدهی اقتصادی نیز برابر با 1.10، 1.09 و 1.57 برآود شد. بالاترین سود در سیستم مزرعه ای و پایین ترین آن در سیستم عشایری بدست آمد، در حالی که بازدهی اقتصادی در سیستم روستایی کمتر از سیستم عشایری بود.

در این مطالعه، روند ژنتیکی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین ایران، با استفاده از داده های مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور مربوط به گاوهای زایش اول بین سال های 1370 الی 1385 برآورد شد. جهت بررسی برخی عوامل موثر بر تغییرات روند ژنتیکی از داده های 18 واحد گاوداری دارای رکوردهای موردنظر استفاده شد. اجزا ماتریس (کو) واریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از تجزیه همزمان پنج صفتی و الگوریتم ترکیبی EM-AI نرم افزار WOMBAT برآورد گردید. وراثت پذیری صفات شیر، چربی، پروتئین، درصد چربی و درصد پروتئین به ترتیب، 0.255، 0.197، 0.210، 0.317 و 0.308 برآورد شد. روند ژنتیکی از تابعیت خطی میانگین بهترین پیش بینی نااریب خطی ارزش اصلاحی حیوانات بر سال تولد برآورد گردید. روند ژنتیکی در کل جمعیت برای صفات شیر، چربی و پروتئین به ترتیب برابر 2.655±35.437، 0.059±0.714، 0.069±0.945 کیلوگرم و برای درصد چربی و درصد پروتئین 0.0005±0.006- و 0.0002±0.002- بدست آمد (P<0.001) .مقایسه روند ژنتیکی 18 گله با یکدیگر نشان داد که بین روند ژنتیکی برآورد شده در گله های مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.001) .در بررسی تاثیر برخی عوامل باروری بر روند ژنتیکی، تاثیر سن در زمان اولین زایش (P<0.01) و میانگین تعداد زایش (P<0.05) بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی دار شد. اثر حذف دام ها بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی دار بود (P<0.05). در گله های مورد بررسی بطور عمده دام ها تحت عوامل غیرارادی حذف شده و سهم حذف ارادی اندک بود. تاثیر حذف غیرارادی بر روند ژنتیکی معنی دار بود (P<0.01).

هدف از انجام این تحقیق، بررسی قابلیت مدل های غیرخطی مختلط برای توصیف منحنی امتیاز سلول های بدنی موجود در شیر گاوهای هلشتاین ایران در دوره های مختلف شیردهی و مقایسه برازش 4 مدل غیرخطی و دو مدل خطی برای این داده ها می باشد. بدین منظور از 445077 رکورد امتیاز سلول های بدنی روزانه حاصل از 69124 راس گاو هلشتیان در دوره های اول تا چهارم شیردهی که بین سال های 1382 تا 1386 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده شد. برای برازش مدل مناسب جهت بررسی تغییرات امتیاز سلول های بدنی در دوره های مختلف شیردهی از شش تابع ریاضی وود، دو جمله ای معکوس، روک، مورانت، علی و شفر و ولمینک استفاده شد. توابع بر اساس ضریب تعیین تصحیح شده برای تعداد پارامترها و میانگین مربعات خطا با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در دوره های شیردهی اول و دوم، تابع علی و شفر و در دوره های شیردهی سوم و چهارم تابع مورانت بهترین تابع توصیف کننده الگوی تغییرات امتیاز سلول های بدنی شیر در طول دوره شیردهی می باشند. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر می رسد که الگوی تغییرات امتیاز سلول های بدنی در طی دوره های مختلف شیردهی متفاوت بوده و نمی توان از یک تابع مشخص برای تمام دوره ها استفاده نمود.