علوم دامی ایران
سال:1395 | دوره:47 | شماره:2 |تعداد مقالات:18

دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز1 (DGAT1) آنزیم کلیدی در ساخت (سنتز) تری گلیسیرید است. ایجاد یک جهش جایگزینی باعث تبدیل گوانین به آدنین و منجر به جایگزینی لیزین با آلانین در آنزیم می شود که در گاو تأثیری بزرگ بر شیر و ترکیب های آن دارد. در این تحقیق، چندشکلی در ناحیه ی اگزون 3 تا اگزون 17 ژن DGAT1 در سه توده ی بومی گاومیش های ایران بررسی شد. استخراج DNA از پیاز مو با استفاده از کیت استخراج DNA از 200 رأس گاومیش (خوزستانی، شمالی و آذری) انجام گرفت و قطعه های موردنظر از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) افزایش شدند. تعیین ژنوتیپ با روش توالی یابی مستقیم انجام شد و با نرم افزار BioEdit تجزیه وتحلیل صورت گرفت. تجزیه ی توالی یابی در موقعیت های نوکلئوتیدی g. 6097A>G، g. 7036C>T، g. 7338G>A، g. 7710C>T، g. 8087C>T، g. 8259G>A، g. 8275G>A و g. 8426C>T چندشکلی های گزارش نشده ای (جدیدی) را در ژن DGAT1 در مقایسه با توالی موجود در بانک ژن (DQ886485) درون جمعیت گاومیش ها نشان داده است. در مقایسه با گاومیش هندی 3 جهش در ناحیه ی اگزونی نشان داده شد که یکی از آن ها جهش نامترادف بود. یک جهش درج شدگی 22 نوکلئوتیدی در اینترون 10 مشاهده شد. این نتایج گویای تنوع در توالی ژنتیکی قطعه ی بررسی شده در جمعیت گاومیش های ایران است و از این تنوع می توان در بررسی های ژنتیکی و اصلاح نژادی بهره جست.

این آزمایش برای بررسی تأثیر مرحلة بلوغ و زمان برداشت بر ترکیب شیمیایی و محتوای پروتئین قابل دسترس علوفة یونجه برای گاوهای شیری انجام شد. علوفة یونجه در دو مرحلة بلوغ (پیش از گلدهی و اوایل گلدهی) و در دو زمان (صبح و عصر) برداشت شد. پروتئین قابل دسترس با مدل NRC (2001) و مدل هلندی (DVE/OEB) پیش بینی شد. در مدل NRC (2001)، علوفة یونجة برداشت شده در پیش از گلدهی و عصر، تولید پروتئین میکروبی از انرژی و پروتئین میکروبی قابل جذب بالاتر و تعادل پروتئین قابل تجزیه در شکمبه پایین تر داشت (05/0>P). اما محتوای پروتئین قابل سوخت وساز (متابولیسم) تحت تأثیر مرحلة بلوغ و زمان برداشت قرار نگرفت (05/0P). به طورکلی، یونجة برداشت شده در پیش از گلدهی و عصر پروتئین قابل دسترس بیشتری برای گاوهای شیری داشت.

این پژوهش برای ارزیابی تأثیر باسیلوس سوبتیلیس و لیشنی فرمیس بر عملکرد مرغ های مادر گوشتی و سلامت دستگاه گوارش نتاج آن ها انجام شد. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی به صورت فاکتوریل 2×2 با استفاده از 336 قطعه مرغ مادر گوشتی (کاب 500) از سن 22 تا 32 هفتگی با چهار تیمار، هفت تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره ی پایه بدون ریزجاندار سلامت بخش یا زیست یار (پروبیوتیک) و بدون تلقیح سالمونلا انتریتیدیس؛ 2) جیره ی پایه بدون زیست یار و تلقیح دهانی cfu/bird 106×1 و cfu/bird 108×1 سالمونلا انتریتیدیس در هفته های 26 و 30؛ 3) جیره ی پایه ی حاوی 4/0 گرم در کیلوگرم زیست یار و بدون تلقیح سالمونلا انتریتیدیس؛ 4) جیره ی پایه ی حاوی 4/0 گرم در کیلوگرم زیست یار و تلقیح دهانی cfu/bird106×1 و cfu/bird 108×1 سالمونلا انتریتیدیس در هفته های 26 و 30 بود. نتایج نشان داد که افزودن زیست یار موجب افزایش وزن نسبی زرده ی تخم مرغ و وزن نسبی کبد شد (05/0>P). تلقیح سالمونلا انتریتیدیس، شمار فولیکول های زرد بزرگ و فولیکول های زرد کوچک را نسبت به گروه کنترل کاهش داد (05/0>P). به طورکلی، کاربرد زیست یار، نتوانست عملکرد مرغ هایی را که به سالمونلا آلوده شده بودند، بهبود بخشد.

این آزمایش برای مقایسه ی زیست فراهمی نسبی پروتئینات و اکسید منگنز با جذب بافتی در جوجه های گوشتی اجرا شد. شمار 432 جوجه ی یک روزه ی نر سویه ی تجاری کاب500 به طور کامل تصادفی بین نه تیمار آزمایشی با هشت تکرار و شش جوجه در هر تکرار توزیع شد. جیره ها در قالب طرح کامل تصادفی با ترتیب فاکتوریل با دو منبع پروتئینات و اکسید منگنز خالص و چهار سطح منگنز افزودنی (35، 70، 105 و 140 میلی گرم در کیلوگرم) به همراه یک تیمار شاهد (بدون منگنز افزودنی)، تهیه و جوجه ها در سنین 21-1 روزگی با آن ها تغذیه شدند. نوع منبع منگنز بر مصرف غذایی، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی اثر معنی داری نداشت. با افزایش سطح منگنز، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی از رابطه ی درجه ی دوم پیروی کرده است. با افزایش سطح منگنز جیره، تراکم منگنز در درشت نی، کبد و کلیه به طور خطی افزایش معنی داری داشته است. شیب به دست آمده از بررسی تابعیت خطی محتوای منگنز استخوان نسبت به سطوح منگنز جیره، در مقایسه با دیگر بافت ها بیشترین میزان بود و به دنبال آن به ترتیب کلیه و کبد شیب کمتری داشتند. با مقایسه ی شیب خطوط تابعیت، مقادیر زیست فراهمی نسبی پروتئینات منگنز در مقایسه با اکسید منگنز خالص در استخوان 7/101 درصد تعیین شد که نشان دهنده ی نبود تفاوت در زیست فراهمی بین دو منبع منگنز در این آزمایش است.

هدف از انجام این آزمایش بررسی تأثیر پاداکسندة (آنتی اکسیدان) آنزیمی کاتالاز بر بهبود انجمادپذیری اسپرم اسب های ترکمن بود. در این پژوهش چهار سر نریان بالغ ترکمن با میانگین سنی هشت تا ده سال برای اسپرم گیری به کار گرفته شد. پس از گرفتن منی و فرآوری آن در آزمایشگاه، اسپرم های رقیق شده به گروه های تیماری حاوی 0 (شاهد)، 100 (CAT100)، 150 (CAT150) و 200 (CAT200) واحد پاداکسندة کاتالاز در هر میلی لیتر رقیق کننده ی تقسیم شده ی و با یک روش استاندارد، منجمد شدند. پس از یخ گشایی برای همه ی تیمارها جنبایی، زنده مانی، یکپارچگی غشا، ناهنجاری کل و میزان پراکسیداسیون لیپیدی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که افزودن 200 واحد بر میلی لیتر کاتالاز به رقیق کننده ی اسپرم اسب، سبب بهبود فراسنجه های جنبایی کل، زنده مانی، یکپارچگی غشایی و کاهش پراکسیداسیون لیپید، نسبت به گروه شاهد و دیگر گروه های تیماری شد (05/0P<). همچنین تیمار 150 واحد بر میلی لیتر کاتالاز نیز سبب بهبود جنبایی کل، زنده مانی و کاهش پراکسیداسیون لیپید نسبت به گروه شاهد شد (05/0P<). همچنین نتایج نشان می دهد که افزودن 100 واحد بر میلی لیتر کاتالاز تأثیر مثبتی روی اغلب فراسنجه های کیفی اسپرم ندارد (05/0P>). بر پایه ی نتایج به دست آمده، تیمارهای آزمایشی تأثیری در کاهش اسپرم های نابهنجار نسبت به گروه کنترل نداشتند (05/0P>). درنتیجه می توان گفت که افزودن 200 واحد بر میلی لیتر کاتالاز به رقیق کننده، سبب بهبود انجمادپذیری اسپرم اسب های ترکمن می شود.

هدف از انجام این آزمایش بررسی تأثیر سطوح انرژی سوخت وساز (متابولیسم)، شدت و مدت محدودیت غذایی در دان حبه ای یا پوشش دارشده (پلت) بر عملکرد، فراسنجه (پارامتر)های خونی و همچنین خصوصیات لاشه در جوجه های گوشتی بود. شمار 480 قطعه جوجه ی گوشتی نر سویه ی راس 308 در آزمایش فاکتوریل 3×2×2 با دوازده تیمار و چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح انرژی قابل سوخت وساز، دو سطح شدت محدودیت غذایی (90درصد و 85درصد استاندارد مصرف سویه) و سه دوره محدودیت (21-8، 28-8 و 35-8 روزگی) بودند. با افزایش سطح انرژی جیره، از21-8 و 42-1 روزگی برخلاف 7 روزگی وزن بدن و ضریب تبدیل بهبود می یابد (05/0>P). اعمال90درصد محدودیت غذایی نسبت به 85درصد، همچنین دوره های محدودیت 21-8 و 28-8 نسبت به 35-8 روزگی، وزن بدن را به طور معنی داری افزایش داد (05/0>P). در 14روز محدودیت، افزایش سطح انرژی به همراه 90درصد محدودیت، موجب افزایش وزن نسبی لاشه و ران در 42 روزگی شد ولی در 21 و 28 روز محدودیت، بیشترین وزن لاشه و ران در 85درصد محدودیت به همراه سطح بالاتر انرژی مشاهده شد (01/0>P). افزایش انرژی جیره منجر به بالا رفتن گلوکز خون در سنین 28 و 35 روزگی، کاهش غلظت تری گلیسیرید و افزایش درصد چربی بطنی در سن 42 روزگی شد (05/0>P). به طورکلی، افزایش سطح انرژی جیره با شدت محدودیت 90درصد (نسبت به استاندارد مصرف سویه) به مدت سه هفته (28-8 روزگی) در دان حبه ای شده منجر به بهبود عملکرد در جوجه های گوشتی می شود.

در این آزمایش تأثیر سه روش خوراک دهی در چهار تکرار شامل: 1-بدون محدودیت خوراک؛ 2-محدودیت خوراک شش ساعت از 21-7 روزگی و چهار ساعت از 28-21 روزگی؛ 3-محدودیت خوراک شش ساعت از 14-7 روزگی و چهار ساعت از 21-14 روزگی بر عملکرد و پیشگیری از عارضه ی آسیت شصت قطعه جوجه ی گوشتی نر سویه ی آرین در طول شش هفته با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. در طول آزمایش وزن بدن، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، درصد تلفات و شاخص کارایی تولید تعیین شد. در 35 روزگی هماتوکریت و فراسنجه های خونی اندازه گیری شد. در پایان آزمایش ویژگی های لاشه و نسبت بطن راست به کل بطن تعیین و مقایسه شد. محدودیت غذایی افزایش وزن بدن و مصرف خوراک را در کل دوره تحت تأثیر قرار نداد. محدودیت خوراک 21-7 روزگی شاخص تولید را بهبود داد (05/0>P). درصد تلفات ناشی از آسیت با اعمال محدودیت خوراک کاهش یافت (05/0>P). اعمال محدودیت خوراک تفاوت معنی داری بر مقادیر هموگلوبین، گلبول های قرمز خون و هماتوکریت نداشت ولی سطح کورتیکوسترون را افزایش داد (05/0>P). هورمون T3 تحت تأثیر محدودیت خوراک قرار نگرفت ولی محدودیت خوراک 21-7 روزگی بیشترین میزان T4 را نسبت به محدودیت 14-7 روزگی داشت (05/0>P) و همچنین نسبت T3 به T4 با اعمال محدودیت خوراک کاهش یافت (05/0>P). با توجه به نتایج محدودیت خوراک شش ساعت از 21-7 روزگی و چهار ساعت از 28-22 روزگی کمترین میزان تلفات ناشی از آسیت را داشت و از سوی دیگر افزایش وزن بدن در کل دوره ی تفاوت معنی-داری با گروه شاهد نداشت.

به منظور بررسی و ارزیابی تأثیر افزودن موننسین و متافیکس (ترکیبی از اسیدهای دی کربوکسیلیک آلی مالات و فومارات) به جیره بر تولید و ترکیب شیر، فراسنجه های تخمیر شکمبه و غلظت متابولیت های خون از چهار رأس گاو شیرده ی هلشتاین چند شکم زا با میانگین وزنی 12± 657 کیلوگرم و روزهای شیردهی 41± 133 روز استفاده شد. گاوها به طور تصادفی به جیره های آزمایشی شامل: 1) جیرة پایه به عنوان شاهد (بدون افزودنی)، 2) جیره ی حاوی 24 میلی گرم موننسین در هر کیلوگرم ماده ی خشک، 3) جیره ی حاوی 5 گرم متافیکس در هر کیلوگرم ماده ی خشک و 4) جیره ی حاوی 24 میلی گرم در کیلوگرم موننسین و 5 گرم در کیلوگرم ماده ی خشک متافیکس اختصاص داده شدند. افزودن موننسین با و یا بدون متافیکس به طور معنی داری ماده ی خشک مصرفی را کاهش و تولید و بازده ی شیر را افزایش داد (05/0>P). افزودن موننسین به تنهایی به جیره ها باعث گرایش به افزایش غلظت پروپیونات و کاهش معنی دار غلظت استات، بوتیرات و نسبت استات به پروپیونات در شکمبه شد (05/0>P). افزودن موننسین به جیره ی گاوهای شیرده در اواسط دوره ی شیردهی باعث افزایش معنی دار غلظت تری گلیسریدهای سرم در مقایسه با گاوهای گروه شاهد و گروه دریافت کننده ی متافیکس شد (05/0>P). افزودن متافیکس به تنهایی به جیره باعث افزایش معنی دار پروتئین کل در سرم خون شد (05/0>P). غلظت انسولین سرم درنتیجه افزودن موننسین و متافیکس به تنهایی در مقایسه با دیگر تیمارها کاهش یافت (05/0>P). افزودن همزمان موننسین و متافیکس ولی غلظت تری گلیسیریدها و پروتئین کل در خون گاوهای شیرده را افزایش داد (05/0>P).

در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر نوع و سطح مصرفی تانن بر هضم شکمبه ای پروتئین کنجاله های کلزا و سویا دو نوع آزمایش انجام شد. در آزمایش اول ترکیب تانن انار-پسته به منظور فرآوری کنجاله ی سویا (کنترل، 10 و 15 درصد از ماده ی خشک کنجاله) و کنجاله ی کلزا (کنترل، 5 و 10 درصد از ماده ی خشک کنجاله) استفاده شد. در آزمایش دوم ترکیب تانن های مختلف (انار-پسته، چای-پسته و انار) در یک سطح یکسان ( 10 درصد از ماده ی خشک کنجاله ها) برای فرآوری هر یک از کنجاله استفاده شد. درنهایت بخش های مختلف پروتئین کنجاله های فرآوری شده و نشده بر پایه ی روش CNCPS با پودر ماهی و کنجاله ی گلوتن ذرت مقایسه شدند. ترکیب تاننی انار-پسته در سطح 10 درصد برای کنجاله ی سویا و 5 درصد برای کنجاله ی کلزا می تواند سبب افزایش بخش عبوری قابل هضم در روده شود. این فرآوری ها نسبت به خوراک هایی مانند پودر ماهی و کنجاله ی گلوتن ذرت بخش عبوری بیشتری را داشته اند. درنهایت چنین به نظر می رسد که کنجاله های فرآوری شده با ترکیب های تانن دار می توانند برای تأمین بخش عبوری در جیره ی نشخوارکنندگان استفاده شوند. اما استفاده از روش های درون تنی برای تأیید این نتایج ضروری به نظر می رسد.

در این پژوهش، از سه قلاده سگ و سه قلادة گرگ بومی ایران نمونه گیری شد. توالی یابی کل ژنگان (ژنوم) برای هر نمونه سگ و گرگ با استفاده از روش توالی یابی نسل جدید انجام شد. داده ها توسط برنامة BWA با ژنگان مرجع (رفرنس) همردیف شدند. چندریختی های تک نوکلئوتیدی و حذف و اضافه های کوچک ژنگان با برنامة GATK شناسایی شد ند. تغییرپذیری (واریانت) های ساختاری با برنامة BreakDancer-1. 1تعیین شدند. مستندسازی چندریختی های تک نوکلئوتیدی و حذف و اضافه های کوچک ژنگان با برنامةSnpEff انجام شد. مقادیر تنوع نوکلئوتیدی در نمونه های سگ و گرگ با VCFtools محاسبه شد ند. در این پژوهش 12459651 چندریختی تک نوکلئوتیدی به دست آمد که 7819789 و 10454994 به ترتیب مربوط به نمونه های سگ و گرگ بودند. از شمار کل چندریختی های تک نوکلئوتیدی 57/53، 989/31 و 811/0 درصد به ترتیب در ناحیة بین ژنی، اینترون و اگزون قرار گرفتند. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که تنوع ساختاری در ژنگان گرگ بیشتر از سگ است.

هدف این تحقیق گروه بندی گاومیش های استان های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل از بوم جور (اکوتیپ) آذری و استان گیلان از بوم جور شمالی و درنهایت قابلیت جداسازی افراد مناطق مختلف با روش یادگیری ماشین بود. به شمار 258 گاومیش از مناطق مختلف دو بوم جور شمالی و آذری نمونه گیری شد و با استفاده از SNPChip 90K مربوط به شرکت افی متریکس در کشور ایتالیا تعیین ژنوتیپ شد. برای پیش بینی عملکرد روش ماشین بردار پشتیبان برای گروه بندی افراد، دو روش متریک اعتبارسنجی متقابل و سطح زیر منحنی مشخصه ی عملکرد سامانه ی (AUC) اعمال شد. نتایج آزمون اعتبارسنجی متقابل و سطح زیر منحنی برای گروه بندی افراد چهار منطقه به ترتیب 92 و 96 درصد بود که گویای این است که باوجود نزدیک بودن افراد گله های مختلف و سخت بودن جداسازی این افراد، روش ماشین بردار پشتیبان با درستی بالایی، توانایی اختصاص دادن افراد به گله های مربوط به خود را دارد. نتایج آزمون-های اعتبارسنجی متقابل و سطح زیر منحنی مشخصه عملکرد سامانه برای دو بوم جور به ترتیب برابر 96 و 98 درصد بود که نشان دهنده ی قابلیت جداسازی بهتر دو بوم جور است. روش یادگیری ماشین با توجه به این موارد و با پیش بینی هایی که برای گروه بندی هر فرد انجام می دهد می تواند در کنترل کیفیت و کاربردهای ژنتیکی کارآمد باشد.

در ایران بیش از 4/96 درصد کل گاوداری ها (شامل بیش از 7/68 درصد گاو و گوساله) کمتر از 20 رأس دام دارند، که بیش از دوسوم شیر و بخش عمدة پروتئین حیوانی را تولید می کنند. همچنین، سهم عظیمی از منابع آب و زمین و نیروی کار در خدمت این بخش تولید است. به رغم این سهم بزرگ، پژوهش های علمی به این بخش کمتر پرداخته اند. پرسش اصلی این است که آیا نظام سنتی تولید در گاوداری های روستایی بازدهی مناسبی دارند آیا با توجه به تحول های اقتصادی و سیاستی، قادر به بقا و تداوم فعالیت هستند؟ در این تحقیق، با توجه به نبود تعریف مشخص از گاوداری روستایی در آغاز ساختار نماینده ی گاوداری روستایی تعریف شد. بر این پایه، گاوداری نماینده به طور میانگین یک گله ی 05/6 رأسی در گسترة 16/201 مترمربعی است. با برآورد قیمت اجتماعی نهاده ها و محصولات، شاخص های نسبت هزینه ی منابع داخلی، DRC، نسبت هزینه به منفعت اجتماعی، SCB و سودآوری خالص اجتماعی، NSP، به ترتیب برابر با 85/1، 086/1 و 19. 425. 790-ریال در سال محاسبه شد که گویای نبود مزیت نسبی این نظام تولیدی است. تجزیه وتحلیل نتایج نشان داد کوچک مقیاس بودن این فعالیت ها، خود موجب استفاده ی بیش ازحد از نهاده های غیرقابل مبادله به ازای هر واحد دام می شود و تولید اندک هر واحد دام به ازای نهاده های مورداستفاده نیز از دلایل اصلی نبود مزیت نسبی این نظام تولیدی در استان زنجان هستند.

ژن عامل رشد شبه انسولین-1 (igf1) یک ژن کاندیدا برای بررسی صفات مرتبط با رشد، وزن بدن و رشد عضله در گونه-های مختلف است. به منظور بررسی ارتباط این ژن با صفات رشد در بلدرچین، هشت جفت بلدرچین سفید و وحشی به عنوان جمعیت صفر برای تولید افراد نسل اول (f1) با یکدیگر تلاقی داده شدند. از تلاقی بین 34 قطعه بلدرچین در نسل F1، 422 قطعه بلدرچین در نسل دوّم f2)) ایجاد شد. رکوردهای مربوط به وزن بدن در سنین مختلف در نسل دوّم ثبت و ارتباط بین چندشکلی بخشی از جایگاه راه انداز (پروموتور) ژن IGF1 و این رکوردها بررسی شد. با استفاده از روش PCR-SSCP یک چندشکلی تک نوکلئوتیدیG 15 â † ’ '> a در ناحیة موردنظر ژن IGF1 در 472 قطعه بلدرچین در سه نسل تشخیص داده شد. فراوانی ژنوتیپ های AA، AG و GG به ترتیب 05/0، 62/0 و 33/0 و فراوانی همردیف (آلل )های ژنی A و G به ترتیب 36/0 و 64/0 محاسبه شد. وزن بدن در سن 1 تا 5 هفتگی و زمان کشتار و همچنین میانگین افزایش وزن روزانه از هفته ی اول تا چهارم پرورش در ژنوتیپ AA، کمتر از ژنوتیپ AG و GG بود و این تفاوت ازنظر آماری معنی دار نبود. میانگین افزایش وزن روزانة ماده ها در ژنوتیپ AG بیشتر از نرها بود (001/0P<). نتایج ارائه شده در این نوشتار در مقایسه با گزارش های دیگر در مرغ، نشان دهنده ی یک چندشکلی جدید در ناحیه ی راه انداز ژن IGF1 در بلدرچین بود، اما ارتباط آن با صفات مرتبط با وزن بدن و نرخ رشد ازلحاظ آماری معنی دار نبود.

در این پژوهش به­ منظور بررسی تأثیر منابع مختلف ریزاندامگان سلامت بخش (Probiotics) یا زیست یار بر عملکرد پروار و برخی فراسنجه­ های خونی بزغاله­ های بومی در حال رشد، ­ ­ از 24 رأس بزغاله ی بومی با میانگین وزنی 6/0± 19 کیلوگرم و سن 10± 120 روز در قالب یک طرح کامل تصادفی با چهار تیمار و شش تکرار استفاده شد. بزغاله­ ها پس از طی دو هفته دوره ی عادت پذیری به جایگاه­ های انفرادی و جیره ی پایه، به مدت 74 روز با جیره­ های آزمایشی تغذیه شدند. تیمارها شامل: 1-گروه شاهد تغذیه شده با جیره ی پایه بدون ماده ی افزودنی، 2-گروه تغذیه شده با جیره ی پایه و 1 گرم در روز زیست یار با نام تجاری پروتکسین، 3-گروه تغذیه شده با جیره ی پایه و دو گرم مخمر با نام تجاری لووسل اس-سی2 و 4-گروه تغذیه شده با جیره ی پایه و ترکیب 1 گرم مخمر لووسل اس-سی2 و 5/0 گرم پروتکسین. نمونه­ ­ گیری از خوراک مصرفی و خون برای تعیین برخی فراسنجه­ ها انجام شد. خوراک مصرفی و تغییرپذیری وزن به صورت روزانه محاسبه شد. نتایج نشان داد که مصرف زیست­ یارها تأثیر معنی­ داری بر افزایش وزن روزانه و وزن نهایی، ضریب تبدیل غذایی و همچنین نیتروژن اوره­ ای، پروتئین کل و گلوبولین خون نسبت به گروه شاهد نداشت (05/0P).

هدف از این پژوهش بررسی فراسنجه های مرتبط با عملکرد تولیدمثلی و تغییرپذیری غلظت پروژسترون خون گاوهای شیرده ی پرتولید (2 ± 39 کیلوگرم در روز) پس از تلقیح مصنوعی، در دو فصل تابستان و زمستان بود. برای این منظور 270 رأس گاوشیری هلشتاین در سه گاوداری بزرگ انتخاب شدند. خون گیری از گاوها در روز تلقیح مصنوعی و به فاصله ی هفت، ده و چهارده روز پس از تلقیح مصنوعی انجام شد. شاخص دما-رطوبت بر پایه ی یکی از شاخص های استاندارد پیشنهادی محاسبه شد (Dikmen & Hansen, 2009). نتایج نشان داد، بیشترین شاخص دما-رطوبت (THI) در فصل تابستان و زمستان به ترتیب 35/77 و 47/57 بود. نرخ آبستنی در گاوهای تلقیح شده در فصل زمستان به طور معنی داری (01/0>P) بیشتر از گاوهای تلقیح شده در فصل تابستان بود و اثر شکم زایش بر نرخ آبستنی در هر دو فصل معنی دار (01/0>P) شد. روزهای باز (18/101 در مقابل 70/165) و شمار تلقیح به ازای هر آبستنی (05/2 در مقابل 48/3) در گاوهای تلقیح شده در زمستان نسبت به گاوهای تلقیح شده در تابستان به طور معنی داری کمتر (01/0>P) بود. غلظت پروژسترون سرم خون گاوهای تلقیح شده در فصل زمستان، در روز چهاردهم پس از تلقیح به طور معنی داری (01/0> P) بیشتر از گاوهای تلقیح شده در فصل تابستان بود. نتیجه گرفته شد که تنش گرمایی تابستان در منطقه ی مرکزی ایران عملکرد تولیدمثلی گاوهای شیرده را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار می دهد.