علوم و صنایع کشاورزی
سال:1381 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:22

به منظور بررسی میزان تولید و تسهیم ماده خشک اندام های هوایی تاج خروس در کشت خالص و مخلوط با ذرت (Zea mays)، آزمایشی در سال زراعی 1380 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل دو تاریخ کشت (31 اردیبهشت و 16 خرداد ماه) به عنوان فاکتور اصلی و کشت خالص ذرت در دو تراکم (7.1 و 9.5 بوته در مترمربع) و کشت خالص و مخلوط تاج خروس با تراکم 9.5 بوته در مترمربع در دو تراکم ذرت به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصله در هر دو تاریخ کاشت نشان داد که ارتباط نزدیکی بین انتقال تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR) و شاخص سطح برگ وجود دارد. تولید بیوماس ارتباط خطی با PAR تجمعی جذب شده داشت. ماده خشک تاج خروس در اثر کاهش تشعشع عبور کرده از کانوپی با افزایش تراکم ذرت، کاهش پیدا کرد. به این صورت که وزن ماده خشک کل بیوماس هوایی تاج خروس در کشت خاص آن 2.5 برابر وزن ماده خشک در حالت تداخل با ذرت بود. با تغییر سطوح رقابت ذرت و تاج خروس، تاج خروس بطور نسبی ماده خشک بیشتری را به ساقه اصلی نسبت به شاخه های فرعی اختصاص داد.

استفاده از کولتیواتور و علفکش از روشهای معمول علفهای هرز ذرت است. تعداد خاک ورزی و الگوی پاشش علفکشها از عواملی هستند که در کارآیی این روشها موثرند. کولتیواتور به تنهایی کنترل خوبی را ارائه نمی دهد و علفکشها علاوه بر خطرات محیطی، باعث افزایش علفهای هرز مقاوم می شوند. بدین منظور هشت تلفیق مختلف از تعداد خاک ورزی (صفر، یک و دو بار) و الگوی پاشش علفکشها (بدون علفکش، کاربرد نواری و یکنواخت) با شاهد عاری از علف هرز در آزمایشی در تابستان 1376 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع عالی آموزشی و پژوهشی کشاورزی رامین وابسته به دانشگاه شهید چمران اهواز در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مقایسه شدند. علفهای هرز اصلی شامل سوروف، اویارسلام و پیچک صحرایی بودند. علفکشهای مورد استفاده آترازین، الاکلروتو، فوردی بودند. بیشترین کنترل علف هرز را تیمارهای دارای سمپاشی کامل و تیمار سمپاشی نواری با دو بار خاک ورزی ارائه دادند. تیمارهای تلفیقی عملکرد بهتری نسبت به تیمارهای غیر تلفیقی داشتند. خاک ورزی دوم بر عملکرد موثر نبود و در حالت یک بار و دو بار خاک ورزی بین کاربرد نواری و یکنواخت علفکشها تفاوتی نبود. در بین اجزا عملکرد تعداد دانه در ردیف تفاوت معنی داری در بین تیمارهای مختلف نشان داد. تیمار کاربرد نواری علفکش به همراه دو بار خاک ورزی از نظر عملکرد، کنترل علف هرز و کاهش مصرف علفکشها می تواند مد نظر قرار گیرد.

برای ارزیابی منابع مختلف پروتیینی با منشا گیاهی و حیوانی و مخلوط آنها در جیره های جوجه های گوشتی آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. کلیه جیره ها از نظر میزان انرژی و ازت و سطوح دو اسید آمینه محدود کننده متیونین و لیزین یکسان بودند. ترتیب جیره ها بصورت: جیره A منبع پروتیین حیوانی (پودر ماهی)؛ جیره B منبع پروتیین گیاهی (کنجاله سویا)؛ جیره C منبع پروتیین گیاهی (کنجاله آفتابگردان)؛ جیره D مخلوط دو منبع پروتیین گیاهی و حیوانی (کنجاله آفتابگردان+پودر ماهی)؛ جیره E مخلوط دو منبع پروتیین گیاهی و حیوانی (کنجاله سویا+پودر ماهی)؛ جیره F مخلوط دو منبع پروتیین گیاهی (کنجاله آفتابگردان+کنجاله سویا) بودند. هر جیره برای 5 تکرار شامل 15 جوجه یک روزه سویه لو همان در نظر گرفته شد. جیره A موجب کاهش وزن، مصرف غذا و افزایش ضریب تبدیل غذا گردید .(P<0.05) بهترین نتایج با جیره های مخلوط پروتیینهای گیاهی و حیوانی (E , D) بدست آمدند و موجب بهبود صفات تولیدی گردیدند (P<0.05). در کل دوره آزمایش جیره های B و C تفاوتهای معنی داری در مورد صفات تولیدی نشان ندادند (P<0.05). مخلوط دو منبع پروتیین گیاهی موجب بالاترین مقدار مصرف غذا گردید، ولی به ازای مصرف بالا جوجه ها افزایش وزن نداشتند و موجب کاهش راندمان غذایی گردید؛ لذا تفاوتهای معنی داری با تیمارهای دیگر نشان داد (P<0.05).

به منظور بررسی قابلیت رقابتی سه رقم گندم زمستانه با سطوح مختلف تراکم یولاف وحشی و اثر آن بر عملکرد ارقام گندم (الموت، بزوستایا و (C-73-5، در سال زراعی 79-78  آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به مرحله اجرا درآمد. بسته به تراکم یولاف وحشی و رقم گندم، کاهش عملکردی بین 5 تا 39 درصد در ارقام گندم مشاهده شد. در بین ارقام گندم، رقم C-73-5 بیشترین قابلیت رقابت و رقم الموت کمترین قابلیت رقابت را در سطوح مختلف تراکم یولاف وحشی نشان داد. در هر سه رقم با افزایش تراکم یولاف وحشی، عملکرد کاهش بیشتری داشت و این کاهش در دو رقم الموت و بزوستایا در بالاترین سطح تراکم یولاف وحشی نسبت به شاهد از نظر آماری معنی دار بود. این کاهش در رقم الموت بیشتر ناشی از کاهش معنی دار تعداد پنجه اولیه توسط گیاه در مراحل اولیه رشدی در اثر رقابت یولاف وحشی بود و در رقم بزوستایا ناشی از اثر رقابتی یولاف وحشی و تا حدی سایه اندازی آن بر این رقم در طول مرحله زایشی بود.

به منظور بررسی تاثیر تراکم جمعیت چاودار بر صفات رویشی و عملکرد گندم آزمایشی در سال 78-77 در ایستگاه تحقیقات غلات سردسیری رخ تربت حیدریه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان انجام شد. در این آزمایش تاثیر 5 سطح آلودگی چاودار شاهد (صفر درصد)، 10 درصد (25 بوته در مترمربع)، 20 درصد (50 بوته در مترمربع)، 30 درصد (75 بوته در مترمربع) و 40 درصد (100 بوته در مترمربع) در دو رقم گندم الموت و C-73-5 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار بررسی شد. آزمایش نشان داد که ارتفاع گندم و تعداد پنجه غیر بارور با افزایش جمعیت چاودار (درصد آلودگی چاودار) افزایش و صفاتی نظیر پنجه بارور و عملکرد بیولوژیک، بطور معنی داری کاهش می یابد. عملکرد بیولوژیک گندم در هر دو رقم الموت و C-73-5 کاهش یافت به طوری که عملکرد بیولوژیک رقم الموت در آلودگی 40 درصد چاودار حدود 21.9 درصد (2.89 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک رقم C-73-5 حدود 22.2 درصد (2.91 تن در هکتار) نسبت به شاهد کاهش داشت. عملکرد دانه گندم در آلودگی 40 درصد چاودار در حدود 52 درصد عملکرد شاهد بود. وجود 100 بوته چاودار در مترمربع باعث کاهش عملکرد رقم الموت به میزان 52.5 درصد (3.318 تن در هکتار) و C-73-5 به میزان 55.8 درصد (3.232 تن در هکتار) نسبت به شاهد گردید. آزمایش نشان داد که وجود 25 بوته چاودار آستانه خسارت به زراعت گندم می باشد.

به منظور ترکیب پذیری لاین های زودرس ذرت و انتخاب و تهیه بهترین ترکیب هیبرید سازگار با شرایط اقلیمی منطقه تعداد 10 لاین اینبرد برگزیده ذرت کشت و کلیه تلاقیهای مستقیم بین آنها انجام شد. بذور 45 ترکیب F1 حاصله در سال زراعی 1377 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد در قالب طرح آزمایشی آلفا-لاتیس با 3 تکرار کشت گردیدند. نتایج تجزیه واریانس آماری نشان داد که اختلافات بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه و سایر صفات اندازه گیری شده وجود دارد. بنابراین تجزیه دای آلل برای تبیین ژنتیکی صفات انجام شد. واریانس اثرات ترکیب پذیری عمومی برای کلیه صفات بسیار معنی دار شد که نشان دهنده اهمیت اثرات افزایشی ژنها در کنترل صفات مورد مطالعه می باشد. همچنین واریانس اثرات ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات به جز وزن هزار دانه بسیار معنی دار برآورد گردید. بنابراین نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل صفات مورد بررسی مشهود گشت. برای عملکرد دانه والدهای K 1369/4 و S61 بیشترین ترکیب پذیری عمومی را بترتیب در جهت افزایش و کاهش آن داشتند. به علاوه بهترین ترکیب پذیری خصوصی برای عملکرد متعلق به تلاقی TVA 926 ×K 1249.3 بود، بنابراین ترکیب مذکور می تواند به عنوان یک هیبرید امید بخش در برنامه به نژادی ذرتهای زودرس مورد استفاده قرار گیرد. میزان وراثت پذیری عمومی عملکرد 65 درصد برآورد شد در حالیکه وراثت پذیری خصوصی آن تنها 30% بود که حاکی از نقش بیشتر اثرات غالبیت ژنی در کنترل صفت می باشد.

در این پژوهش امکان خشک کردن و آلودگی زدایی نمونه هایی از زعفران با خشک کن مایکروویو مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور مقدار 10 کیلوگرم گل زعفران پس از برداشت و جداسازی سر گل از سایر اجزا، تحت شش تیمار مختلف از نظر توان و شدت پرتودهی با سه تکرار توسط خشک کن مایکروویو خشک گردیدند. به عنوان تیمار شاهد، بخشی از نمونه های سر گل به روش سنتی خشک شد. نمونه هایی از هر تیمار از نظر قدرت رنگ دهی، شدت عطر، طعم و نیز میزان آلودگی کلی میکروبی، کپک و مخمر به روشهای استاندارد مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری داده های بدست آمده تفاوت معنی داری (P<0.01) را در صفات مورد ارزیابی بین نمونه شاهد و تیمارهایی که تحت فرآیند با مایکروویو قرار گرفتند نشان داد. بین نمونه های فرآیند شده با مایکروویو نیز تفاوت هایی به لحاظ ویژگیهای کیفی و میزان آلودگی مشاهده شد که قابل بررسی می باشد. لذا می توان با استفاده از خشک کن های مایکروویو ضمن افزایش راندمان خشک کردن، یکی از اساسی ترین مشکلات مربوط به این فرآورده مهم صادراتی یعنی آلودگی را نیز تا حدود زیادی برطرف نمود.

به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی اسفرزه، آزمایشی در دو سال زراعی 79-78 و 80-79 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای رژیم آبیاری شامل فواصل آبیاری 7، 14، 21 و 28 روز و تیمارهای تراکم در سال اول شامل 4 تراکم 8، 10، 14 و 20 و در سال دوم شامل تراکمهای 20، 60، 100 و 140 بوته در مترمربع بود. تیمارهای رژیم آبیاری در کرتهای اصلی و تیمارهای تراکم در کرتهای فرعی قرار داده شدند. صفات اندازه گیری شده شامل طول سنبله، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در هر بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در هر سنبله و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که رژیمهای مختلف آبیاری بطور معنی داری در هر دو سال آزمایش بر ارتفاع بوته، تعداد سنبله در هر بوته و عملکرد دانه تاثیر داشت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به فاصله آبیاری 7 روز بود. تراکم هیچگونه اثر معنی داری بر طول سنبله، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه در هر دو سال آزمایش از خود نشان نداد. در سال اول، افزایش تراکم بطور معنی داری تعداد دانه در هر سنبله را کاهش داد ولی این کاهش در تراکم 20 بوته در مترمربع درمقایسه با سایر تراکمها بیشتر بود. در سال اول، تراکم هیچگونه تاثیر معنی داری بر تعدا سنبله در هر بوته نگذاشت ولی در سال دوم کاهش معنی داری با افزایش تراکم در تعدا سنبله در هر بوته مشاهده شد، بطوریکه کمترین تعداد سنبله در هر بوته مربوط به بالاترین تراکم140) بوته در مترمربع) بود. افزایش تراکم در هر دو سال بطور معنی داری، موجب افزایش عملکرد دانه گردید، بطوریکه بیشترین عملکرد مربوط به بالاترین تراکم (140 بوته در مترمربع) بود.

در این تحقیق ارزش اقتصادی آب کشاورزی با استفاده از توابع تولید انعطاف پذیر برای زمین های دشت مرکزی ساوه برآورد شده است. برای این منظور ابتدا ارزش اقتصادی آب مصرفی در هر یک از محصولات عمده در الگوی کشت منطقه شامل گندم، پنبه، طالبی و باغات انار برآورد گردیده است. سپس با توجه به راندمان انتقال آب و سهم هر یک از محصولات در الگوی کشت، ارزش اقتصادی آب در کشت محصولات زمستانه و تابستانه جداگانه محاسبه گردیده است.بر اساس نتایج بدست آمده متوسط ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب کشاورزی در سر مزرعه و برای مصرف در تولید گندم پاییزه 215 ریال، در پنبه 386 ریال، در جالیز 342 ریال و در تولید محصول باغی انار 265 ریال می باشد. مقایسه ارزش اقتصادی برآورد شده با قیمت های دریافتی از زارعین نشان می دهد که ارزش اقتصادی آب به مراتب بیشتر از مبالغ دریافتی از تولید کنندگان محصولات کشاورزی می باشد. از این رو در چنین شرایطی عدم استفاده بهینه از نهاده آب و عدم رغبت به سرمایه گذاری در تکنولوژی آب اندوز مورد انتظار می باشد.

به منظور بررسی اثر نیترات (KNO3) بر رشد و تثبیت بیولوژیک شبدر زیرزمینی (Trifolium subterraneum) رقم گاس آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و تیمارهای صفر، 1، 2.5 و 5 کیلی مولار KNO3 در محلول غذایی هوگلند بدون نیتروژن از طریق کشت در شن انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش نیترات گره بندی و رشد گره ها شدیدا کاهش می یابد. رشد گره ها نسبت به گره بندی حساسیت بیشتری به افزایش نیترات نشان داد. تیمار نیترات باعث افزایش سطح برگ هر بوته گردید. بیشترین وزن خشک کل بوته در تیمار 2.5 میلی مولار KNO3 حاصل شد. با افزایش نیترات نسبت ریشه به بخش هوایی کاهش یافت. بیشترین درصد نیتروژن کل در تیمار 2.5 میلی مولار KNO3 بدست آمد. با افزایش مقدار نیترات پتاسیم تجمع نیترات در گیاه افزایش یافت.

به منظور بررسی اثر کود کمپوست حاصل از زباله شهری و میزان غنی سازی آن با کودهای شیمیایی در تولید چغندر قند (Beta vulgaris)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. در این تحقیق 11 تیمار متفاوت از جمله کود شیمیایی (بر اساس نیاز خاک)، کود دامی و مقادیر مختلف کود کمپوست حاصل از زباله شهری اعمال شد. نتایج نشان داد که بین تیمارها از نظر عملکرد ریشه، قند خالص و ناخالص، درصد قند خالص و ناخالص، مقادیر سدیم و نیتروژن مضره در سطح 5% اختلاف معنی داری وجود داشت. مصرف کمپوست، کود حیوانی و کود شیمیایی، عملکرد ریشه و قند را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. کاربرد 40 تن کود کمپوست در هکتار به همراه 50% کود شیمیایی مورد نیاز خاک عملکردی حتی بالاتر از تیمار کود شیمیایی داشت ولی اختلاف این دو تیمار معنی دار نبود. لذا حداکثر 50% از کود شیمیایی مورد نیاز خاک می تواند با کمپوست جایگزین شود. مصرف کود دامی به میزان 40 تن در هکتار به تنهایی عملکرد ریشه را تا حدی افزایش داد. وقتی این تیمار با دو بار کود سرک غنی سازی شد حداکثر عملکرد در ریشه بدست آمد. غنی سازی کمپوست با اوره به تنهایی نتوانست حداکثر عملکرد را در ریشه تولید نماید. در صورتی که غنی سازی کمپوست با مخلوطی از کودهای شیمیایی حداکثر به میزان 50% از کود شیمیایی توصیه شده توانست حداکثر عملکرد ریشه را تولید نماید.

بمنظور بررسی اثر شوری بر عملکرد و اجزا عملکرد هشت رقم گندم (Triticum aestivum L.) شامل قدس، فلات، روشن، کراس روشن (6611)، کراس اروند، مهدوی، هیرمند و اکبر آبادی (توده محلی) در مزرعه امیر آباد دانشکده کشاورزی بیرجند و در دو سال زراعی 78-79 و 79-80 با استفاده از سه منبع آب طبیعی (چاه آب) با هدایت های الکتریکی 1.1 (شاهد)، 5.3 و 10.37 دسی زیمنس بر متر بصورت آزمایش کرتهای خرد شده و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. زمان آبیاری با استفاده از منحنی رطوبتی خاک و نصب بلوکهای گچی در عمق 30 سانتی متری خاک و قرائت آن توسط دستگاه رطوبت سنج خاک انجام گرفت. میزان آب محاسبه شده برای هر کرت توسط کنتور وارد کرت شده و کنترل می شد. نتایج نشان داد اثر شوری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد کل پنجه، تعداد سنبله به ازا هر بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه معنی دار بود، ولی در تعداد بوته در مترمربع اثر قابل توجهی نداشت. کلیه صفات اندازه گیری شده با افزایش شوری کاهش نشان داد ولی درصد پروتئین دانه افزایش پیدا کرد. رقم محلی اکبرآبادی دارای بالاترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود و اجزاء عملکرد آن نیز نسبت به بقیه ارقام برتری نشان داد، ولی درصد پروتئین دانه آن کمتر بود. بعد از رقم اکبرآبادی، ارقام روشن، کراس روشن و قدس در یک گروه قرار داشتند. ارقام کراس اروند، مهدوی، هیرمند و فلات کمترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و اجزا عملکرد را دارا بودند. رقم فلات بویژه از نظر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک کمترین مقدار را دارا بود. در این آزمایش تعداد سنبله و تعداد دانه در سنبله از مهمترین اجزا مقاوم به شوری عملکرد در شرایط شوری محسوب می شدند. در مجموع، رقم اکبرآبادی رقمی مقاوم و ارقام روشن، کراس روشن و قدس جز ارقام نیمه مقاوم و ارقام کراس اروند، مهدوی، هیرمند و فلات جز ارقام حساس به شوری محسوب می شوند.

فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره برگ گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) با هدف بررسی امکان استفاده از آن به عنوان یک منبع آنتی اکسیدان طبیعی، مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی راندمان عصاره گیری و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های متانلی، اتانلی، استنی، کلروفرمی و هگزانی نشان داد که عصاره متانلی بیشترین راندمان و فعالیت آنتی اکسیدانی را بر روی روغن آفتابگردان دارد. تاثیر فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره مذکور در سطوح 0.10، 0.15 و 0.20 درصد (حجمی / وزنی) بر فرآیند اکسیداسیون، در دو شرایط نور و تاریکی در مقایسه با بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن (BHT) 0.02) درصد) و آلفاتوکوفرول 0.04) درصد) در دمای 60 درجه سانتی گراد، طی دو ماه (فواصل زمانی 10 روز) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون های شیمیایی پراکسید و تیوباربیتوریک اسید بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار آنالیز شد. مقایسه میانگین نتایج تیمارهای آنتی اکسیدان عصاره متانلی برگ نوروزک و شاهد نشان دهنده وجود فعالیت آنتی اکسیدانی در هر سه غلظت مورد استفاده بود و شدت بروز این خاصیت با افزایش غلظت عصاره به طور معنی داری افزایش یافت. با وجود این فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانلی حتی در بیشترین غلظت با BHT و آلفاتوکوفرول اختلاف معنی داری داشت. روند اکسایش روغن آفتابگردان در طول زمان و در حضور غلظت های مختلف عصاره، تشابه زیادی با BHT و آلفاتوکوفرول داشت. به علاوه کنترل فساد اکسیداتیو بوسیله عصاره، به طور مشابه با BHT و آلفاتوکوفرول، در شرایط تاریکی بیشتر از روشنایی بود. نتایج حاصل از آزمون چشایی نیز بر روی دو فرآورده حاوی 0.20 درصد عصاره (چیپس سیب زمینی و خوراک لوبیا) که در دو حرارت بالا و پایین، طبخ شده بودند، هیچ گونه تاثیر منفی بر ویژگی های حسی نشان نداد. از آنجا که در این پژوهش آنتی اکسیدان های تجاری با درجه خلوص بالا (98 درصد) و با حداکثر غلظت های مجاز خود با عصاره برگ نوروزک (که احتمال وجود ناخالصی در آن است) مورد مقایسه قرار گرفتند، نتایج حاصل قابل قبول به نظر می رسد.

به منظور بررسی پارامترهای فیزیولوژیک موثر در روابط آب گیاه گندم در شرایط تنش خشکی که بتوانند بعنوان معیارهایی برای انتخاب ارقام مقاوم به خشکی مورد استفاده قرار گیرند. آزمایشی با استفاده از ارقام الوند و بک کراس روشن (مقاوم)،C-73-5  و زرین (نیمه مقاوم) و نوید (حساس) در دو شرایط تنش خشکی و عدم تنش بصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه و گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در هر دو آزمایش مزرعه ای و گلخانه ای با پیشرفت مراحل فنولوژی گیاه مقدار نسبی آب (RWC) کاهش یافت. بجز در مرحله ساقه رفتن در مزرعه ارقام مختلف دارای تفاوت معنی داری در خصوص RWC بودند ولی ارقام مقاوم به خشکی برتری قابل توجهی در این ارتباط از خود نشان ندادند. در شرایط تنش رطوبت در گلخانه با پیشرفت مراحل فنولوژی گیاه مقاومت روزنه ای بیش از مزرعه افزایش یافت. در هر دو آزمایش تنش رطوبت باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه ارقام شد ولی این کاهش در شرایط گلخانه بیشتر بود. در مزرعه در شرایط عدم تنش رطوبت عملکرد رقم نوید 81% و در شرایط تنش رطوبت 66% رقم الوند بود. در هر دو آزمایش رژیم های رطوبتی مختلف باعث تفاوت معنی دار در وزن هزار دانه شدند. در شرایط گلخانه در ارتباط با وزن هزار دانه اثر متقابل رقم و رژیم رطوبتی بسیار معنی دار بود. به نظر می رسد با توجه به رابطه بین RWC و مقاومت روزنه ای، هر دو معیار دارای ویژگی های مناسبی جهت انتخاب ارقام مقاوم به خشکی هستند ولی از آنجائیکه میزان پیوستگی تنش رطوبت در دو شرایط گلخانه و مزرعه متفاوت است، بررسی اثرات زمان وقوع تنش خشکی در تعیین شاخص های فیزیولوژیک موثر در مقاومت به خشکی ضروری است.

هدف اصلی در این مطالعه، بررسی چگونگی تاثیر نهاده ها در تولید محصولات گندم و جو می باشد. بدین منظور از توابع هزینه ترانسلوگ و توابع هزینه ترانسلوگ چند محصولی استفاده شده است. در این توابع با کاربرد قضیه شفارد، توابع تقاضای شرطی نهاده های آب، کود شمیایی، ماشین آلات و نیروی کار در چارچوب معادلات سیستمی با بهره گیری از روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط به صورت مقید برآورد گردیده است. داده های به کار رفته مربوط به 210 بهره بردار گندم و جو در سطح حوزه زاینده رود در سال زراعی 1379-80 است که از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از ضرایب به دست آمده، وضعیت تابع هزینه، کششهای خودی و متقاطع تقاضای نهاده ها برای دو محصول بررسی شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مدل هزینه ترانسلوگ، برازش خوبی نسبت به داده های مورد تحقیق دارد. طبق بررسی بعمل آمده از الگو، آب می تواند مکمل نیروی کار به شمار آید، از طرفی نیروی کار با ماشین آلات و آب با ماشین آلات جانشینی دارند. همچنین کشش منحنی تقاضای آب بیشتر از یک می باشد که این یافته، گویای با کشش بودن تقاضای آب است.

کاهش کالری بستنی با جانشین کردن دو منبع اصلی انرژی آن یعنی چربی و قند توسط جایگزین های کم کالری صورت می گیرد. با این حال کاهش قند و چربی بستنی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و به تبع آن خواص کیفی محصول نهایی را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این مطالعه به دست آوردن نسبت بهینه جایگزینی چربی و ساکارز جهت تولید بستنی کم کالری با صفات مطلوب می باشد. به این منظور فرمولاسیون مرجع بر اساس 8 درصد چربی و 15 درصد ساکارز تهیه و کاهش کالری با جایگزین کردن چربی با ژل نشاسته و ساکارز با شربت گلوکز در سه آزمایش مجزا بررسی شد. در آزمایش اول و دوم شربت گلوکز و ژل نشاسته به طور جداگانه و با نسبت های صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد جایگزین ساکارز و چربی شدند. در آزمایش سوم ژل نشاسته و شربت گلوکز در نسبت های قبلی به طور هم زمان جایگزین چربی و ساکارز بستنی مرجع شدند، تا اثرات متقابل آنها نیز ظاهر شود. در هر سه آزمایش دو سطح پایدار کننده (قوام دهنده) (ثعلب، 0.2 و 0.3 درصد) به کار رفت. درصد افزایش حجم، قابلیت هم زدن، مقاومت به ذوب، ویسکوزیته، دانسیته، pH، ماده خشک و میزان کالری نمونه ها اندازه گیری و نتایج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار آنالیز شدند. ویژگی های کیفی نمونه ها با ارزیابی آنها در آزمون چشایی به وسیله 10 داور مورد مقایسه قرار گرفت. گلوکز در هیچ یک از نسبت های جایگزینی تاثیر معنی داری بر صفات فیزیکوشیمیایی نداشت و در نتیجه اثرات آن با خواص حسی فقط در تیمارهای توام با ژل نشاسته ارزیابی شد، در حالی که جایگزینی چربی با ژل نشاسته در نسبت های بالاتر از 50 درصد ویسکوزیته را بطور معنی داری افزایش و مقاومت به ذوب، قابلیت هم زدن و افزایش حجم را بطور معنی داری کاهش داد. طعم، بافت و پذیرش کلی نمونه ها با افزایش نسبت گلوکز و ژل نشاسته به بالاتر از 50 درصد به طور معنی داری نسبت به فرمولاسیون مرجع کاهش یافت در حالی که ویژگی های کیفی در نسبت های جایگزینی کمتر از 50 درصد اختلاف معنی داری با بستنی مرجع نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که ژل نشاسته در نسبت 50 درصد، جایگزین ارزان قیمت و مناسبی برای چربی بوده و ضمن حفظ خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کیفی بستنی میزان کالری آن را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.

هفت واریته توتون تیپ بارلی به نامهای Burley Resistant, Burley Banket, Burley 14, Burley 26, Burley TN 86, Burley 21, Burley CDL 28  در سال 1379 بصورت یک طرح دی آلل یک طرفه تلاقی و والدین و نتایج آنها در سال 1380 بصورت یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات توتون گیلان رشت کشت و میزان مقاومت آنها در مقابل عامل بیماری سفیدک کرکی (Peronospora tabacina A.) و نماتد مولد غده در ریشه توتون (Meloidogyne incognita) با روش استاندارد سازمان کورستا (CORESTA) مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج حاصله به روش دی آلل حاکی از انطباق داده ها با مدل افزایشی-غالبیت پیشنهادی هیمن و گریفینگ بود. در خصوص صفت مقاومت واریته ها به نماتد مولد غده وجود اثرات فوق غالبیت ژنها مشهود بود و در کنترل ژنتیکی صفت مقاومت به عامل سفیدک کرکی اثرات غالبیت جزئی ژنها نقش داشت. ترکیب پذیری عمومی و خصوصی معنی دار حاکی از نقش اثرات افزایشی و غیر افزایشی (غالبیت) ژنها در کنترل صفت مقاومت به نماتد واریته ها بود، ولی برای صفت مقاومت ارقام به سفیدک کرکی فقط ترکیب پذیری عمومی معنی دار گردید که عمدتا دلالت بر اثرات افزایشی ژنها در کنترل صفت یاد شده دارد. برآورد وراثت پذیری خصوصی به میزان 18 تا 29 درصد برای مقاومت به نماتد و 46 تا 52 درصد برای مقاومت به عامل بیماری سفیدک کرکی شانس متوسطی را برای گزینش لاین های مقاوم به نماتد و 46 تا 52 درصد برای مقاومت به عامل سفیدک کرکی بدست می دهد. با توجه به وجود کمترین آلودگی واریته های Burley Banket و Burley TN 86 به عنوان بهترین والدین برای انتقال صفت مقاومت به نماتد مشخص گردیدند. به همین ترتیب واریته Burley CDL 28 با کمترین آلودگی به سفیدک کرکی و داشتن ترکیب پذیری عمومی منفی و معنی دار، والد مناسبی برای انتقال صفت مقاومت به سفیدک کرکی به نتایج می باشد. از جمله نتایج دارای ترکیب پذیری خصوصی معنی دار و منفی برای مقاومت به نماتد می توان به(B.21×B. CDL 28) ,(B.CDL 28 × B. TN 86) (B.CDL 28 × 26)  اشاره نمود. به همین ترتیب نتایج حاصل از تلاقی واریته B.CDL 28 با سایر واریته ها کمترین آلودگی را به سفیدک کرکی نشان دادند. این تلاقی ها می توانند انتخاب لاین های مقاوم به نماتد Meloidogyne incognita را در نسلهای در حال تفکیک فراهم نمایند.

به منظور بررسی رقابت نسبی ارقام سویا با تاج خروس آزمایشی در گلخانه بصورت سریهای جایگزینی انجام شد که در آن ارقام سویای ویلیامز، کلارک و هابیت با تاج خروس در نسبتهای 100:0، 75:25، 50:50، 25:75، 0:100 برای تعیین عملکرد نسبی (R Y)، کل عملکرد نسبی (RYT)، ضریب تزاحم نسبی (RCC) و ضریب تهاجم (A) کاشته شدند. با کاهش نسبت سویا، عملکرد نسبی ارقام افزایش یافت و نشان داد که رقابت درون گونه ای بیشتر از رقابت بین گونه ای است. عملکرد نسبی تاج خروس کمتر از واحد بود لذا رقابت بین گونه ای در آن بیشتر از رقابت درون گونه ای بوده است. کل عملکرد نسبی بزرگتر از واحد بود و نشان داد که تاج خروس و ارقام سویا از منابع متفاوتی بهره برداری می کنند. ضریب تزاحم نسبی ارقام سویا مشابه و بزرگتر از واحد بود که نشان می دهد قابلیت رقابت بین گونه ای سویا به مراتب بیشتر از قابلیت رقابت بین گونه ای تاج خروس بوده است. ارقام سویا قابلیت تهاجمی بالاتری نسبت به تاج خروس داشتند ولی ضریب تهاجمی رقم هابیت کمتر از دو رقم دیگر بود.

در مطالعه جاری نوسانات درآمدی پسته کاران ایران و عوامل ایجاد کننده آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که این نوسانات بالا بوده و کشاورزان توانایی پیشبینی و مقابله با آن را ندارند. بررسی اجزای ایجاد کننده نوسانات درآمدی نشان داد که نوسانات قیمت پسته و عملکرد در هکتار آن هر دو در ایجاد تغییرات درآمدی موثر هستند. به عبارت دیگر، برای حذف کامل ریسک حاصل از نوسانات در آمدی بایستی از مجموعه ای از ابزار کاهنده نوسانات قیمت و عملکرد به طور هم زمان استفاده نمود و تنها استفاده از یک ابزار کافی نیست. بنابراین نیاز کافی برای استفاده همزمان از بیمه پسته و بازار بورس این محصول احساس می شود. اما بررسی، درجه موفقیت این ابزارها نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

به منظور بررسی میزان تحمل به خشکی ارقام گندم شرکت کننده در آزمایش یکنواخت سراسری مناطق سرد کشور (C-75) آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی 79-1377 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد به اجرا درآمد. در کرتهای اصلی (فاکتور افقی) آبیاری در سه سطح شامل A1: دور آبیاری 10 روز A2: دور آبیاری 20 روز A3: دور آبیاری 30 روز، و کرتهای فرعی (فاکتور عمودی) شامل 20 لاین و رقم گندم نان با تیپ رشد زمستانه و بینابین آزمایش یکنواخت سراسری مناطق سرد کشور (C-75:1-20) بود. تاریخ کاشت، میزان بذر و کود مصرفی بر اساس عرف ایستگاه و نیاز زراعی ارقام در نظر گرفته شد. در طول دوره رشد و نمو از صفات زراعی، مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی یادداشت برداری بعمل آمد. مقدار آب آبیاری مورد نیاز هر کرت آزمایشی در هر مرحله آبیاری بر اساس اختلاف رطوبت خاک قبل از آبیاری و میزان رطوبت ظرفیت زراعی که قبلا اندازه گیری شده بود تعیین و بوسیله سیستم قطره ای اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو ساله نشان داد اثر آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی دار بوده و افزایش دور آبیاری باعث این صفات شد. ارقام مورد استفاده در این تحقیق از نظر صفاتی چون تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، طول پدانکل، ارتفاع بوته، تعداد روز تا ظهور سنبله و تعداد روز تا رسیدگی با همدیگر تفاوت داشتند. تیمار A2 از بالاترین راندمان بهره وری آب (عملکرد دانه به ازای آب مصرفی) برخوردار بود. شماره های C-75-16 ,C-75-10 ,C-75-6 دارای عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک و تعداد سنبله در مترمربع بالاتری در شرایط تیمار A1 بودند. شماره های C-75-14, C-75-9 از انعطاف پذیری خوبی برخوردار بوده و می توانند در شرایط تنش خشکی قابل استفاده باشند. این ارقام از زودرسی نسبی برخوردار بوده و همچنین دارای تعداد سنبله بیشتر در واحد سطح و شاخص برداشت بالاتر نسبت به سایر ارقام بودند. بعلاوه این ارقام از راندمان بهره وری بالای آب برخوردار بوده و در تیمارهای A2 و A3 شاخص تحمل به خشکی آنها مناسبتر بود.