زن و مطالعات خانواده
سال:1393 | دوره:6 | شماره:23 |تعداد مقالات:16

در مباحثی که امروز در مورد توسعه مطرح می شود، نیروی انسانی و به خصوص اهمیت نقش زنان در برنامه های رشد و توسعه از جمله موضوعاتی است که توجه صاحب نظران کشورهای صنعتی را به خود جلب کرده است و این واقعیت بر کسی پوشیده نیست که بدون مشارکت زنان که نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند؛ دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد بود. از این رو با توجه به اهمیت نقش زنان در رشد و توسعه اقتصادی کشورها، پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت پنل دیتا؛ به دنبال بررسی تاثیر شاخص های زنان اعم از شاخص آموزش، شاخص بهداشت، شاخص باروری و شاخص اشتغال زنان بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در فاصله زمانی سال 2000 تا 2012 است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص آموزش، شاخص بهداشت و شاخص اشتغال زنان تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و شاخص باروری زنان تاثیر منفی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارد.

این مقاله به دنبال بررسی تاثیرات رفتارهای غیر نوآورانه بر افسردگی اعضای زن هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می باشد. جامعه آماری تحقیق اعضای هیات علمی زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می باشد که از تعداد 499 عضو رسمی هیئت علمی، 119 نفر از آن ها زن و بر اساس جدول مورگان تعداد 92 نفر برای انجام تحقیق مورد انتخاب تصادفی قرار گرفتند. برای اندازه گیری متغیرها از دو نوع پرسشنامه جدا استفاده می شود. جهت ارزیابی وضعیت پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ استفاده شده است و پایایی هر دو پرسشنامه مورد تایید قرار گرفته است. برای تحلیل داده ها از رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از معنادار بودن تاثیرات مثبت رفتارهای غیر نوآورانه بر افسردگی اعضای زن هیئت علمی دانشگاه آزاد تبریز می باشد.

در این پژوهش رابطه ابعاد شخصیت با انگیزش پیشرفت تحصیلی و بهزیستی ذهنی، 181 نفر از دانشجویان دختر مقطع کارشناسی رشته های ریاضی، معماری و کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز که در سال تحصیلی 91-1390 مشغول به تحصیل بودند، بررسی شده است برای این منظور دانشجویان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و با استفاده از پرسشنامه شخصیت نئو، مقیاس انگیزش پیشرفت تحصیلی و پرسشنامه بهزیستی ذهنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که، بین بعد شخصیت (روان رنجورخویی) با انگیزش پیشرفت تحصیلی رابطه منفی و بین ابعاد شخصیت (برون گرایی، باز بودن، توافق و وظیفه شناسی) با انگیزش پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بررسی ها نشان داد که بین بعد شخصیت (روان رنجورخویی) با بهزیستی ذهنی رابطه منفی و بین ابعاد شخصیت (توافق و وظیفه شناسی) با بهزیستی ذهنی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که ابعاد شخصیت می توانند انگیزش پیشرفت تحصیلی و بهزیستی ذهنی افراد را پیش بینی کنند.

هدف پژوهش حاضر مقایسه دانش آموزان پسر سال اول دبیرستانی دارای سبک های پرورش مختلف از لحاظ سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی در شهر اهواز می باشد. جامعه آماری این پژوهش تمام دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان شهر اهواز بود که در سال تحصیلی 93-1392 به تحصیل اشتغال داشتند. از این جامعه آماری، نمونه ای به تعداد 240 نفر با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه شیوه های پرورش دیانا مریند (1967) و سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی اسکیوینگتون و پوپاندی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که بین دانش آموزان با سبک های پرورش متفاوت از لحاظ سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد. به علاوه، نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین دانش آموزان پسر با سبک های پرورش مختلف از لحاظ سازگاری هیجانی تفاوت معنا داری وجود دارد (F=8.67 و p=0.000). همچنین تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین دانش آموزان پسر با سبک های پرورش مختلف از لحاظ سازگاری اجتماعی تفاوت معنا داری وجود دارد (F=2.929 و p=0.055) و در نهایت تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین دانش آموزان پسر با سبک های پرورش مختلف از لحاظ سازگاری تحصیلی تفاوت معنا داری موجود است (F=2.926 و p=0.05).

امنیت از مهمترین مولفه های اجتماعی، روان شناختی و فرهنگی هر جامعه ای می باشد که با توجه به حوزه مطالعات جامعه شناختی و روان شناسی، این مولفه برای حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی لازم می باشد. احساس امنیت شهروندان از بعد روانی و اجتماعی ارتباط مستقیم با پدیده امنیت دارد، از این رو موضوعات و مسائل بسیاری را پیرامون خود در ارتباط با ایجاد امنیت یا ناامنی به عنوان یک مساله در جامعه با خود به همراه می آورد. بخشی از این مساله با گروه اجتماعی زنان مرتبط است که در سطح کلان شهرهای جامعه ایران بالاخص شهر مشهد این تحقیق به نوعی هدفش واکاوی احساس روانی و اجتماعی زنان نسبت به امنیت عمومی است که در سطح جامعه شهری وجود دارد. این نوشتار سعی بر این دارد که با توجه به بررسی پیمایشی از نظر وسعت تحقیقاتی در سطح پهنانگر بر اساس مقطعی بودن و زمان مورد مطالعه (1390) زنان بالای 20 سال مناطق 12 گانه شهری مشهد را بر اساس حجم نمونه و فرمول کوکران 391 نفر را براساس روش نمونه گیری خوشه ای و چند مرحله ای و با استفاده از تکنیک پرسشنامه مصاحبه ای و در مجموع روایی سازه های مناسب تحقیق (آلفای کرانباخ) در میان خوشه های منتخب به دست آمده است، مورد مطالعه قرار دهد. در این پژوهش میانگین احساس امنیت زنان بر اساس طیف لیکرت (5 گزینه ای) در حدود 2.27 بوده که از میانگین نمره متوسط پایین تر است. بر اساس تحلیل رگرسیون چند متغیری با روش گام به گام مهمترین عوامل موثر بر احساس امنیت زنان عبارتند از استفاده از رسانه های جمعی، نگرش به پوشش، طراحی و برنامه ریزی شهری، نگرش فرد به خود، بوده و متغیرهای حمایت اجتماعی و امنیت اقتصادی رابطه معکوس با متغیر وابسته را دارند؛ در واقع این عوامل توانسته اند، 55% واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین کنند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات معماری نمایشگاه ها بر زنان می باشد. بر اساس مبانی نظری برگرفته از دیدگاه های جامعه شناسی، مولفه های اصلی و تاثیرگذار در معماری نمایشگاه ها که از نظر زنان حائز اهمیت است مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع سوال اصلی تحقیق این است که آیا معماری نمایشگاه ها می تواند در حضور و جذب زنان تاثیر داشته باشد؟ روش پژوهش به صورت پیمایشی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات آن از طریق مطالعات میدانی و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین منظور تمامی زنان در بازه سنی 50-20 که در سه نمایشگاه عمومی شهر تبریز در سال 1392 شرکت نمودند به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. 196 مورد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به پرسشنامه ای در خصوص نمایشگاه ها و تاثیرات معماری آنان بر قشر زنان پاسخ دادند. مقایسه نتایج و تحلیل آن ها با نرم افزار SPSS نشان داد که ضریب همبستگی پیرسون برابر 0.358 و سطح معناداری آزمون 0.001 است. بنابراین فرض مستقل بودن متغیرها رد شده و بین متغیرهای میزان حضور زنان و کیفیت معماری رابطه مستقیم معنادار وجود دارد.

مساله عدالت از ایده های ارزشی در تمامی نظام های حقوقی است که تحقق آن مستلزم وجود تمهیدات و تعهدات گوناگونی در جوامع انسانی است. این مهم در نظام قانونگذاری اسلامی در تمام ابعاد قانونگذاری از جمله روابط میان زوجین به بهترین نحو ترسیم گردیده است. در واقع مساله عدالت در روابط زوجین به ویژه در حوزه روابط مالی، از ابداعات حکیمانه قانونگذار اسلامی است؛ چراکه در این نظام، عدالت درون خانه ای با دو رویکرد متفاوت مطرح می گردد. رویکرد اول تساوی حقوقی به صورت فراجنسیتی و براساس تساوی در هویت انسانی است و رویکرد دوم موازنه عادلانه در تقسیم وظایف بر مبنای جایگاه جنسیتی افراد در خانواده می باشد. هدف نوشتار حاضر این است که با رویکردی غیر منفعلانه و نگرشی فرافقهی، آیات پیرامون زوجین در باب حقوق و تکالیف مالی آنان بر محور تعرفه خاص اسلام از عدالت، نظام مند و مدون سازد. روش تحقیق در این پژوهش، از نوع کیفی و شیوه تحلیلی- استنتاجی می باشد. نتایج بررسی بدین صورت است که در ابتدا به حق مالی مشترک میان زوجین و سپس به تحلیل تفاوت های حقوق آنان بر محور تعادل پرداخته شده است.

هدف این پژوهش، تعیین رابطه بین رضایت زناشویی و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی دبیران زن شهرستان شهرکرد بوده است. روش پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری، دبیران دوره متوسطه ناحیه 1 و 2 شهرستان شهرکردمی باشند که از میان آنها، 184 نفر زن به شیوه طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه سلامت روان SCL-90R (دروگاتیس، لیپمن و کووی، 1973)، پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (سلیمانی نژاد، 1373) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی (مولوی، 1389) بود. داده ها از طریق آمار توصیفی ( فراوانی، ضریب همبستگی) و آمار استنباطی (رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام) تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین شکایات روان تنی با رضایت زناشویی (r=-0.397)، و شکایات روان تنی با بهزیستی روان شناختی (r=-0.122) همبستگی منفی و معناداری وجود دارد و بین رضایت زناشویی با بهزیستی روان شناختی (r=0.294) همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین شکایت روان تنی و رضایت زناشویی با هم 8.6 درصد از تغییرات بهزیستی روان شناختی را به صورت معنادار پیش بینی می کنند.