تحقیقات روانشناختی
سال:1388 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

پژوهش حاضر با عنوان بررسی رابطه بین سبک های هویت، خودکارآمدی و خودتنظیمی انجام شد. نمونه آماری شامل 340 نفر (170 دختر و 170 پسر) از دانشجویان دانشگاه آزاد شهر کرمان بود که در سال تحصیلی 85-86 مشغول به تحصیل بودند و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه راهبردهای انگیزشی پینترویج و دی گروت (1990) تغییر یافته توسط حسینی (1381) و سبک های هویت وایت وامپلر و وین (1998) صورت گرفت. نتایج حاصل از پژوهش با استفاده از آزمون t و همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه نشان داد که:- خودتنظیمی با سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری رابطه مثبت، اما با سبک سردرگم / اجتنبابی رابطه منفی معنادار دارد.- در دانشجویان دختر سبک های اطلاعاتی و هنجاری و در دانشجویان پسر سبک اطلاعاتی پیش بینی کننده خودتنظیمی بالا است.- سبک های اطلاعاتی و هنجاری با خودکارآمدی رابطه مثبت معنادار دارند. سبک اطلاعاتی پیش بینی کننده خودکارآمدی بالا در دختران و پسران است.- خودکارآمدی با خودتنظیمی مثبت معنادار رابطه دارد.- بین خودکارآمدی و سبک سردرگم / اجتنابی رابطه ای وجود ندارد.- بین خودکارآمدی دختران و پسران و بین سبک های هویتی آنها تفاوت وجود ندارد اما دختران نسبت به پسران از خودتنظیمی بالاتری برخوردارند.

سلامت سازمانی مدارس، با توجه بر وجود میلیون ها دانش آموز در مدارس سراسر کشور به ویژه در مدارس ابتدایی که دانش آموزان دوران حساس زندگی خود را به لحاظ شکل گیری شخصیت و زیرسازی دوران پسین آموزش و پرورش می گذرانند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هر آیینه مدارس از سلامت سازمانی برخوردار نباشند، توانایی های لازم را برای انجام وظیفه تربیتی خود نداشته و در نتیجه فاقد زمینه های کشت، رشد و تربیت خواهند بود. سلامت سازمانی مدارس، چون هر سازمانی با سلامت روان و تن مدیران ارتباط دارد. مدیران مدارس بدور از سلامت روان و تن، نمی توانند فضای مطلوب کاری را جهت حصول هدفهای تربیتی بهتر فراهم نمایند. بدین جهت پژوهش حاضر، تحت عنوان رابطه بین فشار روانی – تنی مدیران و سالمت سازمانی مدارس ابتدایی شهر تهران انجام شده است. یافته های حاصل از بررسی ابعاد فشار روانی – تنی مدیران و ارتباط آن با سلامت مدرسه در نمونه آماری، با اجرای دو پرسشنامه و بهره گیری از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد: در مدارس دخترانه ابتدایی شهر تهران، بین استرس مدیران در ابعاد، عدالت در پرداخت ها، عدم شرکت در تصمیم گیری، نقل و انتقال مکرر، روابط نامناسب بین همکاران، جبر مدیران بلافصل و مسوولیت متعدد سازمانی و سلامت سازمانی مدارس رابطه معناداری وجود دارد و در ابعاد ابهام در نقش، محیط فیزیکی نامناسب، تعداد ارباب رجوع و عدم تناسب اختیار و مسوولیت، این ارتباط معنادار نیست.

بازآموزی اسنادی، آموزشی است که به منظور تغییر سبک اسناد دانش آموزان در مورد موفقیت و شکست آنها صورت می گیرد. هدف متخصصان تعلیم و تربیت از اجرای برنامه بازآموزی این است که به دانش آموزان یا دانشجویان کمک کنند تا به سازگارانه ترین نتایج علی ممکن دست یابند. پژوهش حاضر در پی آن بود که تاثیر بازآموزی اسنادی را بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختران ناموفق بررسی کند. روش پژوهش نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. به منظور نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای، تعداد 225 دانش آموز در سه گروه انتخاب شدند (75 نفر گروه موفق، 75 نفر گروه ناموفق آزمایشی و 75 نفر گروه ناموفق کنترل). ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک اسناد کودکان (1984) و کارنامه تحصیلی دانش آموزان بود. پرسشنامه مزبور در دو مرحله اجرا شد. مرحله اول برای کل دانش آموزان گروه نمونه بعد از امتحانات نوبت اول و قبل از شروع برنامه بازآموزی اسنادی، سپس گروه ناموفق آزمایشی تحت 9 جلسه بازآموزی اسنادی قرار گرفتند و قبل از امتحانات نوبت دوم، پرسشنامه سبک اسناد دوباره بر روی گروه ناموفق اجرا شد. پس از جمع آوری داده ها، فرضیه های پژوهش با استفاده از آزمون t برای گروههای مستقل و همبسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که فرضیه اول پژوهش مبنی بر «درونی تر بودن اسناد دانش آموزان ناموفق بعد از شکست تحصیلی» مورد تایید قرار نگرفت؛ اما فرضیه های دیگر پژوهش تایید شدند: اسناد دانش آموزان دختر ناموفق، بعد از شکست تحصیلی پایدارتر است. اسناد دانش آموزان دختر ناموفق، بعد از شکست تحصیلی کلی تر بود. بازآموزی اسنادی بر سبک اسناد دانش آموزان دختر ناموفق در بعد پایداری تاثیر داشت. بازآموزی اسنادی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر ناموفق تاثیر دارد.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه کارآمدی حافظه کوتاه مدت دیداری و شنیداری در ریتم های سیرکادین (شبانه روزی) دانش آموزان 10-8 سال در ساعات مختلف روز با توجه به مبحث زمان روانشناسی انجام شد. جهت انجام پژوهش با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 104 دانش آموز (52 دختر و 52 پسر) از مدارس دو نوبته مناطق 7 و 8 تهران انتخاب شدند. هر دو جنس به چهار گروه 13 نفره تقسیم و در ساعات مختلف (14، 16، 11، 8) مورد آزمون بینایی حافظه کوتاه مدت و حافظه شنیداری عددی وکسلر قرار گرفتند. نتایج با استفاده از آزمون F تجزیه و تحلیل شد و نشان داد: بین کارآمدی حافظه کوتاه مدت دانش آموزان در ساعات مختلف روز در دو جنس تفاوت معنادار مشاهده شد و پسران عملکرد بالاتری نسبت به دختران نشان دادند. کارآمدی حافظه کوتاه مدت دیداری دختران در ساعت 16 و پسران در ساعات 8 و 11 بالاتر از ساعات دیگر بود. بین کارآمدی حافظه کوتاه مدت شنیداری دختران و پسران در ساعات مختلف روز تفاوتی مشاهده نشد. برخی یافته ها با آن چه در پژوهشهای مشابه در دیگر کشورها به دست آمده، همخوانی دارد. بر اساس یافته های به دست آمده توجه به ریتم های زیستی و زمان روانشناختی در توزیع فعالیتهای ذهنی از اهمیت به سزایی در امر برنامه ریزی برخوردار است.

در پژوهش حاضر، تاثیر رضایتمندی زناشویی و راهبردهای حل تعارض والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، تعداد 250 مادر از دو گروه مناطق 1 تا 10 و 11 تا 20 تهران به شیوه در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های رضایتمندی زناشویی انریچ، راهبردهای حل تعارض اشتراوس و معدل نیمسال گذشته دانش آموزان جهت سنجش پیشرفت تحصیلی آنان استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی با تاکید بر رگرسیون بود. نتایج پژوهش نشان داد که:- بین رضایتمندی زناشویی مادران و پیشرفت تحصیلی فرزندان، رابطه مثبت معنادار وجود دارد.- راهبرد حل تعارض سوء رفتار والدین (مادر و پدر) با پیشرفت تحصیلی فرزندان، رابطه منفی معنادار دارد.- راهبرد حل تعارض سوء رفتار همسر (پدر) پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی پایین فرزندان است.

این پژوهش با هدف بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی پرسشنامه مدیریت زمان در گروه نمونه ای با حجم 400 نفر از مدیران 9 دستگاه دولتی واقع در شهر تهران به روش نمونه برداری غیرتصادفی در دسترس انتخاب و پرسشنامه مدیریت زمان بر روی آنها اجرا شد. ابزار پژوهش، مجموعه 32 سوالی مدیریت زمان بوده و هر سوال بر پایه طیف لیکرت چهار گزینه ای درجه بندی شده است. پس از اجرای آن روی یک نمونه 50 نفری و بررسی و تایید صاحب نظران، شواهد وابسته به روایی محتوایی سیاهه به دست آمد و اجرای آن در سطح وسیع تر ممکن شد. آلفای کرونباخ، پس از جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب اعتبار 0.774 را نشان داد. هیچ کدام از سوال ها از مجموعه 32 سوالی حذف نشده است. برای بررسی روایی سازه و پاسخ به این پرسش که «مقیاس مدیریت زمان چندعاملی است؟»، از روش تحلیل مولفه های اصلی استفاده شد. مقدار کفایت نمونه برداری برابر با 0.772 و معنادار بودن مشخصه کرویت بارتلت حاکی از وجود شرایط مناسب جهت اجرای تحلیل عاملی بوده است. نتایج تحلیل عاملی با چرخش واریماکس استخراج 5 عامل بودکه بر روی هم 36.4 درصد واریانس کل را تبیین کرد. این عوامل عبارتند از: 1) نظم دهی و عمل به موقع، 2) رعایت تعادل و توازن، 3) توجه بر ساعت و زمان، 4) کنترل و نظارت و 5) ساماندهی. در نهایت، به منظور تعبیر و تفسیر نمره های مدیریت زمان مدیران مورد مطالعه دو نوع نرم درصدی و مقوله ای تهیه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی احتمال شناسایی زودرس نارسایی های یادگیری با استفاده شاخص های تحولی در کودکان پیش دبستانی و پایه اول ابتدایی از طریق چک لیست مقیاس های رشدی (محقق ساخته)، جهت کمک به کودکان در معرض خطر انجام شد. بدین منظور از روش غربالگری در دو مرحله استفاده شد. مرحله اول شامل نظرات معلمان، مرحله دوم استفاده از چک لیست مقیاس های رشدی بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای از بین 600 نفر کودک پیش دبستانی و پایه اول ابتدایی مناطق 6 و 7 آموزش و پرورش شهر تهران، تعداد 60 نفر گروه مشکوک به نارسایی یادگیری (30 نفر پیش دبستانی و 30 نفر پایه اول ابتدایی) و 60 نفر گروه عادی همسال (به عنوان گروه گواه) انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر، از نوع پس رویدادی بود. از آمار توصیفی (نما، میانه، میانگین و انحراف استاندارد) و همچنین آمار استنباطی (آزمون t مستقل و تحلیل واریانس دوطرفه) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادکه چک لیست مقیاس های رشدی (محقق ساخته) توان غربالگری هر دو پایه تحصیلی را داشت. همچنین عملکرد گروه مشکوک به نارسایی یادگیری در هر دو پایه تحصیلی به طور معناداری پایین تر از گروه عادی همسال بود. با استناد به پژوهش های قبلی و نظریه تاخیر رشدی، تاخیر در مهارت های تحولی گروه مشکوک به نارسایی یادگیری محرز شد؛ به عبارت دیگر این گروه مانند کودکان کوچک تر عمل می کردند. پس می توان با استفاده از شاخص های رشدی نرمال کودکان مشکوک به نارسایی یادگیری را قبل از ورود به مدرسه شناسایی کرد.

پژوهش حاضر بر پایه هدف اصلی و تدوین فرم کوتاه برای پرسشنامه 370 سوالی MMPI-2 در دانشجویان ایرانی به اجرا درآمده است. به منظور اجرای پژوهش، نمونه ای با حجم 2156 دانشجو (1099 زن و 1066 مرد) در چهار دوره کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به روش نمونه گیری چندمرحله ای از شش استان کشور انتخاب شدند. ضریب اعتبار اولیه پرسشنامه 0.829 بود. این ضریب با حذف 191 سوال که همبستگی ضعیفی داشتند، برابر 0.944 گردید. برای پاسخ به این سوال که در فرم کوتاه شده چند عامل است، از روش تحلیل عاملی متمایل و چرخش ابلیمین با توجه به مقدار (0.90564) kmo و معناداری آزمون بارتلت، تعداد 13 عامل از 179 سوال باقیمانده استخراج گردید. این 13 عامل بر روی هم 27.5 درصد کل واریانس متغیرها را پوشش می دهد که سهم عامل اول 17.76 درصد است. نامگذاری عامل ها پس از به دست آمدن روایی محتوایی آزمون توسط روان شناسان بالینی عبارتند از: MF, D, Pa, Sc, Hy, Si, L, Pd, Hs, K, Ma, F, Pt ضرایب اعتبار مقیاس ها برای جمعیت زنان و مردان جداگانه محاسبه گردید. برای تفسیر نمره ها، نیمرخ جداگانه ای برای دانشجویان زن و مرد تهیه شد. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، فرم کوتاه تدوین شده MMPI-2 واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روانشناختی و فعالیت های بالینی است.