مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1396 | دوره:12 | شماره:1-2 |تعداد مقالات:13

مقدمه: اخیراً استراتژی نظام مند بودن برای ارتقای کیفیت آموزش پرستاری و رفع چالش های برنامه درسی سنتی مورد توجه دانشکده های برتر پرستاری دنیا قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه، تعیین نحوه پیاده سازی استراتژی نظام مندبودن در برنامه درسی لیسانس پرستاری آمریکا، کانادا و استرالیا و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای عملیاتی کردن آن در برنامه درسی کارشناسی پرستاری ایران می باشد. روش بررسی: این مطالعه تطبیقی به کمک الگوی بردی دارای مراحل توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه می باشد. مجموعا 10 دانشکده برتر از سه کشور آمریکا، استرالیا و کانادا به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه، اجرای استراتژی نظام مندبودن در برنامه درسی کارشناسی پرستاری بود. ابزار جمع آوری داده ها، چک لیست 29 سوالی بود. اعتبار اسناد و مدارک جمع آوری شده از طریق نقد درونی و نقد بیرونی بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز براساس الگوی بردی انجام شد. نتایج.: براساس نحوه پیاده سازی این استراتژی، راهکارهای مناسب برای پیاده سازی استراتژی نظام مند بودن در کوریکولوم پرستاری ایران از طریق نظام مند بودن در ورود به برنامه درسی لیسانس پرستاری از طریق وجود شرایط پذیرش، انتخاب هدفمند و رقابتی دانشجو-نظام مند بودن در فرآیند یاددهی و یادگیری-نظام مند بودن در پیامدهای یاددهی– یادگیری است. نتیجه گیری: با توجه به تجربیات موفق دانشکده های برتر پرستاری دنیا در پیاده سازی استراتژی نظام مند بودن، ضروری به نظر می رسد که تصمیم گیرندگان در ایران هم به این مهم و به این تجربیات نگاه خاص مبذول داشته و براساس اصول علمی طراحی برنامه درسی و با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر جامعه ایران، تغییرات لازم را در برنامه درسی پرستاری ایران اعمال نمایند.

مقدمه: هدف از آموزش پرستاری تربیت دانش آموختگانی است که بتوانند به عنوان عضوی از تیم سلامت در عرصه های مختلف به ارائه خدمات بپردازند. لذا جهت افزایش کیفیت آموزش دانشجویان پرستاری انگیزش نقش اساسی دارد. روش بررسی: مطالعه حاضر مروری یکپارچه از شواهد است که بر اساس روش بروم(Broome، 2000) در طی سه مرحله جستجوی متون، ارزشیابی داد ه ها و تحلیل داد ه ها انجام گردید. پایگاه های اطلاعاتی، IranMedex، Magiran، SID، EBSCO، EMBACE، MEDLINE، Irandoc و CINAHL با کلید واژه های مدیریت کلاس درس، سبک های مدیریت کلاسی، روش های تدریس برای دانشجویان، دانشجویان بی انگیزه و Classroom management، unmotivated student، Management Style Classroom، Instructional Skill مورد جستجو قرار گرفت. از 1464 مقاله و چکیده مقاله به دست آمده، نهایتاً 43 مقاله بر اساس معیارهای ورود بررسی شدند. جهت تحلیل، داده های استخراج شده از منابع اولیه پس از مقایسه یک به یک بصورت جمع بندی یکپارچه و واحد، نظم داده، طبقه بندی شده و خلاصه گردیدند. نتایج: چالش ها و راه کارهای متعددی در خصوص مدیریت کلاس درس برای تقویت انگیزش دانشجویان وجود دارد که در سه مضمون استفاده از روش های نوین تدریس، بهبود محیط یادگیری و بهبود تعاملات و ارتباطات قرار داده شد. نتیجه گیری: با توجه به افزایش علل بی انگیزگی در دانشجویان پرستاری بایستی در راستای ارتقای مدیریت کلاس درس از سبک های نوین تدریس به ویژه سبک تعامل گرا که می تواند جو مناسبی و با انگیزشی را جهت آموزش و تربیت نیروی کارآمد پرستاری فراهم سازد، استفاده کرد.

مقدمه: انگیزه یکی از مهمترین مسائل تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی است. این مطالعه نیز با هدف بررسی انگیزه تحصیلی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی است. تعداد 261 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد به روش نمونه گیری طبقه ای در این مطالعه شرکت داده شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه انگیزش تحصیلی والرند (AMS-C28) و پرسشنامه عوامل مرتبط روحی و همکاران که چهار عامل رفاه دانشجویی، آموزش دانشکده، مراکز آموزشی و آینده شغلی را مورد بررسی قرار می دهد، استفاده شد و آنالیز داده های حاصل با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی انجام شد. نتایج: میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 04/2± 23/22 بود. اکثر آنها مونث(8/71 %)، مجرد(9/85 %) و ساکن خوابگاه دانشجویی(69 %) بودند. انگیزه تحصیلی اکثریت در سطح متوسط بوده و با سن، جنس، تحصیلات پدر و مادر، رشته تحصیلی و چهار عامل رفاه دانشجویی، آموزشی دانشکده، مراکز آموزشی و آینده شغلی ارتباط معنی دار داشت(p=0. 00). نتیجه گیری: نظر به اهمیت ویژه رشته های علوم پزشکی در حفظ و ارتقاء سلامت جامعه، جهت افزایش انگیزه تحصیلی دانشجویان برنامه هایی همچون توانمند سازی اساتید در کاربرد تئوری های مختلف انگیزشی و توجه بیشتر به رفاه دانشجویان پیشنهاد می شود.

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف تعیین تاثیر کارآموزی روان بر همدلی نسبت به اختلالات روانپزشکی در دانشجویان پرستاری انجام شد. روش بررسی: این مطالعه شبه تجربی است که با طراحی یک گروهی پیش و پس آزمون انجام شده است. جامعه پژوهش 93 دانشجوی ترم 4 پرستاری شرکت کننده در کارآموزی بهداشت روان در بیمارستان روانپزشکی ابن سینا مشهد بودند که به صورت خوشه ای تصادفی و سهمیه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه همدلی پرستاران Jefferson بود که در سه مرتبه (قبل از شروع کارآموزی، آخرین روز کارآموزی و یک ماه پس از پایان کارآموزی) تکمیل گردید. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. نتایج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که از نظر تغییرات نمره کل همدلی بین مراحل قبل از شروع کارآموزی روان (5/12 ± 0/97)، آخرین روز کارآموزی روان (3/12 ± 9/98) و یک ماه پس از پایان کارآموزی روان (58/11 ± 0/100) تفاوت معناداری وجود داشت (p<0/005). نتیجه گیری: کارآموزی روان بر ارتقاء همدلی نسبت به اختلالات روانپزشکی در دانشجویان پرستاری موثر بود.

مقدمه: ادراکات جو خانواده و تفکر خلاق بر عملکرد تحصیلی اثر می گذارند. پژوهش حاضر به منظور بررسی پیش بینی عملکرد تحصیلی از طریق ادراکات جو خانواده با میانجی گری تفکر خلاق، در دانشگاه فرهنگیان یزد انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی با استفاده از روش «الگوی علی» بود. جامعه آماری شامل 1064 نفر، از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یزد در سال تحصیلی 96-95 بود که مبتنی بر جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی به تفکیک جنس و ترم تحصیلی، 405 نفر دانشجو انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه « ادراکات والدین گرولنیک» و پرسشنامه «تفکر خلاق تورنس» با 60 گویه سه گزینه ای بود. معدل ترم قبل نیز، به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی محسوب شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها در دو بخش توصیفی و استنباطی و با استفاده از آزمون های آماری و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری توسط نرم افزارهای SPSS و AMOSبررسی شده اند. نتایج: متغیرهای مستقل ادراکات جو خانواده و تفکر خلاق در مجموع 29 درصد از واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را تبیین کردند. اثر غیرمستقیم ادراکات جو خانواده نیز بر متغیر عملکرد تحصیلی به لحاظ آماری معنادار بود(001/0 < p). بنابراین متغیر تفکر خلاق در رابطه بین ادراکات جو خانواده با متغیر عملکرد تحصیلی نقش میانجی ایفا می کند. نتیجه گیری: از آنجا که هم ادراکات جو خانواده و هم تفکر خلاق، بطور معناداری بر روی عملکرد تحصیلی موثرند؛ بنابراین نقش رفتاری والدین نسبت به فرزندان و آموزش تفکر خلاق، بسیار مهم است که ضرورت توجه بیشتر والدین را می طلبد.

مقدمه: هدف این پژوهش، ارایه الگوی طراحی آموزشی دوره های برخط آزاد انبوه مبتنی بر نظریه یادگیری ارتباط گرایی در نظام آموزش عالی است. روش بررسی: در پژوهش حاضر، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. برای این منظور ابتدا مقاله های مرتبط با طراحی آموزشی دوره های برخط آزاد انبوه جمع آوری گردید و واحدهای تحلیل تعیین شد. به این صورت که از مجموع 189 مقاله استخراج شده از پایگاه های مختلف، براساس نمونه گیری هدفمند و انطباق با معیاری های پژوهش، 62 واحد انتخاب گردید. معیارهای مورد نظر برای انتخاب مقالات در این پژوهش عبارتند بودند از: الف) مطالعات تجربی و مروری که تاکید بر طراحی آموزشی دوره های برخط آزاد انبوه داشتند، ب) در محدوده زمانی بین 2006 تا 2016 چاپ شده اند و ج) حاوی مطالب مرتبط با موضوع پژوهش هستند. سپس کدگذاری واحدهای معنایی تا رسیدن به حد اشباع ادامه یافت. در نهایت مقوله های اصلی از مقوله های فرعی تفکیک شد و الگوی مفهومی طراحی آموزشی دوره های برخط آزاد انبوه بر مبنای یافته های پژوهش طراحی گردید. نتایج: بعد از اتمام فرایند کدگذاری، این کدها بر اساس شباهت یا قرابتی که با یکدیگر داشتند مقوله بندی شدند. در نهایت 9 مقوله اصلی و 22 زیرمقوله از داده های کیفی استخراج شد. لایه های اصلی این الگو عبارتنداز 1-چتر فلسفی و پداگوژیکی، 2-جهت گیری، 3-تحلیل، 4-محتوا، 5-شبکه سازی، 6-انگیزش، 7-نمایش، 8-ارزشیابی و 9-مدیریت که با اصول نظریه ارتباط گرایی پشتیبانی می گردد. نتیجه گیری: الگوی طراحی آموزشی دوره های برخط آزاد انبوه ارائه شده در این پژوهش، الگویی کاربردی و در سطح خرد و کلان می باشد. این الگو برای طراحی دوره های برخط آزاد انبوه برای سطوح آموزش عالی ارایه شده است. با این حال به جهت وابسته به موضوع نبودن آن، قابلیت کاربرد در موقعیت های مختلف را نیز دارد.

مقدمه: ضرورت پرداختن به تفکر انتقادی در آموزش علوم پزشکی در پاسخ به تغییرات سریع محیط مراقبت های بهداشتی بسیار مورد توجه می باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف مقایسه مهارت های تفکر انتقادی در بین دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی فسا انجام پذیرفت. روش بررسی: مطالعه مقطعی-تحلیلی حاضر بر روی 231 نفر از دانشجویان پزشکی عمومی و پیراپزشکی که به تفکیک رشته تحصیلی و سال ورود، به صورت تصادفی-طبقه ای انتخاب شدند، انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب واطلاعات دموگرافیک بود. سپس داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 22 موردتجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین نمرات تفکر انتقادی 231 دانشجوی شرکت کننده، 2/3± 7/11 گزارش گردید که نشان دهنده ضعیف بودن دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی فسا در بهره گیری از قابلیت های تفکر انتقادی بود. همچنین میانگین نمره کلی تفکر انتقادی و نمرات حیطه های مختلف این مهارت بین رشته های مختلف تحصیلی مقایسه شد؛ نتایج آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) در تمام موارد به جز مهارت تفسیر، اختلاف معنادار نمرات بین رشته های مختلف را نشان داد. نتیجه گیری: آموزش دانشگاهی نیازمند تربیت افراد آگاه و توانمند می باشد، جهت نیل به این اهداف، دانشگاه ها بایستی افرادی را تربیت نمایند که علاوه بر تخصص، دارای دانش و مهارت کافی جهت تطابق با تغییرات که در جامعه صورت می گیرد، باشند. بنابراین پیشنهاد می گردد در تصمیم گیری های آموزشی به نقش سبک ها و شیوه های شناختی فراگیران در امر یادگیری که با عملکرد تحصیلی و نگرش تفکر انتقادی رابطه دارد، توجه گردد.

مقدمه: امروزه بهره گیری از راهبردهایی یاددهی-یادگیری مطلوب نقش بی بدیلی را در بهبود فرایند یادگیری آموزش پزشکی و کسب شایستگی های لازم برای فراگیران ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی چیستی، چرایی و چگونگی بازی های جدی به عنوان یک روش اثربخش در آموزش پزشکی است. روش بررسی: پژوهش حاضر مروری است و با جستجو واژهای کلیدی؛ همچون مفهوم شناسی بازی های جدی، آموزش پزشکی، نمونه های کاربردی بازی های جدی، تجارب دانشگاه ها و راهکارهای بازی های جدی در پایگاه های داده های معتبر جهانی از جمله؛ Scopus، Science direct، Google Scholar، Taylor & Francis و همچنین پایگاه های داخلی مثل MagIran، NoorMags و پایگاه جهاد دانشگاهی سعی گردید، درک و تفسیر موضوع در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق به پیش برود. جستجو به زبان انگلیسی انجام شده است. نتایج: نتایج نشان داد که بازی های جدی به دلیل ایجاد حس تحریک کنندگی و به چالش کشیدن کاربران برای کشف مسئله در آموزش و یادگیری فراگیران به شکل گسترده ای در آموزش پزشکی ترویج پیدا کرده اند، این روش علاوه بر جذابیت و سرگرمی برای فراگیران به یک محیط همه جانبه مجازی اشاره دارد که یک موقعیت واقعی برای رشد و توسعه شایستگی های مختلف در فراگیران را فراهم می آورد. نتیجه گیری: در این بازی های از آنجایی که فراگیر شخصاً همراه با علاقه و سرگرمی به طور عمیق در مسئله درگیری می شود، لذا بهره گیری از این راهبرد نقش بسزایی را در کسب شایستگی های لازم برای فراگیران در آموزش پزشکی دارد.

مقدمه: پیشرفت تحصیلی یکی از مهم ترین معیارهایی است که در بررسی توانایی دانشجویان برای اتمام تحصیلات دانشگاهی و رسیدن به مرحله فارغ التحصیلی نقش قابل توجهی را ایفا می کند. در این بین، از جمله عوامل موثر در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان، نگرش آنها به یادگیری الکترونیکی و خودتنظیمی می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط نگرش به یادگیری الکترونیک و خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام شده است. روش بررسی: روش پژوهش از نوع پیمایشی سال 1395-1396 است. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل به تعداد 3400 نفر می باشند. حجم نمونه، شامل 321 نفرکه با شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها پرسشنامه یادگیری الکترونیکی والتونن و همکاران(2009) و پرسشنامه خودتنظیمی برنارد و همکاران (2009)؛ استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارPLS و SPSS استفاده شده است. نتایج: نتایج مدل معادلات ساختاری بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزیی نشان داد که نگرش به یادگیری الکترونیکی بر خود تنظیمی و پیشرفت تحصیلی و همچنین خودتنظیمی بر پیشرفت تحصیلی تاثیر معناداری داشت. در خصوص بررسی متغیرهای تحقیق با توجه به سال ورودی نیز میان دانشجویان در نگرش و خود تنظیمی اختلاف معناداری وجود داشت. بطوری که دانشجویان سال چهارمی و بالاتر نسبت به سایر دانشجویان نمرات بالاتری را کسب نمودند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، نگرش به یادگیری الکترونیکی و خود تنظیمی تاثیر مثبت و معناداری بر پیشرفت تحصیلی دارند. بنابراین نگرش مثبت دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی به آنها کمک خواهد کرد تا فنون خودتنظیمی بیشتری را در یادگیری به کار گیرند و در نهایت پیشرفت و موفقیت بیشتری را به دست آورند.