روانشناسی افراد استثنایی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:5 |تعداد مقالات:8

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزشی چند رسانه ای بر میزان یادگیری و یادداری ریاضی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر پایه چهارم ابتدایی صورت پذیرفته است. روش موردنظر در این پژوهش شبه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر کم توان ذهنی کلاس چهارم ابتدایی شهر اراک و نمونه آماری، نمونه تمام شمار از جامعه مورد پژوهش بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه تقسیم بندی شدند. گروه آزمایش طی سه جلسه با استفاده از نرم افزار آموزشی محقق ساخته آموزش دیدند. اما گروه گواه به شیوه متداول و بدون بهره گیری از چندرسانه ای آموزش دیدند. به منظور بررسی تغییرات حاصله، ابتدا یک پیش آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شد. پس از اجرای پیش آزمون، گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل قرار گرفت و از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد و بعد از گذشت زمان دوهفته ای، پس آزمون دوم با هدف اندازه گیری میزان یادداری اجرا گردید. در تجزیه و تحلیل آماری از آمار توصیفی و استنباطی کمک گرفته شد. یافته ها نشان داد که میزان یادگیری و یادداری دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری افزایش یافته است. به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش برتری میزان یادگیری و یادداری دانش آموزانی که مطالب را از طریق چند رسانه ای آموزشی دریافت کرده بودند نشان داد. بنابراین پیشنهاد می شود که در تدریس و یادگیری ریاضیات برای این دانش آموزان می توان از چندرسانه ای آموزشی ریاضی استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر مقایسه کارکردهای اجرایی استدلال، برنامه ریزی سازمان دهی و حافظه کاری در دانش آموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلال ریاضی است.روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام گرفتن آن زمینه ای است. جامعه آماری شامل، دانش آموزان دختر مقطع دبستان با و بدون اختلال ریاضی شهرستان تهران است. 60 دانش آموز دختر مقطع ابتدایی در دو گروه 30 نفره با و بدون اختلال ریاضی در مقطع سنی 8 تا 11 سال به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از آزمون های کی مت، آزمون آندره ری و خرده آزمون های تشابهات و حافظه عددی وکسلر کودکان استفاده شد. داده ها با آزمون تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند.یافته ها: نشان داد که این کودکان در کارکردهای اجرایی استدلال، برنامه ریزی سازمان دهی و حافظه کاری با گروه عادی تفاوت داشتند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که: بین دو گروه کودکان عادی و دارای اختلال ریاضی در متغیرهای وابسته ترکیبی استدلال، برنامه ریزی سازمان دهی و حافظه کاری تفاوت معنی داری مشاهده می شود. برای تعیین معنادار بودن نتیجه نهایی از تصحیح بفرونی استفاده شد که سطح معناداری را که 0.05بود به 4 تقسیم نمودیم. مقدار 0.0125 شد و برای آزمون معناداری مدنظر قرار گرفت.نتیجه گیری: با توجه به نظریه ها و تحقیقات انجام شده در حوزه های مورد بحث و با توجه به نتایج تحقیق حاضر می توان نتیجه گیری نمودکه، بین عملکرد استدلال، حافظه کاری و برنامه ریزی سازماندهی دانش آموزان عادی با دانش آموزان دارای اختلال ریاضی تفاوت وجود دارد. البته این پژوهش تنها سه حوزه از کارکردهای اجرایی شامل استدلال، برنامه ریزی سازمان دهی و حافظه کاری را مورد بررسی قرار داد. پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی سایر کارکردهای اجرایی نیز مورد بررسی قرار گیرند.

هدف از انجام گرفتن این پژوهش پیش بینی احساس تنهایی بر اساس تعامل معلم با دانش آموز و ابعاد ادراک شایستگی در میان نوجوانان با و بدون نقص بینایی بود، که با روش تحقیق همبستگی به انجام رسید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه نوجوانان با و بدون نقص بینایی بود که در مقطع راهنمایی مدارس تلفیقی تحصیل می نمودند. آزمودنی های پژوهش که با روش هدفمند انتخاب شدند، شامل 46 دانش آموز با نقص بینایی (25 پسر و 21 دختر) و46 دانش آموز بدون نقص بینایی (25 پسر و 21 دختر) بودند که به صورت تلفیقی در مقطع راهنمایی مدارس شهرستان شیراز به تحصیل اشتغال داشتند. مقیاس تعامل معلم دانش آموز، مقیاس ادراک شایستگی، و پرسشنامه احساس تنهایی به عنوان ابزار سنجش مورد استفاده قرار گرفت. مطالعه ویژگی های روان سنجی این ابزارها در پژوهش حاضر، نشان از روایی و پایایی قابل قبول آنها داشت. یافته ها مبین آن بود که با فزونی یافتن هر یک از ابعاد ادراک شایستگی، احساس تنهایی کاهش می یابد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که شایستگی اجتماعی مهم ترین عامل پیش بینی کننده احساس تنهایی است. تعارض در تعامل معلم و دانش آموز، که رابطه ای مستقیم با احساس تنهایی داشت، دومین عامل پیش بینی کننده این متغیر شناخته شد. نتایج نشانگر آن بود که دختران نسبت به پسران، احساس تنهایی بیشتری را تجربه می نمایند. همچنین، یافته ها حاکی از آن بود که احساس تنهایی دانش آموزان، در مدارس مجری طرح تلفیقی، از نقص بینایی تاثیر نمی پذیرد. از پیشنهادهای این پژوهش، کمک به گسترش شایستگی اجتماعی دانش آموزان است. همچنین، توصیه می شود که به منظور روشن ساختن نقش تعامل معلم دانش آموز در خود ادراکی و احساس تنهایی دانش آموزان تحقیقات بیشتری در آموزش تلفیقی صورت پذیرد.

هدف: هدف این تحقیق بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش های گروهی عزت نفس، خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت بر عزت نفس زنان با معلولیت جسمی حرکتی شهر اصفهان بود.روش: طرح تحقیق نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل کلیه اعضای زن 35-18 ساله تشکل غیردولتی جامعه معلولان شعبه شهر اصفهان بود. برای نمونه گیری 80 نفر از جامعه آماری به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از اجرای مقیاس عزت نفس روزنبرگ، 40 نفر از آنهاکه عزت نفس شان از نیم دیگر آزمودنی ها پایین تر بود، به عنوان نمونه نهایی انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه آزمایشی ویک گروه گواه واگذار شدند. سپس برای هر یک از گروه های آزمایشی 1، 2 و 3 به ترتیب برنامه آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت، در قالب 9 جلسه هفتگی 120 دقیقه ای برگزار شد. پس از اتمام جلسات آموزش، پس آزمون با به کارگیری مقیاس عزت نفس روزنبرگ، بر روی هر سه گروه آزمایشی و گروه گواه انجام شد. برای سنجش ویژگی های آزمودنی ها علاوه بر پرسشنامه کیفیت زندگی، پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی نیز به کار برده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس، تحلیل مانکوا و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها سطح احتمالP<0.05 استفاده شد.یافته ها: یافته ها حاکی از اثربخشی آموزش گروهی عزت نفس (P=0.023)، آموزش گروهی خود کارآمدی (P=0.006) و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت (P=0.016) بر عزت نفس بود، اما اثر بخشی سه نوع آموزش گروهی با یکدیگر تفاوتی نداشت.نتیجه گیری: هر یک از روش های آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت می تواند بر بهبود عزت نفس افراد با معلولیت جسمی و در نتیجه توانبخشی آنها موثر باشد. بر این اساس پیشنهاد می شود که این سه نوع برنامه آموزشی به صورت منظم در مراکز درمانی و آموزشی و تشکل های غیردولتی مخصوص افراد با معلولیت جسمی اجرا گردد.

هدف: در پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهیت و جهت رابطه تفکر و زبان، تشکیل مفهوم (به عنوان اساسی ترین عنصر تفکر) در دانش آموزان شنوا و مبتلا به نقص شنوایی مورد مقایسه قرار گرفت تا از این طریق تاثیر فقدان یا تاخیر در آموزش زبان و همچنین تفاوت در نوع درون دادهای زبانی (زبان نشانه ای) بر تشکیل مفهوم و به تبع آن تفکر مورد ارزیابی قرار گیرد.روش: این مطالعه از نوع کاربردی و روش انجام آن زمینه ای است.نمونه آماری بر اساس سطوح شنوایی، سطوح سنی و جنسیت در گروه ها جایگزین شده اند. با این حال متغیر وابسته پژوهش (فرایند شکل گیری مفهوم) و تاثیر سطوح متغیر مستقل بر آن به شیوه تجربی مورد بررسی قرار می گیرد.جامعه آماری: در گروه های مبتلا به نقص شنوایی، شامل کلیه افراد 17- 5سال ناشنوایی است که تحت نظارت مرکز آموزش استثنایی شهر قزوین، آموزش های ویژه را دریافت می کنند و در گروه شنوا، شامل کلیه افراد 17- 5 سالی است که در مقاطع پیش دبستانی تا دبیرستان شهرستان قزوین مشغول به تحصیل هستند.نمونه آماری: پژوهش عبارت از 110 نفر است که شامل سه گروه 30 نفری (ناشنوا، نیمه شنوا و شنوا) است. هر گروه متشکل از 15دختر و 15 پسر است (5 نفر در هر یک از رده های سنی پیش عملیاتی، عملیات عینی و عملیات صوری) و یک گروه 20 نفری (کم شنوا) که متشکل از 10 دختر و 10 پسر (5 نفر در هر یک از رده های سنی عملیات عینی و صوری) است. در گروه مبتلا به نقص شنوایی به دلیل محدود بودن جامعه آماری، کلیه افراد مورد آزمون قرار گرفتند. گروه شنوا با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای در گروه جایگزین شدند.ابزار و روش تحلیل داده ها: نمرات حاصل از آزمون شکل گیری مفهوم ویگوتسکی در دو گروه به وسیله نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس یک راهه، تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون تعقیبی توکی و آزمون t مستقل مورد مقایسه قرار گرفت.نتایج: پژوهش نشان می دهد توالی مراحل و سن ظهور شکل گیری مفهوم در دو گروه یکسان بوده، در گروه های پیش عملیاتی و عملیات عینی بین دو گروه شنوا و ناشنوا تفاوتی وجود ندارد، اما در گروه عملیات صوری، اگر چه ناشنوایان قادر به تشکیل مفهوم هستند، اما در مقایسه با گروه شنوا تفاوت معناداری نشان می دهند. از میان عوامل سن، جنس و سطح شنوایی، تنها عامل سن در تشکیل مفهوم تاثیر داشته و بین دختر و پسر در تشکیل مفهوم در دو گروه شنوا و مبتلا به نقص شنوایی تفاوتی مشهود نیست.پیشنهاد: می شود با توجه به محدودیت های این تحقیق، در پژوهش های بعدی با نمونه آماری بزرگتر، عوامل هوش، همتاسازی نمونه و نمونه گیری تصادفی لحاظ شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر آموزش برنامه فراشناخت پانوراو فیلیپو بر بهبود عملکرد حل مساله و دانش ومهارت فراشناخت دانش آموزان با نارسایی ویژه در ریاضی انجام گرفت. ازروش پژوهش نیمه تجربی، با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی با نارسایی ویژه در ریاضی شهرستان نجف آباد در سال تحصیلی 90-89 بود. به منظور انجام گرفتن این پژوهش، 20 دانش آموز با نارسایی ویژه در ریاضی، انتخاب و با روش تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند (یک گروه 10 نفری آزمایش و یک گروه 10 نفری کنترل). ابزارهای مورد استفاده عبارت از پرسشنامه فراشناخت پانورا و فیلیپو، چک لیست تشخیصی اختلال ریاضی تبریزی، مقیاس هوش ریون و آزمون عملکرد تحصیلی ریاضی بودند. مداخله مربوط به آموزش برنامه فراشناخت پانورا و فیلیپو بر روی گروه آزمایش به صورت انفرادی و در 8 جلسه 45 دقیقه ای انجام گرفت. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که بین میانگین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود داشت (P=0.05) در مجموع یافته های این پژوهش حاکی از آن است که آموزش برنامه فراشناخت پانورا و فیلیپو بر عملکرد حل مساله و دانش و مهارت فراشناخت دانش آموزان با نارسایی ویژه در ریاضی موثر می باشد. پیشنهاد می گردد که از روش آموزش فراشناخت پانورا و فیلیپو به عنوان یک روش مفید در رفع مشکلات حل مساله دانش آموزان با نارسایی ویژه در ریاضی استفاده گردد.

هدف پژوهش حاضر تعیین میزان شیوع کودک آزاری و همچنین، پیش بینی آن از طریق بررسی متغیرهای افسردگی و اضطراب والدین، سبک های دلبستگی و سلامت روانی نوجوانان پسر آنان می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره راهنمایی شهر اردبیل بود. به منظور تعیین شیوع کودک آزاری یک مطالعه از نوع کاربردی و برای پیش بینی آن روش همبستگی از نوع تحلیل ممیز به کار رفته است. 2000 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای برای شیوع شناسی و از بین آنان 200 دانش آموز که بالاترین نمره و 200 دانش آموز که پایین ترین نمره را گرفته بودند، برای آزمون فرضیه ها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های ضربه کودکی (CTQ)، افسردگی بک، اضطراب اسپیل برگر، سبک دلبستگی هازان و شیور و مقیاس تجدیدنظر شده نود سوالی علائم روانی (SCL 90 – R) می باشد. برای تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی، روش تحلیل ممیز نیز مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج به طورکلی، 14.85 درصد آزمودنی ها در معرض کودک آزاری بالاتر از متوسط قرار گرفته بودند و کودک آزاری عاطفی شایع ترین نوع بود. همچنین، کودک آزاری را می توان از طریق متغیرهای افسردگی و اضطراب والدین، سبک های دلبستگی و سلامت روانی فرزندان پیش بینی نمود. از سوی دیگر با توجه به اثرات مخرب کودک آزاری، با انجام دادن پژوهش و شناسایی عوامل پیش بینی کننده آن می توان اقدامات مداخله ای لازم را به منظور پیشگیری از وقوع آن انجام داد.