به زراعی کشاورزی (مجله کشاورزی پردیس ابوریحان)
سال:1394 | دوره:17 | شماره:4 |تعداد مقالات:20

به منظور بررسی تاثیر زمان برداشت بر مقدار برخی فلاونوئیدها در بافت های مختلف میوه ارقام ﭘرتقال، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات (کرت های خردشده) در زمان بر پایه کاملا تصادفی در سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 88-1387 انجام گرفت. در این طرح، فاکتور اصلی شامل بافت های مختلف میوه (برون بر، میان بر و درون بر) و فاکتور فرعی شامل میوه های بالغ چهار رقم ﭘرتقال ("تامسون ناول"، "واشنگتن ناول"، "سانگین" و "لبنانی") در هفت مرحله زمان برداشت (به فاصله هر 15 روز از اول آبان) بود. براساس نتایج، زمان برداشت بر کلیه متغیرهای اندازه گیری شده اثر معنادار داشت، به طوری که وزن خشک میوه با گذشت زمان (برداشت ششم) افزایش یافت و مواد جامد محلول نیز در این مرحله بیشتر از زمان های دیگر برداشت (11.81 درصد) تولید شد. بیشترین مقدار نارنجین (435.3 میلی گرم در لیتر) در بافت آلبیدو در مرحله سوم برداشت مشاهده شد که با برداشت مرحله پنجم (بافت برون بر) و ششم (بافت میان بر) اختلاف معناداری نداشت و کمترین مقدار آن (87.6 میلی گرم در لیتر) در درون بر میوه در مرحله چهارم برداشت، تولید شد. حداکثر مقدار هسپریدین (219.1 میلی گرم در لیتر) در مرحله ششم برداشت در بافت برون بر تولید شد. نوع رقم بر مقدار نارنجین و هسپریدین تاثیر معنادار داشت که در بین ارقام بیشترین مقدار نارنجین و هسپریدین به ترتیب 573.6 و272.4  میلی گرم در لیتر در پرتقال تامسون در مرحله ششم برداشت استخراج شد.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانه پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، عامل تنش در سه سطح 70 درصد (شاهد)، 50 درصد (ملایم) و 30 درصد (شدید) ظرفیت زراعی و عامل محلول پاشی در چهار سطح آب (شاهد)، آهن، روی و مخلوط آهن و روی با غلظت 5 در 1000 بودند. محلول پاشی آهن و روی در شرایط تنش خشکی تاثیر معناداری بر برخی صفات داشت، به طوری که بیشترین مقدار پروتئین های محلول و پرولین به ترتیب 4.12 و 364.52 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ و بیشترین مقدار قندهای محلول 5.62 میلی گرم بر گرم وزن خشک برگ، از کاربرد همزمان این دو عنصر تحت شرایط تنش شدید به دست آمد. همچنین محلول پاشی در شرایط تنش ملایم و شدید به کاهش معنادار مقدار مالون دی آلدئید به ترتیب 9.16 و 5.06 میکرومول بر گرم وزن تر برگ نسبت به تیمار شاهد منجر شد. تنش خشکی و محلول پاشی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد، به طوری که بیشترین فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز از تیمار تنش شدید و محلول پاشی مخلوط عناصر آهن و روی به ترتیب 28.51، 284.75 و 50.99 میلی گرم پروتئین در دقیقه به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد، افزایش چشمگیری داشت. ازاین رو، محلول پاشی عناصر کم مصرف آهن و روی در مناطق در معرض تنش کم آبی، تاثیر مفیدی در افزایش صفات بیوشیمیایی و مقاومت به تنش خشکی در زیره سبز دارد.

به منظور بررسی تاثیر نفتالین استیک اسید بر شدت تنک و ویژگی های کیفی و آنتی اکسیدانی میوه دو رقم هلو، این تحقیق در کلکسیون درختان میوه هسته دار ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان وابسته به دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، در سال 1391 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل دو رقم هلو ("انجیری مالکی" و "کوثری") و فاکتور دوم نفتالین استیک اسید در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60 میلی گرم در لیتر) بود که 14 روز بعد از تمام گل موقعی که قطر میوه چه ها 8 تا 12 میلی متر بود، بر روی درختان منتخب اعمال شد. نتایج نشان داد که همه تیمارها به جز شاهد به طور معناداری موجب تنک موثر میوه ها در هر دو رقم شدند، به طوری که رقم "کوثری" درصد ریزش بیشتری داشت. همه غلظت های هورمون، سبب افزایش طول، قطر، ویتامین ث، pH، مواد جامد محلول کل در هر دو رقم شدند. میزان سفتی بافت میوه تفاوت معناداری بین شاهد و سطوح هورمون نشان نداد. در مورد هر دو رقم، بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه مربوط به تیمار نفتالین استیک اسید در غلظت 40 میلی گرم بر لیتر بود، هرچند تیمار نفتالین استیک اسید در غلظت های مختلف تاثیر معناداری بر محتوای فنول و فلاونوئید کل میوه نداشت. بنابراین، هورمون نفتالین استیک اسید موجب تنک موثر و افزایش بهبود کیفی میوه در هر دو رقم شد.

به منظور بررسی تاثیر کاربرد کمپوست زباله شهری و کود شیمیایی بر مقدار تجمع عناصر سنگین در خاک و گیاه برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار و چهارده تیمار کودی، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال های زراعی 88-1378 اجرا شد. تیمارهای کودی شامل تیمار شاهد، تیمار کود شیمیایی، 15، 30 و 45 تن کمپوست بدون کود شیمیایی و 15، 30 و 45 تن کمپوست به همراه مقادیر 25، 50 و 75 درصد کود شیمیایی بودند. کاربرد دوساله کمپوست در خاک بر مقدار قابل جذب هیچ یک از عناصر سنگین افزایش معناداری نداشت، اما در ریشه گیاه برنج عنصر سرب، در اندام هوایی سرب، کادمیوم، نیکل و کروم و در دانه تنها کادمیوم افزایش معناداری در اثر کاربرد کمپوست نشان داد. در ضمن در تیمار 45 تن کمپوست زباله شهری + 75 درصد کود شیمیایی حداکثر مقدار عناصر سنگین تجمع یافت. ازاین رو با کاربرد کمپوست زباله شهری، مقدار فلز سنگین در خاک و گیاه افزایش یافت، اما غلظت آنها تا دو سال کمتر از محدوده سمیت عناصر مورد مطالعه بود.

به منظور مقایسه ارقام مختلف فلفل از نظر تحمل به شوری در مرحله گیاهچه و شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به شوری فلفل در این دوره، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سیستم هیدروپونیک در سال 1392 در محل گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا در آمد. دو سطح شوری (صفر و 100 میلی مولار کلرید سدیم)، عامل اول، و 26 رقم فلفل، عامل دوم درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام از لحاظ همه شاخص های مطالعه شده اختلاف معناداری وجود داشت. تنش شوری سبب کاهش همه شاخص ها به جز درصد ماده خشک کل و مقدار سدیم شاخساره شد. افزایش سدیم با کاهش مدار پتاسیم، کلسیم و شاخص های رشدی همراه بود. نتایج نشان داد که مقدار سدیم با شاخص های رشدی، نسبت پتاسیم به سدیم و نسبت کلسیم به سدیم در همه ارقام همبستگی منفی و معناداری داشت. در مجموع از بین ارقام بررسی شده، ارقام’پارامو‘، ’افستس‘ و ’اسپادی‘، متحمل ترین ارقام فلفل شناخته شدند. براساس نتایج، شاخص هایی نظیر مقدار سدیم شاخساره و شاخص تحمل به تنش می توانند در غربال گری ارقام متحمل به تنش شوری در فلفل به کار روند.

به منظور بررسی تاثیر باکتری های محرک رشد بر مقدار جذب عناصر غذایی و افزایش بازده تولید ریزغده سیب زمینی حاصل از کشت بافت، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی و در چهار تکرار، در گلخانه موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در سال 1391 انجام گرفت. ریزغده های دو رقم ’اگریا‘ و ’سانته‘ با زادمایه 116 و 173 باکتری سودوموناس و نیز دو جنس باکتری باسیلوس ( B. subtilisو (B. megaterium به صورت مجزا و مخلوط با هم مایه زنی شدند. در پایان مرحله پر شدن غده، مقدار عناصر غذایی فسفر، نیتروژن، پتاسیم، آهن، روی و منگنز اندازه گیری شد. ریزغده های تولیدی در اندازه های مختلف درجه بندی شد و عملکرد کل ریزغده تولیدی در اندازه استاندارد تعیین شد. مایه زنی با باکتری ها بر تعداد ریزغده تولیدی و جذب عناصر غذایی تاثیر مثبت و معنادار داشت. دو رقم از نظر مقدار جذب عناصر غذایی به جز پتاسیم و تعداد ریزغده تولیدی در اندازه استاندارد اختلاف معنادار نشان دادند. با مقایسه میانگین صفات مشخص شد که تیمارهای تلفیقی دو نوع باکتری بیشترین سهم را بر مقدار جذب عناصر غذایی و نیز تعداد ریزغده در اندازه استاندارد در قیاس با تیمار شاهد (عدم تلقیح با باکتری) داشت. رقم ’سانته‘ با برتری 48 درصدی، بیشترین تعداد ریزغده را در قیاس با رقم ’اگریا‘ تولید کرد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، تلقیح سیب زمینی با باکتری های محرک رشد به صورت مجزا و تلفیقی ضمن تشدید تاثیرات هم افزایی از طریق افزایش رشد و توسعه ریشه و درنتیجه جذب بهتر عناصر غذایی می تواند سبب افزایش عملکرد و بازده تولید ریزغده شود.

تولید سیب فوجی در ایران با مشکلاتی از قبیل رنگ گیری خیلی ضعیف و بروز عارضه قهوه ای شدن درونی طی انبارداری همراه است. بنابراین، در این پژوهش تاثیر محلول پاشی سه ترکیب کلسیمی فولی کل (Folical)، کلسی کت (Calcicat) و کلرید کلسیم (CaCl2) طی فصل رشد شامل محلول پاشی طی کل فصل و محلول پاشی در اوایل، اواسط و اواخر فصل بر برخی خصوصیات کیفی شامل رنگ پوست، مقدار آنتوسیانین، غلظت اتیلن درونی، مقدار فنول کل و درصد بروز عارضه قهوه ای شدن درونی سیب ’فوجی‘ در زمان برداشت و طی انبارمانی بررسی شد. شاخص های رنگL*، C* و ho (زاویه هیو) به طور معناداری تحت تاثیر محلول پاشی با کلسیم قرار گرفتند. محلول فولی کل سبب بهبود شاخصL* نسبت به شاهد شد. میوه های تیمارشده با محلول های کلسیمی نسبت به شاهد دارای شاخص ho بیشتر و شاخص C*کمتری بودند. محلول پاشی در اواخر فصل نسبت به سه زمان دیگر کمترین تاثیر را بر شدت آنتوسیانین داشت. مقدار فنول کل پوست و گوشت میوه ها واکنش متفاوتی نسبت به ترکیبات کلسیمی و زمان های محلول پاشی نشان دادند. روند مشخصی در تغییرات مقدار ترکیبات فنولی طی انبارمانی وجود نداشت، اما به طور کلی، در تمام تیمارها مقدار ترکیبات فنلی پوست و گوشت میوه ها کاهش یافت. کاربرد کلسیم سبب کاهش غلظت اتیلن درونی شد. با توجه به نتایج به دست آمده، همه تیمارهای کلسیمی سبب کاهش معنادار عارضه قهوه ای شدن داخلی شدند. این عارضه در میوه های تیمارشده با فولی کل در اوایل فصل و کلسی کت مصرف شده در اواسط فصل مشاهده نشد.

به منظور بررسی اثر خشکی بر مقدار برخی ترکیبات در دانهال های نوسلار شش ماهه پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)، ترویرسیترنج(Citrus sinensis Osbec. × Poncirus trifoliata Raf.) ، نارنج(Citrus aurantium L.) ، سیتروملو (Citrus paradisi M. × Citrus sinensis Osbec.) و نارنگی کلئوپاترا (Citrus reshni L.)، آزمایشی در موسسه تحقیقات مرکبات رامسر، در سال 1393 انجام گرفت. این پژوهش، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در بستر کوکوپیت و ماسه تحت شرایط گلخانه ای انجام گرفت. فاکتورها شامل پایه های تجاری مرکبات و سطوح آبیاری بودند. نتایج نشان داد پرولین، کل قندهای محلول، مالون دی آلدئید و کاروتنوئید در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند، درحالی که مقدار کلروفیل a،b  و کل کاهش یافت. در اثر خشکی، بیشترین تجمع پرولین در پایه های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به ترتیب با 306.41 و 281.65 میکرومول بر گرم وزن خشک) و همچنین بیشترین تجمع قندهای محلول در پایه های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به ترتیب با 233.79 و 137.9 میلی گرم بر گرم وزن خشک) و کمترین مقدار تجمع مالون دی آلدئید نیز در پایه های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به ترتیب با 179.21 و 204.1 میکرومول بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. میزان کاهش کلروفیل a و کلروفیل کل در نارنگی کلئوپاترا و کلروفیل b در نارنج بیشترین و میزان کاهش کلروفیل a،b  و کل در سیتروملو کمترین بود. همچنین بیشترین افزایش کاروتنوئید در نارنج و نارنگی کلئوپاترا و کمترین آن در پونسیروس مشاهده شد. ازاین رو، پایه های سه برگچه ای بترتیب پونسیروس، ترویرسیترنج و سیتروملو تحمل بیشتری به خشکی نشان دادند.

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (’پرتو‘، ’گوهر‘، ’مهر‘ و لاین امیدبخش ’ان ام 94‘) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقه مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش به صورت کرت های خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرت های اصلی و ارقام ماش در کرت های فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ’ان ام 94‘ با 1797.4 کیلوگرم در هکتار بود. تاخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دوره رشد (از 92.9 روز به 82.6 روز) شد. در تاریخ های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تاثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ’ان ام 94‘ و تاریخ کاشت اول تیر (به عنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب ترین گزینه ها برای منطقه تحقیق بودند.

به منظور بررسی کارایی مصرف نیتروژن در کشت مخلوط ذرت و سویا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در محدوده شهر بجنورد (خراسان شمالی) در سال 1391 اجرا شد. سطوح مختلف نیتروژن مصرفی به عنوان عامل اصلی در سه سطح (صفر (شاهد)، 50 درصد کمتر از توصیه کودی و معادل توصیه کودی) و نسبت اختلاط دو گیاه زراعی ذرت و سویا به عنوان عامل فرعی در پنج سطح (کشت خالص سویا، کشت خالص ذرت، 50 درصد ذرت + 50 درصد سویا، 33 درصد سویا + 66 درصد ذرت، 100 درصد ذرت + 25 درصد سویا) بودند. نتایج نشان داد که مقدار نیتروژن مصرفی و کشت مخلوط تاثیر معناداری بر عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن و نسبت برابری زمین داشت و با افزایش مصرف نیتروژن این صفات ارتقا یافت. بیشترین عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در تیمار 50 درصد ذرت + 50 درصد سویا در شرایط مصرف 100 درصد توصیه کودی نیتروژن و کمترین کارایی مصرف نیتروژن در تک کشتی سویا مشاهده شد. در شرایط مصرف 100 درصد توصیه کودی کارایی جذب نیتروژن در تک کشتی ذرت 136 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. همچنین کارایی مصرف نیتروژن در مخلوط 50:50 ذرت و سویا در شرایط 100 درصد توصیه کودی نیتروژن 131، عملکرد اقتصادی 16 و نسبت برابری زمین 21 درصد بیشتر از تک کشتی (شاهد) بود. ازاین رو، کشت مخلوط ذرت و سویا می تواند به مقدار شایان توجهی کارایی مصرف نیتروژن را بهبود بخشد و از این طریق مصرف کودهای نیتروژنه را به حداقل رساند.

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و ترکیب اسانس برگ گیاه اسطوخودوس، آزمایشی گلدانی برپایه طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1393 انجام گرفت. تیمارهای تنش آبی شامل 100، 85، 70، 55 و 40 درصد ظرفیت زراعی بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد تنش آبی اثر معناداری بر مولفه های رشدی، درصد و ترکیب اسانس داشت .با کاهش مقدار آب خاک، طول ساقه، وزن تر ساقه و وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه کاهش یافت و طول ریشه و درصد اسانس ابتدا افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. کاهش مولفه های رشدی در سطح پنجم تنش (40 درصد ظرفیت زراعی) چنان بود که در این سطح بوته ها گل بسیار کمی تولید کردند. به همین منظور، برای ایجاد یکنواختی در نتایج آزمایش در همه تیمارها، برای بررسی فاکتورهای مربوط به اسانس، برگ ها تجزیه شدند که بیشترین درصد اسانس در شرایط رطوبتی 85 درصد به دست آمد. مهم ترین ماده در ترکیب اسانس برگ اسطوخودوس، بورنئول است که با افزایش سطح خشکی مقدار آن افزایش زیادی نشان داد. همچنین کامفور که سبب کاهش کیفیت اسانس می شود، با افزایش سطح خشکی ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. ازاین رو می توان نتیجه گرفت در سطوح اولیه تنش خشکی (85 درصد) درصد اسانس افزایش می یابد، ولی با شدیدتر شدن تنش (55 درصد) علی رغم کاهش در درصد اسانس تولیدشده، کیفیت اسانس افزایش خواهد داشت. بنابراین بهترین سطح تنش برای افزایش اسانس 85 و برای افزایش کیفیت اسانس 55 درصد ظرفیت زراعی است.

به منظور بررسی اثر تراکم (50، 75 و 100 سانتی متر فاصله بین ردیف ها) و کود ورمی کمپوست (صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار) بر صفات رویشی، عملکرد کمی و کیفی عروسک پشت پرده (Physalis peruviana L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1392 صورت گرفت. تیمار های مورد آزمایش بر بیشتر صفات مورد اندازه گیری (قطر طوقه، ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد شاخه جانبی در بوته، وزن خشک بوته، تعداد و وزن میوه در بوته، قطر و وزن تک میوه، وزن کالیکس، عملکرد کل و بازارپسند، اسیدیته عصاره، مواد جامد محلول، اسید قابل تیتراسیون، شاخص های رنگ میوه، ویتامین ث و فعالیت آنتی اکسیدانی) به خصوص صفات کمی تاثیر معناداری گذاشتند، به طوری که کاربرد 15 تن در هکتار ورمی کمپوست نسبت به شاهد، وزن میوه در بوته، عملکرد کل و درصد بازارپسندی را به ترتیب 37.31، 37.82 و 11.52 درصد افزایش داد. فاصله بین ردیف 100 سانتی متر نیز به حصول بیشترین مقدار صفات رشدی و عملکرد منجر شد. همچنین اثر متقابل فاصله بین ردیف 100 سانتی متر همراه با کاربرد 15 تن در هکتار ورمی کمپوست به حصول بیشترین تعداد میوه در بوته و عملکرد بازارپسند منجر شد. بیشترین مقدار اسید قابل تیتراسیون و فعالیت آنتی اکسیدانی به ترتیب با کاربرد 15 و 10 تن در هکتار ورمی کمپوست، و بیشترین مقدار ویتامین ث، اسید قابل تیتراسیون و مواد جامد محلول به ترتیب در فاصله کشت 50، 75 و 100 سانتی متر مشاهده شد.

به منظور بررسی اثر دمای پوشش گیاهی بر مقدار پروتئین و قندهای محلول، روغن و عملکرد سویا در تاریخ های مختلف کاشت، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مناطق مغان و کرج در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل رقم (’ویلیامز‘ و (‘L17’ و تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 15 خرداد و 15 تیر) بود. نتایج نشان داد که مقدار پروتئین محلول تحت تاثیر عوامل بررسی شده قرار نگرفت. در هر دو منطقه بیشترین درصد روغن (22.38 درصد) مربوط به تاریخ کاشت اول بود، همچنین تاریخ کاشت های دوم و سوم به ترتیب با 18.80 و 17.72 درصد در رده های بعدی قرار گرفتند. بیشترین مقدار قندهای محلول در منطقه کرج (73.17 میلی گرم بر گرم دانه) در تاریخ سوم و در منطقه مغان (72.12 میلی گرم بر گرم دانه) در تاریخ کاشت دوم حاصل شد. علاوه بر این بیشترین عملکرد (3679 کیلوگرم در هکتار) در هر دو منطقه در تاریخ کاشت دوم مشاهده شد، درحالی که تاریخ کاشت های سوم و اول به ترتیب با عملکرد 3160 و 3000 کیلوگرم در هکتار در رده های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هرچند درصد روغن دانه در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بیشتر بود، به دلیل رویارویی مراحل غلاف بندی و پر شدن دانه سویا با دمای زیاد در این تاریخ کاشت، عملکرد و مقدار قندهای محلول کاهش یافت، بنابراین به منظور جلوگیری از بروز این مشکل، توصیه می شود که کاشت سویا در اردیبهشت انجام نگیرد و تا نیمه خرداد به تاخیر انداخته شود.

به منظور بررسی پتانسیل بالقوه تحمل خشکی شش اکوتیپ مختلف گیاه کرچک، آزمایشی مزرعه ای در دو مکان اصفهان و شهرکرد در سال زراعی 1392 اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل چهار سطح تنش خشکی (عدم تنش برابر با 30 درصد تخلیه رطوبتی، 45 درصد تخلیه رطوبتی، 60 درصد تخلیه رطوبتی و 75 درصد تخلیه رطوبتی) به عنوان کرت اصلی و شش اکوتیپ کرچک (اصفهان، اردستان، اراک، نایین، یزد و اهواز) به عنوان کرت فرعی در سه تکرار در هر دو منطقه به طور مجزا انجام گرفت. نتایج این دو آزمایش به صورت تجزیه مرکب آنالیز شد. صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن است. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و روغن متعلق به اکوتیپ ’اصفهان‘ در منطقه اصفهان تحت شرایط عدم تنش به ترتیب با 1388 و 673 کیلوگرم در هکتار است.

در این مطالعه، تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی سطوح مختلف سیلیکون بر عملکرد دانه، مقدار اسانس و خصوصیات فیزیوشیمیایی گیاه رازیانه ارزیابی شد. طرح آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه رژیم آبیاری شامل آبیاری در 100، 70 و 40 درصد ظرفیت مزرعه به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی سیلیکون در پنج سطح (صفر، 2.5، 5، 7.5 و 10 میلی مولار) به عنوان عامل فرعی بود که در سه تکرار اجرا شد. این مطالعه در سال 1393 و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام گرفت. بیشترین درصد (2.4 درصد) و عملکرد اسانس رازیانه (20.6 لیتر در هکتار) از محلول پاشی 7.5 میلی مولار سیلیکون در شرایط آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. کم آبیاری سبب کاهش معنادار مقدار کلروفیل، کاروتنوئیدها و محتوای نسبی آب برگ شد، ولی مقدار نشت الکترولیتی در شرایط خشکی نسبت به تیمار شاهد افزایش دو برابری نشان داد. تیمار 7.5 میلی مولار سیلیکون در شرایط تنش، محتوای نسبی آب برگ، مقدار کلروفیل، آنتوسیانین، پرولین و قندهای محلول را به ترتیب 38، 30، 38، 12 و 22 درصد افزایش و نشت الکترولیتی را 28 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. نتایج نشان داد محلول پاشی سیلیکون از طریق افزایش رنگیزه های فتوسنتزی و اسمولیت های محلول، همچنین محافظت در برابر خسارت نشت الکترولیتی توانایی گیاه رازیانه را در پاسخ به تنش خشکی بهبود بخشید و از این طریق، عملکرد دانه را در شرایط تنش شدید 61 درصد افزایش داد.

به منظور بررسی تاثیر دما و فتوپریود بر سرعت نمو مراحل مختلف رویشی و زایشی کلزا، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، در دو سال زراعی 85-1384 و 86-1385 اجرا شد. با تاخیر در کاشت، طول دوره رویشی و زایشی به طور خطی کاهش یافت. رابطه بین میانگین دما با طول دوره نمو، برای دوره کاشت تا سبز شدن و سبز شدن تا شروع غنچه دهی توانی منفی، شروع غنچه دهی تا شروع گلدهی و شروع گلدهی تا شروع پر شدن دانه درجه 2 و شروع پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک خطی منفی بود. کاهش طول دوره پر شدن دانه با افزایش دما در هیبرید ’هایولا 401‘ به طور شایان توجهی بیشتر از رقم ’آرجی اس003‘ بود که نشان دهنده واکنش بیشتر نمو هیبرید ’هایولا 401‘ نسبت به دما بود. بین میانگین فتوپریود از سبز شدن تا شروع گلدهی با درجه روز رشد تجمعی طی این مرحله رابطه خطی مثبت وجود داشت که به ترتیب 68 و 74 درصد از تغییرات در هیبرید ’هایولا 401‘ و رقم ’آرجی اس003‘ را توجیه کرد و نشان دهنده تاثیر مثبت فتوپریود بر نمو کلزا از سبز شدن تا شروع گلدهی بود. نمو کلزا از سبز شدن تا شروع گلدهی تحت تاثیر فتوپریود و دما و از شروع گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک تحت تاثیر دما بود.

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ بهاره (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گلرنگ (’صفه‘ و ’محلی اصفهان‘) و زمان های مختلف محلول پاشی سولفات روی (بدون محلول پاشی به عنوان شاهد، محلول پاشی در مراحل ساقه دهی، شاخه دهی، گلدهی و پر شدن دانه) بودند. محلول پاشی سولفات روی تاثیر معناداری بر صفات مورفولوژیک، تعداد طبق در بوته و در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن دارد. اثر رقم بر ارتفاع اولین شاخه فرعی، تعداد شاخه فرعی، قطر طبق، تعداد طبق در بوته و در متر مربع و تعداد دانه در طبق معنادار بود. اثر متقابل رقم و محلول پاشی بر درصد روغن دانه معنادار بود. محلول پاشی در مرحله ساقه دهی و شاخه دهی بیشترین تاثیر را بر صفات مورفولوژیک از خود نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار محلول (2862 کیلوگرم در هکتار) و اجزای آن و عملکرد روغن با محلول پاشی در مرحله شاخه دهی به دست آمد. محلول پاشی در مرحله ساقه دهی عملکرد بیولوژیک را افزایش داد. بیشترین درصد روغن دانه (25.83 درصد) در رقم ’صفه‘، با محلول پاشی در مرحله ساقه دهی به دست آمد. نتایج نشان داد که رقم ‘محلی اصفهان’ و محلول پاشی در مرحله شاخه دهی، بیشترین عملکرد دانه و روغن گلرنگ را تولید کرد.

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی متانول بر ویژگی های کمی و کیفی سویا (رقم ’ویلیامز‘)، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی مغان در سال 1390 انجام گرفت. تنش خشکی شامل آبیاری پس از 40، 55 و 70 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس به عنوان عامل اصلی، و محلول پاشی متانول شامل عدم محلول پاشی (شاهد) و محلول پاشی با 7، 21 و 35 درصد حجمی متانول به عنوان عامل فرعی لحاظ شد. تاثیر تنش خشکی بر قطر ساقه، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه، شاخص برداشت، محتوای هیدرات کربن محلول، کلروفیل کل، درصد روغن و پروتئین دانه معنادار بود. افزایش تنش خشکی موجب افزایش محتوای هیدرات کربن محلول، درصد روغن دانه و کاهش سایر ویژگی های مورد بررسی شد. تیمار آبیاری پس از 70 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس عملکرد دانه را 33.87 درصد کاهش داد. تاثیر محلول پاشی متانول بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و محتوای کلروفیل بسیار معنادار و بر طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، هیدرات کربن محلول و درصد پروتئین دانه معنادار بود. بیشترین تاثیر بر ویژگی های بررسی شده از تیمار محلول پاشی با 21 درصد حجمی متانول به د ست آمد، به طوری که عملکرد دانه نسبت به شاهد 25.6 درصد افزایش یافت و بیشترین عملکرد دانه از تیمار آبیاری پس از 40 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس به دست آمد.

به منظور ارائه روش تلفیقی برای مدیریت علف های هرز رازیانه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در بهار سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل، نوع علف کش (پندیمتالین و تریفلورالین)، دز علف کش (صفر، 50، 75 و 100 درصد دز توصیه شده در سایر گیاهان زراعی) و کنترل تکمیلی (بدون کنترل تکمیلی، یک بار وجین دستی 50 روز پس از کاشت و مالچ کاه و کلش گندم به مقدار دو کیلوگرم در متر مربع) بودند. همچنین یک تیمار وجین علف هرز در کل طول فصل نیز به عنوان تیمار شاهد درنظر گرفته شد. کاهش زیست توده علف های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه، به طور معناداری تحت تاثیر تیمارهای کنترل علف هرز قرار گرفتند. پندیمتالین نسبت به تریفلورالین علف های هرز را بهتر کنترل کرد. همچنین کاربرد علف کش ها زیست توده علف های هرز را کاهش داد، اما بدون افزودن کنترل تکمیلی نتوانست به مدت طولانی در طول فصل رشد علف های هرز را کنترل کند. به طورکلی، دز توصیه شده پندیمتالین (1320 گرم ماده موثره در هکتار) وقتی با یک بار وجین 50 روز پس از کاشت استفاده شد، بیشترین عملکرد (3561 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین کاهش در زیست توده علف های هرز (92 درصد) حاصل شد.

به منظور ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی بابونه رقم ’بودگلد‘، بادرشبی رقم’SZK1‘ و رازیانه رقم ’شورک شاری‘ در شرایط اقلیمی شهرکرد، آزمایشی در در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در اوایل فروردین 1393 انجام گرفت. نمونه های گل بابونه و پیکر رویشی بادرشبی در مرحله گلدهی کامل و میوه های رازیانه در مرحله واکسی و رسیدن کامل برداشت شدند. نمونه ها به وسیله کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس گیری و ترکیبات اسانس توسط دستگاه GC و GC-MS آنالیز شدند. مقدار اسانس بابونه، بادرشبی، رازیانه (واکسی) و رازیانه (بالغ) به ترتیب 0.69، 0.35، 4.9 و 4.4 درصد بود. عمده ترین ترکیبات اسانس بابونه آلفا-بیسابلول اکسید A (43.57 درصد)، بتا-فارنسن (24.09 درصد) و آلفا-بیسابلول اکسید B (10.34 درصد) بودند. ژرانیل استات (27.29 درصد)، ژرانیال (24.67 درصد)، نرال (20.93 درصد) و ژرانیول (18.54 درصد) مهم ترین ترکیبات اسانس در پیکر رویشی بادرشبی بودند. عمده ترین ترکیب اسانس در میوه رازیانه در مرحله واکسی و رسیدن کامل ترانس-آنتول بود، اما مقدار این ترکیب در مرحله رسیدن کامل (84.96 درصد) نسبت به مرحله واکسی (81.6 درصد) بیشتر بود. به طور کلی، بابونه، بادرشبی و رازیانه، کمیت و کیفیت اسانس مطلوبی در شرایط اقلیمی شهرکرد داشتند.