ناتوانی های یادگیری
سال:1398 | دوره:8 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

اختلال یادگیری خاص، از جمله اختلالات عصب شناختی می باشد که در سال های اخیر مورد توجه بسیار قرار گرفته است. مطالعات نشان داده اند که حافظه فعال دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص دارای نارسایی هایی می باشد. تاکنون بررسی های متعددی در زمینه حافظه فعال بر بهبود عملکرد دانش آموزان با اختلال ناتوانی یادگیری خاص به انجام رسیده است، از این رو هدف از پژوهش حاضر یکپارچه نمودن نتایج مطالعات قبل در این زمینه می باشد که 15 پژوهش مرتبط، با 429 نفر نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که میزان اندازه اثر آموزش حافظه فعال بر اختلال یادگیری خاص 863/0 بوده است. این اندازه اثر در اختلال نارساخوانی 24/1 و در اختلال نارساحسابی 793/0 و در اختلال نارسانویسی708/0 بدست آمده است که این میزان اثر در اختلال نارساخوانی بیشتر از دو اختلال دیگر بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی متغیر تعداد جلسات، بیانگر عدم تاثیر این متغیر بر بهبود عملکرد در اختلال ناتوانی یادگیری خاص بوده است. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود آموزش حافظه فعال برای بهبود عملکرد دانش آموزان با اختلال نارساخوانی مورد توجه بارزتری قرار گیرد، سایر نتایج مورد بحث قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش خودنظارتی توجه بر عملکرد تحصیلی و توجه در دانش آموزان با مشکلات خواندن بود. بدین منظورجامعه آماری پژوهش شامل چهار دانش آموز دختر با مشکل خواندن در پایه چهارم ابتدایی از یک مدرسه عادی در منطقه شش آموزش و پرورش شهر تهران به عنوان آزمودنی در پژوهش انتخاب شدند. پژوهش حاضر از نوع تک آزمودنی (طرح چند خط پایه ای) با آزمودنی های مختلف بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس هوش کودکان وکسلر، پرسشنامه نقص توجه جردن (فرم معلم و والدین) و آزمون خواندن و نارساخوانی بود و برای اندازه گیری عملکرد تحصیلی در درس خواندن از آزمون محقق ساخته روان خوانی استفاده شد. پژوهش در سه مرحله خط پایه، مداخله و تعمیم اجرا شد. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل دیداری و محاسبه شاخص اندازه اثر استفاده شد. مقایسه عملکرد آزمودنی ها در سه مرحله خط پایه، مداخله و تعمیم نشان داد که آموزش خودنظارتی توجه بر عملکرد تحصیلی هر چهار آزمودنی تاثیر مثبت داشته و موجب ارتقای عملکرد تحصیلی و توجه دانش آموزان شد و افزون بر این موجب تعمیم یادگیری واژه و متن های جدید آموخته نشده گردید. با توجه به اثر بخشی آموزش خودنظارتی توجه بر عملکرد تحصیلی و توجه در دانش آموزان با مشکلات خواندن، توصیه می شود که معلمان مدارس ابتدایی از نتایج پژوهش حاضر در افزایش توجه و بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با مشکلات خواندن بهره برداری کنند.

دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی علاوه بر مشکلات تحصیلی دارای مشکل در انواع حافظه نیز هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه عملکردهای حافظه فعال شنیداری، دیداری-فضایی و بلندمدت دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی و بهنجار انجام شد. روش تحقیق از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوره اول ابتدایی مدارس دولتی شهر زاهدان بودند. از بین دانش آموزانی که عملکردی طبیعی و متناسب با سن شان در خرده آزمونهای هوش وکسلر کودکان داشتند 45 نفر با روش تصادفی ساده و ازمیان دانش آموزانی که نمره های 50 درصد به بالا را در آزمون ریاضی کسب کرده اند تعداد 45 نفر بطور تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از آزمون هوش وکسلر کودکان و آزمون های حافظه فعال شنیداری پرهیزکار و همکاران، حافظه فعال دیداری-فضایی پیکرینگ و حافظه بلندمدت پرهیزکار و همکاران. داده ها با استفاده از میانگین، انحراف استاندارد، تحلیل واریانس و آزمونt مستقل تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین عملکردهای حافظه فعال شنیداری، دیداری-فضایی و بلندمدت دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی و دانش آموزان بهنجار دوره ابتدایی تفاوت معناداری درسطح 01/0P< وجود دارد. عملکردهای حافظه در دانش آموزان بهنجار بیشتر از دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی دوره ابتدایی بود

هدف پژوهش حاضر، ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی بود. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری اول پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره ابتدایی شهرستان های استان البرز است که درسال تحصیلی 97-1396مشغول به تحصیل بودندو جامعه آماری دوم، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسردوره ابتدایی شهرستان های استان البرز است که درسال تحصیلی 97-1396 در مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری استان البرز به عنوان دانش آموز مبتلا به اختلالات یادگیری مورد پذیرش قرارگرفته و تحت درمان بودند. گروه نمونه ازجامعه آماری اول شامل 480 دانش آموز پایه اول تا ششم ابتدایی شهرستان نظرآباد از استان البرز بودکه با استفاده ازروش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدندو بامقیاس تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی و خرده آزمون استدلال ادراکی ازمقیاس هوشی وکسلرکودکان چهارموردآزمون قرارگرفتند. گروه نمونه از جامعه آماری دوم، شامل24 نفر از دانش آموزان مراکز آموزش وتوانبخشی مشکلات ویژه یادگیری شهرستان نظرآباد است که با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند و با مقیاس جامع تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی مورد آزمون قرار گرفتند. پایایی مقیاس ازطریق محاسبه آلفای کرونباخ، 0/81 و حساسیت، ویژگی و بهترین نقطه برش بالینی به ترتیب 0/71، 0/44 و 63/5بدست آمد. نتایج تایید کننده، روایی صوری، محتوایی، همزمان، تشخیصی و سازه و پایایی مقیاس محقق ساخته بود. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس ساخته شده ازروایی وپایایی کافی برخوردار است ومی تواند به عنوان ابزاری معتبر برای تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب تجربه ای و پریشانی روان شناختی نوجوانان دارای اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره راهنمایی شهر اردبیل در سال تحصیلی 98-1397 بود. نمونه پژوهش شامل 44 نفر (22 نفر گروه آزمایش و 22 نفر گروه کنترل) دارای ناتوانی یادگیری خاص بود که به صورت نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های اجتناب تجربه ای، ارزیابی پریشانی روان شناختی و مشکلات یادگیری استفاده شد. آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد برای گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای ارائه شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد کهآموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد، اجتناب تجربی و پریشانی روان شناختی نوجوانان دارای اختلال یادگیری خاص را به طور معنی داری کاهش داده است (P<0/001). این یافته ها حاکی از این است که آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد یک روش موثر برای استفاده متخصصان در مراکز آموزشی و درمانی جهت ارتقاء سلامت روان دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص است.

پژوهش حاضر با هدف تاثیر رویکرد راه حل محور بر انگیزش تحصیلی در بین کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 انجام شد. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه ی آماری شامل دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه موسسه توان بخشی ولیعصر شهر تهران بودند که با علائم مشکلات ویژه یادگیری در این مرکز مشغول گذراندن خدمات آموزشی و درمانی بودند. حجم کلی تحقیق تعداد 150 نفر از کودکان دارای ناتوانی یادگیری ویژه بودند که از بین آن ها در این تحقیق 30 نفر از دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در متغیر انگیزش تحصیلی رشد معناداری داشته اند و نتایج آماری حاصل از تحلیل کوواریانس در سطح (α =0/05) معنادار شده است؛ بنابراین رویکرد راه حل محور توانست انگیزش تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص را بهبود بخشد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه باورهای فرا شناختی، نشخوار فکری، نگرانی و عدم تحمل بلاتکلیفی در مادران دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل مادران کودکان با و بدون اختلال یادگیری شهر مرند بود که جهت درمان اختلالات یادگیری فرزندان خود در طول 6 ماه دوم سال تحصیلی 97-96 به مرکز ناتوانی یادگیری شهرستان مرند مراجعه کرده اند، و از بین آنها 50 نفر از مادران کودکان با ناتوانی یادگیری، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه فرم کوتاه فراشناخت ولز و کارترایت-هاتون، پرسشنامه نشخوار فکری یوسفی، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی فریستون و پرسشنامه نگرانی ایالتی پنسیلوانیا بود. نتایج داده هانشان داد دو گروه از مادران با و بدون فرزندان دارای اختلال یادگیری در مقیاس های باورهای فراشناختی، نشخوار فکری، نگرانی و عدم تحمل بلاتکلیفی تفاوت آماری معناداری دارند. یافته های این پژوهش ضمن تایید مشکلات سلامت روانی دروالدین (به ویژه مادران) دارای فرزند با اختلالات یادگیری، در چارچوب نظریه های شناختی اختلالات هیجانی نیز قابل تفسیر است.