توسعه آموزش در علوم پزشکی
سال:1396 | دوره:10 | شماره:25 |تعداد مقالات:9

تغییر نگرش از یادگیری معلم محور به یادگیری دانشجو محور در آموزش عالی مسوولیتی جدید را برای مدرسان و دانشجویان فراهم ساخته است که یکی از محورهای اصلی آن انتخاب مناسب ترین رویکرد آموزش است.

زمینه و هدف: ارزیابی برنامه درسی یکی از فرایند های مهم در روند آموزش می باشد که توسط آن می توان نیازهای کلینیکی دانشجویان را برآورده کرد. هدف از این مطالعه مقایسه برنامه های درسی جدید و قدیم ارتودنسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های منتخب کشور می باشد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، پرسشنامه ای شامل 28 سوال بین 50 نفر از اعضای هیات علمی بخش ارتودنسی دانشکده های دندانپزشکی دانشگاههای علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، قزوین، آزاد تهران، تبریز، اصفهان، ارومیه و آزاد خوراسگان اصفهان توزیع شد.یافته ها: از دید اعضای هیات علمی مهم ترین نقاط قوت کوریکولوم جدید عبارت بودند از: افزودن مباحث " مشکلات رویشی دندان ها"، "توجه به اطلاعات و اصول کنترل عفونت"، جابجایی مبحث "تشخیص، اصول معاینات کلینیکی، تهیه ابزار و وسایل، قالب گیری، محاسبات مدل های ارتودنسی و آنالیز فتوگرافی". مهم ترین نقاط ضعف نیز شامل موارد زیر بود : حذف مباحث" فلسفه، هدف و زمان درمان و طرح ریزی درمان در دوره های مختلف رویش دندانی"، "متد های بررسی رشد و نمو جمجمه"، "شکاف های دهان و صورت شامل طبقه بندی و مورفولوژی و نحوه تشکیل و درمان آن".نتیجه گیری: تغییرات برنامه درسی ارتودنسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکده های دندانپزشکی بدون اشکال نمی باشد. لذا استفاده از نتایج این تحقیق می تواند موجب اصلاحات بیشتر نقاط ضعف برنامه درسی ارتودنسی گردد.

زمینه و هدف: یادگیری الکترونیکی توانایی لازم برای یادگیری از طریق فناوری اطلاعات را در دانشجویان ایجاد کرده و فرایند یادگیری را تسهیل می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر متغیرهای روانشناختی بر تمایل به یادگیری الکترونیکی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز صورت پذیرفت.روش بررسی: پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات و داده ها از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه آماری مطالعه، 4780 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پژشکی شیراز بوده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 355 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، تلفیقی از پنج پرسشنامه استاندارد مربوط به متغیرهای روانشناختی پژوهش است. امتیازدهی پرسشنامه به صورت لیکرت 5 گزینه ای بود. داده ها با بهره گیری از نرم افزار ( lisrel8.5) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش حاضر بیانگر وجود رابطه ی مثبت و معنادار متغیرهای هنجار ذهنی و خود کارآمدی کامپیوتر بر نگرش به یادگیری، سودمندی ادراک شده و یادگیری الکترونیکی در بین دانشجویان است. همچنین نتایج نشان داد که متغیر های واسطه ای پژوهش اثر مستقیم و معناداری بر متغیر ملاک یعنی یادگیری الکترونیکی دارد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش مبتنی بر اینکه متغیر سودمندی ادراک شده بیشترین اثر را بر یادگیری الکترونیکی دارد، به مدیران دانشگاه ها توصیه می گردد با اتخاذ روش های مناسب فواید استفاده از یادگیری الکترونیکی را برای دانشجویان تبیین نموده و هم چنین تلاش نمایند توانایی های آنان را در این زمینه بهبود دهند.

زمینه و هدف: نگرش دانشجویان به رشته تحصیلی و آینده شغلی آنان از مهم ترین عوامل موثر در امر آموزش است که باید مورد مطالعه قرار گیرد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان از رشته تحصیلی و آینده شغلی خود در سال 1394 انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی تعداد 384 نفر از دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه علوم پزشکی زنجان به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که با 15 سوال نگرش دانشجو را نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی اش سنجید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی طریق نرم افزار آماری SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین کل نمره به دست آمده از پرسشنامه دیدگاه دانشجویان نسبت به رشته تحصیلی آینده شغلی شان به ترتیب 22.10، 14.77 که از میانگین نظری پرسشنامه ها به ترتیب 27، 18، پایین تر بود. نتایج مطالعه نشان داد که 44 درصد از دانشجویان نگرش ضعیفی نسبت به رشته تحصیلی و 38.3 درصد نگرش ضعیفی به آینده شغلی خود داشتند. مقایسه نمره نگرش به آینده شغلی دانشجویان برحسب جنسیت، گروه های سنی مختلف، مشروطی و مقطع تحصیلی تفاوت معنی داری را نشان نداد. درحالی که رابطه معنی دار بین رضایت از رشته تحصیلی و متغیرهای ذکر شده یافت شد.نتیجه گیری: نتایج حاکی از نگرش ضعیف دانشجویان نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی آنها بود. برنامه ریزی جهت بهبود کارایی نیروی انسانی علوم بهداشتی و پزشکی، اصلاح ساختار آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی، افزایش ظرفیت های شغلی و امکان سنجی شغلی در برنامه ریزی آینده می تواند در تقویت نگرش آن ها موثر باشد.

زمینه و هدف: آموزش مداوم طی سال های اخیر با چالش هایی مواجه بوده است. بیشتر مطالعات، اثربخشی برنامه های برگزارشده را متوسط ارزیابی نموده اند، بنابراین با توجه به اهمیت موضوع و پیشینه تحقیقات به آسیب شناسی آموزش مداوم کنونی به روش کیفی از دیدگاه پزشکان عمومی پرداخته شد.روش بررسی: این پژوهش در سال 1394 با رویکرد کیفی، در میان جامعه پژوهش پزشکان عمومی قزوین با نمونه گیری مبتنی بر هدف تا اشباع داده ها و روش جمع آوری اطلاعات با بحث گروهی متمرکز انجام شد. تمامی گفتگوها ضبط شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شد.یافته ها: 23 نفر در سه بحث گروهی متمرکز شرکت داشتند. تحلیل داده ها، منجر به استخراج 6 درون مایه، 22 طبقه، 51 زیر طبقه، و 67 راه حل پیشنهادی گردید. درون مایه شرکت کنندگان (2 طبقه)، مدرسین (3 طبقه)، سیاست گذاری (5 طبقه)، طراحی (4 طبقه)، موضوع (3 طبقه) و محتوا (2 طبقه) نمایان شدند. در طبقه شرکت کنندگان: مشکلات پایه ای یادگیری و انگیزه پایین پزشکان، در طبقه مدرسین: نداشتن بیان خوب، ناآشنایی با مشکلات پزشکان، فراموش شدن هدف، در سیاست گذاری: دخیل نبودن نظرات پزشکان، انگیزه پایین دانشگاه ها در برگزاری باکیفیت برنامه ها، زیرساخت نامناسب آموزش ها، زمان نامناسب برگزاری، جدایی دفتر آموزش مداوم از پزشکان، عدم توجه به نتایج ارزشیابی ها و عدم اطلاع مدرسین از نتایج آن ها، در طراحی: عدم استفاده از فناوری مناسب، هم سطح نبودن گروه هدف و کسل کننده بودن، در موضوع: متناسب نبودن موضوعات با نیازها، عدم تمرکز روی موضوع برنامه، متنوع نبودن موضوعات، در محتوا: عدم تعیین اولویت ها در تولید محتوا، کاربردی و به روز نبودن محتوای برنامه ها، بومی و ملموس نبودن محتوا و عدم هماهنگی بین مدرسین در ارایه محتوا بود.نتیجه گیری: تمامی مراحل آموزش مداوم از نیازسنجی تا ارزشیابی برنامه ها نیاز به بازنگری و مداخله دارد. توجه به افزایش توانمندی های مدرسین، تطابق اهداف آموزش با نیازهای پزشکان، بازنگری روش های آموزشی مورداستفاده، ارایه بازخورد ساختارمند به برگزارکنندگان و مدرسین ضروری است. همچنین به کارگیری شاخص های واقعی تر جهت ارزشیابی برنامه ها همچون بهبود عملکرد بالینی پزشکان باید مدنظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: شناخت عوامل موثر بر روند تحصیلی دانشجویان می تواند دانشگاه ها را در رسیدن به رسالت آموزشی خود که همانا ارتقای کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان است، یاری نماید. از این رو این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشکده داروسازی طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه توصیفی-مقطعی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان رشته داروسازی دانشگاه علوم پزشکی زنجان که تعداد آن ها بالغ بر 294 نفر بود که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از چک لیست حاوی متغیرهای مرتبط با وضعیت تحصیلی و از پرونده آموزشی دانشجویان استخراج شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی و رگرسیون انجام شد.یافته ها: از مجموع 294 نفر دانشجو تعداد 169 نفر (57.5 درصد) دختر و 125 نفر معادل 42.5 درصد پسر بودند. همچنین بین متغیرهای جنسیت با واحدهای افتاده (0.289|= r)، معدل دانشگاه (0.413-= r)، معدل دیپلم (0.408-= r)، تعداد نیمسال مشروطی (0.137= r) و همچنین واحد افتاده با معدل دیپلم (0.304-= r) و در نهایت معدل دیپلم با معدل دانشگاه (0.423= r) ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای جنسیت، واحد افتاده، واحد گذرانیده و معدل دیپلم پیش بینی کننده معنادار وضعیت تحصیلی هستند. نتیجه گیری: عواملی که به نوعی با وضعیت تحصیلی دانشجویان ارتباط دارند در روند تحصیلی آنان تاثیرگذار بوده که می توان با بررسی آن ها در بدو ورود به دانشگاه پیشرفت تحصیلی دانشجویان را تا حدودی پیش بینی نمود.

زمینه و اهداف: کارآفرینی و افزایش فعالیت های کارآفرینانه می تواند محرک مناسبی در جهت رشد و توسعه جوامع محسوب شود و افزایش درآمد و بهبود زندگی افراد را به همراه داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی کردستان و کرمانشاه در سال 1394 اجرا گردید.روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی بود. جامعه مورد بررسی، دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی کردستان و کرمانشاه بودند که از بین آن ها 500 نفر به روش تصادفی طبقه بندی شده با تخصیص متناسب استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 54 سوالی روحیه کارآفرینی استفاده گردید. برای توصیف، تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار و آزمون یو-من ویتنی و کروسکال والیس استفاده گردید.یافته ها: میانگین نمره کلی کارآفرینی دانشجویان مورد بررسی برابر با 29.69±5.07بود. این نمره در دانشجویان علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی کرمانشاه به ترتیب برابر با 29.89±5.13 و 29.52±503 بود. روحیه کارآفرینی در بین دو دانشگاه مورد بررسی، تفاوت آماری معنی داری را نشان نداد (P=0.98).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که دانشجویان هر دو دانشگاه مورد بررسی در حیطه های توفیق طلبی و ریسک پذیری روحیه کارآفرینی از روحیه کارآفرینی بالاتر از میانگین برخوردار بودند و این مساله می تواند زمینه ای مساعد برای اجرا و پیشبرد برنامه های مربوط به توسعه و آموزش های کارآفرینی ایجاد نماید.

زمینه و هدف : آموزش بالینی جزء اصلی در آموزش پرستاری است که در آن دانشجویان مهارت های پرستاری را آموخته و حرفه ای می شوند. هدف مطالعه حاضر شناسایی چالش های آموزش بالینی بر اساس مطالعات انجام شده در ایران و ارایه راه کارهای مناسب می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر به شیوه مروری و از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی قابل دسترس شامل Magiran ، Google scholar،SID،Science Direct،Proquest،CINAHL،PubMed در محدوده ده سال اخیر (1394-1384) انجام شد که 27 مقاله معیارهای مورد نیاز برای بررسی را داشته و در مورد مشکلات و چالش های موجود در آموزش بالینی پرستاری ایران بحث کرده بودند.یافته ها : آموزش بالینی از مربی، دانشجو، پرسنل و مدیریت تشکیل شده است که هریک از آنها در امر آموزش بالینی موثر است، از چالش های موجود می توان به وجود ضعف های علمی و عملی و احساسی عاطفی در مربیان بالینی، دانش و انگیزه پایین دانشجویان، کمبود امکانات رفاهی و تجهیزات در بالین، همکاری و رفتار نامناسب پرسنل بیمارستان با مربی و دانشجو و ضعف مدیریت و برنامه ریزی و نبود هماهنگی بین بخشی اشاره کرد.نتیجه گیری: برای داشتن پرستاران حرفه ای و توانمند نیاز به آموزش بالینی قوی انکارناپذیر است. برای داشتن آموزش بالینی قوی بایستی مربیان بالین توانمند، دانشجویان قوی و با انگیزه، پرسنل بیمارستانی متعهد و دلسوز با مدیریت قوی داشت که از این میان با توجه به کمبود امکانات و نوع نگاه به پرستاری، برای قدم اول وجود مربیان بالینی قوی، مهم تر به نظر میرسد.

زمینه و هدف : هنگامی که دانشگاهی می خواهد به سمت کارآفرینی حرکت کند، باید فرهنگ کل دانشگاه به فضای کارآفرینانه تبدیل شود. بر اساس اهمیت فرهنگ کارآفرینانه و عوارض شناخته شده آن و بنا بر گزارشاتی که از نامطلوب بودن آن در بعضی دانشگاه ها ارایه شده است، مطالعه حاضر با هدف بررسی شکاف میان ادراکات و انتظارات اعضای هیات علمی از توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام گرفت.روش بررسی : این مطالعه توصیفی-مقطعی است. جامعه آماری تمامی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 205 عضو هیات علمی در خردادماه 1395 انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه توسعه فرهنگ کارآفرینی با ضریب آلفای کرونباخ 0.71 بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی گروه های هم بسته با کمک نرم افزار SPSS21 استفاده شد.یافته ها : میانگین ادراکات از توسعه فرهنگ کارآفرینی و هر سه مولفه آن (عامل مدیریتی، عامل انسانی-روان شناختی و جهت گیری های استراتژیک) از میانگین انتظارات اعضای هیات علمی پایین تر بود (P>0.05). هم چنین بین ادراکات و انتظارات اعضای هیات علمی از توسعه فرهنگ کارآفرینی بر حسب جنسیت تفاوت معنی داری وجود نداشت (P<0.05).نتیجه گیری: بین وضع موجود و مطلوب توسعه فرهنگ کارآفرینی شکاف معنی داری وجود دارد و برای کاهش این شکاف، مدیران عالی دانشگاه باید به عوامل موثر در توسعه فرهنگ کارآفرینی یعنی عامل مدیریتی، عامل انسانی-روان شناختی و جهت گیری های استراتژیک توجه بیشتری داشته باشند.