فیزیولوژی ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی)
سال:1391 | دوره:4 | شماره:16 |تعداد مقالات:10

هدف از تحقیق حاضر مقایسه تاثیر مصرف حاد مکمل های ریبوز و کراتین بر عملکرد بی هوازی پس از فعالیت های شدید مکرر در کشتی گیران نخبه بود. بدین منظور 10 نفر از کشتی گیران نخبه شهر تهران با میانگین سن (3±22 سال) و شاخص توده بدن (3±23 کیلوگرم بر مترمربع) داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. تحقیق از نوع نیمه تجربی و به صورت دوسوکور متقاطع انجام شد. در این تحقیق آزمودنی ها در سه جلسه، 4مرحله فعالیت شدید را با فاصله 15 دقیقه استراحت غیرفعال در آزمایشگاه انجام دادند. هر مرحله شامل 3 آزمون وینگیت پا با دوچرخه کارسنج مونارک و 3 آزمون وینگیت دست با کارسنج دستی مونارک به صورت متناوب و با استراحت فعال 1 دقیقه ای بین هر آزمون بود. یک ساعت قبل از انجام کلیه مراحل آزمون و پس از پایان مرحله دوم آزمون، آزمودنی ها مکمل ریبوز یا کراتین (به میزان 0.1 گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن) یا دارونما (طعم دهنده بی اثر آسپارتان) مصرف کردند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (4×3) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد اوج توان بی هوازی در جلسه مصرف مکمل ریبوز و نیز در جلسه مصرف مکمل کراتین به نسبت جلسه مصرف دارونما به صورت معنی داری بالاتر بود (P=0.002). همچنین میانگین توان بی هوازی در جلسات مصرف ریبوز و کراتین به نسبت جلسه مصرف دارونما، به صورت معنی داری بالاتر بود (P=0.004). از طرفی نتایج حاکی از عدم تفاوت در شاخص خستگی بین جلسه کراتین، ریبوز و دارونما در تحقیق بود (P=0.77). به طور کلی به نظر می رسد مصرف حاد مکمل ریبوز و کراتین هر کدام به تنهایی می توانند عملکرد بی هوازی را در فعالیت های شدید تکراری (همانند فعالیت مورد استفاده در تحقیق حاضر) بهبود بخشند، اگرچه احتمالا بر تاخیر خستگی تاثیر معنی داری ندارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ریتم های مختلف موسیقی بر پاسخ های متابولیکی در مراحل فعالیت ورزشی پیشرونده بود. بدین منظور 17مرد غیر ورزشکار سالم، با میانگین و انحراف استاندارد 19.76±0.97 سال (سن)، 176±6.72 سانتی متر (قد)، 68.5±5.95 کیلوگرم (وزن)، به صورت داوطلبانه و به روش تعادل مقابل در مطالعه حاضر شرکت کردند. این افراد در سه مرحله متوالی بدون موسیقی، با موسیقی ریتم تند و با موسیقی ریتم کند، با استفاده از آزمون بروس تا واماندگی به فعالیت پرداختند. متغیرها در دقایق 3، 6 و 9 اندازه گیری شد. نتایج مطالعه نشان داد گوش دادن به موسیقی حین فعالیت پیشرونده تاثیر معنی داری بر شاخص درک فشار در مرحله سوم آزمون (P<0.05)، نسبت تبادل تنفسی در همه مراحل آزمون، تفاوت اکسیژن خون سرخرگی- سیاهرگی در مراحل اول و دوم آزمون و زمان رسیدن به آستانه بی هوازی دارد (P<0.05). اما تغییر معنی داری در اکسیداسیون چربی در هیچ یک از مراحل آزمون مشاهده نشد (P<0.05). مطالعه حاضر نشان داد گوش دادن به موسیقی حین فعالیت از طریق بهبود درک فشار و افزایش آستانه بی هوازی موجب افزایش کارایی دستگاه متابولیکی می شود.

خستگی جسمی ناشی از کار بدنی به ویژه فعالیت های ورزشی می تواند بسیاری از اجزا و عملکردهای دستگاه ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد. سیستم ایمنی به شدت به استرس فیزیولوژیکی و روانی حساس است. بنابراین می توان از برخی شاخص های ایمنی و هورمونی به عنوان شاخص استرس تمرین ورزشی استفاده کرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین غلظت IL-6، کورتیزول و تستوتسترون و علائم بیش تمرینی پس از یک دوره تمرین کوتاه مدت شدید در ورزشکاران نخبه بود. بدین منظور، از میان 28 نفر از زنان جودوکار نخبه، 7 جودوکار عضو تیم ملی اعزامی به مسابقات آسیایی به صورت هدفمند و در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. آزمودنی ها پیش و پس از برنامه تمرینی پرسشنامه بیش تمرینی را تکمیل کردند. پیش و پس از دوره تمرین خونگیری انجام شد. تمرینات با شدت 80-95% MHR در بعدازظهر روز اول، و صبح و بعدازظهر روزهای دوم، سوم و چهارم انجام شد. IL-6، کورتیزول و تستوسترون به روش الایزا اندازه گیری و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 تحلیل شدند (P<0.05). در مطالعه حاضر یک دوره کوتاه مدت تمرین شدید موجب افزایش معنادار غلظت کورتیزول شد (P<0.05)، اما تفاوت معناداری در سطوح IL-6، تستوسترون و T/C ایجاد نکرد (P>0.05). تجزیه و تحلیل کمی پرسشنامه علائم بیش تمرینی را در هیچ کدام از آزمودنی ها نشان نداد. همچنین ارتباط معناداری بین بیش تمرینی و هیچ کدام از شاخص های اندازه گیری شده وجود نداشت (P>0.05). اگرچه IL-6 احتمالا فاکتور اصلی توسعه بیش تمرینی است، با این وجود به نظر می رسد استفاده از نشانگرهای هورمونی نشانه معتبری برای پیش بینی بیش تمرینی نیست و مطالعات بیشتری برای اثبات این تئوری لازم است.

هدف پ‍ژوهش حاضر بررسی و مقایسه تاثیر حاد یک وهله فعالیت ورزشی هوازی زیربیشینه بر پلاکت ها و دستگاه انعقادی خون در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بود. بدین منظور، 15 جودوکار مرد با میانگین سنی 24.9±1.37 سال و 15 مرد غیرورزشکار با میانگین سنی 25.6±1.34 سال، یک فعالیت ورزشی زیربیشینه را با 70 درصد اکسیژن مصرفی بیشینه روی چرخ کارسنج، به مدت 30 دقیقه اجرا کردند. نمونه های خونی برای اندازه گیری زمان پروترومبین (PT)، زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده (aPTT)، فیبرینوژن و تعداد پلاکت ها(PC) قبل، بلافاصله بعد از فعالیت و بعد از 30 دقیقه بازگشت به حالت اولیه جمع آوری شد. فیبرینوژن و PC بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی در گروه ورزشکار (به ترتیب، %19 و %18.9؛ p£0.001) و غیرورزشکار (به ترتیب، %19.5 و %24.1؛ p£0.001) افزایش یافت و بعد از دوره بازیافت تنها در گروه غیرورزشکار در همان حالت باقی ماند (به ترتیب، %14.7؛ p£0.001 و %13.2؛ p£0.05). به دنبال اجرای فعالیت ورزشی PT و aPTT در گروه ورزشکار (به ترتیب، %-1.9؛ p£0.05 و %-12.3؛ p£0.01) و غیرورزشکار (به ترتیب، %-3.6 و %12-؛ p£0.001) کاهش یافت و بعد از دوره بازیافت در گروه ورزشکار (بترتیب، %-1.6؛ p£0.05 و %-7.3؛ p£0.01) و غیرورزشکار (بترتیب، %-2.2 و %-10.8؛ p£0.001) حفظ شد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت، 30 دقیقه فعالیت ورزشی زیربیشینه منجر به افزایش تعداد پلاکت ها و تحریک دستگاه انعقادی خون می شود. این اثر در آزمودنی های غیرورزشکار در مقایسه با آزمودنی های ورزشکار بیشتر است. همچنین، سطوح تغییریافته این متغیرها در طول دوره بازیافت در آزمودنی های ورزشکار سریع تر به مقادیر پایه نزدیک می شوند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر قند خوراکی بر سطح AgRP و گلیکوژن لنفوسیت در کشتی گیران بود. 16 کشتی گیر به طور تصادفی به 2گروه آب و قند تقسیم شدند. آزمودنی ها فعالیت مقاومتی (WBTCE) را انجام دادند و بلافاصله بعد از نمونه گیری دوم خون، مایعات مورد نظر به گروه ها داده شد. داده ها با روش آماری آنالیز واریانس (اندازه گیری مکرر) و آزمون تعقیبی مناسب (LSD) آنالیز شد. (p<0.05) سطوح AgRP لنفوسیت که در هر 2 گروه بعد از فعالیت افزایش معنی داری یافته بود، در دوره 90 دقیقه بعد از فعالیت در گروه قندی کاهش معنی داری داشت. همچنین، سطح گلیکوژن لنفوسیت که بعد از فعالیت در هر 2 گروه کاهش معنی داری یافته بود، فقط در گروه آب کاهش معنی داری داشت. یافته ها نشان داد قند خوراکی غلظت AgRP افزایش یافته ناشی از WBTCE را در لنفوسیت کاهش داد. احتمال دارد کاهش AgRP به افزایش گلیکوژن مربوط بوده باشد و نقش لنفوسیت به عنوان یک منبع محیطی کوچکی از ترشح AgRP به داخل گردش خون توصیف شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر هشت هفته برنامه تمرین ترکیبی منتخب بر قدرت عضلانی و عملکرد حرکتی زنان مبتلا به MS بود. پس از مطالعات مقدماتی، 20 بیمار زن مبتلا به MS با میانگین سنی (34.55±4.78 سال)، وزن (63.56±8.00 کیلوگرم)، معیار ناتوانی (2.94±1.54) و شاخص توده بدن (24.24±2.84 کیلوگرم/مترمربع) داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. آنها به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. پیش و پس از تمرینات، آزمودنی ها آزمون های پرس سینه، پرس پا، بازکننده زانو و پارویی برای تعیین قدرت عضلانی و همچنین آزمون های زمان 10 متر راه رفتن، زمان برخاستن و رفتن و آزمون پله برای ازیابی عملکرد حرکتی را اجرا کردند. اعضای گروه تجربی علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده، در برنامه هشت هفته ای تمرین ترکیبی (شامل 20 دقیقه گرم کردن عمومی بدن، 15 دقیقه تمرینات ایروبیک با شدت 50-70% حداکثر ضربان قلب، 15 دقیقه تمرینات با وزنه اندام فوقانی و تحتانی با شدت 50-70%1-RM (تمرین با دستگاه بدنسازی)، 10 دقیقه سرد کردن بدن)، هفته ای سه جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه شرکت کردند. اما اعضای گروه کنترل فقط داروهای تجویز شده را مصرف نمودند. برای تحلیل استنباطی متغیرهای تحقیق از آنالیز واریانس عاملی استفاده شد. کلیه عملیات آماری توسط نرم افزار SPSS16 و سطح معناداری آزمون ها (P<0.05) در نظر گرفته شد. با توجه به نتایج، میانگین پرس سینه گروه تجربی پس از انجام هشت هفته تمرین ترکیبی منتخب افزایش معنی داری نداشت (P>0.05). اما میانگین پرس پا، بازکننده های زانو و پارویی نشسته گروه تجربی پس از تمرین نسبت به پیش از تمرین افزایش معنی داری داشت (P<0.05). آزمون بالا رفتن از پله در گروه تجربی پس از انجام هشت هفته تمرین، افزایش معنی داری مشاهده شد (P<0.05). اما کاهش در آزمون زمان 10 متر راه رفتن و آزمون زمان برخاستن و رفتن از نظر آماری معنی داری نبود (P>0.05). با توجه به نتایج این پژوهش می توان اظهار داشت برنامه تمرین ترکیبی می تواند سبب افزایش قدرت عضلانی و بهبود عملکرد حرکتی زنان مبتلا به MS شود. اجرای این گونه برنامه های تمرین ترکیبی به این بیماران توصیه می شود.

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر 7 روز مصرف مکمل کراتین مونوهیدرات بر پراکسیداسیون لیپید پس از فعالیت هوازی تا سر حد خستگی در کشتی گیران جوان بود. 31 کشتی گیر جوان (سن 19.52±2.75 سال؛ وزن 79.24±16.13 کیلوگرم؛ قد 173±6.49 سانتی متر؛ درصد چربی بدن 16.37±5.92) به صورت داوطلبانه در این پژوهش دو سو کور کنترل شده دارونما شرکت کردند و به صورت تصادفی به دو گروه دارونما (n=16، روزانه 4 دوز 5 گرمی مالتودکسترین) و کراتین (n=15، روزانه 4 دوز 5 گرمی کراتین مونوهیدرات) تقسیم شدند. قبل و پس از مصرف مکمل، آزمودنی ها فعالیت هوازی تا سر حد خستگی بر روی ارگومتر را انجام دادند. نمونه های ادرار در قبل، بعد و 24 ساعت بعد از فعالیت به منظور تعیین پراکسیداسیون لیپید جمع آوری شدند. افزایش غیرمعنی دار اندکی در پراکسیداسیون لیپید به مقدار 0.43 درصد در گروه کراتین و 3.06 درصد در گروه دارونما پس از فعالیت مشاهده شد (P>0.05). افزایش معنی دار 3.71 درصدی در وزن بدن، افزایش 4.04 درصدی در توده بدون چربی، و افزایش 3.9 و 4.28 درصدی در مایع درون و برون سلولی مشاهده شد (P<0.05). یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین مونوهیدرات بدون تاثیر بر پراکسیداسیون لیپید ناشی از فعالیت هوازی وامانده ساز، منجر به بهبود ترکیب بدن کشتی گیران گردید.

هدف از این تحقیق بررسی پاسخ برخی از فاکتورهای مرتبط با بیش تمرینی طی دوره آماده سازی و رقابت در بازیکنان نخبه والیبال بود. آزمودنی های مورد مطالعه از گروه تجربی، 12 بازیکن مرد نخبه والیبال (سن 25.8±6.5، قد 191±8.2 سانتیمتر، و وزن 88.2±8.2 کیلوگرم) حاضر در لیگ برتر و گروه کنترل، 12 مرد غیرفعال (سن 23.7±3.7، قد 180.2±7.7 سانتیمتر، و وزن 74.6±12.1 کیلوگرم) تشکیل شده بودند. گروه تجربی به مدت 8 هفته تمرینات آماده سازی شامل تمرینات استقامتی و قدرتی همراه با تمرینات مهارتی والیبال و یک دوره مسابقات لیگ برتر والیبال به همراه تمرینات حفظ آمادگی را انجام دادند. در حالی که گروه کنترل فعالیت بدنی منظم نداشتند. به منظور اندازه گیری تغییرات هورمون ها (ACTH، تستوسترون، کورتیزول، نسبت تستوستورن و کورتیزول) و اوج توان آزمودنی ها در سه مرحله، قبل از شروع تمرینات، پس از 8 هفته تمرینات آماده-سازی و در پایان نیم فصل به آزمایشگاه دعوت شده و در حالت ناشتا 8 سی سی خون از ورید بازویی آنها گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد مقادیر ACTH، تستوسترون، کورتیزول، نسبت تستوستورن به کورتیزول در بازیکنان والیبال در سه نوبت اندازه گیری تغییرات معنی داری نداشتند و میزان آنها تفاوت معنی دار با گروه کنترل نداشت. در گروه تجربی تنها مقادیر اوج توان در مرحله دوم آزمون نسبت به مراحل اول افزایش معنی داری را نشان داد (P<0.05). در مرحله سوم نسبت به مرحله اول افزایش یافت ولی معنی دار نبود. بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گیری کرد در طول مرحله آماده-سازی و مسابقات رسمی در لیگ ایران عوامل نشان دهنده بیش تمرینی تغییری نکردند. احتمالا به دلیل پروتکل تمرینی مناسب، برگشت به حالت اولیه و سازگاری با شرایط تمرینی و مسابقات این نتیجه حاصل شده است.

هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین تغییرات امتیاز اشتها و سطوح در گردش لپتین و گرلین اسیله شده متعاقب یک دوره تمرین قدرتی در مردان چاق بود. در یک کارآزمایی نیمه تجربی، 21 مرد جوان چاق بطور تصادفی به دو گروه تمرین قدرتی (10 نفر، 26.7±3.3 سال، 96.1±5.5 کیلوگرم، 31.2±2.9 درصد چربی، 32.6±2.8 کیلوگرم بر متر مربع) و کنترل (11 نفر، 28.1±3.7 سال، 95.7±5.7 کیلوگرم، 30.9±3.2 درصد چربی، 32.1±3.7 کیلوگرم بر مترمربع) تقسیم شدند. ویژگی های عمومی آزمودنی ها، سطوح در گردش لپتین و گرلین اسیله شده (با بکارگیری کیت های الایزا) و امتیاز اشتها (با استفاده از پرسشنامه اشتهای انجمن تغذیه) قبل و پس از دوره تمرین اندازه گیری شد. پروتکل تمرین قدرتی شامل دوازده هفته تمرین با وزنه (3 جلسه تمرین در هفته، ده ایستگاه، 3 نوبت 12-8 تکرار در هر ایستگاه، شدت 80-60 درصد یک تکرار بیشینه، میزان استراحت بین نوبت ها 1 دقیقه و بین ایستگاه ها 2 دقیقه، مدت زمان تمرین اصلی حدود 60 دقیقه در هر جلسه) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با بکارگیری نرم افزار آماری SPSS-16 و با استفاده از آزمون های t همبسته و مستقل و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. سطح معنی داری p<0.05 در نظر گرفته شد. تمرین قدرتی غلظت لپتین سرم را کاهش (8.0±4.1 در مقابل 6.1±3.6 نانوگرم بر میلی لیتر) و غلظت گرلین اسیله شده پلاسما (15.1±4.6 در مقابل 18.6±2.8 پیکوگرم بر میلی لیتر) و امتیاز اشتها (30.4±1.7 در مقابل 32.3±2.2) را افزایش داد (به ترتیب P=0.025، P=0.039، P=0.042). همچنین، تغییرات اشتها در گروه تمرین با تغییرات غلظت لپتین سرم بطور معکوس (r=-0.59، P=0.013) و با تغییرات غلظت گرلین آسیله شده پلاسما بطور مستقیم (r=+0.61، P=0.013) همبسته بود. اجرای تمرین قدرتی به مدت دوازده هفته سطوح لپتین سرم را کاهش، اما غلظت گرلین آسیله شده پلاسما را افزایش داد. این تغییرات، با بهبود اشتها همراه است. همچنین، به نظر می رسد تغییرات حاصله در امتیاز اشتها متعاقب تمرین با تغییرات سطوح لپتین و گرلین اسیله شده رابطه (به ترتیب معکوس و مستقیم) داشته باشد.

هدف این پژوهش،‏ مطالعة اثریک دوره تمرین قدرتی با دو الگوی باردهی متفاوت (هرمی دوگانه و پلکانی معکوس) بر برخی قابلیت های فیزیولوژیک کشتی گیران جوان بود.به همین منظور 22 نفر از کشتی گیران شهرستان رشت که حداقل 6 ماه سابقه تمرین کشتی داشتند، (سن 17.30±2.42 سال، قد 170.41±6.14 سانتی متر، وزن 72.29±13.18 کیلوگرم،شاخص توده بدنی 24.89±1.06 کیلوگرم بر مترمربع و چربی بدن 12.36±7.39 درصد) به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنی ها به صورت تصادفی به سه گروه تمرینی با الگوی هرمی دوگانه (7 نفر)، الگوی پلکانی معکوس (7 نفر) و گروه کنترل (8 نفر) تقسیم شدند. قدرت، استقامت عضلانی، حجم عضلانی، توان بی هوازی و ترکیب بدنی کشتی گیران، قبل و بعد از هشت هفته تمرین اندازه گیری شد. پس از اطمینان از طبیعی بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کلموگراف-اسمیرنف، نتایج آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی و همچنین آزمون t مستقل نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه تمرینی در قدرت و استقامت عضلانی، حجم عضلانی و ترکیب بدنی وجود ندارد (p>0.05)؛ ولی بین آنها و گروه کنترل تفاوت معنی داری دیده شد. ارزیابی برون ده توان، نشان داد بین گروه های پلکانی معکوس و هرمی دوگانه، پلکانی معکوس و کنترل اختلاف معنی داری وجود ندارد (p>0.05)؛ اما اختلاف بین گروه کنترل و هرمی دوگانه معنی دار بود (p<0.05). نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند دو برنامه متفاوت تمرین مقاومتی استفاده شده، نتایج مشابهی در ایجاد حداکثر قدرت و حجم عضلانی ایجاد می کند. اما برای افزایش استقامت عضلانی، الگوی باردهی پلکانی معکوس و برای افزایش توان پاها، الگوی باردهی هرمی دوگانه مناسب تر است.