توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1393 | دوره:8 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

با توجه به تامین آب کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری دکتر شهید بهشتی از طریق رودخانه سفیدرود و امکان آلودگی آب مورد استفاده کارگاه به فلزات سنگین از طریق پساب ها و زهاب های کشاورزی، اندازه گیری غلظت فلزات سنگین روی، مس، کادمیوم و سرب آب در مراحل مختلف تکثیر و پرورش انجام شد. بررسی غلظت فلزات سنگین (مس، روی، کادمیوم و سرب) درآب در مراحل مختلف تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری در کارگاه شهید بهشتی انجام شد. نمونه های آب از استخر مادر (ورودی و خروجی)، استخر کورانسکی، سالن انکوباسیون، حوضچه های و نیرو، استخرهای خاکی پرورشی و در محل رهاکرد بچه ماهیان (مصب رودخانه) جمع آوری گردید. غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب با استفاده از روش جذب اتمی اندازه گیری شد. در بین 4 فلز سنگین عنصر روی با غلظت 36.0±3.6ppb بالاترین غلظت را درآب ورودی استخر مادر داشته است و کمترین مقدار به دست آمده برای این عنصر 0.98±0.26ppb بوده است. اما حداکثر و حداقل غلظت فلز مس به ترتیب 10.5±1.18ppb و0.65±0.26ppb ، سرب 1.19±9.33 و .15±0.01ppb و کادمیوم در مراحل مختلف نمونه برداری 0.116±0.019ppb و 0.016±0.003 ppb ثبت گردید. اگرچه نتایج حاصل بیانگر وجود فلزات سنگین در آب مجتمع شهید بهشتی می باشد، اما این بررسی نشان دادکه مقدار غلظت های آن ها پائین تر از حد مجاز برای این آلاینده ها در آب کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری بوده است.

در این مطالعه، ضمن بررسی امکان جایگزینی کنجاله کلزا و گیاه دریایی سارگاسوم به جای منابع پروتئینی جیره، درصد بهینه آن ها نیز در مرحله پرواربندی میگوی پاسفید غربی تعیین گردید. بدین منظور میگوهای با متوسط وزن اولیه 0.3±6.2 گرم به روش استاندارد از جاسک به مرکز تحقیقات شیلاتی چابهار منتقل و بعد از یک هفته سازش، به مدت 8 هفته با 8 تیمار غذایی همگی حاوی 33 درصد پروتئین (ایزونیتروژن) و 3450 کیلو کالری بر 100 گرم وزن خشک غذا (ایزوکالری) شامل تیمار شاهد یا غذای پایه (فاقد کنجاله کانولا و آرد گیاه دریایی سارگاسوم) و 4 تیمار با سطوح 25، 50 و 75 و 100 درصد پودر کنجاله کانولا و 3 تیمار با سطوح 5، 10 و 15% آرد سارگاسوم، به جای منابع پروتئین جیره، هر یک با 3 تکرار مورد تغذیه قرار گرفتند. میگوها به طور تصادفی به 24 تانک پلاستیکی 300 لیتری (10 میگو در هر تانک) معرفی و 4 وعده در شبانه روز در ساعات 8، 16، 12 و 20، در آب با میانگین درجه حرارت 0.60±29.60 درجه سانتی گراد و شوری 0.8±33 گرم در لیتر تغذیه گردیدند. در ابتدای دوره پرورش، تغذیه روزانه بر اساس 3% وزن بدن محاسبه و با سیفون نمودن مواد غذایی کف تانک ها و حد سیری مشخص گردید و در فواصل زمانی 10 روزه نیز ضمن تعیین درصد بازماندگی و زیست سنجی، حد سیری مرحله به مرحله مشخص و اعمال گردید. در انتهای دوره پرورش زیست سنجی کلیه نمونه ها انچام و از هر تکرار 3 عدد میگو صید و به منظور رنگ سنجی، تعیین میزان کلسترول و آنالیز لاشه به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد جایگزینی 100 درصد کنجاله کانولا به جای آرد ماهی و 15% آرد گیاه سارگاسوم به جای منابع پروتئینی بدون تاثیر منفی بر عملکرد رشد و بازماندگی میگوهای آزمایشی امکانپذیر است، حال آنکه جیره های حاوی گیاه دریایی و به خصوص 15% ( (P<0.05توانستند رنگ میگو را به سمت صورتی تغییر داده، از میزان کلسترول آن بکاهند (P<0.05). در آنالیز لاشه مشخص گردید که سطح پروتئین لاشه در گروه شاهد با اختلاف معنی دار از بقیه تیمارها بالاتراست حال آنکه بین تیمارهای اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (P>0.05). جیره های کانولا بر تغییر رنگ و میزان کلسترول میگو تاثیر آماری نداشتند (P>0.05).

به منظور تعیین سطح مطلوب پروتئین و چربی جیره بر عملکرد رشد هیبرید ماهی ماش ماده × سفید نر (Aspius aspius ♀ × Rutilus frisii ♂)، شش جیره آزمایشی شامل سه سطح پروتئین (30، 35 و 40 درصد) و دو سطح چربی (10 و 15 درصد) طراحی گردید. در مطالعه حاضر، 252 عدد ماهی با وزن اولیه 0.38±31.22 گرم (میانگین ± خطای معیار) در 18 تانک با حجم 400 لیتر توزیع شده و سه بار در روز به مدت 60 روز تغذیه شدند. نتایج نشان دادکه عملکرد رشد و ضریب تبدیل غذا به طور معنی داری تحت تاثیر محتوای پروتئین جیره قرار گرفت به طوری که با افزایش پروتئین از 30 به 35 درصد، شاخص های رشد به طور معنی داری افزایش یافته و سپس با افزایش پروتئین تا سطح 40 درصد کاهش یافت (P<0.05). عملکرد رشد تحت تاثیر چربی جیره قرار نگرفت (P>0.05). بیشترین میزان شاخص وضعیت در ماهیان تغذیه شده با سطح 35 درصد پروتئین و 15 درصد چربی مشاهده شد. بازده پروتئین با افزایش پروتئین جیره کاهش یافته به طوری که در هر سطح چربی کم ترین میزان بازده پروتئینی در تیمار 40 درصد پروتئین مشاهده شد (P<0.05). با افزایش چربی جیره بازده چربی به طور معنی داری کاهش پیدا کرد (P<0.05). به طور کلی، نتایج نشان داد که جیره حاوی 35 درصد پروتئین و 15 درصد چربی برای رشد مطلوب ماهی ماس در محدوده وزنی مطالعه شده مناسب می باشد.

این تحقیق به منظور بررسی توسعه سلول های کلراید در بافت آبشش گروه های مختلف وزنی بچه ماهی سفید (Rutilus frisii) در ایستگاه تحقیقاتی تغذیه و غذای زنده آبزیان واقع در غازیان بندرانزلی انجام شد. بچه ماهیان با میانگین وزنی 0.5، 1 و 2.5 گرمی به صورت تصادفی انتخاب شدند و در 3 گروه آب دریای خزر با شوری 11 در هزار، آب 7 در هزار (شرایط مصبی) و آب شیرین (با سه تکرار در هر گروه) در مدت 10 روز، قرار گرفتند. جهت بررسی ساختار میکروسکوپی بافت آبشش در تیمارهای مختلف، از نمونه های بافتی به وسیله روش بافت شناسی کلاسیک و رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین لام تهیه شد. بررسی فراوانی و محل آنزیم Na+-K+- ATPase و تعیین موقعیت سلول های کلراید با روش ایمونوهیستوشیمی به انجام رسید. در تصاویر بافت شناسی، سلول های کلراید در ناحیه پایه تیغه های ثانویه، روی تیغه ها و بین آن ها به وضوح دیده شدند. نتایج شمارش سلول های کلراید در آبشش بچه ماهیان سفید نشان داد که در هر میلی متر مربع از سطح بافت آبششی ماهیان 0.5، 1 و 2.5 گرمی به ترتیب 9000، 10000-9000 و 12060-10070 سلول کلراید وجود دارد. در نتیجه مطابق با تحقیق حاضر، به نظر می رسد بچه ماهیان 0.5 گرمی دارای قابلیت سازگاری با آب نواحی مصبی و آب دریای خزر را نداشته و کاملا سازگاری به آب شیرین دارد. بر اساس مطالعات، به نظر می رسد بچه ماهیان 1 تا 3 گرمی قابلیت تحمل و سازگاری با نواحی مصبی و نواحی از دریا با شوری 7 تا 8 در هزار دارند که افزایش وزن تاثیر بمراتب بهتری را خواهد داشت یعنی ترجیحا وزن 2.5 تا 3 گرم جهت این کار مناسب تر می باشد.

این پژوهش به منظور ارزیابی تاثیر پری بیوتیک تجاری بایونیک یست سل وال بر شاخص های رشد، تغذیه، نرخ بازماندگی و فلور باکتریایی دستگاه گوارش بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان در قالب طرح کاملا تصادفی شامل سطوح 0، 1، 2 و 3 گرم پری بیوتیک در هر کیلوگرم جیره پایه در 4 تیمار انجام شد. بچه ماهیان با میانگین وزنی 1±12 گرم به مدت 60 روز با جیره های آزمایشی تا حد سیری تغذیه شدند. پارامترهای اندازه گیری شده شامل معیارهای رشد (افزایش وزن، نرخ رشد ویژه و شاخص وضعیت)، شاخص های تغذیه ای (ضریب تبدیل غذایی و میزان کارایی پروتئین) و تعداد کل باکتری ها و تعداد باکتری های لاکتوباسیلوس بود. نتایج حاصل حاکی از افزایش معنی دار نرخ رشد ویژه، درصد افزایش وزن بدن، شاخص وضعیت و میزان کارایی پروتئین در تیمارهای تغذیه شده با بایونیک یست سل وال بود (P<0.05). ضریب تبدیل غذایی نیز در تیمارهای تغذیه شده با پری بیوتیک مذکور نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت، که این اختلاف بین تیمار 2 گرم پری بیوتیک و شاهد معنی دار بود (P<0.05). در انتهای دوره پرورش تفاوت معنی داری در میزان بازماندگی مشاهده نگردید (P>0.05). نتایج نشان داد سطوح مختلف پری بیوتیک بایونیک یست سل وال تعداد باکتری های لاکتوباسیلوس روده را به طور معنی داری افزایش داد، در حالی که تعداد کل باکتری ها ثابت ماند. این پری بیوتیک می تواند مکمل مناسبی برای جیره غذایی قزل آلای رنگین کمان باشد و مقدار بهینه استفاده از آن در جیره بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان 2 گرم در هر کیلوگرم غذا پیشنهاد می گردد.

ترکیبات کریستاله آلومینوسیلیکاتی زئولیت با ساختارهای حفره ای شکل خود می تواند یون های هیدراته آب و سایر کاتیون ها را جذب و حرکت آزادانه شان را در منشورهای سه بعدی SIO2 وALO4  بر اساس ظرفیت تبادل یونی بهبود بخشد. سایز بسیار ریز این حفرات (در حد 5 آنگستروم) همراه با ساختارها ی کلوئیدی شان به صورت محلول سوسپانسیون سطح تماس بیشتری با محیط بیرون داشته و نانو نقره نسبت به سایر محلول های نانویی پایدارتر بوده، بهترین بازده را از نظر ویژگی های ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدقارچی بر محیط پرورش آبزیان جای می گذارد. بنابراین پژوهش حاضر با توجه به مطالعه اندک مصرف خوراکی این ماده در جیره غذایی ماهی با هدف بررسی اثر مصرف خوراکی نانوزئولیت نقره در جیره غذایی قزل آلا ی رنگین کمان با وزن اولیه (0.5±5)گرم و طول (0.7±6) سانتی متر در 9 آکواریوم به ابعاد 180×120×70 سانتی متر بر روی شاخص های نرخ رشد روزانه و ویژه، ضریب تبدیل غذا، ضریب چاقی، بازده مصرف پروتئین، درصد بقاء و کیفیت لاشه در سه تیمار آزمایشی صفر، دو و چهارصد نانوزئولیت در ترکیب با غذای تجاری بیومار و تهیه پلت هایی به ابعاد ابعاد 1.5 و 1.9 میلی متر به مدت 40 روز صورت گرفت. در خاتمه بررسی آماری نتایج تیمارهای مورد بررسی نشان داد؛ بین تیمار شاهد و تیمارحاوی دو درصد نانوسیلور زئولیت از نظرشاخص های افزایش وزن روزانه (ADG) و ضریب چاقی (CF) اختلاف معنی داری وجود داشته (P<0.05) (P<0.05) و در خصوص بازماندگی نیز چنین رابطه ای بین گروه کنترل و تیمار حاوی چهار درصد نانو سیلورزئولیت در جیره برقراراست. همچنین بین تیمارهای دوم و سوم از نظر شاخص بازده مصرف پروتئین نیز چنین اختلافی دیده می شود (P<0.05)؛ حال آنکه در سایر شاخص ها بین تیمارهای مورد آزمایش و گروه شاهد اختلاف بسیار معنی داری دیده می شود (P<0.05). همچنین نتایج بررسی کیفیت لاشه حداقل چربی و حداکثر پروتئین را در وزن 5-15 گرم برای تیمار شاهد نشان داده است. حال آنکه برای وزن های بالاتر بهترین کیفیت لاشه را تیمار حاوی 4% نانوسیلور زئولیت کسب کرده است. در مجموع نتایج بیانگر این مساله است که عدم مصرف چنین ترکیب نانوتکنولوژیکی در جیره غذایی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان مطلوب است.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر کاربرد گیاه جعفری (Petroselinum sativum)، به عنوان مکمل رشد با توجه به خواص آن، در جیره غذایی ماهی کوی (Cyprinus carpio) بر پارامترهای رشد، ضریب تبدیل غذایی و میزان بقا است. در این بررسی تعداد 180 عدد ماهی کوی با میانگین وزن 0.22±0.93 گرم با جیره های غذایی به ترتیب حاوی 0.1، 0.25، 0.5 و 1 درصد جعفری، تغذیه شدند و گروه شاهد (C)، با جیره فاقد جعفری تغذیه گردیدند. نتایج نشان دادند که ماهیان تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی جعفری در شاخص های رشد، تغذیه ای و بقا نسبت به گروه شاهد در شرایط بهتری بودند، به طوری که بیشترین افزایش وزن (0.16±2.36 گرم)، افزایش طول (0.76±2.83 سانتیمتر)، میزان رشد ویژه وزنی (0.18±3.93)، میزان رشد ویژه طولی (0.79±4.72) و کمترین ضریب تبدیل غذایی (0.19±1.34) و همچنین بیشترین میزان درصد رشد روزانه0.29) ±(3.9 مربوط به تیمار 0.5 درصد جعفری در جیره پایه مشاهده شد، به طوری که این تفاوت ها درحد معنی داری با گروه شاهد بودند (P<0.05). بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که استفاده از 0.5 درصد پودر گیاه جعفری در جیره غذای ماهی کوی می تواند به عنوان مکمل رشد استفاده گردد.

هدف کلی این پژوهش بررسی سطح کاربرد فناوری های نوین آبزی پروری در بین پرورش دهندگان ماهیان سردآبی استان گیلان است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی و به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت پذیرفته است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه 170 مدیر واحدهای پرورش ماهیان سردآبی استان گیلان در سال 1392، تشکیل می دادند که 97 نفر از پرورش دهندگان در دسترس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای تکمیل پرسشنامه ها انتخاب گردیدند. روایی محتوایی و ظاهری ابزار پژوهش توسط متخصصان سازمان شیلات استان گیلان به دست آمد. جهت تامین اعتبار پرسشنامه ها از ضریب اعتبار آلفا کرونباخ استفاده گردید که مقدار 0.70 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل همبستگی و تحلیل های مقایسه ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که 86.6 درصد از آبزی پروران حداقل از یکی از فناوری های آبزی پروری استفاده می کنند. نتایج آزمون های t وF  نشان داد که متغیرهایی چون میزان تحصیلات، منبع تامین آب، ظرفیت مزرعه، تحصیلات و بهره مندی از تسهیلات بانکی تاثیر معنی داری بر استفاده از فناوری های آبزی پروری دارند. میزان استفاده از فناوری های هواده، بیوتکنولوژی و مهندسی سازه بیشترین استفاده و فناوری های فیل تر فیزیکی، ساخت غذا و ضدعفونی UV کم ترین استفاده را درمیان آبزی پروران گیلانی داشته است. همچنین هیچ استفاده ای از دستگاه های غذادهی و تمیزکننده های اتوماتیک در بین نمونه مورد مطالعه مشاهده نشده است. نتایج بررسی سطوح استفاده از فناوری ها نشان داد که اکثر پرورش دهندگان (57.1 درصد) در سطح پذیرش متوسط بوده اند و از 5 تا 10 فناوری در واحد تولیدی خود استفاده می کردند.

این مطالعه با هدف بررسی امکان سازگاری و نگهداری ماهی سیچلاید ایرانی (Iranocichla hormuzensis) در شرایط اسارت طراحی گردید. دراین بررسی تعداد 63 عدد سیچلاید ایرانی از محل زیست طبیعی آن ها واقع در رودخانه سیاهو (حد فاصل شهر بندر عباس تا حاجی آباد) صید گردیده و سپس به منظور سازگاری به محل اجرای پروژه (ایستگاه تحقیقات فناوری های نوین شیلاتی- خجیر وابسته به موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور) منتقل گردیدند. این ماهیان جهت سازگاری با شرایط محیطی در قالب گله های 5-7 تایی در آکواریوم های تعبیه شده به ابعاد استاندارد جهت پرورش ماهیان آکواریومی (به طول 100 سانتی متر با عرض و ارتفاع 40 سانتی متر بر روی قفسه های فلزی در سه طبقه) نگهداری شدند. در طی مدت نگهداری دو ماهه کلیه پارامترهای محیطی اندازه گیری شده و در حد استاندارد تعبیه و کنترل گردیدند. غذا دهی به صورت دستی به میزان 3% درصد توده زنده انجام شد. در این مرحله رفتارهای تولید مثلی و بروز علایم و صفات ثانویه جنسی از قبیل پر رنگ شدن رنگدانه ها به صورت هفتگی به خصوص در جنس نر مشاهده شد. نتایج نشان دادند این گونه ماهی زینتی بومی کشور قابلیت سازگاری با شرایط اسارت را داشته و طی دوره نگهداری به خوبی در آکواریوم زیست می نماید.