پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1394 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

در گذشته آموزش در رشته های علوم پزشکی به طور رایج از طریق کلاس های عملی و تئوری انجام می گرفت و مواد کمک آموزشی شامل کتاب ها و مجلات علمی بود.

مقدمه: آینده نگری به عنوان یک ویژگی بر روی جهت گیری هدف و عملکرد تحصیلی دانشجویان تاثیرگذار است و دانشگاه ها در پرورش و توسعه این خصیصه در دانشجویان نقش تعیین کننده ای دارند. لذا هدف پژوهش حاضر تعیین ارتباط بین آینده نگری و عملکرد تحصیلی با لحاظ نمودن نقش میانجی جهت گیری هدف انجام شد.روش ها: روش پژوهش توصیفی - تحلیلی از نوع همبستگی بود که بر روی 197 نفر از دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال تحصیلی 94-93 انجام شد. ابزارهای این پژوهش شامل دو پرسشنامه سنجش آینده نگری و جهت گیری هدف بود. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آلفای کرونباخ برای مولفه آینده نگری به صورت کلی (0.72) و مولفه جهت گیری هدف (0.74) مورد تایید قرار گرفت. بر این اساس پرسشنامه بین نمونه توزیع و داده ها از روش تحلیل مسیر بر اساس مراحل بارون و کنی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آینده نگری دانشجویان به نحو مثبت و معنی داری عملکرد تحصیلی آنان را پیش بینی می کند (p<0.0001، F=6.240). مولفه های آینده نگری اثر معنی داری بر جهت گیری هدف عملکرد گرایش دارند (p<0.001، F=4.787). همچنین مولفه های جهت گیری هدف عملکرد گرایش (p<0.001، b=0.33) و جهت گیری هدف تسلط گرایش (p<0.001، b=0.37) به نحو مثبت و معنی داری عملکرد تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کرد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، آینده نگری و داشتن نگرش مثبت نسبت به آینده نقش مهمی در جهت گیری هدف فرد دارد، زیرا انگیزه ای که از نگرش به آینده در فرد ایجاد می گردد به معنای پیش بینی اهدف آینده در زمان حاضر خواهد بود، و طبیعتا تلاش فرد را در کسب عملکرد بالا و به دنبال آن ارتقاء تحصیلی افزایش می یابد.

مقدمه: یادگیری الکترونیکی به عنوان یکی از انواع یادگیری خودمحور، یکی از پدیده های دنیای مدرن است که در عصر اطلاعات و در جامعه مبتنی بر دانش پا به عرصه وجود گذاشته است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر نرم افزار آموزشی طراحی شده در مورد نحوه عملکرد فرد اسکراب و سیار در اتاق عمل، بر یادگیری مهارت های عملی دانشجویان اتاق عمل انجام گرفت.روش ها: این مطالعه نیمه تجربی، به روش سرشماری بر روی 60 دانشجوی ترم اول رشته کارشناسی اتاق عمل شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، در سال های 1391 و 1392 به روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه کنترل (آموزش سنتی) و مداخله (آموزش سنتی به همراه نرم افزار) تقسیم شدند. اثربخشی نرم افزار آموزشی طراحی شده از طریق آزمون عملی و با استفاده از چک لیست مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و آزمون t و t زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس نتایج، در آزمون عملی اول (قبل از مداخله) میانگین نمرات دانشجویان در گروه مداخله و کنترل تفاوت آماری معنی داری را نشان نداد، اما در میانگین نمرات آزمون عملی دوم (بعد از مداخله) در دانشجویان گروه مداخله اختلاف معنی داری مشاهده شد (P=0.002).نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که استفاده از نرم افزارهای آموزشی علاوه بر اینکه بر یادگیری دانشجویان موثر است، نمرات آن ها را در آزمون عملی به میزان چشم گیری افزایش داده است.

مقدمه: سلامت روان پرستاران در کیفیت ارائه خدمات به بیماران موثر است و فرسودگی شغلی از شایع ترین مشکلات این حوزه می باشد. این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه سلامت روان و فرسودگی شغلی در دو بیمارستان شفا و حشمت رشت انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی بر روی 183 پرستار بیمارستان های روانپزشکی شفا و قلب حشمت رشت به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام گرفت. ابزار سنجش پرسشنامه دموگرافیک، سلامت عمومی و فرسودگی شغلی مازلاک بود. دو گروه توسط آزمون مانوا باهم مقایسه شدند. داده ها با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد بین میانگین متغیر فرسودگی شغلی (P=0.000، F=18.881) و سلامت روان (P=0.000، F=9.940) پرستاران شفا با حشمت تفاوت معنی داری وجود دارد و نمرات مولفه های خستگی هیجانی، کاهش احساس کفایت و درگیری در پرستاران شفا کمتر از پرستاران حشمت، ولی احساس کفایت پرستاران حشمت بالاتر از پرستاران شفا بود. در حوزه سلامت روان نیز نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد میانگین متغیر دوگروه (F=9.940) در سطح 0.001 معنی دار بود. مولفه های علائم جسمانی، اضطرابی و افسردگی پرستاران شفا پایین تر از پرستاران حشمت بوده اما سطح کارکرد اجتماعی پرستاران حشمت بالاتر از پرستاران شفا بود.نتیجه گیری: هر چند میزان فرسودگی شغلی و سلامت روان پرستاران در این دو مرکز کم بود، اما به دلیل حساسیت موضوع، این امر نیازمند توجه بیشتری است.

مقدمه: اساتید محور اصلی تعلیم و تربیت هستند که دلسوزانه فعالیت می کنند تا مطلبی را به نحو احسن و قابل فهم به فراگیران منتقل کنند. بدیهی است که در این مسیر مهم ترین فعالیت، مدیریت و اداره کلاس و ایجاد رفتار مطلوب در سایه ارتباط خوب و موثر با دانشجو می باشد. این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت مدیریت کلاس اساتید دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از دیدگاه دانشجویان انجام گرفت.روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی - مقطعی و جامعه آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند (1100 نفر) بودند، که با توجه به جدول کرجسی و مورگان 283 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته سبک های مدیریت کلاس دارای 30 سوال پنج گزینه ای و 3 سه خرده مقیاس (تعاملی، مداخله گر، و غیرمداخله گر) بود. روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ 0.86 تایید گردید. داده ها بوسیله نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های t مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه در سطح معنی داری p<0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بر اساس نتایج 179 نفر 63.3 درصد دانشجوی دختر و 104 نفر 36.7 درصد دانشجوی پسر بودند. نتایج نشان داد که بیشتر اساتید به ترتیب از سبک مدیریت کلاس تعاملی، سبک مداخله گر و سبک غیر مداخله گر استفاده می کردند. بین سبک مدیریت کلاس مداخله گر (p=0.0001، t=5.48)، سبک تعاملی (p=0.0001، t=3.27) و سبک غیرمداخله گر (p=0.0001، t=4.56) اساتید با جنسیت و بین سبک مدیریت کلاس تعاملی (p=0.004، f=2.89) و غیر مداخله گر (p=0.048، f=1.99) با رشته تحصیلی تفاوت معنی داری وجود داشت، اما بین سبک مدیریت کلاس مداخله گر با رشته تحصیلی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سبک مدیریت کلاس غالب اساتید دانشگاه از نوع تعاملی است. بنابراین در جهت افزایش توانمندی اساتید در کلاس داری، برگزاری کارگاه چگونگی مدیریت کلاس و روابط موثر با دانشجو پیشنهاد می گردد.

مقدمه: آموزش پزشکی به عنوان یک سیستم آموزشی پویا می تواند تحت تاثیر آموخته های دانش آموزان پیش از ورود به دانشگاه قرار گیرد. ارزیابی آموزشی به عنوان ابزاری برای بررسی کیفیت سیستم های آموزشی استفاده می شود. هدف از این مطالعه تعیین اثر معدل دیپلم بر روند تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل بود.روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی - تحلیلی است که بر روی 6 دوره تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل طی سال های 90-1385 انجام گردید. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای در مورد مشخصات دموگرافیک، معدل دیپلم، و معدل دروس تخصصی، معدل دروس علوم پایه، نمره آزمون جامع علوم پایه هر یک از دانشجویان اخذ و با استفاده از تست های آماری t-test با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: از 387 دانشجوی پزشکی واجد شرایط 229 نفر (59.17 درصد) دختر و 262 نفر (68.8 درصد) بومی بودند. بررسی ها نشان داد میانگین معدل دیپلم با میانگین نمرات 12 درس اختصاصی رابطه معنی داری داشته است (p=0.001). همچنین با وجود همخوانی بین معدل دیپلم با معدل علوم پایه و امتحان جامع، ارتباط معنی داری بین معدل ها مشاهده نشد. اما بین معدل علوم پایه و امتحان جامع ارتباط معنی داری وجود داشت (p£0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که وضعیت تحصیلی دانشجو در طی دوره دبیرستان نقش مهمی در روند تحصیلی شان دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد معدل دیپلم به عنوان یک فاکتور تاثیرگذار در انتخاب دانشجویان پزشکی در نظر گرفته شود.

مقدمه: پیشرفت تحصیلی دانشجویان از جمله مسائل مهم در نظام آموزش عالی می باشد، که تحقق آن متاثر از عوامل مختلفی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و سبک های دلبستگی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقطعی بود که بر روی 285 نفر از دانشجویان پسر ساکن در خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 94-93 انجام شد. نمونه ها به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های روا و پایای سبک های دلبستگی بزرگسالان هازان و شیور (Hazan and Shaver) و مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون (Connor and Davidson) بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چند متغیره از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که پیشرفت تحصیلی با سبک دلبستگی ایمن (r=0.34) و تاب آوری (r=0.42) همبستگی مثبت و معنی دار و در مقابل با سبک دلبستگی اجتنابی (r=-0.21) و سبک دلبستگی اضطرابی (r=-0.25) همبستگی منفی و معنی دار داشتند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای پیش بین به طور معنی دار قادر به تبیین 0.22 از واریانس پیشرفت تحصیلی در دانشجویان بودند.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق بیانگر اهمیت متغیرهای سبک دلبستگی و تاب آوری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی در دانشجویان بود.

مقدمه: پلاک میکروبی دندان به عنوان عامل اصلی در پاتوژنز بیماری های پریودنتال شناخته شده است. پیشگیری اولیه و آموزش به عنوان اثرگذارترین ابزار در کاهش بیماری دندان و پریودنتال و بهبود بهداشت دهان در نظر گرفته می شود. هدف این مطالعه تعیین تاثیر روش آموزش بهداشت دهان و دندان توسط دانشجوی استاندارد شده بر میزان پلاک دندانی بود.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 62 بیمار مراجعه کننده بطورتصادفی به دو گروه مورد: آموزش عملی بهداشت دهان و دندان توسط یک دانشجوی استاندارد شده (31 نفر) و گروه شاهد: آموزش چهره به چهره (31 نفر) تقسیم شدند. نمایه پلاک که در واقع نمایه بررسی کارکرد بیماران بود، توسط فرد معاینه کننده و بر پایه نمایه پلاک O'Leary اندازه گیری شده و میزان شاخص پلاک بیماران، قبل و بعد از آموزش ثبت گردید. جهت استاندارد سازی دانشجو، تیمی تشکیل و پس از سه جلسه یک ساعته دانشجویان تعلیم عملی دیده و نحوه اجرای دانشجو توسط اعضای تیم مورد ارزشیابی و بازخورد لازم ارائه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده-های مرتبط با شاخص پلاک از آزمون های توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: کاهش 25.62 درصد شاخص پلاک در بیماران گروه مورد یا آموزش توسط دانشجوی استاندارد شده و کاهش 15.13 درصد در بیماران گروه شاهد یا آموزش چهره به چهره متعاقب آموزش مشاهده شد و نیز اختلاف معنی داری بین میانگین شاخص کاهش پلاک در هر دو گروه مورد و شاهد پس از آموزش وجود داشت (p=0.0001).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تربیت دانشجوی استاندارد شده به دلیل شبیه ساز شده یک استاد مجرب، می تواند نقش بسزایی در کاهش پلاک دندانی و روش مناسبی جهت آموزش نکات مراقبتی به بیماران داشته باشد.

مقدمه: با توجه به اهمیت برنامه های آموزش مداوم برای پزشکان و این که برگزاری برنامه های بازآموزی برای پزشکان و بروزرسانی اطلاعات پزشکی آنان یکی از مهم ترین وظایف دفتر آموزش مداوم دانشگاه است، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی برنامه های آموزش مداوم برگزار شده توسط دانشگاه علوم پزشکی گلستان درسال 1390 از دیدگاه پزشکان عمومی، به منظور رفع نقایص و تقویت نقاط قوت آن ها انجام گرفت.روش ها: این پژوهش توصیفی - مقطعی با همکاری پزشکان عمومی شرکت کننده درپنج برنامه مدون که در نیمه دوم سال 1390 توسط آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی گلستان، برگزار گردید، انجام شد. نمونه گیری به روش سرشماری و ابزار انجام پژوهش پرسشنامه مورد استفاده اداره کل آموزش مداوم بود. پرسشنامه از دو بخش مشخصات دموگرافیک و زمینه ای و 10 سوال در مورد برنامه های اجراشده که بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت تنظیم شده بود. پرسشنامه ها بین تمامی پزشکان شرکت کننده در برنامه ها توزیع شد، 333 پرسشنامه تکمیل شد. نتایج حاصل با استفاده از نرم افزار آماری SPSS بر مبنای آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 40±6.2 و میانگین سابقه طبابت آنان 13±5.9 بود. میزان پاسخگویی به پرسشنامه ها نیز 83 درصد اعلام شد. در این مطالعه 62.7 درصد از شرکت کنندگان، متناسب بودن محتوای برنامه ها با نیازهای شغلی شان را زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کردند. 91.3 درصد از شرکت کنندگان موفقیت برنامه از نظر ارائه مطالب جدید علمی را متوسط و به بالا عنوان کردند در حالی که 62.3 درصد آن ها مشارکت فعال در بحث ها (پرسش و پاسخ - بحث و برگزاری پانل) را متوسط به پایین بیان کردند.نتیجه گیری: بیشتر شرکت کنندگان در برنامه های آموزش مداوم، از محتوای برنامه ها از نظر مطالب جدید علمی و متناسب بودن آن ها با نیازهای شغلی شان، رضایت داشتند. پیشنهاد می شود جهت هرچه موثرتر واقع شدن برنامه های آموزشی در انتخاب شیوه های آموزشی اصول یادگیری بزرگسالان (آندراگوژی) در نظر گرفته شود.