میراث و گردشگری
سال:1396 | دوره:2 | شماره:7 |تعداد مقالات:8

طبق برآورد مک کینزی، شرکت دیلیت و برخی افراد و شرکت های معتبر دیگر، ارزش صنعت گردشگری پزشکی در سال 2012 بیش از صد میلیارد دلار بوده است. این نوع از گردشگری که جز گردشگری با علایق خاص محسوب می شود، کمترین مضرات و بیشترین منافع را برای مقصد گردشگری دارا بوده است. این نوع از گردشگری با ویژگی های خاصه ی کنونی پدیده ای جدید در ایران قلمداد می شود. ازآنجایی که شروع هر کاری بسیار مهم و منابع محدود است و این مطالعه بر آن است تا استان های مستعد در خدمات پزشکی-درمانی را ارزیابی کند. بر اساس داده های موثق و در دسترس و بی مقیاس سازی آن به وسیله ی شاخص ناموزون موریس و در نهایت میانگین گیری از آن ها، این مسئله ارزیابی شد. نتایج موجود نشان داد که دَه استان برتر در حوزه ی گردشگری پزشکی از لحاظ امکانات و خدمات پزشکی و درمانی، استان های تهران، خراسان رضوی، گیلان، فارس، آذربایجان غربی، گلستان، خوزستان، آذربایجان شرقی و اصفهان است. به طور کلی باید گفت که کشور زیرساخت لازم برای توسعه ی گردشگری پزشکی را ندارد و در صورت توسعه ی آن به همین منوال موجود، زیرساخت ها و منابع کشور دچار تهدید می شود.

امروزه با توجه به اهمیت همه جانبه ای که پایداری به عنوانِ پارادایم حاکم در موضوع توسعه به دست آورده، پرداختن به توسعه ی پایدار روستایی امری ضروری است. صنعت گردشگری یکی از شاخص های اصلی و مؤثر در اقتصاد جهانی و ملی به شمار می رود، چنانچه بعد از جنگ جهانی دوم از رشد بسیاری برخوردار شده است. از گردشگری به عنوانِ یکی از راهکارهای مهم، هامل اصلی محرک برای بازسازی و توسعه ی اجتماعی و اقتصادی یادشده است. شرایط جغرافیایی و آب وهوایی مناسب، صنایع دستی ازجمله ویژگی هایی است که به توسعه ی گردشگری روستایی در ایران کمک می کند. توسعه ی گردشگری می تواند اثرات و پیامدهای مثبت و منفی، اقتصادی و اجتماعی و اشتغال و درآمد را در پی داشته باشد. دست یابی به این امر نیازمند تدوین و به کارگیری الگوی راهبردی مناسب، از سوی برنامه ریزان و مدیران گردشگری است. ازآنجاکه روستای طبس دارای توان و پتانسیل های بالقوه است هرساله تعداد زیادی از گردشگران را به خود جذب می کند. در پژوهش حاضر، مطالعه از نوع استنادی، کتابخانه ای و بررسی های میدانی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی و نهادی صورت گرفته و از روش تحقیق تحلیل محتوا به کمک مدل برنامه ریزی استراتژیک swot استفاده شده است و سپس فرایندبرنامه ریزی، مشخص و راهکارهای پیشنهادی نیز ارائه کند. نتایج گویای این است که با توجه به این موضوع که سطح آسیب پذیری روستاها به دلیل توسعه ی گردشگری بسیار بالاست، برنامه ریزی و مدیریت در امر گردشگری با توجه به محدود بودن فرصت ها و بالابودن نقاط ضعف امری ضروری است.

گردشگری خوراک می تواند یک ابزار کلیدی در توسعه تصویر مثبت از یک کشور در سطح بین المللی باشد و از آن جایی که خوراک و یک فرهنگ محلی مظهر و بیان کننده ویژگی ها و شخصیت آن است، می تواند به ابزاری برای ساخت برند گردشگری خوراک در مقاصد تبدیل شود. پژوهش حاضر بر آن است که ضمن بررسی عوامل مؤثر در ساخت و مدیریت برند گردشگری خوراک به بررسی فرصت های حاصل از ساخت و مدیریت برند گردشگری خوراک بپردازد. ازآنجا که نوع پژوهش، توصیفی-تحلیلی و روش تجزیه و تحلیل داده ها، کیفی و شامل یک فرم مصاحبه است، درنتیجه با استفاده از کدگذاری باز و محوری به تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آن پرداخته شده است. با توجه به پژوهش های انجام شده و نظرخواهی از خبرگان (مسئولان، متخصصان و کارشناسان گردشگری)، نتایج نشان می دهد عواملی مانند تنوع غذایی، بازاریابی، مدیریت شهری، تنوع فرهنگی و نشاط و سرزندگی شهری از عوامل مؤثر در ساخت و مدیریت برند گردشگری خوراک در شهر رشت است و فرصت های اقتصادی از مهم ترین فرصت های حاصل از ساخت و مدیریت برند مؤثر شناخته شد.

به دلیل پیچیدگی های روزافزون و کاهش توان مدیریت برنامه ریزی و سیاست گذاری و از مهم ترین مباحث مربوط به توسعه و مدیریت برنامه ریزی گردشگری تمرکز زدایی و خودمدیریتی و منطقه مداری است. مقاله سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که چگونه ستون های اصلی دولت محلی با فراهم آوردن منابع لازم و پتانسیل خود می توانند مدیریت و برنامه ریزی گردشگری را صورت دهند و روند برنامه ریزی و سیاست گذاری و توسعه را نیز تسریع کنند؟ در واقع ستون های اصلی با رابطه مشترک خود و فراهم آوردن منابعی روند مدیریت و توسعه را تسریع نموده بنابراین شهرداری منابع و امکانات فنی را فراهم نموده، شوراهای محلی منبع جامعه ی مدنی (شامل دارایی های اجتماعی و فرهنگی) بوده، بخش خصوصی منابع مدیریتی و روش های بهره وری کارآمد را فراهم نموده و سازمان های مردم نهاد، نهادهای برخاسته از مردم که منبع توانمند سازی شهروندان برای مسئولیت پذیری محلی هستند. بر این اساس مقاله فوق با گردآوری داده های لازم به توصیف، تجزیه، تحلیل و استنباط داده های گردآوری شده می پردازد، تا به میزان تأثیر متغیرهای پژوهش پی ببرد و نیز سعی شده آثار با ارزشی که در رابطه با موضوع مقاله هست مورداستفاده و بهره برداری قرار دهد.

صنعت گردشگری به دلیل مزایای ویژه ای که از جهات گوناگون برای جامعه ی میزبان گردشگران دارد امروزه از اهمیت بسیاری برخوردار شده و توجه اغلب دولت ها و ملت ها را به خود جلب کرده است. صنعت گردشگری از جنبه های گوناگون قابل طبقه بندی است که گردشگری فرهنگی یکی از مهم ترین گونه های آن محسوب شده و عامل عرضه فرهنگ و تعامل فرهنگی بین ملل و جوامع گوناگون است؛ لذا بهره برداری صحیح از این تعامل فرهنگی می تواند زمینه های تقویت هویت و فرهنگ ملت ها را فراهم کند. کشور ایران به لحاظ فرهنگی و تاریخی دارای سابقه غنی و پرباری است و در حوزه فرهنگ و مؤلفه های فرهنگی از مزیت ها و ویژگی های لازم در خصوص گردشگری فرهنگی برخوردار است؛ بنابراین در این پژوهش ضمن تشریح مبانی نظری مربوطه به دنبال تبیین ارتباط گردشگری فرهنگی با پایداری هویت فرهنگی هستیم. این پژوهش از نوع تحقیقات بنیادی است که به روش توصیفی صورت پذیرفته است و ابزار گردآوری داده ها مطالعات اسنادی و کتابخانه ای است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ایران در حوزه شاخص های هویت فرهنگی و در ابعاد مختلفِ فرهنگی-میراثی، خرده فرهنگ ها، تاریخی-فرهنگی، دینی-مذهبی و. . . از قابلیت های فراوانی برای جذب گردشگر و توسعه ی گردشگری فرهنگی برخوردار است که علاوه بر مزایای اقتصادی قابل توجه برای کشور، می تواند عامل مهمی برای معرفی و نشر فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی در مقیاس بین المللی باشد.

مبلمان شهری یکی از اجزای اصلی فضاهای شهری است، که با حضور آن ها در هر فضایی می توان کیفیت و کارایی فضا را افزایش داد و راحتی و آسایش را برای فضا به خوبی فراهم آورد. مبلمان شهری بخش زیادی از فعالیت ها در شهر را سامان می دهد و باعث بالارفتن کیفیت برخورداری شهروندان از محیط پیرامون و افزایش رفاه و لذت آن ها در خیابان، پارک و عرصه های دیگر شهری می شود. درپژوهش حاضر نقش و جایگاه مبلمان در فضاهای شهری شهر گرگان از دیدگاه شهروندان این شهر مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است رویکرد حاکم براین مطالعه با توجه به موضوع و مؤلفه های موردبررسی ترکیبی از روش های توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است که با تکمیل پرسشنامه در مناطق مختلف شهر گرگان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان شهر گرگان در سال 1395 تشکیل می دهد که تعداد 384 نفر از آن ها با استفاده ازفرمول گوگران انتخاب و پرسش نامه پنج گزینه ای طیف لیکرت به روش تصادفی ساده بین آن ها توزیع شد. پرسشنامه پژوهش، محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط اساتید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ به میزان 85/0تأیید شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون Tتک نمونه ای و کای اسکوئر در محیط نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مبلمان شهری بر زیبا سازی و هویت بخشی فضاهای شهری، سلامت جسمانی و روانی شهروندان و کیفیت بخشی فضاهای شهری تأثیر دارد همچنین بین متغیر های مبلمان شهری و جذب گردشگر در شهر گرگان و نیز بین متغیرهای مبلمان شهری و توسعه ی گردشگری شهری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی طرح گردشگری کشاورزی در بخش شمالی منطقه ی ناژوان اصفهان به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است. پس از انجام مطالعات نظری، تعداد چهار متغیر وابسته استخراج گردیدکه گردآوری اطلاعات درباره ی آن ها با استفاده از سی و نه متغیر مستقل و بر اساس آمیزه ای از مطالعات کتابخانه ای، برداشت های میدانی و پرسشنامه انجام شد؛ همچنین تحلیل داده ها و اطلاعات با استفاده از روش های کمی و کیفی صورت گرفت. نتایج نشان می دهد محدوده ی موردِمطالعه به لحاظ برخورداری از ویژگی های طبیعی غنی بوده و توان ارائه فعالیت های مربوط به کشاورزی و همچنین خدمات لازم را دارا است؛ همچنین توانایی های کشاورزان محدوده ی جهت اجرای طرح در سطح مطلوبی است. این پژوهش به لحاظ بررسی طیف وسیعی از متغیرهای مستقل و همچنین توجه ویژه به نقش کشاورزان در موفقیت طرح، در بین سایر پژوهش های مشابه حائز اهمیت بوده و نتایج نهایی آن حاکی از توانایی بالای محدوده ی جهت اجرای طرح گردشگری کشاورزی است.

یکی از شاخصه ها ی مهم گردشگری که سهم قابل توجهی از فعالیت های گردشگری را به خود اختصاص می دهد گردشگری مذهبی است. گردشگری مذهبی مسافرت زائران به اماکن مهم مذهبی است. این پایان نامه با هدف شناسایی پیامدهای منفی فرهنگی-اجتماعی گردشگری مذهبی در شهر قم به نگارش درآمده است. در این تحقیق برای تحلیل داده ها از روش نظریه ی داده بنیاد استفاده شده است و مراحل جمع آوری اطلاعات و هم چنین تجزیه و تحلیل داده ها کاملا به هم وابسته بوده، تحلیل اولیه داده ها، مبنای جمع آوری داده ها قرار گرفته است. برای کد گذاری باز، از روش تحلیل اسنادی و در دو مرحله کد گذاری محوری و کد گذاری انتخابی استفاده شده است. داده های کدگذاری شده، با داده های دیگر مقایسه شده و بر اساس وجوه مشترک دسته بندی شده است. بر اساس نظرات افراد موردِمطالعه اقدام به بسط مفاهیم و بررسی روابط متغیرها شده است. این تحقیق در رویکرد تفسیری-برساختی و با روش کیفی انجام شده و از روش نظریه سازی داده بنیاد برای اجرای پژوهش و تحلیل داده ها استفاده کرده است. در این تحقیق از 41 نفر از مسوولان، روحانیون، اساتید، کارشناسان صاحب نظر و شهروندان شهر قم اقدام به تکمیل مصاحبه نامه شده است. نتایج بیان گر آن است که ازدیدگاه مصاحبه-شوندگان گردشگری پیامدهای منفی قابل توجهی در شهر قم ندارد و بیشتر واجد اثرات مثبت است. در انتها نیز اقدام به ارائه پیشنهاداتی برای ارتقاء گردشگری مذهبی در شهر قم شده است.