طب جنوب
سال:1381 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک انسان (HSV_1) عامل بروز تبخال در صورت، بویژه اطراف لب ها است که گاهی در دستگاه تناسلی نیز باعث بروز بیماری می شود. این ویروس از عوامل مهم بروز کراتیت و آنسفالیت نیز می باشد. با توجه به وجود شباهت زیاد که بین سکانس نوکلئوتیدهای ژنوم این ویروس و ویروس هرپس انسانی تیپ 2 که عمدتاً در دستگاه تناسلی ایجاد بیماری می نماید، برخی از آنتی ژنهای سطحی این دو ویروس شبیه به هم هستند و در نتیجه باعث بروز واکنشهای متقاطع در آزمایشهای سرم شناسی می شوند. آزمایشها نشان داده اند که قرابت آنتی ژنیکی بین گلیکو پروتئین G این دو ویروس بسیار اندک است و به همین دلیل از این پروتئین می توان به عنوان آنتی ژن ویژه HSV-1 در روشهای سرولوژیک بهره گرفت. در این پژوهش از ناقل pAegG-1 که حامل ژن گلیکو پروتئین gG)G)ویروس هرپس شماره یک انسان بود استفاده شد. پس از تکثیر ناقل در میزبان مربوط، DNA آن استخراج و تخلیص شد. سپس با بهره گیری از هضم آنزیمی توسط آنزیم محدودگر BamHI، ژن gG از ناقل جدا و خالص گردید. در مرحله بعد این ژن در ژنوم یک ناقل ابراز کننده مناسب به نام pTre His2A جایسازی و کلون مورد نیاز تهیه شد. ترانسفورم کردن میزبان مربوطه با این کلون نشان داد که ژن gG در محل صحیح در ناقل ابراز کننده جای سازی شده بود. در آخرین مرحله اقدام به بررسی مسیر ژن جای سازی شده در ناقل ابراز کننده گردید و کلون های حاوی ژن جای سازی شده در مسیر صحیح برای پژوهشهای بعد در راستای تولید پروتئین مربوطه انتخاب، تکثیر و خالص گردید.

مقدمه: مطالعات گذشته نشان داده است که سطح IGF-I سرم در بیماران تالاسمیک پایین تر از افراد نرمال است. IGF-I نقش مهمی در رشد و تشکیل استخوان دارد. در این مطالعه وضعیت IGF-I در بیماران نوجوان تالاسمیک و ارتباط آن با بلوغ و اختلالات تراکم استخوانی بررسی شده است.مواد و روشها: 206 بیمار تالاسمیک و 229 نفر به عنوان گروه شاهد از سن 10 تا 20 سالگی در این مطالعه شرکت کردند. IGF-I سرم توسط رادیوایمونواسی RIA و تراکم استخوان توسط Dual-Energy X-ray Absorptiometry اندازه گیری شد. نتایج: میزان IGF-I سرم، تراکم استخوانی گردن ران و ناحیه فقرات کمری در بیماران تالاسمیک کمتر از گروه شاهد بود (P<0.001). در 27.9% بیماران تالاسمیک، سطح IGF-I سرم، زیر 2 انحراف معیار از میانگین گروه شاهد (هم سن و هم جنس) بود (30.4% در پسرها و 25.3% در دخترها). این کمبود در مراحل تانر I، II و III بیشتر از مراحل IV و V تانر دیده شد (30.8% در مقابل8.7% ، P=0.027). میانگین سطح IGF-I سرم به طور معنی داری در دختران (مرحله تانرI<) بیشتر از دختران (مرحله تانرI=) بود (P=0.013)؛ ولی این قضیه در مورد پسران تالاسمیک صدق نمی کرد. در بیماران تالاسمیک در مقایسه با گروه شاهد،  Z-Score تراکم استخوانی در ناحیه فقرات کمری و استخوان ران به ترتیب در 65.8% و 15.6% موارد کمتر از 2- بود (P<0.05). فراوانی Z-Score<-2 تراکم استخوانی ناحیه فقرات کمری در پسران تالاسمیک بیشتر از دختران تالاسمیک بود (73.3% در مقابل 57.4%، P=0.018) ارتباط مثبتی بین IGF-I SDS و Z-Score تراکم استخوانی ناحیه فقرات کمری در مراحل تانر (r=0.316,p=0.027) IIIو (r=0.519, p=0.027) IVدیده شد؛ چنین ارتباطی در مراحل I و II تانر دیده نشد. نتیجه گیری: بیماران تالاسمیک دارای سطح پایینی از IGF-1 بوده و ارتباط مستقیمی که در مراحل بالای بلوغ بین آن و تراکم استخوان وجود دارد، بیانگر نقش مهم IGF-1 در مینرالیزاسیون استخوان در حضور هورمون های استروئیدی می باشد.

مقدمه: ویتامین D عنصری اساسی جهت تنظیم سطح سرمی کلسیم، فسفر و آلکالن فسفاتاز است. معمولا از تغییرات کلسیم، فسفر و آلکالن فسفاتاز بعنوان معیاری غیر مستقیم برای تشخیص کمبود ویتامین D استفاده می شود. مطالعه فعلی به بررسی وضعیت پارامترهای بیوشیمیایی مذکور در درجات مختلف کمبود ویتامین D می پردازد. مواد و روشها: در این مطالعه 1210 نفر از افراد 69-20 ساله شهر تهران بطور تصادفی انتخاب شدند. ابتدا سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین D، کلسیم، فسفر، آلکالن فسفاتاز و PTH اندازه گیری شد. سپس وضعیت پارامترهای بیوشیمیایی مذکور در درجات مختلف کمبود ویتامین D مقایسه گردید. نتایج: بطور کلی 79.6% افراد مورد مطالعه مبتلا به کمبود ویتامین D بودند (درجات مختلف کمبود ویتامین D: شدید یا گروهI ، متوسط یا گروه II، خفیف یا گروه III). PTH سرم در گروههای III,II,I بطور معنی دار از PTH گروه ویتامین D نرمال (گروه IV) بیشتر بود. کلسیم و فسفر سرم در گروههای I و II بطور معنی داری از گروههای III و IV کمتر بود. آلکالن فسفاتاز سرم در گروههای مختلف کمبود ویتامین D تفاوت معنی دار نداشت. حساسیت وجود حداقل یک اختلال بیوشیمیایی (از سه پارامتر کلسیم، فسفر، آلکالن فسفاتاز) برای تشخیص موارد شدید، متوسط و ضعیف کمبود ویتامین D به ترتیب 24.2%، 13.8% و 6% بود. نتیجه گیری: هنگامی که25 (OH)D سرمی به کمتر از nmol/l 25 می رسد، تاثیرات کمبود ویتامین D بر پارامترهای کلسیم و فسفر آغاز می شود. آزمایشهای بیوشیمی معمول (کلسیم، فسفر، آلکالن فسفاتاز)، از حساسیت کافی برای تشخیص کمبود ویتامین D برخوردار نیستند.

مقدمه: در حال حاضر بیش از 20000 بیمار مبتلا به تالاسمی در ایران شناخته شده است. با افزایش طول عمر این بیماران، مشکلات غددی و اختلالات تراکم استخوانی بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرند. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه تراکم استخوانی و مارکرهای خونی مرتبط با آن در بیماران تالاسمی و افراد سالم می باشد. مواد و روشها: در تعداد 208 بیمار تالاسمیک و 235 نفر شاهد 10 تا 20 ساله ساکن تهران بر اساس سن و جنس به 22 گروه تقسیم شدند. تراکم استخوانی ستون فقرات کمری و استخوان ران توسط دستگاه سنجش تراکم استخوان (DXA) اندازه گیری شد. قد، وزن، وضعیت بلوغ، کلسیم، فسفر، پاراتیروئید هورمون، 25 هیدروکسی ویتامین D و نیز دریافت کلسیم خوراکی بیماران بررسی شد. نتایج: در تمامی 22 گروه، میانگین تراکم استخوان ستون فقرات بیماران تالاسمیک از گروه کنترل کمتر بود ولی در ناحیه استخوان ران این مسئله در گروههای سنی 13، 14، 15، 16، 17، 19 و 20 ساله پسر و 12، 14، 16 و 19 ساله دختر مشاهده شد. بیماران تالاسمیک بطور قابل توجهی، کلسیم کمتری در غذای روزانه خود مصرف می کردند (P<0.05). میزان 25 هیدروکسی ویتامین D در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت ولی سطح پاراتیروئید هورمون در افراد تالاسمیک کمتر بود (p=0.0005) نتیجه گیری: اختلالات تراکم استخوان بویژه در ستون فقرات کمری در نوجوانان تالاسمیک شایع است. ارتباط میان متابولیسم مواد معدنی استخوان و مارکرهای خونی آن بررسی های بیشتری را می طلبد.

مقدمه: تومورهای سلول سنگفرشی شایعترین تومور ناحیه سر و گردن می باشند. بر اساس مرحله بیماری، در درمان این تومورها از پرتو درمانی و یا جراحی استفاده می شود. به منظور بهبود نتایج درمانی، اضافه کردن شیمی درمانی به پرتو درمانی مورد توجه قرار گرفته است. اما کارایی این روش هنوز مورد اختلاف نظر است. هدف از این پژوهش مقایسه پاسخ به درمان و عود تومور بین دو روش پرتو درمانی توام با شیمی درمانی و پرتو درمانی به تنهایی بود. مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی 150 بیمار مبتلا به تومور سلول اسکواموس سر و گردن که به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند انجام شد. یک گروه تحت پرتو درمانی قرار گرفتند (75 بیمار) و گروه دیگر علاوه بر پرتو درمانی، سیس پلاتین (100mg/m2) و 5- فلور و اوراسیل (750mg/m2)، هم دریافت کردند (75 بیمار). شیمی درمانی هر سه هفته یکبار تکرار شد. پرتو درمانی به صورت سنتی (2 گری در هر بار و 5 بار در هفته)، با دوز کلی 70-50 گری داده شد. نتایج: پاسخ اولیه در 69.4% بیماران گروه پرتو درمانی و 85.7% بیماران گروه پرتو درمانی و شیمی درمانی دیده شد (0.031=P). عود تومور (به صورت موضعی، منطقه ای یا متاستاز دور دست) در 46.7% از بیمارانی که تحت پرتو درمانی قرار گرفتند، اتفاق افتاد. در گروه دیگر این میزان، 26.2% بود (0.012=P). میانگین فاصله زمانی بین اتمام درمان و بروز عود در دو گروه به ترتیب، 8.57 ماه و 7.17 ماه بود (0.48=P). نتیجه گیری: اضافه کردن رژیم شیمی درمانی شامل سیس پلاتین و 5- فلورواوراسیل به پرتو درمانی، باعث افزایش میزان پاسخ به درمان و کاهش موارد عود در تومورهای سلول اسکواموس سر و گردن می شود.

مقدمه: استئوپروز یک مشکل شایع سیستم های بهداشتی و به عبارتی یک اپیدمی نهان است. با تشخیص زودرس این بیماری بوسیله سنجش تراکم استخوان می توان با درمان به موقع از عوارض این بیماری بویژه شکستگی ها پیشگیری نمود. در ایران مطالعه جامعی در این زمینه وجود ندارد. لذا این مطالعه جهت بررسی تغییرات تراکم توده استخوان در جمعیت 69-20 ساله ساکن تهران و همچنین تخمین شیوع استئوپروز و استئوپنی در این جامعه طراحی شده است.مواد و روشها: تعداد 553 نفر (34 درصد مرد و 66 درصد زن) بصورت تصادفی از 50 خوشه در سطح شهر تهران انتخاب شدند. سنجش تراکم استخوان به روش DXA انجام شد. از کلیه افراد مورد بررسی معاینات بالینی بعمل آمد و شاخصهای بدنی تعیین گردید و سنجش تراکم استخوان از نواحی ستون فقرات کمری و ران بعمل آمد.نتایج: میانگین تراکم معدنی استخوانها در ستون فقرات کمری و ران در تمام رده های سنی در مردان بالاتر از زنان بود. حداکثر تراکم استخوان در ستون فقرات کمری در مردان و زنان در سنین 20 تا 29 سال بوده و کاهش تراکم از سن 40 سالگی شروع می شود. در سنین 60 تا 69 سال در زنان، 19.6% و در مردان 7.9% از توده استخوانی خود را در ستون فقرات کمری از دست میدهند و در استخوان ران در زنان این مقادیر 18.5% و در مردان 14.6% می باشد. شیوع استئوپروز در این رده سنی در ستون فقرات کمری و استخوان ران به ترتیب 32.4% و 5.9% در زنان و 9.4% و 3.1% در مردان بوده است.نتیجه گیری: حداکثر تراکم استخوان در تمام رده های سنی شهر تهران پایین تر از استاندارد بوده و این در حالی است که سرعت کاهش این تراکم با استاندارد یکسان می باشد، این فرآیند توجیه کننده شیوع استئوپروز و استئوپنی در ساکنین این شهر می باشد.

مقدمه: استئوپروز شایعترین بیماری متابولیک استخوان می باشد که با کاهش توده استخوانی و اشکال در ریزساختار آن و افزایش شیوع شکستگی خودبخود در افراد همراه است. روش DXA تکنیک انتخابی برای اندازه گیری تراکم معدنی استخوان است. با توجه به گران و غیر قابل حمل بودن و استفاده از اشعه یونیزان در این دستگاهها، امروزه QUS (سونوگرافی کمی استخوان)، روشی غیر تهاجمی، ارزان و قابل حمل، به عنوان یک تکنیک جدید و امیدوار کننده در تشخیص و غربالگری استئوپروز مطرح می باشد. هدف از این مطالعه پیدا کردن میزان هم خوانی QUS و DXA در تشخیص استئوپروز می باشد. تا زمینه استفاده گسترده از این روش بعنوان جایگزین در تشخیص و غربالگری پوکی استخوان فراهم شود. مواد و روشها: در این مطالعه 420 خانم منوپوز مورد سنجش تراکم استخوان به روش DXA و QUS قرار گرفتند. سپس میزان ارتباط و همخوانی بین مقادیر خام و T Score پارامترهای هر دو روش تعیین گردید.نتایج: در این مطالعه بر اساس روش DXA، 31.1 درصد افراد در ناحیه مهره های کمر و 13.6 درصد در کل فمور دارای استئوپروز بودند. شیوع استئوپروز (2.5 -Tscore≥ ) با استفاده از روش QUS پاشنه پا 8 درصد بدست آمد. میزان ارتباط بین مقادیر خام پارامترهای QUS و DXA، 0.59-0.34 بود. میزان k برای همخوانی دو روش 0.35-0.29 بود. نتیجه گیری: در این مطالعه یک ارتباط متوسط و نیز یک همخوانی متوسط بین مقادیر دو روش بدست آمد. با توجه به این یافته ها، میزان همخوانی دو دستگاه به گونه ای نیست که بتوان از روش QUS به عنوان جایگزین DXA در تشخیص قطعی استئوپروز استفاده نمود اما شاید بتوان از آن به عنوان یک روش غربالگری مناسب سود جست.

مقدمه: در سال های اخیر، مسئله دخالت ویروس ها و باکتری ها در بروز آترواسکلروز و بالطبع، بیماری عروق کرونر قلبی، مطرح شده است. یکی از عوامل عفونی مورد بحث، هلیکوباکتر پایلوری می باشد. تاکنون نقش هلیکوباکتر پایلوری و سوش CagA+ آن در بروز بیماری های مختلف گوارش به اثبات رسیده است، ولی ارتباط آن با بیماری های قلبی- عروقی در حال بررسی است. روش کار: 100 بیمار که بر اساس یافته های آنژیوگرافی دچار انسداد عروق کرونر بودند، با 90 نفر از افرادی که سابقه بیماری قلبی نداشته و دارای الکتروکاردیوگرام و تست ورزش منفی بودند و از لحاظ سنی و جنسی با گروه بیماران مشابه بودند از لحاظ عوامل خطر ساز عروق کرونر و تیتر آنتی بادی های هلیکوباکتر پایلوری و سوش CagA مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج: تعداد 70 نفر (70 درصد) از گروه بیماران و 65 نفر (72.2 درصد) از گروه شاهد دارای تیتر مثبت برای هلیکوباکتر پایلوری بودند (P>0.05) شیوع عوامل خطر ساز بیماری های عروق کرونر در گروه بیماران با هلیکوباکتر پایلوری مثبت و منفی مشابه بود. تعداد 50 نفر (50 درصد) از گروه بیماران و 51 نفر (56.7 درصد) از گروه کنترل با سوش CagA مثبت عفونی شده بودند (P>0.05)نتیجه گیری: ارتباطی بین عفونت مزمن با هلیکوباکتر پایلوری و همچنین سوش CagA+ و بیماری عروق کرونر وجود ندارد و عفونت مزمن با این باکتری با شیوع عوامل خطر ساز عروق نیز بی ارتباط است.

مقدمه: درمان توأمان تزریق خون و آهن زدایی، باعث افزایش چشمگیر طول عمر بیماران تالاسمی شده است. امروزه عوارضی را در بیماران تالاسمی شاهدیم که پیش از این عمر کوتاه این بیماران اجازه مشاهده آنها را به ما نمی داد. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع برخی از این عوارض در بیماران ایرانی مبتلا به تالاسمی بوده است. مواد و روشها: از 220 بیمار تالاسمی، سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین D، کلسیم، فسفر و پاراتورمون اندازه گیری شد. عملکرد تیروئید با اندازه گیری هورمونهای T3، T4 و TSH بررسی شد. سطح سرمی روی و مس با استفاده از روش flame atomic absorption spectrophotometry تعیین شد. تراکم معدنی استخوان (BMD) با استفاده از روش dual energy x-ray absorptiometry مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان دریافت خوراکی کلسیم، روی و مس با استفاده از پرسشنامه بسامد غذایی محاسبه شد. نتایج: کوتاهی قد در 39.3% بیماران مشاهده شد. هیپوگونادیسم در 22.9% پسران و 12.2% دختران دیده شد. میزان شیوع کم کاری پاراتیروئید و کم کاری اولیه تیروئید در جمعیت مورد مطالعه ما به ترتیب 7.6% و 7.7% بود. 8.7% بیماران مورد مطالعه مبتلا به دیابت ملیتوس بوده و با انسولین درمان می شدند. 13% بیماران بیش از یک اختلال غدد درون ریز داشتند و در این گروه از بیماران میانگین سطح سرمی فریتین  1678±955 µg/lو میانگین سن 1.3±18.4 سال بود. شیوع استئوپروز (پوکی استخوان) و استئوپنی در ناحیه کمری (L1-L4) به ترتیب 50.7% و 39.4% بود. این میزان شیوع در ناحیه استخوان ران برای استئوپروز 10.8% و برای استئوپنی 36.9% بود. سطح سرمی روی در 79.6% و سطح سرمی مس در 68% بیماران پایین تر از حد طبیعی بود. در 37.2% بیماران سطح سرمی 25- هیدروکسی ویتامین D پایین تر از 23 nmol/l بود. نتیجه گیری: شیوع بالای اختلالات متابولیک و غدد درون ریز در بین جمعیت مبتلا به تالاسمی در این مطالعه، بیانگر آن است که باید تحقیقات بیشتری برای بررسی مشکلات این گروه از بیماران در کشورمان انجام شود.

مقدمه: هزینه های اقتصادی بیماریهای قلبی- عروقی در صنعت نفت ایران بالا است و بخش زیادی از بودجه جاری سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت را به خود اختصاص می دهد. این مطالعه به منظور ارزیابی شیوع ازدیاد وزن و چاقی و ارتباط آن با سایر عوامل خطرزای قلبی- عروقی در کارکنان مرد صنعت نفت جزیره خارک طراحی گردید. روش کار: در این مطالعه مقطعی 1255 نفر از کارکنان مرد شرکت پایانه های صادراتی نفت خام و کارخانه پتروشیمی جزیره از لحاظ معیارهای متابولیک آنتروپومتریک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: افزایش BMIو(25Kg/M2≤ ) در 61.3% کارگران مشاهده شد. چاقی احشایی با معیار افزایش دور کمر بیش از 100 سانتیمتر در 32.4% افراد و با معیار نسبت کمر به سرین (WHR) بیش از 0.9 در 73.5% از کارکنان مشاهده شد. شیوع افزایش غلظت کلسترول تام (200mg/dl ≤)، تری گلیسرید (200mg/dl ≤) وLDLو(130mg/dl ≤)به ترتیب 32.7%، 39.5% و 18.5% و شیوع کمبود غلظت( HDL (<40 mg/dl نیز 13.1% بود. بین افزایش BMI با افزایش کلسترول و تری گلیسرید رابطه مستقیم و معنی دار وجود داشت (به ترتیب 0.001= P و 0.0001=P). همچنین بین افزایش دور کمر با افزایش کلسترول و تری گلیسرید رابطه مستقیم وجود داشت که در مورد افزایش کلسترول این رابطه معنی دار بود (به ترتیب 0.02=P و 0.06=P). افزایش دور کمر با افزایش LDL نیز رابطه مستقیم و معنی دار داشت (0.04=P). افزایش WHR ارتباط مستقیم و معنی دار با افزایش تری گلیسرید نشان داد (0.007=P). افزایش BMI، افزایش دور کمر و افزایش WHR همگی ارتباط مستقیم و معنی داری با افزایش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک نشان دادند (در همه موارد (P<0.0001)نتیجه گیری: شیوع زیاد ازدیاد وزن و چاقی و همراهی آن با سایر عوامل خطرزای قلبی- عروقی در کارکنان صنعت نفت جزیره خارک لزوم هدفمند شدن اقدامات پیشگیرانه قلبی- عروقی در کارکنان صنعت نفت را مورد تاکید قرار می دهد.

مقدمه: استئوپروز سبب افزایش شکستگی بویژه در استخوان ران می شود. شناسایی عوامل خطرساز استئوپروز می تواند در سامان استراتژی پیشگیری کننده از طریق کاهش برخورد با این عوامل و همچنین بعنوان یک شاخص پیش بینی کننده در برنامه های غربالگری مطرح باشند. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل خطرساز و بررسی همراهی آنها با استئوپروز می باشد. مواد و روشها: این مطالعه بصورت موردی- شاهدی بر روی 485 خانم یائسه که به واحد سنجش تراکم معدنی مرکز تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. سنجش تراکم معدنی استخوان (BMD) به روش DXA بر روی ستون فقرات کمری و استخوان ران انجام شده است. نتایج: میانگین سن یائسگی در گروه مورد 0.45±46.7 سال و در گروه شاهد 0.35±48.36 سال و میانگین شاخص توده بدنی در گروه مورد 0.31±26 کیلوگرم بر متر مربع و در گروه شاهد 0.25±29.1 کیلوگرم بر متر مربع و میانگین میزان کلسیم دریافتی روزانه در گروه مورد و شاهد به ترتیب 16.24±324.4 میلی گرم در روز در مقابل 1282±392.5 میلی گرم در روز بود که همگی اختلاف معنی داری را نشان می دادند. میانگین سن منارک در گروه مورد و شاهد به ترتیب 0.11±13.81 سال در مقایسه با 0.96±13.62 سال بود (P<0.05). خانه داری، خانه داری حیاط، سابقه خانوادگی استئوپروز و سابقه مصرف کورتون از عوامل خطر ساز دیگر برای استئوپروز بودند. نتیجه گیری: سن یائسگی زیر 45 سال و BMI زیر 25 کیلوگرم بر متر مربع، میزان کم کلسیم دریافتی و سکونت در منزل حیاط دار از مهمترین عوامل خطر استئوپروز برای زنان یائسه تهرانی می باشند.