زمینه مطالعه: ترکیبات آنتی اکسیدان و اسیدهای چرب غیراشباع نقش مهمی در بهبود پاسخ ایمنی و فلور میکروبی روده در جوجه های گوشتی دارند. هدف: هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثرات منابع مختلف آنتی اکسیدان و روغن های کلزا و سویا بر پاسخ های ایمنی هومورال، میکروبیولوژی روده و برخی از فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی بود. روش کار: از 480 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 به صورت آزمایش فاکتوریل 5×2 در قالب طرح کاملاًً تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار (12 جوجه در هر تکرار) به مدت 42 روز استفاده شد. دو فاکتور مورد بررسی شامل منابع مختلف آنتی اکسیدان (اسانس های رزماری، آویشن و مرزه هر کدام در سطح mg/ kg 300 و ویتامین E به میزان mg/ kg 200 و بدون آنتی اکسیدان) و روغن گیاهی (روغن سویا و کلزا به میزان 4 درصد جیره) بودند. خصوصیات ایمنی و جمعیت میکروبی روده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: استفاده از منابع مختلف روغن های کلزا و سویا تأثیری بر تیتر آنتی بادی نداشت (05/0P). همچنین استفاده از جیره های حاوی اسانس های آویشن، رزماری و مرزه سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا سرم خون را افزایش و سطح لیپوپروتئین با چگالی پایین خون را کاهش داد (001/0>P). بعلاوه غلظت های کلسترول و تری گلیسیرید در تیمار بدون آنتی اکسیدان افزایش معنی داری داشت (001/0>P). همچنین نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمارهای حاوی آنتی اکسیدان کاهش معنی داری داشت (05/0>P)، که با پاسخ آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل مطابقت داشت. بعلاوه، نسبت باکتری های اشرشیاکلی به لاکتوباسیل ها، در تیمارهای حاوی اسانس رزماری و آویشن نسبت به تیمار بدون آنتی اکسیدان کاهش معنی داری داشت (05/0>P). نتیجه گیری نهایی: اگرچه استفاده از روغن های کلزا و سویا تأثیر معنی داری بر روی صفات مختلف مورد بررسی نداشت اما افزودن آنتی اکسیدان های تغذیه ای باعث بهبود صفات ایمنی و میکروبیولوژی روده گردید و در میان ترکیبات آنتی اکسیدانی مختلف، استفاده از اسانس های گیاهی نسبت به ویتامین E سبب بهبود معنی دار اغلب صفات مورد بررسی گردید.