مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1404 | دوره:20 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

شماره تابستان 1404 پیش روی شما خوانندگان عزیز است. در این شماره مقالاتی در مورد "برنامه درسی (کوریکولوم دوره) دکترای بالینی پرستاری سلامت روان" توسط باقری و همکاران و نیز " تطابق درمانهای دندانپزشکی اطفال دانشجویان دندانپزشکی یزد با کوریکولوم آموزشی" توسط سالاریان و همکاران منتشر میشود....

مقدمه: دکترای پرستاری بالینی(DNP) Doctor of Nursing Practice استراتژی مؤثر برای آماده سازی پرستاران در پیشرفته ترین سطح پرستاری است. ایالت متحده آمریکا، به عنوان پیشگام در اجرای این برنامه، نقش مؤثری در طراحی و توسعه این برنامه در سایر کشورها دارد. این مطالعه با هدف معرفی برنامه های آموزشی موفق در دوره دکترا پرستاری بالینی سلامت روان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تطبیقی با استفاده از الگوی چهار مرحله ای Beredy در سال 1404 انجام شد. جست وجو در سایت دانشگاه های معتبر و پیشگام ارائه دهنده این برنامه، از جمله دانشگاه های جان هاپکینز، راش، واشنگتن و سان فرانسیسکو آمریکا انجام شد. سپس اجزا و شاخص های مهم برنامه های درسی بر اساس مراحل توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه تحلیل شدند. نتایج: در برنامه آموزشی این چهار دانشکده بر ارزش های بنیادین مانند احترام، صداقت، مسئولیت پذیری و تعالی تأکید شده است. این برنامه ها با محوریت عملکرد مبتنی بر شواهد، پرستارانی تربیت می کنند که توانایی تشخیص و مدیریت اختلالات روانی حاد و مزمن را داشته و در تیم های تخصصی بین رشته ای، خدمات مراقبتی و آموزشی مؤثری به بیماران، خانواده ها و جوامع ارائه می دهند. نتیجه گیری: برنامه دکترای بالینی پرستاری در این چهار دانشکده با هدف تربیت پرستاران متخصص برای ارائه مراقبت های روانپرستاری به بیماران و خانواده هایشان اجرا می شود. با توجه به رشد حرفه پرستاری و تخصصی شدن آن استفاده از تجربیات آموزشی این دانشکده ها می تواند الگویی برای اجرای این برنامه در ایران و سایر کشورها باشد.

مقدمه: فرآیند آموزش زمانی مفید واقع می گردد که طی آموزش و یا پس از آن، اهداف مورد نظر محقق شده و یا نتایج نهایی فراهم گردد. کسب اطلاع در مورد کیفیت برنامه و میزان موفقیت و مفید بودن آموزش مستلزم ارزشیابی است. این مطالعه به منظور بررسی تطابق درمان های اطفال انجام شده توسط دانشجویان دانشکده دندانپزشکی یزد با موارد تعیین شده در کوریکولوم دندانپزشکی در سال 1401 تا 1403 بود. روش بررسی: پس از تهیه چک لیست محقق ساخته بر اساس موارد الزامی کوریکولوم دندانپزشکی و جمع آوری لاگ بوک های آموزشی بخش اطفال واحد های 1و2و3 عملی انجام شده دانشجویان در بخش اطفال توسط دانشجوی سال آخر آموزش دیده بود که تحت نظر متخصص دندانپزشکی اطفال بررسی شد و با آیین نامه آموزشی دندانپزشکی مصوب وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشکی مقایسه شد و میزان تحقق اهداف آموزشی مشخص شد. نتایج: وضعیت تطابق درمان های انجام شده توسط 149 دانشجو در 3 واحد بخش اطفال با کوریکولوم آموزشی از 1173 درمان انجام شده 364 مورد (31%) بود. میزان تطابق درمانها بر حسب نوع سهمیه ورودی، نوع واحد اطفال و نوع درمان انجام شده؛ تفاوت معناداری (05/0p<) داشت ولی جنسیت (617/0 P-value =) رابطه معناداری با میزان تطابق نداشت. نتیجه گیری: میزان تطابق کلی درمان ها نشان داد بخش قابل توجهی از درمان های انجام شده با الزامات کوریکولوم آموزشی همخوانی نداشتند. این مطالعه شکاف های قابل توجهی را در همسویی عملکرد بالینی و اهداف کوریکولوم آموزشی در بخش های کودکان دانشکده دندانپزشکی یزد نشان داد.

مقدمه: آموزش مهارت های تیمی در احیای قلبی ریوی از الزامات اساسی در تربیت پرستاران توانمند است. روش های آموزشی سنتی معمولاً مشارکت فعال، یادگیری عملی و انسجام تیمی را به طور مؤثر پوشش نمی دهند. با توجه به ظرفیت روش های نوین مانند بازی های آموزشی، این مقاله تجربه ای نوین در طراحی و اجرای یک اتاق فرار آموزشی برای آموزش مدیریت تیمی احیای قلبی ریوی را شرح می دهد. روش بررسی: این پژوهش بر اساس الگوی چهار فازی Gordillo شامل طراحی، ساخت، اجرا و ارزشیابی انجام شد. در فاز طراحی، اهداف آموزشی با مصاحبه از خبرگان تعیین شد. در فاز ساخت، معماها با مشارکت گروه کانونی و براساس طبقه بندی بلوم و الگوریتم احیای پایه تدوین گردیدند. در فاز اجرا، بازی به صورت آزمایشی با دانشجویان ترم ششم برگزار شد. در فاز ارزشیابی، رضایت و بازخورد شرکت کنندگان جمع آوری و تحلیل شد. نتایج: در این مطالعه، اهداف یادگیری احیای تیمی در سه حیطه شناختی، روانی-حرکتی و نگرشی تدوین و معماهای اتاق فرار براساس آن طراحی شد. ساختار خطی، تم بحران بیمارستان و استفاده از راهنماهای امتیازدار از ویژگی های کلیدی بودند. اجرای آزمایشی نشان داد بازی قابل اجرا، انگیزه بخش و مؤثر در تقویت همکاری و درک کاربردی مفاهیم است. نتیجه گیری: طراحی گام به گام یک اتاق فرار آموزشی با محوریت مدیریت تیمی احیای قلبی ریوی، نشان داد که این رویکرد می تواند محیطی شبیه سازی شده، تعاملی و هدفمند برای تقویت مهارت های تصمیم گیری سریع، ارتباط مؤثر و نقش پذیری در تیم فراهم آورد. مستندسازی این تجربه، مبنایی عملی برای توسعه آموزش بازی محور در آموزش پرستاری و تیم های بین حرفه ای ارائه می دهد.

مقدمه: با پیشرفت علوم آموزشی، بهره گیری از روش های نوین مانند یادگیری ترکیبی و ابزارهای چندرسانه ای اهمیت فزاینده ای یافته است. پویانمایی های ویدیویی با ساده سازی مفاهیم پیچیده و افزایش تعامل، نقش مهمی در ارتقای انگیزه و مشارکت یادگیرندگان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پویانمایی بر انگیزش یادگیری و درگیری تحصیلی دانشجویان پزشکی در درس فارماکولوژی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 93 دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان صورت گرفت. آموزش به دو شیوه انجام شد: در گروه کنترل از روش سنتی سخنرانی و در گروه مداخله از روش ترکیبی سخنرانی همراه با پویانمایی استفاده گردید. داده ها با پرسشنامه های استاندارد انگیزش یادگیری و درگیری تحصیلی گردآوری شد و برای تکمیل یافته ها، با 10 نفر از دانشجویان گروه مداخله مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. تحلیل داده ها با نرم افزار Stata و آزمون های آماری مناسب شامل تحلیل کوواریانس و تی زوجی انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد میانگین نمره انگیزش یادگیری در گروه مداخله به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (112. 10 در برابر 91. 25). همچنین، درگیری تحصیلی در گروه مداخله افزایش چشمگیری داشت (79. 67 در برابر 54. 31؛ p<0. 001). بررسی ابعاد مختلف نیز نشان داد پویانمایی موجب بهبود توجه، خودباوری، رضایت و درگیری تحصیلی شده است. نتیجه گیری: استفاده از پویانمایی به عنوان ابزاری مؤثر در آموزش فارماکولوژی، می تواند انگیزه و درگیری تحصیلی دانشجویان پزشکی را ارتقا دهد و به بهبود کیفیت آموزش پزشکی کمک کند.

مقدمه: برنامه جامع عدالت، تعالی و بهره وری آموزش علوم پزشکی به عنوان جدیدترین برنامه تحول در نظام آموزش عالی سلامت کشور ایران، در دانشگا ه های علوم پزشکی در حال اجرا می باشد. بدیهی است شناسایی چالش ها و راهکارهای ارتقای برنامه بر روی موفقیت اجرای آن در دانشگاه های علوم پزشکی تاثیر دارد. هدف این مطالعه، شناسایی چالش ها و راهکارهای ارتقای این برنامه در دانشگاه علوم پزشکی اراک می باشد. روش بررسی: مطالعه کیفی حاضر در سال 1403، با مشارکت 17 نفر از مسئولین، کارشناسان و اعضای کارگروه های برنامه جامع عدالت، تعالی و بهره وری آموزش علوم پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شد. این افراد به صورت هدفمند و به روش نمونه گیری معیار برای انجام مصاحبه انتخاب شدند. تحلیل داده های جمع آوری شده به روش تحلیل محتوا صورت پذیرفت. نتایج: پس از تحلیل محتوای مصاحبه های انجام شده، دو درون مایه اصلی، هفت درون مایه فرعی و 20 زیرمقوله بدست آمد. چالش ها و اقدامات موثر در اجرای برنامه، درون مایه های اصلی می باشند. چالش های اجرای برنامه شامل سه دسته مسائل ساختاری، اجرایی و برنامه ای می باشند. جهت ارتقای این برنامه، تعاملات درون سازمانی، افزایش حمایت های مدیریتی، اطلاع رسانی و اقدامات انگیزشی، موثر شناخته شدند.   نتیجه گیری: اجرای بهینه برنامه های تحول و نوآوری آموزش در دانشگاه های علوم پزشکی نیازمند توجه به نقاط قوت و ضعف اجرای آنها در دانشگاه های مختلف می باشد. مدیران و تصمیم گیرندگان در دانشگاه علوم پزشکی اراک، دیگر دانشگاه های علوم پزشکی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می توانند از نتایج این مطالعه برای برنامه ریزی های آینده برنامه های تحول و نوآوری آموزش پزشکی استفاده نمایند.

مقدمه: فرآیند آموزش بالینی به ویژه در رشته های حساسی مانند هوشبری از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. مطالعات نشان می دهند که روش های سنتی آموزش بالینی با چالش های متعددی از جمله کمبود زمان مربیان و استرس بالای دانشجویان مواجه است. در این میان، برنامه های منتورینگ به عنوان یک راهکار مؤثر برای بهبود کیفیت آموزش و کاهش اضطراب دانشجویان مطرح شده اند. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر کیفیت برنامه منتورینگ دانشجویان ارشد بر سطح اضطراب دانشجویان هوشبری در محیط آموزش بالینی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی در سال 1401 روی 52 دانشجوی کارشناسی هوشبری ترم 4 و 6 اجرا شد. برنامه منتورینگ همسال ساختاریافته با حضور 8 منتور آموزش دیده طی شش هفته برگزار شد. ویژگی ها و تعاملات منتور–منتی ثبت و ارزیابی شد. گردآوری داده با پرسشنامه دموگرافیک، کیفیت منتورینگ و اضطراب اشپیل برگر انجام و تحلیل آماری با SPSS24 صورت گرفت. نتایج: نتایج نشان داد مؤلفه های حمایتگری (0. 246p=)، مشاوره (0. 990p=) و تکریم (0. 318p=) بیشترین تأثیر را در کاهش اضطراب دانشجویان داشتند. در مقابل، رفتارهای چالش برانگیز برخی منتورها با افزایش اضطراب همراه بود (0. 614p=). میانگین اضطراب در دانشجویان زن (50. 1±2. 13) و ترم 4 (49±13) بالاتر از سایرین بود. نتیجه گیری: یافته ها حاکی از تأثیر مثبت برنامه منتورینگ دانشجویان ارشد بر کاهش اضطراب دانشجویان کارشناسی هوشبری است. با توجه به این نتایج، به نظر می رسد گسترش این برنامه به سایر مراکز آموزشی می تواند در بهبود کیفیت آموزش بالینی مؤثر باشد.

آزمون بالینی ساختارمند عینی 2 برای ارزیابی مهارتهای استاندارد شده و مشخص است که در سراسر جهان و برای تمامی تخصص های پزشکی توسط دانشکدههای پزشکی برای کمک به برای بهبود توانمندی و مهارتهای بالینی دانشجویان پزشکی و دستیاران استفاده میشود. . . .

آموزش بین رشته ای (IPE) به عنوان راهبردی نوین برای تقویت همکاری تیمی و حل چالش های پیچیده در حوزه های مهندسی بهداشت حرفه ای، ایمنی، و HSE ضروری است. این نامه به سردبیر، با بررسی تجارب جهانی و موانع بومی سازی در ایران، نشان می دهد که IPE موجب ارتقای مهارت های ارتباطی، درک نقش های حرفه ای (مانند اپیدمیولوژیست ها، پرستاران سلامت کار، و مهندسان ایمنی)، و بهبود اثربخشی اقدامات بهداشتی-ایمنی می شود. نمونه های موفق در دانشگاه های کانادا و اروپا، ادغام دوره های مشترک با استفاده از شبیه سازی و یادگیری مبتنی بر مسئله را تأیید می کنند که منجر به تقویت "مهارت های نرم" مانند مدیریت تعارض و کار تیمی می گردد. با این حال، اجرای IPE در ایران با چالش هایی نظیر ساختار سنتی برنامه های درسی،  کمبود زیرساخت های فناوری،  مقاومت فرهنگی اساتید، و فقدان منابع آموزشی بومی مواجه است. برای بومی سازی اثربخش، راهکارهای پیشنهادی شامل: بازنگری در برنامه های درسی جهت گنجاندن پروژه های بین رشته ای، توانمندسازی اساتید از طریق دوره های آموزشی تخصصی IPE، توسعه پلتفرم های دیجیتال مانند آموزش مجازی بین حرفه ای، ایجاد شبکه های همکاری بین دانشگاه ها و صنعت، تولید محتوای منطبق بر فرهنگ ایران است. تحقق این راهکارها نیازمند تغییر نگرش سیاستگذاران و سرمایه گذاری در زیرساخت هاست تا همسو با تجارب جهانی، نیروی انسانی کارآمد در حوزه OHS تربیت شود.