پژوهش های میوه کاری
سال:1397 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

گونه های مختلف مرکبات، به دماهای پایین، حساس می باشند. امروزه از تنظیم کننده های رشد به منظور کاهش اثرات منفی تنش ها استفاده می گردد. در این پژوهش، تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در پوست و گوشت میوه دو گونه مرکبات تیمار شده با غلظت های مختلف پوتریسین و پرولین تحت دماهای کم بررسی شد. بدین منظور، شاخه های درختان مورد آزمایش، 24 ساعت قبل از قرارگیری در معرض دماهای کم با اسید آمینه پرولین با غلظت های 0، 15 و 20 میلی مولار و پوتریسین با غلظت های 0، 5 و 10 میلی مولار محلول پاشی و سپس شاخه های میوه های تیمار شده به مدت سه ساعت در معرض دماهای 1+، 1-و 3-درجه سانتی گراد قرار گرفتند. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که در دو گونه مرکبات (نارنگی کارا و پرتقال والنسیا) کاهش دما درمیوه های بدون تیمار (شاهد)، سبب کاهش میزان قندهای احیاکننده و افزایش میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها و قندهای محلول پوست و گوشت میوه های نارنگی و پرتقال شد. تیمار میوه ها با غلظت های مختلف پوتریسین و پرولین افزایش معنی داری در میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها و قندهای محلول نسبت به نمونه های شاهد نشان داد و بالاترین میزان این شاخص، در تیمار 20 میلی مولار پرولین و 10 میلی مولار پوترسین مشاهده گردید.

تنش های محیطی از عوامل مهم محدودکننده گسترش کشت و کار و عملکرد زیتون در مناطق گرم و خشک می باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی برخی ویژگی های مورفولوژیکی و میزان عناصر غذایی برگ 11 رقم زیتون (زرد، روغنی، ولیوتیکی، آربکین، کاریدولیا، ابلونگا، آمیگدالولیا، کرونایکی، لچینو، کنسروالیا و کورفولیا) کاشته شده در شرایط خاک های شور منطقه طارم که تحت آبیاری با آب نسبتاً شور بودند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارقام مورد مطالعه از نظر تعداد گل آذین در شاخه، تعداد گل در گل آذین، تعداد میوه در شاخه، شاخص کلروفیل و میزان عناصر غذایی برگ تفاوت معنی داری با هم داشتند. تعداد میوه نهایی در شاخه در ارقام مورد مطالعه بین 66/1 تا 66/8 متغیر بود. بیشترین تعداد میوه در ارقام آربکین (66/8) و کورفولیا (33/7) و کمترین مقدار در ارقام روغنی (66/1)، زرد (33/3) و کاریدولیا (33/3) مشاهده شد. در بین ارقام مورد مطالعه، کرونایکی و آمیگدالولیا حاوی میزان کمتری از سدیم و کلر در برگ های خود بودند که احتمالاً ناشی از وجود مکانیسم های مقاومت این ارقام در شرایط شوری می باشد و می تواند مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

شوری از مخرب ترین تنش های غیر زنده محیطی است که میزان تولید محصولات کشاورزی را در دنیا محدود نموده است. پژوهش های کمی درباره کاربرد اسید هیومیک و تأثیر آن بر گیاهان در شرایط تنش شوری انجام گرفته است. به منظور تعیین اثر اسید هیومیک بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی در توت فرنگی رقم سابرینا در شرایط تنش شوری، آزمایش گلخانه-ای با سه فاکتور شامل دو روش کاربرد اسید هیومیک (محلول پاشی برگی و کاربرد در محیط کشت)، سه غلظت اسید هیومیک (صفر، 300 و 600 میلی گرم در لیتر) و سه سطح شوری ناشی از کلرید سدیم (صفر، 20 و 40 میلی مولار) به-صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، میزان قندهای محلول و پروتئین کل در مقایسه با شاهد افزایش یافت. کاربرد اسید هیومیک در غلظت 600 میلی گرم در لیتر در سطح شوری 40 میلی مولار، میزان قندهای محلول را 8/3 برابر و فعالیت آنزیم های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز را به ترتیب به میزان 1/4 و 5/4 برابر در مقایسه با شاهد افزایش داد. این پژوهش نشان داد که کاربرد اسید هیومیک (محلول پاشی برگی و کاربرد در محیط کشت) می تواند اثرات منفی شوری را در توت فرنگی رقم سابرینا تعدیل نماید.

جوانه زنی درون شیشه ای برای تعیین قدرت جوانه زنی دانه گرده به کار می رود. در این مطالعه طی دو آزمایش مجزا، اثر سطوح مختلف pH (7/4، 7/5، 7/6 و 7/7) و ساکارز (صفر، 6، 10 و 14 درصد) محیط کشت بر جوانه زنی درون شیشه ای دانه گرده در چهار رقم خرما (غنامی قرمز، سبزپرک، وردی و نر پاکوتاه) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که جوانه زنی دانه گرده ارقام مختلف خرما با افزایش pH محیط کشت از 7/4 تا 7/6 افزایش می یابد، در صورتی که با قلیایی شدن محیط کشت (pH برابر 7/7) میزان جوانه زنی کاهش یافت. بیشترین و کمترین جوانه زنی دانه گرده به ترتیب در ارقام غنامی قرمز (6/76%) و سبزپرک (3/57%) تحت شرایط pH بهینه (7/6) مشاهده شد. اثر غلظت ساکارز محیط کشت بر جوانه زنی دانه گرده معنی دار بود، به طوری که بیشترین درصد جوانه زنی دانه گرده در غلظت شش درصد مشاهده شد و در ساکارز 10 و 14 درصد، جوانه زنی دانه گرده در ارقام مختلف کاهش یافت. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم نر پاکوتاه بیشترین درصد جوانه زنی دانه گرده را در محیط ساکارز شش درصد نشان داد.

توت فرنگی از جمله میوه های حساس به آسیب های مکانیکی و فیزیولوژیکی بوده و دارای سرعت متابولیسم و تخریب سریع در طول مدت زمان نگهداری است. در پژوهش حاضر از کیتوزان 1 درصد حاوی غلظت های مختلف عصاره چای سبز (10، 20 و 30 درصد) برای پوشش دهی میوه های توت فرنگی رقم سلوا استفاده شد و میزان کاهش وزن، pH، اسیدیته، مواد جامد محلول، آنتوسیانین کل، شاخص مربوط به رنگ (L, a, b)، شمارش میکروبی (باکتری های کل، کپک ها و مخمرها) و ویژگی-های حسی طی زمان نگهداری به مدت 16 روز در دما ° C4 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طول مدت زمان نگهداری، میزان کاهش وزن، pH، مواد جامد محلول، تعداد باکتری های کل، کپک ها و مخمرها افزایش و ویژگی های اسیدیته قابل تیتراسیون، آنتوسیانین کل و سفتی بافت کاهش پیدا کرد. توت فرنگی های پوشش داده شده با کیتوزان حاوی عصاره چای سبز دارای درصد کاهش وزن، pH، مواد جامد محلول کمتر و اسیدیته قابل تیتراسیون، آنتوسیانین کل بالاتر و بافت سفت تری نسبت به توت فرنگی بدون پوشش دهی (تیمار شاهد) بودند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که پوشش دهی میوه های توت فرنگی رقم سلوا با کیتوزان حاوی عصاره چای سبز سبب بهبود شاخص های رنگ میوه و کاهش رشد میکروبی در طول مدت زمان نگهداری شد. افزایش غلظت عصاره چای سبز منجر به اثرات سینرژیستی با کیتوزان شد، بطوری که تیمار پوشش کیتوزان 1 درصد حاوی عصاره چای سبز 30 درصد دارای بهترین تأثیر در بهبود ویژگی های کیفی و افزایش زمان ماندگاری بود.

میوه گیلاس (Prunus avium)رقم تکدانه مشهد، مستعد آلودگی به عوامل قارچی بوده و از عمر انباری کوتاهی برخوردار است. در پژوهش حاضر، کارآیی نانواکسیدروی به عنوان پوشش خوراکی جهت افزایش عمر انباری گیلاس مورد بررسی قرار گرفت. میوه های گیلاس برداشت شده با نانواکسیدروی در غلظت های 0، 03/0، 06/0 و 09/0 درصد (w/v) مورد تیمار قرارگرفته و به سردخانه ای با دمای С ̊ 1 ± 2 و رطوبت نسبی 5 ± 90 درصد انتقال یافتند. شاخص هایی از قبیل pH، اسیدهای آلی، مواد جامد محلول، میزان پوسیدگی، میزان فنل کل، اسید آسکوربیک و میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین-آمونیالیاز در دو مرحله به فاصله هر پانزده روز یک بار با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمار میوه گیلاس با نانواکسیدروی باعث کاهش فساد میوه ها نسبت به میوه های شاهد شد، به طوری که کمترین میزان فساد میوه ها و بیشترین بازارپسندی در تیمار 09/0 درصد نانواکسیدروی در روز 15 پس از برداشت مشاهده شد. در روز سی ام پس از برداشت، میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در تیمار 09/0 درصد نانواکسیدروی به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود. میزان فنل کل در میوه های تیمار شده نسبت به میوه های شاهد افزایش یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پوشش دهیمیوه گیلاس با نانواکسیدروی می تواند به عنوان روشی سالم و بدون مضرات جانبی، مدت انبار مانی میوه گیلاس را در سردخانه تا 30 روز افزایش دهد.

زالزالک (Crataegus L. ) متعلق به تیره گل سرخ (Rosaceae) می باشد و کشور ایران یکی از اصلی ترین مراکز تنوع این میوه ارزشمند محسوب می شود. اندام های مختلف زالزالک (برگ، گل و میوه) به دلیل برخورداری از انواع فلاونوئیدها و پروآنتوسیانین ها اهمیت زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارند. با هدف شناخت و بهره برداری از پتانسیل ژنوتیپ های بومی در کارهای اصلاحی، تنوع ژنتیکی این گیاه در ایران (56 منطقه از 11 استان) بر اساس توالی های ITS هسته ای مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی مولکولی توالی یابی ناحیه ITS به خوبی توانست، ژنوتیپ ها و گونه های مختلف سرده Crataegus spp. را از هم جدا نماید که از لحاظ اصلاحی بسیار ارزشمند می باشد. در ایران فقط گونه های مربوط به Sect. Crataegusموجود می باشد که از پنج سری (Ser. Pentagynae، Ser. Erianthae، Ser. Orientalis، Ser. Microphyllae، Ser. Crataegus) تشکیل شده اند. در پژوهش حاضر به جز Ser. Microphyllae بقیه مشاهده شدند. در شاخه اول از درخت فیلوژنی حاصل از آنالیز داده ها، سری Ser. Orientalis، در شاخه دوم Ser. PentagynaeوSer. Erianthaeو در شاخه های سوم و چهارم سری Ser. Crataegusقرار گرفتند. پژوهش حاضر گسترده ترین تحقیق در زمینه تنوع ژنتیکی زالزالک در ایران بود و نتایج این پژوهش می تواند در اصلاح و بهنژادی زالزالک مورد استفاده علمی قرار گیرد.