مجله دامپزشکی ایران (دانشگاه شهید چمران اهواز)
سال:1397 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

ارلیشیوز مونوسیتیک سگسانان، یک بیماری زئونوز و منتقله از طریق کنه است که توسط ارلیشیا کنیس ایجاد می شود. بیماری در سگ دارای نشانه های بالینی متنوعی از خفیف تا مرگ می باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین میزان آلودگی و فاکتورهای خطر ارلیشیا کنیس در سگ به روش الایزا و گسترش خونی بود. نمونه های خون از 184 قلاده سگ شهری و روستایی و بهصورت تصادفی، در منطقه اهواز تهیه شد. از 184 قلاده سگ مورد مطالعه، 98/30 درصد (فاصله اطمینان95% 68/37-28/24 درصد) و صفر درصد به ترتیب در الایزا و گسترش خونی مثبت بودند. رگرسیون لاجستیک نشان داد که شانس آلودگی بین سن برحسب سال و بیماری 6/1 (فاصله اطمینان 95% 97/1-3/1) است (001/0>P) و سن 3/16 درصد از تغییرات بیماری را توجیه می کند. شانس آلودگی در جنس نر 1/1 برابر جنس ماده (فاصله اطمینان 95% 09/2-58/0) بود (05/0P). شانس آلودگی در سگ های روستایی 31/4 برابر شهری (فاصله اطمینان 95% 59/8-17/2) بود و محل زندگی 9/13 درصد از تغییرات آلودگی را توجیه می نمود (001/0>P). شانس آلودگی در سگ های دارای کنه 51/8 برابر نداشتن کنه (فاصله اطمینان 95% 57/19-7/3) بود و تماس با کنه 2/20 درصد از تغییرات آلودگی را توجیه می نمود (001/0>P). مطالعه حاضر نشان داد که ارلیشیا کنیس در سگ های منطقه اهواز وجود دارد و اقدامات کنترلی و پیشگیری، می بایست مدنظر سیاست گذاران بهداشتی قرار گیرد.

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف پروتئین و مکمل فایتوژنیک در جیره بر پایه ذرت-کنجاله سویا بر عملکرد، بیوشیمی خون و پاسخ آنتی بادی، از تعداد 288 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه (سویه راس 308) به مدت 42 روز استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل 2 ×3 در 4 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 3 سطح پروتئین جیره (توصیه شده، 5/1 و 3 درصد کمتر از سطح توصیه شده) و 2 سطح مکمل فایتوژنیک (0 و 1/0 درصد) بودند. در روزهای 10، 24 و 42، میانگین خوراک مصرفی، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی محاسبه گردید. عیار پادتن بر علیه ویروس بیماری های نیوکاسل و برونشیت به ترتیب از طریق آزمایش هماگلوتیناسیون و الایزا در روزهای 27 و 35 تعیین شد. در 42 روزگی، نمونه خون برای اندازه گیری برخی از فراسنجه های بیوشیمی جمع آوری شد. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از تیمار با پروتئین پایین (3 درصد کمتر از سطح توصیه شده) در مقایسه با تیمار با پروتئین نرمال سبب کاهش افزایش وزن، پاسخ ثانویه پادتن علیه نیوکاسل و برونشیت عفونی و افزایش ضریب تبدیل غذایی و غلظت تری-گلیسرید خون شد (05/0>P). اثر مکمل فایتوژنیک بر عملکرد رشد و فراسنجه های بیوشیمی خون معنی دار نبود. اما مکمل فایتوژنیک به طور معنی داری عیار اولیه پادتن علیه واکسن بیماری نیوکاسل را کاهش داد (05/0>P). اثر متقابل بین پروتئین جیره و مکمل فایتوژنیک بر عیار ثانویه پادتن علیه واکسن نیوکاسل مشاهده شد (05/0>P)؛ بطوریکه افزودن مکمل فایتوژنیک به جیره حاوی 5/1 درصد پروتئین کمتر عیار پادتن را افزایش داد. همچنین غلظت کلسترول سرم با افزودن مکمل فایتوژنیک به جیره کم پروتئین کاهش یافت (05/0>P). با توجه به نتایج این مطالعه، استفاده از مکمل فایتوژنیک فقط قادر به بهبود پاسخ آنتی بادی و سوخت و ساز کلسترول در جیره کم پروتئین (3 درصد کمتر از سطح توصیه شده) می باشد.

با توجه به محدود بودن منابع آبی تکنیک های نوین در جهت پرورش متراکم آبزیان درحال توسعه است. یکی از این تکنیکها تکنولوژی بایوفلاک است. در این سیستم با اضافه نمودن منبع کربنه به آب باعث بالا رفتن تراکم و فعالیت باکتریهای هتروتروف شده که نهایتا حذف ترکیبات ازته آب را انجام می دهند. لذا در این تحقیق سیستم بایوفلاک با منبع کربنه ملاس نیشکر و با نسبتهای کربن به نیتروژن 25، 20 و 15 در مخازن 100 لیتری در سه تکرار و با تراکم5/17 کیلوگرم در مترمکعب ایجاد گردیده و شاخص های مختلف کیفیت آب و فلاک تولید شده در طول یک دوره 90 روزه شامل میزان اکسیژن، آمونیای کل، نیتریت، نیترات، pH، سختی، تعداد باکتری کل، تعداد باکتریهای اسید لاکتیک، BOD و میزان تعویض آب، به علاوه ی شاخص های فلاک: نسبت حجم فلاک (FVI)، مواد معلق جامد ( TSS)، نسبت میکروارگانیسمهای فلاک، میزان ماده خشک، پروتئین و چربی فلاک تولید شده، اندازه گیری و بین تیمارها مقایسه گردید. نتایج حاکی از بهبود برخی فاکتورهای آب در مقایسه با گروه شاهد بود به نحوی که میزان No2در تیمارهای بایوفلاک کمتر از تیمارهای کنترل بود ومیزان آمونیاک کلTAN با وجود تعویض آب در تیمارکنترل تقریبا اختلاف معنی داری با تیمارهای بایوفلاک نشان نداند. همچنین تعداد باکتری کل در تیمارهای بایوفلاک از نظر تعداد بیشتر از تیمار کنترل بود. آنالیز تقریبی بایوفلاک هم نشان دادکه بالاترین میزان پروتئین و چربی در تیمارهای بایوفلاک به ترتیب 4/28 و 6/1درصد بود که در مقایسه با خوراک ماهی کپور نسبت مناسبی است. بطورکلی نتایج نشان دادند که در سیستم بایوفلاک علاوه بر بهبود شاخص های کیفی آب، میزان مصرف آب کاهش یافته و کیفیت فلاک تولیدی نیز مناسب برای تغذیه ماهی کپور است. لذا از این روش می توان برای پرورش کپور در فضای بسته استفاده نمود.

استافیلوکوکوس اورئوس به عنوان یکی از عوامل اصلی بیماری های غذا زاد در کل جهان مطرح است. هدف از مطالعه اخیر بررسی منشأ آلودگی و شناسایی ژن tst در استافیلوکوکوس اورئوس های جدا شده از مواد غذایی با منشأ دامی در استان همدان می باشد. در این مطالعه، منشأ آلودگی 65 جدایه استافیلوکوکوس اورئوس که پیشین از این از شیرینی خامه ای (45 جدایه) و پنیر سفید ایرانی سنتی (20 جدایه) ایزوله شده بودند، با استفاده از روش بیوتایپینگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین شناسایی ژن tst در این جدایه ها با روش PCR و حساسیت آنتی بیوتیکی با روش انتشار دیسک سنجیده شد. از میان 65 جدایه مورد مطالعه، 3/52 درصد (34 جدایه) و 6/44 درصد (29 جدایه) به ترتیب متعلق به بیوتیپ های با میزبان خاص (Host specific: HS) و بیوتیپ های غیر میزبان خاص (Non-host specific: NHS) بودند و 1/3 درصد (2 جدایه) نیز در تیپ مشخصی جای نگرفتند. در ضمن اکوارهای انسانی در شیرینی خامه ای و اکوارهای گاوی در پنیر از فراوانی بالایی برخوردار بودند. میزان فراوانی ژن tst در میان جدایه ها 6/4 درصد (3 جدایه) بود همچنین بر اساس نتایج آزمون حساسیت آنتی بیوتیکی، بیوتیپ های با میزبان خاص نسبت به بیوتیپ های غیر میزبان خاص مقاومت آنتی بیوتیکی بالاتری نشان دادند. با توجه به فراوانی اکوارهای انسانی و گاوی به ترتیب در جدایه-های شیرینی خامه ای و پنیر، امکان منشأ آلودگی شیرینی از انسان و پنیر با گاو بیشتر است. از طرف دیگر با توجه به بالا بودن مقاومت آنتی بیوتیکی جدایه ها، وجود سویه های حامل ژن tst در میان بیوتیپ های HS و احتمال گردش این سویه ها در جامعه، امکان به خطر افتادن سلامت افراد و بهداشت عمومی وجود دارد.

انروفلوکساسین یک داروی ضدمیکروب مفید برای درمان بیماری های عفونی اسب به شمار می رود. بخاطر محدودیت راه تجویز تایید شده دارو (داخل وریدی) و نبود اطلاعات کافی در خصوص اثر احتمالی آن روی شاخص های خون شناسی در این گونه حیوانی، مطالعه حاضر صورت گرفت. 9 رأس اسب از نژاد مختلط (6 رأس ماده و 3 رأس نر)، با سن 15-1 سال و دارای وضعیت طبیعی از نظر بالینی بطور تصادفی به سه گروه تجربی سه رأسی تقسیم شدند: گروه شاهد (بدون خوراندن دارو)، گروه انروفلوکساسین با دوز متوسط و گروه انروفلوکساسین با دوز بالا (با استفاده از محلول 5 % انروفلوکساسین ویژه گاو، به ترتیب 5 و 15 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن، هر 12 ساعت به مدت 3 هفته). ضمن معاینه بالینی از همه اسب ها، در مدت مطالعه پنج نوبت: قبل از تجویز (روز صفر)، در حین تجویز (روزهای 7، 14، 21) و چهار هفته پس از پایان تجویز دارو (روز 49) از اسب ها خونگیری به عمل آمد. آزمایش های خون شناسی رایج روی نمونه ها صورت گرفت و داده های سه گروه در زمان های مختلف و همچنین روند تغییرات پارامترهای هماتولوژیک و بیوشیمیایی بررسی شد. میزان هماتوکریت و هموگلوبین، تعداد گویچه های سرخ، گویچه های سفید و شمارش تفریقی آنها، پلاکت ها و مقادیر پروتئین تام پلاسما و فیبرینوژن در بین سه گروه در طی پنج نوبت نمونه برداری، و همچنین روند تغییرات پارامترها اختلاف آماری معنی داری را نشان نداد. نتایج نشانگر آن است که تغییرات خون شناسی ناشی از انروفلوکساسین در دوزهای مورد استفاده معنی دار نمی باشد، با این حال با توجه به تعداد محدود اسب در هر گروه و پراکندگی داده ها، مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.

ببه منظور بررسی اثر استفاده از افزودنی های خوراکی بر عملکرد، صفات لاشه، اندام های ایمنی و خصوصیات استخوان درشت نی جوجه های گوشتی پرورش یافته در تراکم بالا، آزمایشی به مدت 42 روز و با استفاده از 280 قطعه جوجه گوشتی سویه راس، 308 از هر دو جنس در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از شاهد مثبت با 10 قطعه جوجه در هر مترمربع، شاهد منفی با 15 قطعه جوجه در هر مترمربع، شاهد منفی به همراه 500 گرم در تن عصاره خرفه، شاهد منفی به همراه 200 گرم در تن پروبیوتیک و شاهد منفی به همراه 500 گرم در تن عصاره خرفه و 200 گرم در تن پروبیوتیک. نتایج این بررسی نشان داد که در دوره رشد و کل دوره آزمایش مصرف خوراک تحت تاثیر افزایش تراکم قرار نگرفت ولی جوجه های پرورش یافته در محیط متراکم که از عصاره خرفه، پروبیوتیک و مخلوط آن دو استفاده کرده بودند، مصرف خوراک کم تری نسبت به گروه شاهد مثبت داشتند (05/0>P). افزایش وزن بدن تحت تاثیر گروه های مختلف آزمایشی قرار نگرفت(05/0P). قطر اپی فیز دیستال در گروه استفاده کننده از عصاره خرفه به همراه پروبیوتیک بالاتر از گروه کنترل مثبت و کنترل منفی بود (05/0>P). نتایج این آزمایش نشان داد افزایش تراکم تا 15 قطعه جوجه گوشتی در هر متر مربع با وزن نهایی حدود 2 کیلوگرم به ازای هر جوجه تاثیر منفی بر عملکرد جوجه ها ندارد و استفاده از افزودنی های غذایی با کاهش مصرف خوراک در دوره رشد و کل باعث بهبود ضریب تبدیل خوراک نسبت به گروه شاهد مثبت گردید.

هدف این مطالعه، بررسی تأثیر پیش فرآوری اجزاء خوراک (ذرت و کنجاله سویا) با عوامل مختلف در شرایط آزمایشگاهی، بر میزان فیتات باقی مانده بود. برای این منظور از سه فراورده آنزیمی تجاری (Bio-phytase، آنزیم Rovabio Excel AP و آنزیمAP Rovabio Max) و سه محلول با سطوح مختلف pH ( آب مقطر، اسید هیدرو کلریدریک 5/0 درصد و 1 درصد به ترتیب دارای pH مساوی 5/5، 12/2 و 88/1)، استفاده شد. ابتدا نمونه ها با فراورده های آنزیمی مخلوط شده، سپس محلول های فوق به آنها اضافه و یرای مدت 2 ساعت در دمای 25 یا 40 درجه سانتی گراد پیش فرآوری شدند. سپس میزان فیتات در نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند افزودن محلول های دارای مقادیر مختلف pH (در دمای 25 و 40 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت) به ذرت مخلوط شده با Bio-phytase یا Rovabio Max AP موجب کاهش معنی دار میزان فیتات باقی مانده در آن گردید که این امر به معنی افزایش آزادسازی فسفر از فسفر فیتاته و بهبود قابلیت زیست فراهمی آن می باشد. بهترین نتیجه با پیش فراوری نمونه های ذرت مخلوط باAP Rovabio Max و محلول اسید هیدروکلریدریک 5/0درصد در دمای 40 درجه سانتی گراد بدست آمد، و میزان فیتات تا حدود 5/98 درصد در مقایسه با گروه شاهد، کاهش یافت. نتایج تقریبا مشابهی برای نمونه های کنجاله سویا بدست آمد به طوری که بیشترین میزان کاهش فیتات (تا 4/55 درصد) در نتیجه پیش فرآوری نمونه های مخلوط شده با AP Rovabio Max و محلول اسید هیدروکلریدریک 5/0درصد در دمای 25 درجه سانتی-گراد حاصل گردید. بر اساس نتایج حاصل می توان نتیجه گیری نمود که افزودن محلول اسیدهیدروکلریدریک 5/0 درصد به نمونه های ذرت و کنجاله سویای مخلوط شده با فراورده آنزیمی Rovabio Max AP (حاوی فیتاز و آنزیم های NSPases قابلیت زیست فراهمی فسفر را افزایش داد.

جهت بررسی اثر تغذیه سطوح مختلف پوسته ذرت به عنوان یک منبع فیبر بر فراسنجه های خونی و آنزیم های کبدی جوجه های گوشتی از 240 قطعه جوجه گوشتی سویه راس که در قالب طرح کاملاً تصادفی به 4 تیمار تقسیم و از سن 1 تا 42 روزگی پرورش یافتند، استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح 0، 5/2، 0/5 و 5/7 درصد پوسته ذرت در جیره های آزمایشی بودند. در طول آزمایش از دو نوع جیره ی آغازین و رشد که بر اساس نیازهای جوجه گوشتی (NRC, 1994) و بر پایه ذرت و سویا بصورت هم ازت و هم انرﮊ ی تنظیم گردیدند، استفاده شد. در سن 42 روزگی از هر تکرار دو قطعه جوجه به صورت تصادفی انتخاب شد و پس از خونگیری از ورید بال، سرم خون جدا گردید و غلظت فراسنجه های خونی و آنزیم های کبدی تعیین گردیدند. پوسته ذرت خوراک مصرفی و افزایش وزن را بطور معنی داری کاهش داد (05/0>P)، اما ضریب تبدیل خوراک تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0>P). هیچ یک از فراسنجه های خونی و آنزیم های کبدی شامل گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، پروتئین، آلبومین، اسیداوریک، کلسیم، فسفر، HDL، LDL و VLDL، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز تحت تاثیر سطوح مختلف پوسته ذرت مصرفی قرار نگرفت و اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نگردید (05/0P>). این آزمایش نشان داد مصرف پوسته ذرت سبب کاهش عملکرد جوجه های گوشتی می گردد. ولی هیچ یک از فراسنجه های خونی و آنزیم های کبدی تحت تاثیر میزان مصرف این منبع فیبر قرار ندارد.

هدف این تحقیق مطالعه ی جداسازیِ استرپتوکوکوس های گروهC و D (غیرانتروکوکی) محوطه دهانی و کلوآک پرندگان (ماکیان، طوطی سبز، دلیجه، سار، عقاب طلایی، کلاغ، مینا، کبوتر، قناری، فنچ آفریقایی، طوطی برزیلی، طوطی استرالیایی، اردک، طوطی کاسکو، کاکاتیل، بلبل هزار دستان، یاکریم، بالابان، قرقاول، کبک) و تعیین هویت تا حد گونه به روش تست های بیوشیمیایی و همچنین تعیین الگوی مقاومت به انتی بیوتیک ها به روش دیسک دیفیوژن در گونه های جدا شده بود. از 150 پرنده ارجاعی به بیمارستان از مناطق و گونه های مختلف در این مطالعه نمونه گیری شد. حهت جداسازی استرپتوکوکوس کشت بر روی پلیت آگار خون دار انجام شد. روی کلونی های مشکوک تست های بیوشیمیایی انجام گرفت و در نهایت با واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از پرایمرهای اختصاصی جدایه های استرپتوکوکوس تایید شد. در این مطالعه 42 ایزوله جداسازی و تعیین هویت گردید که بیشترین گونه به ترتیب استرپتوکوکوس دیس گالاکتیه %33/21، سپس استرپتوکوکوس گالولیتیکوس 66/2 %، استرپتوکوکوس زواپیدمیکوس 2%، استرپتوکوکوس موتانس 33/1 %، استرپتوکوکوس سوئیس 66/0 % مشخص گردید. همچنین در تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیک به روش دیسک دیفیوژن، استرپتوکوکوس ها به ترتیب بیشترین مقاومت دارویی به آنتی بیوتیک های سفازولین، سفتریاکسون، سفالکسین، فلومکوئین، اکسی تتراسایکلین، استرپتومایسین، تیامولین، تایلوزین، داکسی سیکلین، نئومایسین را نشان دادند. وجود گونه های مقاوم به آنتی بیوتیک در پرندگان قفسی که در مجاورت انسان زندگی می کنند از دیدگاه بهداشت عمومی حائز اهمیت می باشد.

استرونژیلوئیدس پاپیلوزوس(Strongyloides papillosus) نماتود مهم روده ای نشخوارکنندگانی مانند گاو، گوسفند و بز است که که به صورت متناوب سیکل انگلی(Parasitic) و آزادزی(free-living) را طی می کند و باعث ایجاد چرخه هاى عفونت خودبخودی(Autoinfection) در میزبانان مى گردد. این عفونت در نشخوارکنندگان بالغ معمولا بدون علامت می باشد ولی در نشخوارکنندگان جوان(گوساله ها و بره ها) ایجاد استرونژیلوئیدیازیس کشنده و سندرم مرگ ناگهانی(sudden death syndrome) می نماید. این سندرم بدلیل اختلالات قلبی در اثر حضور لاروها در دهلیز و بطن قلب، اتفاق می افتد. هدف این تحقیق، بررسی شیوع آلودگی ناشی از استرونژیلوئیدس پاپیلوزوس در نمونه های مدفوع گاو، گوسفند و بز با استفاده از روش PCR در استان کردستان می باشد. در این بررسی 30 نمونه مدفوع گاو، 30 نمونه مدفوع گوسفند و 30 نمونه مدفوع بز از نظر آلودگی به لارو استرونژیلوئیدس پاپیلوزوس، به روش PCR و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی برای تکثیر ژن 18S rRNA مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که 29 نمونه گاوی(7/96٪ )، 12 نمونه گوسفندی (40٪ ) و از 15نمونه بزی(50٪ ) آلوده به استرونژیلوئیدس پاپیلوزوس بودند.

تعداد 10 عقرب مزوبوتوس اپئوس از منطقه باغملک استان خوزستان صید و پس از شناسایی درآزمایشگاه رفرانس عقرب موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی اهواز بمنظور استخراج DNA به روش دستی فنل/کلروفرم به آزمایشگاه بیولوژی ملکولی دانشکده دامپزشکی شهید چمران اهواز منتقل گردید. تعداد ده نمونه به کمک PCR ژن سیتوکروم اکسیداز زیر واحد 1 ( (COXI با اندازه 623 نوکلئوتید با استفاده از آغازگرهای رفت و برگشت تکثیر گردید. پس از خالص سازی محصول PCRاز ژل آگاروز، توالی یابی در دو جهت رفت و برگشت صورت گرفت. به منظور مقایسه توالی نوکلئوتیدی به دست آمده با توالی های موجود در بانک ژن از برنامهnBLAST موجود در پایگاه اینترنتی NCBI استفاده گردید. همترازی اسید آمینه ای ژن سیتوکروم اکسیداز با توالی های مشابه از عقرب های دیگر و همچنین بررسی های فیلوژنیک نشان داد که این ژن با ژن های مشابه جدا شده از عقرب های دیگر نظیر عقرب مزوبوتوس مارتنزی و مزوبوتوس گیبوسوس در 99 درصد طول به میزان بترتیب، 92 و 91 درصد یکسان است. این توالی با ژن مشابه از عقرب مزوبوتوس اپئوس فیلیپسی در 99 درصد طول به میزان 93 درصدیکسان بود، که این میزان بیشترین میزان یکسانی را با ژن مورد بررسی در این پژوهش نشان داد. با توجه به تفاوت توالی ژن مزوبوتوس اپئوس استان خوزستان با ژن مشابه از مزوبوتوس اپئوس فیلیپسی، که در دو سطح نوکلئوتید و اسید آمینه انجام گردید، می توان نتیجه گرفت که این دو گونه احتمالاً متعلق به دو زیرگونه متفاوت هستند.

بیماری زبان آبی یکی از بیماری عفونی مهم از نظر سازمان جهانی بهداشت دام است که دارای اهمیت بهداشتی و اقتصادی می باشد. استان فارس مقام اول در جمعیت گوسفند و بز کشور را دارد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی میزان شیوع سرمی ویروس زبان آبی و شناسایی عوامل خطر موثر بر آن در این استان بود. برای انجام این بررسی 1782 و 1569 نمونه خون به ترتیب از جمعیت گوسفند و بز در دو منطقه با بارش سالیانه بالاتر یا پایین تر از 300 میلی متر در استان فارس و از هر دو جنس نر و ماده گرفته شد. پس از جداسازی سرم از نمونه های خون وجود آنتی بادی های ضد ویروس زبان آبی با استفاده از کیت تجاری الیزا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 2138 نمونه (8/63 درصد) دارای آنتی بادی بر علیه ویروس زبان آبی بودند. میزان شیوع بیماری در بین گوسفند و بز به ترتیب 9/70 و 7/55 درصد بود که دارای اختلاف معنی داری (p<0. 001) بود. بین بیماری و فاکتورهای خطر مورد بررسی شامل میزان بارندگی، سن و جنس ارتباط معنی داری (p<0. 001) مشاهده شد. نژاد و سابقه سقط جنین اثر معنی داری بر روی شیوع سرمی ویروس نداشتند. در رگرسیون لجستیک مشخص شد که شانس عفونت در سن 6 ماهگی تا 2 سالگی بیشتر از سایر سنین بوده (نسبت شانس 78/4) و دام های ماده بیشتر از نرها در معرض خطر (نسبت شانس 78/1) بودند. با توجه به بالا بودن میزان شیوع سرمی ویروس زبان آبی در گله های گوسفند و بز استان فارس، علاوه بر لزوم برنامه ریزی به منظور کنترل و پیشگیری از این بیماری، تحقیقات بیشتر در این زمینه همچون تعیین الگوی توزیع پشه های ناقل، جداسازی ویروس و تعیین سکانس ژنی آن پیشنهاد می شود.