مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی
سال:1399 | دوره:13 | شماره:2 (پیاپی 25) |تعداد مقالات:12

هدف: امروزه، بیش تر کشورها بر سازوکارهای تضمین کیفیت و ارتقای آموزش عالی مانند اجرای ارزیابی بیرونی تاکید بسیاری دارند. با وجود تاکید اسناد بالادستی مبنی بر لزوم فراهم آوردن زمینه شکل گیری نظام تضمین کیفیت و به تبع آن اجرای ارزیابی بیرونی در آموزش عالی، تاکنون فعالیت های اندکی برای اجرای ارزیابی بیرونی در کشور صورت گرفته است. لذا، در پژوهش کنونی به اعتبارسنجی و وزن دهی «عوامل، ملاک ها و نشانگرهای» ارزیابی بیرونی در گروه های آموزشی رشته علوم تربیتی در دانشگاه های دولتی شهر تهران براساس نظر خبرگان پرداخته شد. مواد و روش ها در پژوهش حاضر از رویکرد کمی و روش توصیفی-پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی رشته علوم تربیتی در دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند. لذا، نمونه گیری با روش تمام شماری برای جلب مشارکت حداکثری صورت گرفت. با سه مرحله پیگیری 39 نفر از مشارکت کنندگان (55 درصد) به پرسشنامه ها پاسخ دادند. نتایج پرسشنامه ها با استفاده از آزمون های آلفا کرونباخ و پایایی ترکیبی و بهره گیری از نرم افزار «پی ال اس» مورد بررسی قرار گرفتند. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه نیز مطابق با نظر اساتید راهنما و مشاور و نیز مصاحبه شوندگان اولیه مورد بررسی قرار گرفت و روایی سازه ای از طریق تحلیل عاملی و با استفاده از نرم افزار آماری «پی ال اس» و میزان پایایی نیز با آزمون «آلفا کرونباخ» و نیز شاخص «پایایی ترکیبی» محاسبه و مورد تایید واقع گردید. بحث و نتیجه گیری یافته ها حاکی از آن بودند که به جز ملاک «1. 6. آیین نامه ها و مصوبات گروه» و نشانگرهای «1. 2. 5. رضایت اعضای هیات علمی از مدیر گروه»، «1. 2. 6. رضایت دانشجویان از مدیر گروه » و «3. 1. 3. تناسب تعداد پذیرفته شدگان با ظرفیت دوره های آموزشی گروه» سایر ملاک ها و نشانگرهای ارایه شده (27 ملاک از 28 ملاک و 74 نشانگر از 77 نشانگر موجود) برای ارزیابی بیرونی عامل های گروه های آموزشی رشته علوم تربیتی در دانشگاه های دولتی شهر تهران از روایی و پایایی و به تبع آن از جامعیت و کفایت لازم برخوردار بودند. هم چنین، اهمیت و وزن هر کدام از نشانگرها و ملاک ها براساس بار عاملی تعیین شد که می تواند برای اولویت بندی آن ها در ارزیابی هر یک از عامل ها کاربرد داشته باشد. شایان ذکر است که در انتهای پرسش نامه، قسمتی به منظور ارایه پیشنهادهای مشارکت کنندگان برای افزوده شدن به فهرست عوامل، ملاک ها و نشانگرهای مذکور در نظر گرفته شد که این موارد پیشنهادی در بخش یافته ها ارایه گردید. از نظر آن ها به غیر از عامل های «4. دوره های آموزشی و برنامه های درسی مورد اجرا» و «5. فرایند یاددهی-یادگیری» به سایر عامل ها-یعنی عامل های «1. اهداف، جایگاه سازمانی، مدیریت و تشکیلات»، «2. هییت علمی»، «3. دانشجویان»، و «6. دانش آموختگان»-می توان مواردی برای افزایش کفایت و جامعیت ملاک ها و نشانگرهای ارزیابی بیرونی افزود.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تحلیل تطبیقی «قطب های بین المللی آموزش»، به عنوان نسل جدیدی از آموزش عالی فرامرزی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش اسنادی انجام شد، نمونه گیری از نوع هدفمند بحرانی شامل چهار کشور قطر، امارات متحده عربی، بحرین و ایران بود که در اسناد سیاستی خود موضوع «قطب شدن»را تصریح کرده بودند. مواد و روش ها مرجع گردآوری اطلاعات، اسناد و گزارشات مرتبط با کشورهای مورد مطالعه بود. «زمان تاسیس»، «قوانین و مقرارت»، «رویکرد برنامه ریزی و استراتژی های اجرا»، «منطق های پیشران» و «نوع سرمایه گذاری» مولفه های مورد مطالعه در این تحلیل تطبیقی بودند. در تحلیل یافته ها از رویکرد چهار بعدی جرج بردی استفاده شد. بحث و نتیجه گیری اگرچه اسناد بالادستی در ایران سال ها پیشتر معطوف به سیاست گذاری برای تبدیل شدن به قطب بین المللی آموزش بوده است، ولی در عمل رویکرد برنامه ریزی اتخاذ شده از نوع انفعالی بوده، و در عوض، سایر کشورهای مورد مطالعه از رویکردی فعال و استراتژیک بهره برده اند. بحرین برای تبدیل شدن به دو قطب بین المللی پذیرش دانشجوی خارجی و قطب نوآوری سیاست گذاری نموده، امارات متحده عربی نیز برای تبدیل شدن به قطب پذیرش دانشجوی خارجی برنامه ریزی کرده است. علاوه بر این، امارات متحده عربی با تغییر سیاست های صدور ویزا به دنبال جذب استعدادها و متخصصان دارای مدرک دکتری و تبدیل شدن به قطب بین المللی استعداد می باشد. هم چنین قطر برای تبدیل شدن به دو قطب بین المللی استعداد و نوآوری سیاست گذاری نموده است. یافته های پژوهش نشان داد نظام آموزش عالی ایران در اسناد سیاستی خود تبدیل شدن به « قطب بین المللی آموزش های مجازی» را هدف گذاری نموده است. می توان این قطب بین المللی آموزش را به عنوان یک زیر مجموعه از «قطب پذیرش دانشجوی خارجی» در نظر گرفت که در مقایسه با قطب های بین المللی آموزش موجود در منطقه خلیج فارس یک گونه جدید می باشد. هم چنین نوع سرمایه گذاری برای تبدیل شدن به یک قطب بین المللی آموزش در کشورهای مورد مطالعه عمدتا از نوع سرمایه گذاری با منابع داخلی-دولتی، داخلی-خصوصی و سرمایه گذاری موسسات خصوصی خارجی بوده است در حالی که در ایران این سرمایه گذاری از نوع داخلی-خصوصی، داخلی-دولتی و خارجی-دولتی بوده است که سرمایه گذاری از منابع خارجی-دولتی نظام آموزش عالی ایران را در مولفه روش تامین مالی از سایر نظام های آموزش عالی منطقه خلیج فارس متمایز کرده است. این پژوهش هم چنین نشان داد اجرای استراتژی «بین المللی سازی در خانه» که در قلب آن بین المللی سازی برنامه های درسی از محوری ترین مفاهیم است، مقدم بر اجرای استراتژی «بین المللی سازی فراسوی مرزها» برای نظام آموزش عالی ایران است. پیشنهاد سیاستی این پژوهش برای نظام آموزش عالی ایران این است که ضمن فراهم آوردن الزامات مربوط به استراتژی «بین المللی سازی در خانه»، زیرساخت های سیاستی و قانونی اجرای استراتژی «بین المللی شدن فراسوی مرزها» و تبدیل شدن به یک «قطب بین المللی آموزش» فراهم شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ساخت مقیاس سنجش رهبری هم افزا برای دانشگاه ها و اعتباریابی آن در دانشگاه اصفهان انجام شده است. مواد و روش ها این پژوهش از منظر روش، پژوهشی آمیخته با رویکرد اکتشافی متوالی است. جهت جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 14 نفر از اعضای هیات علمی با سابقه اجرایی و مدیریت و صاحب نظر در دانش مدیریت و رهبری در دانشگاه های کشور مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد و با حصول اشباع نظری مصاحبه متوقف شد. که البته یک مصاحبه به دلیل نداشتن اطلاعات موثر حذف گردید. در بخش کمی، جامعه آماری، اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان، به تعداد 650 نفر بود که تعداد نمونه طبق جدول کرجسی و مورگان 242 نفر تعیین گردید و نمونه گیری با روش طبقه ای متناسب با حجم انجام شد و پرسش نامه طراحی شده مبتنی بر یافته های بخش کیفی میان آنان توزیع شد. برای تعیین روایی در بخش کیفی، از مطالعه مجدد توسط همتا و پژوهشگر استفاده شد و پایایی این بخش با اشباع نظری در مرحله جمع آوری داده ها و پایایی بازآزمون معادل90 درصد مورد تایید قرار گرفت و برای تعیین روایی پرسش نامه محقق ساخته از روایی محتوایی، روایی واگرا و روایی سازه، برای تعیین پایایی پرسش نامه از آلفای کرونباخ (951/0) بهره گرفته شد. بحث و نتیجه گیری تحلیل بخش کیفی مبتنی بر رویکرد داده بنیاد و تحلیل براساس کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. جهت آزمون اعتبار پرسش نامه با بهره گیری از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی روایی (سازه، همگرا، واگرا) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی) ابزار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مطلوب هریک از گویه ها با عوامل داشت و نشان داد هریک از عوامل دارای بار عاملی مناسبی جهت پیش بینی ابعاد اصلی پرسشنامه هستند و در نتیجه ابزار طراحی شده از اعتبار و روایی بالایی برخوردار است و توان اندازه گیری رهبری هم افزادر دانشگاه ها را دارد. در نهایت به عنوان نتیجه، فرم نهایی پرسشنامه بدین صورت تنظیم گردید: عوامل علی از طریق 11 گویه، پدیده محوری یا مولفه های رهبری هم افزا از طریق 8 گویه، عامل بستر و زمینه مناسب جهت اجرای رهبری هم افزا از طریق 12 گویه، عوامل مداخله گر و بازدارنده از طریق 7 گویه، عامل راهبردهای اجرای رهبری هم افزا از طریق 13 گویه، و عامل پیامدهای اجرای رهبری هم افزا از طریق 12 گویه سنجیده شدند. داده های بخش کمی با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS و Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفت با توجه به نبود ابزار اندازه گیری بومی برای رهبری هم افزا، به نظر می رسد پرسشنامه طراحی شده بتواند این خلا را برطرف نماید، بنابراین در پژوهش هایی که از این پس پیرامون رهبری هم افزا، مطالعه و بررسی آن در دانشگاه ها انجام بشود می توان از این پرسشنامه استفاده نمود. در انتها نیز پژوهشگر، شش عامل الگوی پارادایمی رهبری هم افزا را با کدهای محوری آن ها تبیین نموده و پیشنهاداتی کاربردی جهت تحقق رهبری هم افزا در دانشگاه ها ارایه نموده است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، مطالعه روند پژوهش ها در مدیریت با تاکید بر مفهوم رهبری به منظور بهره گیری از دلالت های آن در مدیریت و رهبری آموزشی بوده است. مواد و روش ها پژوهش با استفاده از روش نقشه برداری و تجزیه و تحلیل کتابشناختی با استفاده از داده های موجود در پایگاه داده WOS انجام شد. ساختار و الگوهای اطلاعات مبادله شده در زمینه پژوهش های رهبری و نیز تفسیر رابطه بین کلمات کلیدی به کار رفته در پژوهش ها، با بهره گیری از نرم افزار VOSviewer استخراج و تحلیل شد. جامعه آماری شامل 6540 مقاله بود که اغلب شامل مقالات باکیفیت و با ضریب تاثیر بالا بودند. بحث و نتیجه گیری نتایج نشان داد تعداد مقالات رهبری از سال 2000 تا 2018 روندی افزایشی داشته است. مقالات بیشتر در قالب مقالات کامل پژوهشی و مقاله کنفرانس ارایه شده بود. پراستنادترین نشریات به ترتیب به کشورهای آمریکا، کانادا و انگلستان و به دانشگاه های مینه سوتا، ویسکونسین و منچستر تعلق داشت. بیشترین همکاری های بین المللی در انتشار مقالات را به ترتیب کشورها و پژوهشگران آمریکا، چین، انگلستان و استرالیا انجام داده اند. در خزانه کلمات کلیدی به کاررفته در پژوهش ها، مفهوم رهبری عمدتا در تعامل با مفاهیم کارآیی، فلسفه، فلسفه علم، اخلاق، دانش، چشم انداز، ایده ها و نوآوری به کار رفته است. از مجموع داده های ارایه شده می توان دریافت که اولا توجه به مفهوم رهبری در طول زمان افزایش یافته است. ثانیا مفهوم رهبری بیشتر با مفاهیم ذهنی تلفیق یافته است. این امر نشانگر ضرورت توجه به مفاهیم و رویکردهای ذهنی و زبانی در پژوهش های مدیریت و رهبری آموزشی است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر سنجش بهره وری پژوهشی اعضای هیات علمی در حوزه های علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تهران صورت گرفت. مواد و روش ها پژوهش با رویکرد کیفی به شیوه نظریه برخاسته از داده ها (روش نوخاسته) انجام گرفت. به منظور گردآوری داده های پژوهش، ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته بکار برده شد. مصاحبه هایی با 18 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ها به صورت هدفمند با راهبرد نمونه گیری ملاک محور انجام گرفت. داده ها طی دو مرحله کدگذاری باز و محوری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. روایی یافته های پژوهش با استفاده از روش های بررسی توسط اعضا، بررسی کنندگان بیرونی و چندسویه نگری منابع داده ها تضمین گردید. بحث و نتیجه گیری نتایج تحلیل کیفی پژوهش نشان داد که عوامل اصلی در سنجش بهره وری پژوهشی اعضای هیات علمی در سه بعد؛ کیفیت بروندادهای پژوهش (کیفیت مقاله، کتاب، پایان نامه، نوآوری و اخلاق در پژوهش)، اثر دستاوردهای پژوهش (استنادات، تعاملات پژوهشی، اشاعه و کاربست نتایج، ترویج علم، فناوری، درآمدزایی و اعتبار پژوهشی) و محیط پژوهش (منابع مالی و کالبدی، منابع انسانی و مکانیزم تشویقی) قرار می گیرند.

هدف پژوهش با هدف تحلیل برنامه درسی علوم تجربی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی براساس سبک های یادگیری وارک انجام پذیرفت. مواد و روش ها: پژوهش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا با بکارگیری روش آنتروپی شانون است. جامعه آماری شامل برنامه های درسی (هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی است. نمونه آماری برنامه های درسی علوم تجربی می باشد. برای تحلیل برنامه های درسی موجود (قصد شده) با هر یک از سبک های یادگیری ابتدا اهداف مندرج در کتاب های درسی، سپس محتوا کتاب درسی و برای بررسی روش های پیشنهادی به تحلیل کتاب راهنمای تدریس پرداخته شد. در بخش ارزشیابی، سوالات مطرح شده در کتاب های درسی و راهنمای تدریس تحلیل گردید. ابزار پژوهش، چک لیست وارسی سبک های یادگیری وارک (1998) بود که براساس پیشینه و پرسشنامه سبک های یادگیری وارک تدوین و به منظور حصول اطمینان از پایایی تحلیل های به دست آمده، کدگذاری های تحلیل را در اختیار سه پژوهشگر در رشته برنامه ریزی درسی قرار داده و درصد توافق آن ها برابر 88/0 برآورد شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد در برنامه درسی چهارم و ششم ابتدایی سبک دیداری در رتبه اول و سبک خواندن/ نوشتن در رتبه پنجم قرار دارد اما در برنامه درسی پنجم ابتدایی سبک شنیداری رتبه اول و سبک جنبشی دارای رتبه پنجم می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت سبک ارجح در برنامه های درسی علوم تجربی چهارم و ششم ابتدایی سبک دیداری و در برنامه درسی پنجم ابتدایی سبک شنیداری است.

هدف طراحی مدل ارزشیابی عملکرد اثربخش معلمان، چالش عمده ای در وزارت آموزش و پرورش است و دست اندرکاران این حوزه از روش های ارزشیابی فعلی ناراضی اند. لذا هدف پژوهش حاضر این است تا مدلی برای ارزشیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی معلمان دبیرستانی ارایه کند. مواد و روش ها: برای این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی-کمی) اکتشافی استفاده شد. بخش کیفی با تکیه بر رویکرد نظریه داده بنیاد استراورس-کوربین و داده های تجربی حاصل از مصاحبه های باز 20 خبره، صورت گرفت. از دل مصاحبه ها مدلی نظری برخاست که با فرآیند تحلیلی کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاصل شد. از کدگذاری باز جهت اشباع رسیدن مفاهیم و ایجاد مقوله ها، کدگذاری محوری برای برخاستن مقوله ها و فرآیند ربط دهی آن ها به زیر مقوله های شان برای انتخاب پدیده محوری و از کدگذاری انتخابی برای ایجاد آرایش نظری مقوله های اصلی جهت ساخت مدل استفاده شد. بحث و نتیجه گیری در نتیجه ساخت مدل، معیارهای عملکرد مبتنی بر شایستگی با زیر مقوله های شایستگی های رفتاری-اخلاقی-عاطفی، دانشی، حرفه ای، نگرشی، معیارهای عملکرد عمومی و تخصصی به عنوان پدیده محوری تبیین شدند. هم چنین استراتژی های نه گانه هدف گذاری در تعیین حدود و ثغور اهداف و شاخص ها، تعیین و درج کنش ها و پیش شرط ها و تاکتیک های لازم در طراحی، طراحی فرآیند جامع ارزشیابی عملکرد، هدایتگری و مشاوره برای معلمان، بسترسازی های ذهنی و قانونی برای ارتقاء ارزشیابی عملکرد، بالابردن کیفیت عملیات ارزشیابی عملکرد، انتخاب ارزشیاب، طراحی ابزار ارزشیابی عملکرد، تعیین شیوه و نوع اجرای ارزشیابی عملکرد در آن منتج شدند. نتایج نشان می دهند ارزشیابی عملکرد تحت تاثیر شرایطی علی، مداخله گر و زمینه ای روی می دهد که بر انتخاب استراتژی های مناسب و در نتیجه بر پیامدها تاثیرگذار هستند. روایی مدل با شاخص های لینکلن-گوبا و پایایی آن با استراتژی دوکدگذار موافق کرسول بررسی شد. با توزیع 360 پرسشنامه به صورت تصادفی خوشه ای بین معلمان 11 استان مدل نظری حاصل شده با روش های کمی معادلات ساختاری از طریق نرم افزار PLS3 مورد آزمون قرار گرفت و تایید شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی انجام شد و بارهای عاملی بالاتر از 4/0 و مقادیر اشتراک بالاتر از 5/0 بودند. مقادیر پایایی ترکیبی و آلفایکرونباخ برای همه متغیرها در مدل بالای 7/0 بود. بررسی برازش مدل ساختاری از شاخص های ضرایب معناداری t استفاده شد، که مقادیر t همگی بالای 1. 96 بوده و روابط بین متغیرها را تایید کرد. هم چنین، پیشنهادات و رهنمودهایی برای پژوهش های آتی ارایه شد.

هدف: در هر فرایند اصلاحی در سازمان ها، تعهد مدیریت، تضمین کننده تحقق برنامه های تحولی محسوب می شوند. به ویژه در سطح مدرسه ای، توسعه تعهد مدیریت به گرایش های کارافرینانه، بدون بازسازی نقش مدیران، شدنی نیست. با این رویکرد، هدف پژوهش حاضر، تلاش برای بازسازی نقش مدیر در مدارسی است که گرایش به ساختارهای کارآفرینانه دارند. مواد و روش ها این پژوهش با رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسانه انجام شد. به همین منظور ده تن از صاحب نظران و خبرگان کارآفرینی که دارای تجربه عملی در سیستم های مدرسه ای بودند، به طور هدفمند از نوع مبتنی بر معیار و تا مرز اشباع نظری، دعوت به مشارکت شدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. محتوای مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. بحث و نتیجه گیری پس از تحلیل مصاحبه ها، 97 مضمون پایه بازشناسی شد و در نهایت 16 مضمون سازمان دهنده در قالب 5 مضمون فراگیر به عنوان نقش های مدیر در مدارسی که تمایل به ساختارهای کارآفرینانه دارند، مضمون یابی شدند. این نقش ها تحت عنوان رهبری کارآفرینانه، طراح اکوسیستم کارآفرینی، متعادل کننده بین همه گروه های ذینفع مدرسه، فردی ساز برنامه های مدرسه، و توسعه دهنده فرهنگ شبکه ای نام گذاری شدند. این نقش های فراگیر، از ظرفیت لازم برای بازسازی نقش مدیران مدارس متمایل به کارآفرینی برخوردارند. هم چنین بخشی از نتایج این پژوهش نشان داد که مدیریت مدارس متمرکز بر نقش های کارآفرینانه، قادر به افزایش کارایی و خلق ارزش های نوآورانه است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های رهبری آموزشی مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران انجام شده است چرا که رهبری یک عامل کلیدی برای بهبود عملکرد سازمان است و موفقیت یا شکست سازمان وابسته به اثربخشی رهبری در تمام سطوح است. مواد و روش ها پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها کیفی مبتنی بر روش داده بنیاد و از نظر ماهیت اجرا، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان و متخصصان حوزه رهبری آموزشی و اساتید دانشگاهی دارای سوابق پژوهشی و عملیاتی مرتبط با موضوع رهبری آموزشی (شامل کلیه مطلعین کلیدی در حوزه رهبری آموزشی، مدیران ارشد آموزش و پرورش و صاحبان آثار علمی (کتب، مقاله و. . . ) در حوزه رهبری آموزشی) بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند و به روش گلوله برفی تعداد 18 نفر برای مصاحبه انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و سپس فن دلفی و بارش مغزی نیز انجام شد. پس از انجام مصاحبه، اجرای فن دلفی و بارش مغزی اطلاعات بدست آمده جمع بندی شد و سپس به کمک نظریه داده بنیاد اقدام به مقوله بندی و کدگذاری مفاهیم شد و الگوی نهایی بدست آمد. برای تحلیل داده های کیفی از روش کدگذاری باز، تولید مفاهیم اولیه، تولید مقوله های عمده، کدگذاری محوری و ارتباط بین مقوله ها، کدگذاری انتخابی استفاده شد. برای تعیین اعتبار درونی یافته ها، از تطبیق داده ها با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش، مصاحبه با افراد کانونی و اخذ نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان استفاده شد و قبل از کدگذاری، بررسی نهایی به عمل آمد. به منظور تعیین اعتبار بیرونی یافته ها از تکنیک های حصول اشباع نظری، استفاده از رویه های ویژه کدگذاری و تحلیل نمادها و نشانه ها و توصیف غنی داده ها، بهره گرفته شد. به منظور تعیین روایی یافته ها نیز از تکنیک های جمع آوری داده ها از منابع متعدد، تحلیل موارد منفی و انعطاف روش استفاده شد که همگی بیانگر اعتبار و روایی مناسب یافته های پژوهش بودند. بحث و نتیجه گیری نتایج بدست آمده نشان داد الگوی ارایه الگوی رهبری آموزشی مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران دارای 248 شاخص، 39 مولفه و 5 بعد است. ابعاد و مولفه های بدست آمده عبارت اند از: بعد اعتقادی (شامل مولفه های ارزشی، تجسم گرایی، جامعیت، تعمق و انعطاف پذیری)، بعد ساختار کار و محیط (شامل مولفه های ارزیابی آموزشی، نظارت آموزشی، مدیریت بر فرایند یاددهی-یادگیری، رشد و توسعه حرفه ای، گفتمان آموزشی و مدل سازی)، بعد سبک رهبری (شامل مولفه های اداری/مدیریتی، مشارکتی، تحولی، توزیعی، تعاملی، آزادمنشانه، هیجانی، آموزش مدار، اخلاقی و اقتضایی)، بعد توانایی سازمانی و کاری رهبر (شامل مولفه های تعیین جهت، تجزیه و تحلیل و قضاوت، مدیریت بهبود، توانایی سازمانی، فرهنگ سازمانی، جو سازمانی، ارتباطات اثربخش، اقتدار حکمتی) و بعد ویژگی های شخصی، عقلی و عاطفی رهبری (شامل مولفه های نفوذ، بصیرت، چالش پذیری، الهام بخشی، روحیه بخشی، مصمم بودن، حساسیت، تفکر واگرا، علایق و انگیزه های شخصی و ارزش مداری) است. پس مصاحبه با خبرگان 224 شاخص، 33 مولفه و 4 بعد شناسایی شد که با اجرای فن دلفی و بارش مغزی در قالب کدگذاری انتخابی تعدادی شاخص، مولفه و بعد حذف، اصلاح و اضافه شد که نهایتا تعداد 248 شاخص، ذیل 39 مولفه و 5 بعد دسته بندی شدند. بنابراین نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که ارایه الگوی رهبری آموزشی متناسب با ویژگی های خاص مدارس ابتدایی شهر تهران ضروری است و عملیاتی نمودن آن در سطح مدارس ابتدایی نیازمند حمایت همه جانبه مسیولان و تصمیم گیرندگان آموزش و پرورش می باشد.

هدف امروزه استفاده از سیستم های یادگیری الکترونیک افزایش چشم گیری داشته است، به طوری که بسیاری از دانشگاه ها و موسسات و سازمان ها به آموزش مجازی با استفاده از این سیستم ها روی آورده اند. از این رو نیاز به بررسی عوامل موثر بر موفقیت این سیستم ها روز به روز احساس می شود. مطالعات پیشین نشان می دهد که، عوامل روان شناختی کاربران یکی از عوامل تاثیرگذار بر میزان موفقیت این سیستم هاست. این پژوهش به بررسی تاثیر یکی از ویژگی روان شناختی کاربران به نام ثبات قدم بر موفقیت سیستم یادگیری الکترونیک در یک مرکز آموزش مجازی پرداخته است. به این منظور متغیر ثبات قدم به مدل موفقیت سیستم های اطلاعات مکلین و دلون وارد شده است. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و نوع توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات نیز میدانی و پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش 310 نفر از دانشجویان مرکز آموزش های الکترونیک دانشگاه گیلان هستند که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 173 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از پرسش نامه استاندارد و بومی شده اقتباس شده از مطالعه داکورث و کوین (2009) و آپریکیو و همکارانش (2016) استفاده شده است. برای تشخیص رابطه علی بین متغیرهای مستقل و وابسته نیز ضمن بهره از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و بکارگیری حداقل مربعات جزیی با استفاده از نرم افزار SmartPlS3 به تحلیل آماری داده های گردآوری پرداخته شده است. بحث و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهند که ثبات قدم کاربران بر استفاده آن ها از سیستم یادگیری الکترونیک و رضایت کاربران بر سیستم تاثیر دارد. هم چنین سایر ابعاد ساختاری مدل موفقیت مکلین و دلون نیز مورد تایید قرار گرفتند. از این رو برای ارتقا استفاده و رضایت کاربران از سیستم پیشنهاد می شود که به ویژگی های روان شناختی آن ها توجه و از آن در جهت سفارشی سازی پروفایل های کاربران استفاده گردد. هم چنین در ارزیابی روانی و مشاوره تحصیلی دانشجویان ویژگی ثبات قدم در نظر گرفته شده و آموزش هایی در جهت تقویت آن اعمال گردد.

هدف وفاداری دانشجو، یکی از مولفه های مهم در آموزش عالی است که باتوجه به کاهش جمعیت دانشجو در ایران، اهمیت این مولفه در حال افزایش است. از طرفی رضایتمندی دانشجویان می تواند منجر به وفاداری به عنوان یک مزیت رقابتی گردد. کیفیت خدمات آموزشی نیز به عنوان یک چالش مهم و تاثیرگذار در حوزه وفاداری مورد توجه است. لذا این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کیفیت خدمات آموزشی بر وفاداری دانشجویان با میانجیگری رضایتمندی انجام گرفت. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بود. مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش متشکل از 2996 دانشجوی دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) بود. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای نسبی انجام گرفت. برای گردآوری داده ها پرسشنامه های کیفیت خدمات آموزشی، رضایتمندی و وفاداری دانشجو به کار رفت و برای پایایی ابزار به ترتیب ضرایب آلفای 91/0، 87/0، و 81/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی مطلوب ابزار می باشد. برای بررسی روایی پرسشنامه ها از تحلیل عاملی تاییدی بهره گرفته شد و روایی همه پرسشنامه ها مورد تایید قرار گرفت. در پایان تعداد 342 پرسشنامه با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: تاثیر کیفیت خدمات آموزشی بر رضایتمندی مثبت و معنادار بود. همین طور تاثیر رضایتمندی بر وفاداری مثبت و معنادار بود. این پژوهش نشان داد که تاثیر مستقیم کیفیت خدمات آموزشی بر وفاداری دانشجویان منفی بوده و معنادار نمی باشد. اما به طور غیرمستقیم و از طریق رضایتمندی بر وفاداری تاثیرگذار است. این یافته بر اهمیت رضایتمندی به عنوان متغیری تاثیرگذار در حوزه وفاداری دانشجو و افزایش آن تاکید می کند.

هدف: زمینه رهبری آموزش عالی پویا، پیچیده و چند بعدی است. به دلیل پیچیدگی سازمانی، اهداف متعدد و ارزش های سنتی دانشگاه ها، ماهیت رهبری در آموزش عالی نیز مبهم و بحث برانگیز است و این دلایل محققان را به سمت توصیف و تحلیل اساس رهبری در آموزش عالی از منظرهای مختلف سوق داده است. با افزایش تنوع جمعیت دانشجویان در دانشگاه ها، نظام آموزش عالی با چالش های زیادی به منظور ایجاد ظرفیت بیشتر برای آن ها مواجه می شود و این موقعیت ها هر روزه تبدیل به بخشی از چشم انداز آموزشی دانشگاه ها در آموزش عالی خواهد شد. درک نقش ها و مهارت های لازم برای هدایت تنوع دانشجویان می تواند به دانشگاه ها در این زمینه کمک کند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی دیدگاه های متخصصان در مورد رهبری تنوع دانشجویان در نظام آموزش عالی ایران انجام شده است. مواد و روش ها نمونه آماری پژوهش شامل تمامی متخصصان حوزه مدیریت، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و روانشناسی در دانشگاه های کشور بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر مبنای اشباع نظری یافته ها، تعداد 16 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. رویکرد پژوهش کیفی و روش مطالعه، پدیدارشناسی است، ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل آن نیز روش تحلیل موضوع است. داده های پژوهش از طریق مشارکت کننده، بازخورد همکار و ناظران بیرونی اعتباریابی شدند. بحث و نتیجه گیری یافته های پژوهش نشان داد که شش عامل عدالت مداری، تنوع مداری، وحدت مداری، ارتباط مداری، هدایت مداری و فرهنگ مداری مولفه های تشکیل دهنده رهبری تنوع دانشجویان در نظام آموزش عالی می باشند. هم چنین نتایج نشان داد که نظام آموزشی عالی باید به سه دلیل اهمیت فردی، سازمانی و اجتماعی پاسخگویی تنوع موجود در بین دانشجویان باشد. با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که به دلیل تغییراتی که در روند جمعیتی جامعه و به تبع آن در نظام آموزش عالی اتفاق می افتد، تغییراتی نیز در روندهای جمعیتی دانشجویان رخ می دهد، به طوری که شاهد حضور دانشجویان با قومیت، نژاد، فرهنگ، مذهب و عقاید متفاوت در محیط دانشگاهی خواهیم بود. این تغییرات و تنوع جمعیتی بر ساختار نظام آموزش عالی تاثیر خواهد گذاشت. به دلیل اینکه نظام آموزش عالی از ترکیب افراد و دانشجویان متنوع تشکیل شده است، نیاز به افرادی دارد که این جمعیت متنوع را مدیریت کند و با هدایت درست آن ها از توانایی های آن ها در راستای تحقق اهداف آموزش عالی و جامعه استفاده کند. از این رو رهبری تنوع باید در محیط دانشگاهی جوی را ایجاد کند که تنوع دانشجویان را به رسمیت بشناسد و به ارزش های آن ها احترام بگذارد. هم چنین فرهنگی متحد و همبسته را ایجاد کنند، و از طریق ایجاد رابطه مثبت با دانشجویان از آن ها حمایت و سعی در برطرف کردن نیازهای آن ها داشته باشد و در برخورد با آن ها ارزش هایی مانند عدالت، برابری و بی طرفی را در نظر بگیرند.