فن آوری تولیدات گیاهی
سال:1397 | دوره:18 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

این پژوهش باهدف بررسی اثرات تنش شوری روی برخی از ویژگی های مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه آلترنانترا به صورت گلخانه ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. گیاهان به روش تقسیم بوته ازدیاد و در شرایط هیدروپونیک کشت شدند. پس از استقرار گیاهان، تیمار شوری شامل چهار سطح صفر (شاهد)، 30، 60 و 90 میلی مولار کلریدسدیم به مدت 12 هفته بر روی دو ژنوتیپ "برگ موجی" و "برگ صاف" اعمال شد. نتایج نشان داد اثر ژنوتیپ و شوری بر تمام ویژگی ها معنی دار بود. در شوری 90 میلی مولار در مقایسه با شاهد طول گیاه در ژنوتیپ "برگ موجی" به 50 درصد و در ژنوتیپ "برگ صاف" به 28 درصد رسید. با افزایش تنش شوری وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، محتوای نسبی آب برگ نیز کاهش نشان دادند. میزان پرولین، نشت الکترولیت و آنتوسیانین با افزایش تنش شوری افزایش پیدا کردند. در تیمار شوری 90 میلی مولار در مقایسه با شاهد در ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" به ترتیب محتوای نسبی آب برگ 15/18 و 95/31 درصد کاهش، کلروفیل کل 5/57 و 5/78 درصد کاهش، نشت الکترولیت 5/407 و 4/670 درصد افزایش، پرولین 1/385 و 5/297 درصد افزایش و آنتوسیانین 4/382 و 8/177 درصد افزایش نشان دادند. براساس نتایج ژنوتیپ "برگ موجی" مقاوم تر بود و توانست تا شوری 90 میلی مولار را تحمل کند و به بقای خود ادامه دهد، درحالی که ژنوتیپ " برگ صاف" شوری بیشتر از 60 میلی مولار را تحمل نکرد و گیاهان تیمار شده با شوری 90 میلی مولار در این ژنوتیپ دچار آسیب شدند.

به منظور بررسی مقادیر برخی ترکیبات فنلی تراوش یافته از ریزقلمه های تک گره گردو به محیط کشت مایع (DKW) آزمایشی در قالب طرح بلوک های خرد شده با سه فاکتور شامل رقم در دو سطح (جمال و چندلر) و زمان تهیه ریزقلمه در چهار سطح (15 و 31 اردیبهشت، 15 تیر و 15 شهریور ماه) و زمان ارزیابی محیط کشت مایع در سه سطح (24، 72 و 144 ساعت پس از کشت) در سه تکرار انجام شد. هم چنین در آزمایشی مستقل، ترکیبات فنلی تراوش شده به محیط کشت مایع در 24، 72 و 144 ساعت پس از کشت و ترکیب خالص ژوگلون به محیط کشت جامد اضافه شدند. نتایج نشان داد از لحاظ 14 ترکیب فنلی در شاخساره و محیط کشت شامل الاژیک اسید، وانیلیک اسید، کوماریک اسید، کلروژنیک اسید، کافئیک اسید، جینتیسک اسید، فرولیک اسید، سیرینژیک اسید، سینامیک اسید، کاتچین، روتین و میریستین، ژوگلان و 1و4-نفتوکوئینون تفاوت معنی داری بین ارقام مشاهده نشد، امّا زمان تهیه ریزقلمه و زمان ارزیابی محیط کشت مایع تفاوت معنی داری نشان دادند. ترکیبات ژوگلان، الاژیک اسید، میریستین و وانیلیک اسید در مقادیر بالاتری نسبت به سایر ترکیبات فنلی در شاخساره سال جاری و ترکیبات ژوگلون، الاژیک اسید و میریستین بیش ترین تراوش را در محیط کشت مایع داشتند. اضافه کردن ترکیبات فنلی تراوش شده بعد از 144 ساعت در محیط کشت جامد ضعیف ترین رشد و کم ترین میزان تغییر وزن ریزقلمه را ایجاد کرد که این کاهش اختلاف معنی داری با دیگر تیمارها داشت. به طور کلی، احتمالاً سه ترکیب ژوگلون، الاژیک اسید و میریستین از موانع اصلی در استقرار کاملاً موفق ریزقلمه های دو رقم جمال و چندلر هستند.

یکی از مشکلات تکثیر خرما در کشت بافت، قهوه ای شدن ریزنمونه است. این پژوهش جهت تعیین اثر عوامل مختلف کشت بر میزان قهوه ای شدن ریزنمونة نخل خرما در شرایط درون شیشه ای در قالب 5 آزمایش اجرا گردید. در آزمایش اول ضدعفونی سطحی ریزنمونه ها با هیپوکلریت سدیم 5/2% در دو حالت مختلف: یک مرحله ای و دو مرحله ای بررسی گردید. در آزمایش دوم از تیمار پوترسین در غلظت های صفر (0)، 4 و 8 میلی مولار استفاده شد. در آزمایش سوم تأثیر محیط کشت پایه MS کامل، MS2/1 و MS4/1، در آزمایش چهارم تأثیر سولفات روی و نانوذرات اکسید روی شامل MS بدون روی، MS به علاوه 43/2 و 86/4 میلی گرم بر لیتر روی و MS به علاوه 43/2، 86/4 و 72/9 میلی گرم بر لیتر نانواکسید روی موردبررسی قرار گرفتند و در آزمایش پنجم تأثیر سیستم های کشت (ظرف فیلتردار، ظرف بدون فیلتر و بیورآکتور تناوبی) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ضدعفونی کردن در یک مرحله با هیپوکلریت سدیم 5/2% همراه با تکان شدید مؤثرتر از ضدعفونی در دو مرحله بود. نتایج حاصل از آزمایش دوم نشان داد که غلظت 4 میلی مولار پوترسین در کاهش میزان قهوه ای شدن نسبت به شاهد و غلظت 8 میلی مولار اثر بیشتری داشت. همچنین محیط پایه MS کامل و تیمار 86/4 میلی گرم بر لیتر روی، نتایج بهتری به ترتیب در آزمایشات سوم و چهارم نشان دادند. نتایج آخرین آزمایش نشان داد که کشت در ظروف شیشه ای با درپوش فیلتردار نسبت به ظروف کاملاً بسته و بیورآکتور تناوبی کم ترین میزان قهوه ای شدن را به همراه داشت.

به منظور بررسی تأثیر نانوتیوب های کربن چندجداره و تنش شوری بر گیاه دارویی مرزه رشینگری، آزمایشی براساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در شرایط درون شیشه ای در آزمایشگاه بیوتکنولوژی پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1392 انجام شد. عامل اول غلظت های صفر، 50، 100 و 200 میکروگرم بر میلی لیتر نانوتیوب کربن و عامل دوم غلظت های صفر، 50، 100 و 200 میلی مولار نمک (کلرید سدیم) بود. تعداد ریشه و شاخه، طول ریشه و شاخه و وزن تر و خشک اندام هوایی و مقدار رزمارینیک اسید و کافئیک اسید اندازه گیری شد. با افزایش غلظت نمک از صفر تا 200 میلی مولار، کاهش معناداری در میانگین وزن تر اندام هوایی، تعداد ریشه و شاخه، طول ریشه و شاخه گیاه مشاهده شد. در بین غلظت های مختلف نانوتیوب کربن، فقط غلظت 100 میکروگرم بر میلی لیتر باعث افزایش معناداری در وزن خشک اندام هوایی گردید. نانوتیوب کربن تعداد و طول ریشه، تعداد شاخه و وزن تر اندام هوایی را تحت تنش شوری بهبود بخشید. با افزایش غلظت نمک، متابولیت های رزمارینیک اسید و کافئیک اسید افزایش یافتند. از طرف دیگر هنگامی که نانوتیوب ها به محیط کشت حاوی نمک اضافه گردیدند کاهش معناداری در مقدار رزمارینیک اسید و کافئیک اسید مشاهده شد که نشان داد نانوتیوب های کربنی باعث بهبود وضعیت تنش برای گیاه شدند و واکنش متابولیتی گیاه به تنش را کاهش دادند.

برای توسعه برنامه های به نژادی برنج هیبرید، طبقه بندی صحیح لاین های والدینی در میان گروه های هتروتیک امری ضروری است و می تواند به به نژادگر در پیش بینی عملکرد هیبریدهای F1 و گزینش والدین مناسب کمک شایانی نماید. از این رو در این تحقیق، فواصل ژنتیکی 20 لاین والدینی و 40 لاین نرعقیم برنج با استفاده از صفات مورفولوژی، گلچه ای و گرده شناسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه بندی افراد نشان داد که لاین های نرعقیم ندا در زیر شاخه اول و لاین های نرعقیم نعمت نیز با یکدیگر در زیر شاخه دوم از گروه اول قرار دارند. لاین های نرعقیم دشت A (دشت × IR68899A)، خزر A، حسنی A، گرده A، سنگ طارم A، شصتک محمدی A و نگهدارنده آن ها نیز هر کدام به طور جداگانه در یک گروه قرار گرفتند بنابراین مشخص می شود که این لاین ها نیز بعد از چندین نسل تلاقی برگشتی به خلوص بالایی رسیده اند. از نتایج این تحقیق می توان جهت انتخاب لاین های نرعقیم مطلوب و به کارگیری در برنامه تولید برنج هیبرید به منظور یافتن نتاج با عملکرد بالا استفاده نمود.

به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و ویژگی های کیفی میوه انار، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان مه ولات در طی سال های 1393 و 1394 انجام پذیرفت. محلول پاشی اسید هیومیک با چهار غلظت (صفر (تیمار شاهد)، 1000، 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر) در دو مرحله تمام گل و یک ماه بعد از تمام گل انجام پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که محلول پاشی اسید هیومیک اثر معنی داری بر عملکرد، تعداد میوه در درخت، میانگین وزن و اندازه میوه داشت. بیش ترین عملکرد و تعداد میوه در درخت با غلظت 3000 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک به دست آمد، درحالی که بیش ترین وزن و اندازه میوه با غلظت 2000 میلی گرم در لیتر حاصل شد. علاوه بر این، محلول پاشی اسید هیومیک منجر به افزایش مواد جامد محلول، pH، آنتوسیانین کل و کربوهیدرات کل و کاهش اسید قابل تیتر نسبت به تیمار شاهد گردید. محلول پاشی اسید هیومیک تأثیری بر ظرفیت آنتی اکسیدانی و فنل کل عصاره میوه نداشت. کاربرد اسید هیومیک سبب افزایش غلظت عناصر نیتروژن، پتاسیم و روی و کاهش غلظت فسفر در برگ شد، درحالی که تأثیری بر غلظت عناصر کلسیم و آهن در برگ نداشت. به طورکلی نتایج به دست آمده نشان داد که محلول پاشی اسید هیومیک منجر به افزایش عملکرد از طریق افزایش در تعداد میوه، اندازه و وزن میوه شده و هم چنین سبب بهبود شاخص های کیفی میوه انار شده است.

خشکی خطر جدی برای تولید محصولات زراعی ازجمله لوبیا است که به تنش خشکی حساس می باشد. به منظور بررسی اثر سطوح تنش خشکی بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی ارقام مختلف لوبیا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه سطح تنش خشکی بعد از غلاف دهی شامل عدم تنش (شاهد)، تنش جزئی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و تنش شدید (آبیاری با تخلیه 70 درصد تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی) و چهار رقم شامل لوبیای سفید (رادان)، لوبیای قرمز (آذرشهر)، لوبیای سبز (سان ری) و لوبیاچیتی (سامان) با سه تکرار در اواسط اسفندماه 1392 در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس به اجرا درآمد. نتایج آزمایش نشان داد که تنش بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی داری داشت. با توجه به مقایسه میانگین ارقام در سطح عدم تنش، کم ترین و بیش ترین میزان کلروفیل کل مربوط به تیمار لوبیا قرمز و لوبیا سفید به ترتیب 66/0 و 20/2 میلی گرم بر گرم بود. درحالی که کم ترین میزان این صفت در تنش متوسط و شدید مربوط به تیمار لوبیاچیتی به ترتیب 60/0 و 65/0 میلی گرم بر گرم بود. میزان پروتئین دانه در شرایط تنش نسبت به شاهد در کلیه ارقام افزایش نشان داد. بیش ترین افزایش مربوط به تیمار لوبیا سبز (91/42 میلی گرم بر گرم) بود. بیش ترین مقدار پرولین مربوط به رقم لوبیا سفید در هر دو تیمار تنش متوسط و شدید به ترتیب 08/90 و 51/10 میلی گرم بر گرم بود. بین ارقام بیش ترین میزان عددی کاهش عملکرد دانه طی تنش شدید مربوط به لوبیا سفید و کم ترین این مقدار مربوط به لوبیاچیتی بود.

این تحقیق به منظورگزینش ژنوتیپ های مقاوم یا متحمل به تنش خشکی از بین ژنوتیپ های بومی برتر استان کرمانشاه (7 ژنوتیپ) در شرایط مزرعه اجرا شد. هفت ژنوتیپ بومی زیتون D1، Dd1، GW، Ps1، Bn3، Bn6 و Ds17 در آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت سه رژیم آبیاری قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 6، 9 و 12 روزه بودند که تیمار 6 روزه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. صفات رویشی ارتفاع نهال، قطر تنه، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، شاخه و ریشه ثبت گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ Ds17 بیش ترین مقدار قطر تنه و ژنوتیپ Dd1 کم ترین قطر تنه را داشت. ژنوتیپ Bn3 بیش ترین تعداد برگ را داشته اگرچه ژنوتیپ های D1، Dd1 و Gw در یک کلاس قرار گرفتند اما کم ترین تعداد برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ ها از لحاظ وزن تر و خشک برگ تفاوت معنی داری وجود داشت به طوری که بیش ترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ Bn3 و کم ترین وزن تر و خشک برگ مربوط در ژنوتیپ D1 ثبت شد. بین ژنوتیپ ها از لحاظ وزن تر و خشک شاخه و ریشه تفاوت معنی داری وجود داشت به طوری که کم ترین وزن تر و خشک شاخه مربوط به ژنوتیپ Ds17 و کم ترین وزن تر و خشک ریشه مربوط به ژنوتیپ Gw بود. براساس نتایج به دست آمده ژنوتیپ های زیتون از نظر مقاومت به خشکی تفاوت داشتند و در شرایط خشکی ژنوتیپ های Ds17 و Bn3 دارای وضعیت رشدی مناسب تری بودند.

تأثیر کاربرد اسید سالیسیلیک و اکسید نیتریک در غلظت های مختلف بر خواص کیفی میوه های سیب رد دلیشیز بررسی شد. میوه ها با سدیم نیتروپروساید (ماده آزادکننده اکسید نیتریک) در غلظت های (صفر، 3، 5 و 7 میکرومولار) و اسید سالیسیلیک در غلظت های (صفر، 1 و 2 میلی مولار) و ترکیب های مختلف آنها تیمار شدند و در دمای 1-0 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 95-85% و به مدت 2 و 5 ماه نگهداری شدند. صفاتی چون ظرفیت آنتی اکسیدانی، فعالیت آنزیم کاتالاز، محتوای فنل کل، pH، اسیدیته، مواد جامد محلول و شاخص بازارپسندی کل اندازه گیری شدند. ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه های تیمار شده در مقایسه با میوه های شاهد بالاتر بود، بالاترین میزان آنتی اکسیدان کل مربوط به تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک 2 میلی مولار و اکسید نیتریک 7 میکرومولار بود. در همه تیمارها میزان فعالیت آنزیم کاتالاز بیشتر از شاهد بود. بالاترین میزان فنل کل مربوط به تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک 1 میلی مولار و اکسید نیتریک 3 میکرومولار بود. همه ی تیمارها از افزایش pH جلوگیری کردند. بالاترین میزان اسیدیته مربوط به تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک 1 میلی مولار و اکسید نیتریک 7 میکرومولار بود. مواد جامد محلول با گذشت زمان افزایش یافت و تیمارهای اسید سالیسیلیک و اکسید نیتریک از افزایش مواد جامد محلول جلوگیری کردند. تیمارها و اثرات متقابل آن ها تأثیر معنی داری بر وضعیت ظاهری و بازارپسندی میوه ها داشتند، بیش ترین درصد بازارپسندی مربوط به تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک 2 میلی مولار و اکسید نیتریک 3 میکرومولار می باشد. کاربرد تیمارهای اکسید نیتریک و اسید سالیسیلیک می تواند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی در تکنولوژی پس از برداشت سیب باشند.

میوه خرما به دلیل داشتن رطوبت کم و قند بالا ماندگاری بالایی دارد، ولی نوع بسته بندی و شرایط نگهداری می تواند بر کیفیت میوه موثر باشد. این آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به منظور بررسی اثر نوع بسته بندی (در چهار سطح شامل شاهد، خلاء، دست چین در جعبه مقوایی و پرس شده) و دمای نگهداری (سردخانه و دمای اتاق) بر کیفیت ماندگاری میوه خرما، رقم برحی انجام شد. میوه ها در مقاطع زمانی 0 (صفر)، 60، 120، 180 و 240 روز پس از نگهداری از نظر خصوصیات کیفی شامل کاهش وزن، تیرگی بافت، غلظت مواد جامد محلول، pH، اسیدیته، غلظت مواد فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی تجزیه کیفی شدند. نتایج نشان داد که در بسته بندی های وکیوم و پرس شده تغییرات کیفی میوه به حداقل رسید. برای میوه دست چین در جعبه مقوایی علاوه بر کاهش وزن یا جذب رطوبت قابل توجه (به ترتیب در دمای اتاق و سردخانه)، پایداری و قوام جعبه ها نیز تحت تأثیر قرار گرفت. غلظت مواد جامد محلول و pH عصاره تحت تأثیر نوع بسته بندی و دمای نگهداری قرار نگرفت ولی در طول 240 روز نگهداری دچار تغییرات قابل توجهی شدند. طولانی شدن دوره نگهداری، سبب افزایش غلظت مواد فنولی و ظرفیت آنتی اکسیدانی و تیره تر شدن رنگ عصاره شد ولی مقدار رطوبت میوه کاهش یافت. علیرغم عدم تأثیر معنی دار نوع بسته بندی بر عمده خصوصیات کیفی اندازه گیری شده، بیشتر آن ها تحت تأثیر شرایط نگهداری به طور معنی داری تغییر کردند و نگهداری در دمای 7 درجه سانتی گراد توانست مانع از افزایش اسیدیته قابل تیتراسیون، تیرگی بافت و کاهش وزن گردد.

Stevia rebaudiana گیاهی دارویی متعلق به خانواده Asteraceae می باشد. این تحقیق به منظور بهینه سازی کالوس زایی و ساقه زایی این گیاه در شرایط درونشیشه ای صورت پذیرفت. ریزنمونه های برگ، نوک ساقه، گره با دو برگ و گره بدون برگ از گیاهچه های استریل رشد یافته در محیط درونشیشه ای جداسازی شده و در شرایط استریل به محیط کشت های حاوی هورمون های شامل BAP ( 1/0، 5/0 و 2 میلی گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر IBA و TDZ (1/0، 5/0 و 2 میلی گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر IBA و محیط کشت MS بدون هورمون کشت شدند. از میان ریزنمونه ها، ریزنمونه برگ بالاترین درصد کال زایی را داشته و در کل ریزنمونه ها بالاترین حجم کالوس تولید شده مربوط به بافت برگ در تیمار 1/0 میلی گرم در لیتر TDZ بود. بیش ترین تعداد ساقه تولید شده از ریزنمونه ها در بافت گره بدون برگ، در تیمار 2 میلی گرم در لیتر BA به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر IBA مشاهده شد. بیش ترین طول ساقه مربوط به بافت نوک ساقه در تیمار 1/0 میلی گرم در لیتر BA به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر IBA و کم ترین میزان آن نیز در همین بافت و در تیمار 2 میلی گرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر IBA به دست آمد. باززایی غیرمستقیم تنها در بافت برگ در تیمار 5/0 میلی گرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر IBA مشاهده شد. بالاترین میزان ریشه زایی با کشت ساقه های باززایی شده روی محیط کشت MS حاوی 1/0 میلی گرم در لیتر IBA به دست آمد.

توت فرنگی میوه ای است با فسادپذیری بالا که در معرض حمله عوامل قارچی به خصوص قارچ بوتریتیس سینره آ عامل ایجاد پوسیدگی خاکستری بوده و عمر پس از برداشت کوتاهی دارد. در این پژوهش تأثیر نمک تترابورات پتاسیم روی رشد قارچ مذکور در شرایط درون شیشه ای و هم چنین روی شدت بروز پوسیدگی خاکستری و برخی شاخص های کیفی میوه توت فرنگی رقم سلوا طی انبارداری بررسی شد. غلظت های مورد استفاده از محلول بورات در آزمایش درون شیشه ای شامل صفر (شاهد)، 5/0، یک، 5/1، دو، 5/2 و سه درصد در دو پی اچ هفت و نه روی محیط کشت قارچ بوتریتیس و در آزمایشات مربوط به میوه های مایه کوبی شده با سوسپانسیون اسپور قارچ، محلول های یک و 5/1 درصد (با 9 =pH) و دو و 5/2 درصد (با 7 =pH) بودند. جهت ارزیابی شاخص های کیفی، میوه ها بدون آلوده سازی با اسپور قارچ فقط با غلظت های مختلف محلول بورات تیمار شده و در انبار سرد نگه داری گردیدند. نتایج نشان داد اضافه کردن بورات به غلظت یک درصد و بالاتر از آن در پی اچ قلیایی و دو درصد و بالاتر از آن در پی اچ خنثی، سبب جلوگیری کامل از رشد قارچ بوتریتیس در شرایط درون شیشه ای شد. هم چنین تیمار میوه های توت فرنگی با محلول 1 درصد بورات، سبب کنترل پوسیدگی خاکستری در میوه های آلوده به قارچ (بروز کم ترین درجه پوسیدگی) و حفظ برخی ویژگی های کیفی میوه های تیمار شده شامل تلفات وزن، سفتی بافت و آلودگی قارچی آن ها طی انبارداری گردید.

به منظور بررسی اثر سیستم های مختلف تغذیه بر شاخص های رقابتی و اقتصادی شنبلیله و سیاهدانه در کشت مخلوط، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 اجرا گردید. تک کشتی شنبلیله (F)، تک کشتی سیاهدانه (B) و هم چنین سه نسبت مخلوط این دو گیاه (F: B با نسبت های 2: 1، 1: 1 و 1: 2) به عنوان فاکتور اول و سه منبع کود ی شامل کود شیمیایی، کود مرغی و کود تلفیقی (1: 1) نیز به عنوان فاکتور دوم، در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که شنبلیله توان رقابتی بالاتری نسبت به سیاهدانه داشت ولی تغذیه با کود مرغی، میزان رقابت را کاهش داد. شاخص های رقابتی تحت تغذیه باکود مرغی به شدت کاهش یافت. بیش ترین میزان نسبت برابری زمین (LER)، ضریب ازدحام نسبی (K)، افت واقعی عملکرد (AYL)، مزیت پولی (MAI) و سودمندی کشت مخلوط (IA) در تیمار شنبلیله: سیاهدانه (1: 2) تحت سیستم تغذیه با کود مرغی مشاهده گردید. بنابراین استفاده از کودهای دامی در کشاورزی پایدار سودمندی کشت مخلوط را بیش از سیستم تغذیه شیمیایی افزایش خواهد داد.

این پژوهش به منظور بررسی اثر کود زیستی بر صفات کمی و کیفی سه ژنوتیپ سیب زمینی در شرایط تنش و کمبود آب آبیاری در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده (اسپلیت اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل رژیم های آبیاری در سه سطح شامل 1I: آبیاری براساس 100 درصد آب موردنیاز به عنوان شاهد، 2I: 80 درصد آبیاری (20% تنش) و 3I: 60 درصد آبیاری (40% تنش)، کرت های فرعی شامل ژنوتیپ و کرت های فرعی خردشده به نانو کود بیولوژیک ویژه سیب زمینی اختصاص یافت. زمان سبز شدن کامل، زمان گل دهی، ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، مجموع کلروفیل (b+a)، مقدار کاروتنوئید و عملکرد بوته اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه به استثناء تعداد ساقه به طور معنی داری در سطح احتمال یک درصد تحت تأثیر تیمار آبیاری قرار گرفتند. زمان سبز شدن کامل، زمان گل دهی، ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد ساقه و عملکرد بوته در بین ژنوتیپ ها در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل آبیاری و ژنوتیپ فقط در قطر ساقه اصلی در سطح احتمال یک درصد معنی دار ظاهر شد. استفاده از کود زیستی سبب افزایش معنی دار در تمامی صفات شد و کاربرد کود زیستی میزان عملکرد را در مقایسه با شاهد 10 درصد افزایش داد. بیش ترین عملکرد در ژنوتیپ 2-97 و آبیاری کامل حاصل شد. بنابراین کاربرد کود زیستی به عنوان مکمل در زراعت سیب زمینی توصیه می گردد.

مدیریت تغذیه صحیح درختان کیوی می تواند باعث افزایش عمر پس از برداشت میوه کیوی شود. در این پژوهش، در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی طی ده تیمار کودی اثر زمان های متفاوت محلول پاشی کلرورکلسیم (مرداد تا مهرماه) و مقادیر مختلف کودهای اوره، سوپرفسفات تریپل، سولفات پتاسیم بر روی میوه کیوی در باغی واقع در شهرستان آستانه اشرفیه (استان گیلان) بررسی شد. صفاتی مانند وزن تر، وزن خشک، درصد ماده خشک، اسیدیته، مواد جامد محلول، سفتی بافت، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم میوه در زمان برداشت و مواد جامد محلول و سفتی بافت میوه در زمان های 60 و 120 روز نگهداری در سردخانه (با دمای 5/0 ± 0 درجه سانتی گراد و رطوبت 90 تا 95 درصد) اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که درصد ماده خشک در تیمارهای پنج بار محلول پاشی با کلسیم به طور معنی دار بیشتر از شاهد بود. میزان قند در تیمارهای شاهد، 3/2-2 واحد درجه بریکس بیشتر از قند در تیمار پنج بار محلول پاشی کلسیم بود. بیش ترین غلظت کلسیم میوه در تیمارهای سه بار محلول پاشی با کلسیم دیده شد. بیش ترین سفتی میوه در تیمارهای چهار و پنج بار محلول پاشی با کلسیم و کم ترین سفتی میوه در تیمار شاهد مشاهده شد. کاهش سفتی بافت میوه در طی دوره انبارداری در تیمار پنج بار محلول پاشی کلسیم نسبت به شاهد بسیار کمتر بود. نتایج نشان دهنده تأثیر سطوح و زمان های متفاوت کودهای حاوی عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم در تلفیق با محلول پاشی کلسیم در مقایسه با روش متداول کوددهی منطقه در ارتقاء کمی و کیفی میوه کیوی بود.

هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر اصلاح کننده های مختلف بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک، ماده خشک و محتوای عنصری گیاه ذرت (Zea mays) کشت شده در خاک آبیاری شده با پساب صنعتی بود. آزمایش گلدانی با کاربرد تیمارهای گچ، اسید سیتریک، کود دامی و کمپوست، جداگانه و به صورت ترکیبی در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 4 تکرار در گلخانه پردیس دانشگاه بوعلی سینا در سال 1392 انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد اصلاح کننده های مختلف در خاک تحت آبیاری با پساب، سبب تغییرات معنی دار pH، قابلیت هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و کاتیون های محلول خاک شد. حداکثر و حداقل وزن تر )به ترتیب 50/350 و 75/42 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار کود دامی و این مقادیر برای وزن خشک ذرت (به ترتیب 87/74 و 54/10 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار شاهد مشاهده شد. با مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین اندام هوایی ذرت با حدود معمول و بحرانی عناصر سنگین در گیاه مشخص شد که غلظت کلیه فلزات سنگین در ماده خشک اندام هوایی ذرت در حد مجاز بود. اما در ریشه ذرت غلظت همه فلزات به جز روی و کادمیوم بیشتر از حدمجاز این عناصر بود. به طور کلی بیش ترین غلظت مشاهده شده در گیاه ذرت (اندام هوایی + ریشه) مربوط به آهن و کم ترین غلظت مشاهده شده مربوط به کادمیوم بود. کاربرد توأم فاضلاب تصفیه شده و اصلاح کننده ها (به خصوص کود کمپوست) در خاک نه تنها از طریق تغذیه مناسب گیاه باعث افزایش وزن تر و خشک ذرت شد، بلکه از شور و سدیمی شدن خاک در درازمدت نیز جلوگیری می کند.