علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)
سال:1379 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

به منظور مقایسه اثر دو روش آبیاری قطره ای و جویچه ای با مقادیر مختلف آب (محاسبه شده بر مبنای 50، 75، و 100 درصد تبخیر تشت کلاس A در فاصله آبیاری ها، پس از اعمال ضرایب مربوطه)، در عملکرد کیفیت گوجه فرنگی (رقم پتوارلی)، آزمایشی در شرایط زراعی، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مشهد با بافت خاک لوم سیلتی اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام پذیرفت.نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد مربوط به آبیاری قطره ای با جایگزینی معادل 100 درصد آب تبخیر شده از تشت، و به مقدار 51 تن در هکتار بود، که نسبت به روش جویچه ای با مقدار آب مشابه، 4.5 تن در هکتار افزایش داشت. کاهش آب به میزان 25 و 50 درصد، عملکرد کل را در روش جویچه ای به ترتیب 27.57 و 64.29 درصد، و در روش قطره ای به ترتیب 34.7 و 67.95 درصد کاهش داد. با این وجود، کارایی مصرف آب در روش قطره ای با هر نوع تیمار آبیاری، حدودا دو برابر مقدار آن در روش جویچه ای برآورد گردید. تاثیر دو روش آبیاری بر خصوصیات کیفی و درصد عناصر غذایی میوه یکسان بود. در هر دو روش، درصد مواد جامد محلول در میوه با کاهش مقدار آب مصرفی افزایش داشت، اما با کاهش مقدار آبیاری درصد آب میوه کاهش یافت.

یکی از شاخص های مهم سطح رفاه اقتصادی خانوارها میزان مصرف کالا و خدمات توسط آنها است. چگونگی توزیع مصرف کالا و خدمات بین خانوارها نیز شاخص مهمی برای عدالت در زمینه رفاه اقتصادی خانوارها است. در این تحقیق تغییر دو بعد مهم توزیع مصرف مطالعه شده است: الف) روند تغییرات توزیع مصرف بین خانوارهای روستایی و شهری ایران. ب) تغییرات توزیع مصرف خانوارهای روستایی و شهری در استان های مختلف ایران. تحقیق با استفاده از داده های ثانویه، مربوط به آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای روستایی و شهری در سال های مختلف انجام شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که نسبت هزینه های مصرفی خانوارهای شهری به هزینه های مصرفی خانوارهای روستایی، در فاصله سال های 1344 تا 1375 روند نزولی داشته است، اگر چه شکاف مصرف بین خانوارهای شهری و روستایی هم چنان زیاد است. برای مقایسه تغییرات توزیع مصرف خانوارها در مناطق روستایی و شهری در استان های مختلف، از آمار سال های 1365 و 1375 استفاده شد. نتایج نشان می دهد که ضریب جینی در سطح کشور در سال های 65 و 75، در مناطق روستایی بزرگ تر از مناطق شهری بوده است. این ضریب در مناطق روستایی به ترتیب 0.458 و 0.421 و در مناطق شهری به ترتیب 0.430 و 0.403 بوده است، که به ترتیب 8.08 و 6.28 درصد کاهش نشان می دهد. در فاصله سال های 65 و 75، بین مناطق روستایی 24 استان کشور، در 9 استان ضریب جینی افزایش و در 15 استان کاهش یافته است. در فاصله سال های 65 و 75، از بین مناطق شهری 24 استان کشور، در شش استان ضریب جینی افزایش، و در 17 استان کاهش، و در استان تهران تغییری نداشته است.

با توجه به تولید روزافزون مواد آلی، به ویژه لجن فاضلاب و کمپوست، از نظر زیست محیطی احتمالا مطمئن ترین راه پیش گیری از انباشته شدن این مواد، افزودن آنها به زمین های کشاورزی است. معذالک خطرات احتمالی ناشی از اضافه کردن مواد آلی به زمین های کشاورزی، باید قبل از ارزش کودی و اقتصادی آن مورد بررسی قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر مواد آلی بر خواص شیمایی خاک، جذب عناصر غذایی و فلزات سنگین به وسیله ذرت و عملکرد آن می باشد. این آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و چهار تیمار کودی، شامل کود گاوی، لجن فاضلاب، کمپوست زباله شهری و کود شیمیایی انجام گرفت. کودهای آلی به مقدار 50 تن در هکتار و کود شیمیایی به مقدار 250 کیلوگرم فسفات دی آمونیوم و 250 کیلوگرم اوره (به صورت سرک) در هکتار به کرت ها اضافه شد.کودهای آلی باعث افزایش معنی دار ماده آلی، مقدار قابل استخراج روی، مس، سرب و آهن به وسیله EDTA، فسفر و پتاسیم قابل جذب، و درصد کل ازت در خاک گردید. غلظت و جذب عناصر غذایی در اندام هوایی و دانه ذرت تیمارهای مختلف دارای تفاوت معنی دار بود، در صورتی که غلظت سرب و کادمیوم در این اندام ها تفاوت معنی داری را نشان نداد. عملکرد علوفه و دانه ذرت در بین تیمارها دارای تفاوت معنی داری بود، به طوری که کود گاوی و لجن فاضلاب دارای بیشترین، و کمپوست دارای کمترین تاثیر بر عملکرد بودند. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که کود گاوی و لجن فاضلاب از پتانسیل زیادی برخوردار می باشند، و می توان از آنها برای باروری خاک استفاده کرد. غلظت فلزات سنگین در ذرت، و انباشت آنها در خاک، به مراتب کمتر از استانداردهای تعیین شده بود.

سرب حاصل از سوخت وسایل نقلیه به عنوان مهم ترین و بیشترین منبع آلوده کننده محیط ذکر گردیده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی آلودگی خاک به وسیله ذرات سرب خارج شده از اگزوز اتومبیل ها در بزرگراه های رشت – انزلی (منطقه انزلی)، کلاچای – رامسر (منطقه رامسر)، تهران – کرج (منطقه کرج) و تهران – اصفهان (منطقه دلیجان) صورت گرفت. در هر بزرگراه راستایی به طول 100 متر عمود بر جاده، در یک یا دو طرف انتخاب گردید و در فواصل و عمق های مشخص از جاده نمونه برداری به عمل آمد. نمونه های خاک به آزمایشگاه منتقل شد و بعضی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی، و هم چنین غلظت سرب کل نمونه ها بعداز عصاره گیری، با اسید نیتریک پنج مولار تعیین گردید.نتایج نشان داد که غلظت سرب در حاشیه بزرگراه ها، به ویژه در سطح خاک، در مقایسه با غلظت زمینه بسیار بیشتر است، و با افزایش فاصله از جاده به صورت نمایی کاهش می یابد. در مورد عمق خاک (به استثنای یک مورد)، بیشترین غلظت سرب در هر فاصله از جاده، در عمق سطحی خاک (صفر تا پنج سانتی متر) اندازه گیری شد، که نشان دهنده جذب تثبیت سرب در سطح خاک می باشد. غلظت سرب نمونه های خاک حاشیه جاده ها با حجم ترافیک هم بستگی مستقیم و خوبی داشت.

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ های رایج ذرت در ایران (هیبریدها و لاین های اینبرد آنها) برای کالوس زایی و باززایی از کشت جنین بالغ انجام شد. در این مطالعه از 25 ژنوتیپ، مشتمل بر 12 لاین اینبرد، 11 هیبرید سینگل کراس و یک هیبرید دبل کراس و یک کمپوزیت آزاده گرده افشان استفاده گردید. جنین بالغ لاین های اینبرد و هیبریدهای ذرت در دو محیط کشت MS وN6  کشت شده و ارزیابی کالوس زایی با استفاده از صفات وزن تر کالوس، وزن خشک کالوس، رشد نسبی کالوس و سرعت رشد کالوس صورت گرفت.نتایج این آزمایش نشان داد که واکنش ارقام به کالوس زایی و باززایی گیاهچه، از کالوس حاصل از جنین بالغ بسیار متفاوت است. بیشترین ظرفیت تولید کالوس (بر اساس وزن تر و خشک) در لاین اینبرد IL8، هیبریدهای (IL6×IL10) SC9 و (IL4×IL8) SC7 و بالاترین میزان رشد نسبی و سرعت رشد کالوس به ترتیب در لاین اینبرد IL1 و هیبرید SC9 مشاهده شد. محاسبه هتروزیس بر اساس والد برتر، نشان داد که SC9 برای صفات وزن تر، وزن خشک و سرعت رشد کالوس، دارای بالاترین درصد هتروزیس در بین هیبریدهای مورد مطالعه است. اثر متقابل ژنوتیپ و محیط کشت نیز برای صفات وزن تر کالوس، رشد نسبی کالوس و سرعت رشد کالوس معنی دار شد. به عنوان مثال، در محیط کشت MS هیبرید SC9، و در محیط کشت N6 لاین اینبرد IL8، بیشترین سرعت رشد کالوس را داشتند. بین سرعت رشد کالوس در زمان های مختلف (8، 12، 16 و 20 روز پس از کشت) اختلاف معنی داری وجود داشت. سرعت رشد کالوس در هشت روز پس از کشت کمترین مقدار را داشت، و به تدریج تا شانزده روز پس از کشت افزایش یافت، اما بعد از این مدت کاهش پیدا کرد. سرعت رشد کالوس دارای دامنه ای بین 0.51 در لاین اینبرد IL11، تا 0.74 در هیبرید SC9 بود. مقایسه ژنوتیپ ها نشان داد که اینبرد لاین های IL1 و IL10 و هیبریدهای سینگل گراس SC2 و SC4 از بالاترین میزان باززایی گیاه برخوردارند. با توجه به اهمیت باززایی گیاه، که وابستگی زیادی به ژنوتیپ دارد، می توان نتیجه گیری نمود که لاین های اینبرد IL1 و IL10، و نیز هیبریدهای SC2 (سینگل کراس 704) و SC4 (سینگل کراس 301)، برای به کارگیری در برنامه های اصلاحی متکی به کشت بافت در ذرت قابل توصیه می باشند.

تحقیق حاضر، به منظور ارزیابی واکنش 18 رقم برنج (Oryza sativa L.) مشتمل بر 15 رقم برنج ایرانی و سه رقم خارجی، برای کالوس زایی و باززایی گیاهچه از کالوس با کشت جنین نارس نسبت به سه محیط کشت MS،LS  و N6 اجرا گردید. میزان کالوس دهی با استفاده از صفات قطر کالوس، وزن تر و وزن خشک مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با انتقال کالوس های تولیدی از سه محیط کشت ذکر شده به محیط کشت باززایی(MSR) ، و از طریق سنجش درصد گیاهچه های تولید شده از کالوس ها، میزان باززایی اندازه گیری گردید.نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری هم از لحاظ کالوس زایی و هم باززایی بین ارقام وجود دارد (P<0.01) در مرحله کالوس زایی، از نظر قطر کالوس، ارقام نعمت و چرام-2 به ترتیب با متوسط قطر 4.83 و 4.6 میلی متر به عنوان ژنوتیپ های برتر شناخته شدند. از نظر وزن تر کالوس ارقام نعمت، چرام-2 تا سپیدرود، طارم محلی و لاین های خارجی 33IRCTN91 و IRFAON-30 به طور معنی داری بهتر از سایرین بودند. ارقام نعمت، زاینده رود و لاین 33IRCTN91 بالاترین درصد محتویات آبی را داشتند. از نظر باززایی، لاین 33IRCTN91 و ارقام عنبربو محلی، نعمت، چرام-2 و طارم محلی بیشترین میزان باززایی گیاهچه از کالوس را دارا بودند. از هر دو جنبه کالوس زایی و باززایی بین محیط های کشت تفاوت معنی دار وجود داشت.بدین ترتیب که از لحاظ قطر کالوس، وزن تر، و میزان باززایی، محیط های کشت MS و N6 با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند، ولی نسبت به محیط کشت LS، به طور معنی داری برتر بودند (P<0.01). کالوس هایی که در محیط کشتMS  رشد یافتند، بیشترین و در محیط کشت LS، کمترین درصد آب را داشتند. محیط کشت MS و N6 برای کشت این ویترو جنین نارس برنج مناسب تشخیص داده شد، و از بین ارقام مورد مطالعه، ارقام نعمت و چرام-2 به عنوان ارقام برتر از لحاظ کالوس دهی و میزان بازززایی گیاهچه شناخته شدند. هم چنین، برنج های ژاپونیکای مورد مطالعه در زمره بهترین ارقام از نظر میزان باززایی گیاهچه بودند. مطالعه روابط هم بستگی بین صفات نشان داد که بین صفت کالوس زایی و باززایی گیاهچه، هم بستگی معنی داری وجود ندارد، و این دو صفت مستقل از هم عمل می کنند.

این آزمایش به منظور تعیین میزان نیاز به مکمل ویتامینی و فسفر قابل استفاده، از سن 42 تا 56 روزگی طیور گوشتی انجام گرفت. تعداد 270 قطعه جوجه یک روزه گوشتی تجارتی در قالب یک طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل (3×3×3) به 27 گروه 10 قطعه ای با 9 تیمار و سه تکرار تقسیم شدند. از 42 روزگی به هر تیمار یکی از 9 جیره آزمایشی داده شد. مکمل ویتامینی در سه سطح 0.5، 0.25 و صفر درصد، و فسفر قابل استفاده در سطوح 0.27، 0.22 و 0.16 درصد بود. جیره ها از نظر انرژی و پروتئین یکسان بودند. در سنین 42 و 56 روزگی، وزن گروهی و مصرف خوراک هر یک از تکرارها تعیین و اضافه وزن روزانه، مصرف خوراک روزانه و ضریب تبدیل غذایی محاسبه گردید. پس از کشتار درصد اجزای لاشه و خاکستر ساق پا اندازه گرفته شد.نتایج نشان داد که حذف مکمل ویتامینی از سن 42 تا 56 روزگی، بر اضافه وزن روزانه، مصرف خوراک روزانه، ضریب تبدیل غذایی، وزن زنده، امعا و احشا، چربی حفره شکمی، لاشه آماده طبخ، بال ها، گردن و استخوان پشت اثر معنی داری نداشت. هم چنین، کاهش فسفر قابل استفاده بر روی اضافه وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی، وزن زنده، امعا و احشا، چربی حفره شکمی، لاشه آماده طبخ، گوشت سینه، ران ها، بال ها، گردن و خاکستر ساق پا اثر معنی داری نداشت. اثر متقابل ویتامین و فسفر برای اضافه وزن روزانه، مصرف خوراک روزانه، وزن زنده، بال ها، گردن و خاکستر ساق پا اثر معنی داری بود (P<0.05) و برای گوشت سینه، ران ها و استخوان پشت بسیار معنی دار بود (P<0.001).

به منظور بررسی سطوح مختلف باکتری Cellulomonas uda بر روند تخمیر و ترکیب شیمیایی، گیاه کامل ذرت به مدت 60 روز در سیلوهای کوچک 70 گرمی سیلو گردید. در یک طرح کاملا تصادفی، سه عدد سیلو از گروه تیمار 1 (بدون باکتری) و تیمارهای 2 و 3 (به ترتیب 1.2×105 و 2.4×105 واحد تشکیل کلنی یا CFU، به ازای هر گرم گیاه تازه) در سومین و شصتمین روز بعد از سیلو کردن باز شدند. معیارهای مورد اندازه گیری عبارت بود از: ماده خشک، اسیدیته، ماده آلی، کربوهیدرات های محلول در آب، پروتئین خام، دیواره سلولی (NDF)، دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF)، همی سلولز و ازت آمونیاکی. افزودن باکتری در هر دو سطح باعث افزایش معنی دار اسیدیته سیلاژها در روز سوم گردید (P<0.05). اسیدیته نهایی علوفه سیلو شده با بیشترین غلظت باکتری، به طور معنی داری (P<0.05) بیشتر بود، که احتمالا نشان دهنده افزایش شدت تخمیر کربوهیدرات های ناشی از تجزیه سلولز در این سیلوهاست. با افزودن باکتری، میزان قندهای محلول در آب باقی مانده نهایی، به طور غیرمعنی داری افزایش یافت. میزان ازت آمونیاکی نهایی همه سیلاژها کمتر از 8 درصد ازت کل، و در تیمارهای 2 و 3 از این هم کمتر بود. افزودن باکتری باعث کاهش میزان دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF) به میزان 11.9 و 1.8 درصد، به ترتیب در تیمارهای 2 و 3 گردید. میزان دیواره سلولی در تیمارهای 1 و 3 افزایش، و در تیمار 2 حدود 3.6 گرم در هر کیلوگرم ماده خشک کاهش نشان داد. میزان همی سلولز در همه تیمارها افزایش داشت، اما میزان سلولز در تیمارهای 1، 2 و 3 به ترتیب 9.38، 17.37 و 12.49 درصد کاهش یافت. به طور خلاصه، افزودن باکتری Cellulomonas uda در سطح CFU 1.2×105 به ازای هر گرم گیاه تازه در افزایش قندهای محلول در آب باقی مانده، کاهش دیواره سلولی و هیدرولیز سلولز از گیاه کامل ذرت موثر است.

محدودیت مصرف رنگ های قرمز مصنوعی در مواد غذایی، سبب توجه بیشتر به تولید رنگ های طبیعی به عنوان افزودنی های مجاز گردیده است. یکی از منابع مهم تولید این گونه رنگ ها چغندر قرمز (Beta vulgaris L.) است، که رنگ حاصل از آن به صورت پودر یا کنسانتره در فراورده های غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق نمونه های چغندر قرمز پس از عملیات آماده سازی، آنزیم بری شد، عصاره آن پس از صاف کردن و تنظیم pH از ستون رزین آمبرلیت XAD-7 عبور داده شد و محلول رنگ به کمک الکل اسیدی استخراج گردید. پس از تبخیر حلال توسط دستگاه خشک کن تصعیدی، رنگ جامد به صورت پودر تولید شد. سپس ویژگی های رنگ تولیدی شامل خاکستر، قند، طول موج حداکثر جذب، میزان خلوص و پایداری رنگ تحت شرایط مختلف هم چون pH، دما و نور تعیین گردید. در مرحله بعد کاربرد رنگ تولیدی در محصولات سرد مثل بستنی و شربت یخ زده مورد بررسی قرار گرفت. به منظور مقایسه کیفیت این رنگ با رنگ های مجاز مصنوعی، محصولاتی با استفاده از رنگ طبیعی حاصل، و رنگ مصنوعی کارموییزین ساخته شده در سطح آزمایشگاه، تولید شد و آزمایش های حسی بر روی آنها انجام گرفت.نتایج نشان داد که رنگ تولیدی بتاسیانین خالص بوده و در دمای چهار درجه سانتی گراد، در تاریکی و pH برابر پنج بیشترین پایداری را دارد. هم چنین، محصولات تولیدی با رنگ طبیعی از مطلوبیت بیشتری برخوردار بودند. از هر کیلوگرم چغندر قرمز 2.7 گرم پودر رنگ تولید شد. سهم هزینه رنگ در مواد مصرفی تولید فراورده های یاد شده بسیار اندک، و هزینه رنگ در تولید بستنی کمتر از یک درصد کل هزینه های مواد مصرفی بود.

چهار رقم زیتون کالاماتا، ماری، زرد و فیشمی از شهرستان رودبار تهیه شد. این ارقام با دو روش تخمیر طبیعی و تخمیر هدایت شده با کشت استارتر Lactobacillus plantarum در دمای 25oC به مدت 100 روز فرایند شدند و خصوصیات فیزیکوشیمیایی محصول اندازه گیری شد. اندازه گیری اسیدهای آلی با روش HPLC انجام گرفت.بیشترین اسیدیته کل برحسب اسید لاکتیک، %1.08 (حجم / وزن) در رقم فیشمی تولید شد. به طور متوسط تولید اسیدیته کل در تخمیر طبیعی و در تخمیر هدایت شده به ترتیب در حدود 1.1-0.8 و 0.9-0.7 گرم در 100 میلی لیتر محلول در برگیرنده زیتون ها بود. بررسی وضعیت اسیدهای آلی موجود در ارقام زیتون، به وسیله روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا، نشان داد که در طی فرایند تخمیر، مقدار دو اسید آلی لاکتیک و استیک در زیتون ها اضافه شد، ولی از مقدار اسید مالیک و اسید سیتریک کم گردید. بیشترین اسید لاکتیک در رقم زرد (%1.1) تولید شده است. نوع تخمیر در تولید اسید لاکتیک تفاوتی ایجاد نکرد. بیشترین اسید استیک در رقم زرد و ماری تولید شد، و نیز در تخمیر هدایت شده اسید استیک بیشتری تولید گردد. دو اسید آلی مالیک و سیتریک طی 50 روز اولیه فرایند ناپدید شدند. تغییر اسید سیتریک در تخمیر هدایت شده زودتر انجام گرفت ولی تغییر اسید مالیک به نوع تخمیر بستگی نداشت.

کارایی جداگانه و توام لاروهای سن سوم کفش دوزک Hippodamia variegata (Goeze) و بال توری Chrysoperla carnea (Steph) علیه شته جالیز (Aphis gossypii Glover) در گلخانه، روی تک بوته خیار سبز مطالعه شد.شکارگرها در نسبت رهاسازی یک شکارگر به 30 شته، به صورت جداگانه و توام، جمعیت میزبان را به طور معنی داری کاهش دادند. ولی بین تیمارهای حضور جداگانه و توام آنها، اختلاف معنی داری دیده نشد. شکارگرها در نسبت رهاسازی یک شکارگر به 90 شته نیز به صورت جداگانه و توام، جمعیت میزبان را به طور معنی داری کاهش دادند. ولی تیمار حضور توام لاروهای بال توری و کفش دوزک با تیماری که در آن فقط لاروهای کفش دوزک فعالیت می نمودند، اختلاف معنی داری نشان ندادند. اما تیماری که در آن فقط لاروهای بال توری حضور داشتند، نسبت به دو تیمار فوق به طور معنی داری کاهش بیشتر جمعیت شته را موجب گردید.

درختچه گون گزی (Astracantha adscendens) بومی ایران بوده و در رویشگاه های کوه سری کوه های زاگرس می روید. این رویشگاه ها که در مناطقی مانند چهارمحال و بختیاری و فریدن بیشتر دیده می شوند، دارای برف زیاد و سراشیب های تند هستند. این مطالعه در منطقه چلگرد چهارمحال بختیاری و فریدن اصفهان صورت گرفت. بدین منظور، عوامل محیطی چون شیب، ارتفاع از سطح دریا و آزیموت شمال مغناطیسی، و در گون گزی، قطر تاج پوشش به صورت چهار شعاع، در جهت بالا، پایین و دو سمت راست و چپ شیب اندازه گیری شد. بین ابعاد اندازه گیری شده گیاه و عوامل محیطی آنالیز رگرسیون انجام گردید.نتایج نشان داد که شعاع سمت بالای شیب، با تغییر شیب هم بستگی منفی خیلی شدید دارد. بین شعاع به طرف پایین و شیب هم بستگی مشاهده نشد. دو شعاع سمت راست و چپ شیب هم که با یکدیگر هم بستگی شدید مثبت داشتند، متناسب با شیب کوتاه تر می شدند. حجم درختچه نیز در جهت بالای شیب کاهش یافته است. با آنالیز خوشه ای و رسم دندروگرام، شکل گیاه در هفت گروه طبقه بندی گردید. استرس فشار برف و یخ، باعث خراش و ساییدگی جوانه های سمت بالای شیب می گردد. با حرکت برف و باران، و نیز تردد حیوانات وحشی و دام اهلی، خاک و سنگ ریزه به طرف پایین حرکت کرده و تاثیر فیزیولوژیک و مکانیکی فوق را در گیاه موجب می شود. بنابراین، سر خوردن برف همراه با دیگر عوامل محیطی، آثار مختلفی بر شکل گیاه به جای می گذارند که می توان آنها را در سه گروه تاثیر مکانیکی مستقیم برف، تاثیر فیزیولوژیک برف و تاثیر غیرمستقیم بارندگی و حیوانات وحشی طبقه بندی کرد. در اثر این عوامل و واکنش فیزیولوژیک گیاه به آنها، شکل گون گزی از قیفی یا واژ مخروطی به نیمه قیفی شکل و یا نیم واژ مخروطی تبدیل می گردد.