مجله مطالعات علوم پزشکی
سال:1380 | دوره:12 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

مقدمه: امروزه در جهان 226 میلیون کودک از رشد مطلوبی برخوردار نیستند که عمده دلایل آن خارج از مساله وراثت می باشد بدین منظور پژوهشی جهت تعیین ارتباط فاصله گذاری بین موالید با رشد جسمی کودکان زیر پنج سال انجام شد. مواد و روش: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 540 کودک سالم به روش تصادفی طبقه ای از بین مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان کرج انتخاب گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یک راهه و آزمون توکی استفاده شده است. نتایج: نتایج به دست آمده نشان می دهد که میانگین فاصله بین موالید 34 ماه است، بین رشد جسمی کودکان (وزن، قد، دور سر) با فاصله بین موالید و رتبه تولد و تعداد افراد خانواده و سن مادر با P<0.05 اختلاف معنی داری دیده شده است، به طوری که در اکثر گروه ها بیشترین میانگین رشد جسمی در فاصله بین موالید 60-36 ماه و در رتبه های تولد 3 و 4 و در خانواده های 5 و 6 نفره و در مادران گروه سنی 29-25 سال دیده شد، به علاوه نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین متغیرهایی نظیر میزان تحصیلات مادر، دریافت مراقبت های بهداشتی دوران بارداری مادر، سن شروع غذای کمکی و نوع تغذیه کودک با رشد جسمی کودکان اختلاف معنی داری با P<0.05 وجود دارد. بحث: به طور کلی می توان گفت که بارداری در 29-25 سالگی و فاصله گذاری بین موالید 60-36 ماه و تعداد مناسب، حداکثر 4 فرزند بهترین اثر را در ارتقای سطح سلامت کودکان و مادران خواهد داشت. یافته های این پژوهش می تواند در تدوین برنامه های آموزشی جهت پیشگیری از افزایش جمعیت و بهبود رشد جسمی کودکان کاربرد داشته باشد.

مقدمه: در تقسیم بندی عوامل ایجادکننده کوما دو گروه عمده وجود دارد: عوامل متابولیک و ارگانیک، آنچه که اخیرا در افتراق کومای ارگانیک از متابولیک مطرح شده اندازه گیری میزان آنزیم کراتین فسفوکیناز (CPK) موجود در مایع مغزی نخاعی است. به همین جهت این مطالعه برای بررسی میزان این آنزیم در مایع مغزی نخاعی بیماران مبتلا به کومای ارگانیک و متابولیک و مقایسه آنها با یکدیگر طراحی و اجرا گردید. مواد و روش: در این مطالعه مورد – شاهدی 68 بیمار (18 بیمار در گروه کومای ارگانیک، 14 بیمار در گروه کومای متابولیک و 36 بیمار در گروه شاهد) مورد بررسی قرار گرفتند. آنزیم کراتین فسفوکیناز از نمونه CSF اندازه گیری شد و نتایج با نرم افزار آماری SPSS و توسط تست های پارامتریک در دو گروه کومای متابولیک و ارگانیک با هم و با گروه کنترل مقایسه شدند. نتایج: میانگین سطح آنزیم کراتین فسفوکیناز مایع مغزی نخاعی در بیماران دچار کومای ارگانیک 15.56 mu/ml و در بیماران دچار کومای متابولیک 5.93 mu/ml و در گروه شاهد 0.32 mu/ml بود. اختلاف موجود در میانگین سطوح CPK مایع مغزی نخاعی گروه شاهد با هر دو گروه و نیز در مقایسه هر دو گروه با یکدیگر از نظر آماری معنی دار بود. مقایسه سطح CPK مایع مغزی نخاعی در بیماران مبتلا به کومای ارگانیک و متابولیک و نیز گروه شاهد، نشان دهنده افزایش سطح این آنزیم در هر دو گروه از بیماران و نیز افزایش قابل توجه و محسوس آن در کومای ارگانیک نسبت به متابولیک می باشد. بحث: بنابراین اندازه گیری سطح CPK به عنوان نشانگری از آسیب بافت مغزی در کنار یافته های کلینیکی و سایر اقدامات پاراکلینیکی کمک کننده بوده که می تواند در افتراق کومای متابولیک از ارگانیک مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: در سال های اخیر پدیده سالمندی به دلیل افزایش نسبت افراد مسن در تمام دنیا مورد توجه علمی قرار گرفته است. از آنجا که پدیده سالمندی با بسیاری از بیماری های مزمن از جمله، سوء تغذیه همراه است، مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت تغذیه سالمندان در یکی از مراکز وابسته به سازمان بهزیستی تبریز، صورت گرفت. مواد و روش: ارزیابی وضعیت تغذیه ای از طریق مشاهده و ثبت غذای مصرفی و توزین مستقیم غذا در زمان سرو غذا، در طی دو روز و با اندازه گیری شاخص های بیوشیمیایی از جمله الگوی لیپیدهای خون، اسید اوریک و آهن سرم، در 62 مرد و زن صورت گرفت. نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان دریافت اکثر مواد مغذی کمتر از مقادیر توصیه شده برای افراد بالای 50 سال می باشد. سهم درشت مغذی ها در تامین انرژی دریافتی برای کربوهیدرات 67 درصد، پروتیین 12 درصد و چربی 21 درصد است. نتایج مربوط به اندازه گیری نمایه توده بدن نشان داد که 44.8 درصد افراد لاغر و 22.2 درصد افراد اضافه وزن داشته اند. بررسی شاخص های بیوشیمیایی نشان داد که 49 درصد افراد، آهن سرم کمتر از محدوده طبیعی داشتند و 43.6 درصد افراد مبتلا به هیپرتری گلیسیریدمی و 54.5 درصد مبتلا به هیپرکلسترولمی بودند. بحث: یافته های این مطالعه حاکی از نامطلوب بودن وضعیت تغذیه ای به ویژه ویتامین ها می باشد، لذا حمایت های تغذیه ای برای سالمندان که نسبت آنها در جامعه رو به افزایش است توصیه می شود.

مقدمه: شکستگی سگمنتال تیبیا نوعی شکستگی است که بر اثر وارد آمدن انرژی زیاد به استخوان پدید می آید. درمان این نوع شکستگی عوارض زیادی به دنبال دارد ولی چنانچه بتوان در طی مراحل درمانی میزان آسیب به خون رسانی قطعه سگمنتال را به حداقل رساند، می توان شاهد نتایج خوب درمانی بود. مواد و روش: در یک مطالعه آینده نگر تعداد 19 بیمار با شکستگی سگمنتال تیبیا تحت بررسی قرار گرفتند. این تعداد به روش میله گذاری داخل کانال به صورت بسته جهت درمان مورد عمل جراحی قرار گرفتند. برای فیکساسیون محکم تر از گچ گیری بعد از عمل استفاده شد. نحوه جوش خوردن و عوارض عفونت و سندرم کامپارتمان تحت بررسی قرار گرفت. نتایج: یک مورد سندرم کامپارتمان، دو مورد عفونت، دو مورد جوش خوردگی با تاخیر و دو مورد بد جوش خوردگی وجود داشت. به غیر از یک مورد بد جوش خوردگی، دیگر عوارض در شکستگی های باز ایجاد شده بودند. هیچ موردی از عفونت و عدم جوش خوردگی در شکستگی های بسته اتفاق نیفتاده بود. بحث: با توجه به نتایج به دست آمده و نبود عارضه عدم جوش خوردگی در شکستگی های بسته سگمنتال تیبیا روش میله گذاری داخل کانال به صورت بسته برای تمام شکستگی های بسته سگمنتال تیبیا و اکثر شکستگی های باز سگمنتال تیبیا پیشنهاد می شود.

مقدمه: در جامعه کنونی تعداد افراد مسن رو به فزونی نهاده و کاهش و یا تعدیل عوارض ناشی از افزایش سن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خروج از حالت تعادل و زمین خوردن متعاقب آن می تواند عوارض زیادی داشته باشد و چون نقش عضله 4 سر ران در وضعیت های ایستاده و راه رفتن بسیار حائز اهمیت است. لذا این تحقیق با هدف بررسی زمان تعادل ناشی از افزایش سن و ارتباط آن با قدرت این عضله انجام گرفت. مواد و روش: این تحقیق یک مطالعه مقطعی و نمونه گیری آن از نوع منطقه ای با سطح شهرستان شیراز می باشد. تعداد نمونه ها 979 نفر (451 مرد و 528 زن) در 4 دهه سنی 30 تا 70 سال می باشد که براساس تکمیل پرسشنامه، انجام مصاحبه، اندازه گیری زمان تعادل با چشم باز و بسته بر پای راست و چپ به وسیله کرنومتر بر حسب ثانیه و همچنین اندازه گیری قدرت عضله 4 سر رانی با استفاده از نیروسنج بر حسب کیلوگرم نیرو انجام گرفته است. نتایج: میزان کاهش زمان تعادل با چشم باز و بسته نسبت به مطالعات موجود اختلاف معنی داری را نشان داد همچنین روند نزولی قدرت عضله 4 سر رانی نیز نسبت به مطالعات موجود سریعتر می باشد (P<0.05) بین کاهش قدرت این عضله و کاهش زمان تعادل همبستگی مثبت وجود داشت. بحث: با توجه به نتایج تحقیق جمعیت مورد مطالعه در طول زندگی خود در سنین پایین تری با مشکلات ناشی از کاهش زمان تعادل رو به رو می گردند هم چنین، سیر نزولی قدرت عضله 4 سر رانی در آنها سریعتر می باشد. لذا شاید بتوان با تقویت این عضله در میانسالی گام موثری در جهت بهبود تعادل برداشته و فرکانس زمین خوردن و ابتلا به عوارض آن را در طول زندگی کاهش داد.

مقدمه: نورون ها در دستگاه عصبی مرکزی و گانگیلونها و برخی نواحی دیگر بدن مورد مطالعه بسیاری از محققان قرار گرفته است اما فقط در گزارش های نادری به وجود نورون هایی در زبان اشاره شده است. علاوه بر این عصب گیری جوانه های چشایی، غدد سروز و موکوز موجود در زبان نیز مورد بررسی قرار گرفته اند. ولی نقش نورون های فوق تقریبا ناشناخته باقی مانده و فعالیت های بیولوژیکی آنها به خوبی روشن نمی باشد، این موضوع ما را بر آن داشت تا نورون های زبان را به دقت مورد بررسی قرار دهیم. مواد و روش: امکان مطالعه زبان به طور میکروسکوپی در انسان زنده میسر نمی باشد، بنابراین در این پژوهش از تعدادی موش استفاده گردید. برش هایی از بلوک های پارافینی پشت سر هم از بافت زبان تهیه شد و سپس با هماتوکسیلین ائوزین و کلورباررا رنگ آمیزی گردیدند. نتایج: نورون های دیده شده بیشتر در ناحیه ریشه زبان و نزدیک غدد و بین رشته های عضلانی و عروق خونی قرار داشته اند. این نورون ها منفرد یا مجتمع به صورت دو تایی، سه تایی یا بیشتر با کپسولی همبندی و سلول های اقماری در اطراف همراه بودند. این نورون ها به عنوان سلول های مینی گانگلیونیک شناخته می شوند. بحث: این نورون ها به نظر می رسد بخشی از سیستم پاراسمپاتیک و مربوط به حس چشایی بوده و همچنین رشته های وابران به غدد، عضلات و عروق خونی می فرستند. احتمال دیگر این است که این نورون ها در ارتباط با حس های عمومی چون درد و لمس باشند.

مقدمه: آلومینیوم یک مهارگر کانال های کلسیم حساس به ولتاژ است که از منابع مختلف وارد بدن می شود. این عنصر مخل اعمال بیولوژیکی یون کلسیم است و روندهای بیولوژیکی وابسته به این یون را تغییر می دهد. چون هسته کمانی دارای نورون هایی است که با ترشح اندورفین ها بر کنترل درد موثر است این بررسی برای تعیین اثر تزریق میکرونی (Micro injection) آلومینیوم بر آستانه درد موش صحرایی نر انجام شده است. مواد و روش: این پژوهش بر روی چهار گروه موش های صحرایی نر (n=36)، که با جراحی استروتاکسیک کانول گذاری دو طرفه در هسته کمانی شدند انجام گرفت. گروه آزمایش که روزانه 100 نانولیتر مایع مغزی نخاعی مصنوعی (ACSF) حاوی 0.15 پیکومول آلومینیوم (به صورت کلرور آلومینیوم) را در هر سمت هسته کمانی خود به مدت 15 روز دریافت نمودند. دو گروه از این حیوانات پس از کانول گذاری همان حجم ACSF را با 7.2 pH و 3.4 در هسته کمانی خود دریافت نمودند. گروه شم کنترل بعد از کانول گذاری هیچ ماده ای دریافت نگردید. پس از این مدت آستانه درد حیوانات به روش Tail emmersion اندازه گیری شد. تست آماری مورد استفاده در این بررسی student t-test است. نتایج به صورت Mean±SE بیان شده و P<0.05 معنی دار تلقی گردیده است. نتایج: نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که آستانه درد (6.78±0.34 mse) در گروه آزمایش که آلومینیوم در هسته کمانی خود دریافت نموده بودند، نسبت به آستانه درد (8.61±0.54 mse) گروه کنترل کاهش معنی داری پیدا کرده است (P<0.05). بحث: این نتایج نشان می دهد که تزریق کلرور آلومینیوم در هسته کمانی موش های صحرایی نر موجب کاهش آستانه درد می شود. مکانیسم دقیق آن نیاز به مطالعه بیشتر دارد.

مقدمه: جمع آوری و دفع مواد زاید بیمارستان ها به جهت جلوگیری از تمرکز کانون های بیماری در این اماکن از اهمیت خاصی برخوردار است. مواد زاید بیمارستانی که از منابع مهم انتشار بیماری ها به شمار می آید باید به نحوی جمع آوری و دفع شوند که سلامتی جامعه و کارگران جمع آوری کننده را به مخاطره نیاندازند و محیط زیست را از آلودگی حفظ نمایند. هدف اصلی از این تحقیق، تعیین نحوه جمع آوری و دفع مواد زاید بیمارستانهای استان آذربایجان غربی است. مواد و روش: روش تحقیق به صورت توصیفی – مقطعی و مشاهده ای است. جامعه مورد مطالعه کلیه بیمارستان های استان آذربایجان غربی است. جمع آوری اطلاعات با بازدید از بیمارستانها، اندازه گیری وزن و حجم زباله تولیدی، تکمیل پرسشنامه و چک لیست که روایی و پایایی آنها بررسی و احراز شده بود انجام گرفته است اطلاعات جمع آوری شده به کمک نرم افزار کامپیوتر SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج: یافته های بررسی نشان می دهد که میزان مواد زاید تولیدی به ازا هر تخت 0.95 کیلوگرم در روز است، نسبت مواد زاید مساله ساز به کل مواد 56% برآورد شد. میانگین و انحراف معیار وزن زباله تولیدی مساله سازی به ازای هر تخت روز در بیمارستان های استان (0.53±%18) کیلوگرم و حجم آن (6.31±2.81) لیتر تعیین شده است. بحث: بررسی ها و مشاهدات از بیمارستان های این استان نشان می دهد که وضعیت بهداشتی جمع آوری و دفع مواد زاید مطلوب نیست و دارای اشکالات متعددی می باشد. توصیه می شود که مطالعات بیشتر در زمینه علل بروز اشکالات از جمله کمبود منابع اختصاصی، نداشتن آگاهی کافی کارگران و عدم نظارت مستمر انجام گیرد.

مقدمه: وجود ارتباطات تشریحی بین اعصاب اندام فوقانی باعث ایجاد مشکلات و حتی خطا، در آزمایش های الکترودیاگنوستیک می شود، شایع ترین آنها آناستوموز مارتین – گروبر (Martin- gruber anastomosis) یعنی ارتباط بین عصب مدیان و عصب اولنار در ساعد است. با استفاده از روش ساده و مطالعه بر روی صد نفر زن و مرد شیوع این ارتباط در جمعیت نرمال حدود 38% تعیین شده است. مواد و روش: در این مطالعه که در نیمه دوم سال 79 روی صد نفر زن و مرد از میان مراجعان به مرکز طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان امام خمینی ارومیه انجام شد با استفاده از تحریک عصب اولنار و مدیان در سطح آرنج و ثبت از طریق الکترود سوزنی در عضله Add. Digiti Minimi وجود این آناستوموز در دست راست و چپ مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: آناستوموزمارتین گروبر در 38% جمعیت وجود دارد که در 50% موارد به صورت دو طرفه و در 50% یک طرفه می باشد و در مواردی که یک طرفه است 2.3 در دست راست و 1.3 در دست چپ می باشد. تفاوتی از این جهت بین زنان و مردان وجود ندارد، شیوع بالای این مورد بیانگر اهمیت توجه به آن و انجام این تست ساده در هر آزمایشگاه الکترودیاگنوستیک می باشد. بحث: پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از خطاهای الکترو دیاگنوستیک با استفاده از این روش ساده وجود آناستوموز مارتین گروبر در تمام مراجعان به مراکز الکترودیاگنوستیک، مورد آزمایش قرار گیرد تا تفسیر و تشخیص موارد بیماری با مشکل مواجه نشود.

مقدمه: سندرم مرالژیا پارستتیکا یکی از نوروپاتی های موضعی است که به دلیل وارد شدن فشار به عصب Lateral- femoral- cutaneous- Nerve ایجاد می شود. انجام آنژیوگرافی از طریق شریان رانی یکی از علل بروز این سندرم می باشد. بیماران مبتلا علاوه بر اختلال حسی در سطح قدامی طرفی ران از راه رفتن نیز شکایت دارند. مواد و روش: در این مطالعه آینده نگر در خلال 2 سال (1378 و 1377) تعداد 5 مورد (4 نفر مرد و 2 نفر زن) سندرم مرالژیا پارستتیکا در 1550 مورد آنژیوگرافی عروق کرونر از طریق شریان رانی با محدوده سنی 49 تا 68 مشاهده شد، روش تشخیصی مورد استفاده معاینه نورولوژیک و تایید شخصیتی با تعیین سرعت هدایت عصبی می باشد. نتایج: سندرم مرالژیا پارستتیکا ناشی از آنژیوگرافی کرونر از طریق شریان فمورال بیماری خوش خیم با شیوع بیشتر در مردها و سیر بهبود تدریجی در خلال هر ماه در 91 درصد موارد و تنها 9 درصد نیاز به جراحی خواهد داشت. بحث: ضایعات پاتولوژیک در مرالژیا پارستتیکا ناشی از فشار وارد بر عصب از نوع اختلال میلین به طور خالص یا ضایعات میلین واکسون به طور مخلوط می باشد و گذاشتن کیسه شن در قسمت قدامی ران پس از اتمام آنژیوگرافی علت احتمالی آن بوده، پیشنهاد می گردد در گذاشتن کیسه شن احتیاط بیشتری شود.

در سالهای گذشته پیشرفت های چشمگیری در خصوص مکانیسم های عمل داروهای ضد سلی حاصل شده است. شواهد متعددی وجود دارد که داروهای ضد سلی اثرات خود را با تاثیر روی هدف های کلاسیک در میکروارگانیسم ها از جمله مایکوباکتریوم توبرکولوزیس اعمال می کنند از سوی دیگر مکانیسم عمل بعضی از داروهای ضد سلی کاملا معلوم نشده است. ظهور مجدد بیماری سل در سال های اخیر منجر به انجام تحقیقات وسیعی در خصوص ساختمان، خواص بیوشیمیایی و ژنتیک مایکوباکتریوم ها شده است. از این پیشرفت های تکنیکی می توان جهت درک اساس مولکولی اثر داروهای ضد سلی و مقاومت در برابر آنها استفاده کرد.