مدرس علوم انسانی
سال:1379 | دوره:4 | شماره:2 (پیاپی 15) |تعداد مقالات:7

اقتصاد دانان مالی مدتهای مدیدی است که درصدد توضیح علت تفاوت قیمت داراییهای مختلف هستند. از جمله مدلهایی که در تلاش برای تشریح علل تفاوت قیمت داراییهای مختلف مطرح شده، الگوی قیمت گذاری دارایی سرمایه ای و الگوی قیمت گذاری آربیتراژ است. در این مقاله ضمن معرفی این دو الگو با تأکید بیشتر بر مبانی تئوریک الگوی قیمت گذاری آربیتراژ، به آزمون آن در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. یافته های آزمون تجربی، الگوی قیمت گذاری آربیتراژ با استفاده از سبد نمونه سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1371 تا 1376 مؤید تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان بر بازده اوراق بهادار مورد معامله در بورس تهران است، همچنین یافته های این تحقیق وجود یک رابطه خطی بین ریسک و بازده را در بازار بورس تهران تأیید می کند.

اغلب این گونه تصور می شود که عناصر شیعی در شمار فراوان اولین بار تحت حاکمیت سلسله صفویان در هنر ایرانی پدید آمده و ظاهر گشته است و این از آنجاست که در روزگار صفویان، مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی کشور ایران معرفی گشت، اما این مقاله، احتمال دیگری را بررسی می کند که برگرفته از این حقیقت است که بسیاری از عناصری که با عقاید شیعی همراهند به لحاظ تاریخی مربوط به دوران تیموریان هستند. این مقاله در برگیرنده ارائه عقاید شیعی در ایران از اواخر قرن هشتم تا اوایل قرن یازدهم هجری است و بر نقاشیهای این زمان که نقش مهمی در تعریف عقاید شیعی دارند متمرکز است. نتایج نشان می دهند که هنر مصور سازی نسخ خطی شیعی در دوران تیموریان و نیز صفویان از درجه بالایی از حمایت و پشتیبانی برخوردار بوده است. البته تفاوتهایی در خط مشی و سیاست این دو سلسله موجود بود؛ بدین توضیح که در میان تیموریان که رسماً سنی مذهب بودند، تمایلات شیعی ناشی از سیاست به حقانیت رسانیدن خودشان در اندیشة مردمان شیعه تحت نفوذشان بوده، اما سیاست صفویان برگرفته از ایفای وظیفه شان در بیان عقاید مذهبی خود بوده است. مطالعات گذشته این دوران در حیطه هنر به این حقیقت که تمایلات هنری انعکاس دهندة سیاستها و تلقیهای زمان است نپرداخته اند.

جرم اختلاس و تصرف غیرقانونی از جمله جرائم علیه آسایش عمومی هستند که در ابعاد و جنبه های چندی با یکدیگر اشتراک دارند و در پاره ای دیگر متفاوتند. آنچه بیش از همه این دو جرم را به یکدیگر شبیه می کند، وصف و خصوصیت مرتکب است که در هر دو مورد، مرتکب باید "مستخدم دولت و یا شخص در حکم مستخدم دولت" باشد. مبنای اصلی تفاوت و جدایی این دو جرم نیز نوع و چگونگی "رفتار مجرمانه" است؛ به این ترتیب که مصادیق رفتار مجرمانه در اختلاس "برداشت و تصاحب" و در تصرف غیرقانونی "استعمال، استفاده یا به مصرف رساندن غیرمجاز" است. اختلاس فقط شامل اموال منقول می شود، ولی هر دو دسته اموال منقول و غیر منقول، موضوع تصرف غیرقانونی قرار می گیرند. وجوه نقد اصولاً موضوع تصرف غیرقانونی قرار نمی گیرند، زیرا به صرف برداشت این وجوه، جرم اختلاس به صورت تام واقع خواهد شد. در مورد سایر اموال باید با توجه به نحوه مداخله و سایر شرایط و اوضاع و احوال که ارتکاب عمل را فرا گرفته به تحلیل موضوع پرداخت. در صورتی که احراز واقع میسر نگردید، با توجه به اینکه اختلاس در بعد رکن مادی و روانی به شرایط و اجزایی بیش از تصرف غیر قانونی نیاز دارد و با تمسک به قاعده تفسیر به نفع متهم، مداخلة انجام پذیرفته را باید تصرف غیرقانونی به حساب آورد، نه اختلاس.

تحقیق حاضر مقایسه تأثیر الگوهای صوتی بزرگسالان و ویژگیهای شخصیتی آنان را در تصویر سازی ذهنی کودکان نابینا و بینا مورد بررسی قرار داده است. نمونه های تحقیق 60 نفر از دانش آموزان پسر در سن 11 تا 12 در پایه پنجم ابتدایی سال 78- 1377 (30 نفر نابینایان آموزشگاه ابابصیر اصفهان و 30 نفر بینا از مدارس همجوار) بوده اند. برای جمع آوری اطلاعات در مراحل مختلف تحقیق از پرسشنامه شانزده عاملی شخصیت کتل برای بزرگسالان، پرسشنامه خود ساخته مبتنی بر عوامل شانزده گانه شخصیتی کتل و پاره ای از ویژگیهای فیزیکی، نوار ضبط صوت و نوار ویدیویی استفاده شده است. آزمودنیها، پس از گزینش تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم و براساس ویژگیهای سنی، وضعیت اقتصادی - اجتماعی، پایه تحصیلی و معدل درسی همترازسازی شده اند. در وهله اول، صدا و تصویر 10 معلم به طور جداگانه در حین گفتن ملا از یک متن واحد معین ضبط شد و سپس توسط پرسشنامه 16 عاملی شخصیتی کتل، عوامل شخصیتی آنها استخراج گردید. بدین ترتیب از میان آنها، 6 معلم که نمرات آنان در برخی از عوامل شخصیتی (عاطفی) بالاتر و پایین تر از میانگین بود، در نظر گرفته شدند. در وهله دوم، یک بار تمام آزمودنیهای نابینا و بینا در معرض شنیدن الگوهای صوتی و یک بار دیگر به منظور کنترل تصاویر ذهنی، فقط آزمودنیهای بینا در معرض دیدن تصویر صاحبان صوت قرار گرفتند. داده های به دست آمده توسط آزمونهای همبستگی پیرسن، تحلیل واریانس یکطرفه، توکی و تحلیل گرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرقتند. یافته ها نشان می دهند: تأثیر الگوهای صوتی بزرگسالان و ویژگیهای شخصیتی آنان در تصویرسازی ذهنی نابینایان و بینایان متفاوت است. کودکان بینا و نابینا در تصویرسازی ذهنی، تابع یک الگوی واحد نیستند، بدین معنا که کودکان نابینا ارتجالاً از حس شنوایی (تمرکز شنیداری") و کودکان بینا از حس بینایی بهره می جویند و این تأثیر بیشتر متوجه عوامل عاطفی شخصیت همچون A(گرمی)، E(تسلط)، F(سرزندگی)، I(حساسیت)، L(خوش بینی)، H(جسارت)، O(اعتماد به خود)، Q4(تنش) است. به علاوه بین تصاویر ذهنی کودکان بینا و نابینا از سایر عوامل، یعنی B(هوش)، C(پایداری هیجانی)، G (اخلاقی)، M(عمل گرایی)، N(ملاحظه کاری)، Q1(محافظه کاری)، Q2(متکی به خود)، Q3(خود نظم دهی) تفاوت مشاهده نشد. همچنین تجسمات ذهنی بینایان با دیدن تصویر صاحبان صوت در مقایسه با نابینایان با شنیدن لحن صدای بزرگسالان از ویژگیهای فیزیکی، قد، وزن، سن، زیبایی برتر و منطبق بر واقعیت است. در خاتمه، معلوم گردید تصاویر ذهنی خوشایند نابینایان از الگوهای صوتی بزرگسالان به 8 عامل (عاطفی) فوق الذکر در آنان مربوط است که این امر خود نشان می دهد بین تصاویر ذهنی خوشایند نابینایان با پاره ای از مؤلفه ای عاطفی بزرگسالان - به واسطه شنیدن الگوهای صوتی آنها - رابطه معنا داری وجود دارد.

تفسیر عرفانی قرآن بر مبانی خاصی استوار است که عبارتند از: مبانی فکری، عقیدتی و زبانی. اصل ظاهر و باطن، و وحی انگاری فهم عارفان، دو مبنای مهم فکری در این مقوله به شمار می رود. زبان عرفان که زبان اشارت و رمز است در کنار تأویل و تمثیل گرایی از مبادی زبانی این رویکرد در تفسیر قرآن محسوب می شود. از دو اصل فوق، ما پژوهش در بارة اصل اول یعنی ظاهر و باطن، را برگزیده ایم. این مقاله شامل 3 مبحث مهم است: الف) عارفان برای جهان هستی ظاهر و باطن قائلند. تلاش شده با استشهاد به آثار عرفانی، چند و چون این ادعا مورد بررسی قرار گیرد. از فروع این مبحث، تطبیق کتاب تکوین و کتاب تدوین (قرآن) و نیز همانندی جهان، قرآن، و انسان در تبعیت از اصل ظاهر و باطن است. ب) بررسی ظاهر و باطن قرآن کریم. کوشش شده این مساله نیز با ذکر شواهدی از کلمات و آیات قرآنی و نیز تصریحات برخی عارفان تحلیل و ارزیابی گردد. ج) کاوشی در برخی روایات مربوط به این بحث در جوامع حدیثی و کتب تفسیری. مقولاتی همچون ظاهر، باطن، حد و مطلع از طریق این روایات مورد بررسی قرار می گیرد.

هدف از این مقاله، ارائة سیستمی مکانیزه برای داوری کتابهای علمی دانشگاهی است. بدین منظور ابتدا مهمترین مفاهیم ذهنی و کیفی مربوط به داوری مطرح می شود. پس از آن چگونگی استخراج شاخصهای کمّی از مفاهیم انتزاعی و کیفی مورد بحث قرار می گیرد. سپس با تعبیر این کمیتها به عنوان ورودی سیتمی چند متغیره، پردازشهای این سیستم بیان و روال شفاف و ساخت یافته ای برای داوری کتابها ارائه می گردد. در پایان با ارائة روند نمای اجرای عملیات مربوط به پردازشهای سیستم، برنامة کامپیوتری مورد نیاز مورد بحث قرار می گیرد. نکتة حائز اهمیت در این مقاله، چگونگی دستیابی به سیستمی مهندسی (اندازه پذیر و محاسبه پذیر) از سیستمی پیچیده و ذهنی است که در آن اطلاعات کیفی به صورت کمّی مورد ارزیابی قرار می گیرند. چنین نظام ساخت یافته ای نه فقط بر ایجاد نظمی منطقی و مشهود در دستیابی به تصمیم گیری عقلایی کمک می کند، بلکه با ایجاد رابطه ای مشخص از مفاهیم گنگ و ذهنی به شاخصهای واضح کمّی، امکان تعامل میان صاحبان حقوق با داوران را به نحو چشمگیر افزایش می بخشد.

در این تحقیق، ترکیب روشهای مختلف پیش بینی با هدف کاهش میزان خطا مورد توجه قرار گرفته و روشهای پیش بینی مورد نظر، روشهای پیش بینی سری زمانی بوده اند. تحقیقات متعددی در باره ترکیب روشهای پیش بینی انجام شده که نتایج تمام آنها نشان دهنده کاهش چشمگیر در خطای پیش بینی است. در این تحقیق، بعد از بررسیهای متعدد، از مدل رگرسیون چند متغیره برای ترکیب استفاده گردیده است. داده های مورد استفاده قیمت سهام شرکت پارس الکتریک برای یک دوره سه ساله بوده که به صورت هفتگی مورد توجه قرار گرفته اند. برای مقایسه 14 داده واقعی از سال چهارم مورد استفاده قرار گرفته است. پیش بینی قیمت سهام برای 14 دوره با استفاده از روشهای مختلف انجام گرفته و در پایان 5 روش (هموار سازی نمایی خطی، هولت، باکس، جنکینز، روند قدرت و روند درجه دوم) که با داده ها بیشتر سازگار بوده و خطای کمتری داشته اند وارد ترکیب شده اند. کاهش خطاهای پیش بینی با استفاده از این مدل نهایی (مدل ترکیبی) نسبت به بهترین روش پیش بینی سری زمانی با توجه به شاخصهای MSE، 0.064،MAD، 26 درصد وMAPE، 24 درصد به دست آمده که کاهش چشمگیر خطای مدل ترکیبی نسبت به سایر روشها را نشان می دهد.