مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1387 | دوره:7 | شماره:2 (پی در پی 27) |تعداد مقالات:10

در ادبیات سلامت، روزها به فراخور موقعیت ها، مسایل و مشکلات پیش آمده ممکن است عناوین خاصی را به خود اختصاص دهند. برای مثال، همه ساله روز 18 فروردین ماه برابر با 17 آوریل به عنوان روز جهانی بهداشت در کشورهای مختلف و از جمله ایران گرامی داشته می شود. روز دهم سپتامبر هر سال در انتهای دهه دوم شهریور ماه نیز در سال های اخیر به عنوان روز جهانی پیشگیری از خودکشی مورد توجه قرار گرفته است. این نامگذاری به طور مشترک از طرف سازمان جهانی بهداشت World Health Organization (WHO) و مجمع بین المللی پیشگیری از خودکشی International Association for Suicide Prevention (IASP) در پاسخ به مشکل روز افزون پدیده خودکشی در سطح جهانی، طرح ریزی گردیده است.آمارها بیانگر آن است که سالانه نزدیک به یک میلیون نفر از جمعیت جهان، جان خود را به دلیل خودکشی از دست می دهند. این نکته مبین آن است که در حال حاضر به ازای هر 30 ثانیه، یک مورد خودکشی در دنیا رخ می دهد. پیش بینی ها هم چنین نشان می دهند که با رشد روز افزون آمارهای خودکشی، در سال 2020 میلادی، جهان شاهد یک میلیون و پانصد و سی هزار مورد خودکشی خواهد بود. این رقم بیانگر آن است که در سال 2020 میلادی به ازای گذشت هر 20 ثانیه، یک مورد خودکشی در دنیا رخ می دهد. باید به این نکته مهم نیز توجه داشت که همواره به دلایل دشواری در ثبت و گزارش آمار خودکشی، ارقام واقعی ممکن است تا ده برابر بیشتر از ارقامی باشد که به طور رسمی از کشورهای مختلف گزارش می گردد.از طرف دیگر برآوردها نشان می دهند که معمولا به ازای هر یک مورد خودکشی، 10 تا 20 مورد نیز اقدام به خودکشی رخ می دهد. با در نظر گرفتن این ارقام و با عطف توجه به این مساله که به ازای هر مورد خودکشی یا اقدام به خودکشی حداقل پنج نفر از دوستان، آشنایان و اقوام فرد به طور جدی تحت تاثیر این حادثه قرار خواهند گرفت، عمق مساله و ضرورت توجه به آن بیشتر روشن خواهد شد. از نظر جغرافیایی، تفاوت های عمده ای در میزان های خودکشی در کشورهای مختلف دنیا وجود دارد. برای نمونه، کشورهای اروپای شرقی مانند لیتوانی، استونی، بیلاروس و فدارسیون روسیه بالاترین میزان خودکشی (45 در 100.000 نفر) را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که کشورهای اسلامی و از جمله ایران، از پایین ترین میزان های خودکشی (4.4 در 100.000 نفر) برخور دارند. با این وجود رخ داد خودکشی در سنین جوانی و میانسالی باعث می شود که حتی در کشورهای اسلامی نیز درصد بالایی (تا 40%) از سال های بالقوه زندگی در جوانان و میانسالان به دلیل این پدیده از دست برود.شعار امسال (2008 میلادی) روز جهانی پیشگیری از خودکشی عبارت است از: «جهانی فکر کنید، ملی برنامه ریزی کنید و محلی اقدام کنید». این شعار اگر چه برای اولین بار برای مقابله با سایر مشکلات بهداشتی و از جمله حفظ محیط زیست به کار رفته است، اما به خوبی بیانگر این نکته است که برای مقابله با هر پدیده قابل پیشگیری مانند خودکشی، نه تنها برنامه ریزی، هماهنگی و همدلی بین المللی و ملی از طرف تمامی ارگان های دست اندرکار ضروری است، بلکه به مرحله اجرا در آوردن این برنامه ها، تنها در قالب شرایط محلی است که می تواند به بهترین نتیجه منجر گردد. در همین راستا، برگزاری نخستین سمینار ملی پیشگیری از خودکشی در اسفند ماه 1387 به همت گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران اقدامی ارزشمند محسوب می گردد که می تواند به شناخت دقیق تر سیمای خودکشی و تدوین برنامه ملی پیشگیری از آن بیانجامد.

زمینه و هدف: روتا ویروس ها یکی از مهم ترین علل بیماری اسهال شدید در نوزادان و کودکان خردسال در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در سراسر جهان می باشند. علی رغم تلاش جهت بهبود در وضع سلامت جامعه، متاسفانه بروز بیماری کاهش نیافته و استفاده از واکسن اولین روش پیشگیری است. بنابراین انجام مطالعات جهت تولید واکسن موثر به منظور کاهش شدت مرگ و میر و کنترل عفونت ضروری است. ژن قطعه 10، که گلیکو پروتئین غیر ساختمانی ویروس روتا (NSP4) را کد می کند به عنوان عامل جدیدی جهت توسعه واکسن علیه روتا ویروس مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی بیان کامل ژن NSP4 روتا ویروس میمونی  (SA11)در E.coli و بررسی خواص بیولوژیکی و ایمنی زایی آن در مدل حیوانی می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی‏، به منظور مطالعه نقش بیولوژیکی NSP4 در عفونت های روتاویروسی پروتئین نوترکیب NSP4 در پلاسمید بیانی pET-26a (+) انجام شد. بیان پروتئین نوترکیب NSP4 با روش های Western blot با استفاده از آنتی بادی علیه عصاره سلول آلوده به روتا ویروس میمونی آزمایش گردید. پروتئین نوترکیب NSP4 خالص و به خرگوش نر 6 ماهه تزریق شد و آنتی بادی علیه آن فراهم گردید. پس از آن مقدار یک میکرومول به طور داخل صفاقی تزریق شد هم چنین مقدار 100 میکرومول از راه دهان به نوزادان موش 5-4 روزه داده شد و اثر آن مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بیان پروتئین نوترکیب NSP4 با روش های Western blot با استفاده از آنتی بادی علیه عصاره سلول آلوده به روتا ویروس میمونی تایید گردید. تزریق داخل صفاقی NSP4 باعث اسهال در نوزاد موش 5-4 روزه BALB/C شد. بیماری اسهال در گروه هایی که آنتی بادی علیه پروتئین نوترکیب میمونی دریافت کرده بودند (گروه آزمون) به طور معنی داری در مقابل گروه کنترل که فقط به آن ها ویروس تجویز شده بود (کنترل مثبت) و سرم خرگوش ایمونیزه شده را دریافت نکرده بودند کاهش یافت (p<0.000).نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه بیان موفقیت آمیز طول کامل پروتئین نوترکیب NSP4 را در E.coli همراه با حفظ خواص آنتروتوکسینی در E.coli نشان می دهد که می تواند باعث القای اسهال در نوزاد موش شود. هم چنین این پروتئین به عنوان یک آنتی ژن جهت تشخیص آنتی بادی اختصاصی علیه NSP4 در سرم انسانی می تواند مورد استفاده قرارگیرد.

زمینه و هدف: سندرم قبل از قاعدگی مجموعه ای از علایم جسمی، روانی و رفتاری است که در اواخر مرحله ترشحی سیکل قاعدگی ظاهر می شود و بر بازدهی کاری، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی افراد مبتلا اثر منفی می گذارد. با توجه به عدم شناخت دقیق اتیولوژی این سندرم، درمان های متعددی برای آن پیشنهاد شده است که توجه عمده به درمان های غیر دارویی به خصوص ورزش های هوازی بوده است. هدف این مطالعه بررسی اثر 3 ماه ورزش هوازی منظم بر شدت علایم سندرم قبل از قاعدگی بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی روی 91 زن ساکن شهر تهران که با محدوده سنی 48-16 سال، انجام شد. همه این افراد بر اساس ثبت روزانه، علایم سندرم قبل از قاعدگی را با شدت های مختلف دارا بودند. از این تعداد 48 نفر در گروه شاهد و 43 نفر در گروه تجربی (22 نفر با سابقه ورزشی و 21 نفر بدون سابقه ورزشی) قرار گرفتند. پس از ثبت خصوصیات فردی، وجود و شدت علایم سندرم قبل از قاعدگی، با استفاده از فرم اصلاح شده پرسش نامه استاندارد ارزیابی علایم اختلالات سیکل قاعدگی، یکبار قبل و یکبار بعد از دوره سه ماهه تکمیل گردید. افراد در گروه تجربی به مدت 3 ماه، هفته ای 3 جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت تمرینات هوازی انجام می دادند. از آزمون های آنالیز واریانس، مقایسه زوج ها و پیرسون جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: این مطالعه نشان داد که شدت علایم الکترولیتی، عاطفی - روانی و نورو - وژتاتیو پس از سه ماه ورزش هوازی منظم در گروه تجربی (با و بدون سابقه ورزشی) کاهش یافته بود. در مقایسه تفکیکی در 3 گروه، گروه شاهد با گروه تجربی بدون سابقه ورزشی در علایم رفتاری، پوستی و نورو- وژتاتیو تفاوت معنی داری را نشان دادند. در مقایسه گروه شاهد با گروه تجربی با سابقه ورزشی به جز در علایم اتونومیک در سایر علایم تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. در این مطالعه رابطه ای بین شاخص های فردی و یا شدت علایم سندرم دیده نشد.نتیجه گیری: در مجموع یافته های این پژوهش نشان داد که انجام 3 ماه ورزش هوازی منظم در کاهش شدت علایم سندرم قبل از قاعدگی موثر است.

زمینه و هدف: سوکسینیل کولین یک شل کننده عضلانی رایج در بیهوشی های کوتاه مدت و عمل های سر پایی است. لرزش و درد عضلانی (میالژی) دو عارضه خفیف اما شایع این دارو هستند. با توجه به این که درد عضلانی باعث ناراحتی زیادی برای بیماران می شود، هدف از این مطالعه بررسی اثر لیدوکائین بر پیشگیری از درد عضلانی ناشی از سوکسینیل کولین بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی 100 بیمار کاندید عمل جراحی الکتیو و کوتاه مدت که نیاز به لوله گذاری نای داشتند انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تخصیص یافتند. بیماران گروه مورد قبل از دریافت سوکسینیل کولین، لیدوکائین وریدی به میزان 1.5 میلی گرم بر کیلوگرم دریافت نمودند و به گروه شاهد هیچ دارویی تجویز نشد. بعد از عمل بیماران از نظر درد و لرزش عضلانی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: در گروه لیدوکائین 24 نفر (48%) و در گروه بدون لیدوکائین 35 نفر (70%) دچار درد عضلانی شدند که این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. شدت درد عضلانی نیز در گروه بدون لیدوکائین بیشتر از گروه لیدوکائین بود. بروز لرزش عضلانی در گروه لیدوکائین 34 نفر (68%) و در گروه بدون لیدوکائین 50 نفر (100%) و تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. شدت لرزش عضلانی در گروه بدون لیدوکائین نیز بیشتر از گروه لیدوکائین بود. نتیجه گیری: استفاده از لیدوکائین قبل از سوکسینیل کولین باعث کاهش بروز درد و لرزش عضلانی ناشی از سوکسینیل کولین می شود و پیشنهاد می گردد از این دارو در هنگام بیهوشی های کوتاه مدت و سرپایی استفاده شود.

زمینه و هدف: کسب دانش کافی راجع به فراوانی و حساسیت آنتی بیوتیکی عوامل باکتریال جدا شده از نمونه های بالینی در نقاط مختلف کشور، اطلاعات مهمی را برای انتخاب آنتی بیوتیک مناسب جهت درمان بیماران در اختیار قرار می دهد. متاسفانه اطلاعات کمی در زمینه میزان فراوانی عوامل باکتریال و مقاوت آنتی بیوتیکی آن ها در نقاط مختلف ایران وجود دارد. لذا این مطالعه با هدف شناسایی میزان فراوانی عوامل اتیولوژیک باکتریال جدا شده از کشت نمونه های خون، مدفوع، ادرار و بررسی نمای حساسیت دارویی آن ها به مدت یک سال در آزمایشگاه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 8247 نمونه، مورد بررسی باکتریولوژیک قرارگرفت. کشت کلیه نمونه ها و تعیین هویت باکتری های جدا شده از نمونه ها و حساسیت آنتی بیوگرام آن ها به روش DDM (Disk Diffusion Method) بر مبنای توصیه های کمیته بین المللی استانداردهای آزمایشگاهی بالینی National Committee of Clinical Laboratory Standards (NCCLS)  انجام گرفت.یافته ها: شایع ترین جرم به دست آمده از ادرار، مدفوع و خون به ترتیب اشرشیاکلی (Ecoli)، شیگلا(Shigella)  و استافیلوکوک کواگولاز منفی (Coagulase Negative Staphylococcus) بود. نمونه های ادرار، به سیپروفلوکساسین و سفوتاکسیم حساسیت بیشتری داشتند و سفوتاکسیم بر روی ای کولای موثرتر بود. حساس ترین داروها بر روی نمونه مدفوع سیپروفلوکساسین، سفتریاکسون، نالیدیکسیک اسید و بر روی شیگلا، سیپروفلوکساسین، سفتریاکسون، نالیدیسیک اسید و سفالوتین بود. حساس ترین داروها بر روی نمونه خون سیپروفلوکساسین، نووبایوسین، کلرامفنیکل، آمیکاسین و بر روی استافیلوکوک کواگولاز منفی، نووبایوسین بود.نتیجه گیری: میزان مقاومت باکتری های شایع در نمونه های ادراری، خونی و مدفوعی به دارو های شایع که در درمان این عفونت ها به کار برده می شوند در حال افزایش است. در عفونت های ادراری و اسهال های عفونی موثرترین آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین می باشد.

زمینه و هدف: ارزیابی کیفیت پروتئین مواد غذایی به دلایل بیولوژیک و اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بین روش های بیولوژیک، قابلیت حقیقی هضم پروتئین (TPD) True Protein Digestibility، قابلیت هضم ظاهری پروتئین (AD) Apparent Digestibility، نسبت خالص پروتئین (NPR) Net Protein Ratio، نسبت کارآیی پروتئین (PER) Protein Efficiency Ratio و نسبت کارآیی غذای مورد استفاده (FER) Food Efficiency Ratio به عنوان روش های مناسب برای تعیین کیفیت پروتئین ها پیشنهاد شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی زیستی کیفیت پروتئین یک نمونه غذای خانگی (ماش و برنج) و مقایسه آن با یک نمونه غذای صنعتی کودک (سرلاک بر پایه گندم) و استاندارد کازئین در موش های صحرایی انجام گرفت.مواد و روش ها: این تحقیق تجربی روی 64 موش صحرایی نر 21 روزه از نژاد ویستار در گروه های 8 تایی تحت 8 رژیم غذایی، شامل: دو رژیم تست (غذای خانگی و سرلاک)، یک رژیم استاندارد (کازئین+ متیونین) و یک رژیم پایه (فاقد پروتئین) برای مطالعه TPD،AD  و دو رژیم تست، 1 رژیم استاندارد و 1 رژیم پایه برای مطالعه NPR، PER و FER انجام گرفت. میزان TPD،AD ، NPR، PER و FER، گروه های مورد مطالعه از طریق آنالیز واریانس ANOVA همراه با آزمون توکی (Tukey) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: شـاخص 92.8±4 TPD، 87±8 و 81.1±6.1، 89.8±4.3 AD، 82.2±8.9 و 76.4±5.8، 4.3±0.4 NPR، 4.3±0.9 و 4.2±0.4، 3±0.2 PER، 2.5±0.4 و 2.7±0.6، 4.1±0.3 FER، 4.9±0.9 و 4.6±1.2 به ترتیب بـرای پروتئیـن کـازئین+ متیونین، سرلاک و غذای خانگی بود. نتایج آزمون آماری آنالیز واریانس TPD و AD بین گروه ها معنی دار بود (p<0.05) ولی از نظر NPR، PER و FER معنی دار نمی باشد.نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهند که کیفیت پروتئینی غذای خانگی تقریبا برابر سرلاک و استاندارد کازئین است.

زمینه و هدف: مطالعات قبلی نشان داده که ناحیه میانی سپتوم نقش مهمی در یادگیری فضایی داشته و احتمالا فعالیت گیرنده های گلوکوکورتیکوییدی در این ناحیه بر یادگیری هیجانی و ذخیره حافظه فضایی اثر می گذارد. هدف این تحقیق تعیین نقش گیرنده های گلوکوکورتیکوییدی ناحیه میانی سپتوم در روند تثبیت حافظه فضایی موش صحرایی در مدل ماز آبی موریس بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بوده و طی آن از 50 سر موش نر نژاد ویستار با وزن 250 تا 300 گرم استفاده شد. ابتدا روی ناحیه میانی سپتوم کانول راهنما قرار داده شد. یک هفته بعد موش ها تحت یادگیری فضایی مدل ماز آبی موریس (8 بار در طی یک روز) آموزش  داده شدند. بلافاصله بعد از آخرین مرحله آموزش، داروی کورتیکوسترون در دوزهای مختلف (10، 50، 100 و 200 نانوگرم در 0.5 میکرولیتر) به داخل ناحیه میانی سپتوم تزریق شد. گروه کنترل نیز با حجم مساوی حلال دارو دریافت کرد. 48 ساعت بعد، در طی تست 60 Probe ثانیه ای، میزان حافظه حیوان با استفاده از متغیرهای درصد مدت زمان و مسافت طی شده در ناحیه هدف و مقابل ارزیابی شد.یافته ها: بررسی آماری نتایج نشان داد که تزریق دوزهای مختلف کورتیکوسترون، بلافاصله بعد از آموزش در ناحیه میانی سپتوم در مقایسه با گروه کنترل تاثیر معنی داری بر میزان درصد زمان و مسافت طی شده در ناحیه هدف نداشته و تغییر معنی داری در روند تثبیت حافظه فضایی ایجاد ننموده است.نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهند که گیرنده گلوکوکورتیکویید ناحیه میانی سپتوم، نقشی در تثبیت اطلاعات تازه آموخته شده حافظه فضایی درمدل ماز آبی موریس ندارد.

زمینه و هدف: بعضی از فعالیت های پزشکی و پرستاری احتمال دارد موجب افزایش تولید رادیکال های آزاد در بیماران شوند. لذا این مطالعه با هدف تعیین فراوانی شاخص های استرس اکسیداتیو شامل گلوتاتیون و گلوتاتیون پراکسیداز به دنبال ساکشن لوله داخل نای در بیماران تحت جراحی پیوند عروق کرونر انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، تعداد 35 بیمار پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر و تحت ونتیلاسیون مکانیکی که نیاز به ساکشن ترشحات ریه داشتند، انتخاب و تحت مطالعه قرار گرفتند. نمونه های خون بیماران در سه مرحله، قبل، بلافاصله و پانزده دقیقه پس از ساکشن ترشحات ریه جمع آوری و سپس مقادیر گلوتاتیون و فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز نمونه ها بر اساس روش تیتز و لورنس اندازه گیری شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که میزان گلوتاتیون و فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز در فواصل زمانی قبل، بلافاصله بعد از ساکشن و پانزده دقیقه پس از ساکشن دارای تفاوت معنی داری بوده و سیر نزولی دارد (p<0.001).نتیجه گیری: ساکشن لوله داخل نای رویدادی رادیکال زا بوده که باعث تغییر در مقدار و فعالیت شاخص های استرس اکسیداتیو می گردد. عدم توانایی دفاع آنتی اکسیدانی منجر به استرس اکسیداتیو می شود. لذا تدابیر لازم جهت اصلاح رویداد مذکور بر اساس پژوهش های آتی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: رشد حرکتی بخشی از فرآیند تکامل است که بواسطه آن کودک، ابتدا بر بدن خود کنترل می یابد و سپس از این کنترل برای تعامل با محیط و دستکاری پیرامونش استفاده می کند. هدف از این مطالعه هنجاریابی مقیاس رشدی - حرکتی پی بادی (PDMS) در دانش آموزان پایه تحصیلی اول ابتدایی شهر تهران می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی روی 180 دانش آموز 83-72 ماهه (90 پسر و 90 دختر) شهر تهران صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات، مقیاس رشدی - حرکتی پی بادی بود و برای انتخاب نمونه آماری مورد نیاز از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد میانگین بهره رشد حرکتی درشت در دانش آموزان پسر و دختر به ترتیب 120.50 و 120.40 و میانگین بهره رشد حرکتی ظریف در دانش آموزان پسر و دختر به ترتیب 125.69 و 126.66 می باشد. در میزان بهره رشدی حرکتی و میانگین سن حرکتی کل در دو گروه دختر و پسر تفاوت معنی داری دیده نشد (p<0.05). بین دانش آموزان مناطق مختلف در زمینه بهره رشد حرکتی ظریف، میانگین سن حرکتی ظریف و میانگین سن حرکتی کل اختلاف معنی داری وجود دارد (p<0.05). هم چنین ارتباط معنی داری بین میانگین سن حرکتی با بهره رشد حرکتی وجود دارد (p<0.01).نتیجه گیری: مقیاس رشدی - حرکتی پی بادی از پایایی و اعتبار لازم برخوردار است و می تواند به عنوان مقیاسی جهت ارزیابی، مداخله و درمان مورد استفاده قرار گیرد. کودکانی که مهارت های حرکتی بهتری دارند از بهره رشد حرکتی بالاتری برخوردار هستند.