پژوهشنامه مدیریت اجرایی
سال:1399 | دوره:12 | شماره:24 |تعداد مقالات:12

امروزه توانمندسازی کارکنان سبب واگذاری اختیار به پایین ترین سطوح سازمانی می گردد و احتمال می رود که شناسایی و تعیین اهمیت عوامل اثرگذار بر توانمندسازی کارکنان در بهبود اثربخشی سازمانی نقش داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین اهمیت عوامل موثر بر ارزیابی اثربخشی توانمندسازی کارکنان است. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد ادارات دولتی شهر اصفهان بودند که10 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در بخش اول، تعداد9 مقوله اصلی شامل منابع توانمندسازی، رهبران و مدیران، ابعاد روان شناختی، محیط سازمانی، آموزش، جو سازمان، ساختار سازمان، روش های توانمندسازی و متغیرهای میانجی، با توجه به ادبیات پژوهش به دست آمد. در ادامه و با استفاده از روش دلفی، 44 متغیر فرعی مربوط به9 مقوله شناسایی شد. به منظور تعیین وزن مقوله ها از روش تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقوله رهبران و مدیران دارای بالاترین وزن و مقوله جوسازمانی دارای کمترین وزن بوده است. درنهایت الگوی عوامل اثرگذار بر ارزیابی اثربخشی دوره های توانمندسازی بر اساس نتایج به دست آمده ارایه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که ارزیابی اثربخشی دوره های توانمندسازی مقوله پیچیده ای است که تحت تاثیر متغیرهای فراوانی قرار می گیرد و توجه و تمرکز بر این متغیرها به مدیران سازمان های دولتی شهر اصفهان توصیه می گردد.

با وجود اینکه 85 درصد از کل موسسات تجاری در ایران را شرکت های کوچک و متوسط تشکیل می دهند، بسیاری از مطالعات حوزه مدیریت دانش بر روی شرکت های بزرگ متمرکز می باشند. در این راستا، مطالعه حاضر به بررسی رابطه مدیریت دانش، نوآوری (فناوری و بازاریابی) و مزیت رقابتی در شرکت های کوچک و متوسط پرداخته است. جامعه آماری پژوهش را شرکت های کوچک و متوسط شهرک های صنعتی رشت تشکیل می دهند که از میان آنها 124 شرکت با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در ادامه، داده های جمع آوری شده توسط پرسشنامه های توزیع شده با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری و شبکه عصبی مصنوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش از طریق تجزیه و تحلیل حداقل مربعات جزیی (PLS) نشان می دهد که مدیریت دانش دارای رابطه مثبت با نوآوری فناوری، نوآوری بازاریابی و مزیت رقابتی است و بواسطه نوآوری فناوری، بیشترین رابطه را با مزیت رقابتی دارد، بنابراین، نوآوری فناوری واسطه قوی میان مدیریت دانش و مزیت رقابتی است. از سوی دیگر، نتایج رویکرد شبکه عصبی (NN) نیز نشان دهنده آن است که نوآوری فناوری، مهمترین پیش بینی کننده مزیت رقابتی است که این نتیجه با حداقل مربعات جزیی همسو می باشد.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی و تعیین شاخص ها و مولفه های اثربخشی تعدیل کارکنان و اعضای هییت علمی در دانشگاه (مطالعه موردی در دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران) و روش های مناسب در تعدیل منابع انسانی می باشد. روش انجام این پژوهش به لحاظ هدف، توصیفی و به لحاظ روش از نوع پیمایشی است. در این تحقیق، برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. در مرحله اول، با استفاده از نظر خبرگان و مبانی نظری، پنج شاخص و مولفه های وابسته شامل چابکی سازمانی (4 مولفه)، توانمندسازی منابع انسانی (16 مولفه)، پیامدهای تعدیل (5 مولفه)، قابلیت اجرای روش (4 مولفه) و پیامدهای حقوقی و قانونی (3 مولفه) و 11 روش تعدیل بر اساس مدل اولیه انتخاب و پرسشنامه هایی طراحی گردید. در این مرحله، نمونه آماری شامل 35 نفر از خبرگان از دو رسته اساتید و کارکنان واحدهای دانشگاه آزاد استان مازندران بود. سوالات پرسشنامه های این تحقیق، جهت تعیین معنی دار بودن، مورد تحلیل عاملی تاییدی توسط نرم افزار PLS-SEM قرار گرفتند. جامعه آماری درمرحله نهایی، شامل کلیه اساتید وکارکنان واحدهای دانشگاه آزاد مازندران درسال 1396 بود. در این مرحله از نرم افزار SPSS 20 استفاده شد. مدل نهایی پژوهش شامل 5 شاخص، 13 مولفه و 3 روش تعدیل در هر رسته است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیرپذیری عملکرد شرکت­ های بیمه از مدیریت استراتژیک منابع انسانی با درنظر گرفتن نقش میانجی گرایش به کارآفرینی انجام گرفت. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش از نوع تحقیقات توصیفی-همبستگی است. متخصصان ارشد منابع انسانی، مدیران و سرپرستان شرکت­ های بیمه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جامعه آماری تحقیق را تشکیل می­ دهند. داده­ های تحقیق از طریق پرسشنامه­ های استاندارد و از میان 117 نفر از اعضای جامعه تحقیق و به روش تصادفی طبقه­ ای جمع­ آوری شد. پایایی پرسشنامه­ ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی بررسی و تایید شد. مدل مفهومی و فرضیه­ های تحقیق با روش مدل­ یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم­ افزارهای SPSS و XLSTATE PLS انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارتباط مثبت و معناداری میان مدیریت استراتژیک منابع انسانی با عملکرد شرکت­ های بیمه در ابعاد عملکرد داخلی، عملکرد نسبت به رقبا و عملکرد شغلی وجود دارد و در این رابطه، گرایش به کارآفرینی نیز نقش میانجی ایفا می­ کند. ضمن اینکه تاثیر مثبت و معنی­ دار گرایش به کارآفرینی بر ابعاد عملکرد تایید شد.

هدف از این پژوهش شناسایی شایستگی ها و طراحی مدل شایستگی مدیران سطوح عالی و میانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران می باشد. روش پژوهش ترکیبی بصورت کیفی و کمی می باشد. برای جمع آوری داده های بخش کیفی از ابزار مصاحبه استفاده شده است. داده های حاصل، با روش تحلیل تماتیک تحلیل شده است. از مطالعه اسناد بالادستی، تحلیل تماتیک داده های حاصل از مصاحبه و بررسی پیشینه، مدل اولیه پژوهش استخراج شده سپس مدل اولیه با استفاده از روش دلفی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش کمی برای جمع آوری داده ها از روش پرسشنامه استفاده شده است و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار spss25 تحتِ تحلیل عاملی اکتشافی قرار گرفتند تا شاخص های مدل حاصل از بخش کیفی مورد بررسی قرار بگیرد. با توجه به نتایج مشاهده شده در آزمون ها، یافته های تحلیل عاملی اکتشافیبا مدل اولیه پژوهش مطابقت دارد. مدل شایستگی مدیران در سه بعد فردی، میان فردی و اجرایی، 11 مولفه و 46 شاخص طراحی گردیده است.

شرکت هاى بزرگ امروزه به دنبال روش ها و کانال هاى متنوعى هستند که با تمام ظرفیت خود از شیوه هاى نوین بازاریابى استفاده کنند تا بتوانند در فضاى جدید و بدون ارتباط یک طرفه و از طریق به کارگیرى روش هاى جدید به جذب مشتریان شان اقدام کنند. بدین منظور هدف تحقیق حاضر، ارائه مدل ارزیابی نقش بازاریابی حسی بر خرید آنی در فروشگاه های زنجیره ای می باشد که همزمان به اغلب مؤلفه های مؤثر بازاریابی حسی توجه نموده است. بدین منظور 15 نفر از خبرگان حوزه بازاریابی با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند و با آن ها تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه های عمیق صورت گرفت. برای تحلیل مصاحبه ها از نظریه داده بنیاد با رهیافت نظام مند و تکنیک کدگذاری سه سطحی استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بوده است که عوامل محصول و عوامل طراحی، شرایط علی و عوامل جمعیت شناسی و عوامل محیطی شرایط مداخله گر را تشکیل دادند. همچنین، عوامل اجتماعی و میل به خرید آنی جزء شرایط زمینه ای دسته بندی شدند. بنابراین به صاحبان مشاغل پیشنهاد می شود که از استراتژی های خدمات بهینه، مشتری مداری، برندسازی و شبکه سازی به عنوان راهبرد های عملی که می تواند منجر به وفاداری در خریدهای آنی مصرف کنندگان شود استفاده نمایند.

بنگاه های صنعتی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در ایجاد فرصت های شغلی هستند که رشد آنها پدیده ای چندبُعدی است. هر زمان کاهش منابع و خروجی بنگاه های صنعتی به همراه کاهش اندازه یا مقیاس عملیات آنها همراه گردد، رشد متوقف شده و بنگاه، راکد می گردد. لذا در پژوهش حاضر، تحلیل سلسله مراتبی اجزای مدل رکود بنگاه های صنعتی که قلمرو مکانی آن استان کرمانشاه است، انجام شد. مدل پژوهش براساس رویکرد آمیخته اکتشافی تدوین شد. جهت گردآوری داده ها در بخش کیفی از روش های نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی تا دستیابی به اشباع نظری داد ه ها؛ از طریق مصاحبه عمیق با 31 نفر از خبرگان استفاده گردید. داده ها در بخش کمّی نیز از طریق تدوین پرسشنامه محقق ساخته با 20 نفر از اعضای جامعه آماری، گردآوری شدند. بررسی ها نشان می دهد مدل رکود بنگاه های صنعتی متأثر از عوامل گوناگونی است. اولویت بندی اجزای مدل، نشان داد "مشکلات حقوقی و اختلاف شرکاء" بالاترین اولویت شرایط علّی؛ "تأمین منابع مالی" بالاترین اولویت شرایط مداخله گر؛ "چالش های اقتصادی" بالاترین اولویت "شرایط زمینه ای"؛ "چالش های ارتباطی در حوزه فروش" بالاترین اولویت راهبردها/ کنش ها؛ "بی انگیزگی فعالان بنگاه های صنعتی" بالاترین اولویت پیامدهای سطح کلان؛ و در نهایت "تشدید اختلاف بین شرکای کلیدی" بالاترین اولویت پیامدهای سطح بنگاه در نرخ ناسازگاری کمتر از 1/0 هستند.

امروزه دستیابی به مزیت رقابتی به عنوان یکی از مهم­ ترین گام­ های اولیه شرکت­ ها برای ورود به بازارها و گسترش فعالیت­ های خود و موفقیت در این بازارها محسوب می­ شود. از طرفی، با افزایش رقابت­ پذیری بین شرکت­ ها، توجه به مزیت رقابتی به ویژه در کسب­ کارهای کوچک افزایش پیدا کرده است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی تأثیر مکان بر مزیت رقابتی از طریق نقش میانجی سرمایه فکری (سرمایه انسانی، ساختاری و ارتباطی) در میان کسب­ و­ کارهای کوچک پوشاک انجام پذیرفته است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق و نحوه گردآوری ­ داده­ ها، از نوع توصیفی-پیمایشی می­ باشد. جامعه آماری مشتمل بر کسب­ وکارهای کوچک پوشاک بود که تعداد 400 پرسشنامه استاندارد که برای روایی آن از روایی صوری و همچنین برای پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده بود، به شیوه نمونه­ گیری در دسترس در میان شرکت­ ها توزیع شد که از این تعداد تنها 363 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت. از رویکرد مدل­ سازی معادلات ساختاری مبتنی بر کواریانس برای بررسی فرضیه­ ها و تأیید مدل مفهومی تحقیق استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می­ دهد، مکان بر سرمایه انسانی، ساختاری، ارتباطی و مزیت رقابتی تأثیر مثبت معناداری دارد، همچنین ابعاد سرمایه فکری نیز تاثیر مثبت معناداری بر مزیت رقابتی دارد.

جوان­ سازی سازمانی به عنوان یک پدیده کارآفرینانه استراتژیک، مفهومی قدیمی ولی تقریبا ناشناخته­ است. در این پژوهش مرور سیستماتیک مبتنی بر روش علم­ سنجی، تعداد 1004 مقاله منتخب(از میان 61385 مقاله) در پایگاه ­ های علمی Scopus و WOS، در زمینه جوان­ سازی سازمانی و حوزه­ های علمی نزدیک به این موضوع و با استفاده از تکنیک­ های هم­ رُخدادی و هم­ استنادی به کمک نرم­ افزار VOSviewer، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­ اند. براساس نتایج تکنیک هم­ رُخدادی، هفت خوشه به عنوان ابعاد مفهوم جوان­ سازی سازمانی شناسایی شد: توسعه قابلیت­ های سازمانی، اصلاح فرآیند­ های کسب­ وکار، ساختار­ دهی مجدد سازمانی، استراتژی­ های چرخش تحولی کسب­ وکار، توسعه رهبری کارآفرینانه، نوآوری و نوبرند­ سازی کسب­ وکار که چهار بُعد آخری، جزء مشارکت نظری این پژوهش محسوب می­ شود. همچنین بر اساس نتایج تکنیک هم­ استنادی، تعداد 8 خوشه نویسندگان(به عنوان جامعه علمی) شناسایی گردید و عملاً سه بُعد از ابعاد جدید مفهوم جوان­ سازی سازمانی(استراتژی­ های چرخش تحولی کسب­ وکار، توسعه رهبری کارآفرینانه، و نوبرند­ سازی کسب­ وکار)، در نتایج هر دو تکنیک مشاهده می­ شود. سرانجام در پایان مقاله، تعدادی شکاف­ های پژوهشی برای پژوهش­ های آتی پیشنهاد شده است.

سیاست گذاران برای رشد نیروی انسانی ماهر، نیازمند تحول در برنامه ها می باشند. بدین منظور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در ایران تصویب گردید ولی تعیین مصادیق آن نیاز به تبیین و برآورد دارد. تحلیل محتوای سند تحول از منظر اقتصادی-حرفه ای و علمی-فناوری است. روش؛ مصادیق و مؤلفه های ساحت های اقتصادی-حرفه ای و علمی-فناوری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تحلیل محتوا گردیدند و از نرم افزار اتلس تی ای استفاده شد و با پرسشنامه، نظر هنرآموزان در باره اهداف تربیتی سند تحول در کتاب های تخصصی نظام جدید، برآورد گردید و آزمون نمونه های دوگانه، بر روی داده های کمی در نرم افزار SPSS اجرا شد. پژوهش برای اولین بار، به کشف معانی، اولویت ها، نگرش ها، شیوه های درک و سازمان یافتگی مفاهیم دست یافت و نشان داد که ازنظر خبرگان آموزشی هدف های ساحت های اقتصادی-حرفه ای و علمی-فناوری، در کتاب های تخصصی نظام جدید تا حد قابل قبولی برآورد می شود. مفاهیم حاصل از این پژوهش، نظیر کشف معانی، اولویت ها، نگرش ها، سازمان یافتگی، رشد و شایستگی های فنی و علمی، به مدیران فنی و حرفه ای کمک می کند تا زیر نظام های برنامه درسی در همه سطوح آموزش عمومی، فنی و مهارتی را طراحی نمایند.

مدیریت منابع انسانی در سازمان های پروژه محور موضوع جدیدی است که به دلیل تأثیر در چگونگی جذب و به کارگیری نیروی انسانی نقش محوری در فرآیندهای سازمانی دارد. تغییر فضای کسب وکار در جهان امروز، سازمان ها را مجاب می کند تا به منظور پاسخگویی به تقاضای مشتریان خود، استراتژی ها و ساختار خود را به نحوی پیاده سازی کنند تا بتوانند با این تغییرات مقابله و در راستای چابک­ سازی سازمانی گام بردارند. به همین جهت چابکی از دغدغه های مهم سازمان ها است و شناسایی عوامل مؤثر بر آن ضروری است. ازاین رو، سیزده عامل که تناسب بیشتری با جامعه آماری داشتند و بیشتر مدنظر مدیران و کارشناسان بودند، انتخاب شدند. برای این منظور، دو رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری و فرآیند رتبه بندی تفسیری جهت شناسایی و رتبه بندی موانع کلیدی دستیابی به چابکی منابع انسانی در سازمان های پروژه محور بکار گرفته شده است. نتایج حاصل از رویکرد مدل سازی ساختاری بیانگر آن است که چهار عامل تشویق و پشتیبانی مدیریت، مشارکت، همدلی و احساس نیاز به چابکی زیربنای دستیابی به چابکی منابع انسانی می باشند. سپس با استفاده از روش فرآیند رتبه بندی تفسیری؛ رتبه هر یک از عوامل نیز مشخص می شود. همچنین مقایسه ای میان دو روش مدل سازی ساختاری تفسیری و فرآیند رتبه بندی تفسیری انجام و به مزایا و معایب هریک پرداخته شد.

هدف پژوهش بررسی نقش مدیریّت استعداد در عملکرد شغلی با میانجی گری سرمایه اجتماعی می­ باشد. جامعه پژوهش کلیّه معلّمان ابتدایی ناحیه 1 شیراز به تعداد 3000 نفر، که از این جامعه با روش نمونه­ گیری تصادفی ساده و بر مبنای جدول مورگان نمونه ای به حجم 341 نفر انتخاب شد. روش پژوهش مطالعات همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری است. از پرسشنامه مدیریت استعداد اوهلی (2007)، پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) و پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون(2005)، استفاده شد. جهت تعیین پایایی و روایی ابزار، از تکنیک­ های آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد، جهت تحلیل داده ها از تکنیک های توصیفی و تحلیل مسیر تأییدی با استفاده از نرم افزار lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد که: متغیّر مدیریّت استعداد دارای اثر مستقیم مثبت (36/0)، اثرغیر مستقیم مثبت (157/0) و اثر کل مثبت (517/0) و معنادار بر متغیّر عملکرد شغلی در سطح 05/0 می­ باشد. متغیّر سرمایه اجتماعی دارای اثر مستقیم مثبت (21/0) و معنادار بر متغیّر عملکرد شغلی در سطح 05/0 می­ باشد. متغیّر مدیریت استعداد با ضریب مسیر غیر مستقیم بواسطه سرمایه اجتماعی (157/0) و مقدار تی (63/4) دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنادار بر متغیّر عملکرد شغلی در سطح 05/0 می­ باشد.