علوم کشاورزی
سال:1384 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:22

این مطالعه پتانسیل بهره وری در مزارع پرورش میگوی استان بوشهر را که یکی از مناطق اصلی پرورش میگو در ایران می باشد با استفاده از شاخص تورنکویست – تیل بهره وری کل عوامل تولید (TFP) مورد بررسی قرار می دهد. به علاوه برخی از شاخص های جزیی بهره وری، شامل بهره وری کار، بهره وری سرمایه و بهره وری نهاده های واسطه را محاسبه و ارایه می نماید. شاخص های مذکور بر اساس داده های جمع آوری شده از 32 مزرعه نمونه از مجموع 103 مزرعه پرورش میگوی فعال در سال 1381 در استان بوشهر محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که شاخص TFP در میان مزارع نمونه از 0.35 تا 1.48 واحد متغیر می باشد. 64 درصد از مزارع نمونه دارای بهره وری پایین تر از بهره وری متوسط مزارع بوده، و بقیه مزارع دارای بهره وری بالاتر از بهره وری متوسط مزارع می باشند. به علاوه، تفاوت قابل ملاحظه ای در بهره وری نهاده های واسطه، بهره وری نیروی کار و سرمایه در میان مزارع مورد مطالعه در منطقه مشاهده می شود. وجود مزارع با بهره وری بالا در مزارع نمونه و تفاوت در بهره وری های جزیی و بهره وری کل عوامل تولید، در میان مزارع پرورش میگو در منطقه گویای این واقعیت است که پتانسیل خوبی برای ارتقای بهره وری مزارع و در نتیجه کاهش هزینه هر واحد تولید در مزارع پرورش میگو در منطقه مورد مطالعه وجود دارد.

مهم ترین وجه تمایز بخش کشاورزی و دامپروری از سایر بخش ها، توام بودن این بخش با ریسک و عدم حتمیت است، محصولات کشاورزی و دامپروری در فرآیند تولید همواره در معرض خطرات گوناگونی از جمله سیل، آتش سوزی، شیوع آفات و... می باشند و همین امر باعث نوسان شدیدی در درآمد کشاورزان و دامپروران شده است. در این مطالعه، با استفاده از روش قاعده اول اطمینان که توسط روی (1953) ارایه شده است، درجه ریسک گریزی کشاورزان تعیین گردید. سپس رابطه درجه ریسک گریزی کشاورزان و خصوصیات اقتصادی – اجتماعی آنان مورد مطالعه قرار گرفت. داده های مورد نیاز مطالعه از طریق تکمیل پرسشنامه از 45 مرغدار منطقه مورد مطالعه در سال 1382 جمع آوری گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که اغلب مرغداران شهرستان مورد مطالعه، دارای درجه ریسک گریزی بالایی بوده و از میان خصوصیات اقتصادی – اجتماعی مرغداران نظیر سن، سواد، تجربه، عضویت در شرکت تعاونی، عضویت در بیمه و تعداد دفعات جوجه ریزی در سال گذشته، تنها دو متغیر تحصیلات و تعداد دفعات جوجه ریزی در سال گذشته، اثر معنی داری بر روی درجه ریسک گریزی مرغداران داشته اند.

این تحقیق به دنبال تعیین رابطه متقابل رشد بخش کشاورزی و توزیع درآمد در مناطق روستایی با استفاده از مدل های خطی و غیر خطی اهلووالیا و نیز مدل رشد اقتصادی است. ویژگی های خاص این تحقیق نسبت به تحقیقات پیشین علاوه بر به هنگام بودن آن، مطالعه جداگانه مناطق روستایی و بررسی نقش کشاورزی می باشد. این مطالعه به صورت کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته و در تخمین مدل ها از نرم افزار اقتصادی Eviews و آمار دوره 1380-1350 استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که رشد اقتصادی بخش کشاورزی کشور روی توزیع درآمدهای روستایی تاثیر گذار نبوده است؛ فرضیه توزیع درآمد کوزنتس در مناطق روستایی صادق نیست؛ شاخص نابرابری توزیع درآمدی در مناطق روستایی رابطه مستقیمی با نرخ رشد اقتصادی بخش کشاورزی کشور داشته است؛ سرمایه گذاری در بخش کشاورزی تاثیر معنی داری بر رشد بخش کشاورزی نداشته است؛ نرخ رشد نیروی کار شاغل کشاورزی رابطه غیر مستقیمی با رشد بخش کشاورزی داشته است و بالاخره رشد اقتصادی بخش کشاورزی در دوره مورد مطالعه در جهت منافع فقیران یعنی رشدی فقیرگرا (Pro-Poor) نبوده است.

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه برنج یکی از مهم ترین بیماری های این محصول در مناطق برنج کاری سراسر دنیا خصوصا مشرق زمین می باشد و در کشور ایران نیز شیوع زیادی دارد. به منظور بررسی پراکنش، اهمیت و خسارت این بیماری در استان های گیلان و زنجان (اطراف رودخانه قزل اوزن) مزارع برنج کاری این مناطق در یک طرح ملی سه ساله (81-1379) مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی عامل بیماری، نمونه های آلوده شامل گیاه مشکوک همراه با ریشه و خاک اطراف ریشه، در دفعات مختلف جمع آوری و به آزمایشگاه بیماری شناسی گیاهی منتقل گردیدند. قطعاتی از ریشه و طوقه گیاهان آلوده پس از ضد عفونی سطحی روی محیط های کشت عمومی از جمله PDA، PPA و CLA منتقل شدند و برای رشد قارچ ها در اتاق کشت استاندارد نگه داشته شدند. برای جداسازی عامل بیماری از خاک اطراف ریشه، از محلول آب آگار (WA) استفاده شد و قارچ عامل بیماری چندین بار از خاک جداسازی گردید. بر اساس مطالعات میکروسکپی انجام یافته، زنجیری بودن میکروکنیدی ها و سایر خصوصیات تاکسونومیکی مانند قطر رشد کلنی در دمای 25˚C و 30˚C و رنگ کلنی در محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار (PDA)، گونه عامل بیماری (Fusarium moniliforme Sheldon) تشخیص داده شد. بوته های آلوده گاهی رشدشان کند و حتی متوقف گشته و رنگ آن ها زرد و گاهی نیز طویل و باریک و خوشه ها یا بی دانه و یا دانه های ضعیف داشتند. این بیماری در بعضی مناطق مورد مطالعه خصوصا در استان زنجان که از ارقام گرده و چمپا به صورت مداوم کشت می گردید شدت زیادی داشت و خسارت عمده ای به مزارع وارد می نمود، که گاهی تا 80% برآورد می شد. کشت 8 رقم برنج در یک مزرعه آلوده به قارچ عامل بیماری در منطقه ماهنشان نشان داد که رقم بینام، کادوس و شفق آلودگی کمتری داشته و برای کشت در آن منطقه مناسب تر می باشند.

ارزشیابی با هدف محتوا سنجی، نهاده سنجی، روش سنجی و ستاده سنجی از ارکان و عناصر اصلی فرآیند آموزش و یادگیری به شمار آمده که ماهیتا ضامن موفقیت و تداوم و پویایی نظام آموزش در دستیابی به اهداف خود می باشد. تحقیق حاضر با هدف کلی تعیین میزان شناخت آموزشگران فنی و حرفه ای در رشته کشاورزی از فرآیند ارزشیابی و تبیین نگرش آن ها در این خصوص، به دنبال تبیین عوامل موثر بر انتخاب نوع آزمون های مورد استفاده در ارزشیابی آموخته های فراگیران از دیدگاه آموزشگران دوره های آموزش فنی و حرفه ای می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه آموزشگران دوره های آموزش فنی و حرفه ای رسمی کشاورزی (400) هستند که از بین آن ها 100 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. از دیدگاه طبقه بندی تحقیقات بر مبنای هدف، تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی توسعه ای می باشد. تحقیق حاضر از حیث امکان کنترل متغیرها، به دلیل عدم امکان چنین امری از نوع تحقیقات شبه تجربی بوده و بر حسب زمان وقوع زمینه تحقیق از نوع تحقیقات پس رویدادی است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از روش های مختلفی همچون مطالعه اسناد و مدارک کتابخانه، جستجو در شبکه اینترنت و بانک های اطلاعاتی برای دستیابی به اطلاعات بخش نظری و نیز مشاهده و مصاحبه حضوری برای جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده گردیده است. برای داده پردازی نیز از نرم افزارهای SPSS11 استفاده شده است. در مجموع هفت فرضیه از ده فرضیه مورد مطالعه، تایید شد که بیانگر رابطه مثبت و معنی داری بین متغیرهای میزان شناخت از آزمون های نوشتاری، میزان شناخت از انواع آزمون های عملکرد، میزان دسترسی به امکانات آموزشی میزان سهولت در طرح و امتیازدهی آزمون ها، معدل دروس فراگیران، پایه تحصیلی فراگیران و میزان سهولت در طرح سوالات با متغیر میزان استفاده از شیوه های متنوع ارزشیابی می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده از رگرسیون چند متغیری بیش از 66 درصد از واریانس متغیر وابسته (میزان به کارگیری شیوه های متنوع ارزشیابی) ناشی از مجموعه متغیرهای مستقل میزان شناخت از آ‍زمون های عملکرد، میزان سهولت در طرح و امتیازبندی آزمون ها، سابقه تدریس، پایه تحصیل فراگیران، درجه دشواری متن و حیطه های متون درسی می باشد. که در این میان متغیر میزان شناخت از آزمون های عملکرد بیشترین تاثیر را دارا بوده است.

در این تحقیق منطقه پارک جنگلی سرخه حصار واقع در شرق تهران جهت مطالعه و بررسی انتخاب شد. سپس با توجه به کاربرد اصول آمایش سرزمین و با استفاده از GIS مبادرت به مکانیابی عرصه های مناسب جهت جنگل کاری و توسعه فضای سبز در این منطقه گردید. بعد از انجام مطالعات پایه و تهیه نقشه های موضوعی منطقه، رقومی سازی، تجزیه و تحلیل، جمع بندی و روی هم گذاری لایه ها در محیط GIS انجام شد و در نهایت نقشه واحدهای زیست محیطی منطقه تولید گردید. در مرحله بعد مدل اکولوژیک جنگل کاری و توسعه فضای سبز بعد از آزمایش و بررسی مدل کاربری جنگلداری مخدوم در پنج طبقه توان بران منطقه ارایه گردید. در نهایت با توجه به خصوصیات و ویژگی های کلی مناطق نیمه خشک و همچنین خصوصیات اکولوژیک گونه های این مناطق، گونه های مناسب کاشت در طبقات یک تا سه با توجه به مدل پیشنهادی طبقه بندی توان منطقه جهت جنگل کاری و توسعه فضای سبز، معرفی گردیدند. از طبقات توان چهار و پنج به علت دارا نبودن شرایط مساعد برای استقرار یک جنگل کاری موفق در آینده صرفنظر گردیده است.

در طول سال های 1378 تا 1380 مطالعات و تحقیقاتی به منظور شناسایی سنک های خانواده Anthocoridae در شیراز و مناطق اطراف آن انجام شد که جمعا 11 سنک متعلق به سه جنس Temnostethus، Anthocoris و Orius به شرح زیر از مناطق مختلف جمع آوری و شناسایی شدند.1.Temnostethus sp2. Anthocoris gallarumulmi (De Geer)3. Anthocoris pilosus (Jakovlev)4. Orius (Orius) niger Wolff ssp. Aegyptiacus Wagner5. Orius (O.) laevigatus (Fiber)6. Orius (O.) pallidicornis (Reuter)7. Orius (Heterorius) horvathi (Reuter)8. orius orius (H.) vicinus (Ribaut)9. Orius (H.) laticollis (Reuter)10. Orius (H.) perpunctatus (Reuter)11. Orius (Dimorphella) albidipennis (Reuter)دو گونه Orius albidipennis و O. niger مهم ترین گونه های سنک های فوق در منطقه شناخته شدند که می توانند در کنترل بیولوژیک آفات زراعی و باغی مختلف نقش مهمی داشته باشند، در مورد گونه ها اطلاعات مربوط به جمع آوری آن ها در جداول مختلف ارایه شده است.

کرم غوزه پنبه یکی از آفات مهم و کلیدی مزارع پنبه استان گلستان محسوب می شود و همه ساله با تراکم های مختلف به مزارع پنبه خسارت می زند. به طور کلی بررسی خصوصیات زیست منطقه ای شب پره کرم غوزه پنبه در سال های 78-1376 در استان گلستان، بعد از تجدید نظر در نام علمی جنس آن در Heliothis به Helicoverpa و به منظور دستیابی به روند رشد جمعیت های آن در نسل های پنجگانه و سالانه را در منطقه، باید سرآغازی در آشکار شدن اختلاف دو جنس مزبور در تحقیقات آینده دانست. به طوری که از نتایج حاصل از این تحقیق به وجود دو کیفیت دیاپوز اجباری و اختیاری در جمعیت های شفیره ای را می توان یکی از اختلاف های زیستی رفتاری در این شب پره برشمرد. مطالعات مربوطه نشان می دهد که شکار اولین شب پره های کرم غوزه در تله های فرمونی 10 فروردین ماه بود و با توجه به سیکل زندگی آفت (35 روز) و پیک پرواز شب پره در تله های فرمونی، که دارای پنج پیک پرواز کامل دارد، این آفت 5 نسل در سال در منطقه دارد، که نسل اول آن در مزارع نخود و گوجه فرنگی در ماه های فروردین و اردیبهشت و تعداد 4 نسل دیگر را در مزارع پنبه و روی علف هرز گاو پنبه سپری می نماید. نسل اول آفت در مزارع پنبه از اواخر خرداد و نیمه اول تیر ماه و نسل های بعدی در ماه های تیر و مرداد و شهریور و مهر ماه فعال می باشد. بررسی های انجام شده در مزارع پنبه نشان می دهد که آفت دارای سه پیک پرواز می باشد که یک کاهش نسبی جمعیت آفت در مرداد ماه در نسل دوم در مزارع پنبه به علت افزایش دما و احتمالا تحت تاثیر دشمنان طبیعی مشاهده می شود. دماهای بالای 38 تا 45 درجه سانتی گراد در محیط در نسل اول آفت در مزارع پنبه باعث مرگ و میر تخم و لاروهای ریز آفت (سن یک) بین 93.50 تا 98.30 درصد می گردد. نتایج مطالعات بیولوژی آفت در روی پنبه نشان می دهد که تخم گذاری آفت به طور انفرادی در روی برگ های بالایی سبز و شاداب و لاروهای آفت از گل و غنچه و قوزه و برگ ها تغذیه می کنند، دوره جنینی تخم 3 تا 5 روز و طول دوره لاروی 16 تا 17.5 روز در شرایط آزمایشگاهی (دما 26±1 و رطوبت 65±5٪) و دارای پنج سن لاروی بود. طول دوره شفیرگی 11 تا 14 روز بود. شفیره ها در اعماق 5 تا 10 سانتی متری خاک در داخل گهواره خاکی تشکیل می شوند. طول عمر شب پره های حاصل از روی پنبه 17.6 روز بود و هر شب پره به طور متوسط 44.9 عدد تخم در روز روی پنبه می گذارند. طول دوره یک نسل آفت 33 تا 35 روز طول کشید. طول مدت زمستان گذرانی آفت در شفیره های سنگین وزن (0.38 تا 0.44 گرم) با دیاپوز حقیقی بین 150 تا 189 روز و در شفیره های سبک وزن (0.22 تا 0.38 گرم) با دیاپوز اختیاری بین 135 تا 162 روز بوده است. در این تحقیق تعداد شش گونه زنبور پارازیتوئید شناسایی گردید که عبارتند از: زنبورهای پارازیتوئید تخم و Trichogramma brassicae (Bezd.) و T. embryophagum (Har.) زنبور پارازیتوئید لارو کرم غوزه و Habobracon hebetor (Say.) سه گونه زنبور پارازیتوئید شفیره کرم غوزه به نام های Barylypa amabilis (Tosg.) و B. pallida (Grav.) و Ichneumon sarcitorius (L.) که هر سه گونه برای فون ایران جدید می باشند.

با توجه به رشد فزاینده جمعیت در کشور نیاز به افزایش تولید مواد غذایی واضح و آشکار است. همچنین به دلیل محدودیت منابع آب کشور، یکی از راه های توسعه سطح زیر کشت آبی و نیمه آبی، جمع آوری آب باران در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. در این تحقیق بعضی از مشخصه های اقلیمی، خاک و نیاز آبی گیاه مورد نظر بررسی شد. برای این منظور 24 کرت آزمایشی با داده های اندازه گیری شده بارش، رواناب، نفوذ و مشخصه های فیزیکی خاک در یکسال آبی 80-81 ایجاد شده و داده های مورد نظر در این کرت ها اندازه گیری شدند. کشت ذرت علوفه ای (SC704) در سه نسبت سطح جمع آوری کننده رواناب باران به سطح کشت شده و تغذیه رواناب انجام شد. این سه نسبت عبارتند از: 1:1، 1:2 و 1:3 که در واقع به ترتیب یک برابر تا سه برابر سطح کشت شده، مساحت مربوط به کرت جمع آوری کننده رواناب باران بوده است. عملکرد محصول ذرت علوفه ای با آب آبیاری کمکی به مقدار 62 میلی متر نشان داد که با مصرف حدود 10% آب آبیاری به عنوان آبیاری کمکی عملکرد محصول در سه تیمار فوق الذکر برابر 9.6، 22.6 و 28.8 تن در هکتار بوده است. با استفاده از داده های اقلیمی و تعمیم نتایج به دست آمده، نسبت سطح جمع آوری کننده به سطح کشت شده برای محصولات عمده منطقه لشگرگ محاسبه و ارایه شده است. نکته مهم در این سیستم، ذخیره بخشی از آب باران به صورت جداگانه و در خارج از محیط رشد ریشه در فصل بارندگی است تا در فصل خشک برای آبیاری کمکی مورد استفاده قرار گیرد که در این تحقیق همان مقدار 62 میلی متر آب آبیاری کمکی است که از این محل تامین شده است.

در بین محصولات باغبانی کشور، گیلاس توانسته با تولید 12 درصد از کل محصول جهان، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص دهد. سرمایه گذاری در امر احداث باغ های گیلاس به منظور کمک به تولید و اقتصاد جامعه و همچنین جهت بهره وری بیشتر امری ضروری به نظر می رسد. یکی از مشکلاتی که سبب عدم بهره وری لازم در باغ های گیلاس می شود، ترک خوردگی میوه است. این پدیده به دلیل جذب مستقیم آب از طریق پوست میوه رخ می دهد و سرعت جذب آب به خواص و مشخصات میوه مربوط می شود. خصوصیات میوه از قبیل اندازه میوه، سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول و خواص کوتیکول در چگونگی بروز این عارضه موثرند. میوه های درشت تر نسبت به ترک خوردگی حساسیت بالاتری دارند. همچنین میوه هایی که دارای سفتی بافت بیشتری هستند بعلت توانایی انبساط پایین زودتر دچار ترک خوردگی می شوند. به منظور بررسی صفات کمی و کیفی 6 رقم ایرانی و خارجی گیلاس و چگونگی روابط این صفات با درصد ترک خوردگی میوه این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی در باغ کلکسیون کمال آباد کرج صورت گرفت. ارقام مورد بررسی شامل تک دانه، شبستر، سیاه مشهد، بینگ، لامبرت و ناپلئون بود. صفات مورد بررسی شامل میزان ترک خوردگی، وزن، طول، قطر، سفتی بافت، میزان مواد جامد محلول، حجم و میزان کلسیم میوه بود. بر اساس نتایج این تحقیق بالاترین میزان TSS مربوط به ارقام بینگ، تک دانه و شبستر بود و رابطه مستقیمی بین میزان TSS و ترک خوردگی میوه در این ارقام وجود داشت. بالاترین میزان سفتی بافت میوه مربوط به ارقام بینگ و تک دانه بود. هیچ رابطه آشکاری بین میزان کلسیم و میزان ترک خوردگی میوه مشاهده نشد.

به منظور ارزیابی واکنش رشد، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پنبه تحت تاثیر فاصله های آبیاری اول و دوم آزمایشی در سال زراعی 81-1380 در بیرجند به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد که در آن تیمارها شامل توده محلی بیرجند و رقم ورامین و پنج فاصله آبیاری اول و دوم (یک، دو، سه، چهار و پنج هفته) بودند. نتایج نشان داد که شاخص دانه، شاخص الیاف، تعداد غوزه در متر مربع، تعداد دانه در متر مربع، اندازه غوزه و ضریب میوه دهی در رقم ورامین بیشتر بودند. صفاتی مانند عملکرد وش، کیل تجارتی، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه تحت تاثیر ارقام قرار نگرفتند. هم چنین تیمار فاصله های آبیاری اول و دوم بر تعداد دانه در غوزه و عملکرد دانه تاثیر معنی داری داشت به طوری که در فاصله آبیاری سه هفته بیشترین تعداد دانه در غوزه و در فاصله آبیاری پنج هفته کمترین تعداد دانه در غوزه مشاهده شد و همچنین در فاصله آبیاری یک هفته بیشترین عملکرد دانه نسبت به دو، سه و چهار هفته ایجاد شد و کمترین عملکرد  دانه مربوط به فاصله آبیاری پنج هفته بود. فاصله های مختلف آبیاری اول و دوم بر عملکرد وش، کیل تجاری، شاخص دانه، عملکرد الیاف، شاخص الیاف، تعداد غوزه در متر مربع، تعداد دانه در متر مربع، اندازه غوزه و ضریب میوه دهی تاثیری نداشت. بنابراین می توان فاصله آبیاری اول و دوم را تا پنج هفته افزایش داد بدون این که کاهشی در عملکرد پنبه مشاهده شود.

در یک آزمایش گلخانه ای در کشت گلدانی اثرات آبیاری با آب شور (0 و 80 گرم NaCI در لیتر) بر روی عملکرد دانه عملکرد بیولوژیکی، غلظت پتاسیم، سدیم و پتانسیل آب برگ 30 رقم گندم مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در تیمار شاهد آبیاری با آب معمولی و در تیمار شوری آبیاری با آب همراه NaCl به صورت تدریجی انجام شد، به طوری که شوری خاک در حد 15 ds m-1 ثابت بماند. بر اساس نتایج این آزمایش شوری در کلیه ارقام باعث کاهش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی (برحسب گرم در بوته) می شود به طوری که در شرایط تنش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی به ترتیب 63.6 و 53.4 درصد کاهش یافت. در بین ارقام مورد مطالعه چمران، اروند – 1 و کارچیا – 66 به طور معنی داری دارای عملکرد بیشتری نسبت به سایر ارقام بوند و ارقام بودند و ارقام اترک، پیتیک و بولانی کمترین عملکرد دانه در شرایط تنش را داشتند. همچنین در این مرحله افزایش در غلظت Na+ برگ ارقام حساس شدید تر از ارقام متحمل می باشد. در این آزمایش مشاهده که ارقام حساس شدید تر از ارقام متحمل می باشد. در این آزمایش مشاهده که ارقام قدس، اترک و پیتیک کمترین نسبت K+/Na+ را داشتند. ارقامی که کمترین نسبت K+/Na+ را داشتند تحت شرایط تنش بیشترین غلظت Na+ را داشتند. هم چنین ارقام مذکور از لحاظ صفت عملکرد و شاخص STIy نیز جز حساس ترین ارقام به شوری ارزیابی شدند. بنابراین به نظر می رسد تجمع بیشتر  Na+در مقایسه با k+ در برگ این ارقام و اثرات مضر این یون علت اصلی کاهش عملکرد این ارقام می باشد با توجه به نتایج این آزمایش همبستگی مثبت و معنی (r=0.27**) بین پتانسیل آب برگ و عملکرد نشان می دهد که ارقام دارای پتانسیل آب برگ بالاتر در شرایط تنش شوری به واسطه پرهیز از تنش خشکی فیزیولوژیکی ناشی از شوری تحمل بیشتری به شوری داشته اند. این نکته می تواند موید این مطلب باشد که اجتناب از شوری طریقه اصلی تحمل گندم به شوری می باشد و ممکن است ساز و کار تحمل نقش کمتری داشته باشد. 

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی در کلزا (Brassuica napus L.) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1381 در کرج اجرا شد. در این آزمایش آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح: آبیاری معمولی بر اساس 80 میلی متر تبخیر از تشنک کلاس A (شاهد) و تنش (قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی) و 10 رقم کلزا، به عنوان عامل فرعی، شامل ارقام: ساریگل، گلیات، هروس، کامت، آمیکا، اس دبلیو 5001، کرا کرجک، ایگل، وایلدکت و اس دبلیوا هات شات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در صفات: عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و درصد روغن در بین ارقام، سطوح مختلف آبیاری و اثرات متقابل آبیاری و رقم اختلاف معنی داری وجود نداشت. در رقم آمیکا صفات، تعداد کپسول در ساقه اصلی (49.9 عدد) و تعداد کپسول در بوته (180.1 عدد) از بقیه ارقام بالاتر و معنی دار شد (P<0.01). رقم ایگل با 0.23% پرولین بیشترین درصد پرلین را بین ارقام دارا بود و معنی دار شد (P<0.01). ارقام ایگل و هروس تحت شرایط تنش با بیشترین درصد پرولین (0.422%) نسبت به سایر ارقام معنی دار شدند (P<0.01). ارقام هروس و کامت با عملکرد به ترتیب 3830 و 3620 کیلوگرم در هکتار بیشترین محصول را نسبت به سایر ارقام داشتند که با وجود عدم اختلاف معنی دار، ولی می توان گفت که سازگاری بهتری با شرایط تنش داشته اند.

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود اوره با پوشش گوگردی و سایر منابع کودی نیتروژن دار بر عملکرد کمی و کیفی کلزا (لاین SLM0 46)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسی عبارت بودند از: اوره با پوشش گوگردی (S1)، اوره معمولی (S2)، نیترات آمونیم (S3)، سولفات آمونیم (S4) و پنج سطح کودی شامل صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، نتایج به دست آمده نشان داد که منابع کودی اوره و نیترات آمونیوم در مقایسه با سایر منابع کودی در افزایش عملکرد دانه موثرتر بودند. محاسبات اقتصادی انجام شده نشان داد، چه به لحاظ حجم کود مصرفی و چه به لحاظ قیمت تمام شده آن، کود اوره با صرفه ترین منبع کودی برای کلزا بوده و از مزیت نسبی بیشتری نسبت به سایر منابع کودی برخوردار است. گران ترین منبع کودی برای کلزا سولفات آمونیوم بود و منابع کودی نیترات آمونیوم و اوره با پوشش گوگردی از لحاظ صرفه اقتصادی به ترتیب بعد از کود اوره معمولی قرار گرفتند. بالاترین عملکرد دانه کلزا از مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار حاصل گردید و با کاهش میزان نیتروژن مصرفی عملکرد دانه به طور معنی داری کاهش یافت. همبستگی مثبت و معنی داری در سطح یک درصد بین عملکرد دانه با پروتئین دانه، میزان نیتروژن برگ، بیوماس کل، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه های فرعی در بوته و تعداد دانه در غلاف، مشاهده شد. بالا بودن ضریب همبستگی بین عملکرد دانه و عملکرد روغن (r=0.99**) نشان می دهد که اساس انتخاب منابع کودی و مقادیر نیتروژن باید بر اساس پتانسیل تولید گیاه صورت پذیرد. اندازه گیری میزان نیتروژن برگ می تواند به عنوان معیاری برای تعیین کفایت با کمبود نیتروژن مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور مطالعه اثر کاربرد کلینوپتیلولیت بر مقدار نیتروژن آمونیاکی شکمبه، نیتروژن اوره ای پلاسما، خصوصیات لاشه و عملکرد گوساله های پرواری تغذیه شده با اوره، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 گروه آزمایشی در 8 تکرار انجام شد. 24 راس گوساله نر هلشتاین با متوسط وزن 275 کیلوگرم با جیره های آزمایشی شامل: 1- بدون اوره و کلینوپتیلولیت، 2- 2 درصد اوره بدون کلینوپتیلولیت، 3- 2 درصد اوره با 4 درصد کلینوپتیلولیت به مدت 110 روز تغذیه شدند. میانگین های مربوط به افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی بین گروه های آزمایشی تفاوت معنی دار (P<0.05) و ماده خشک مصرفی تفاوت غیر معنی دار (P>0.05) نشان داد. میانگین های مربوط به گروه آزمایشی 1، 2 و 3 برای افزایش وزن روزانه 1.3، 1.21 و 1.26 کیلوگرم در روز؛ برای ماده خشک مصرفی 7.64، 7.59 و 7.68 کیلوگرم در روز و برای ضریب تبدیل غذایی 5.81، 6.04 و 5.93 بود. تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی از نظر نیتروژن اوره ای پلاسما و نیتروژن آمونیاکی شکمبه مشاهده شد (P<0.05). به طوری که کمترین میانگین مربوط به گروه آزمایشی 1 و بیشترین به گروه آزمایشی 2 تعلق داشت. سطح مقطع ماهیچه راسته، قطر چربی روی ماهیچه راسته و وزن چربی حفره بطنی اختلاف معنی دار (P<0.05). بین گروه های آزمایشی نشان داد. وزن قطعات لاشه به جز ران، بین گروه های آزمایشی اختلاف معنی دار نشان نداد (P>005). تفاوت معنی دار بین گروه های آزمایشی از نظر درصد رطوبت و خاکستر گوشت ناحیه دنده های 11-10-9 مشاهده نشد (P>0.05)، ولی درصد چربی خام و پروتئین خام اختلاف معنی دار (P<0.05) نشان داد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزودن 4 درصد کلینوپتیلولیت به جیره ها حاوی 2 درصد اوره سبب کاهش مقدار نیتروژن آمونیاکی شکمبه و نیتروژن اوره ای پلاسما، بهبود جزیی خصوصیات لاشه و بهتر شدن جزیی عملکرد گوساله های هلشتاین می شود.

در این بررسی، سه پارسل با ارتفاع 40، 500 و 100 متری از سطح دریا در منطقه نوشهر انتخاب گردید به طوری که از هر پارسل 10 درخت و در مجموع 30 درخت به طور کاملا تصادفی نشانه گذاری شد. از هر درخت سه دیسک به ضخامت 5 سانتی متر در ارتفاع 1.3، 3 و 6 متری بریده و به کارگاه چوب بری منتقل گردید. خصوصیات فیزیکی و مکانیکی شامل جرم ویژه، خمش استاتیک، (مدول الاستیسیته، مدول گسیختگی) فشار موازی الیاف (تنش لهیدگی، مدول الاستیسیته طولی)، فشار عمود بر الیاف (تنش حد تناسب)، برش موازی الیاف (تنش حداکثر)، کشش عمود بر الیاف (تنش حداکثر)، شکافخوری، سختی (سطح مماسی، سطح شعاعی، سطح مقطع) و ضربه از خصوصیات مورد آزمون در این پژوهش می باشد که بر اساس استاندارد ASTM مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان دهنده افزایش مقاومت چوب گونه زربین در ارتفاع 1000 متری است. ولی بعضی از خواص مکانیکی نظیر خمش استاتیک و فشار موازی الیاف با کاهش نسبی مواجه می گردد. بین سه رویشگاه در سطح 1% اختلاف معنی داری وجود دارد. در ارتفاع 500 متری تمامی پارامترهای مکانیکی چوب در سطح ایده آلی قرار دارد ولی در ارتفاع 40 متری از سطح دریا به علت کاهش جرم ویژه، مقاومت چوب در برابر تمامی نیروها کاهش یافته و عملا مصرف این چوب را برای کارهای مکانیکی محدود می سازد.

در این پژوهش رابطه بین دما و بارندگی سالیانه با پهنی دوایر رویشی گونه کاج الدار در سه پارک چیتگر، المهدی و سرخه حصار واقع در منطقه تهران، هر یک با استفاده از اطلاعات ایستگاه های هواشناسی مجاور هر یک از این رویشگاه ها مورد بررسی قرار گرفت. بر روی نمونه های سونداژ شده درختان، به ترتیب عملیات تاریخ گذاری تطبیقی، تاریخ گذاری و اندازه گیری پهنی دوایر صورت پذیرفت و سپس به منظور امحا اثرات سن و گرایش های بیولوژیکی، داده های پهنی دوایر درختان استاندارد گردیدند. درختان سه رویشگاه تقریبا واکنش های متشابهی نسبت به دما و بارندگی سالیانه از خود نشان دادند. همبستگی مقادیر استاندارد شده (نمایه های رویشی) با بارندگی ماه های سال نشان داد که بارندگی اکتبر سال قبل در دو رویشگاه المهدی و چیتگر و بارندگی ماه های مارس و آوریل در رویشگاه سرخه حصار و بارندگی اوت تقریبا در هر سه رویشگاه بالاترین همبستگی را با پهنی دوایر رویشی داشته است. عدم معنی داری دمای ماه های سال با رویش شعاعی درختان حاکی از تاثیرپذیری بیشتر درختان منطقه خشک از بارندگی است.

این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات خمیر و کاغذ حاصل از باگاس انجام شد. به منظور تهیه خمیر کاغذ، باگاس مغززدایی شده به روش تر از کارخانه کاغذ پارس واقع در استان خوزستان تهیه گردید. پخت به مدت 30 و 40 دقیقه با روش نیمه شیمیایی سولفیت خنثی و بکارگیری مواد شیمیایی متداول در کارخانه چوب و کاغذ مازندران به میزان 10 و 20% بر اساس ماده خشک مصرفی انجام پذیرفت. سپس خمیرها توسط پالایشگر PFI Mill تا درجه روانی 410±25CSF پالایش شدند و از هر نمونه خمیر، کاغذ دست ساز 127 گرمی تهیه گردید. در نهایت مقاومت های مکانیکی کاغذهای دست ساز اندازه گیری و با نتایج حاصل از تحقیقات سایر پژوهشگران مقایسه شد. برای بررسی خواص مقاومتی کاغذهای دست ساز، استاندارد TAPPI مورد استفاده قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که با افزایش مواد شیمیایی و زمان پخت، بازده خمیر کاهش و عمده خواص مکانیکی کاغذهای حاصله نظیر مقاومت به له شدن در حالت حلقه (RCT)، سفتی، مقاومت در برابر کشش، مقاومت در برابر ترکیدن و طول پاره شدن افزایش می یابد. لازم به ذکر است که شاخص مقاومت در برابر پاره شدن کاهش یافت که دلیل آنرا می توان به لزوم پالایش بیشتر مربوط دانست.

در ابتدا شیر مورد استفاده از نظر میزان چربی استاندارد شده (2.5 درصد برای ماست میوه ای معمولی و 0.1 درصد برای ماست میوه ای کم کالری)، افزودنی های مورد نظر اضافه گردید (از قبیل پودر شیرخشک، پایدار کننده و شکر) و مراحل هموژنیزاسیون، پاستوریزاسیون و انکوباسیون تا تهیه ماست بر روی آن انجام گرفت، سپس میوه افزوده و بسته بندی گردید. آزمایشات تکمیلی کلی فرم، کشت کپک و مخمر و اندازه گیری درصدهای چربی، اسیدیته، لاکتوز، ماده خشک بدون چربی، میزان کالری، دانسیته، ویسکوزیته، pH، تست پانل (آزمون حسی) بر روی آنها انجام گرفت و اثر عوامل زمان (3، 7 و 15 روز)، نوع میوه (آلبالو، هلو و توت فرنگی)، نوع پایدار کننده (پکتین و ژلاتین)، درجه حرارت (25, 4˚C) و در مورد ماست میوه ای کم کالری عامل شکر (3 و 5%)، بررسی شد. بر اساس نتایج حاصله، بهترین فرمولاسیون به این شرح پیشنهاد گردید: در ماست میوه ای معمولی: 0.4% وزنی ژلاتین، 0.3% وزنی پکتین، 82-85% وزنی شیر با 2.5% چربی، مربای میوه (آلبالو 14%، هلو 17-15% و توت فرنگی 15% وزنی برای میوه انتخاب شده)؛ در ماست میوه ای کم کالری: 0.4% وزنی ژلاتین، 0.3% وزنی پکتین، 80% وزنی شیر با 1% چربی، پوره میوه (آلبالو، هلو و توت فرنگی هر سه به مقدار 15% وزنی).

گیاه برنج در طول دوران رشد و در طی عملیات برداشت در معرض نیروهای طبیعی و مکانیکی مختلف قرار دارد. به منظور کمک به طراحی مهندسی مکانیزم های برش و ادوات برداشت، داشتن اطلاعات صحیح در مورد خصوصیات فیزیکی و برشی ساقه برنج ضرورت دارد. در این تحقیق، برخی از مشخصه های فیزیکی ساقه برنج از جمله، درصد رطوبت، سطح مقطع عرضی و جرم واحد طول تعیین و تاثیر این عوامل بر روی نیروی برشی ساقه مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه، نیروی برش ساقه با طراحی و ساخت یک دستگاه برش با مکانیزم رفت و برگشتی اندازه گیری شده و تاثیر عوامل مختلف از جمله نوع رقم، سرعت برشی تیغه، زاویه لبه تیغه و نوع تیغه روی مقاومت برشی ساقه با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاثیر سطح مقطع عرضی و رطوبت ساقه بر نیروی برش در سطح احتمال 1% معنی دار بودند. ضمنا، اثر متقابل نوع رقم و سطح مقطع عرضی در سطح 1% و همچنین اثر متقابل نوع رقم و رطوبت در سطح 5% معنی دار بودند. با افزایش سطح مقطع عرضی، نیروی برش افزایش یافته و افزایش درصد رطوبت موجب کاهش نیروی برش گردید. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تاثیر نوع رقم، سرعت برش تیغه و زاویه لبه تیغه در سطح 1% به عنوان عوامل اصلی و همچنین اثر متقابل نوع رقم و سرعت برشی تیغه روی مقاومت برشی ساقه برنج معنی دار بودند. نوع تیغه اثر معنی داری روی مقاومت برشی ساقه نداشت. نتایج آزمون دانکن نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار مقاومت برشی به ترتیب مربوط به ارقام خزر و هاشمی بوده که مقادیر میانگین آن ها به ترتیب 204.1 و 180.9 کیلو پاسکال به دست آمد. همچنین، مقاومت برشی ساقه در سرعت برشی 0.6 متر بر ثانیه با میانگین 212 کیلو پاسکال دارای بیشترین مقدار و در سرعت برشی 1.5 متر بر ثانیه با میانگین 164.5 کیلو پاسکال دارای کمترین مقدار بودند. با توجه به نتایج مقایسه میانگین ها، مقاومت برشی ساقه برای زاویه لبه 35 درجه تفاوت معنی داری در سطح 1% با زوایای لبه 25 و 30 درجه نشان داد. اثر متقابل نوع رقم و سرعت برشی تیغه روی مقاومت برشی معنی دار بود. بیشترین مقدار مقاومت برشی در رقم فجر با میانگین 234.4 کیلو پاسکال در سرعت برشی 0.6 متر بر ثانیه و کمترین مقدار آن مربوط به رقم هاشمی در سرعت برشی 1.5 متر بر ثانیه با میانگین 161.6 کیلو پاسکال به دست آمد.