تازه های علوم شناختی
سال:1389 | دوره:12 | شماره:1 (مسلسل 45) |تعداد مقالات:9

هدف: بررسی روایی و ساختار عاملی پرسشنامه فارسی پادوآ (اصلاحی دانشگاه ایالتی واشنگتن) (مقیاس اندازه گیری وسواس فکری - عملی) در 348 نفر نمونه غیربالینی دانشجویان دانشکده پزشکی دانشگاه تهران.روش: پس از ترجمه پرسشنامه به زبان فارسی و برگردان آن به زبان اصلی و کنترل نهایی به وسیله مبتکر آزمون (برنز)، پرسشنامه فارسی پادوآ، با توجه به شاخص های فرهنگی به صورت آزمایشی در 20 دانشجو اجرا شد. مجموع آزمودنی های این پژوهش، 348 نفر در فاصله سنی 44 - 18 سال بودند. آزمودنی ها علاوه بر پرسشنامه فارسی پادوآ، پرسشنامه های وسواس فکری - عملی و پرسشنامه وسواس فکری - عملی مادزلی، مقیاس اضطراب بک، پرسشنامه اضطراب حالت - صفت اشپیل برگر، پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه کلی (حاوی اطلاعات جمعیت نگاشتی) را تکمیل کردند.یافته ها: تحلیل ساختار عاملی پرسشنامه فارسی پادوآ، هشت عامل شبیه و نه عامل همسان با مطالعات قبلی بود: وسواس های آلودگی، اجبارهای شست و شو، اجبارهای نظم  و ترتیب، اجبارهای وارسی، افکار وسواسی آسیب به خود و دیگران، افکار وسواسی خشونت، تکانه های وسواسی آسیب به خود و دیگران، تکانه های وسواسی دزدی. نتایج مطالعه حاضر، بیانگر پایایی و همسانی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ (0.92)، ضریب دونیمه سازی با استفاده از همبستگی اصلاح شده اسپیرمن (0.95) و پایایی حاصل از روش بازآزمایی (0.77) بود. برای برآورد روایی ملاک، پرسشنامه فارسی پادوآ با دو پرسشنامه وسواس فکری - عملی و پرسشنامه وسواس فکری - عملی مادزلی مقایسه شد که نتایج به ترتیب 0.69 و 0.58 به دست آمد.نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه پادوآ، در انطباق با نسخه اصلی، یک پرسشنامه نسبتا پایا و معتبر در کشور ایران است.

هدف: مقایسه حافظه کودکان دچار ناتوانی های یادگیری در املا، ریاضی، و روخوانی با کودکان عادی پایه چهارم ابتدایی شهر اصفهان.روش: از بین دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در سال تحصیلی 86 - 1385، چهار گروه 15 نفری (15 دانش آموز عادی، 15 دانش آموز دچار ناتوانی در املا، 15 دانش آموز دچار ناتوانی در ریاضی و 15 دانش آموز دچار ناتوانی در روخوانی) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای اندازه گیری حافظه آزمودنی ها، خرده آزمون حافظه آزمون هوش وکسلر به صورت انفردی اجرا شد. نتایج به روش تحلیل واریانس و آزمون توکی تحلیل شد.یافته ها: این پژوهش نشان داد که بین نیم رخ حافظه کودکان عادی و کودکان دچار ناتوانی های یادگیری در املا، ریاضی و روخوانی تفاوت معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: حافظه دانش آموزان دچار ناتوانی های یادگیری مشکل جدی دارد و دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری املا نسبت به دو گروه دیگر حافظه ضعیف تری دارند.

هدف: هدف این مطالعه، بررسی خطرپذیری معتادان به مواد افیونی و تحلیل تاثیر درمان نگه دارنده با متادون بر بهبود زیرساخت های شناختی اختلالات احتمالی، با بهره گیری از روش های مدل سازی محاسباتی است.روش: در این پژوهش، نظام تصمیم گیری پنج گروه آزمودنی (شاهد مرد، شاهد زن، معتادان پیش از درمان، معتادان پس از سه ماه درمان نگه دارنده با متادون و معتادان پس از شش ماه درمان)، با استفاده از نسخه فارسی رایانه ای آزمون خطرپذیری بادکنکی بررسی شد.یافته ها: یافته های به دست آمده از نمرات آزمون نشان می دهد که عملکرد دو گروه زنان شاهد و مردان شاهد تفاوت چندانی ندارد، اما خطرپذیری معتادان در تصمیم گیری، پیش از درمان، بیشتر از گروه مردان شاهد است. همچنین، میزان خطرپذیری گروه معتادان پس از شش ماه درمان، کمتر از گروه های دیگر وابسته به مواد است. بنابراین، درمان نگه دارنده، بر رفع عدم تعادل در خطرپذیری تاثیر داشته است. در این مطالعه، برای توصیف نظام تصمیم گیری گروه های مختلف، به منظور کشف علل عملکرد متفاوت گروه ها، از مدل سازی شناختی استفاده شد.نتیجه گیری: تحلیل پارامترهای تخمین زده شده نشان می دهد که عدم تعادل در پاداش جویی معتادان، باعث بروز رفتار خطرپذیر در این گروه می شود. همچنین، این گروه به ارزیابی خود از میزان سود و ضرر در هر انتخاب اهمیت کمتری می دهد. بنابراین، رفتارشان تصادفی تر است. به عکس، گروه شاهد در هر انتخاب گزینه ای را انتخاب می کند که، بر اساس ارزیابی از مقدار سود و ضرر، ارزش بیشتری داشته باشد.

هدف: بررسی اثر 2-212، WIN55، آگونیست گیرنده های کانابینوئیدی، بر یادگیری وابسته به وضعیت القاشده با اسکوپولامین.روش: در این مطالعه، از روش اجتنابی مهاری (غیرفعال) با مدل Step-down که یک روش پذیرفته شده در بررسی حافظه درازمدت موش های سوری است، استفاده شد.یافته ها: تزریق پس از آموزش اسکوپولامین (2، 4، میکروگرم/ موش) به ناحیه CA1، باعث کاهش به یادآوری حافظه شد. کاربرد اسکوپولامین پیش از آزمون، به یادآوری حافظه در روز آزمون را به حد طبیعی برگرداند. این پدیده، به عنوان یادگیری وابسته به وضعیت اسکوپولامین شناخته می شود. تزریق داخل هیپوکامپی 2-212،WIN55  (0.5، 1 میکروگرم/ موش) پنج دقیقه قبل از آزمون، به یادآوری حافظه را کاهش داد. از طرف دیگر، تزریق داخل هیپوکامپی 2-212، WIN55 (میکروگرم/ موش) قبل از آزمون (در روز آزمون و 24 ساعت بعد از آموزش)، باعث برگشت حافظه حیواناتی شد که به کار بردن اسکوپولامین (2 میکروگرم/ موش) بعد از آموزش، به یادآوری حافظه آنها را تخریب کرده بود. به علاوه، تزریق مقدار غیرموثر اسکوپولامین همراه با مقادیر غیرموثر 2-212، WIN55، به صورت سینرژیک، قبل از آزمون، بازگشت حافظه به وسیله اسکوپولامین را افزایش داد.نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهند که گیرنده های کانابینوئیدی ناحیه CA1  هیپوکامپ پشتی، نقش مهمی در فراموشی القاشده با اسکوپولامین و یادگیری وابسته به وضعیت اسکوپولامین دارند.

هدف: بررسی اثر کوتاه مدت آموزش کارکرد های اجرایی بر کاهش نشانه های کمبود توجه و بیش فعالی است.روش: جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان بودند که در سال تحصیلی 88 - 87 تحصیل می کردند. برای انجام پژوهش، 40 دانش آموز با اختلال کمبود توجه - بیش فعالی (10 نفر گروه کمبود توجه، 10 نفر گروه بیش فعال، 10 نفر گروه شاهد کمبود توجه و 10 نفر گروه شاهد بیش فعال را به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و بررسی شدند. روش تحقیق، آزمایشی بود از پرسشنامه نشانه های اختلال کمبود توجه - بیش فعالی (براساس (DSM-IV استفاده شد. آموزش بر اساس تکنیک بازداری از طریق بازی انجام شد.یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) نشان داد، آموزش کارکردهای اجرایی در کاهش نشانه های کمبود توجه و بیش فعالی موثر واقع شده است.نتیجه گیری: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش کارکرد های اجرایی بر کاهش نشانه های کمبود توجه - بیش فعالی تاثیر دارد و می تواند در کنار سایر درمان های مربوط به این اختلال مورد توجه قرار گیرد.

هدف: مقایسه طرح واره های ناسازگار اولیه و ریشه های والدینی این طرح واره ها در مبتلایان به اختلال شخصیت وسواسی - اجباری، اختلال وسواسی - اجباری و جمعیت غیر بالینی.روش: پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی (علی - مقایسه ای) و مقطعی است که در نمونه ای 45 نفره (شامل 15 بیمار مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی - اجباری، 15 بیمار مبتلا به اختلال وسواسی - اجباری و 15 نفر از جمعیت غیر بالینی) اجرا شد که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند. آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه طرح واره های ناسازگار یانگ و فرزندپروری یانگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها، از روش های آماری تحلیل واریانس چندمتغیره و آمارهای توصیفی استفاده شد.یافته ها: این پژوهش تفاوت معنادار گروه مبتلایان به اختلال وسواسی- اجباری را با گروه غیر بالینی در تمامی طرح واره ها آشکار کرد. گروه مبتلایان به اختلال شخصیت وسواسی - اجباری نیز در بیشتر طرح واره ها، به استثنای طرح واره های ایثار، شکست و محرومیت هیجانی، با گروه غیر بالینی تفاوت معنادار داشت. دو گروه بالینی (مبتلایان به اختلال وسواسی - اجباری و اختلال شخصیت وسواسی - اجباری) نیز فقط در طرح واره ناسازگار اولیه محرومیت هیجانی با هم تفاوت معنادار داشتند. در حوزه ریشه های والدینی، تفاوت گروه مبتلایان به اختلال وسواسی - اجباری با گروه غیر بالینی بیشتر از تفاوت گروه مبتلایان به اختلال شخصیت وسواسی - اجباری با گروه غیر بالینی بود. دو گروه  بالینی نیز بر اساس چهار طرح واره محرومیت هیجانی، نقص/ شرم، رها شدگی/ بی ثباتی و بی اعتمادی/ بدرفتاری در حوزه ریشه های والدینی از هم متمایز بودند.نتیجه گیری: نتایج به طور کلی تفاوت معنادار دو گروه بالینی را با گروه غیر بالینی در طرح واره های ناسازگار اولیه نشان می دهد. علاوه بر این، پژوهش بیانگر شباهت ساختارهای عمیق شناختی دو گروه بالینی و در نتیجه وجود ارتباط بین این دو اختلال است.

هدف: آزمون دایکوتیک حافظه شنوایی - کلامی، یکی از آزمون های موجود برای ارزیابی عملکرد حافظه شنوایی - کلامی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر جنسیت بر نتایج نسخه فارسی این آزمون است.روش: در مطالعه مقطعی حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شد، نسخه فارسی آزمون دایکوتیک حافظه شنوایی - کلامی در 110 جوان (55 زن و 55 مرد) سالم راست دست با میانگین سنی 1.7±21.3 سال (محدوده سنی 18 تا 25 سال) اجرا و امتیازات دو گروه با استفاده از آزمون آماری t در نمونه های مستقل با یکدیگر مقایسه شد. به علاوه، توانایی یادآوری کلمات به صورت تابعی از جایگاه آنها در فهرست، با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره در دو گروه زنان و مردان مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: میانگین امتیازات زنان در آزمون دایکوتیک حافظه شنوایی - کلامی 1.0± 6.73 و میانگین امتیازات مردان 0.98±6.30 به دست آمد. تحلیل آماری، بین میانگین امتیازات دو گروه در آزمون دایکوتیک حافظه شنوایی - کلامی، تفاوت معناداری نشان داد (P=0.025) بررسی «اثر سریال» حاکی از آن بود که بین زنان و مردان در یادآوری کلمات ابتدایی و انتهایی تفاوت معناداری وجود ندارد (به ترتیب، P=0.188 و P=0.551، اما توانایی دو گروه در یادآوری کلمات میانی، از نظر آماری به طور معنادار تفاوت داشت (P=0.005).نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، نسخه فارسی آزمون دایکوتیک حافظه شنوایی - کلامی، تفاوت عملکرد حافظه در دو جنس را نشان می دهد که با نتایج اکثر آزمون های این نوع حافظه مشابه است.