همایش ملی بررسی ضایعات محصولات کشاورزی
سال:1384 | دوره:2 |تعداد مقالات:76

در طی فرآیند سفید کردن، برنج تحت گرما، فشار، اصطکاک، ضربه و تنشهای حرارتی و رطوبتی قرار گرفته و شکسته و خرد می شود. در مناطق شمال از ماشین سفیدکن نوع اصطکاکی که برنج را مابین غلتک و تیغه فشرده و با اصطکاک، لایه های سبوس شلتوک را می ساید، استفاده شده است. در این تحقیق اثر ماشین سفید کن بر ضایعات بررسی شده است. برای اجرای آزمایش از سه خشک کن کاملا مشابه استفاده شده و روش اجرا بدین صورت است که از هر یک از عمق های 0.15، 0.35 و 0.75 متری سطح شلتوک در داخل مخزن هر خشک کن سه نمونه قبل و بعد از سفید کردن نمونه برداشته که که 36 تای آن مربوط به قبل و 36 تای دیگر مربوط به بعد از سفید کردن بود. تعداد دانه های برنج سالم، شکسته، خرد و ریز یک گرم از هر نمونه قبل و بعد از سفید کردن شمرده شد و سپس به وسیله آزمون آماری -t استیودنت در حالت نمونه های جفتی با هم مقایسه شد. نتیجه نشان داد که سفید کن اثر معنی داری روی ضایعات برنج دارد. میانگین دانه های برنج سالم در یک گرم نمونه قبل از سفید کردن 30 عدد با 65.9 در صد برنج سالم بوده است میانگین دانه های برنج سالم در نمونه بعد از قبل سفید کردن 28 عدد با 61.5 درصد برنج سالم بوده است. بعبارت دیگر در یک تن برنج، قبل از سفید کردن 44 کیلوگرم بیشتر نسبت به بعد از آن برنج سالم وجود دارد.

ایران پس از آمریکا و ترکیه سومین تولید کننده کشمش در جهان است. کشمش تولید شده در ایران بیشتر به کشورهای اروپائی صادر می شود. ایران در تولید و صادرات کشمش دارای رقیبان مهمی از جمله یونان، اسپانیا، آمریکا و ترکیه می باشد. کشمش در جهان بر حسب کیفیت، درجه بندی و تخلیص می شود. چون کشمش ایران طبق استانداردهای کشورهای خریدار نیست لذا در مراحل آزمایشهای گمرکی و استاندارد با مشکل مواجه می گردد. از این رو برای صادرات این محصول رعایت استانداردهای بین المللی ضروری است. شاخص های مهم در کیفیت کشمش شامل، رنگ، لطافت، طعم، پاکی، عاری بودن از مواد زائد، میزان قند و رطوبت کشمش می باشد. دستیابی به این شاخص ها از طریق خشک کردن انگور در خشک کن های مدرن امکانپذیر است که حاصل این تحقیق می باشد. با استفاده از خشک کن خورشیدی ساخته شده ارزش سود حاصل از صادرات کشمش حدود 19٪ نسبت به خشک کردن سنتی افزایش می یابد.

به منظور پاسخگوئی به این سوال که آیا تبدیل شلتوک به برنج سفید بلافاصله پس از پایان عملیات خشک کردن و قبل از فرو کش شدن تنش های داخلی منتج از فرایند خشک کردن باعث کاهش ضریب تبدیل و درصد برنج سالم خواهد شد یا خیر، آزمایشی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) انجام شد برای انجام این آزمایش مقداری شلتوک رقم طارم محلی از مزرعه ای که شرایط کودی و مدیریت زراعی برای تمام مزرعه یکسان در نظر گرفته شده بود, برداشت گردید و پس از خرمنکوبی رطوبت نمونه ها (در 4 تکرار) با استفاده از خشک کن الکتریکی به 11 درصد کاهش یافت. در این مرحله هر یک از تکرارها به دو قسمت تقسیم شد, نیمی از نمونه های هر تکرار (در حدود 500 گرم) بلا فاصله به برنج سفید تبدیل شدند و صفات ضریب تبدیل و درصد برنج سالم اندازه گیری شد. نیم دیگری از هر تکرار بلافاصله پس از خاموش کردن خشک کن ,به منظور جلوگیری از تبادل رطوبتی با هوای محیط داخل ظروف نایلونی ریخته شدند. و بعد نمونه ها به برنج سفید تبدیل شده و صفات فوق الذکر اندازه گیری شد. بر اساس آزمون اختلاف بین صفات اندازه گیری شده در سطح 5% معنی دار بود. ضریب تبدیل و درصد برنج سالم در حالتی که شلتوک به مدت 24 ساعت در شرایط بی در رو (ادیا باتیک) قرار گیرد بیشتر می باشد.

در سال های اخیر برنامه ریزان امور کشاورزی جهت جلوگیری از بدتر شدن وضع فعلی نان از نظر افزایش یارانه، کاهش کیفیت آن و از طرفی بالا بردن سطح تولید گندم، توانسته انداز طریق اجرای سیاست هایی از قبیل طرح محوری گندم، زارعین را به تداوم سرمایه گذاری در امر تولید تشویق نمایند. بمنظور اجرای این سیاست، دولت در مراحل کاشت، داشت و برداشت، بطور مستقیم و غیر مستقیم یارانه به تولیدکنندگان میدهد. علاوه بر آن برای اینکه مصرف کننده نیز از این کمک دولت بی نصیب نماند و ضمنا از ضایعات روزانه نان جلوگیری شود و از خسارات های جبران ناپذیری که به بودجه کشور از این طریق وارد می شود ممانعت بعمل آید. سعی شده است در این مقاله ضمن بررسی علل ضایعات نان در شهرستان شهرکرد، پیشنهاداتی در جهت بهبود وضعیت توزیع نان ارایه گردد.آمار جمع آوری شده از طریق نمونه گیری دو مرحله ای می باشد که با استفاده از الگوی رگرسیون مرکب، اطلاعات و داده ها، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند که نتایج بدست آمده از پردازش اطلاعات بشرح زیر ارایه می گردد:اولا، یارانه به عوامل تولید و نهاده های مورد نیاز تعلق میگیرد ولی بخاطر کاهش قیمت آنها، خسارت جبران ناپذیری برای جامعه ایجاد می کند.ثانیا، خرید گندم به نرخ تضمینی توسط دولت به زارعین خرده پا که محصول خود را مصرف می کنند کمکی قابل توجهی نمی نماید.ثالثا، یارانه باعث عدم دقت در امر پخت، نگهداری و در نهایت ضایعات نان می گردد.

جهت بررسی تاثیر استفاده از بلوکهای ملاس و اوره بر مصرف خوراک، تولید و ترکیبات شیر گاومیش های شیرده آزمایشی در قالب طرح مربع لاتین تکرار شونده در دو مربع 4× 4 با استفاده از 8 راس گاومیش شیرده انجام شد. ردیف های مربع شامل دوره های 28 روزه اجرای آزمایش و ستون های مربع شامل شکم های مختلف زایش گاومیش ها بود. تیمارها (جیره های غذایی) شامل: 1 جیره غذایی رایج در منطقه، 2 جیره غذایی استاندارد بر اساس 100 درصد مصرف روزانه 3 جیره غذایی بر اساس 80 درصد مصرف روزانه و 4 جیره غذایی بر اساس 70 درصد مصرف روزانه بودند. در تیمارهای 3 و 4 علاوه بر خوراک داده شده از بلوکهای ملاس- اوره بطور آزاد در تغذیه دام ها استفاده شد. ترکیب بلوکهای ملاس و اوره شامل 50 درصد ملاس، 10 درصد اوره، 20 درصد پیت نیشکر، 10 درصد آهک، 5 درصد نمک و 5 درصد آرد استخوان بود. از نظر تولید شیر روزانه و ترکیبات شیر بین تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). میانگین های تولید شیر تصحیح شده بر اساس 4 درصد چربی در تیمارهای اول تا چهارم به ترتیب 11.98، 12.57، 12.03 و 11.44 کیلوگرم در روز بود که اختلافات بین آنها معنی دار بود (P<0.05). کمترین ماده خشک مصرفی روزانه (12.49 کیلوگرم)، کمترین هزینه خوراک مصرفی روزانه (6354.90 ریال) و کمترین هزینه خوراک با ازای یک کیلوگرم شیر تولیدی تصحیح شده (568.40 ریال) مربوط به تیمار چهارم بود و اختلاف بین تیمارها معنی دار بود (P<0.05). میانگین مصرف روزانه بلوک ملاس و اوره در تیمارهای سوم و چهارم به ترتیب 0.14 ± 1.47 و 0.11 ± 1.41 کیلوگرم بود با این حال، ایجاد محدودیت غذایی دراین دو تیمار باعث کاهش وزن دام ها شد. بطور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بلوکهای ملاس و اوره می توانند جایگزین 10 درصد مجموع خوراک مصرفی روزانه گاومیش های شیرده شوند.

در این تحقیق به بررسی اثر جریان هوای ایجاد شده بر روی مخلوط کاه و دانه خرد شده توسط خرمنکوبهای بوجاری پرداخته شده است. تلفات به وجود آمده توسط خرمنکوبها را می توان در بخش قابل ملاحظه ای به بخش مکشی دستگاه نسبت داد به طوری که با تنظیمات غیرصحیح دستگاه و یا طراحی اولیه نامطلوب ممکن است بخشی از دانه ها نیز طی فرایند جداسازی کاه به همراه کاه و کلش به کانال خروجی کاه فرستاده شوند. تنوع ذرات معلق در مخلوط مزبور از نظر ذرات کاه و دانه دسترسی به پارامترهای ثابت قسمت های آیرودینامیکی دستگاه را از نظر طراحی و یا تنظیم دشوار کرده است اما با در نظر گرفتن محدوده مناسبی از تغییرات عوامل متغیر سعی شده است پارامتر مهم سرعت لازمه برای جریان هوای عمل کننده در دستگاه استخراج و پیشنهاد گردد. در همین رابطه پیشنهاد می شود که فن دستگاه سرحت جریان بین 3 تا 4 متر بر ثانیه را بر روی مخلوط کاه و دانه ایجاد نماید که این مقدار جدای از افتهای مختلف مسلما در اندازه زیادتری و بسته به شرایط باید توسط فن تامین گردد. واضح است که تامین جریان مناسب بستگی به هندسه فن، سرعت دورانی فن و وضعیت دریچه های هوا دارد.

این تحقیق جهت بررسی امکان استفاده از سیلوی بقایای کدوآجیلی در جیره غذائی گوساله های پرواری گاومیش انجام پذیرفت.سیلوی بقایای کدوآجیلی بر اساس فرمول تائید شده در آزمایش اول تهیه و با مقادیر مختلف جایگزین قسمت علوفه ای جیره پرواری گوساله های نر گاومیش گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش سیلوی بقایای کدوآجیلی تا حد 40% با قسمت علوفه ای جیره قابل جایگزینی می باشد. همچنین از سیلوی بقایای کدوآجیلی بعنوان یک ماده غذائی مفید و ارزان قیمت در تغذیه نشخوارکنندگان بخصوص در جیره حیوانات پرواری می توان استفاده نمود.

اهداف مطالعه شامل بررسی ارزش اقتصادی ضایعات گندم در مراحل مختلف قبل و بعد از برداشت بر اساس تحقیقات موجود، ارایه راهکارها و تعیین صرفه جویی ریالی ناشی از اثر بخشی راهکارها در کاهش ضایعات بوده که در سال 1382 تحلیل شده است. جهت دستیابی به اهداف مطالعه، ابتدا بر اساس تحقیقات موجود میزان ضایعات شناسایی و آنگاه سهمی را که هر یک از مراحل در ایجاد ضایعات داشته تعیین و سرانجام پس از محاسبه ارزش ریالی آن، راهکارهای کارشناسی برای کاهش ضایعات ارایه شده است. طبق نتایج، متوسط ضایعات گندم در اثر ریزش یا افت طبیعی 31/2%، ضایعات مرحله کاشت و داشت بترتیب 2% و 3%، ضایعات مرحله برداشت شامل تاخیر در برداشت 5% و شیوه برداشت 79/5% گزارش شده است. متوسط کل ضایعات درمراحل قبل از برداشت 1/18% معادل 6/1846 هزار تن برآورد شده است. متوسط ارزش ضایعات حاصله 9/2769 میلیارد ریال معادل 25/346 میلون دلار محاسبه شده است. ضایعات گندم در مراحل بعد از برداشت (حمل و نقل و ریخت و پاش، بوجاری، انبارداری و تبدیل) تا پخت نان 16% مشخص گردید. ضایعات حاصله در مرحله پخت نان و مصرف خانوارها جمعا 65/16% محاسبه شده است. متوسط ضایعات گندم در مراحل بعد از برداشت تا مصرف خانوارها جمعا 65/32% معادل 05/1812 هزارتن به ارزش 1/2718 میلیارد ریال (6/339 میلیون دلار) مشخص شده است. طبق برآورد کارشناسی، اتخاذ راهکارهای ارایه شده در مراحل مختلف قبل وبعد از برداشت محصول،می تواند سالانه از ضایع شدن 04/3028 هزار تن گندم جلوگیری نماید، بطوری که صرفه جویی ریالی این میزان 9/2473 میلیارد ریال محاسبه شده است.

چغندرقند با نام علمی Beta vulgaris I. گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج Chenopediaceae که جهت استخراج قند بصورت گیاهی یکساله کاشته می شود. طول دوره رشد چغندرقند 6 تا 9 ماه است و همانند بسیاری دیگر از اعضای این خانواده مقاوم به تنش شوری می باشد. چغندر قند یکی از مهمترین منابع تامین کننده ساکارز است. ریشه های چغندرقند معمولا به طور مستقیم و یا پس از چند روز نگهداری پس از برداشت آن به صورت توده های کوچک از مزرعه به کارخانه حمل می شود. فن ذخیره کردن چغندرقند را برای مدت زمان معین «سیلوکردن» گویند که باید به طرقی انجام پذیرد که خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی محصول دستخوش تغییر نشود. ریشه چغندرقند پس از برداشت زنده بوده و به طور طبیعی تنفس می کند و همین عامل در ریشه چغندرقند باعث از دست دادن قند و وزن آن می شود. ضایعات قندی و وزنی چغندرقند در سیلوهای کنار مزارع و در داخل کارخانجات قندی امری اجتناب ناپذیر بوده و از این طریق همه ساله خسارت های جبران ناپذیری به چغندرکاران، صاحبان کارخانجات قند ودر نهایت به اقتصاد کشور وارد می شود. در این راستا با تنظیم برنامه برداشت، ذخیره سازی، حمل و تحویل صحیح چغندرقند و رعایت نکات فنی به راحتی می توان، تلفات مذکور را به میزان قابل توجهی کاهش داد. در مقاله حاضر که بر اساس مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است به طور اجمالی به معرفی گیاه چغندرقند، مفهوم ضایعات، علل ضایعات در بخش زراعی پرداخته و سپس علل کاهش عیار چغندرقند در زمان نگهداری و عملیاتی که می تواند سبب کاهش ضایعات این محصول استراتژیک شود عنوان شده است.

به منظور بررسی عوامل موثر بر تلفات ماهی قزل آلا در واحدهای پرورشی استان آذربایجان شرقی، جامعه مورد مطالعه به سه گروه تقسیم و از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی جهت تعیین حجم نمونه استفاده شد. نتایج نشان داد متوسط تلفات در واحدهای استان، بین 4 الی 25 درصد است و متغیرهای سطح تولید، تعداد و وزن بچه ماهی، دبی آب ورودی، مقدار غذا و وزن برداشت از عوامل موثر و معنی دار بر میزان تلفات می باشند به طوری که با افزایش تولید، وزن بچه ماهی و دبی ورودی، میزان تلفات کاهش و با افزایش مقدار غذای مصرفی، تعداد بچه ماهی و وزن برداشت تلفات گسترش می یابد. نتایج محاسبه کششها مشخص نمود تولید و تعداد بچه ماهی به ترتیب بیشترین تاثیر منفی و مثبت را بر تلفات دارند. بنابراین جهت کاهش تلفات در واحدهای استان، افزایش تولید به همراه انتخاب بچه ماهی با وزن بیشتر، افزایش دبی آب ورودی، و کاهش تعداد بچه ماهی، غذای مصرفی و وزن برداشت توصیه می شود.

این تحقیق در سال 1380 در ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی لاهیجان به منظور بررسی اثر آزولای کمپوست شده در بسترهای کشت مختلف بر تغذیه و شاخص های رشد فیکوس بنجامین انجام گرفت. فیکوس بنجامین ابلق تقریبا یک گیاه برگی کند رشد بوده و در آزمایشات زیادی به عنوان گیاه مدل مورد استفاده قرار می گیرد. در طی آزمایش فاکتوریل اثر پنج سطح تغذیه ای (شامل محلول غذایی و مقادیر 0، 100، 250، 400 گرم کمپوست آزولا) روی 4 نوع بستر کشت شامل پرلیت + پیت (1: 4)، کمپوست ضایعات چای + خاکبرگ (1: 4)، کمپوست ضایعات چای + کمپوست پوست درخت (1: 4) و کمپوست ضایعات چای + کمپوست پوست درخت ( 1: 4) مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب عناصر غذایی مواد گیاهی تعیین شد. نتایج نشان داد که 100 گرم کمپوست آزولا در مقایسه با 250 و 400 گرم، رشد گیاه را تسریع کرده و چندین ویژگی مهم باغبانی همچون ارتفاع، قطر ساقه، وزن خشک، رنگ برگ گیاه را در بسترهای کشت اصلاح می کند.

پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و تحقق هدف های مورد نظر، مستلزم تخصیص مناسب منابع محدود مانند نیروی کار، مدیریت، سرمایه، ارز و منابع طبیعی است .هدف های توسعه اقتصادی کشورها متفاوت است و در نتیجه منابع محدود باید در جهت تحقق هدف های توسعه به کار گرفته شود. به کارگیری منابع محدود برای تحقق تنها یک هدف، موجب عدم تحقق هدف های دیگر می شود. بنابراین استفاده منطقی و اصولی از منابع، امکان تحقق هدف های بیشتری را فراهم می آورد. برنامه های توسعه اقتصادی-اجتماعی مستلزم تعیین اهداف و اولویت ها و استفاده کارآمد از منابع محدود است.از این رو استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از اتلاف منابع، هدف هر برنامه توسعه ای می تواند باشد. به همین دلیل در برنامه های توسعه کشور مکررا به روش های استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از ضایعات پرداخته شده است. از آنجایی که شیر یکی از مفیدترین و با ارزشترین ماده غذایی انسانها و ماده اولیه بسیاری از صنایع محسوب می شود ، لذا بررسی ضایعات تولیدی این محصول و روشهای جلوگیری از آن می تواند هدف برنامه توسعه کشور را که همانا امنیت غذایی و افزایش بهره وری در بخشهای اقتصادی را به دنبال داشته باشد. با توجه به این مهم، نتایج میدانی نشان می دهد که بیشترین دلایل ضایعات شیر به علت نبودن امکانات جمع آوری و توزیع و فرآوری محصول می باشد. به دلیل اهمیت انتقال سریع شیر به بازار فروش لازمست که امکان نگهداری و حفظ این محصول با توجه به دوری مسافت به مرکز جمع آوری شیر و یا کارخانجات شیر، تهیه و تدارک دیده شود به خصوص در فصل های گرم سال که تمهید این امکانات هم به دلیل سلامت مصرف کننده و هم افزایش درآمد تولید کنده از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

به منظور ارزیابی تاثیر سرعت فن خشک کن بر ضریب تبدیل آزمایشی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (معاونت آمار) بصورت فاکتوریل (فاکتور A و در 3 سطح سرعت 1.5، 3 و 4.5 متر بر ثانیه) و فاکتور B (در دو سطح دمای 40 و 45) در قالب طرح کاملا تصادفی و در 4 تکرار انجام شد. برای خشک کردن محصول از یک خشک کن الکتریکی بادبی متغیر استفاده شد. صفات مربوط به ضریب تبدیل و درصد برنج سالم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد. سرعت فن اثر معنی داری بر روی ضریب تبدیل و درصد برنج سالم داشته و با افزایش سرعت فن ضریب تبدیل و درصد برنج سالم کاهش می یابد. همچنی اثر متقابل سرعت هوای خشک کن و دما در سطح 5% معنی دار بوده و با افزایش سرعت هوا اختلاف صفات در دو دمای آزمایش کمتر می شود.

با توجه به این که در بیشتر موارد شلتوک برداشت شده قبل از انتقال به کارخانه شالیکوبی, به مدت چندین ماه در انبار نگهداری می شود ,به منظور بررسی تاثیر فواصل زمانی خشک کردن بر درصد شکستگی و ضریب تبدیل، تحقیقی در کارگاه تبدیل واقع در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران انجام شد. آزمایشات به صورت فاکتوریل انجام گرفت. فاکتور 5 A سطح زمان ماندگاری یعنی خشک کردن بلافاصله پس از انتقال از مزرعه به انبار ((T1، 15 روز پس از انتقال به انبار (T2) 30 روز پس از انتقال به انبار (T3) 60 روز پس از انتقال به انبار و (T4) 90 روز پس از انتقال به انبار (T5) و فاکتور B نیز دو سطح رقم, طارم (V1) و شفق (V2) در نظر گرفته شد. برای خشک کردن محصول یک خشک کن الکتریکی با درجه حرارت و دبی متغیر ساخته شد. در تاریخهای مقرر عملیات خشک کردن و به دنبال ان با استفاده از دستگاه های پوست گیر و سفید کن, شلتوک خشک شده به برنج سفید تبدیل شد. چهار صفت درصد شکستگی ،درصد برنج سالم و درجه تبدیل به برنج قهوه ای و ضریب تبدیل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر فاکتور خشک کردن و نوع رقم بر روی درصد شکستگی در سطح اماری 5% معنی دار می باشد. با افزایش مدت زمان ماندگاری, درصد شکستگی افزایش می یابد. حداکثر مدت زمان ماندگاری در انبار برای دو رقم طارم و شفق به ترتیب یک ماه و 15 روز می باشد. همجنین بیشترین درصد شکستگی برای هر دو رقم مربوط به تیمار (T5) می باشد.

خشک نمودن مصنوعی شلتوک برنج یکی از روشهای متداول نگهداری آن است. انتخاب روش صحیح خشک کردن و دقت در انجام این کار تاثیر زیادی بر کیفیت محصول و کاهش میزان ضایعات آن دارد. خشک کردن مصنوعی می تواند شکستگی و ترک های داخلی در دانه شلتوک ایجاد کند که این ترک ها زمینه را برای شکسته شدن کامل دانه در طول عملیات بعدی فراهم می کنند. هر گاه در خشک کن های برنج کنترل لازم بر روی میزان رطوبت نهایی دانه صورت نپذیرد ممکن است رطوبت گرفتنی بیشتر و یا کمتر از حد لازم موجب افزایش ضایعات و کاهش کیفیت شود.در فرآیند خشک کردن برنج پارامترهای مختلفی در به وجود آوردن ضایعات نقش دارند که در این مقاله سعی شده است نقش هر کدام از آنها و ارتباطشان با افزایش ضایعات محصول بررسی شود.

برای بررسی نقش کمپوست تهران و میزان روی موجود در آن در عملکرد کمی و کیفی گندم دیم، این طرح به مدت 3 سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا شده است. این طرح با میزانهای 10، 20 کیلوگرم روی خالص در هکتار از منابع سولفات روی و اکسید روی و میزان 5 تن در هکتار کود کمپوست تهران همراه با تیمار شاهد (بدون مصرف کمپوست و روی) جمعا با 6 تیمار در چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به اجرا درآمده است. کودهای مختلف کمپوست و روی در پاییز هنگام کاشت مصرف شده و با خاک مخلوط گردیده است. کودهای ازته و فسفره بر اساس آزمون خاک بصورت یکنواخت در تمام تیمارها مصرف شده است. پس از رسیدن گندم محصول برداشت گردیده و با روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد مصرف کمپوست تهران به میزان 5 تن در هکتار در تمام سالها باعث افزایش محصول بیش از دیگر تیمارها گردیده است و علت آن مواد آلی فراوان آن و داشتن روی و سایر عناصر کم مصرف و پر مصرف دیگر در آن می باشد. با ملاحظه کشت حدود 4 میلیون هکتار گندم دیم در کشور و عملکرد نسبتا پایین آن کاربرد کمپوست شهری می تواند باعث افزایش تولید گندم دیم و بهبود کیفیت دانه جهت مصرف غذایی باشد. برای تولید حدود 5/1 تا 2 تن در هکتار دانه گندم و بهبود کیفیت آن در مناطق دیم توصیه می گردد که 5 تن کمپوست در هر هکتار به همراه کودهای ازته و فسفره مصرف گردد

تجزیه و تحلیل عوامل شکست و اثرات آن یا به اختصار FMEA، از جمله تکنیک های بسیار موفق در جلوگیری از بروز خرابی و شکست در صنایع مختلف نظامی، هوایی، دارویی و خوروسازی می باشد که با یک روش سیتماتیک موارد منجر به بروز خرابی و شکست از قبل پیش بینی شده و راه کارهای جلوگیری از بروز آنها ارایه می شود. در بخش کشاورزی به دلیل ماهیت کار کمتر به مانیتورینگ یک فرایند کشاورزی پرداخته شده و موارد منجر به بحران و شکست کمتر بصورت سیستماتیک تحلیل شده است. این عدم توجه ضایعاتی سنگین و گاها جبران ناپذیری را به این بخش تحمیل کرده است. با توجه به اهمیت راهکارهایی در کاهش یا حذف ضایعات محصولات کشاورزی، در این مقاله سعی به ارائه یک روش سیستماتیک در نحوه برخورد با عوامل بالقوه بروز ضایعات در تولید محصولات کشاورزی شده و در رابطه با نحوه بکارگیری تکنیک FMEA به منظور پیشگیری وقوع خرابی های محتمل در تولید یک محصول کشاورزی بحث خواهد شد.

نگهداری مواد غذایی به صورت منجمد از قدمت زیادی برخوردار است. کیفیت ماده غذایی منجمد رابطه نزدیکی با فرایند انجماد و شرایط رفع انجماد دارد. با گذشت زمان، فرایند انجماد و رفع انجماد اشکال تازه و پیشرفته تری به خود گرفته اند که متضمن حفظ کیفیت و افزایش پذیرش محصول از سوی مصرف کننده است. یکی از روش های نوین انجماد روش اسمز – انجماد می باشد که با آب گیری نسبی قبل از فرایند انجماد صدمات ناشی از آب زیاد و انبساط یخ تا حدودی کاهش می یابد. در این پژوهش برای نگهداری طالبی، میوه ای که به میزان زیاد در ایران تولید اما به دلیل عدم استفاده از روش های صحیح نگهداری و تبدیل بخش قابل توجهی از آن ضایع می گردد از روش اسمز - انجماد استفاده شد. به عنوان پیش فرایند از روش آب گیری اسمزی استفاده گردید. نمونه های طالبی پس از شستشو و پوست گیری به قطعات 2×5/2×4 سانتیمتر برش خوردند و در محلول های ساکارز با غلظت های 40، 55 و 70 درصد به مدت 1.5، 3 و 4.5 ساعت در دمای 25 درجه سانتیگراد و نسبت میوه به شربت برابر 1 به 3 غوطه ور شدند پس از سپری شدن مدت زمان اسمز برای حذف شربت اضافی به مدت 15 دقیقه روی صافی پخش شدند و سپس در بسته های درب دار پروپیلنی بسته بندی گردیدند به طوری که در زیر و روی طالبی کاغذ مومی قرار گرفت، بسته های حاوی طالبی در دمای 20- درجه سانتیگراد منجمد و به مدت 4.5 ماه در این دما نگهداری شدند. پس از سپری شدن این مدت از یخچال با دمای 4 درجه سانتیگراد و امواج مایکروویوبا فرکانس 2450 مگاهرتز برای رفع انجماد استفاده گردید. آزمایش های تعیین میزان آب چکه، اتلاف مواد جامد محلول، بریکس محصول نهایی پس از رفع انجماد و آزمون ارگانولپتیک شامل (رنگ، عطر و بو، بافت، شیرینی و پذیرش کلی) انجام پذیرفت. آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی و به شیوه فاکتوریل انجام گرفت و نتایج حاصل مورد آنالیز آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد نمونه هایی که تحت فرایند اسمز قرار گرفته وسپس منجمد شده اند به صورت معنی داری آب چکه کمتر نسبت به نمونه شاهد دارند، بریکس و اتلاف مواد جامد محلول آنها بیشتر است. از طرف دیگر روش های رفع انجماد نیز اختلاف معنی داری با هم داشتند، نمونه های رفع انجماد شده با امواج مایکروویو آب چکه و اتلاف مواد جامد محلول کمتری را هم در نمونه های اسمز شده و هم در نمونه شاهد نشان دادند. در مورد بریکس نمونه ها روش رفع انجماد تاثیری نداشت هر چند، نمونه های اسمز شده بریکس بالاتری را نسبت به نمونه شاهد داشتند. نتایج آزمون چشایی نشان داد که نمونه های اسمز شده امتیاز بالاتری از نظر خواص بافتی، شیرینی و پذیرش کلی دارند در حالی که نمونه شاهد از نظر ویژگی های مذکور فاقد مقبولیت و پذیرش لازم بود، از طرف دیگر نتایج حاکی از آن بود که امواج مایکروویو تاثیر نامطلوب بر خصوصیات حسی محصول ندارند.

امروزه کشت گیاه روغنی کلزا در ایران با شتاب چشمگیری رو به گسترش است و لیکن این امر از ابتدا با مسایل و مشکلات خاصی مواجه بوده است. یکی از این مشکلات کمبود و یا نبود ماشین آلات اختصاصی برای کاشت، داشت و برداشت این محصول است. برداشت مکانیزه کلزا با رعایت یکسری نکات فنی و انجام برخی تنظیمات با کمباینهای مرسوم غلات و یا با اضافه کردن چند مدل پلاتفرم الحاقی به پلاتفرم کمباین غلات انجام میشود. به واسطه عدم مهارت و آموزشهای کافی و وضعیت خاص گیاه کلزا، برداشت مکانیزه این محصول با تلفات قابل توجهی بالاخص در محل پلاتفرم کمباین همراه است. آزمایشی با هدف تعیین مقدار و تشخیص علت تلفات محصول در هنگام برداشت مستقیم کلزا انجام شد که در آن سه مدل پلاتفرم برداشت کلزا از نظر میزان ریزش بذور کلزا مقایسه شد. این سه مدل پلاتفرم عبارتند از پلاتفرم معمولی برداشت غلات، پلاتفرم الحاقی مدل حامد مجهز به شانه برش جانبی مکانیکی و پلاتفرم الحاقی بیزو مدل جاندیر مجهز به شانه برش جانبی هیدرولیکی. طرح آماری مورد استفاده از نوع کاملا تصادفی با سه تیمار و در شش تکرار بود که تیمارهای آن عبارت بودند از برداشت مستقیم با پلاتفرم برشی غلات، پلاتفرم الحاقی حامد و پلاتفرم الحاقی بیزو. از جمله نتایج حاصله عبارت بودند از :- پلاتفرم های الحاقی می توانند با افزایش فاصله شانه برش تا اگر میزان تلفات واحد درو کمباین را به طور چشمگیری کاهش دهد.- پلاتفرم الحاقی مدل حامد ساخت داخل تنها در محل شانه برش عمودی دارای تلفاتی بیش از پلاتفرم بیزو وارداتی است و از نظر کل ریزش تفاوت آماری معنیداری بین این دو پلاتفرم وجود ندارد. لذا استفاده از سیستم های هیدرولیکی به جای مکانیکی و شانه های برش دوچاقویی بیش از سیستم های مکانیکی و شانه های برش تک چاقویی از میزان ریزش محصول می کاهد.-میزان ریزش طبیعی محصول 60/39 کیلوگرم در هکتار اندازه گیری شد که تنها 12/1 درصد از عملکرد خالص می باشد و مقدار قابل توجه را به خود اختصاص نمی دهد و با بهبود شرایط آب و هوایی قبل از برداشت از مقدار آن کاسته می شود.

استان خوزستان از لحاظ شرایط آب و هوایی و نوع خاک، منطقه مناسبی برای کشت چغندرقند و نیشکر می باشد. سطح زیر کشت نیشکر در این استان حدود 70 هزار هکتار بوده که از هر هکتار مزرعه نیشکر بعد از فرآیند تولید شکر حدود 32 تن باگاس تولید می شود همچنین سطح زیر کشت چغندرقند در خوزستان حدود 10 هزار هکتار بوده و از هر هکتار مزرعه چغندرقند در زمان برداشت حدود 25 تا 30 تن برگ و طوقه تازه تولید می شود. لذا روش مناسب، استفاده از برگ و طوقه چغندرقند و باگاس نیشکر در شرایط موجود جمع آوری از سطح مزرعه و سیلو نمودن آن است. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با روش فاکتوریل در 108 نمونه آزمایشی، شامل 3 سطح برگ و طوقه چغندرقند و باگاس بصورت مخلوط بر اساس ماده خشک (25، 35 و 45 درصد) 3 سطح اوره (0، 1 و 2 درصد)، 3 سطح ملاس (0، 5 و 10 درصد) و 4 تکرار انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش درصد ماده خشک سیلو از 25 به 35 درصد، شاخص رنگ و بوی سیلو نمره بهتری را بخود اختصاص داد. به نظر می رسد 35 درصد ماده خشک در مخلوط برای سیلوی برگ و طوقه چغندرقند و باگاس مناسب باشد. افزایش سطح ملاس باعث کاهش PH و افزایش نمره ارزیابی ظاهری در سیلوها شده است. اما با افزایش سطوح اوره PH سیلوها افزایش و نمره ارزیابی سیلوها کاهش یافته است. بنابراین نتایج آزمایش نشان می دهد که مناسبترین سطوح ماده خشک، اوره و ملاس سیلوها به ترتیب 35، 1 و 10 درصد می باشد.

خشک کردن، فرآیند گرفتن رطوبت به علت انتقال حرارت و جرم است. در این تحقیق تاثیر عمق خشک کردن بر ضایعات شلتوک مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای آزمایش از سه خشک کن مشابه که هر کدام به عنوان یک تکرار در آزمایش به شمار می رفتند. پس از خشک شدن شلتوک، از هر یک از عمق های 0.075، 0.25، 0.45 و 0.675 متر از سطح مخزن چهار کیسه 20 گیلوگرم نمونه برداری شد. سپس نمونه ها بوسیله ماشینهای پوستکن و سفیدکن، پوستکنی و سفید شد. از هر یک از کیسه های برنج سفید سه نمونه یک گرمی گرفته شد. تعداد دانه های هر نمونه شمارش شد و با توجه به طول دانه، دانه ها به چهار دسته برنج سالم، شکسته ،خرد و ریز تقسیم شد. بر اساس عمق برای تعداد دانه های متعلق به هر دسته با سه تکرار و 12 مشاهده تجزیه واریانس شد. تعداد دانه های هر یک از دسته ها نسبت به عمق های مختلف در سطح 1% با هم تفاوت معنی داری نشان دادند. متوسط تعداد دانه ها در عمق های مختلف به تفکیک برنج سالم، شکسته، خرد و ریز بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شد و نتایج نشان می دهد که ضایعات برنج در عمق های مختلف مخزن بطور یکنواخت توزیع نشده است و تعداد دانه های برنج سالم شلتوک ها از کف مخزن به سمت سطح مخزن کاهش می یابد. وزن برنج سالم از عمق اول به چهارم صعودی بوده و وزن برنج سالم در عمق های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 42، 52، 55 و 58% از وزن نمونه ها را به خود اختصاص داد.

این طرح با هدف بررسی عوامل مختلف موثر در عمر انبارمانی انگور و دستیابی به اطلاعات بیشتر درباره شرایط و احتیاجات بهینه لازم برای حفظ کیفیت و کمیت عملکرد میوه انگور پس از برداشت به منظور افزایش طول مدت نگهداری آن در سردخانه و به حداقل رساندن میزان ضایعات کیفی و کمی آن در هنگام عرضه خارج از فصل صورت گرفت. بدین منظور دو رقم فخری و شصت عروس که از ارقام کاملا دیررس با قابلیت نگهداری بالا و متداول در قزوین هستند انتخاب شدند و تحت تاثیر تیمارها شامل ضد عفونی با محلول قارچ کش در قبل یا بعد از برداشت، تیمار گاز So2 قبل از انتقال به سردخانه و اثر متقابل آنها قرار گرفتند. سپس در جعبه های با گنجایش 3 و 6 کیلوگرم برای مدت 30، 60 و 90 روز در دمای 1-0 درجه سانتی گراد در سردخانه نگهداری شدند. قبل از قرار دادن جعبه ها در سردخانه متغیرهای مانند وزن تر، مقدار TSS و کیفیت ظاهری هر تیمار یادداشت و پس از خروج از سردخانه علاوه بر متغیرهای فوق، درصد کاهش وزن، درصد آلودگی به امراض و درصد میوه های سالم اندازه گیری شدند. برای اجرای آزمایش از طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و برای مقایسه میانگین از آزمون دانکن استفاده شد.نتایج نشان داد که رقم شصت عروس خواص انبارمانی بهتری نسبت به رقم فخری دارد. بنابراین برای نگهداری در سردخانه و عرضه خارج از فصل میوه انگور مناسب تر می باشد. تدخین با گاز So2 در کنترل رشد کپک ها و همچنین حفظ درصد بالاتری میوه سالم و قابل عرضه به بازار، بسیار موثرتر از سایر روش های ضدعفونی می باشد. هر چند که غوطه ورسازی در قارچ کش پس از برداشت محصول نیز در رتبه دوم اهمیت قرار گیرد. جعبه های سه کیلوگرمی به علت آلودگی بسیار کمتر به کپک ها و ایجاد درصد بالاتری از میوه های سالم برای انبار کردن میوه انگور مناسب تر هستند. هر چند که درصد کاهش وزن در جعبه های سه کیلوگرمی بیشتر از شش کیلوگرمی است. مدت زمان انبارمانی تاثیر زیادی بر کلیه صفات (متغیرها) دارد بطوری که با افزایش زمان نگهداری کیفیت و کمیت میوه ها کاهش می یابد. بطور کلی بر اساس نتایج حاصله میوه انگور را می توان پس از تدخین با گاز So2 و در جعبه های سه یا شش کیلوگرمی (به ویژه سه کیلوگرمی) برای مدت حداکثر 90 روز در مورد رقم شصت عروس و سی روز در مورد رقم فخری با کیفیت بالا و مطلوب نگهداری نمود و در خارج از فصل به بازار عرضه کرد.

به منظور بررسی تاثیر رطوبت زمان برداشت بر ضریب تبدیل برنج سفید و درجه برنج سالم در زمان برداشت تبدیل آزمایشی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) انجام گرفت. برای انجام این آزمایش قطعه زمینی انتخاب و رقم طارم نشاء گردید. میزان کود و سایر شرایط مزرعه ای در تمام ماده آزمایشی ثابت در نظر گرفته شد.پس از مرحله رسیدگی از نقاط مزرعه نمونه برادری و رطوبت متوسط اندازه گیری شده و به محض رسیدن رطوبت متوسط به محدوده های % 30-28، %28-26، %26-24، %24-22، %22-20 و %20- 18 از چهار نقطه مختلف مزرعه نمونه هائی برداشت گردید. پس از 24 ساعت نمونه ها از سطح مزرعه جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه خرمنکوبی گردید. با استفاده از خشک کن الکتریکی، رطوبت آن به محدوده 11 درصد کاهش یافت. با استفاده از پوست کن و سفید کن آزمایشگاهی نمونه های به برنج سفید تبدیل شدند. صفات ضریب تبدیل و درصد برنج سالم اندازه گیری شد. برای مقایسه صفات از طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد. هر چه رطوبت محصول در زمان برداشت بالاتر باشد. ضریب تبدیل و درصد برنج سالم کمتر خواهد شد.

برداشت ذرت با کمباین دارای تلفاتی است. این تلفات منجر به کاهش سود می گردد. اگرچه نمی توان تلفات را به صفر رساند ولی می توان آنرا در حد قابل قبولی کنترل نمود. در این تحقیق با استفاده از یک روش استاندارد مقدار افت در قسمت های مختلف کمباین اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس راهکارهایی به منظور کاهش افت ها و تلفات ارایه می گردد. تلفات برداشت به دو دسته قبل از برداشت (طبیعی) و حین برداشت که شامل افت خوشه در دماغه، افت دانه در دماغه، افت قسمت کوبش و نهایتا افت قسمت جدا کننده می باشند، تقسیم می شود. این تحقیق در منطقه قزوین در زمین زارع که غالب کشت ذرت دانه ای می باشد بانجام رسید. بررسی های زراعی مربوط به صفات عملکرد و اجزا آن مانند ارتفاع بوته، بلال، تعداد برگ، قطر بلال، قطر چوب بلال و تعداد بلال بصورت تصادفی در چند نقطه مزرعه در سطح مشخص برداشت انجام گرفت که داده های بدست آمده از طرح بعد از تجزیه و تحلیل آماری ارایه می شود. کلیه تلفات در قالب سه تیمار اصلی مورد بررسی قرار گرفتند. تیمارها عبارتند از: میزان رطوبت محصول قبل از برداشت (30-26%)، (25-21%) و (20-16%)، سرعت پیشروی کمباین  8/0، 2/1 و 6/1 متر بر ثانیه و سرعت سیلندر کوبنده 400، 600 و 800 دور بر دقیقه. افت های اندازه گیری شده در جداول موجود ثبت شده و با مقادیر استاندارد ارایه شده در این روش مقایسه گردیده و سپس راهکارهایی به منظور کاهش افت و تنظیم دستگاه ارایه شده است. تیمارها با طرح آزمایشی کرتهای دو بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج بررسی های سال اول و دوم اجرای طرح نشان داد که علاوه بر افت خوشه در دماغه، افت دانه در دماغه و افت قسمت کوبش که اختصاصا مربوط به تنظیمات کمباین برداشت می باشد افت های دیگری از قبیل عدم مهارت راننده از اصول تنظیم و کاربرد کمباین برای برداشت، یکنواخت نبودن مزرعه و نامتعادل بودن رطوبت دانه در قسمت های مختلف مزرعه باعث افت های زیادی می شود که با ارایه راهکارهای مناسب قابل پیشگیری می باشند.

به منظور بررسی تاثیر عوامل دمای شلتوک و سرعت جریان هوا بر درصد ترک دانه های خشک شده به روش تابش مادون قرمز و جریان هوای گرم، یک خشک کن آزمایشگاهی طراحی و ساخته شد. در یک آزمایش فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی آزمایشاتی انجام شد. نتایج این آزمایشات نشان داد که شلتوک های خشک شده به روش تابش مادون قرمز، در دو شدت تابش 0.39 و 0.58 وات بر سانتیمتر مربع که معادل با دماهای 60 و 75 درجه سانتیگراد شلتوک ها در روش جریان هوای گرم هستند، میزان ترک خوردگی کمتری دارند. میزان ترک خوردگی شلتوک های خشک شده به روش تابش مادون قرمز با شدت تابش 0.19 وات بر سانتیمتر مربع و شلتوک های خشک شده به روش جریان هوای گرم در دمای 45 درجه سانتیگراد تفاوت معنی داری نداشت. همچنین مشخص شد که درصد ترک خوردگی دانه ها در هر دو روش خشک کردن، تحت تاثیر هر دو عامل دمای شلتوک و سرعت جریان هواست و با افزایش دمای شلتوک و کاهش سرعت جریان هوا، درصد ترک خوردگی دانه ها افزایش می یابد.

اتیلن یک هورمون طبیعی گیاهی است که در برخی از مراحل فیزیولوژیکی رسیدن نیز نقش دارد. قسمتی از تحریک مرحله رسیدن میوه با تغییراتی در طعم و بافت میوه های فرازگرا (Climacteric) همانند سیب ارتباط دارد. در مورد سیب تیمار با MCP-1 می تواند به طور موقت باعث غیرحساس شدن میوه ها به اتیلن گردد. کاربرد گاز MCP-1 در بعد از برداشت باعث تاخیر در رسیدن، بهبود عمر انباری و جلوگیری از اسکالد سطحی (Superficial Scald) و دیگر آسیب های فیزیولوژیکی در بسیاری از ارقام سیب همانند دلیشز، گرانی اسمیت، فوجی و گالا (Gala) می شود. MCP-1 باعث تاخیر در فاز اولیه افزایش تولید اتیلن و متعاقبا باعث تاخیر در افزایش تنفس، تولید مواد فرار و همچنین نرم شدن سیب می گردد.  در مورد سیب غلظت موثر MCP-1 باید بین 25% تا 1ppm در فضای پیرامون میوه باشد. با افزایش دما مدت زمان تاثیر تیمار MCP-1 قبل از انبار کاهش می یابد. بدینوسیله در دمای اطاق مرحله رسیدن تقریبا 30 تا 40 روز ولی در 0°c می تواند بیشتر از 100 تا 200 روز به تاخیر بیفتد.ناهنجاری های فیزیولوژیکی میوه سیب همانند Super ficial scald, softs cald, core flush, greasiness و زوال پیری (Senscent breakdawn) می تواند به وسیله کاربرد MCP-1 کاهش یابد. تیمار MCP-1 نسبت به انبار با اتمسفر کنترل شده تاثیر بیشتری در کاهش تولید اتیلن و حفظ سختی و اسیدیته میوه های برخی ارقام در خلال 6-3 ماه انبار دارد. بررسی دخالت MCP-1 روی مواد فرار نیز نشان می دهد که این ترکیب در غلظت های بالاتر از 1ppm باعث تحریک کاهش کلی در تولید مواد قرار می گردد. ولی کاربرد MCP-1 بلافاصله بعد از برداشت، فقط باعث تاخیر در تولید مواد فرار می شود.

برداشت نیمه مکانیزه و چند مرحله ای برنج در استان خوزستان، ضایعات و افت زیادی را باعث میشود از طرفی بسته به شرایط و امکانات، روشهای رایج برداشت در مناطق مختلف، متفاوت بوده و در نتیجه سرعت و سهولت انجام کار و همچنین میزان افت و ضایعات برداشت متغییر می باشند. لذا به منظور بررسی روشهای مختلف برداشت و رقم بر میزان ضایعات، آزمایشی به صورت کرتهای نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل (روش برداشت و رقم) و سه تکرار در طی سالهای 1380-1381 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا گردید. روشهای برداشت شامل (برداشت دستی+کوبش با کمباین دارای کوبنده سوهانی، برداشت دستی+کوبش با کمباین دارای کوبنده میخی، برداشت مستقیم با کمباین دارای کوبنده سوهانی، برداشت مستقیم با کمباین دارای کوبنده میخی) به عنوان فاکتور عمودی و ارقام نیز شامل رقم پرمحصول LD183 و رقم محلی کیفی عنبوری قرمز بعنوان سطوح فاکتور افقی در نظر گرفته شدند.نتایج تجزیه دو ساله مر بوط به افت کمی نشان داد بین سال، روشهای برداشت و اثر متقابل بین آنها تفاوت بسیار معنیداری وجود دارد در حالیکه بین ارقام اختلافی مشاهده نشد. با توجه به مقایسه بین میانگین ها افت مربوط به سال اول با 26/2 درصد بیشتر از سال دوم با 27/1 درصد و نیز رقم عنبوری با 79/1 درصد بیشتر از رقم LD183 با 73/1 درصد افت بود.بین روشهای برداشت در هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم، برداشت توسط کمباین میخی با متوسط 01/1 درصد، افت کمتری نسبت به سوهانی با افت متوسط 51/2 درصد داشت. همچنین در هر دو رقم کمترین افت مر بوط به کمباین میخی بود. برداشت غیر مستقیم رقم عنبوری قرمز و کوبش توسط کمباین سوهانی با متوسط 42/3 درصد و برداشت غیرمستقیم آن با کوبش توسط کمباین میخی و میانگین 77/0 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان افت کمی را داشتند.از نظر افت کیفی (میزان خرد برنج) بین روشهای برداشت اختلاف معنی داری مشاهده نگردید ولی بین سال اختلاف بسیار معنی دار بود و افت مربوط به سال دوم با 7/45 درصد از سال اول با 9/18 درصد بیشتر بود. بین ارقام نیز افت معنی دار بود بطوری که رقم LD183 با متوسط 2/34 درصد میزان خرد بیشتری نسبت به رقم عنبوری قرمز با متوسط 6/27 درصد داشت و بین روش های برداشت، برداشت مستقیم توسط کمباین میخی با میانگین 9/28 درصد دارای درصد خرد کمتری بود. همچنین در تمام روشهای برداشت رقم LD183 بطور نسبی میزان خرد بیشتری داشت.

به منظور بررسی تاثیر زمان برداشت، دماها و مدت های خشک کردن بر قوه نامیه، بنیه بذر و برخی از ویژگی های مرتبط با بذر دو رقم کلزای) PF7045.91 ساریگل) و SLM064، پژوهشی طی دو سال در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر به اجرا درآمد. بذرها با رطوبتهای 45%، 30% و 15% به ترتیب 229، 232 و 236 روز پس از کاشت برداشت شده و در دماهای 45، 55 و 65 درجه سانتی گراد بوسیله هوای گرم درون آون خشک گردیدند. ویژگی هایی نظیر درصد جوانه زنی اولیه و نهایی (قوه نامیه)، تعداد گیاهچه های عادی و غیرعادی، طول گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، شاخص بنیه گیاهچه و غیره اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل مرکب داده ها مشخص ساخت که درصد جوانه زنی اولیه و نهایی، متوسط جوانه زنی روزانه و طول گیاهچه تحت تاثیر اثر متقابل رقم، رطوبت بذر هنگام برداشت و سال قرار گرفته است. بیشترین درصد جوانه زنی اولیه و نهایی مربوط به بذر رقم PF7045.91 برداشت شده با رطوبت 45% 222) روز پس از کاشت) و رقم SLM046 برداشت گردیده با رطوبت 15% (236 روز پس از کاشت) بود. همچنین بذرهای رقمSLM046  برداشت شده با رطوبت 15% دارای بیشترین تعداد گیاهچه عادی و متوسط جوانه زنی روزانه بیشتر بودند. بذرهای رقم PF7045.91 گیاهچه هایی با طول، وزن تر و خشک بیشتری نسبت به بذرهای رقمSLM046  داشتند و شاخص بنیه گیاهچه رقم 45.91 PF70 بیشتر از رقم SLM046  بود. همچنین مشخص گردیدکه بذرهای رقم PF7045.91 که بارطوبت 15% (236 روز پس از کاشت) برداشت شده و با دمای 45 درجه سانتی گراد به مدت 12 ساعت خشک شده بودند قوه نامیه بالاتری داشته و با افزایش دما و مدت خشک کردن قوه نامیه بذرهای رقم PF7045.91  افزایش و قوه نامیه بذرهای رقم SLM046 کاهش یافت. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش مشخص گردیدکه بذر و رقم SLM046 که با رطوبت 15% (236 روز پس از کاشت) برداشت شده و با دمای 55درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت خشک شده بودند و نیز بذرهای رقم PF7045.91  که با رطوبت %30 (229 روز پس از کاشت) برداشت شده و با دمای 5 درجه سانتی گراد به مدت 18ساعت خشک شده بودند از کیفیت بالاتری برخوردار بودند.

با توجه به اهمیت ویژه پیاز خوراکی از جنبه های سطح زیر کشت، تولید و نقش آن در سلامت تغذیه مردم و بالا بودن میزان ضایعات انباری (بیش از 25 درصد) و از طرف دیگر کاهش کیفی محصول در انبار بررسی عوامل موثر بر کاهش و حذف ضایعات ضروری است. ضایعات انباری پیاز به عوامل موثر در مراحل مختلف رشد، شرایط اقلیمی منطقه کشت و اقدامات مختلف زراعی در طول دوره رشد و زمان برداشت بستگی دارد. زمان برداشت و استفاده از برخی تکنیکها دراین زمان و در ادامه سیستم مناسب انبارداری نیز در افزایش کمی وکیفی ماندگاری محصول در انبار حائز اهمیت فراوان است. آگاهی از این عوامل و بررسی نتایج تحقیقات انجام شده در دنیا می تواند در پیشگیری و کاهش ضایعات موثر بوده و از نظر اقتصادی و تنظیم بازار پیاز در کشور دارای اهمیت است.

بمنظور اصلاح تنظیمات، رفع عیب و بهینه سازی عوامل بوجود آوردنده ضایعات در کمباین لازم و ضروری است، سهم ضایعات هر واحد از کمباین را داشته باشیم تا در آن صورت با آگاهی و شناخت کامل نسبت به رفع نقص، اصلاح تنظیمات و در نهایت بهینه سازی واحد مورد اشکال اقدام نمائیم. لذا روش صحیح برآورد ضایعات کمباین برای رسیدن به هدف اشاره شده لازم و ضروری بنظر می رسد از طرفی همه ساله هزینه و انرژی زیادی برای اندازه گیری تلفات کمباین صرف می گردد که این خود اهمیت موضوع را دو چندان می کند. تلفات ناشی از برداشت کمباینی محصول را می توان به سه قسمت اصلی ذیل تقسیم نمود:1- تلفات مربوط به پلاتفرم کمباین، 2- تلفات انتهای کمباین، 3- تلفات بدنه کمبایندر این تقسیم بندی تلفات حاصل از انتهای کمباین را می توان با جداسازی و تفکیک و توزین نوع محصول تلف شده به سه واحد زیر ربط داد:1- تلفات ناشی از واحد کوبنده، 2- تلفات ناشی از واحد تمیزش، 3- تلفات ناشی از کاه پرانهااز آنجا که تلفات پلاتفرم و بدنه کمباین از طریق جمع آوری و توزین محصول ریخته شده در سطح مزرعه برداشت شده محاسبه میگردد، لذا در خلال برآورد ضایعات هر دستگاه کمباین میبایست تلفات طبیعی نیز محاسبه گردد تا پس از کسر آن از تلفات کلی هر قسمت تلفات واقعی هر واحد جداگانه محاسبه گردد.

عوامل بسیاری در تعیین خواص کمی و کیفی و مقدار ضایعات کشمش، دخالت دارند. مقدار مواد جامد محلول آب میوه که خود تابعی از شرایط رشد و نمو میوه و بویژه درجه رسیدن و بلوغ میوه (زمان برداشت خوشه ها) می باشد، نقش بسزایی در تعیین کیفیت، عملکرد، ضایعات و راندمان تولید کشمش ایفا می کند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات میزان مواد جامد محلول آب میوه انگور بر روند تغییرات خواص و راندمان تولید کشمش و تعیین حداقل درصد مواد جامد محلول قابل قبول برای تولید کشمش مرغوب و با راندمان بالا در یکی از موستانهای شهر تاکستان روی رقم بیدانه سفید طی دو سال زراعی 77 تا 79 انجام گرفت. بمنظور بدست آوردن میوه های حتی المقدور یکسان ولی از نظر مقدار مواد جامد محلول متفاوت، از اول شهریور ماه با فواصل ده روز در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار، برداشت صورت انجام شد. هر واحد آزمایشی شامل چهار بوته بود که در هر برداشت، نمونه های (12-10 کیلو گرم) از دو بوته وسطی چیده شد. پس از اندازه گیری درصد مواد جامد محلول آب میوه و متوسط وزن و حجم حبه، نسبت به تهیه کشمش و اندازه گیری رنگ، بازارپسندی ،وزن 50 دانه و میزان کشمش استحصالی اقدام شد. نمونه ها بر اساس میزان مواد جامد محلول به ده گروه (تیمار) طوری تقسیم بندی شدند که هر تیمار شامل چهار نمونه (تکرار) با درصد مواد جامد محلول تقریبا یکسان گردید. سپس تجزیه واریانس و مقایسه میانگین انجام گرفت. نتایج نشان داد که افزایش درصد مواد جامد محلول با افزایش کاملا معنی دار کیفیت، رنگ، وزن 50 دانه و راندمان تولید کشمش از انگور (کاهش ضایعات) همراه است و برای تهیه کشمش مرغوب با راندمان بالا، حداقل میزان مواد جامد محلول آب میوه قابل توصیه 21 % می باشد.

تحقیقات مداوم طی چند دهه گذشته روی آنزیم سلولاز، پتانسیل بیوتکنولوزیک آن را در صنایع مختلف نشان داده است. هم اکنون این آنزیم به طور گسترده در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. مسلما تقاضا برای این آنزیم رو به افزایش است و همین تقاضای بالا عامل اصلی انجام تحقیقات روی سلولاز شده است. از طرف دیگر عدم استفاده بهینه از ضایعات کشاورزی و صنایع و دفع نادرست آنها باعث لطمه به طبیعت و اقتصاد کشور می شود. به توجه به این مسایل، هدف از این تحقیق استفاده از ضایعات لیگنوسلولزی ارزان قیمت سبوس برنج برای تولید بهینه سلولاز به روش تخمیر حالت جامد و به وسیله سوش جهش یافته تریکودرما رسئی با کدQM 9414  می باشد. قارچ تریکودرما رسئی روی سوبسترای سبوس برنج در سه محدوده رطوبتی سوبسترا یعنی 40، 55، 70% و سه دمای کشت 25 ،30، 35 درجه سانتیگراد و با سه pH مختلف سوبسترا 4، 5، 6 کشت داده شد تا بهترین شرایط برای تولید آنزیم از لحاظ رطوبت، دما و pH تعیین شود.نتایج تجزیه و تحلیل آماری آزمایش ها نشان داد که بعد از 8 روز کشت روی سبوس برنج بالاترین فعالیت سلولازی تریکودرما رسئی در دمای 30oC، رطوبت 70% وpH 5  بدست می آید. بدین ترتیب با بهینه سازی شرایط می توان از سبوس برنج به عنوان منبع کربنی مناسب و ارزان قیمتی برای تولید آنزیم سلولاز به وسیله تریکودرما رسئی استفاده نمود.

این آزمایش به منظور تعیین ترکیبات شیمیائی و قابلیت هضم پیت نیشکر و پیت غنی شده (با اوره) و تاثیر غنی سازی در ارزش غذایی پیت انجام گردید. در این تحقیق از 18 راس گوسفند نر بالغ به روش استفاده مستقیم از حیوان (In vivo)، در 3 تیمار و 6 بلوک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام گردید. تغذیه دامها به صورت اختیاری انجام شد و با جمع آوری مدفوع قابلیت هضم پیت تعیین گردید. نتایج نشان می دهند که پیت نیشکر دارای پروتئین خام (2.21 درصد) و ضریب هضم پروتئین منفی می باشد که در اثر غنی سازی، پروتئین آن بیش از 3 برابر (7.74 درصد) افزایش یافته و ضریب هضم پروتئین آن از 28.89- به 55.44 درصد رسید. همچنین درصد فیبر خام پیت (45.26 درصد) بالاتر از پیت غنی شده و یونجه بود (35 و 34.1 درصد) و نیز ضریب هضم الیاف خام آن، پایین تر از پیت غنی شده و یونجه می باشد و همچنین ضریب هضم الیاف خام پیت غنی شده برتری معنی داری را نسبت به پیت نشان داد (P<0.05). در نتایج حاصل، کلیه ضرائب هضم و انرژی قابل هضم بین پیت و پیت غنی شده دارای اختلاف معنی داری می باشند (P<0.01). بطور کلی می توان بیان نمود که ارزش غذایی و ضریب هضم مواد مغذی و انرژی قابل هضم پیت پس از غنی سازی افزایش قابل ملاحظه ای یافته و تغییرات اساسی پیدا نموده است.

پکتین به علت توانایی تشکیل ژل ماده بسیار با ارزشی است که در صنایع غذایی و دارویی کاربرد فراوانی دارد. اهمیت این موضوع را از آنجا می توان دریافت که سالانه صدها تن انواع پکتین با درجات خلوص متفاوت وارد کشور می شود، در حالیکه ماده اولیه جهت تولید آن جزء ضایعات محصولات کشاورزی بوده و معمولا بدون هیچ استفاده ای دور ریخته می شود. یکی از این مواد اولیه سرآفتابگردان (طبق) بوده که بالقوه منبع عظیمی از پکتین خصوصا پکتین متوکسیل پایین می باشد. از آنجائی که رقم (واریته) آفتابگردان نقش بسیار مهمی در میزان راندمان و کیفیت پکتین دارد به همین منظور در این تحقیق رقم های گلشید، رکورد، گابور، آذرگل و پروگرس بوده انتخاب شدند جهت استخراج پکتین از محلول سدیم هگزامتا فسفات با غلظت 0.75 درصد در شرایط درجه حرارت85oc  به مدت 20 دقیقه و در PH=5 استفاده گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین رقم های مختلف وجود دارد بطوری که رقم های گلشید و رکورد بالاترین راندمان استخراج را به ترتیب (5.47% و 5.18%) داشته، ضمن اینکه پکتین حاصل از آنها با داشتن 80.4 و 81.8 درصد اسید گالاکترونیک دارای بهترین خلوص و کیفیت در بین سایر ارقام بوده اند. یکی دیگر از صفات کیفی پکتین درجه متیلاسیون بوده که هیچگونه اختلاف معنی داری بین ارقام مختلف از این نظر وجود نداشت که نتایج این قسمت بخوبی نشان داد که پکتین آفتابگردان بطور طبیعی از نوع متوکسیل پایین می باشد. رقم گابور با راندمان استخراج 4.07 درصد در رتبه دوم و رقم های آذرگل و پروگرس نیز با 1.8 و 2.3 درصد دارای کمترین راندمان استخراج بوده اند.

ضایعات محصولات کشاورزی یکی از معضلات بخش کشاورزی ایران، بویژه زیر بخش باغبانی است. بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی حدود 40 درصد از محصولات کشاورزی تولید شده در کشور ضایع شده و از بین می رود. این مقاله ضمن تحلیلی بر مفاهیم و حدود وقوع ضایعات، تلاش نموده است تا ابعاد اقتصادی آنرا در مورد محصولات باغی مورد بررسی قرار دهد. اطلاعات لازم برای بررسی میزان ضایعات محصولات باغی از روش پرسشنامه ای و تکمیل آن از همه عوامل بازاریابی در طول مسیر مزرعه تا مصرف کننده فراهم گردید و بر اساس اطلاعات جمعآوری شده میزان ضایعات کمی و کیفی برای تک تک محصولات باغبانی محاسبه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که حداکثر میزان کل ضایعات کمی محصولات باغی در سال 1382 برابر 1979106 تن بوده که معادل 7/14 درصد از کل تولید محصولات باغی را شامل شده است.

نخودفرنگی گیاهی است که با هدف تولید دانه سبز کشت می شود. اما ضایعات آن پس از برداشت غلاف های حاوی دانه به عنوان خوراک حجیم مرغوب می تواند مورد استفاده نشخوارکنندگان قرار بگیرد. در این تحقیق ارزش غذایی ضایعات زراعت نخود فرنگی از طریق اندازه گیری ترکیبات شیمیایی به روش تجزیه تقریبی (ونده)، دیواره سلولی فاقد همی سلولز (ADF) به روش ون سوست، انرژی خام با استفاده ار بمب کالریمتر و قابلیت هضم مواد مغذی آن به روش استفاده مستقیم از دام زنده یا In Vivo مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام، الیاف فاقد همی سلولز (ADF)  و عصاره عاری از ازت (NFE) و ماده آلی در ضایعات نخود فرنگی (سبز) به ترتیب 14.26، 2.59، 33.16، 40.6، 9.1،40.89  و 90.9 درصد و انرژی خام آن برابر 3870.69 کیلوکالری بر کیلوگرم بوده است. میانگین قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام، الیاف فاقد همی سلولز، ماده آلی، عصاره عاری از ازت و انرژی خام به ترتیب 2.05±65.9، 5.05±51، 3.91±60.5، 2.08±53.9، 1.55±48.2، 1.66±63.4، 1.35±65.3، 3.07±63 درصد بدست آمده است. مجموع مواد مغذی (TDN) برابر 1.44±55.3 درصد و انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم به ترتیب 0.12±2.43 و 0.1±1.99 مگاکالری بر کیلوگرم ماده خشک بدست آمده است.ضایعات نخودفرنگی از جهت دارا بودن سطوح کافی پروتئین خام (14.26 درصد) و الیاف خام (33.16 درصد) می تواند به عنوان علوفه سبز مناسبی برای تغذیه گاوهای شیری مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین به جهت تشابه آن با یونجه از نقطه نظر ترکیبات شیمیایی می توان ازآن به عنوان یک علوفه متوسط نام برد. اما به دلیل بالا بودن پروتئین خام سیلو نمودن آن به سختی انجام می گیرد لذا با توجه به زمان برداشت محصول نخود فرنگی سبز می توان آنها را پس از خشک نمودن (آفتاب خشک) انبار نمود. به طور خلاصه ضایعات زراعت نخود فرنگی سبز می تواند به عنوان یک علوفه متوسط و در حد یونجه متوسط در تغذیه دام مورد استفاده قرار بگیرد.

در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و نیز کشور ما، کاه یکی از منابع خوراکی نشخوارکنندگان است. در حالت کلی بدلیل فقر ارزش غذایی و قابلیت هضم اندک کاه غلات و سایر فرآورده های جانبی کشاورزی، دام تمایل کمی به مصرف آنها دارد. ارزش غذائی کاه غلات را می توان با غنی سازی و استفاده از اوره بعنوان منبع آمونیاک وازت غیر پروتیینی افزایش داد. شیوه رایج غنی سازی کاه، کاری سخت و پر زحمت است که تسهیل یا حذف برخی اعمال از طریق انجام آن با ماشین، کمک موثری در این زمینه محسوب می شود. در این تحقیق، عمل غنی سازی مکانیزه کاه گندم، با استفاده از دستگاه غنی ساز کاه غلات انجام گرفت. بدین منظور آزمایشی در قالب یک طرح کاملا تصادفی و با دو تیمار (شامل کاه بدون اوره و کاه با 4% اوره) و سه تکرار در هر تیمار به اجرا درآمد. ارزش غذایی کاه عمل آوری شده با دستگاه، اندازه گیری و با نمونه های کاه غنی نشده (شاهد) به روش T-test مقایسه شد. نتایج حاصل نشان داد که ماده خشک و پروتیین خام نمونه های کاه تهیه شده با دستگاه نسبت به کاه عمل آوری نشده (شاهد) تغییر کرد (p<0.05). میانگین ماده خشک از 92.03% در کاه عمل آوری نشده به 48.73% در کاه عمل آوری شده کاهش یافت. میانگین پروتیین خام از 1.52% در کاه عمل آوری نشده به 4.24% در کاه عمل آوری شده رسید.

جهت بررسی ارزش غذایی ضایعات ماکارونی، با استفاده از خروسهای بالغ لگهورن و با روش تغذیه اجباری، انواع انرژی قابل سوخت و ساز شامل AME، AMEn،TME  و TMEn ضایعات ماکارونی تعیین شد. این مقادیر به ترتیب 3625، 3634، 4005 و 3992 کیلو کالری بر کیلوگرم بدست آمد. سپس 720 قطعه جوجه گوشتی 7 تا 56 روزه سویه آرین در شش تیمار و شش تکرار و هر تکرار 20 قطعه در قالب طرح کاملا تصادفی با سطوح مختلف صفر، 8، 16، 24، 32 و 40 درصد ضایعات ماکارونی مورد تغذیه قرار گرفتند. پس از پایان دوره پرورش، از هر واحد آزمایشی یک قطعه نر و یک قطعه ماده انتخاب و کشتار شده و صفات لاشه آنها بررسی شد. در کل دوره پرورش، مقایسه میانگین مصرف خوراک جوجه های تغذیه شده با سطوح مختلف ضایعات ماکارونی هیچ تفاوت معنی داری را بین جیره ها نشان نداد. همچنین افزایش وزن جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی 16 و 24 درصد ضایعات ماکارونی از دیگر تیمارها بالاتر ولی تنها با گروه شاهد اختلاف معنی داری (p<0.05) داشتند. بهترین ضریب تبدیل غذایی در کل دوره در بین تیمارها از آن جوجه های تغذیه شده با 8، 16 و 24 درصد ضایعات ماکارونی بود (p<0.05). صفات لاشه و جوجه های تغذیه شده با جیره های مختلف تفاوت معنی داری با هم نداشتند. در کل از نظر قتصادی در کلیه هفته های پرورشی، هر کیلوگرم افزایش وزن جوجه ها با افزایش در صد ضایعات ماکارونی در جیره، هزینه پایین تر و معنی داری (P<0.05) را به دنبال داشت.

به منظور مطالعه اثرات استفاده از سطوح مختلف پودر بقایای کشتارگاهی طیور در تغذیه جوجه های گوشتی، آزمایشی با استفاده از تعداد 228 قطعه جوجه گوشتی سویه تجاری آرین با وزن اولیه یکسان در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. جوجه ها بعد از توزین در پایان هفته اول تقسیم بندی شده و به تعداد 19 قطعه در هر جایگاه قرار گرفتند. جیره های آزمایشی با استفاده از سطوح، صفر، 2، 4 و 6 درصد پودر بقایای کشتارگاهی طیور تنظیم گردید. انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر، متیونین، لیزین و متیونین+ سیستین جیره ها در هر دوره بین تیمارها یکسان بود و جیره ها بر اساس احتیاجات قید شده در دفترچه راهنمای پرورش جوجه آرین تنظیم شدند. در طول دوره آزمایش آب و غذا به طور آزاد در اختیار جوجه ها قرار گرفت. در پایان آزمایش از هر تکرار دو جوجه انتخاب، کشتار و درصد اجزا لاشه آنها تعیین گردید. صفات مورد بررسی در طول آزمایش عبارت بودند از: افزایش وزن هفتگی، مصرف خوراک، ضریب تبدیل غذایی، وزن نهایی و درصد تلفات. صفات تجزیه لاشه نیز در پایان آزمایش رکوردگیری و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد، در کل دوره آزمایش (49 روز)، با استفاده از پودر بقایای کشتارگاهی طیور در جیره جوجه های گوشتی بین تیمارهای مختلف از نظر صفات خوراک مصرفی و افزایش وزن تفاوت معنی دار آماری وجود داشت (P<0.05). از نظر صفت خوراک مصرفی در کل دوره، تیمارهای شاهد و سطح 6 درصد با مقدار یکسان بیشترین خوراک مصرفی را داشته و تیمارهای 2 و 4 درصد به ترتیب در مراتب بعدی قرار داشتند. از نظر صفت افزایش وزن در کل دوره، تیمار سطح 6 درصد بیشترین مقدار افزایش وزن و سپس تیمارهای 4 درصد، شاهد و 2 درصد به ترتیب در مراتب بعدی قرار داشتند. ولی صفات دیگر ازجمله ضریب تبدیل غذایی، درصد تلفات، و صفات مربوط به تجزیه لاشه اختلاف معنی داری نشان ندادند (P>0.05). بطور کلی استفاده از این پودر در جیره تا سطوح 2 و 4 درصد در کل دوره منجر به کاهش معنی دار مصرف خوراک نسبت به گروه شاهد شده (P<0.05)، اما افزایش آن تا سطح 6 درصد تغیری در میزان خوراک مصرفی نسبت به گروه شاهد ایجاد نکرد (P>0.05). از نظر صفت افزایش وزن در کل دوره، سطح 6 درصد بیشترین و سطح 2 درصد کمترین میزان افزایش وزن را داشتند (P<0.05)، اما سطح 6 درصد با سطوح 4 درصد و گروه شاهد تفاوت معنی داری نشان نداند (P>0.05). از نظر صفات ضریب تبدیل و درصد تلفات در کل دوره، تغیرات تیمارها نسبت به هم معنی دار نبود (P>0.05). از نظر هزینه خوراک مصرفی به ازای هر کیلوگرم وزن زنده، سطح 6 درصد کمترین (8/3445 ریال) و گروه شاهد بیشترین (4/3954 ریال) هزینه را داشته و سطوح 4 و 2 درصد (به ترتیب با 4/3526 و 3/3671 ریال)، در مراتب دوم و سوم قرار داشتند.

یکی از مهمترین عوامل فساد میوه های مرکبات در انبار عوامل مولد کپک سبز با نام علمی Penicilium italicum می باشد. به منظور به دست آوردن اسپور قارچ کپک سبز، میوه ارقام مختلف مرکبات شامل گریپ فروت سفید، لیموشیرین، لیموی خارکی، نارنگیهای کینو، کارا و محلی و پرتقال های محلی، واشنگتن ناول، والنسیا، اورلاندو، هاملین و سالوستیانا را بسته به میزان رسیده بودن از اوایل آذر ماه پس از زخمی کردن در سطح باغ قرار داده شد تا آلوده شده و دچار پوسیدگی شوند، سپس اسپور لازم جهت آزمایش از آنها جدا و خالص گردید. از اوایل دی ماه میوه های ارقام فوق را به تعداد 80 عدد میوه برای هر رقم برداشت گردید و پس از شستشو و ضدعفونی با الکل اتیلیک 70% در هر میوه چهار زخم از بالا تا دم میوه ایجاد گردید و با سوسپانسیون قارچ حاوی 500 عدد اسپور در هر میکرولیتر محلول پاشی شدند. میوه های هر رقم در چهار گروه 20 تایی در پلاستیک های سوراخ دار بسته بندی گردید. شاهد مستقیما به سردخانه با دمای 10±1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 80±1 درصد منتقل و سه بسته دیگر در دمای 35 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 80±1  درصد برای مدتهای 24، 48 و 72 ساعت نگهداری و سپس به سردخانه ای که تیمار شاهد قرار داشت منتقل شدند. نتایج به دست آمده پس از گذشت 4 و 10 هفته نشان داد که تیمار گرما درمانی در کنترل پوسیدگی میوه همه ارقام مورد آزمایش به جز نارنگی محلی موثر بوده است. بطوری که پس از گذشت 10 هفته گریپ فروت در تیمار دمایی 72 ساعت 25/96 درصد، لیموشیرین در تیمار دمایی 48 ساعت 75/93 درصد، لیموی خارکی در تیمار دمایی 72 ساعت 5/78 درصد، پرتقال والنسیا در تیمار دمایی 48 ساعت 100 درصد، پرتقال محلی در تیمار دمایی 48 ساعت 75/73 درصد، اورلاندوتانجرین در تیمار دمایی 48 ساعت 5/82 درصد، پرتقال هاملین در تیمار دمایی 48 ساعت 85 درصد، پرتقال واشنگتن ناول در تیمار دمایی 48 ساعت 75/68 درصد، پرتقال سالوستیانا در تیمار دمایی 72 ساعت 85 درصد، نارنگی کینو در تیمار دمایی 72 ساعت 75/78 درصد و نارنگی کارا در تیمار دمایی 48 ساعت 75 درصد از میوه های زخمی و آلوده شده به اسپور قارچ التیام یافته و آلودگی نداشتند.بر اساس نتایج این پژوهش میتوان گرما درمانی را به عنوان شیوه ای به جای استفاده از سموم شیمیایی در کنترل فساد ناشی از آلودگی قارچی ارقام مورد آزمایش توصیه نمود.

اتلاف محصولات کشاورزی موجب خارج شدن بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی از چرخه تولید تا مصرف می شود، به طوری که بر پایه آمارهای موجود به طور متوسط 35 درصد از محصولات کشاورزی ایران در مراحل گوناگون ضایع می شود که این خود غذای 15 تا 20 میلیون نفر از جمعیت کشور است. تحقیقات نشان داده است که گیاه سیب زمینی بسیار حساس به تنش خشکی است. تنش خشکی اجزای عملکرد، از جمله تعداد غده در هر بوته را کاهش می دهد. علاوه بر آن متوسط اندازه و وزن مخصوص غده ها را نیز به شدت کاهش می دهد. به منظور بررسی روش های آبیاری تیپ و شیاری از لحاظ عملکرد و اندازه غده ها در زراعت سیب زمینی، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی همدان (ایستگاه اکباتان) در سال 1383 انجام شد. این تحقیق به صورت کرتهای خرده شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با فاکتور اصلی مقادیر مختلف آب آبیاری در سه سطح (75 درصد، 100 درصد و 125 درصد تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A) و فاکتورهای فرعی (شامل نوارهای تیپ وسط پشته روی سطح خاک، نوارهای تیپ وسط پشته در عمق 5 سانتیمتر، نوارهای تیپ کناره های پشته روی سطح خاک و آبیاری شیاری) در سه تکرار انجام گردید. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش آب مصرفی عملکرد محصول و درصد غده های بزرگتر از 55 میلیمتر افزایش می یابد. درصد غده های ریز (کوچکتر از 35 میلیمتر به عنوان معیاری از ضایعات این محصول) در تیمارهای آبی 100 و 125 درصد یکسان بوده و اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد با هم نداشتند. میزان ضایعات در این تیمارهای آبی کمتر ازتیمار آبی 75 درصد بود.

سوختهای فسیلی از دیرباز منبع انرژی در موتورهای احتراق داخلی بوده اند. استفاده روز افزون از سوختهای فسیلی، افزایش قیمت محصولات نفتی و کاهش ذخایر موجود محققان را در جهت یافتن منابع جدید انرژی ترغیب نموده است. از طرف دیگر تولید آلاینده های زیست محیطی مانند هیدروکربن های سوخته نشده (UHC)، ترکیبات نیتروژن (NOX)، منواکسیدکربن (CO) و دی اکسیدکربن (CO2) سوختهای فسیلی از عمده ترین معایب آنها محسوب میگردند. به منظور حفظ منابع موجود و کاهش آلودگی های زیست محیطی، گرایش به سمت انرژی های نو و سوخت های جایگزین امری بدیهی به نظر می رسد. یکی از سوخت های تجدیدپذیر بیودیزل می باشد. بیودیزل، اتیل استر یا متیل استری است که از روغن های گیاهی یا چربی های حیوانی تولید شده و به عنوان سوخت در موتورهای دیزل یا سیستم های حرارتی استفاده می گردند. سه روش مهم که برای جایگزین نمودن روغن های گیاهی به عنوان سوخت دیزل توسعه پیدا کرده اند عبارتند از: پیرولیزیز، میکروامولسیون، ترانس استریفیکاسیون. در این تحقیق روش ترانس استریفیکاسیون برای تولید بیودیزل انتخاب گردید. این انتخاب بر اساس سه فاکتور سادگی تولید، وسایل مورد احتیاج کم و راندمان بالا صورت گرفت. در این روش از دو ماده متانول (به عنوان الکل) و سود (به عنوان کاتالیزور) استفاده گردید و مقادیر مناسب این مواد جهت انجام واکنش و تولید بهینه تعیین گردید.

خرما از جمله محصولات باغی مهم کشور به شمار می آید که قریب به نیم میلیون بهره بردار به کشت و کار آن مشغول هستند. تولید این محصول در سال 2002 در حدود 875 هزار تن بوده است (5). با این وجود اطلاعات موجود در خصوص ضایعات این محصول اندک می باشد. لذا این مطالعه موردی جهت شناخت اولیه ضایعات خرمای سایر (استعمران) که از مهمترین ارقام خرمای صادراتی استان خوزستان به شمار می آید، و همچنین شناخت عوامل آن، در قطعه 4 کلکسیون ذخایر توارثی خرمای کشور در شهر اهواز انجام گردید. در این مطالعه تنها ضایعات فرآیند تولید خرما تا برداشت محصول مورد بررسی قرار گرفت و بدین منظور درصد کل ضایعات محصول، سهم عوامل مختلف در ایجاد ضایعات و برخی صفات ابعادی محصول اندازه گیری شد.نتایج حاصله نشان دادند که میزان ضایعات در خرمای رقم سایر 29/16% می باشد. همچنین خسارت ناشی از آفات با اختصاص 49% از کل ضایعات مهمترین عامل ضایعات محصول و پس از آن جداشدگی پوست از گوشت میوه، آلودگی به مواد خارجی و عدم تلقیح میوه ها در رتبه های بعدی قرار دارند. متوسط وزن هر میوه خرمای نخلستان مورد مطالعه نیز 54/5g بدست آمد که طبق استاندارد ملی خرمای سایر در دسته میوه های ریز قرار دارد. دسته بندی دقیق تر میوه ها نشان داد که میوه های درجه 1، درجه 2 و ریز به ترتیب 13، 25 و 62 درصد میوه های سالم را به خود اختصاص داده اند. متوسط شاخص ها برای طول، قطر بزرگ و قطر کوچک میوه نیز به ترتیب 33mm ،19mm و 17mm بدست آمد.با استناد به نتایج این تحقیق، موارد زیر جهت ارتقای کمی و کیفی محصول پیشنهاد می شوند.1- انجام به موقع و صحیح عملیات زراعی نخلستان (بویژه عملیات تنک)2- استفاده از پوششهای مناسب جهت کاهش خسارت آفات و بویژه پرندگان و آلودگی در اثر گرد و خاک3- برداشت محصول در زمان مناسب جهت جلوگیری از جدا شدن پوست از گوشت میوه4- رعایت اصول صحیح و بهداشتی برداشت خرما.

توت فرنگی علاوه بر عطر و طعم خوشمزه به لحاظ دارا بودن مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان، ویتامین C و الاجیک اسید (Ellagic acid) از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. از محدودیت های مهم تولید توت فرنگی، پایین بودن عمر انباری، فسادپذیری وضایعات قابل توجه پس از برداشت این محصول می باشد. توت فرنگی از جمله میوه هایی است که شدت تنفس آن در مقایسه با سایر میوه ها بسیار بالاتر بوده و درجه حرارت نقش اصلی را در کاهش فعالیت های تنفسی و افزایش مدت نگهداری میوه ایفا می نماید. مهمترین عامل آلودگی میوه توت فرنگی، کپک خاکستری (قارچBotrytis cinerea ) می باشد و در تمام نقاط کشت و کار توت فرنگی بیشترین خسارات را وارد می سازد.در این مقاله راه های جلوگیری از ضایعات و افزایش عمر انباری توت فرنگی در دو بخش روش های کنترل ضایعات قبل از برداشت (استفاده از قارچکش ها و تغذیه برگی با کلرید کلسیم) و روش های کنترل بعد از برداشت (دادن پیش سرما، انبارهای سرد، انبارهای CA، بسته هایMAP، کنترل شیمیایی، پرتوتابی، کنترل بیولوژیکی و محلولپاشی ترکیبات عصاره میوه) آمده است.

در این پژوهش به منظور یافتن روش مناسب برای خشک کردن قطعات سیب زمینی، دو رقم مجنی و پشندی انتخاب شده و پس از پوست گیری در قطعات مکعبی شکل 10 و 20mm برش زده شدند. سپس عمل بلانچینگ به مدت 3 و 5 دقیقه انجام شد. پس از آنزیم بری، نمونه ها در محلول اسید آسکوربیک غوطه ور شده و بعد از آن در سه دمای 50، 60 و 70oC خشک شدند. پس از خشک شدن میزان جذب آب مجدد، درصد چروکیدگی و وزن مخصوص نمونه ها اندازه گیری شد و منحنی های خشک کردن نیز رسم شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تمام فاکتورها بر درصد چروکیدگی نمونه های خشک شده در سطح آماری 1% معنی دار می باشد. در مورد جذب آب مجدد، اثر دمای خشک کردن در سطح آماری 5% و اثر واریته در سطح آماری 1% معنی دار است. اثر اندازه نمونه و واریته سیب زمینی بر وزن مخصوص نمونه ها نیز به ترتیب در سطح آماری 1% و 5% معنی دار می باشد. باتوجه به یافته های به دست آمده مشخص شد که دمای 50oC و زمان آنزیم بری 3 دقیقه برای قطعات 20 میلی متری تهیه شده از سیب زمینی های واریته مجنی بهترین شرایط برای خشک کردن می باشد.

امروزه تضمین سلامت غذا به اندازه تامین غذا اهمیت دارد و به همین دلیل دو واژه سلامت و غذا به یک واژه مرکب غذای سالم (Food Safety) تبدیل شده است تامین غذای سالم برای همه شهروندان یک مسوولیت بسیار بزرگ است که از توان یک سازمان خاص به تنهایی بیرون است و نیاز به همکاری بین بخشی و بین حکومت و مردم دارد. دولت، مصرف کنندگان و صنایع سه محور اصلی یک سیاست فعال ملی برای تامین غذای سالم هستند. وجود قانون جامع غذا که در برگیرنده کلیه سیاست های تضمین کننده سلامت غذا باشد و همچنین سازمانی مقتدر که توانایی اجرای این سیاست ها را داشته باشد از اساسی ترین شروط تضمین سلامتی غذا در هر کشوری است. دلیل اهمیت غذا و دارو در سلامت جامعه سازمان های نظارت کننده بر تولید، کنترل و مصرف این فرآورده ها در تمام کشورها از مهمترین سازمان های نقش آفرین در جوامع بشری هستند. تامین به موقع و کافی غذا و دارو امروزه نه تنها نقش تعیین کننده ای در سلامت جوامع دارد بلکه عاملی حیاتی در بقا حکومتها است. بحران های احتمالی در این حوزه می تواند براحتی باعث تهدید دولتها شوند. به دلیل این اهمیت ویژه است که تمام دولت ها سعی کرده اند حداکثر توان خود را در تثبیت سازمان های مسوول در حوزه غذا و دارو بکار برند. هر چند که در مواردی این تلاش ها به نتایج مطلوبی منجر نشده است. این سازمانها از پویاترین ارگانهای جوامع هستند و دائما با توجه به ایجاد نیازها و خطرات جدید در حوزه غذا و دارو دچار تغییر و تحول می شوند. تمام تغییرات براین پایه استوار است که این سازمان ها بتوانند به بهترین نحو از تامین به موقع، کافی و با کیفیت (و قیمت) مناسب غذا و دارو در جامعه اطمینان حاصل نمایند نکته قابل توجه آن است که اگر چه بین غذا و دارو، ارتباط روزمره مردم با غذا در مقایسه با دارو بسیار بیشتر است ولی اغلب کشورها وزن بسیار بیشتری به بخش دارو دراین سازمانها داده اند. شاید یک توجیه منطقی برای آن این باشد که غذا نیاز روزانه انسان است و به نوعی به آن “عادت” ایجاد میشود و اهمیت آن کمتر جلوه میکند ولی دارو “نیازی” است که در مواقع خاص بدان احتیاج پیدا می شود و کمبود یا فقدان آن بسیار ملموس تر است.

در این تحقیق امکان تولید اسیدسیتریک ازتفاله حاصل از شیره خرما با استفاده از سویه آسپرژیلوس نایجر (*PTCC 5010) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا نمونه هایی از تفاله خشک شده خرما از یک واحد تولیدی شیره و سرکه خرما تهیه شد و ترکیب شیمیایی آنها از نظر مقدار پروتئین، قند، رطوبت و خاکستر مورد آنالیز قرار گرفت. در ادامه برخی از عوامل مهم در فرایند تخمیر بستر جامد بر روی پودر تفاله خرما (37% قند) مورد مطالعه قرار گرفت.برای به دست اوردن میزان تلقیح مناسب درصدهای مختلف تلقیح از محیط پیش کشت (حاوی 8 10*2 اسپور ) به محیط کشت اصلی بررسی شد. که با توجه به راندمان تولید اسید سیتریک میزان تلقیح 8 تا 10 درصد (معادل 300-250 پلت) برای تفاله خرما تعیین گردید. تیمارسازی اولیه پودر تفاله خرما با فروسیانید پتاسیم انجام شد که بهترین نتیجه در محدوده غلظت 25/0تا 75/0 گرم به ازای هر کیلوگرم از تفاله به دست آمد. آزمایشات برای تعیین pH اپیتیم نشان داد که تفاله خرما در محدوده بین 4/4 تا 5/5 بالاترین راندمان تولید اسیدسیتریک را داراست.در ادامه برای بالا بردن راندمان تولید تولید اسیدسیتریک اثر متانول نیز مورد بررسی قرار گرفت که در تفاله خرما در سطح 4 درصد (حجم به وزن) بهترین نتایج مشاهده گردید با توجه به داده های حاصل از آزمایشات بهینه سازی ماگزیمم تولید اسیدسیتریک در یک دوره تخمیر 8 روزه، 4/156 گرم به ازای هر کیلوگرم تفاله به دست آمد. راندمان تولید نیز بر حسب مقدار قند مصرفی 5/81 درصد تعیین شد.

 اثر میزان چربی شیر در سطح 7/2، 5 و 7 و 9 % بر رشد و فعالیت متابولیکی باکتریهای آغازگر در طی زمان تخمیر و خصوصیات حسی نمونه های ماست غلیظ شده با ماده جامد کل 23% بررسی شد. صفات مورد بررسی در حین تخمیر شامل PH، اسیدیته و تعداد باکترهای آغازگر (استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس) و در محصول نهایی شامل ارزیابی طعم و بافت نمونه ها هستند. آزمایشات در سه تکرار انجام گرفت. بررسی آماری نتایج نشان داد که افزایش سطح چربی اثر معنی داری بر افزایش PH نداشته ولی باعث کاهش اسیدیته نمونه ها شد. به طوری که با افزایش درصد چربی از 7/2 به 9% اسیدیته از 97/0 به 78/0 رسید. افزایش سطح چربی از 7/2 به 9% باعث کاهش تعداد استرپتوکوکوس ترموفیلوس از 391×106cfu/ml به 279×106cfu/ml شده در حالی که میزان چربی اثر مشخصی بر رشد باکتری دیگر (لاکتوباسیلوس بولگاریکوس) نداشت. افزایش چربی تاثیر مشخصی بر پذیرش حسی نمونه ها نداشت.

سطح زیر کشت درختان انار در ایران 59000 هکتار و تولید کل سالیانه انار در کشور 658000 تن می باشد. با توجه به این واقعیت که 50-45 درصد از وزن انار را پوسته و دانه غیر خوراکی آن تشکیل می دهد، سالانه در کشور بیش از 296000 تن پوسته انار تولید می گردد که منبع غذایی مناسبی برای تغذیه دام بشمار می رود. طرح حاضر به منظور تعیین قابلیت هضم پوسته و بقایای حاصل از آبگیری انار باجرا درآمد. در این آزمایش از 16 راس قوچ بالغ اخته بلوچی استفاده گردید که بطور تصادفی از 4 جیره مختلف تغذیه می شدند. دام ها در چهار گروه بترتیب 100% یونجه خشک، 38% یونجه و 62% پوسته انار، 31% یونجه و 69% پوسته انار، 23% یونجه و 77% پوسته انار تغذیه شدند. دام ها بطور انفرادی داخل قفس های متابولیک تغذیه می شدند و از روش جمع آوری مدفوع برای تعیین ضرایب هضمی استفاده شد. میانگین قابلیت هضم ظاهری ماده خشک در جیره های چهارگانه مورد آزمایش برابر9.9±69.81 درصد و اختلاف بین جیره های مختلف معنی دار بود (p<0.001).میانگین ضرایب هضمی ظاهری پروتئین خام در کل جیره ها برابر 10.08±55.81 درصد و اختلاف بین ضرایب هضم پروتئین در جیره های مورد آزمایش معنی دار بود (p<0.001). میانگین قابلیت هضم انرژی خام ترکیبات مورد بررسی 8.2±64.56 رصد بود و همانند موارد سابق، اختلاف معنی داری بین ضرایب هضم ظاهری انرژی خام جیره ها مشاهده گردید (p<0.001). میانگین قابلیت هضم الیاف خام جیره های چهارگانه تحت آزمایش 8.26±54.81 درصد و اختلاف بین ضرایب هضم ظاهری الیاف خام این جیره ها نیز معنی دار بود (p<0.001) و در مورد ان- اف- ای میانگین ضرایب هضمی برای جیره های مختلف 3.88±51.5 درصد اندازه گیری شد. بر خلاف سایر مواد مغذی جیره ها، ضرایب هضم ظاهری ان- اف- ای در جیره های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند (p>0.05).

کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در بهبود کیفیت، سفتی پوست و عمر انباری میوه موثر است. میوه های با مقادیر بالای کلسیم در مقابل بیماری های قارچی مقاوم ترند و قابلیت حمل و نقل بهتری دارند و در شرایط مساعد مدت بیشتری باقی می مانند. به منظور بررسی اثر کلرید کلسیم بر خواص کمی و کیفی و انباری میوه مرکبات آزمایشی به صورت محلول پاشی قبل از برداشت و غوطه وری بعد از برداشت انجام پذیرفت. مرحله اول آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: شاهد، محلول پاشی 5/2 و 5 در هزار کلرید کلسیم در دو نوبت (خرداد و تیر) و محلول پاشی 5/2 و 5 در هزار کلرید کلسیم در سه نوبت (خرداد، تیر و آبان) بر درختان کاملا بارده پرتقال تامسون و نارنگی انشو به اجرا در آمد. مرحله دوم آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. این مرحله شامل غوطه وری به مدت یک ساعت با سطوح صفر، 15 و 30 در هزار کلرید کلسیم بر روی میوه های تیمار شده در مرحله اول بود. بعد از انجام غوطه وری، کلیه میوه ها در انبار معمولی قرار داده شدند. عملیات توزین میوه ها، هر 15 روز یکبار صورت پذیرفت. آزمایشات تعیین خواص کمی و کیفی میوه بعد از برداشت میوه ها و همچنین بعد از پایان دوره انبارداری انجام شد. بررسی های آماری نشان داد که خواص کیفی میوه تازه پرتقال تامسون ناول بطور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای محلولپاشی قرار نگرفتند (به استثنای T.S.S). همانند سال اول آزمایش تیمارها اثر کاهشی روی T.S.S داشتند. مقدار اسید آسکوربیک عصاره کم و کلسیم عصاره افزوده شد. روند تغییرات پتاسیم در عصاره میوه مشابه غلظت پتاسیم در برگ می باشد. عملکرد میوه تامسون ناول و نارنگی انشو تغییر معنی داری را نشان نداد. و به علت سال آوری تغییرات قابل توجهی در تیمارها مشاهده می شود که نمی توان به اثر تیمارهای مختلف محلولپاشی نسبت داد. خواص کیفی میوه نارنگی مانند اسیدیته کل، قطر پوست و وزن متوسط میوه بطور معنی داری تغییر یافتند. برخلاف رقم تامسون غلظت ویتامین C در تیمارهای محلولپاشی کاهش یافت. در حالیکه غلظت کلسیم روند مشخصی نشان نداد. پس از طی دوره انباری اثر محلولپاشی و غوطه وری در تیمارهای مختلف روی pH وTA  عصاره میوه نارنگی انشو اثر معنی دار نبود. در رقم تامسون ناول اثر تیمار ها بر وزن خشک پوست و گوشت میوه، pH، ‏TSS و کلسیم عصاره معنی دار شد. اثر محلول پاشی و غوطه وری کلرید کلسیم بر درصد تلفات میوه نارنگی انشو معنی دار نبوده و حداکثر تلفات میوه در تیمار اثر متقابل شاهد محلول پاشی در تیمار 15 در هزار غوطه وری ایجاد گردید. بیشترین درصد تلفات میوه در رقم پرتقال تامسون به ترتیب در تیمارهای اثر متقابل تیمار شاهد محلول پاشی در تیمارهای 30 در هزار و شاهد غوطه وری ایجاد گردیده است.

علوفه خشک یکی از منابع اصلی تغذیه دام در فصول سرد سال می باشد. از آنجائیکه تهیه علوفه سیلویی مشکل بوده و جابجایی آن به مسافت های طولانی امکان پذیر نمی باشد، از این روش بیشتر استفاده می گردد. امروزه بیش از 90% علوفه خشک، در کشورهای پیشرفته به صورت بسته بندی نگهداری می شود که جابجایی، انبارداری و تجارت این نوع علوفه بسیار مناسب می باشد. تهیه علوفه بسته بندی مستلزم درو، ساقه کوبی، خشک کردن و بسته بندی مناسب آن می باشد. هر یک از این مراحل باعث ایجاد درصدی افت و ریزش برگ های علوفه می گردد که در نهایت موجب کاهش کیفیت و کمیت علوفه به دست آمده میگردد.هدف از این مطالعه تعیین افتها و ضایعات علوفه در مراحل مختلف بسته بندی آن می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که از ابتدای مرحله درو تا انبارداری، بیش از 20-15% علوفه از بین می رود. برگ های علوفه به دلیل داشتن سطح بزرگ و نازک، بیشتر در معرض ریزش قرار دارند. از آنجائیکه بیش از 28% برگ علوفه از پروتئین خام تشکیل شده است، ریزش برگ ها بیشترین آسیب را به کیفیت علوفه می رساند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از دستگاه مناسب برای عمل آوری و تهیه علوفه خشک و همچنین همزمان کردن برخی عملیات مانند درو و ساقه کوبی باعث کاهش قابل توجه افت (زیر 10%) محصول می گردد.

سیب زمینی از محصولات عمده زراعی استان همدان به شمار می رود، سطح زیر کشت و تولید این محصول به ترتیب 22158 هکتار و 615235 تن می باشد. این استان با 13 درصد از سطح زیرکشت و 8/17 درصد از تولید سیب زمینی کشور در جایگاه خاصی قرار دارد. یکی از راههایی که میتوان عرضه این محصولات را در استان افزایش داد جلوگیری از ضایعات در مراحل سه گانه تولید، توزیع و مصرف می باشد. در مرحله توزیع شرایط نامطلوب نگهداری منجر به افزایش ضایعات می شود. کشاورزان این استان سیب زمینی را معمولا به منظور تامین بذر و یا عرضه به بازار در ماه های آتی در انبار نگهداری می کنند. به دلیل محدودیت انبار فنی در این منطقه، کشاورزان سیب زمینی کار محصول خود را در شرایط نامطلوب و در انبار نیمه فنی و گاه خانگی انبار می کنند. این وضعیت باعث می شود که مقدار زیادی از محصول از بین برود. در این راستا تحقیق حاضر به بررسی ضایعات سیب زمینی در مرحله انبارداری و تعیین ارزش اقتصادی آن پرداخته است. برای این منظور دو رقم اگریا و مارفونا را به مدت 6 ماه در چهار نوع انبار (فنی، نیمه فنی، نیمه سنتی و سنتی) نگه داری و در طی این مدت با نمونه برداری از محصول و ثبت دما ورطوبت میزان افت محصول اندازه گیری شده است. سپس مقدار ضایعات را بر اساس قیمت محصول محاسبه و ارزش ضایعات در انبارهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد ضایعات سیب زمینی رقم اگریا کمتر از رقم ماروفونا است. همچنین در انبار سنتی ضایعات رقم آگریا 45 درصد و رقم ماروفونا 6/47 درصد می باشد. این نسبت در انبارهای فنی برای ارقام آگریا و مارفونا به ترتیب 1/15 و 9/18 درصد برآورد شده است.

عامل اصلی پوسیدگی گلگاه (BER) (blossom-end rot) بعنوان یک عارضه فیزیولوژیکی، عدم توازن بین انتقال آسیمیلاتهای برگی از طریق آوند آبکش و کلسیم به وسیله آوند چوبی به بافت تحتانی نهنج است که در طول دوره رشد سریع سلولی اتفاق می افتد. و یک اثر متقابل بین شدت رشد میوه و امکان جذب کلسیم توسط بخش تحتانی بافت میوه وجود دارد. کمبود کلسیم در بافت می تواند مربوط به دو عامل کمبود کلسیم در محیط ریشه یا توزیع نامناسب آن در مسیر انتقال به میوه ها در مراحل بحرانی رشد میوه باشد.عواملی نظیر شوری خاک، رطوبت، کوددهی و شدت تبخیر و تعرق از مهمترین فاکتورهای موثر در این عارضه می باشند و بروز آن با رشد سریع میوه همبستگی داشته و ارقام با میوه های درشت، حساسیت خاصی به آن دارند. شیوع این عارضه تحت تاثیر روش آبیاری و در آبیاری فارویی در مقایسه با آبیاری قطره ای بیشتر است.شوری بالا با کاهش فشار ریشه ای و محدود ساختن جذب آب تا حدود زیادی جذب کلسیم را کاهش می دهد بگونه ای که جذب کلسیم با افزایش شوری به صورت خطی کاهش می یابد. تاثیر کوتاه مدت شوری بصورت کاهش جذب و انتقال کلسیم به میوه، و اثر بلند مدت آن بصورت محدود کردن گسترش بافت آوندی در داخل میوه و افزایش مقاومت در برابر جریان آب و در نتیجه کاهش انتقال کلسیم از قسمت فوقانی به قسمت تحتانی میوه باشد. کلسیم از مسیری متفاوت از K, P, N به میوه ها منتقل می شود و شدت تعرق تا حدود زیادی بر میزان انتقال صعودی Ca2+ تاثیر دارد. اضافه نمودن کودهای اصلی اغلب باعث افزایش شوری و ایجاد رقابت پتاسیم و احتمالا منیزیم با کلسیم می شود. شیوع این عارضه اغلب در شوری های حاصل از استفاده کودهای اصلی بیش از شوری با NaCl تحریک می شود. حتی در سیستم های هیدروپونیک در غیاب نمکهای سدیم با افزایش نسبت K/Ca در محلول غذایی جذب کلسیم در EC بالا کاهش می یابد.

جهت بررسی امکان استفاده از ضایعات کارخانجات ماکارونی و فرآوری آن با اوره موجود در جیره، آزمایشی با بره های نر پرواری زل با میانگین وزن 26.24 کیلوگرم بر پایه طرح کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل، متشکل از فاکتور ضایعات کارخانجات ماکارونی در دو سطح (فرآیند شده با اوره جیره و بدون فرآیند) و فاکتور جایگزینی آن در جیره (0، 7، 14، 21 درصد ماده خشک جیره که با جو جایگزین شده است) با چهار تکرار انجام گردید. آزمایش تحت هشت رژیم غذایی با سطح مشابه اوره و غلظت مشابه انرژی و پروتئین اجرا گردید. اثر فاکتورهای آزمایش بر میانگین افزایش وزن روزانه، میزان مصرف خوراک، ضریب تبدیل غذایی، قابلیت هضم ظاهری جیره ها اندازه گیری شد. نتایج حاصله نشان داد که فاکتورهای آزمایش بر عملکرد صفات پرواربندی و قابلیت هضم ظاهری جیره ها تاثیر معنی دار نداشته است. بنابراین لذا ضایعات کارخانجات ماکارونی می تواند تا سطح 21 درصد ماده خشک در جیره استفاده گردد و این مقدار می تواند جایگزین جو گردد در نتیجه سبب کاهش مصرف دانه غلات (جو) و بهبود اقتصادی واحدهای پرواربندی گردد.

در مورد کلیه محصولات تعیین زمان مناسب برداشت یکی از فاکتورهای مهم در کاهش ضایعات به حساب می آید به منظور انتخاب بهترین تاریخ برداشت برای جلوگیری از ریزش دانه در مزرعه با شرایط آب و هوایی مناطق سرد و تعیین میزان عملکرد در 4 زمان برداشت از تغییر رنگ ساقه اصلی با فاصله زمانی 10 روز بصورت طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار کشت و بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم در 3 تاریخ کاشت بود. و تاریخ های کاشت بترتب شامل اول، دوم و سوم (6.20 و 6.30 و 7.10) بود و تاریخ های برداشت شامل الف- تغییر رنگ ساقه اصلی ب- 10 روز بعد از تغییر رنگ ساقه اصلی پ- 20 روز بعد از تغییر رنگ ساقه اصلی ت - 30 روز بعد از تغییر رنگ ساقه اصلی بودند. نتایح حاصل از آزمایش نشان داد که بین ارقام و تاریخ های مختلف کاشت از نظر صفات عملکرد دانه در هکتار، وزن خشک روزت، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد کپسول در ساقه اصلی، تعداد دانه در کپسول، تاریخ رسیدن، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد دانه در کرت، تعداد روز تا شروع گلدهی و تعداد روز تا خاتمه گلدهی و میزان ریزش دانه در مزرعه تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1 درصد (p<%1)  وجود داشت. در این آزمایش اکثر صفات در تاریخ های کاشت اول، دوم و سوم (6.20 و 6.30 و 7.10) تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 ((P<%5 درصد نشان ندادند ولی بهر حال بالاترین عملکرد دانه از رقم طلایه(Cobra)  به میزان 4075 کیلوگرم در هکتار و در تاریخ برداشت 6.30 بدست آمد و ارقام Okapi و,Orient Colvert به ترتیب با 3958 و 3375 و 3092 کیلوگرم در هکتار در رتبه بعدی قرار گرفتند و رقم Okapi با 3 کیلوگرم در هکتار در تاریخ برداشت 7.30 دارای کمترین میزان عملکرد دانه بود(p <%1) . طول دوره گلدهی ارقام Cobra و Orient به ترتیب در تاریخ برداشت 6.20 بیشترین و رقم Colvert در تاریخ برداشت 7.30 کمترین (16) روز تعیین گردید و بین ارقام تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1 درصد (p<%1) وجود داشت. وزن هزار دانه ارقام Cobra ,Colvert نسبت به سایر ارقام در تاریخ های کاشت 6.20 و 6.30 بیشتر و بین کلیه ارقام در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار وجود داشت. میزان ریزش دانه ارقام در مزرعه در سطح احتمال 1 درصد (p<%1) درصد معنی دار بود و رقم Colvert دارای کمترین میزان ریزش و رقم okapi  دارای بیشترین میزان ریزش بود. میزان ریزش دانه در مزرعه در سطح احتمال 1 درصد برای تاریخ های مختلف برداشت متفاوت بود معنی دار بود و تاریخ برداشت سوم و چهارم دارای بیشترین میزان ریزش دانه بودند.

سن گندم یکی از آفت های مهم گندم در کشور است که در بیشتر مناطق ایران وجود دارد و با تغذیه از گندم باعث کاهش کمی و کیفی محصول می شود. گندم سن زده گندمی است که آنزیم پپتیداز بزاق سن گندم گلوتن آنرا تجزیه کرده میزان جذب آب آرد کاهش یافته و در نتیجه تهیه نان از چنین گندمی به سختی و با کیفیت پایین انجام می شود علاوه بر این گندم سن زده دارای قوه نامیه کمتری می باشد. استفاده از دستگاه جدا کننده ثقلی برای جدا کردن گندم سن زده از گندم سالم می تواند باعث بهبود کیفیت نان شده و همچنین درجه خلوص گندم بذری تولید شده را افزایش دهد. جداکنندهای ثقلی در کارخانجات صنایع غذایی برای درجه بندی و تمیز کردن محصولاتی مانند کشمش، مغز بادام زمینی و بکار می رود. در تحقیق حاضر از یک جدا کننده ثقلی برای جداکردن گندم سن زده از گندم سالم استفاده شده است. تاثیر پارامترهای (شیبهای طولی و عرضی، دامنه و فرکانس نوسان و سرعت هوا) میز دستگاه برای حصول به حداکثر جداسازی گندم سن زده از گندم سالم مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش آنالیز ابعادی و مدل سازی های مرسوم در مکانیک سیالات پارامترهای بدون بعدی حاصل شد که در بررسی اثر و کاهش تعداد پارامترها موثر بوده است. نتایج آزمایشات نشان داده است که افزایش شیب عرضی میز از 5/0 تا 2 درجه و کاهش شیب طولی از 5 به 3 درجه باعث افزایش جداسازی گندم سن زده می شود. عدد بدون بعد V/aw که نسبت نیروی اینرسی جریان هوای دمیده شده به گندمها به نیروی ناشی از نوسان را نشان می دهد، در نسبت جداسازی مورد بررسی قرار گرفت.شیب عرضی 2 درجه، شیب طولی V/aw=152.3 3 نتایج آزمایش نشان داد که در درجه درصد جداسازی گندم سن زده به حداکثر 14/95 می رسد.

قهوه ای شدن قارچ دکمه ای Agaricus Bisporus یک پدیده زیان آور تجاری و رایج است که در آن فنل های ملانوژنیک بصورت آنزیمی به کینون ها تبدیل می شوند و سرانجام ملانین ها را بوجود می آورند. هدف از ارایه این مقاله مروری بررسی روش های ممانعت از قهوه ای شدن آنزیمی در قارچ های خوراکی شامل: روش های گرمادهی متداول در حمام آب داغ 92 درجه سانتی گراد، مایکروویو تحت تابش 45/2 گیگا هرتز،و ترکیب مایکروویو-متداول و تاثیر آنها بر قهوه ای شدن، فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز، فعالیت آنتی اکسیدانی کل، افت وزن و چروکیدگی قارچ؛ فشار 200 تا 1000 مگاپاسکال و تاثیر آن بر قهوه ای شدن، فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز، رنگ،افت وزن و بافت قارچ؛ پرتودهی گاما؛ ترکیبات تیولی؛ افزودن کلرید کلسیم به آب آبیاری؛ عوامل احیا کننده؛ مهارکننده ها و سدیم اریتوربات می باشد. مایکروویو بعنوان یک روش گرمادهی به منظور آنزیم بری صنعتی قارچها نتایج امیدوار کننده ای را نشان می دهد اما محدود کننده ترین عامل برای این منظور، گرادیان های دمایی تولید شده درون نمونه در حین گرمادهی بوسیله مایکروویو است. تفاوت در مدت زمان غیرفعال شدن پلی فنل اکسیداز با استفاده از مایکروویو (20 ثانیه) و عمل آوری گرمایی متداول (6 دقیقه) برحسب اصول متفاوت گرمادهی این دو روش توضیح داده می شود .نتایج بهتر با استفاده کردن از ترکیب روش گرمادهی مایکروویو با فرآیند گرمادهی متداول بدست می آید.فشار ایزواستاتیک بالا می تواند بعنوان یک روش غیر حرارتی برای نگهداری فرآورده های غذایی بکار رود. فشار بالا میکروارگانیسمها و آنزیمها را غیرفعال می کند بدون اینکه بر مولکول های کوچک مانند مواد مولد طعم و ویتامین هااثر گذارد و علی رغم اینکه قارچ های مذکور در مقایسه با سبزیجات دیگر نسبتا گرانند، بهای فرآیند در فشار بالا در قیاس با قیمت کلی این محصول، پایین است. یافته ها حاکی از آن است که ترکیب تیولی  2-mercaptoethanol بعنوان ممانعت کننده از پلی مریزاسیون ارتوکینون، احتمالا توسط باند شدن به آن و هم بعنوان احیا کننده در تبدیل ارتوکینون به ارتودی هیدروکسی فنل عمل میکند.

خرما یکی از محصولات عمده کشاورزی ایران و یکی از منابع مهم تحصیل ارز برای کشور می باشد. معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید خرما را در سال 1382 حدود 850 هزار تن پیش بینی نموده است که با توجه به مصرف حدود 250 الی 300 هزار تنی داخلی و صادرات حدود 100 هزار تنی خرما حدود 500 هزار تن این محصول به هدر می رود و یا به مصرف خوراک دام می رسد و این نشان دهنده بالا بودن ضایعات خرما در ایران می باشد. در این تحقیق باکتری کرینه باکتریوم گلوتامیکومCECT 690  بر روی سوبسترای ضایعات خرما کشت داده شد.از آنجایی که رشد باکتری مورد نظر بر روی محیط مایع صورت می پذیرد روش تخمیر به صورت غوطه وری انتخاب شد و رقیق سازی سوبسترای اصلی ضایعات خرما و غنی سازی این سوبسترا با مواد معدنی و ویتامین ها صورت پذیرفت. با بررسی و مطالعه تحقیقات انجام شده در گذشته و انجام یک سری آزمایشات شرایط مناسب برای رشد باکتری و تولید اسید آمینه شامل هوادهی 150 دور در دقیقه، دما 32 درجه سانتی گراد و 7.6=PH در نظر گرفته شد.نتایج حاصل از اندازه گیری کمی قند و عناصر موجود در خرمانشان داد که این ماده برای رشد باکتری بسیار غنی می باشد. اندازه گیری کیفی اسیدهای آمینه به وسیله روش کروماتوگرافی لایه نازک و اندازه گیری کمی به وسیله روش کروماتوگرافی مایع با فشار بالا انجام گرفت و صحت تولید اسیدهای آمینه به خصوص اسید گلوتامیک که مصرف صنعتی فراوانی دارد به وسیله این دو روش مورد تایید واقع شد.

یکی از عوامل خسارت زا در چرخه تولید و نگهداری غلات از جمله گندم، آفات انباری می باشند. ارزیابی و آگاهی از میزان خسارت این آفات برای برنامه ریزی در جهت کنترل و کاهش میزان خسارت ضروری است. برای دستیابی به میزان خسارت آفات انباری به گندم در سطح انبارهای روستایی و خانگی این طرح به مدت دو سال در استان های تهران، زنجان، همدان، سیستان و بلوچستان و خوزستان انجام گردید. از میان روشهای مختلف موجود برای ارزیابی خسارت آفات انباری، روش وزن سنجی (Gravimetric) برای انجام طرح انتخاب شد. اساس این روش بر مبنای میزان خسارت کمی می باشد. برای اجرای طرح در هر استان بین دو تا سه شهرستان و در هر شهرستان هم دو تا سه بخش برای نمونه برداری انتخاب شدند. نتایج حاصل نشان داد که میانگین خسارت در استانهای تهران، زنجان، همدان، خوزستان و سیستان و بلوچستان به ترتیب 85/6، 20/3، 86/1، 64/12 و 03/44 درصد و میانگین رطوبت دانه ها هم به ترتیب 96/7، 28/6، 86/9، 42/6 و 93/12 درصد می باشد. در اغلب استانها همبستگی قابل ملاحظهای بین میزان خسارت و رطوبت دانه ها مشاهده شد. نتایج این طرح نشان می دهد به علت حجم کم گندم انباری در بخش روستایی و خانگی در مقایسه با بخش دولتی، بررسی میزان خسارت در بخش دولتی حایز اهمیت است.

سوخ پیاز استان خوزستان معمولا در بهار تشکیل، برداشت و در همان فصل یا تابستان مصرف و مقدار از آن جهت تولید بذر نگهداری می شود. جهت بررسی روند ضایعات سوخ پیاز در انبارهای گرم استان خوزستان آزمایشی در پاییز سال 81، 5 رقم از ارقام در حال تولید دانشگاه شهید چمران و 2 رقم از ارقام محلی و 3 رقم از ارقام خارجی موجود در بازار کشت و در بهار سال 82 برداشت شدند. در این آزمایش سوخ ها را پس از التیام در جعبه های به ابعاد 30x50 به ارتفاع 15 سانتیمتر نگهداری شدند. این آزمایش در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. ابتدا وزن سوخ ها تعیین گردید، پس از آن هر 15 روز یک بار تغییرات تعداد و وزن سوخ های سالم و بیمار اندازه گیری شدند، نتایج این آزمایش نشان داد که حداکثر، متوسط و حداقل دمای روزانه به ترتیب 48، 33، 25 درجه سانتیگراد و متوسط  رطوبت نسبی 40% بود. در انبار هیچ سوخی تولید ریشه یا سبز نشد، عمر انبارداری ارقام با همدیگر دارای اختلاف معنی داری بودند. ارقام تولیدی در دانشگاه عمر انبارداری بیشتری از خود نسبت به ارقام محلی و ارقام خارجی موجود در بازار از خود نشان دادند. ارقام تکزاس یلو گرانو، تکزاس ارلی گرانو و G1 دارای  کمترین عمر انبارداری بوده، 50% از سوخ های آنها طی 60 روز از بین رفتند، در حالی که ارقام محلی و اصلاح شده در دانشگاه 50%  از سوخه ای آنها طی 120 روز، از بین نرفتند. مهمتری قارچ عامل پوسیدگی پیاز در انبارهای گرم استان قارچ Aspergillus nigra تشخیص داده شد.  

با توجه به کمبود منابع خوراک دام و وجود یک میلیون و 800 هزار تن ضایعات کشاورزی در استان آذربایجان غربی، می توان با مطالعه و بررسی روشهای عمل آوری، استفاده سودمند از آنها در تغذیه دام بعمل آورده و در جهت تامین نیاز غذایی دامها گامی موثرتر برداشت. این تحقیق جهت بررسی امکان سیلوکردن بقایای کدوآجیلی و تعیین بهترین فرمول سیلو انجام پذیرفت. سیلوی بقایای کدوآجیلی با فرمولهای مختلف تهیه گردید و پس از گذشت دو ماه سیلوهای حاصله مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده فرمول:71.4% بقایای کدو+28.6% کاه گندم+20% ملاس بر اساس ماده خشک + 5% اوره بر اساس ماده خشک مورد تائید قرار گرفت.

آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی به منظور بررسی استفاده از پودر سیب زمینی خام در جیره های جوجه گوشتی با استفاده از 250 قطعه جوجه گوشتی تجاری به مدت 56 روز انجام شد. دوره آزمایش به 3 مرحله آغازین (هفته های 2 و 3)، رشد (هفته های 5، 4 و 6) و پایانی (هفته های 7 و 8) تقسیم شدند. جوجه ها در 8 روزگی به 5 گروه آزمایشی با جیره های غذایی محتوی صفر درصد (کنترل)، 10%، 20%، 30% و 40% پودر سیب زمینی تقسیم شدند. درصدهای فوق الذکر نشان دهتده میزان جایگزینی ذرت در جیره به وسیله پودر سیب زمینی خام در طی مراحل آغازین و رشد است. در مرحله پایانی تمامی تیمارهای آزمایشی از جیره کنترل تغذیه شدند. در این آزمایش در هر تیمار 5 تکرار و در هر تکرار 10 قطعه جوجه قرار داشت. در روز 56، از هر تکرار 2 جوجه برای تعیین درصد لاشه ذبح گردید. نتایج آزمایش نشان داد که میزان خوراک هفتگی به غیر از هفته های 5 و 6 تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p<0.05). در میزان افزایش وزن هفتگی و ضریب تبدیل غذایی، به غیر از هفته هفتم تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p<0.05). به طور کلی استفاده از پودر سیب زمینی خام در جیره جوجه های گوشتی سبب کاهش وزن و نیز افزایش ضریب تبدیل غذایی گردید. در میزان چربی حفره بطنی تفاوت معنی داری دیده نشد (p<0.05)، ولی درصد لاشه و کبد دارای تفاوت معنی دار بودند (p<0.05). پودر سیب زمینی خام باعث کاهش درصد لاشه و افزایش درصد کبد گردید.

خرمای ضایعاتی یک ماده غذایی با ارزش است که در مناطق جنوبی کشور به مقدار زیادی حاصل و در تغذیه انواع دام ها استفاده می شود. بنابراین شناخت مواد مغذی و ارزش غذایی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه تعداد 24 نمونه مورد تجزیه ترکیبات شیمیایی قرار گرفت. میانگین تجزیه شیمیایی نمونه های مورد آزمایش نشان داد که میزان ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام، ADF، عصاره عاری از ازت، کلسیم، فسفر و انرژی خام خرمای استان هرمزگان بترتیب برابر 4/85، 48/3، 84/0، 43/9، 58/26، 05/83، 16/0، 077/0 درصد و 4191 کالری در گرم ماده خشک می باشد. نمونه های یاد شده در قالب یک طرح کاملا تصادفی بوسیله 12 راس بز نر اخته شده نژاد سیاه مویی مورد تغذیه قرار گرفت. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، الیاف خام، ADF، عصاره عاری از ازت و انرژی خام بترتیب در خرمای منطقه میناب برابر 62/66، 5/69، 82/27، 05/31، 84/27، 66/86 درصد و 58/2 مگاکالری در کیلوگرم و خرمای منطقه رودان برابر 64/59، 81/63، 34/18، 33/27، 46/21، 59/81 درصد و 3/2 مگاکالری درکیلوگرم و خرمای منطقه فین برابر 98/60، 82/64، 99/21، 49/28، 81/19، 99/79 درصد و 3/2 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک انرژی قابل هضم اندازه گیری شد. در میزان مصرف اختیاری خرمای سه منطقه مورد مطالعه اختلاف معنیداری وجود نداشت (5%<P).

امروزه برای افزایش مدت نگهداری (Shelf life) و عمر انباری (Storage life) محصولات کشاورزی از روشهای مختلفی استفاده می شود که هر کدام دارای مزایا و معایبی می باشند. کاربرد پرتوهای یون ساز در تیمار پس از برداشت محصولات کشاورزی, در مقایسه با سایر روشها از سابقه کمتری (حدود 60 سال) برخوردار است. پرتو دهی مواد غذایی با پرتوهای یونیزان، به روش سرد یا غیر شیمیایی معروف است. این روش از طریق متوقف کردن فعالیتهای بیوشیمیایی و کشتن پاتوژن ها، عمر نگهداری محصولات فساد پذیر کشاورزی را تا حد زیادی افزایش می دهد، بدون اینکه ترکیبات مضر، رادیواکتیویته القایی و یا کاهش زیادی در ارزش غذایی محصول به وجود آورد. از مهمترین کاربردهای پرتوتابانی، در محصولات فسادپذیر کشاورزی: 1- جلوگیری از جوانه زنی در محصولاتی چون، پیاز، سیب زمینی، سیر و ... است (با دز 0.05 تا 0.15 کیلوگرم) 2- کنترل بلوغ و رسیدگی میوه ها (با دز 0.5 تا 1 کیلوگرم) 3- افزایش عمر نگهداری در محصولاتی چون توت فرنگی (با دز 1.5 تا 3 کیلوگرم). هدف از این مقاله بررسی استفاده از پرتوهای یون ساز در تیمار پس از برداشت محصولات کشاورزی (افزایش مدت نگهداری و عمر انباری, بخصوص در محصولات فسادپذیر) و مقایسه آن با روشهای متداول در تیمار محصولات به منظور هدف فوق است.

هدف از انجام پژوهش تعیین ترکیبات شیمیایی و قابلیت هضم مواد مغذی کاه غلات بود. ترکیبات شیمیایی طبق روشهای متداول در آزمایشگاه اندازه گیری شد و قابلیت هضم نیز به روش استفاده مستقیم از حیوان زنده تعیین گردید. به منظور نمونه گیری، تعداد 72 روستا در استان گلستان به «روش نمونه برداری طبقه بندی شده تصادفی» انتخاب گردید و در هر روستا بطور تصادفی 3 خانوار کشاورز انتخاب و از انبار علوفه، خرمن و یا مزارع آنها نمونه برداری انجام گرفت. تعداد نمونه برای کاه گندم 30، کاه جو 30 و کاه برنج 12 عدد بود.میانگین پروتئین خام کاه گندم، کاه جو و کاه برنج به ترتیب 3.50، 3.51 و 5.07 درصد بود که کاه گندم دارای پائین ترین ضریب تغییزات پروتئین خام (12.57%) بود. همچنین غلظت الیاف خام در کاه های مزبور به ترتیب 42.59، 41.68 و 36.21 درصد بدست آمد. میانگین غلظت ان.اف.ای در مواد خوراکی مذکور به ترتیب 45.59، 45.15 و 44.09 درصد در ماده خشک بود که کمترین ضریب تغییرات (5.12%) مربوط به کاه برنج می باشد. همچنین غلظت انرژی خام به ترتیب 3403.36، 3409.64 و 3463.10 کیلوکالری در کیلوگرم ماده خشک بود. کمترین میزان فسفر و کلسیم (به ترتیب 0.06% و0.18 %) مربوط به کاه گندم بود. غلظت منگنز و روی در کاه برنج به ترتیب 322.60 و 54.44  میلی گرم در کیلوگرم بود که نسبت به کاه های دیگر بسیار بالامی باشد.میانگین قابلیت هضم ماده خشک کاه گندم، کاه جو و کاه برنج به ترتیب 47.1، 38.4 و 42.6 درصد بود که کاه جو پائین ترین رقم را نشان داد (p<0.01). همچنین میانگین قابلیت هضم ماده آلی در کاه های مزبور به ترتیب 45.25، 43.27 و 43.4 درصد بود و بین میانگین ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.01).میانگین قابلیت هضم پروتئین خام مواد خوراکی فوق به ترتیب 15.7، 13.4 و 14.5 درصد تعیین گردید (p<0.01) و نیز میانگین قابلیت هضم الیاف خام به ترتیب 49.6، 48.2 و 47.5 درصد بود که کاه گندم بالاترین رقم را نشان داد (p<0.01) .میانگین قابلیت هضم دیواره سلولی بدون همی سلولز نیز به ترتیب 36.3، 33.1 و 31.9 درصد بود که تفاوت بین آنها معنی دار بود (p<0.01). میانگین انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم در کاه برنج بیشترین (به ترتیب 1.95 و 1.60 مگاکالری در کیلوگرم) بود و تفاوت بین آنها معنی دار نشان داد (p<0.01).

آزالیا به عنوان یک گیاه درختچه ای با قابلیت کشت گلدانی حدود یک قرن در آمریکا درون گلخانه کشت شده و گیاهی با قیمت بالا می باشد. کاهش هزینه تولید و افزایش رشد آن بر تولید اقتصادی آن موثر می باشد. دو فاکتوری که مستقیما بر عوامل ذکر شده موثرند، عبارت از بستر کشت قابل رقابت با پیت و تغذیه با ازت می باشند. ازت به عنوان یک عامل موثر در محدودیت رشد به مقدار بیشتری نسبت به سایر عناصر غذایی برای رشد این گیاه مورد نیاز می باشد. در سال 1379 در طی آزمایش فاکتوریل اثر 6 سطح ازت 0، 5/3، 7، 14، 5/28 و 57 میلی مول در لیتر در سه نوع بستر کشت شامل پیت، پیت 3/1 + کمپوست ضایعات چای 3/1 + ماسه 3/1 و کمپوست پوسته درخت 4/3 + ضایعات چای 4/1 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 14 میلی مول در لیتر ازت در بسترهای کشت  پیت، پیت 3/1 + کمپوست ضایعات چای 3/1 + ماسه 3/1 و 5/28 میلی مول در لیتر ازت در کمپوست پوسته درخت 4/3 + کمپوست ضایعات چای 4/1 بیشترین تاثیر را بر شاخص رشدی چون ارتفاع، قطر، تعداد گل، وزن مرطوب، وزن خشک داشته است. از نظر بستر کشت نیز پیت 3/1 + کمپوست ضایعات چای 3/1 + ماسه 3/1 با توجه به کاهش 66% در مصرف پیت می تواند بستر مناسبی در تولید این گیاه باشد.

در حالت کلی کاه و فرآورده های جانبی کشاورزی، بدلیل قابلیت هضم اندک و تمایل کم دام به مصرف، از نظر ارزش غذائی فقیر است. ارزش غذائی کاه غلات را می توان با غنی سازی و استفاده از اوره بعنوان منبع امونیاک افزایش داد. غنی سازی شامل خیساندن کاه و رساندن رطوبت به محدوده 30% تا 50% از طریق اعمال محلول اوره می باشد. شیوه رایج غنی سازی، کاری سخت و پر زحمت است که تسهیل یا حذف برخی اعمال از طریق انجام آن با ماشین، کمک موثری در این زمینه محسوب می شود. با نصب سیستم پاشش محلول بر روی بیلر، می توان هنگام جمع آوری کاه از مزرعه فرآیندهای غنی سازی، متراکم سازی و بسته بندی کاه را به طور همزمان انجام داد. برای این منظور باید خواص رطوبتی کاه از جمله رطوبت نگهداری شده و زهاب در سطوح مختلف مقدار پاشش نازل (دبی) و تراکم کاه مورد بررسی قرار گیرد. از این رو فرآیند خیساندن از طریق پاشش آب با نازل مخروطی بر مقدار معینی کاه، در چهار سطح تراکم (تراکم 5، 50، 85 و (120 kg/m3، و سه سطح دبی (400، 600 و  (800 g/min به اجرا درآمد. مقادیر مربوط به میزان رطوبت نگهداری شده و زهاب اندازه گیری و روابط بین دبی، تراکم و زمان خیساندن با میزان رطوبت نگهداری شده و زهاب محاسبه و تدوین شد.

از آنجایی که در آینده عمدتا برای تامین سلامتی جامعه بشری، کشاورزی جهان بر مبنای کشاورزی آلی خواهد بود، تهیه کود های آلی در این امر جای خاصی داشته و نیاز به تحقیق در این بخش احساس می گردد. در سال 1379 در طی آزمایشی، پس از تولید کود بیولوژیک مایع (ورمی واش) در بشکه های پلاستیکی 60 لیتری که از پایین به بالا بالایه هایی از قلوه سنگ، شن درشت، خاک لوم شنی، کود دامی و کاه پر شده و تعداد 50 عدد کرم خاکی سطحی زی (فعال در توده های کود دامی) و 50 عدد کرم خاکی عمقی زی (خارج شده از عمق خاک زراعی) به آن اضافه شده بود استخراج شده و این کود با استفاده از طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 6 سطح (0 ،20 ، 40 ، 60 ،80 و 100 سانتی متر مکعب) و سه تکرار در سال اول بر گیاه برگ زینتی دیفن باخیا D. amoena  و در سال دوم بر آگلونما A. commutatum بصورت دو بار در هفته محلول پاشی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داده که محلول پاشی در سطح احتمال 1% بر شاخص های رشد چون ارتفاع، قطر، وزن تر، وزن خشک و نیتروژن در دیفن باخیا و ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر، وزن خشک، نیتروژن و فسفر در آگلونما موثر می باشد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داده که در بیشتر شاخص ها افزایش سطوح محلول پاشی موجب بهبود و افزایش شاخص های رشد شده و بطور متوسط محلول پاشی با 100 میلی لیتر از این محلول می تواند اثر مطلوبی بر روی بیشتر شاخص ها داشته باشد.

روش تولید محصول، بر میزان ضایعات و هزینه ها اثر مستقیم دارد. به منظور برآورد اقتصادی عملیات مکانیزه تولید برنج و مقایسه آن با روش سنتی در اراضی شالیکاری استان مازندران، کلیه هزینه های مراحل کاشت، داشت و برداشت برای برنج رقم فجر در کشت سنتی و مکانیزه از طریق اطلاعات مزرعه ای جمع آوری گردید. همچنین میزان ضایعات هنگام برداشت، عملکرد محصول و نسبت منفعت به هزینه دو روش تولید با یکدیگر مقایسه شد.نتایج نشان داد که بطور کلی میزان هزینه تولید در روش مکانیزه 1337 هزار ریال در هکتار کمتر از روش سنتی است و میزان ضایعات هنگام برداشت محصول در روش مکانیزه 42.7 کیلوگرم در هکتار کمتر از روش سنتی است.میزان عملکرد محصول در روش مکانیزه 345.8 کیلوگرم در هکتار کمتر از روش سنتی تعیین گردید. با احتساب بهای هر کیلوگرم شلتوک فجر به مبلغ 3500 ریال، میزان سود خالص تولید برنج به روش مکانیزه 276 هزار ریال در هکتار، معادل 26 درصد بیشتر از روش سنتی برآورد گردید.

کمپوست کردن ضایعات آلی کشاورزی روشی پایدار برای استفاده مجدد از این ضایعات است. کمپوست به عنوان فراورده نهایی تجزیه کنترل شده مواد آلی قادر به اصلاح خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و بهبود رشد و عملکرد گیاهان است. به منظور بررسی تاثیر دو نوع کمپوست ضایعات کشاورزی، کمپوست ضایعات چای (Tea Waste Compost) و کمپوست پوست درختان (Tree Bark Compost)، به عنوان اصلاح کنندگان خاک بر رشد و عملکرد محصول کاهو و نیز تعیین بستر کاشت بهینه برای آن، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار پیاده شد که در آن تاثیر سطوح مختلف کمپوست بر رشد و عملکرد کاهوی گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از نه ترکیب بستر کشت شامل SOIL، 1TWC+3SOIL، 1TWC+1SOIL، 3TWC+1SOIL ، 1TBC+3SOIL، 1TBC+1SOIL، 3TBC+1SOIL، 1TW+1TB و 1TW+1TB+1SOIL. نتایج نشانگر بهبود رشد با افزایش میزان کمپوست بود. کاربرد کمپوست تاثیر مثبتی در زودرسی گیاهان داشت به طوری که محصول در بستر کاشت بدون خاک (1TW+1TB) نسبت به سایر تیمارها زودرس تر بودند، اما در خاک گیاهان دو هفته دیررس تر بودند. به علاوه بین عملکرد و کاربرد کمپوست رابطه مثبت و معنی داری دیده شد، به عبارتی با افزایش نسبت کمپوست بستر کاشت، میزان محصول نیز افزایش پیدا کرد. بین عملکرد گیاه و نوع کمپوست مورد استفاده هم رابطه معنی داری دیده شد، عملکرد در تیمارهایی که از TWC برای اصلاح بستر کاشت استفاده شده بود در مقایسه با تیمارهایی که از TBC برای اصلاح بستر کاشت استفاده شده بود بیشتر بود. با توجه به زودرسی و عملکرد بالای گیاهان در بستر دارای کمپوست ضایعات چای، استفاده از آن برای بستر کاشت کاهو توصیه میشود.

بمنظور بهبود کیفیت میوه انگور از جمله حفظ سفتی،کاهش ضایعات و از دست دادن آب و ریزش حبه ها در طی برداشت، بازار رسانی و نگهداری در انبار طرحی بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار و در سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. فاکتور اول غلظت کلرور کلسیم در چهار سطح 0، 5/0، 1 و 5/1 درصد، فاکتور دوم نوع رقم شامل ریش بابا و قزل اوزوم، فاکتور سوم زمان محلول پاشی در دو سطح 20 و 10 روز قبل از برداشت می باشد. انگورها در زمان رسیدگی مناسب برداشت و در جعبه های چوبی بسته بندی و در انبار روستایی نگهداری شدند. قبل از انتقال به محل نگهداری و در طول نگهداری در انبار هر 15 روز یکبار بطور تصادفی از انگورها نمونه برداری و مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته، pH، کاهش وزن، میزان ریزش حبه ها، قهوه ای شدن، مقدار کلسیم و درصد آلودگی آنها تعیین شد. نتایج نشان داد در حین برداشت مقدارکلسیم میوه ها با افزایش غلظت محلول کلرورکلسیم تا 5/0 درصد و مقدار کلسیم و پتاسیم چوب خوشه ها با افزایش غلظت محلول کلرورکلسیم تا 1 درصد افزایش یافته ولی افزایش بیشتر آنها تاثیر معنی داری برآن نداشته است. همچنین بیشترین مقدار بریکس، اسیدیته، کلسیم حبه و چوب خوشه و مقدار پتاسیم چوب خوشه و کمترین مقدار pH مربوط به انگور رقم ریش بابا بود. در طول نگهداری نیز مقدار بریکس، pH و درصد افت وزنی افزایش ولی مقدار اسیدیته کاهش یافته است. محلولپاشی با غلظت 1 درصد کلرورکلسیم موجب افزایش بریکس،pH  و کاهش معنی دار اسیدیته شده است.

از جمله مواردی که در مورد محصولات کشاورزی اهمیت خاصی می یابد مساله ضایعات و راه های کاهش آن است، ضایعات ممکن است در مراحل مختلف کاشت، داشت، برداشت و پس از آن اتفاق بیافتد و باعث افزایش هزینه های کشاورز و در نتیجه کاهش کارایی وی گردد.پسته یکی از محصولات کشاورزی است که با توجه به صادراتی بودن آن بررسی ضایعات این محصول اهمیت خاصی می یابد. در این راستا این تحقیق در زمینه بررسی علل ضایعات پسته در مراحل مختلف و میزان ضایعات در ارقام مختلف پسته با توجه به نوع بسته بندی و سطح زیر کشت انجام شده است. در نهایت با توجه به اطلاعات به دست آمده تابع ضایعات و عوامل تاثیر گذار بر آن برای محصول پسته تخمین زده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که میزان ضایعات در محصول پسته با تجربه باغدار و سطح زیر کشت رابطه معکوس دارد و بین میزان ضایعات و فاصله باغ تا شهر و نوع بسته بندی ارتباط مستقیم برقرار است. در مورد نوع و میزان ضایعات، بیشترین ضایعات پسته در باغ می باشد که در اثر عوامل اقلیمی و آفات پسته به وجود آمده است و پس از آن ضایعاتی که در اثر سنتی بودن دستگاه ها هنگام درجه بندی پسته و یا تنظیم نبودن آنها باعث شکسته شدن پوسته پسته می شود بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است.

محدودیت خاک و آب از یک طرف و افزایش نیاز به غذا به دلیل افزایش جمعیت، دانشمندان را به سمت افزایش محصول در واحد سطح سوق داده است. استفاده از تکنولوژی های جدید، رقمهای پرمحصول و مقاوم و ... در همین راستا بوده است. یکی از تکنیک های جدید که از عمر آن در کشور ما کمتر از دو دهه می گذرد کشت در محیط گلخانه است.گلخانه محیط کشتی است که در آن تغییرات دما، رطوبت و نور در محدوده مورد نیاز گیاه کنترل می شود تا محصول مناسب از لحاظ کمی و کیفی تولید گردد. در کشت های گلخانه ای به دلیل قرار گرفتن گیاهان در یک محیط محدود، مسایل مربوط به تغذیه، آفات و بیماری ها از اهمیت بیشتری برخوردار است و بعلاوه، هزینه اولیه آنها نیز به دلیل ساخت سازه گلخانه بالاست.جیرفت و کهنوج با داشتن اقلیم آب و هوایی مناسب، با داشتن بیش از 1000 هکتار سطح زیرکشت خیار گلخانه ای در سال 1383، مقام اول تولید را در کشور داشته است که مسلما با شناخت عوامل تاثیرگذار بر تلفات خیار در مراحل مختلف تولید و جلوگیری کردن از بروز آن، میتوان به افزایش تولید محصول سالم و ایمن برای مصرف در داخل کشور و سپس به صادرات آن اندیشید.در این مقاله، ضمن پرداختن به عوامل موثر بر بروز ضایعات خیار گلخانه ای در منطقه جیرفت و کهنوج، پیشنهاداتی در راستای کاستن از این عوامل و تولید محصول سالم و با کیفیت تر ارایه گردیده است.

علی رغم آنکه حدود نیم قرن از فعالیت های مستمر صنعت طیور کشور می گذرد، پایین بودن بهره وری در این صنعت ناشی از وجود ضایعات زیاد آن است. به منظور جلوگیری و کاهش ضایعات در صنعت طیور کشور یک طرح پژوهشی مصوب شورای عالی پژوهش های کشور در سال 1377 آغاز و در سال 1378 به پایان رسید و گزارش کامل آن در سال 1380 تهیه و به شورای مذکور ارایه گردید. دستاوردهای آن در این مقاله، به طور خلاصه و در قالب الگوی راهکارهای جلوگیری و کاهش ضایعات در صنعت طیور کشور آمده است نظیر آنکه عوامل موثر بر افزایش ضایعات به سه دسته اصلی تقسیم میشوند: غیر عقلایی بودن فعالیتهای مدیر، انجام کارهای بیهوده توسط مدیر، و استفاده ناصحیح از مواهب. ضمنا این الگو در یکی از استان های مورد پژوهش به صورت آزمایشی اجرا گردید و نتایج نشان داد که الگوی مذکور می تواند در کاهش ضایعات بسیار موثر باشد و برای انجام پژوهش های بیشتر در این صنعت و پیدا کردن راه های بیشتر و متنوع به منظور بهره وری در صنعت طیور کشور بکار برده شود.

در ایران بیش از 30 درصد محصولات تولیدی بخش کشاورزی به ضایعات تبدیل می شود. سیب زمینی یکی از محصولاتی است که درصد ضایعات آن زیاد است. در زراعت سیب زمینی غده های ریزی تولید می شود که اندازه آنها از اندازه بذری (35 تا 55 میلی متر) کمتر بوده و قسمت اعظم آنها به ضایعات تبدیل می گردد. برآوردها نشان میدهد که پنج تا هفت درصد از محصول سیب زمینی تولید شده در ایران را این غده ها تشکیل میدهد. این در حالی است که هزینه تامین بذر حدود 35 درصد از کل هزینه های تولید سیبزمینی را به خود اختصاص میدهد. از طرف دیگر بر اساس بررسی های انجام شده و نتایج اجرای طرح در مرکز تحقیقات کشاورزی زنجان، عملکرد محصول در زراعت سیب زمینی به شدت به تعداد ساقه در هکتار بستگی دارد. بنابراین برای به دست آوردن تعداد معینی ساقه در مترمربع با توجه به هدف تولید (تولید سیب زمینی بذری یا خوراکی) بایستی تعداد غده های کاشته شده بر اساس تعداد ساقه هایی که از غده انتظار می رود در نظر گرفته شود. این تحقیق به منظور بررسی امکان استفاده از ضایعات سیب زمینی در کشت و ارایه راهکارهایی برای افزایش بهره وری تولید این محصول صورت گرفته است. در این تحقیق روش جدیدی برای جلوگیری از ضایعات سیب زمینی ارایه و ریزغده های سیب زمینی به عنوان جایگزین غده های بذری در تولید سیب زمینی استفاده و نتایج موفقیت آمیزی حاصل شده است. در این تحقیق به منظور بررسی انطباق نتایج حاصل از اجرای طرح با شرایط زارعین و مقایسه کارآیی استفاده از ریزغده با روش متداول در راستای کاهش هزینه تولید و ضایعات سیب زمینی آزمایشی در قالب طرح تحقیقی-ترویجی در سه منطقه از استان زنجان در قطعاتی به مساحت نیم هکتار و با دو تیمار مصرف 2-3 عدد ریزغده و غده اندازه بذری (شاهد) به اجرا درآمد. نتایج حاصل از آزمون t وz  وتجزیه مرکب و مقایسه میانگین های تیمارها ضمن تایید فرضیه امکان استفاده از ریز غده در تولید سیب زمینی نشان داد که اختلاف معنی داری بین تیمارها از نظر تعداد ساقه های اصلی، درصد ماده خشک و عملکرد محصول وجود ندارد که در تایید نتایج سه ساله طرح می باشد. متداول کردن مصرف ریزغده موجب صرفه جویی در استفاده از نهاده های تولید شده و سودآوری و بهره وری تولید را افزایش می دهد. بطوری که محاسبه هزینه فرصت ضایعات سیبزمینی نیز نشان داد که استفاده از غده های ریز در تولید سیب زمینی می تواند از طریق صرفه جویی در مصرف بذر موجب افزایش تولید این محصول به میزان حدود 190 درصد، کاهش هزینه های بذر به میزان 7/3 برابر و افزایش دریافتی خالص تولیدکنندگان به میزان 3/3 برابر شود. ضمن اینکه این کار موجب صرفه جویی در سطح زیر کشت سیب زمینی به میزان بیش از 23 هزار هکتار می شود بدون اینکه مقدار تولید این محصول دچار نقصان شود. مضاف بر اینکه استفاده از این روش بالغ بر 500 هزار میلیون کیلوکالری انرژی مازاد تولید می کند که برابر با نیاز فیزیولوژیکی 217 میلیون نفر در یک روز است.

بسیاری از کشاورزان منطقه جیرفت و کهنوج، غده بذری سیب زمینی مورد نیاز کشت پاییزه (طرح استمرار) خود را طی فصل تابستان در سردخانه (در مناطق گرمسیری) و یا انبارهای سنتی (در مناطق سردسیری) نگهداری می کنند. هر ساله بخش قابل توجهی از این غده ها در انبار یا سردخانه دچار پوسیدگی شده و از بین می روند. به منظور شناسایی عوامل پوسیدگی غده های بذری، طی تابستان سالهای 81 و 80 از سردخانه ها و انبارهای نگهداری غده های بذری منطقه بازدید و بصورت تصادفی از غده های دارای علایم پوسیدگی خشک (dry rot) و پوسیدگی نرم (soft rot) نمونه برداری بعمل آمد. نمونه ها مطابق روشهای متداول بیماری شناسی گیاهی، روی محیط کشت های قارچی و باکتریایی عمومی و اختصاصی کشت داده شدند. قارچ ها و باکتری های رشد یافته، خالص سازی و پس از اثبات بیماری زایی روی غده های سالم رقم پریمیر، مجددا جداسازی شده و پس از خالص سازی مورد شناسایی قرار گرفتند. در مجموع از غده های پوسیده جمع آوری شده 2/46 درصد قارچ Cylindrocarpon didymum، 9/17 درصد قارچFusarium equiseti ،7/7  درصد قارچ F. solani ، 8/12 درصد قارچ F. culmorum و 4/15 درصد باکتری Ralstonia solanacearum جداسازی شد.