علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی
سال:1397 | دوره:28 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

اکتشاف قیچی های مولکولی به همراه توانایی آن ها در ایجاد تغییرات هدفمند در نقاط مشخصی از ژنوم، به بررسی های کارکردی ژن ها، ژنوم و اپی ژنوم منجر شده است. این فنون با افزایش فهم پژوهشگران در رابطه با اساس مولکولی بیماری ها و تسهیل درمان های نوین ژنتیکی کمک شایانی به علم ژنتیک پزشکی کرده است. سادگی سیستم CRISPR/Cas9، دستورزی راحت و قابلیت هدف گیری چندگانه، CRISPR/Cas9 را به عنوان سیستم منتخب در بسیاری از پژوهش ها تبدیل کرده است. از سوی دیگر با استفاده از سیستم CRISPR/Cas9 و ایجاد انواع الگوهای بیماری در حیوانات الگو، می توان مطالعات گسترده ای در رابطه با بیماری هایی با اساس ژنتیکی انجام داد. انتظار می رود که در آینده ای نه چندان دور پژوهشگران به بهسازی این فناوری در ابعاد متفاوتی مانند دقت در هدف گیری، انتقال و کنترل بر روی هدف گیری به هنگام فرایندهای ترمیمی، مبادرت بورزند. در این مقاله ی مروری تاریخچه، نوع سیستم های CRISPR، جایگاه این فناوری در حوزه ی ویرایش ژنوم و استفاده از آن در درمان های نوین بیماری ها اعم از ژنتیکی، سرطان و غیره، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

سابقه و هدف: ایسکمی مغزی، سومین علت مرگ و میر در کشورهای پیشرفته و یکی از علل اصلی معلولیت های درازمدت است. پژوهش حاضر، اثر سدیم بوتیرات را به عنوان مهار کننده هیستون داستیلازی بر یادگیری و حافظه فضایی در مدل ایسکمی مغزی هایپوکسیک بررسی کرد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، پنجاه سر موش صحرایی نر به 5 گروه کنترل، HI+Saline، 1/0HI+SB، 3/0HI+SB، 6/0HI+SB تقسیم شدند. جهت القاء مدل HI، پس از انسداد کامل شریان کاروتید چپ، حیوانات یک ساعت در محفظه القاء هیپوکسی (8% اکسیژن) قرار گرفتند. 24 ساعت پس از جراحی، سدیم بوتیرات به صورت درون صفاقی با دوزهای 1/0، 3/0 و 6/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن حیوان و نرمال سالین به گروه HI+Salineبه مدت 14 روز تزریق گردید. به منظور سنجش حافظه فضایی از آزمون ماز موریس آبی استفاده شد. سپس، سنجش سطح هیپوکامپی فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) به روش الایزا انجام شد. یافته ها: هرچند، گروه HI+Saline مدت زمان بیشتری را برای پیدا کردن سکوی مخفی در آزمون ماز موریس آبی طی کردند، نتایج نشان دهنده بهبود حافظه فضایی یا کاهش زمان تاخیر تا یافتن سکوی مخفی طی ماز آبی موریس در حیوانات دریافت کننده سدیم بوتیرات بود. با وجودکاهش معنی دار سطح BDNF در هیپوکامپ گروه HI+Saline، سطح این فاکتور در گروههای دریافت کننده سدیم بوتیرات افزایش معنی داری نشان داد. نتیجه گیری: سدیم بوتیرات باعث بهبود حافظه و یادگیری فضایی در مدل آسیب مغزی ایسکمی هایپوکسیک می شود.

سابقه و هدف: دوکسوروبیسین داروی ضد سرطان موثر از دسته آنتراسیکلین ها است، گرچه به دلیل عوارض جانبی حاد و مزمن از جمله سمیت قلبی کاربرد بالینی آن محدود شده است. در این مطالعه اثر حفاظتی کوئرستین در سمیت قلبی ناشی از دوکسوروبیسین مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، موش های ویستار در 5 گروه (هر گروه 6موش) استفاده شدند. در یک گروه کنترل، موش های صحرایی محلول سالین(mL/kg1) و در گروه کنترل دیگر(حامل کوئرستین) محلول (mL/kg1) DMSO را به صورت گاواژ بمدت 14 روز دریافت کردند. در گروه کوئرستین، حیوانات به مدت 14 روز داروی کوئرستین (mg/kg20) به صورت گاواژ دریافت کردند. در گروه دکسوروبیسین، حیوانات دکسوروبیسین (mg/kg25) را به مدت 3 روز در روزهای 12و13و14 به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در گروه پیش درمانی با کوئرستین، موش های صحرایی طی دوره 14روزه، کوئرستین (mg/kg20) به صورت گاواژ و در روزهای 12، 13 و 14، دکسوروبیسین (mg/kg25) به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در روز 15 ام پس از تعیین وزن، موش ها کشته شده، نمونه بافت قلب جهت بررسی آماده شد. یافته ها: کاهش وزن معنی داری در حیوانات دریافت کننده دوکسوروبیسین دیده شد، اما پیش درمانی با کوئرستین مانع از کاهش وزن حیوانات در گروه دوکسوروبیسین شد. بررسی آسیب شناسی بافت قلب نشان داد کوئرستین اثر حفاظتی در برابر آسیب قلبی ناشی از دکسوروبیسین دارد. نتیجه گیری: پیش درمانی با کوئرستین (به مدت دو هفته) توانست مانع بروز سمیت قلبی ناشی از دوکسوروبیسین گردد که احتمالا از طریق خواص آنتی اکسیدانی خود، سبب حفاظت قلبی شده است.

سابقه و هدف: مشخص شده است چاقی تحت تاثیر تمرینات بدنی قرار می گیرد، ولی ترکیب تغذیه روزانه می تواند اثر آن را تعدیل نماید. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر اثر تمرین هوازی بر نشانگران ترکیب بدنی در رت های نر تغذیه شده با غذای پر چرب بود. روش بررسی: در یک کارآزمایی تجربی، 16 سر رت نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در گروه های تمرین-غذای پرچرب و غذای پر چرب بدون تمرین قرار گرفتند. غذای پر چرب شامل 40% چربی، 13% پروتئین و 47% کربوهیدرات بود. آزمودنی ها به مدت دوازده هفته و هفته ای پنج جلسه، روی نوار گردان دویدند. برنامه یک جلسه فعالیت هوازی شامل دویدن با سرعت 20 متر بر دقیقه در هفته اول بود که هر هفته به شدت آن افزوده شد تا در هفته دوازدهم به سرعت 25 متر بر دقیقه رسید. دور شکم، دور سینه، طول بدن و شاخص لی در آغاز دوره، پایان مرحله چاق کردن، پایان هفته ششم و پایان هفته دوازدهم مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: دریافت غذای پرچرب موجب افزایش معنی دار وزن، نمایه توده بدنی (BMI)، شاخص Lee و نسبت دور سینه به شکم شد (001/0p=). انجام تمرین هوازی، تاثیر معنی داری بر شاخص های آنتروپومتریکی نشانگر چاقی نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد انجام تمرینات هوازی نمی تواند موجب کاهش وزن و آثار منفی ناشی از مصرف غذای پر چرب گردد. لذا توصیه می شود انجام تمرینات هوازی به تنهایی راهکار موثری برای کاهش اثرات افزایش وزن ناشی از، دریافت کالری اضافی نیست.

سابقه و هدف: کلستاز نوعی بیماری کبدی است که در آن ترشح صفرا دچار اختلال شده و منجر به تجمع نمک های صفراوی می شود، و در صورت درمان نشدن قادر به تاثیر-گذاری روی اندام های مختلف بدن از جمله قلب، عروق و مغز است. این بیماری در بیان ژن های دخیل در آپوپتوز و بیوژنز میتوکندریایی تاثیرگذار است. کورکومین در درمان بیماری های مزمنی از جمله اختلالات التهابی، عصبی و بیماری های نئوپلاستیک نقش درمانی موثر و کارآمدی دارد. در این پژوهش، اثرات بیماری کلستاز بر تغییرات بیان ژن ضد آپوپتوزی (BCL-XL) در ناحیه هیپوکمپ مغز موش صحرائی نر نژاد ویستار و همچنین تاثیر کورکومین بر بیان این ژن بررسی شد. روش بررسی: موش ها به چهار گروه BDL، BDL-کورکومین، شم-کورکومین و کنترل تقسیم شدند. گروه اول، تحت جراحی BDL (بستن مجرای صفراوی) قرار گرفتند. گروه دوم، علاوه بر جراحی تحت تیمار با کورکومین واقع شدند. گروه سوم، فقط استرس جراحی را دریافت کرده و با دارو نیز تیمار شدند. گروه چهارم، شامل موش های سالم بودند. در مرحله بعدی هیپوکمپ موش ها جمع آوری، RNAاستخراج، cDNA سنتز و در نهایت میزان بیان ژن توسط تکنیک Real Time PCR اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی گروه مبتلا به کلستاز تیمار شده با کورکومین نشان دادند که دارو منجر به افزایش بیان ژن BCL-XL در هیپوکمپ موش صحرایی نر شد. نتیجه گیری: داده ها بیانگر این هستند که کورکومین می تواند آپوپتوز القا شده توسط کلستاز را در منطقه هیپوکمپ موش صحرایی نر تغییر دهد.

سابقه و هدف: متوتروکسات یک آنتاگونیست اسید فولیک است که به طور گسترده به عنوان داروی شیمی درمانی سایتوتوکسیک برای لوسمی و سایر بدخیمی ها استفاده می شود, متوتروکسات باعث اختلالات ساختاری و عملکردی در کبد می شود, این مطالعه در نظر دارد اثرات حمایتی ویتامین C برتغییرات هیستولوژیکی و بیوشیمیایی ناشی از سمیت مزمن متوتروکسات بر کبد موش های صحرایی نر را بررسی کند, روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 30 موش به سه گروه تقسیم شدند, گروه 1 (گروه شاهد) نرمال سالین 9/0% به صورت داخل صفاقی برای 10 روز متوالی دریافت کردند, گروه2، mg/kg20 داروی متوتروکسات به صورت داخل صفاقی برای ده روز متوالی دریافت کردند, گروه 3 به همراه داروی متوتروکسات، mg/kg25 ویتامین C به صورت داخل صفاقی برای ده روز متوالی دریافت کردند, در پایان ده روز، موش ها بیهوش و سرم آنها جهت ارزیابی فاکتورهای بیوشیمیایی در فریزر نگهداری شد, بعد از قطع نخاع گردنی، کبد آنها جهت مطالعات بافت شناسی خارج شد, یافته ها: مقادیر آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) سرم در موش های دریافت کننده ویتامین C به طور معنی داری کمتر از موش-های در معرض متوتروکسات بود, در موش های در معرض ویتامین C و متوتروکسات، تغییرات هیستولوژیکی کمتری نسبت به گروه در معرض متوتروکسات مشاهده شد, نتیجه گیری: از نتایج این مطالعه نتیجه گیری می شود ویتامین C ممکن است نقش مفیدی در جلوگیری از آسیب کبدی ناشی از متوتروکسات داشته باشد,

سابقه و هدف: هدف اساسی این پژوهش، شناسایی تأثیر درمان ماتریکس بر تنظیم هیجانی بیماران وابسته به مت آمفتامین بود. روش بررسی: این مطالعه براساس مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. نمونه متشکل از 24 نفر از بیماران وابسته به مواد محرک ( مت آمفتامین) با روش نمونه گیری تصادفی ساده 24 نفر از بیماران انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل، گمارده شدند ( گروه آزمایش= 12 نفر و گروه کنترل=12 نفر). برای اندازه گیری متغیر وابسته از پرسش نامه تنظیم هیجانی گراس و جان (2003) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک متغیری نشان داد درمان ماتریکس به طور معناداری باعث بهبود تنظیم هیجانی می شود (05/0>p). نتیجه گیری: برپایه نتایج تحلیل می توانیم نتیجه بگیریم که درمان ماتریکس می تواند بر افزایش تنظیم هیجانی موثر باشد

سابقه و هدف: یکی از عوامل کلیدی موثر در پیشرفت و موفقیت دانشجویان مفهوم "اشتیاق تحصیلی" است. پیوند رفتارهای دانشجو وشرایط محیطی دانشگاه سبب ایجاد اشتیاق ودر نتیجه موفقیت فرد میشود. این مطالعه توصیفی-همبستگی، پیمایشی با هدف بررسی وضعیت اشتیاق تحصیلی در بین دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران ونقش محیط یاددهی و یادگیری بر آن انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه بر روی 364 نمونه که به روش تصادفی خوشه ای-طبقه ای انتخاب شدند، با استفاده از پرسش نامه استاندارد اشتیاق تحصیلی (SESQ) و پرسش نامه خودساخته محیط یاددهی و یادگیری انجام گرفت. روایی پرسش نامه ها ازطریق روایی محتوایی، صوری، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی به دست آمد و ضریب پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ برای پرسشنامه اشتیاق تحصیلی 89/0 و برای پرسسش نامه محیط یاددهی و یادگیری 95/0 برآورد شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندمتغیره به روش گام به گام استفاده شد. یافته ها: میانگین اشتیاق در دانشجویان علوم پزشکی 47/3 و بالاتر از حد متوسط بود. بین کل "محیط یاددهی-یادگیری" و همچنین همه ابعاد آن با "اشتیاق تحصیلی" همبستگی های مثبت و معنی داری در سطح 01/0 وجود داشت (473/0=r). "رابطه استاد-دانشجو" بیشترین همبستگی (429/0=r) و "تعامل دانشجویان" کمترین همبستگی (292/0=r) را با "اشتیاق تحصیلی" داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد سه مولفه "ابطه استاد-دانشجو"، "تعامل دانشجویان با یکدیگر" و "جو کلاس" در پیش بینی متغیر "اشتیاق تحصیلی" اثر گذار هستند.

سابقه و هدف: ارتقای کیفیت زندگی یکی از فاکتورهای اصلی تعیین کننده اثربخشی جراحی های بای پس عروق کرونر به شمار می رود. خودکارآمدی زمینه را برای بهبود بیماری، پیشگیری از عود و افزایش کیفیت زندگی فراهم می کند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط خودکارآمدی و کیفیت زندگی در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر بود. روش بررسی: این پژوهش توصیفی همبستگی در سال 1395 بر روی 255 بیمار تحت جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان های تامین اجتماعی شهر تهران انجام شد. گردآوری داده ها از طریق 3 پرسش نامه شامل داده های دموگرافیک، سنجش کیفیت زندگی مک نیو و پرسش نامه خودکارآمدی عمومی انجام گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری t مستقل، آنالیز واریانس و آنالیز رگرسیون از طریق نرم افزار SPSS-v22 تحلیل شد. یافته ها: 9/12 درصد نمونه های پژوهش دارای کیفیت زندگی ضعیف بودند و 1/78 درصد آنان وضعیت متوسط داشتند. وضعیت خودکارآمدی 6/77 درصد متوسط و 4/22 درصد بالا بود. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین خودکارآمدی و کیفیت زندگی وجود داشت (001/0p=، 327/0=r). بر اساس نتایج مدل رگرسیونی، 15 درصد کیفیت زندگی و 23 درصد خودکارآمدی افراد بر اساس متغیرهای دموگرافیک قابل تبیین بود (05/0>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اکثر نمونه های پژوهش دارای کیفیت زندگی و خودکارآمدی متوسط بودند و بین کیفیت زندگی و خودکارآمدی ارتباط معنی داری وجود داشت. بر این اساس، لازم است مداخلات آموزشی توسط کادر بالینی برای ارتقای خودکارآمدی بیماران طراحی و اجرا شود و از این طریق زمینه برای بهبود کیفیت زندگی آنان فراهم آید.

سابقه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس از مهم ترین عوامل عفونت های بیمارستانی و اکتسابی از جامعه است و نسبت به طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها مقاومت نشان می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی فنوتیپی و مولکولی ایزوله های بالینی استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به ونکومایسین جدا شده از بیمارستان های شهر رشت در یک دوره شش ماهه (بهمن 94 تاتیر 95) بود. روش بررسی: 217 نمونه بالینی از بخش های مختلف بیمارستان های شهر رشت جمع آوری شدند. ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس با تست های بیوشیمیایی تعیین هویت شدند. جهت تعیین مقاومت میکروبی سویه ها به آنتی بیوتیک ونکومایسین از آزمون های فنوتیپی دیسک دیفیوژن (طبق دستورالعمل CLSI) و حداقل غلظت مهار کنندگی به روش ماکرودایلوشن براث استفاده شد. همچنین حضور ژنVanA، کد کننده مقاومت به آنتی بیوتیک ونکومایسین در ایزوله های جدا شده، به روش PCR مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: 67 سویه استافیلوکوکوس اورئوس تعیین هویت شدند. در تست تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی به روش دیسک دیفیوژن، میزان مقاومت به آنتی بیوتیک های کلرامفنیکل 5/10درصد، جنتامایسین 37/25درصد، تتراسایکلین 32/37درصد، ونکومایسین 80/38 درصد، اگزاسیلین 70/44درصد، پنی سیلین 100درصد بود. در روش ماکرودایلوشن براث، 4/22 درصد نمونه ها مقاومت به ونکومایسین را نشان دادند. در روش PCR، برای ژن VanA باندی مشاهده نشد. نتیجه گیری: توصیه می شود در مطالعات مولکولی، حضور ژن های VanA و VanB هر دو بررسی شود، چرا که علت مقاومت می تواند مربوط به حضور ژن VanB باشد.