مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1396 | دوره:14 | شماره:3 (پیاپی 55) |تعداد مقالات:7

با انتشار مقاله ای در مجله علمی مشهور «Nature» نویسنده آن به بیان برخی خطاهای علمی صورت گرفته در تعدادی از مقالات منتشر شده توسط پژوهشگران ایرانی پرداخته (1) و مدعی شده بود که در مقاله ها، سرقت علمی، دستکاری در روند داوری یا نام نویسندگان انجام شده است. دیده بان علم ایران درباره جمع آوری تعدادی از این مقالات، در اول نوامبر سال 2015 اطلاع رسانی نمود. اخبار مربوط به آن به سرعت پخش شد و مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت. ...

مقدمه: امروزه گردشگری سلامت یکی از رو به رشدترین و پرسودترین گونه های گردشگری به شمار می رود که جذب گردشگران در این حوزه را به چالشی اساسی برای مدیران و تصمیم گیران تبدیل کرده است. یکی از کاربردی ترین روش ها جهت جذب گردشگران سلامت، ایجاد دهکده های سلامت با مزیت های گوناگون رقابتی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی عوامل مرتبط با مکان یابی دهکده های سلامت در سطح استان اصفهان بود. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. در ابتدا از طریق مطالعات میدانی، بررسی ادبیات پژوهش و به کارگیری نظرات خبرگان، معیارها و زیرمعیارهای تاثیرگذار بر مکان یابی دهکده های سلامت شناسایی گردید. پس از شناسایی معیارها و زیرمعیارهای نهایی، پرسش نامه مقایسات زوجی طراحی شد و خبرگان در حوزه مربوط آن را تکمیل نمودند. در نهایت، رتبه بندی معیارها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP (Analytic Hierarchy Process صورت گرفت. یافته ها: از دیدگاه خبرگان، 22 زیرمعیار در قالب شش معیار اصلی «چشم انداز طبیعی، توپوگرافی، اقلیم، اقتصادی، درمانی و کالبدی» بر مکان یابی دهکده های سلامت تاثیرگذار بود. بر اساس امتیازات لحاظ شده توسط پاسخ دهندگان، عوامل چشم انداز طبیعی با وزن 28.65 درصد، عوامل درمانی با 23.86 درصد و عوامل اقلیمی با 16.87 درصد، به ترتیب مهم ترین عوامل مرتبط با مکان یابی دهکده های سلامت در استان اصفهان را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: علاوه بر سهم بالای استان اصفهان از سایر حوزه های گردشگری، تمرکز بر مکان یابی و توسعه دهکده های سلامت مبتنی بر عوامل شناسایی شده در پژوهش حاضر، می تواند مزیت رقابتی جدیدی را برای این استان در صنعت گردشگری ایجاد نماید.

مقدمه: بسیاری از سازمان های عمومی و خدماتی، از اینترنت در جهت ارایه خدمات بهینه به ارباب رجوع بهره می برند. بدین منظور، تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با مراجعه مجدد بیماران به خدمات اینترنتی بیمارستان انجام شد. روش بررسی: این تحقیق از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن شامل کلیه مراجعان مجدد به خدمات اینترنتی بیمارستان های شهر مشهد بود. بدین ترتیب، با استفاده روش نمونه گیری در دسترس، 160 نفر انتخاب شدند. داده های مورد نیاز به وسیله پرسش نامه جمع آوری گردید و سپس با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضریب مسیر نگرش مراجعان به استفاده از اینترنت بر گرایش آن ها، 0.389 به دست آمد که تاثیر مثبت و معنی داری را نشان داد. ضریب مسیر سودمندی درک شده و سهولت درک شده توسط مراجعان به خدمات اینترنتی بیمارستان ها بر نگرش به ترتیب 0.314 و 0.403 محاسبه گردید که بیانگر تاثیر مثبت و معنی داری بود. ضریب مسیر گرایش مراجعان به خدمات اینترنتی بیمارستان ها بر مراجعه مجدد بیماران برای استفاده از خدمات اینترنتی، 0.354 و نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی داری بود. همچنین، یافته های تحقیق حاضر حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار سهولت درک شده بر سودمندی درک شده با ضریب مسیر 0.563 بود. نتیجه گیری: تسهیل امکان استفاده از سیستم های الکترونیکی و آموزش هایی در خصوص استفاده از این سیستم ها، باعث می شود که افراد به جای مراجعه حضوری برای دریافت خدمات، از اینترنت استفاده نمایند و از مزایای آن آگاه و بهره مند شوند.

مقدمه: مراکز درمانی به طور مستقیم در تامین سلامت فرد و جامعه تاثیر می گذارند و دسترسی سریع و ارزان به این مراکز در جوامع شهری، مهم و ضروری است. بنابراین، بحث مکان یابی مراکز درمانی به گونه ای که بتواند در افزایش سطح رفاه ساکنان و تامین سلامت آن ها تاثیر داشته باشد، از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی معیارهای مکان های مناسب و دارای اولویت برای احداث مراکز درمانی جدید در شهر مراغه بود. روش بررسی: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی در سال 1396 در شهر مراغه انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای، مشاهدات میدانی و نقشه های کاربری اخذ شده از شهرداری این شهر به دست آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار ArcGIS و نرم افزار الحاقی فرایند تحلیل سلسله مراتبی Analytic hierarchy process (AHP) Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: معیار مجاورت با مراکز مسکونی با وزن 0.190 و فاصله از مراکز درمانی موجود با وزن 0.150، بیشترین تاثیر را در احداث مراکز جدید داشتند. همچنین، با هم پوشانی لایه های مربوط به 15 معیار، پهنه های مختلف شامل مکان های بسیار مناسب، مناسب، نسبتا مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب جهت احداث مراکز درمانی جدید مشخص گردید. نتیجه گیری: مراکز درمانی موجود در شهر مراغه به صورت مناسب توزیع نشده اند که این موضوع می تواند نقش موثری در سلامتی ساکنان مناطق فاقد مراکز درمانی داشته باشد. در این زمینه، قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographical Information System (GIS در زمینه مکان یابی مناسب برای مراکز درمانی مشخص شد.

مقدمه: حوزه دگرسنجی با وجود مزایای بسیار برای ارزیابی پژوهش، به دلیل نوپایی و تاثیر از محیط پویای وب، با چالش هایی روبه رو است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقاط ضعف دگرسنجه ها و چالش های به کارگیری آن ها در ارزیابی پژوهش و نمایان ساختن ابعادی از این شاخص ها که خود نیازمند ارزیابی است، انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بنیادین بود که در آن به کمک روش تحلیل مضمون، محتوای آثار پیرامون تحلیل استنادی و دگرسنجی تحلیل گردید. جمع آوری داده ها، با مرتبط ترین آثار آغاز شد و تا مرحله اشباع اطلاعات ادامه یافت. داده ها به کمک روش مقایسه ای مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: مهم ترین چالش های دگرسنجی عبارت از «احتمال دستکاری شاخص ها، عدم تفکیک انگیزه های مثبت و منفی، پوشش نامتوازن منابع، ناسازگاری و ابهام و گوناگونی منابع وب اجتماعی، سوگیری، بی ثباتی و نوسان، سرشت متغیر وب اجتماعی، یکسان دانستن ارزش دگرسنجه ها، ضعف ابزارها و مبانی نظری و استانداردها، عدم امکان سنجش نوع و زمینه استفاده و در نهایت ضعف در سنجش کیفیت» بود. نتیجه گیری: اگرچه دگرسنجی نقاط قوت منحصر به فرد بسیاری دارد که می تواند تحلیل استنادی را تقویت کند، اما از ضعف های بنیادینی نیز رنج می برد که کاربرد محتاطانه و هوشیارانه آن را می طلبد. در غیر این صورت، به کارگیری زودهنگام و شتاب زده آن می تواند نتایج ارزیابی پژوهش را تحریف نماید.

مقدمه: با توجه به اهمیت کیفیت خدمات هتلینگ بیمارستانی بر افزایش برون دادهای مطلوب سلامتی و عدم وجود سیستم ارزیابی معتبر جهت مشخص و پیاده سازی استراتژی های مورد نیاز برای ارزیابی پیشرفت ها در زمینه کیفیت این خدمات، پژوهش حاضر با هدف تعیین و ارایه مدلی برای تبیین نقش و اهمیت مولفه های مورد نیاز جهت ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان های دولتی ایران انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع کمی- کیفی بود که در دو بخش کلی انجام گرفت. در بخش اول با استفاده از مصاحبه اکتشافی با 11 نفر از متخصصان (6 نفر از متخصصان عرصه بهداشت و درمان و 5 نفر از متخصصان صنعت هتل داری) و بررسی ادبیات پژوهش، مهم ترین مولفه های ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان های دولتی استخراج شد. در بخش دوم، داده های حاصل از بخش اول جهت تدوین مدل ارتقای خدمات هتلینگ بیمارستانی مورد استفاده قرار گرفت و متغیرهای طراحی پرسش نامه پژوهش آماده گردید. مدل از طریق نظرات متخصصان و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. داده های مورد نیاز برای تحلیل عاملی از طریق توزیع پرسش نامه مذکور میان 960 نفر از بیماران و کارشناسان و متخصصان 10 بیمارستان سطح کشور جمع آوری گردید. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تاییدی و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 11 بعد با ارزش ویژه بالاتر از یک شامل «بعد فیزیکی، عملکردی، اقتصادی، انسانی، خدمات رفاه عمومی و بالینی، ایمنی، فرهنگی، شناسایی پرسنل و راهنمای بیمار و خدمات مراقبتی» شناسایی شد. برازش به دست آمده بسیار نزدیک به یک بود که بیانگر قوت تک بعدی بودن مدل بود. بر اساس تحلیل عاملی تاییدی، ابعاد عملکردی و شناسایی پرسنل به ترتیب با ضرایب 0.953 و 0.779، بیشترین و کمترین تاثیر را در ارتقای کیفیت هتلینگ بیمارستان های دولتی ایران داشتند. نتیجه گیری: به منظور بهبودی وضعیت هتلینگ بیمارستان های ایران، ضمن توجه به کلیه ابعاد 11گانه، لازم است بعد عملکردی مورد تاکید بیشتری قرار گیرد و در برنامه ریزی های هتلینگ، کیفیت فنی خدمات سلامت محور مورد بررسی قرار گیرد.

مقدمه: میزان رضایت شغلی پرستاران، نشان دهنده نگرش مثبت یا منفی آنان نسبت به حرفه خودشان است که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد و می تواند به طور مستقیم بر کیفیت خدمات پرستاری تاثیرگذار باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان رضایتمندی شغلی پرستاران از طرح تحول نظام سلامت در بیمارستان پاستور بم در سال 1394 بود. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه مورد مطالعه را 195 نفر از پرستاران بیمارستان پاستور بم تشکیل داد. نمونه گیری به روش سرشماری انجام شد و داده ها با استفاده از پرسش نامه روا و پایای رضایت سنجی پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آزمون های ANOVA و Independent t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بیشترین میزان رضایت کارکنان پرستاری از آموزش های داده شده از طرح تحول نظام سلامت (42.1 درصد نسبتا راضی) و کمترین میزان رضایت آن ها از افزایش تعداد مراجعان (64.1 درصد کاملا ناراضی) بود. نتایج آزمون ANOVA نشان داد که بین تعداد مراجعان، کیفیت فعالیت های تشخیصی درمانی، نحوه رسیدگی به پیشنهادها و درخواست ها، رضایت از برخورد بیماران و همراهان، آموزش های داده شده و امکانات محل کار با رضایتمندی ارتباط معنی داری وجود داشت (0.001 = P). نتیجه گیری: بسیاری از کارکنان از اجرای طرح تحول رضایت نداشتند و این مساله بر عملکرد و کیفیت کار پرستاران تاثیر می گذارد. نتایج مطالعه حاضر می تواند برای مدیران و مسوولان بیمارستان جهت برنامه ریزی بهتر برای این گروه استفاده شود.