توسعه کارآفرینی
سال:1394 | دوره:8 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

در حوزة سرمایه گذاری مخاطره آمیز، مسئلة ارزشگذاری کسب وکارهای مخاطره آمیز جدید از جهات مختلف موضوعی مهم و اساسی به شمار می رود، زیرا ارزش تعیین شده برای کسب وکار، میزان سهم دریافتی سرمایه گذاران را در قبال سرمایه گذاری آن ها مشخص می کند. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی و سطح بندی عوامل مؤثر بر ارزشگذاری کسب وکارهای جدید توسط سرمایه گذاران مخاطره آمیز است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی، بر حسب نحوة گردآوری داده ها توصیفی و از نظر ماهیت کیفی است. جامعة آماری تحقیق شامل تمام شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری مخاطره آمیز می شود و داده های گردآوری شده با استفاده از یازده مصاحبة نیمه ساختاریافته با مدیران و کارشناسان کلیدی شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری مخاطره آمیز-با گزینش هدفمند براساس تجربه و تخصص آن ها در حوزة ارزشگذاری-به دست آمدند. نتایج مصاحبه ها به استخراج دوازده عامل منجر شد. در گام بعد، با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری، عوامل مذکور سطح بندی و نحوة تأثیرگذاری هریک از این عوامل بر یکدیگر مشخص شد. بدین ترتیب، نتایج نشان داد دو عامل «سوابق علمی و تخصصی» و «سوابق کاری» در بالاترین سطح (سطح چهارم) قرار گرفته اند و به عبارتی دارای بیشترین میزان نفوذ بودند و عامل «قدرت چانه زنی» در پایین ترین سطح یعنی دارای بیشترین میزان وابستگی شناخته شد. ده عامل دیگر نیز بین سطوح مذکور قرار گرفتند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل راهبردهای کارآفرینانه در صنایع غذایی منتخب است. با توجه به خلأ پژوهشی در زمینة راهبردهای کارآفرینانه در صنایع غذایی، پژوهشی کیفی با درنظرگرفتن رویکرد منبع محور و با استفاده از مدل مزیت رقابتی پتراف تعریف و اجرا شد. جامعة آماری شامل پانزده نفر از کارآفرینان حوزة صنایع غذایی، روش نمونه گیری گلوله برفی و روش جمع آوری داده ها مصاحبة نیمه ساختاریافته بوده است. برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبة نیمه ساختاریافته با کارآفرینان، از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. نتیجة تحقیق شناسایی هشت راهبرد کارآفرینانه ای است که صنایع غذایی برای ایجاد مزیت رقابتی به کار می گیرند. این راهبردها عبارت اند از: راهبرد اتحاد، راهبرد توسعة فرانشیز، راهبرد تقلید خلاق، راهبرد نوآوری باز، راهبرد تملک، راهبرد تمرکز، راهبرد رشد از مقیاس کوچک و راهبرد به کارگیری توانمندی های سنتی و بومی.

یکی از چالش های اساسی که کسب وکارهای فرنچایز با آن مواجه اند، ایجاد تعادل میان دو فعالیت متضاد استانداردسازی (محصولات و خدمات) و تطابق (با خواسته های محلی یا بازار) است. در ادبیات سازمانی، ایجاد تعادل میان فعالیت های متضاد، دوسوتوانی سازمانی نام گرفته است، درحالی که ادبیات فرنچایز فهم اندکی در زمینة دوسوتوانی فرنچایزها ارائه کرده است. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر دوسوتوانی سازمانی فرانچایزرها (امتیازدهندگان) و تأثیر دوسوتوانی بر عملکرد آن ها می پردازد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی-همبستگی است. داده ها براساس پرسشنامه از 63 فرانچایزر جمع آوری شده است که با استفاده از نرم افزار Smartpls2 و آزمون تحلیل مسیر تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد شکل جمعی، قابلیت مدیریت شبکه به صورت پرتفولیو، گرایش راهبردی رشد و تنوع بازارها بر دوسوتوانی سازمانی فرانچایزرها تأثیر مثبت دارد. برخلاف انتظار، انعطاف پذیری قراردادها اثر معناداری بر دوسوتوانی ندارد. همچنین، نتایج نشان می دهد شرکت ها با قابلیت دوسوتوانی دارای عملکرد بالاتری هستند.

هدف این پژوهش تحلیل تأثیر ساختار خوشه های صنعتی بر کارآفرینی در کسب وکارهای خوشه بوده است که به صورت مطالعة موردی در خوشة فلزات گرانبها و سنگ های قیمتی شهر اصفهان انجام گرفت. جامعة آماری پژوهش را کارآفرینان خوشة فلزات گرانبها و سنگ های قیمتی شهر اصفهان تشکیل می دهند. حجم جامعه شامل سیصد نفر کارآفرین در کسب وکارهای خوشة مورد مطالعه است که با توجه به فرمول نمونه گیری مدل سازی معادلات ساختاری (5q≤ n≤ 15q) و با توجه به تعداد پرسش های پرسشنامه، حجم نمونه 160 نفر کارآفرین در کسب وکار خوشه تعیین شد. این تعداد پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی ساده بین نمونة مورد نظر توزیع شد و 145 پرسشنامه برگشت داده شد و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامة محقق ساخته بود که روایی محتوایی و سازه و پایایی آن تأیید شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد ساختار خوشه ها بر کارآفرینی در خوشه ها تأثیر معناداری دارد. همچنین، براساس نتایج کارآفرینی در خوشه های صنعتی بر افزایش نوآوری واحد کسب وکار، انتقال دانش بین بنگاه های خوشة صنعتی و بر کاهش هزینه های عملیاتی و سرمایه گذاری واحدهای مستقر در خوشة صنعتی تأثیر معناداری دارد.

حرکت به سمت توسعه در همة ابعاد آن بدون شکل گیری زمینه های اجتماعی و فرهنگی آن میسر نیست. در این حرکت، بخش زیادی از موفقیت جامعه در دستیابی به توسعه به تصویری بستگی دارد که رسانه ها از نقش کلیدی «کارآفرین» در مسیر توسعه برمی سازند، زیرا ایده های کارآفرینانه با وساطت تلویزیون شانس بیشتری برای دیده شدن توسط عموم و تبدیل شدن به بخشی از فرهنگ عمومی و کسب وکار دارند. این پژوهش به دنبال شناسایی تصویری است که سریال های تلویزیونی در دوران پس از جنگ تحمیلی از مفهوم کارآفرینی بازنمایی کرده اند. به این منظور، از میان تمام سریال های تولید و پخش شده در 24 سال اخیر (1368-1393) در تلویزیون ایران، چهار سریال حاوی مضامین کارآفرینانه (مزرعة آفتابگردان، پیله های پرواز، راه بی پایان و عصر پاییزی) شناسایی شدند و با روش تحلیل روایت بررسی شدند. در سریال های تلویزیونی، کارآفرین با ویژگی هایی چون ریسک پذیری، خوداتکایی، تخیل قوی، پشتکار، دقت، خلاقیت، اعتمادبه نفس و دارای تحصیلات دانشگاهی توصیف می شوند. همچنین، یافته ها نشان می دهد بازنمایی کارآفرینی در طول زمان دچار تغییر شده است؛ کارآفرینی از ایده های بسیار بلندپروازانه و طرح های چندمنظورة کلان به خلاقیت های کوچک و طرح های خردمقیاس تغییر کرده است. عرصة مناسب کارآفرینی نیز در این سریال ها از کشاورزی به صنعت تغییر یافته است.

کارآفرینان افرادی عملگرا هستند، آن ها همیشه از تجربیات درس می گیرند و تأمل کلید یادگیری این تجربیات است. یادگیری تأملی مقوله ای شناختی است و شناخت انسان نیز تابعی از ویژگی های شخصیتی فرد است. تأمل یکی از روش های یادگیری مدیران و کارآفرینان است؛ بنابراین، توجه به ویژگی های شخصیتی تسهیل کنندة یادگیری تأملی درکارآفرینان کارکشته، برای آموزش یادگیری تأملی به کارآفرینان بالقوه و نوپا مفید است. براین اساس، پژوهش پیش رو درصدد پاسخگویی به این پرسش است: کارآفرینان کارکشته کدام یک از ویژگی های شخصیتی تسهیل کنندة مرتبط با یادگیری تأملی را دارند؟ برای پاسخگویی به این پرسش از روش تحقیق روایتی و تکنیک مصاحبة نیمه ساختاریافته استفاده شد. در این چارچوب، با نه نفر از کارآفرینان کارکشته مصاحبه انجام گرفت. برای تحلیل یافته ها ابتدا از طریق کدگذاری، 332 مفهوم اولیه استخراج و از میان آن ها 26 مقوله در زمینة ویژگی های شخصیتی تسهیل کنندة مرتبط با یادگیری تأملی برگزیده شد. سپس به منظور تعیین اهمیت و اولویت بندی ویژگی های برگزیده، یک جلسة مدیریت تعاملی با حضور شانزده نفر از افراد خبره و کارآفرینان کارکشته برگزار شد. درنهایت، نتایج پژوهش نشان داد «مثبت اندیشی» «نظم یافتگی» و «کاردوستی» از برجسته ترین و بااهمیت ترین مقوله های تقویت کنندة یادگیری تأملی در کارآفرینان محسوب می شوند.

با ورود معنویت و خدا به عرصة سازمان و مدیریت، به عنوان چالش قرن 21، مدیران و رهبران سازمان ها به ویژه نهادهای آموزشی باید با این پدیدة نوپا مواجه شوند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر رهبری معنوی بر کارآفرینی سازمانی کارکنان دانشگاه تهران انجام گرفت. جامعة آماری پژوهش تمام کارکنان (رسمی، پیمانی و قراردادی) دانشگاه تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران 268 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامة الکترونیکی استاندارد بود و شامل سه بخش فردی ویژگی های کارکنان، رهبری معنوی و کارآفرینی سازمانی می شد که از روایی محتوا و برای ارزیابی پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آماره های توصیفی و استنباطی مانند تحلیل همبستگی و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و Lisrel انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد رهبری معنوی بر کارآفرینی سازمانی تأثیر مثبت و معنی داری دارد؛ به عبارت دیگر، هرچه میزان رهبری معنوی بالاتر بود، میزان کارآفرینی سازمانی افزایش می یافت.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد مولفه ها و شاخص های شایستگی مدیران پارک های علم و فناوری در دانشگاه های دولتی به منظور ارائه مدل مفهومی انجام گرفته است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی-اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و کارشناسان پارک های علم و فناوری دانشگاه های دولتی ایران بود. برای نیل به هدف پژوهش، ادبیات و مبانی نظری و تجربی تحقیق مطالعه شد و با 24 نفر از خبرگان حوزه پارک ها و متخصصان طراحی مدل شایستگی مصاحبه گردید و ابزار مطلوب جهت شناسایی شاخص-ها تدوین شد. پس از تعیین روایی صوری، محتوایی و سازه و همچنین تعیین پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ که 096% بدست آمد مورد اجرا قرار گرفت. براساس یافته های بدست آمده مدل نهایی در سه بعد شایستگی های عمومی(فردی-ادراکی)، شایستگی های میان فردی(ارتباطی-اجتماعی) و شایستگی های تخصصی(دانشی-فنی) طراحی شد. با توجه به اهمیت یافتن مبحث پارک-های علم و فناوری و همچنین اهمیت شایستگی های مدیران برای موفقیت این پارک ها، این مدل می-تواند مورد استفاده تصمیم گیرندگان و مشاوران شغلی جهت انتخاب مدیران این پارک ها و هدایت و راهنمایی مدیران قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد مؤلفه ها و شاخص های شایستگی مدیران پارک های علم و فناوری در دانشگاه های دولتی به منظور ارائة مدل مفهومی انجام گرفته است[H1]. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی-اکتشافی است. جامعة آماری پژوهش، استادان متخصص در این حوزه، مدیران و کارشناسان خبرة پارک های علم و فناوری دانشگاه های دولتی ایران بود. برای نیل به هدف پژوهش، ادبیات و مبانی نظری و تجربی تحقیق مطالعه شد و با 24 نفر[H2] از خبرگان حوزة پارک ها و متخصصان دانشگاهی برای طراحی مدل شایستگی مصاحبه شد و ابزار مطلوب پس از تعیین روایی صوری، محتوایی و سازه، همچنین تعیین پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ(96%) تدوین و اجرا شد. براساس یافته های به دستآمده، مدل نهایی در سه بعد شایستگی های عمومی (فردی-ادراکی)، شایستگی های میان فردی (ارتباطی-اجتماعی) و شایستگی های تخصصی (دانشی-فنی) طراحی شد. با توجه به اهمیت پارک های علم و فناوری و همچنین اهمیت شایستگی های مدیران برای موفقیت این پارک ها، مدل مذکور برای تصمیمگیرندگان و مشاوران شغلی به منظور انتخاب مدیران این پارک ها و هدایت و راهنمایی مدیران کاربرد دارد.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر دوسوتوانی سازمانی بر کارآفرینی راهبردی در شرکت های تولیدکنندة نرم افزار است. به این منظور، دوسوتوانی با دو بعد اکتشاف و بهره برداری به عنوان متغیر مستقل و کارآفرینی راهبردی با چهار بعد ذهنیت کارآفرینانه، نوآوری، ادارة راهبردی منابع و مزیت رقابتی به عنوان متغیر وابسته بررسی شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوة گردآوری اطلاعات توصیفی-همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. ابزار اندازه گیری پرسشنامه ای با 22 پرسش بود که 97 شرکت به آن پاسخ دادند و برای بررسی روایی آن از روایی همگرا و واگرا و برای پایایی آن از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 انجام گرفت. نتایج نشان داد دوسوتوانی بر کارآفرینی راهبردی اثر مثبت و معناداری دارد؛ بنابراین، تمرکز بر ارتقای دوسوتوانی به توسعه و ارتقای کارآفرینی راهبردی در سازمان منجر می شود.