رشد فناوری
سال:1389 | دوره:6 | شماره:22 |تعداد مقالات:8

امروزه در کشورهای صنعتی و بطور فزاینده ای در کشورهای تازه توسعه یافته سیاستگذاران به این نتیجه رسیده اند که مفهوم سیستم ملی نوآوری به عنوان رویکردی سیستمی چارچوبی مفید برای تدوین سیاست تکنولوژی می باشد. در این مقاله با مروری بر ادبیات سیاستگذاری تکنولوژی و مفهوم نظام ملی نوآوری به عنوان چارچوبی برای تدوین سیاست تکنولوژی، تجربه سیاستگذاری تکنولوژی های نوظهور در کشور (نانوتکنولوژی به عنوان یک مثال) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و چالش های اساسی و همچنین چند پیشنهاد به منظور بهبود وضعیت سیاستگذاری ارایه گردیده و نهایتا با توجه به ادبیات و ملاحظات اساسی مطرح شده ضرورت طراحی رویکردی سیستمی در مواجهه با تکنولوژی های نوظهور تبیین شده است.

مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی دو مقوله مهم در مدیریت سازمان ها می باشند. علی رغم ادبیات گسترده ای که در خصوص هر یک وجود دارد، کاربردی نمودن آن ها همچنان محل چالش است. از یک سو در بسیاری از سازمان ها به مدیریت دانش به عنوان یک روال کاری جانبی نگریسته می شود که این نگاه عمدتا ناشی از عدم ملموس بودن ارزش افزوده های مدیریت دانش در کوتاه مدت است و از سوی دیگر مدیریت منابع انسانی در اغلب سازمان ها به مدیریت پرسنلی و انجام امور اداری کارکنان محدود شده  است و ارکان مهم آن، مانند ارزیابی عملکرد در بسیاری از موارد بیش از آن که موجبات ارتقا سطح دست یابی به اهداف سازمانی را فراهم آورد، به عنوان ابزاری برای تشویق و تنبیه کارکنان شناخته می شود. در این مقاله تلاش بر آن است تا با بررسی ابعاد مختلف مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی چارچوبی معرفی شود که در آن، این دو مقوله به گونه ای در تعامل با یکدیگر قرار گیرند که با ایجاد یک سیستم مجتمع، موجبات کارایی و موفقیت هر دو مقوله فراهم گشته و با ایجاد هم افزایی میان آن ها، نقاط ضعف هر یک با قوت دیگری پوشانده شود.

ظهور فناوری های نو انتظارات بشر را از سطح رفاه و کیفیت زندگی به شدت ارتقا داده است. تحقیقات نشان داده است که نوآوری مبتنی بر فناوری های نو باعث ایجاد بازارهای جدید و افزایش اندازه بازار می شود. تقاضای بازار از یک طرف و فناوری های نو از طرف دیگر باعث شده تا چارچوب تدوین استراتژی نواوری به عنوان یک ضرورت سازمان مطرح باشد. به این منظور در این مقاله ابتدا فرایند های معتبر نوآوری بررسی می شود. با توجه به اینکه تفکر استراتژیک و کشف فرصتهای آینده نیازمند شناخت روندهای آینده و آینده نگاری است. لذا در گام دوم آینده نگاری و کارکردهای آن معرفی می شود. سپس با استفاده از روش فراتلفیق میزان تاثیر گذاری کارکردهای آینده نگاری در فرآیندهای نوآوری تحلیل می شود. در گام سوم، چارچوبی فرایندی برای نوآوری در سازمانها مبتنی بر ساختار فرآیندی استراتژی اثربخش ارایه و گام های آن تشریح می شوند.

شرکت های دانش محور با تغییرات و تحولات نوظهوری در محیط های اقتصادی، اجتماعی، فناوری، فرهنگی و سیاسی مواجه هستند. واکنش موفق این سازمان ها در محیط به شدت پویا و خصمانه تجاری امروز بستگی به توانایی تهیه اطلاعات لازم و یافتن راه حل در حد کفایت برای این مسایل بستگی دارد. توجه مدیران باید بر طراحی هوش سازمانی و توانمندی ها هوشمندانه نظیر یادگیری،ارتباطات و حافظه سازمانی متمرکز گردد. در نتیجه این روند، یک مفهوم نسبتا جدید در نظریه سازمان با عنوان هوش سازمانی مطرح گردیده است.هدف این مقاله این است که ضمن توضیح مفهوم هوش سازمانی، مفاهیم هوش سازمانی و یادگیری سازمانی به عنوان ابزارهایی قدرتمند در مدیریت شرکت ها و سازمان های دانش محور بپردازد.

امروزه استفاده از اینترنت و کسب و کارهای حاصله از این فناوری توسط شرکت ها به وسیله ای برای کسب مزیت رقابتی در کسب و کارها تبدیل شده است.  همین امر باعث ایجاد یک روند رو به رشد روی آوری شرکت ها به انجام فعالیت در زمینه کسب و کار الکترونیک شده است. در این مقاله سعی بر آن است که با تدوین مجموعه معیارهای کلیدی در زمینه کسب و کار الکترونیک، به دسته بندی آنها بر اساس امتیاز بندی متوازن پرداخته شود. سپس بر اساس مجموعه اطلاعات شش شرکت بین المللی فعال در زمینه کسب و کار الکترونیک، به ارزیابی و رتبه بندی این شرکت ها بر مبنای سه روش تصمیم گیری پرامتی،TOPSIS  و SAW پرداخته خواهد شد. در نهایت این شش شرکت با کمک روش میانگین رتبه ها و قاعده اکثریت رتبه بندی می شوند. جنبه نوآوری تحقیق را می توان در تدوین تدوین معیارهای ارزیابی کسب و کار الکترونیک و استفاده از ابزارهای رتبه بندی در بررسی اینگونه کسب و کارهای نوین است.

در فرایند جهانی شدن و ظهور جامعه شبکه ای، موضوع فرارمغز ها، جای خود را به بحث چرخش مغزها داده است. فرار مغزها لزوما یک تهدید برای جوامع درحال توسعه  نیست بلکه اتفاقا می تواند فرصتی نیز باشد تا آن ها با درک مفهوم شبکه و شراکتی شدن جریان دانش، با بهره وری از سرمایه انسانی نخبگان خود در این جریان سهمی داشته باشند. بنابراین با به کارگیری مدل چرخش مغزها هیچ نیازی به مقیم شدن نخبگان در مرز های ملی نیست بلکه می توان زمینه های نهادینی را فراهم آورد که دانش  ها از طریق نخبگان به سهولت در میان مرز ها در تحرک باشند و از افزایش بهره وری آن ها در شبکه جهانی دانش، جامعه ملی نیز نصیب خود را ببرد. پارک علم و فناوری شیخ بهایی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان توانسته ارتباطات مقدماتی مناسبی با ایرانیان فعال کشورهای خارج برقرار نماید. استقرار چند شرکت با فناوری سطح بالا از جمله این دستاوردها می باشد. در این مقاله پس از بیان مقدماتی در خصوص مدل چرخش مغزها و ارایه برنامه شهرک در این مورد، به تشریح اقدامات اجرایی انجام شده در این خصوص به همراه بیان موردهای خاص پرداخته شده است.

سالانه تقریبا دو تریلیون دلار در جهان بر روی پروژه های فناوری اطلاعات سرمایه گذاری و هزینه می شود. بیش از یک دهه است که محققان ارزش تجاری سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. همچنین سرمایه گذاری های زیادی برای جلب رضایت و تکرار تجربه خرید مشتری در زمینه های مرتبط با فناوری اطلاعات منظور شده است. برای نمونه سرمایه گذاری های سبک نظیر فراهم کنندگان خدمات شبکه و سرمایه گذاری های سنگین نظیر سیستم های اطلاعات جامع در خصوص پیاده سازی و اجرای برنامه ریزی منابع انسانی بنگاه تجربه شده است.این مقاله حاصل یک پژوهش در این زمینه است و قصد دارد به بررسی سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات و تکنولوژی هایی مانند مدیریت ارتباط با مشتری بپردازد و تاثیر آن را بر رضایت مشتری تعیین نماید، در ضمن تحلیل مقایسه ای یافته ها نشان می-دهند که رابطه مستقیم بین سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات سازمان و رضایت مشتریان در ابعاد گسترده ای وجود دارد.

در دنیای کسب و کار امروزی که رقابت به صورت افسار گسیخته ای توسعه پیدا کرده، بکارگیری فناوری اطلاعات برای دستیابی به مزیت رقابتی و به منظور مقابله با رقبا اجتناب ناپذیر شده و عاملی برای تضمین بقا محسوب می گردد. از آنجایی که استفاده از فناوری اطلاعات مستلزم هزینه های هنگفتی برای شرکت ها می باشد، بکارگیری بی برنامه و بدون جهت فناوری اطلاعات، در مواردی نه تنها مشکلات پیش روی شرکت ها را رفع نمی کند بلکه ممکن است علاوه بر تحمیل هزینه منجر به بروز مشکلات جدیدی نیز گردد. از اینرو سازمان ها به منظور برخورداری از مزایای ناشی از استفاده فناوری اطلاعات باید به صورت هدفمند و با برنامه عمل کنند. شرکت ها باید از ویژگی های خاص خود در کنار شرایط محیطی که منجر به بروز فرصت ها و تهدیدهایی برای استقرار فناوری اطلاعات می گردد شناخت حاصل نمایند و از این طریق احتمال شکست خود را کاهش و موفقیت خود را افزایش دهند. اگر چه مدل ها و متدلوژی های متعددی برای حوزه های مختلف و مراحل مختلف بکارگیری فناوری اطلاعات ارایه شده است ولی بین آنها مدل مرحله ای نولان به عنوان یکی از متدلوژی های اصلی در مرحله برنامه ریزی شناخته می شود. لذا در این مقاله تلاش شده تا ضمن معرفی کامل این متدلوژی به بررسی ارتباط بین سبک های مدیریتی و میزان مشارکت کاربران و میزان موفقیت سیستم در مراحل مختلف مدل پرداخته شود تا به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد و میزان موفقیت شرکت ها در بکارگیری و استقرار فناوری اطلاعات افزایش یابد.