شیلات
سال:1395 | دوره:69 | شماره:3 |تعداد مقالات:15

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این تحقیق تاثیر سطوح مختلف فسفولیپید بر عملکرد رشد، فراسنجه های خونی، هضم پذیری مواد غذایی و فعالیت آنزیم لیپاز در جیره ی قزل آلای رنگین کمان بررسی شد. بدین منظور جیره ای با 20% چربی که 60% از چربی آن از پودر چربی تشکیل شده ساخته شد و فسفولیپید در دو سطح 5 و 15 گرم بر کیلوگرم به جیره اضافه گردید. جیره بدون فسفولیپید به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و در آن به جای پودر چربی از روغن ماهی استفاده شد. 135 ماهی قزل آلا با وزن اولیه 1.88±27.45 گرم در 9 تانک  300 لیتری به مدت 8 هفته روزانه 2 بار با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. در انتهای آزمایش فراسنجه های رشد، برخی فراسنجه های پلاسما، هضم پذیری و فعالیت آنزیمی تعیین گردید. نتایج فراسنجه های رشد نشان داد که بین تیمارها و گروه شاهد از لحاظ درصد افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، ضریب رشد ویژه، شاخص کبدی و ضریب چاقی تفاوت معنی داری وجود نداشت درحالیکه شاخص احشایی در گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود. همچنین بیشترین میزان تری گلیسیرید در شاهد یافت شد درحالیکه کلسترول بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. قابلیت هضم مواد غذایی، تفاوت معنی داری را بین تیمارها نشان داد. بیشترین  هضم پذیری چربی و پروتئین به ترتیب در شاهد و فسفولیپید 15 بود و کمترین آنها در فسفولیپید 5 مشاهده شد. همچنین افزودن فسفولیپید افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم لیپاز داشت و بیشترین میزان فعالیت آنزیمی در فسفولیپید 15 مشاهده شد. به نظر می رسد فسفولیپید از طریق افزایش هضم پذیری مواد مغذی به بهبود رشد کمک می کند و در سطح 15 گرم بر کیلوگرم جیره موجب بهبود برخی پارامترها در جیره ی حاوی پودر چربی در قزل آلای رنگین کمان می شود

در این پژوهش اثر درصدهای مختلف ترکیب سوریمی ماهی کپور نقره ای و میگوی سفید هندیبر بهبود بافت ناگت میگو بررسی گردید. تیمارهای تحقیق حاضر به صورت شاهد (میگوی کامل سوخاری شده)، ناگت میگو حاوی 100 درصدسوریمی ماهی، ناگت میگو حاوی 70 درصد سوریمی ماهی و 30 درصد مینس میگو، ناگت میگو حاوی 50 درصد سوریمی ماهی و 50 درصد مینس میگو، ناگت میگو حاوی 30 درصد سوریمی ماهی و 70 درصد مینس میگو و ناگت میگو حاوی 100 درصد مینس میگو، می باشد. آزمایشات شیمیایی و فیزیکوشیمیایی (رطوبت، چربی، ظرفیت نگهداری آب و pH)، آزمایشات فیزیکی (ویسکوزیته، درصد بازده محصول و میزان چروکیدگی)، رنگ سنجی و ارزیابی حسی روی ناگت های میگو انجام شد. بر اساس نتایج، بالاترین میزان رطوبت در تیمار شاهد و کمترین مقدار آن در تیمار 70 درصد سوریمی ماهی 30+ درصد مینس میگومشاهده گردید. تیمار شاهد بالاترین مقدار چربی و تیمار حاوی 70 درصد سوریمی ماهی 30+ درصد مینس میگو کمترین میزان چربی را نشان داد. میزان ظرفیت نگهداری آب و pH تیمارهای آزمایشی با تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان ندادند. نتایج شاخص های رنگ سنجی در تیمارهای مختلف سرخ شده مقدماتی و نهایی متفاوت بوده و غالبا تیمار شاهد بالاترین مقادیر روشنایی، قرمزی و زردی را نسبت به سایر تیمارها نشان داد. پذیرش کلی تیمار شاهد و تیمار 70 درصد سوریمی ماهی 30+‏ درصد مینس میگو بالاتر از سایر تیمارهای آزمایشی بود. با توجه به نتایج ذکر شده، امکان کاربرد همزمان مینس میگو در ترکیب با سوریمی ماهی جهت تولید ناگت میگو وجود داشته و بهینه ترکیب مینس میگوو سوریمی ماهی، بصورت 70 درصد سوریمی ماهی 30+‏‏ درصد مینس میگو توصیه می گردد.

کلرپیریفوس یک آفت کش ارگانوفسفره است که بطور گسترده به عنوان کنترل کننده آفات در مزارع کشاورزی استفاده می شود. هدف از این مطالعه تعیین اثر غلظت های تحت کشنده (0.1، 0.05 و 0.02 میلی گرم بر لیتر) کلرپیریفوس بر فعالیت آنزیم های کبدی و آنزیم های اکسیداتیو (سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز) ماهی کپور معمولی (C. carpio) در روزهای 1، 7، 14 و 21 بعد از تماس با آفت کش می باشد. میزان LC50 96 سم کلرپیریفوس برای کپور ماهیان 0.516 میلی گرم در لیتر بدست آمده است. نتایج حاضر حاکی از آن است که ماهیان تماس یافته با سم کلرپیریفوس در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری در فعالیت آسپارتات آمینوترنسفراز (AST) و آلانین آمینوترنسفراز (ALT) نشان دادند (p<0.05) همچنین فعالیت آلکالین فسفاتاز (ALP) در غلظت های بالای کلرپیریفوس (0.05 و 0.1 میلی گرم بر لیتر) افزایش یافته و در روزهای اول و هفتم آزمایش، بیشترین سطح فعالیت در این غلظت ها مشاهده شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز (CAT) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) نیز بطور معنی داری بیشتر بود (p<0.05) علاوه بر این اثر متقابل زمان و غلظت سم بر روی فعالیت آنزیم های SOD ,CAT و AST مشاهده شد (p<0.05). بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش مدت تماس ماهی کپور معمولی با سم کلرپیریفوس در غلظت  های 0.05 و 0.1 میلی گرم بر لیتر سبب افزایش فعالیت آنزیم های کبدی و آنزیم-های اکسیداتیو ماهی می شود.

تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر سطوح غذایی آستاگزانتین بر عملکرد تولید و مقاومت در برابر استرس تراکم ماهی طلال صورت گرفت. در این مطالعه، تعداد 120 قطعه ماهی طلال با میانگین وزنی  0.01±7.14 گرم در یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار آزمایشی و 3 تکرار (با تعداد 10 قطعه در هر تکرار) که شامل تیمار آزمایشی شاهد (بدون استفاده از آستاگزانتین) و در تیمارهای آزمایشی 2، 3 و 4 میزان استفاده از این مکمل به ترتیب 50، 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم غذا بود مورد استفاده قرار گرفتند. بعد از 60 روز تغذیه، هر تیمار در معرض استرس تراکم به مدت 24 ساعت قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که 24 ساعت بعد از شروع استرس تراکم، افزایش معنی داری در میزان پروتئین و فعالیت لیزوزیم و کاهش معنی داری در فعالیت آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینو ترانسفراز (به استثنای تیمار 4) درتیمار های حاوی آستاگزانتین در مقایسه با تیمار کنترل مشاهده شد (P<0.05) 24 ساعت بعد از شروع استرس تراکم، کمترین میزان کورتیزول و گلوکز در تیمار 3 مشاهده شد که با تیمار شاهد تفاوت معنی داری داشت (p<0.05) بالاترین وزن نهایی، ضریب رشد ویژه، شاخص وضعیت و غذای دریافتی وکمترین ضریب تبدیل غذا در تیمار 2 و 3 مشاهده شدکه با تیمار شاهد دارای تفاوت معنی دار بود (P<0.05) در مجموع بر اساس نتایج این تحقیق، افزودن 100 میلی گرم بر کیلوگرم مکمل غذایی آستاگزانتین به جیره غذایی ماهی طلال به منظور بهبود شاخص های رشد و مقاومت در برابر استرس پیشنهاد می شود.

به منظور ارزیابی موانع و عوامل موثر بر مصرف ماهی در شهر ساری، تحقیقی میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر روی مصرف کنندگان ساروی صورت گرفت. 266 پاسخ دهنده به طور تصادفی با توجه به نگرش و درک شان از مصرف ماهی در سال 1393 مورد پرسش قرار گرفتند. در ابتدا، تجزیه و تحلیل توصیفی (مثل فراوانی، میانگین و انحراف معیار) بر روی داده ها صورت گرفت. سپس، برای مقاصد تحلیلی از آزمون فریدمن وجهت بررسی فاکتورهای موثر بر مصرف ماهی از تحلیل رگرسیون خطی چندگانه بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که قیمت و بوی ماهی موانع عمده مصرف ماهی بودند و درآمد، شغل و تعداد افراد خانوار با مصرف ماهی رابطه معنادار داشتند. همچنین، مشخص شده است که خواص و ارزش غذایی ماهی، مهمترین انگیزه مصرف ماهی در خانوارهای ساروی می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که در زمینه موانع مصرف، باورها در مورد قیمت ماهی بیش از ویژگی های ذاتی آن اهمیت داشته است. در پایان پیشنهاد شده است که سیاست هایی برای کاهش هزینه های تولید ماهیان  پرورشی به منظور کاهش قیمت تمام شده ماهی، توسعه محصولات شیلاتی بدون بو مثل فیله و ناگت ماهی و ایجاد کمپین های تبلیغاتی برای مصرف کنندگان مورد توجه فعالان عرصه صنعت شیلات و سلامت اجتماعی قرار گیرد.

اکسیداسیون نقش مهمی در بیماری ها و کاهش کیفیت روغن و چربی مواد غذایی در طی فرآوری و نگهداری ایفا می کند. در صنایع فرآوری ماهی ضایعاتی شامل پوست، سر، امعاء و احشاء، جگر و غیره تولید می گردد. این ضایعات، حاوی مقادیر خوبی از مواد غنی پروتئینی هستند که معمولا برای استفاده های کم ارزش از قبیل آرد ماهی، کود و غذای دام فرآوری می شوند. در تحقیق حاضر اثر شرایط مختلف هیدرولیز پروتئین بر خاصیت آنتی اکسیدانی پروتئین هیدرولیز شده ضایعات ماهی شیزوتراکس بررسی گردیده است. از آنزیم پپسین برای هیدرولیز پروتئین و از میزان مهار رادیکال آزاد DPPH برای سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی استفاده گردید. متغیرهای شرایط هیدرولیز شامل غلظت آنزیم (1، 2، 3، 4، 5 و 10 درصد)، غلظت سوبسترا (3، 4، 5، 6 و 7 گرم)، دمای واکنش (35، 37، 39 و 42 درجه سانتی گراد) و زمان واکنش (6، 24، 30، 48، 72 و 96 ساعت) به کار گرفته شد. شرایط بهینه بدست آمده شامل غلظت آنزیم %5 ، مقدار سوبسترای 5 گرم، دمای 37 درجه سانتی گراد و زمان واکنش 72 ساعت بود که منجر به مهار %50.06 رادیکال DPPH گردید.

زیستگاه به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در حفاظت از گونه ها مطرح می باشد. زیرا با تعیین خصوصیات زیستگاهی موردپسند به وسیله ی گونه های در معرض خطر، می توان طرح های حفاظتی ارائه کرد. بر این اساس، مطالعه ی حاضر به منظور بررسی نیاز های زیستگاهی سیاه ماهی توئینی در رودخانه کردان انجام شده است. نمونه برداری از سه ایستگاه اصلی در دو فصل تابستان و زمستان صورت گرفت. در طول رودخانه سه ایستگاه نمونه برداری (بالادست، منطقه میانی و پایین دست رودخانه) منظور شد. در هر ایستگاه نیز سه تکرار به فاصله 100 متر انجام شد. در مجموع نه نقطه به منظور انجام این پژوهش درنظر گرفته شد. در هر ایستگاه در سه نقطه نمونه گیری با استفاده از جریان الکتریکی صورت گرفت. پارامترهای محیطی شامل سرعت جریان، عمق آب، دما، pH، عرض رودخانه، دانه بندی رسوبات، قطر سنگها و میزان مواد آلی رسوبات در هر ایستگاه، اندازه گیری شد. شاخص مطلوبیت با حداکثر امتیاز 1 برای هر پارامتر تعیین و میانگین آنها به عنوان نمایه شایستگی زیستگاه تعیین شد. تعیین رابطه بین پارامترهای محیطی و شاخص مطلوبیت با استفاده از روش مدل تجمعی تعمیم یافته صورت گرفت. این روش غیرپارامتریک میباشد. نتایج نشان داد که برای سیاه ماهی با توجه به این متغیر های محیطی، منطقه پائین دست رودخانه (ایستگاه سه) زیستگاه مطلوب تری است. این روش برای ارزیابی زیستگاه با استفاده از گونه های شاخص میتواند به کار رود.

فاکتورهای رشد شبه انسولین (IGFs)، هورمونهای ضروری در تحریک و بهبود رشد می باشند. مدارک جدید نشان می دهد که اسیدهای امینه نیز کلیدهای تنظیمی در مسیر های متابولیک دخیل در رشد، تولید مثل و پاسخهای ایمنی هستند. لوسین و لایزین دو اسیدآمینه ی ضروری هستند که ثابت شده است اضافه نمودن آنها به جیره ی ماهیان رشد آنها را افزایش می دهد. در هر حال اثرات خاص کمبود یک اسید آمینه بر روی فرآیند عضله سازی هنوز به خوبی مشخص نمی باشد. IGF ها (IGF-I و IGF-II) در عضله می توانند بر بیان اعضای سیستم IGF اثر بگذارند. از اینرو پاسخ هر یک در مقابل تجویز IGF ها در روز چهارم کشت سلولی در دو زمان 6 و 18 ساعت پس از تجویز، بررسی گردید. هر دو IGF بیان IGF-I و IGFBP-5 را افزایش دادند. بیان هر دو از ایزوفرم گیرنده های IGF-I (IGF-IR) در تحریک با IGF-I کاهش نشان داد درحالیکه IGF-II توانست بیان IGF-IRb را افزایش و بیان IGF-IRa را کاهش دهد. تاثیرات گرسنگی دادن سلولها بر عملکرد این سیستم پس از در معرض قرار دادن انها با محیط کشت فاقد لوسین و لایزین در روزهای 2، 4 و 8 نیز بررسی گردید. از بین اسیدهای امینه ی مورد مطالعه لوسین نتوانست تاثیر معنی داری در بیان ژنهای مورد مطالعه بگذارد در حالیکه کمبود لایزین اثرات شدیدی را بر تنظیمات IGF ها از طریق کاهش سطوح  mRNAی IGF-I، IGF-II و IGF-IRb اعمال نمود. در مجموع این نتایج اهمیت IGF ها را در بیان هر یک از اجزای سیستم IGF موضعی که به فعالیت اندوکراین/ پاراکراین این سیستم مربوط می شود نشان می دهد. همچنین در هنگام فرموله نمودن جیره ماهی شانک سر طلایی متعادل نمودن سطح لایزین در جیره ی این گونه، برای دستیابی به رشد متعادل مهم به نظر می رسد.

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر پودر کاسنی در جیره غذایی بر شاخص های رشد و بازماندگی میگوی پاسفید غربی طی 6 هفته در مرکز تحقیقات شیلات چابهار انجام شد. بدین منظور پودر کاسنی در 4 تیمار به صورت 0، 0.5، 1 و 1.5 درصد به خوراک استارتر شرکت هووراش اضافه شد. در این تحقیق 540 قطعه پست لارو 0.01±0.09 گرمی میگوی پاسفید غربی در 3 تکرار به ازای هر تیمار، در مخازن 70 لیتری به طور تصادفی توزیع شد. هر 10 روز یک بار تعداد 30 عدد میگو از هر تیمار به صورت تصادفی صید و مورد زیست سنجی قرار گرفت. در طی دوره آزمایش غذادهی میگوها در ساعات 8 و 20 به میزان 6 درصد وزن بدن انجام شد. در پایان دوره آزمایش فاکتورهای رشد، بازماندگی و مقاومت به استرس شوری 15 و 45 گرم در لیتر و فرمالین 100 ppm بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان رشد، بازماندگی میگوها و بیشترین مقاومت به تنش های محیطی تحت تیمار کاسنی بیشتر از تیمار شاهد بود و بیشترین نرخ رشد، بازماندگی و ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار 1.5 درصد کاسنی بود (p<0.05). نتایج نشان داد که استفاده از پودر کاسنی باعث افزایش معنی دار رشد در سطح 1.5 درصد و افزایش معنی دار بازماندگی در سطح 1.5 و 1 درصد در میگوی پاسفید غربی می شود در نتیجه می توان آن را به عنوان یک مکمل غذایی در سطح 1.5 درصد جیره غذایی پست لاروهای میگوی پاسفید غربی توصیه کرد.

ترکیبات ثانویه جلبک سبز Enteromorpha intestinalis استخراج و خواص ضد اکسیدانی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره خام جلبک با اتانول 96 درصد در دمای 60 درجه سانتیگراد به مدت 22 ساعت استخراج و سپس به ترتیب توسط حلال های هگزان، کلروفرم، اتیل استات، بوتانول و آب جزءگیری گردید. بازده استخراج برای عصاره خام %3.17 و برای فراکسیون های بدست آمده بین %4.07-%40.83 متغییر بود. عصاره خام و فراکسیون های تهیه شده واجد پتانسیل مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH (%22-%72)، رادیکال ABTS (%25-%62)، کاهندگی آهن (%25-%82) و ضد اکسیدانی کل (Abs 0.17-0.34) بودند که در این میان فراکسیون اتیل استات بیشترین فعالیت ضد اکسیدانی را در کلیه آزمایشات از خود نشان داد. بعلاوه، در بین نمونه های عصاره خام و فراکسیون ها، بوتانول (24 میلی گرم تانیک اسید در گرم عصاره) و اتیل استات (22 میلی گرم تانیک اسید در گرم عصاره) واجد بیشترین میزان ترکیبات فنولی تشخیص داده شدند. به طور کل نتایج مطالعه حاضر نشان داد، که عصاره اتیل استات جلبک E. intestinalis واجد ترکیبات زیست فعال عمده بوده و می تواند به عنوان ضد اکسیدان در صنایع  غذایی مطرح باشد.