دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1395 | دوره:17 | شماره:2 (پیاپی 64) |تعداد مقالات:24

این پژوهش با هدف پیش بینی گرایش به رفتارهای پرخطر با باورهای دینی، هیجان خواهی، استفاده از رسانه ها، آلودگی محیط و متغیرهای جمعیت شناختی در دانشجویان دختر اجرا شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری همه دانشجویان دختر دوره کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 94ـ1393 بودند. نمونه پژوهش 290 دانشجوی دختر بود که به شیوه تصادفی ساده از دانشکده های مختلف دانشگاه اصفهان انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری جوانان ایرانی (زاده محمدی و احمدآبادی، 1390)، پرسشنامه سنجش استفاده از رسانه های ارتباطی (الیاسی، 1393)، مقیاس هیجان طلبی زاکرمن، پرسشنامه باورهای دینی (کشاورز، مهرابی و سلطانی زاده، 1388)، پرسشنامه محقق ساخته سنجش آلودگی محیط و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی بود. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد باورهای دینی، هیجان خواهی، آلودگی محیط و سن آزمودنی ها رابطه معنادار با گرایش به رفتارهای پرخطر دارند (P<0.01). تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی هم نشان داد از بین متغیرهای مرتبه اول، خرده مقیاس عمل به مناسک دینی، خرده مقیاس عدم بازداری از مقیاس هیجان خواهی، آلودگی محیط، میزان استفاده از فضاهای اجتماعی مجازی و از بین عوامل مرتبه دوم، سن پدر و مادر در مجموع 54.9 درصد از گرایش به رفتارهای پرخطر را تبیین می کند (P<0.01).

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل کنندگی باورهای مذهبی در رابطه استرس شغلی و سلامت عمومی پرستاران، در دو بیمارستان اصلی شهر نجف آباد در بهار سال 1392 به انجام رسید. روش پژوهش توصیفی و نوع آن همبستگی است. جامعه آماری 270 نفر از کارکنان پرستاری این سازمان ها بود که از بین آنها، 182 نفر به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های دینداری مسلمانان سراج زاده (1377)، استرس شغلی موسسه سلامت و ایمنی (1990) و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (GHQ، 1979) بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین مولفه های استرس شغلی با سلامت روانی (علایم جسمانی، اضطراب و علایم افسردگی) و باورهای مذهبی (عاطفی) رابطه معنادار وجود دارد (P£0.05). همچنین بین باورهای مذهبی (اعتقادی) با علایم اضطراب از مولفه های سلامت عمومی همبستگی معنادار وجود دارد (P£0.05). نتایج رگرسیون سلسه مراتبی تعدیلی نشان داد که باورهای مذهبی اعتقادی نقش تعدیلی در رابطه میان تقاضا و حمایت همکاران از مولفه های استرس شغلی و بعد علایم نارسایی عملکرد اجتماعی از ابعاد سلامت عمومی ایفا می کند. بر این اساس می توان چنین نتیجه گیری کرد که از طریق تقویت باورهای مذهبی می توان سلامت عمومی پرستاران را افزایش و ادراک استرس آنان را کاهش داد.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رضایت زناشویی زنان افسرده شهر اصفهان بود. پژوهش نیمه تجربی، با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری این پژوهش همه زنان افسرده با نارضایتی زناشویی مراجعه کننده به مراکز روان شناختی بودند که 40 نفر از آنها با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروهها در ابتدا و انتهای پژوهش از نظر میزان رضایت زناشویی ارزیابی شدند. بدین منظور قبل و بعد از مداخله (10 جلسه دو ساعته)، همچنین بعد از یک دوره سه ماهه پیگیری، به پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (اولسون، 1987) و در یک مرحله پرسشنامه افسردگی (بک، 1979) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دهنده افزایش رضایت زناشویی کلی در مرحله پس آزمون و پیگیری بوده است (P<0.002). یافته های این پژوهش نشان می دهد که اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش رضایت زناشویی کلی زنان افسرده است.

هدف از این پژوهش بررسی نقش پیش بینی کنندگی خودکارآمدی و حمایت اجتماعی در پذیرش اعتیاد دانشجویان بود. این مطالعه از نظر هدف جزء مطالعات بنیادی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع مطالعات توصیفی پس رویدادی بود. تعداد 296 دانشجو (153 دختر و 147 پسر) از بین دانشجویان دانشگاه تهران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و از آنها خواسته شد، پرسشنامه های حمایت اجتماعی (زیمت، داهلم، زیمت و فارلی، 1988)، خودکارآمدی (شوآتزر و جورازلم، 1995) و پذیرش اعتیاد (وید، باچر، بن پورات و مک کنا، 1992) را تکمیل کنند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد خودکارآمدی و حمایت اجتماعی کلی چهار درصد از واریانس پذیرش اعتیاد را تبیین می کنند (P=0.003). در ضمن از مولفه های حمایت اجتماعی، حمایت از جانب خانواده 6 درصد از واریانس پذیرش اعتیاد را تبیین می کند (P=0.006)، در صورتی که دیگر مولفه های حمایت اجتماعی دوستان و افراد مهم در این پیش بینی نقش معناداری را نشان ندادند، بنابراین، به نظر می رسد که در پیشگیری از اعتیاد، تمرکز بیشتر بر رویکردهای خانواده محور و فردمدار در مقایسه با رویکرد های اجتماعی موثرتر باشد.

هدف از این پژوهش پیش بینی تمایل به ترک شغل کارکنان براساس عوامل فردی، شغلی و سازمانی در کارکنان سازمان بیمه تامین اجتماعی است. طرح پژوهش رابطه ای است. جامعه آماری همه کارکنان پنج شعبه اصلی سازمان بیمه تامین اجتماعی شهر اصفهان در سال 1391 بود. بر اساس جدول تعیین حداکثر حجم نمونه مورگان، 147 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هوش هیجانی (وونگ و لاو، 2002)، تعارض کارـ خانواده (نت مایر، بولز و مک ماریان، 1996)، رضایت شغلی (جاج و بنو، 2000)، اشتیاق شغلی (شوفلی و بکر، 2003)، حمایت سازمانی ادراک شده (روهادز و آیزنبرگر، 2002) و تمایل به ترک شغل (اورایلی، چتمن و کالدول، 1991) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته های گام آخر تحلیل رگرسیون نشان داد که رضایت شغلی، اشتیاق شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده و تعارض کارـ خانواده، در مجموع قادر به پیش بینی 50 درصد از تمایل به ترک شغل کارکنان هستند (P<0.01).

هدف این پژوهش، بررسی مقایسه ای سبک های مقابله ای و بهزیستی روان شناختی در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس و افراد سالم بوده است. روش پژوهش علی ـ مقایسه ای و جامعه آماری مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس تحت درمان و عضو انجمن ام.اس (مولتیپل اسکلروزیس) تهران و افراد سالم در شهر تهران در سال 1394 بودند. 69 بیمار و 69 فرد سالم به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. متغیرهای پژوهش با پرسشنامه های بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) و سبک های مقابله ای (اندلر و پارکر، 1990)، مورد سنجش قرار گرفتند. با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا)، فرضیه ها آزمایش شدند. نتایج نشان داد که دو گروه در متغیرهای پذیرش خود، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد فردی از مولفه های بهزیستی، تفاوت های معناداری دارند (P<0.50) و میانگین گروه بیماران ام. اس پایین تر از افراد سالم بود. همچنین گروه بیمار به طور معناداری از شیوه مقابله ای اجتنابی بیشتر استفاده می کردند (P<0.50). در سایر متغیرهای وابسته بین دو گروه، تفاوت معناداری مشاهده نشد. توجه به بهزیستی روان شناختی و به کارگیری آنان از سبک های مقابله ای موثر در مبتلایان به ام.اس امری ضروری است. بنابراین نتایج پژوهش به شناخت بیشتر و مداخله برای ترویج سلامت روانی پس از شروع این بیماری کمک می کند.

پژوهش با هدف تعیین عوامل موثر بر بصری شدن هویت زنان اردبیل انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش زنان جوان شهر اردبیل بود که براساس معادله کوکران 384 نفر به روش تصادفی نظام مند انتخاب شدند و با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه، داده های پژوهش گردآوری و با استفاده از نرم افزار SPSS و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل گردید. براساس نتایج پژوهش تاثیر 4 متغیر، تصور از خود، تعلق به هویت جهانی، ارزش های اجتماعی و ترویج مدگرایی بر هویت بصری زنان معنی دار بود. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که در بین این 4 متغیر، تصور از خود با ضریب رگرسیونی 0.456 دارای بالاترین ضریب رگرسیونی و متغیر ترویج مد و مدگرایی با ضریب 0.082 دارای ضعیف ترین ضریب رگرسیونی بر روی متغیر هویت بصری زنان شهر اردبیل بود. همچنین ضریب همبستگی چندگانه برابر R=0.731 و ضریب تعیین برابر R2=0.535 و ضریب تبیین خالص برابر R2=0.531 به دست آمده است، یعنی مجموع این متغیرها به میزان 53 درصد میزان هویت بصری زنان مورد مطالعه را تبیین می کنند و 57 درصد از واریانس هویت بصری آنها را متغیرهایی خارج از موضوع این پژوهش تبیین کرد (P<0.05).

هدف این پژوهش بررسی نقش خودکارآمدی، هوش هیجانی و سبک های فرزندپروری والدین در پیش بینی انگیزش پیشرفت تحصیلی دختران دبیرستانی است. پژوهش از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه آماری همه دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر اصفهان بودند. نمونه مورد مطالعه 200 دانش آموز دختر مقطع دبیرستان بود که به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین دو دبیرستان ناحیه 4 و 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان انتخاب شدند و پرسشنامه های خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982)، هوش هیجانی پترایدز و فارنهام (2002)، و انگیزش پیشرفت تحصیلی والراند و بیسونت (1992) را دانش آموزان و پرسشنامه های سبک های فرزندپروری باومریند (1988) را مادران تکمیل کردند. در تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، از بین عوامل خانوادگی و فردی، به ترتیب سبک مقتدرانه، خودکارآمدی و هوش هیجانی پیش بینی کننده های معناداری (P<0.01) برای انگیزش پیشرفت تحصیلی دختران است. این در حالی بود که سبک های سهل گیرانه و مستبدانه نقش پیش بینی کنندگی معناداری در انگیزش پیشرفت تحصیلی نداشتند. یافته های پژوهش در کل گویای آن است که سبک های فرزندپروری، خودکارآمدی و هوش هیجانی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارند.

هدف از انجام پژوهش، پیش بینی سبک های حل تعارض دانشجویان متاهل با استفاده از مولفه های فردگرایی ـ جمع گرایی در دانشگاه پیام نور واحد اصفهان است. روش پژوهش رابطه ای از نوع پیش بینی است. جامعه آماری همه دانشجویان متاهل دانشگاه پیام نور واحد اصفهان در سال تحصیلی 93ـ1392 بودند. نمونه انتخاب شده 150 نفر بود که به روش تصادفی در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک های حل تعارض (رحیم، 1983) و فردگرایی / جمع گرایی (تریاندیس و همکاران، 1988) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون همزمان و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان دادکه جمع گرایی افقی سبک یکپارچگی را پیش بینی می کند (P<0.01). همچنین فردگرایی افقی و عمودی سبک مسلط (P<0.01) و فردگرایی افقی و جمع گرایی عمودی سبک اجتنابی (P<0.05) را پیش بینی می کنند.

هدف پژوهش پیش بینی سلامت روان براساس باورهای غیرمنطقی معلمان مدارس استثنایی و عادی مقطع ابتدایی شهرستان یزد است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه همه معلمان مقطع ابتدایی مدارس استثنایی و عادی شهرستان یزد در سال تحصیلی 1392 بود. نمونه پژوهش60 نفر از معلمان مدارس استثنایی و 60 نفر از معلمان مدارس عادی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری به ترتیب سرشماری و در دسترس تعیین شدند. برای جمع آوری داده ها از دو ابزار پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز (1969) و پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ (1979) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی با میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی با آزمون آماری رگرسیون چندمتغیره انجام گرفت. نتایج تحلیل داده ها، اهداف پژوهش را تایید کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که باورهای غیرمنطقی (تایید و حمایت از جانب دیگران، تمایل به سرزنش و اجتناب از مشکلات) توان پیش بینی سلامت روان معلمان مدارس عادی و کمال گرایی توان پیش بینی سلامت روان معلمان استثنایی را دارد (P<0.001). با توجه به نتایج حاصل می توان پیش بینی کرد که با تغییر باورهای غیرمنطقی معلمان مدارس استثنایی می توان به تغییر رفتار، سازگاری اجتماعی و سلامت روانی بهتر آنها کمک کرد.

این پژوهش با هدف پیش بینی استرس و فرسودگی شغلی براساس ویژگی های شخصیتی در پرستاران انجام شد. روش مطالعه، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری همه پرستاران مشغول به کار در بیمارستان های شهر تهران در سال 1393 بودند. نمونه مورد نظر 300 پرستار است که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣه ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲﺷﻐﻠﻲ ﻣﺴﻠﺶ (1986)، نسخه ﻛﻮﺗﺎه ﭘﺮﺳﺸﻨﺎمه ویژگی های پنج عاملی شخصیتی ﻧﺌﻮ (ﻣﻚ ﻛﺮا و ﻛﺎﺳﺘﺎ، 1992) و پرسشنامه استرس شغلی موسسه سلامت و ایمنی انگلستان (1990) است. یافته ها نشان داد که ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، توافق پذیری، باوجدان بودن، برونگرایی و انعطاف پذیری پیش بینی کننده استرس شغلی و فرسودگی شغلی در پرستاران است (P£0.001). بنابراین می توان گفت ویژگی های شخصیتی نقش مهمی در مقابله با استرس شغلی و فرسودگی شغلی پرستاران دارد.

هدف این پژوهش توصیفی، بررسی رابطه منابع حمایت اجتماعی و میزان فعالیت بدنی دانشجویان دختر بود. جامعه آماری 4029 دانشجوی دختر دانشگاه اراک در سال تحصیلی 1392 بودند که از بین آنها 380 نفر به روش تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی، پرسشنامه کوتاه فعالیت بدنی بین المللی (آینوورث و همکاران، 2000) و مقیاس حمایت اجتماعی چندبعدی (زیمت و همکاران، 1988) استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین دو منبع حمایت اجتماعی (دوستان و دیگران) با فعالیت بدنی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد که رابطه حمایت دوستان نسبت به حمایت دیگران با فعالیت بدنی، قوی تر بود (p£0.01، r=0.123). براساس نتایج، حمایت اجتماعی دوستان فقط پیش بینی کننده فعالیت بدنی دانشجویان دختر بود (P£0.05) و بیش از 12درصد فعالیت بدنی دانشجویان دختر را تبیین کرد.