دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1398 | دوره:20 | شماره:1 (پیاپی 75) |تعداد مقالات:16

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سرمایه روان شناختی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کارکنان زن و مرد شرکت مخابرات در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آن ها دویست و هشتادوپنج نفر به شیوة نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرمایه روان شناختی (ناگیوئن و همکاران، 2012)، پرسشنامه عملکرد شغلی (ناگیوئن و همکاران، 2012)، پرسشنامه رضایت شغلی (اسپکتور، 1985) و پرسشنامه تعهد سازمانی (اسپیر و ون کاتش، 2002) بودند. داده ها با استفاده از الگوسازی معادله ساختاری (SEM) تحلیل شدند. نتایج حاصل از الگوسازی معادله ساختاری (SEM) نشان داد که سرمایه روان شناختی بر رضایت شغلی (21/0 = β ) و تعهد سازمانی (26/0 = β )، رضایت شغلی بر تعهد سازمانی (48/0 = β ) و تعهد سازمانی بر عملکرد شغلی (18/1 = β ) دارای اثر مستقیم هستند (001/0=p). همچنین سرمایه روان شناختی از طریق رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر عملکرد شغلی (56/0 = β ) دارای اثر غیرمستقیم است (01/0=p). درمجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که رضایت شغلی و تعهد سازمانی متغیرهای واسطه ای در رابطه بین سرمایه روان شناختی و عملکرد شغلی هستند.

پرستش افراد مشهور مسئله ای پیچیده و چندبعدی است که در این بین انعطاف پذیری شناختی و تنظیم هیجانی ازجمله عوامل بسیار مهمی هستند که می توانند در پرستش افراد مشهور مؤثر واقع شوند. این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف پذیری شناختی و مشکلات تنظیم هیجانی در پیش بینی پرستش افراد مشهور دانشجویان صورت گرفته است. جامعة آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشکده معماری و هنر دانشگاه گیلان در سال 1397 بود که از این بین 280 دانشجوی خانم و آقا با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. مقیاس نگرش نسبت به افراد مشهور (مک کاتچئون و همکاران، 2002)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و واندوال، 2010) و مقیاس دشواری در نظم بخشی هیجانی (گراتزوروئمر، 2004) به شرکت کنندگان ارائه شد. در انتها تجزیه وتحلیل داده های توسط نرم افزار SPSS24 و با استفاده از روش رگرسیون چندگانه همزمان انجام گردید. بر طبق نتایج، انعطاف پذیری شناختی و دشواری در تنظیم هیجانی به صورت معناداری پرستش افراد مشهور را پیش بینی می کنند (01/0>p). طبق یافته های حاصل از پژوهش، با اعمال برنامه ها و مداخلاتی برای افزایش انعطاف پذیری شناختی و توانایی تنظیم هیجانی می توان از پرستش افراد مشهور که با بسیاری از اختلالات جسمانی و روان شناختی و پیامدهای منفی اجتماعی و فرهنگی مرتبط هستند، کاست.

هدف از این مطالعه، تعیین اثربخشی آموزش بازآموزی اسنادی بر سلامت روان فرزندان طلاق بوده است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح تحقیق پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری پژوهش را کلیه فرزندان طلاق پسر شهر ساری که در مقطع متوسطة اول مدارس این شهر در سال 95 مشغول به تحصیل بوده اند، تشکیل می دادند. نمونه موردمطالعه شامل 34 نفر از این جامعه بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه 17 نفری (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. اعضای هر دو گروه نسبت به تکمیل مقیاس سلامت عمومی (گلدبرگ، 1979) اقدام نمودند. در ادامه، یازده جلسة 45 دقیقه ای آموزش بازآموزی اسنادی برای گروه آزمایش برگزار شد. پس از پایان آموزش، هر دو گروه مجدداً ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان دادند که آموزش بازآموزی اسنادی به صورت معناداری موجب بهبود کلیه مؤلفه های سلامت روان (نشانه های جسمانی، اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی، علائم افسردگی) در اعضای گروه آزمایش شده است.

این پژوهش با هدف تعیین تأثیر رهبری تحول آفرین بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای نوآورانه با نقش میانجی گرانه اشتیاق شغلی انجام گرفت. این مطالعه از نوع پژوهش های همبستگی با استفاده از مدل یابی علی است. جامعة آماری پژوهش را کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اصفهان (خوراسگان) تشکیل داده اند که از میان تعداد 200 نفر از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های رهبری تحول آفرین (باس و آولیو، 2000)، پرسشنامة رفتار شهروندی سازمانی (لی و آلن، 2002)، پرسشنامة رفتارهای نوآورانه (کانتر، 1988) و پرسشنامة اشتیاق شغلی (اتریخت، 2006) بود. تحلیل داده ها از طریق الگوی معادلات ساختاری انجام و نتایج نشان داد نشان داد که رهبری تحول آفرین از طریق اشتیاق شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای نوآورانه دارای تأثیر غیرمستقیم معنادار (01/0 p<) و رهبری تحول آفرین به طریق مستقیم بر رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای نوآورانه دارای تأثیر معنادار (01/0 p<) است. بر اساس یافته های پژوهش می توان چنین نتیجه گیری نمود که رهبری تحول آفرین به عنوان یک متغیر مهم و تأثیرگذار، هم به طریق مستقیم و هم از طریق اشتیاق شغلی سبب افزایش رفتار شهروندی سازمانی و رفتارهای نوآورانه می گردد.

هدف این پژوهش، مقایسة اثربخشی زوج درمانی کوتاه مدت راه حل محور و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فرسودگی زناشویی زوجین بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه گواه بود. جامعة آماری، همة مراجعین مراکز کیمیا، بشارت، تماشا و توحید در سال 1396 در شهر اصفهان بودند که به دلیل مشکلات ارتباطی و زناشویی به این مراکز مراجعه کردند. از میان آن ها تعداد 24 زوج به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس به گونة تصادفی تعداد 8 زوج در سه گروه گمارده شدند و زوجین گروه های آزمایش به صورت زوجی هر هفته در مداخله های جداگانه زوج درمانی کوتاه مدت راه حل محور (7 جلسه) و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (12 جلسه) شرکت کردند. داده های آزمودنی ها به وسیلة پرسشنامه فرسودگی زناشویی پاینز (1996)، جمع آوری شد. برآیند تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که تفاوت میان گروه ها معنادار است (001/0). نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با زوج درمانی کوتاه مدت راه حل محور در کاهش فرسودگی زناشویی و سه مؤلفه آن (خستگی بدنی، احساسی و روانی) مؤثرتر بوده است (001/0 ).

این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر سخت رویی روان شناختی و سلامت معنوی در دانش آموزان دختر انجام شد. جامعة آماری پژوهش، دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه (منطقه 12 تهران) در سال تحصیلی 96-95 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 90 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند و به پرسشنامة سخت رویی کوباسا (1979) و سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982) پاسخ دادند. 24 نفر از دانش آموزانی که نمره پایین تری در این پرسشنامه گرفتند انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. پس از اتمام برنامه آموزشی از دو گروه پس آزمون و پس از دو ماه پیگیری به عمل آمد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های زندگی باعث افزایش سخت رویی روان شناختی (001/0>p ) و سلامت معنوی (001/0>p ) دانش آموزان شده است. نتایج پیگیری نمرات گروه آزمایش پس از دو ماه، حاکی از ماندگاری اثر مداخلات بود.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده در تأثیر بخشودگی بین فردی بر سلامت اجتماعی انجام گردید. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری این پژوهش شامل همة دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور مرکز تالش که در نیمسال دوم سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل می باشند، بود که از میان آن ها، بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، نمونه ای شامل 327 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (2004)، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (1988) و مقیاس بخشودگی بین فردی احتشام زاده و همکاران (1389) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از شاخص های توصیفی و روش های آماری و روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که به ترتیب متغیر حمایت ادراک شده از سوی دیگران، حمایت دوستان و حمایت خانواده تأثیر مستقیم بر سلامت اجتماعی دانشجویان داشتند (P<0/01). درک واقع بینانه دارای بیشترین اثر غیرمستقیم بر سلامت اجتماعی بوده (P<0/05)، پس از آن متغیر کنترل رنجش بر سلامت اجتماعی دانشجویان مؤثر است (P<0/01). بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که حمایت اجتماعی و بخشودگی در سلامت اجتماعی دانشجویان نقش دارند.

این پژوهش با هدف پیش بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان شناختی و تاب آوری در بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری استان تهران انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه ای بود. جامعة آماری پژوهش بازنشستگان مشترک صندوق بازنشستگی کشوری شهر تهران بودند که از طریق نمونه گیری در دسترس، 150 نفر از میان آن ها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های کیفیت زندگی (انیسی، 1391)، تاب آوری (کونور و دیویدسون، 2003) و بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) بودند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که بهزیستی روان شناختی و تاب آوری به طور معناداری قادر به پیش بینی کیفیت زندگی بازنشستگان می باشند (01/0>p).

این پژوهش با هدف تهیه بسته آموزشی سرمایة روان شناختی بر اساس ارزش های اسلامی و میزان تأثیر آن بر تعالی سازمانی بر روی کارکنان شهرداری اصفهان انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته کمی کیفی بود. به منظور بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر سرمایه روان شناختی اسلامی بر متغیرهای وابسته از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. در مرحلة اول پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شد. بدین صورت که اطلاعات حاصل از مصاحبه ها با متخصصین علوم انسانی، مذهبی و متخصصین علم اخلاق درزمینة امید، خودکارآمدی، تاب آوری، خوش بینی مورد بررسی قرار گرفت و بستة سرمایه روان شناختی بر اساس ارزش های اسلامی تهیه شد. در مرحلة دوم پژوهش (کمّی) روش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل در میان نمونه 60 n= در جامعة تحقیق 3000 = N استفاده شد. نتایج پژوهش کمّی دو گروه کنترل (30 نفر) و آزمایش (نفر) در تکمیل پرسشنامة تعالی سازمانی، بستة سرمایه روان شناختی اسلامی نشان داد که میانگین نمرات تعالی سازمانی در گروه آزمایش در مرحلة پس آزمون که بسته سرمایه روان شناختی اسلامی را مدنظر قرار دادند، نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت (01/0>P)؛ بنابراین آموزش الگوی سرمایه روان شناختی اسلامی توانسته است شاخص تعالی سازمانی را افزایش دهد.

هدف این پژوهش، بررسی رابطة ارضاء نیازهای بنیادی روانی و اختلال تنظیم هیجانی با نقش میانجیگری طرح واره های ناسازگار اولیه در دانشجویان بود. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا که در سال 93 در هفت دانشکدة شیمی، علوم پایه، فنی و مهندسی، اقتصاد و علوم اجتماعی، ادبیات و علوم انسانی، هنر و معماری و کشاورزی مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دهند (7000=N). طرح این پژوهش از نوع توصیفی و روش پژوهش همبستگی بوده است. به این منظور با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 364 نفر (تعداد 166 دختر و 198 پسر) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه نیازهای بنیادی روانی گاردیا، دسی و ریان (2000)، طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ (1998) و اختلال تنظیم هیجانی گراتس و رومر (2004)، استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها علاوه بر روش های توصیفی از روش تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار AMOS16، ضریب همبستگی و آزمون t استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مدل تجربی داده ها با مدل مفهومی دارای برازش خوبی است. بر اساس یافته ها، خودمختاری (003/0) و شایستگی (0001/0≥ P) از خرده مقیاس نیازهای بنیادی روانی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم می توانند بر اختلال تنظیم هیجانی تأثیر بگذارند. همچنین نیاز به خودمختاری (011/0) و شایستگی (02/0) می توانند بر طرح واره های ناسازگار اثر بگذارند. به طورکلی یافته های پژوهش نشان داد که هر چه نیازهای بنیادی افراد کمتر برآورده شود، طرح واره های ناسازگار بیشتری شکل می گیرد و درنهایت در تنظیم هیجان اختلالاتی پدید خواهد آمد.

از منظر روان شناسی تحولی می توان به گستره نوجوانی، دوره مرور علائم مرضی روان شناختی اطلاق نمود. هدف این پژوهش بررسی نقش سبک های دلبستگی در رفتارهای پرخطر نوجوانان بود. جامعة آماری 2570 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان نجف آباد (اصفهان) در سال تحصیلی 93-1392 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 247 نفر از آن ها انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل مقیاس سبک های دلبستگی (کولینز و رید، 1990) و مقیاس رفتارهای پرخطر نوجوانان ایرانی (زاده محمدی و همکاران، 1390) بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری به شیوة گام به گام نشان داد سبک دلبستگی ایمن مؤلفه های رانندگی خطرناک، خشونت، سیگار کشیدن و مصرف الکل رفتارهای پرخطر را به ترتیب با تبیین 4، 6، 8 و 11 درصد واریانس آن ها به صورت منفی، سبک دلبستگی اجتنابی مؤلفه های مصرف مواد و دوستی با جنس مخالف را با تبیین 13 و 8 درصد واریانس آن ها و سبک دلبستگی دوسوگرا مؤلفه های دوستی با جنس مخالف و رابطه و رفتار جنسی را با تبیین 6 و 5 درصد واریانس آن ها مورد پیش بینی قرار داده است (05/0 >p). این نتایج نشان می دهد سبک های دلبستگی نقش مهمی در گرایش یا پیشگیری از گرایش دانش آموزان و نوجوان به رفتارهای پرخطر دارد.

این تحقیق باهدف تعیین تأثیر آموزش خودتعیین گری و جنسیت بر کمک طلبی دانشجویان در دانشجویان انجام شد. روش این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی به همراه پیش آزمون-پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بیرجند در سال تحصیلی 96-1395 بودند. نمونه آماری شامل 80 دانشجوی دانشگاه فرهنگیان (40 نفر دختر و 40 نفر پسر) که به صورت داوطلبانه ثبت نام و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابتدا بسته آموزشی تدوین و اعتباران مورد ارزیابی قرار گرفت و تأیید شد. سپس طی 12 جلسه برای دانشجویان گروه آزمایش آموزش داده شد. ابزارهای تحقیق شامل مقیاس کمک طلبی ریان و پنتریچ (1995) بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره دوراهه و تک متغیری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد آموزش خودتعیین گری بر کمک طلبی دانشجویان در مرحله پس آزمون و پیگیری تأثیر دارد (001/0>p). تأثیر جنسیت در مرحله پس آزمون در مرحله پس آزمون و پیگیری بر پذیرش کمک طلبی (05/0>p) معنادار است؛ و در مرحله پیگیری تعامل آموزش خودتعیین گری و جنسیت بر هیچ یک از متغیرها تأثیر معناداری ندارد.