رهیافتی نو در مدیریت آموزشی
سال:1391 | دوره:3 | شماره:3 (پیاپی 11) |تعداد مقالات:10

این پژوهش با رویکردی تفسیرگرایانه سعی دارد چالش های فراروی تجاری سازی پژوهش های مدیریت آموزشی را از دید پژوهشگران این حوزه شناسایی کند. رویکرد پژوهشی بکاربرد شده از نوع روش شناسی کیفی می باشد و روش مردم نگاری برای انجام عملیات پژوهش بکار رفته است. داده های این پژوهش با استفاده از روش مشاهده مشارکتی و مصاحبه باز و عمیق جمع آوری شده و سپس با استفاده از روش مثلث سازی ترکیب شده اند. روش نمونه گیری بکار رفته در این پژوهش از نوع روش نمونه گیری کیفی- نظری است و با استفاده از شاخص اشباع نظری تعداد 9 نفر از پژوهشگران حوزه مدیریت آموزشی به عنوان نمونه جامعه پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. نگرش و دیدگاه آنها نسبت چالش ها و مشکلات فراروی تجاری سازی پژوهش های مدیریت آموزشی مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری از یافته های پژوهش از «نظریه زمینه ای» استفاده شده است و به بیان دیگر، در این پژوهش به جای آزمون نظریه و تایید یا رد آن به ارائه نظریه به صورت محدود پرداخته می شود. یافته های اصلی این پژوهش با استفاده از نظریه زمینه ای شامل موضوع هایی همچون: ناتوانمندی علمی، سیاستگذاری، ناتوان میلی پژوهشگر، بدانگاری تجاری سازی و ماهیت پژوهش ها می باشد که می توان تمامی مقولات را زیرمقوله «ناتوانمندی علمی» قرار داد. به بیان دیگر، ناتوانمندی علمی «مقوله هسته» در این نظریه زمینه ای می باشد. با استفاده از این موضوع ها مدل پارادایمی ارائه شده است.

هدف از این پژوهش بررسی روابط همبستگی و سهم تبیینی فلسفه های آموزشی مدیران مدارس شهر تهران با ابعاد باورهای نظارتی آنان بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. بر این اساس، نمونه ای شامل 327 نفر از مدیران مدارس دولتی در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه، مورد بررسی قرار گرفتند. بمنظور گردآوری داده ها از دو مقیاس؛ «فلسفه آموزشی» پاتریشیا (1972) و «سنجش باورهای نظارتی مدیران» گلیک من و تاماشیرو (1981)، استفاده شد. در تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر میانگین، انحراف معیار و انواع جداول و نمودارها، از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که بین انواع فلسفه های آموزشی مدیران؛ پیشرفت گرایی، پایدارگرایی، بنیادگرایی و وجودگرایی با ابعاد باور نظارتی؛ مستقیم، مشارکتی و غیرمستقیم مدیران، رابطه معنادار وجود دارد. هم چنین، بررسی نتایج بدست آمده از تحلیل داده های مربوط به تعیین سهم نسبی هر یک از انواع فلسفه های آموزشی مدیران (پیشرفت گرایی، پایدارگرایی، بنیادگرایی و وجودگرایی) در پیش بینی باورهای نظارتی؛ مسقیم، مشارکتی و غیرمستقیم به ترتیب: 35.3، 40.2 و 36.3 درصد از واریانس باور نظارتی مربوطه را تبیین می نمایند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر برنامه آموزش صلح در تربیت شهروند جهانی بود. این پژوهش به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمام دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر رشت در سال تحصیلی 1389-1390 به تعداد 6932 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، دو کلاس به صورت تصادفی با حجم 30 نفر به عنوان گروه آزمایش و کنترل انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه 29 گویه ای بود که پس از احراز روایی و پایایی 0.82، به وسیله پژوهشگران تهیه و بین اعضای گروه نمونه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون توزیع گردید. داده های گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آنکووا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه کلی پژوهش نشان داد که: بین پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل پس از اجرای برنامه آموزش صلح، تفاوتی معنادار مشاهده گردید. بر این اساس برنامه آموزش صلح در بهبود تربیت شهروند جهانی و هم چنین، در افزایش دانش، توانش و پرورش نگرش شهروند جهانی فراگیرندگان تاثیر دارد.

هدف کلی از این پژوهش امکان سنجی کاربرد مدیریت عملکرد در گروههای آموزشی دانشگاه شیراز از دیدگاه مدیران آموزشی دانشگاه بوده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش، شامل مدیران حوزه آموزشی دانشگاه، روسا و معاونین آموزشی دانشکده ها و گروههای آموزشی (84 نفر) و روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری در دسترس بوده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته مشتمل بر دو بعد فایده و قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه بود، که پس از محاسبه روایی و پایایی، بین افراد نمونه توزیع و جمع آوری گردید. 58 پرسش نامه قابل استفاده عودت داده شد. داده ها با استفاده از روش های آمار استنباطی تحلیل شد. نتایج نشان داد که: مدیران فایده مدیریت عملکرد در دانشگاه شیراز را پایین تر از سطح کفایت مطلوب (Q3)، ولی در سطح کفایت قابل قبول (Q2) ارزیابی نموده اند. آنان قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه شیراز را نیز پایین تر از سطح کفایت قابل قبول (Q2) ارزیابی نموده اند. با این حال فایده کاربست مدیریت عملکرد و ابعاد آن برای دانشگاه، بالاتر از میانگین قابلیت اجرای مدیریت عملکرد و ابعاد آن در دانشگاه ارزیابی شده است. تعامل مرتبه علمی و گروه آموزشی نیز تاثیر معناداری بر نظر مدیران درباره فایده کاربست و قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه نداشته است.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه سازمان یادگیرنده و هوش سازمانی در آموزش و پرورش و مدارس شهرستان رفسنجان بود. در این پژوهش از روش توصیفی و از نوع همبستگی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارکنان آموزش و پرورش و معلمان مدارس شهرستان رفسنجان 2494 نفر در سال تحصیلی 90-89 بود که از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای متناسب با حجم 333 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه سازمان یادگیرنده و پرسشنامه هوش سازمانی استفاده شد. در تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از میانگین، انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام، تی تست تک گروهی و ماتریس همبستگی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، ضریب همبستگی بین سازمان یادگیرنده و هوش سازمانی در جامعه مورد مطالعه 0.72 در سطح معناداری 0.0001 میباشد و رابطه مثبت و معناداری بین سازمان یادگیرنده و هوش سازمانی در این جامعه وجود دارد.

این پژوهش بمنظور ارزیابی هم ترازی محتوای کتاب های تخصصی انگلیسی سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتاب های علوم انسانی دانشگاهها)، آزمون های سراسری کارشناسی ارشد و اهداف آموزشی رشته آموزش زبان انگلیسی بر اساس اهداف شناختی اندرسون وکراتول انجام شد. از آن جا که این پژوهش از نوع ترکیبی است، لذا از روش های کمی (تحلیل محتوا) و کیفی (تحلیلی) استفاده شده است. جهت پاسخ گویی به پرسش های پژوهش، آزمون های تخصصی آموزش زبان انگلیسی کارشناسی ارشد سال های 1390-1385 مورد تحلیل قرار گرفتند. هم چنین، کتاب های تخصصی آموزش زبان انگلیسی سازمان سمت و سرفصل های کارشناسی مربوط به دروس تخصصی رشته آموزش زبان انگلیسی از لحاظ محتوایی با استفاده از چک لیستی که به وسیله پژوهشگران این پژوهش بر اساس اهداف شناختی اندرسون و کراتول تهیه شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از شاخص هم ترازی پرتر به عنوان روش تحلیلی داده ها برای تعیین میزان هم ترازی استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد، نزدیک به 83.5 درصد کل اهداف را سطوح پایینی طبقه بندی اهداف آموزشی اندرسون و کراتول (به یاد آوردن، فهمیدن، به کار بستن) را تشکیل می دهد و تنها 16.3 درصد، اهداف سطوح بالایی (تحلیل کردن، ارزشیابی کردن، آفریدن) را به خود اختصاص داده است. هم چنین نتایج ناشی از تخمین میزان هم ترازی اهداف آموزشی، آزمون ها و کتاب ها نشان داد که این سه اجزا از هم ترازی قابل قبولی برخوردار نیستند و در بین اجزا آزمون ها و اهداف آموزشی از هم ترازی بیشتری نسبت به دیگر اجزا برخوردار هستند.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین مولفه های هوش هیجانی با بالندگی سازمانی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. حجم جامعه آماری برابر با 160 نفر و حجم نمونه، بر اساس جدول کرجسی و مورگان 113 نفر می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی بار- آن و پرسشنامه محقق ساخته بالندگی سازمانی است که روایی پرسشنامه بالندگی سازمانی بر اساس روایی صوری و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مشخص شده است. داده های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون - U من ویتنی و آزمون فریدمن، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بین مولفه های تحمل فشار روانی و واقع گرایی با بالندگی سازمانی رابطه معنی دار وجود دارد. هم چنین، مشخص شد که رتبه مولفه های هوش هیجانی و مولفه های بالندگی سازمانی در بین کارکنان زن و مرد یکسان است. در ضمن معلوم شد که در بین هر دو جنس و در مورد مولفه های هوش هیجانی، مولفه مسوولیت پذیری از بالاترین اولویت و مولفه استقلال از پایین ترین اولویت برخوردار است. یافته دیگر پژوهش این بود که در بین هر دو جنس، مولفه گشودگی و شفاف بودن، از بالاترین اولویت در بین مولفه های بالندگی سازمانی برخوردار است.

مهم ترین هدف این پژوهش مطالعه و بررسی عوامل مرتبط با توفیق یادگیری دانشجویان مهندسی و پزشکی بود. به همین منظور، دو عامل سبک های یادگیری و غلبه طرفی (برتری نیمکره های مغزی) در دانشجویان دختر و پسر در این دو رشته تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه از نوع همبستگی بوده و پژوهشگر به مقایسه 178 نفر از کل دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل در نیمسال نخست 88-89 رشته های پزشکی و مهندسی دو دانشگاه شیراز و علوم پزشکی شیراز پرداخت. در این پژوهش از شیوه نمونه گیری خوشه ای استفاده شد و دانشجویان دو پرسشنامه استاندارد سبک های یادگیری کلب و غلبه طرفی مغز سیلبر را تکمیل نمودند. تحلیل آماری داده ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون t و آزمون خی دو و با بکارگیری نرم افزار SPSS 17 صورت گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که دانشجویان دو رشته مهندسی و پزشکی از لحاظ شیوه های درک و پردازش داده ها با یک دیگر تفاوت دارند. هم چنین، یافته های مربوط به سبک های یادگیری نشان دادند که دانشجویان رشته پزشکی بیش تر از سبک واگرا استفاده می کنند در حالی که دانشجویان رشته مهندسی گرایش بیش تری به سبک همگرا دارند. هم چنین، در مقایسه شیوه های یادگیری دختران و پسران دانشجو نتایج نشان دادند که دختران شیوه تجربه عینی را بیش تر بکار می گیرند. در ارتباط با غلبه طرفی مغز بیش تر دانشجویان هر دو رشته تحصیلی از هر دو نیمکره مغز برای درک و پردازش اطلاعات استفاده می نمایند. هم چنین، یافته ها حاکی از رابطه بین سبک یادگیری و غلبه طرفی، جنسیت و رشته تحصیلی می باشد.

هدف از این پژوهش بررسی دیدگاه دبیران و مدیران مقطع متوسطه در مورد جایگاه ارزش ها در زندگی فردی و سازمانی است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی است و برای این منظور از 1775 دبیر شهر زاهدان 315 نفر و از 110 مدیر این مقطع 86 نفر با استفاده از جدول تعیین نمونه مورگان تعیین و سپس از روش نمونه گیری متناسب با حجم برای تعیین حجم نمونه زیرگروهها استفاده شد. در نهایت، از نمونه گیری در دسترس برای گردآوری داده ها استفاده شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه مقیاس ارزش یلماز و بالچی بوده و از مجموع 401 نمونه 374 (%93) پرسشنامه ها قابل بررسی بودند. آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه %95 و به تفکیک ارزش های فردی و ارزش های سازمانی 0.91 و 0.96 محاسبه شد. روش های آماری استفاده شده در پژوهش عبارت است از محاسبه فراوانی ها، میانگین ها، انحراف معیار، میانه و آزمون t مستقل بود. یافته ها نشان می دهند که هم در ارزش های فردی و هم در ارزش های سازمانی مدیران و دبیران مدارس متوسطه در چند ارزش اولویت دار و چند مورد کم اهمیت هم عقیده اند. آن ها اغلب به تعهد کاری، آزادی تصمیم و عمل، صداقت، دینداری و پیشرفت در حوزه زندگی شخصی توجه می کنند و کم تر به ارزش هایی همچون مادیات، پول و ثروت اهمیت می دهند. در حوزه زندگی سازمانی هم ارزش هایی همچون همکاری، تعهد، احترام به دیگران، بی طرفی و صداقت جزو ارزش های مهم به لحاظ اولویت از دیدگاه هر دو گروه بودند. در این حوزه نیز اهمیت کم تر به مواردی همچون پول و ثروت داده شده است. آزمون t مستقل نیز بیانگر وجود تفاوت در میانگین مدیران و دبیران در مواردی نظیر بی طرفی، پشتکار، صداقت، احترام به دیگران، مسوولیت پذیری و خلاقیت در دو حوزه ارزش های فردی و سازمانی بود.

هدف این پژوهش بررسی ارتباط استرس شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کارکنان با رضایت از جو سازمانی دانشگاه محقق اردبیلی بود. روش این پژوهش، توصیفی - همبستگی و جامعه آماری آن تمامی کارمندان دانشگاه محقق اردبیلی بود. داده های پژوهش از 112 کارمند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، جمع آوری گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های جو سازمانی، استرس شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه استاندارد و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بین استرس شغلی و کیفیت زندگی، استرس شغلی و رضایت از جو سازمانی، رضایت از جو سازمانی و فرسودگی شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی رابطه منفی و بین رضایت از جو سازمانی و کیفیت زندگی، استرس شغلی و فرسودگی شغلی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. هم چنین، معلوم شد که رضایت از جو سازمانی توسط سه متغیر فرسودگی شغلی، استرس شغلی و کیفیت زندگی به خوبی قابل پیش بینی است. به عنوان نتیجه کلی، شناخت جو سازمانی و انسجام بخشیدن به آن می تواند به عنوان یک ابزار کارآمد، مدیران را در بهره ور ساختن سازمان کمک کند.