پژوهش و سازندگی
سال:1380 | دوره:14 | شماره:2 (پی آیند 51) در منابع طبیعی |تعداد مقالات:22

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در گونه 12Bromus tomentellus  ژنوتیپ از گونه فوق که در بانک ژن گیاهان مرتعی نگهداری می شوند و از نقاط مختلف کشور جمع آوری شده اند از لحاظ 11 صفت مورفولوژیکی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. تحقیق فوق در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام شد. با توجه به تجزیه واریانس داده های حاصل در قالب طرح فوق الذکر، اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها مشاهده گردید که به تبع آن با استفاده از روش های آماری یک و چند متغیره سایر مطالعات آماری نیز روی داده ها انجام گرفت. ژنوتیپ ها از نظر صفات مختلف دسته بندی شدند. همبستگی بین صفات نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی با به دست آمدن 2 مولفه اصلی که در مجموع 98.76% تنوع را بیان می کردند همراه بود. از این دو مولفه جهت به دست آوردن پراکنش ژنوتیپ ها در یک دستگاه مختصات استفاده گردید. مولفه اول با توجه به ضرایب ویژه آن به صفاتی چون عملکرد و تاریخ گلدهی ارزش بیشتری داد، به طوری که ژنوتیپ شماره 2 بالاترین میزان عددی در این مولفه را دارا بود. تجزیه علیت نشان داد که 3 صفت طول و ویگور گیاه به ترتیب با اثرات مستقیم 1.044، 1.114 و 0.56 مهمترین صفات در عملکرد هستند. با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA بر روی صفات مورفولوژیکی، ژنوتیپ ها در 4 کلاس مختلف قرار گرفتند. بر اساس این دسته بندی ژنوتیپ هایی که دارای بیشترین فاصله از نظر صفات مورفولوژیکی هستند شناسایی شده و جهت استفاده در پروژه های اصلاحی معرفی گردیدند.

با توجه به تحولات شدید و پیچیدگی های محیطی، سازمانی و شغلی در جهان امروز، نیاز به تغییر و تحول در دانش، نگرش و رفتار افراد، گروه ها و سازمان ها افزایش یافته است. به این جهت همواره این سوال مطرح است که طراحی الگوی یادگیری مستمر متناسب با شرایط نظام اداری ایران جهت مواجه شدن با این تحولات و پیچیدگی ها دارای چه ابعاد، ویژگی ها و عناصری می باشد. محققان متعددی همچون پیترسنج، آلن مامفورد، دیوید گاروین، الن جورج، گریس آرگریس، دیوید کلب، ری استاتا، استوارت و... مدل های یادگیری را در سطح فردی و سازمانی طراحی نموده اند. این تحقیق با تلفیق مدل های مذکور، یک مدل هشت بعدی متناسب با نظام اداری ایران را برای نظام یادگیری مستمر مدیران وزارت جهاد سازندگی ارائه کرده است. بر اساس آزمون علامت و آزمون فریدمن ابعاد اساسی مدل به ترتیب میانگین رتبه بندی آنها عبارت است از: 1- تفکر سیستمی (5.24) 2- فضای یادگیری (4.93) 3- بصیرت واحد چشم انداز مشترک (4.81) 4- عمل گرایی (54.59) 5- فرصت های منسجم یادگیری (4.55) 6- یادگیری تیمی (4.48) 7- خودبالندگی (4.2) 8- الگوی ذهنی پویا (3.21) می باشند. لازم به ذکر است که این ابعاد به طور تعاملی با یکدیگر در ارتباط می باشند. یکی دیگر از نتایج حاصله در این تحقیق اثبات وجود تفاوت معنی داری بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب بر اساس آزمون های آمار توصیفی همچون تعداد، درصد، میانگین، انحراف معیار و همچنین آزمون علامت، آزمون کای دو، آزمون فریدمن، آزمون آنالیز واریانس و آزمون توکی HSD می باشد. در پایان این طرح پژوهشی مدل های خاصی برای هر یک از ابعاد اساسی مدل یادگیری مستمر مدیران طراحی شده است.

تغییرات ماده موثره گیاه دارویی گل راعی با مصرف کودهای مختلف شیمیایی، آلی و مخلوط آنها در تراکمهای مختلف در سال 1378 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج تعیین گردید. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اصلی را تراکم و فاکتور فرعی را کودهای مختلف تشکیل دادند. هیپریسین موجود در سرشاخه های گلدار حاصل از برداشت اول گیاه گل راعی با استفاده از دستگاه سوکسله و اسپکتروفتومتر استخراج و اندازه گیری شد. استخراج هیپریسین در دو مرحله و با استفاده از کلروفرم و متانول صورت پذیرفت و مقادیر هیپریسین با استفاده از منحنی استاندارد تعیین گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که کودهای مخلوط آلی و شیمیایی و نیز کودهای آلی بیشترین میزان هیپریسین را به ترتیب برابر 2262 و 2197 قسمت در میلیون در برداشت اول تولید نمودند. همچنین عملکرد هیپریسین نیز در تیمارهای یاد شده به ترتیب با 4684 و 4534 گرم در هکتار نسبت به تیمار کود شیمیایی خالص و شاهد دارای تفاوت معنی دار بود که بالاترین این مقادیر در تراکم 10 بوته در متر مربع به دست آمد. کلیه مقادیر عملکرد سرشاخه گلدار، هیپریسین، عملکرد هیپریسین و شاخص برداشت اول تفاوت معنی داری نسبت به برداشت دوم از خود نشان دادند. بیشترین میانگین عملکرد هیپریسین در مجموع دو برداشت و در ازای مصرف کود مخلوط به 8094 گرم در هکتار بالغ گشت. به نظر می رسد مخلوط کودهای شیمیایی و آلی به دلیل ترکیب مناسب عناصر مورد نیاز این گیاه دارویی و بهبود کیفیت فیزیکی و بیولوژیک خاک ضمن حفظ سلامت محصول قادر هستند بیشترین میزان و عملکرد ماده موثره هیپریسین را تولید نمایند. همچنین برای افزایش سرشاخه گلدار از تراکم بیشتر و جهت بالا بردن درصد هیپریسین از تراکم کمتر می توان استفاده نمود.

افزایش عملکرد و بهبود کیفیت غذایی گیاهان علوفه ای تاثیر قابل ملاحظه ای در افزایش فرآورده های دامی دارند. در معرفی ارقام علوفه ای باید عواملی از قبیل مناسب بودن بذر برای ایجاد چراگاه، احیا مراتع مخروبه، مقاومت به چرای دام، عملکرد و کیفیت مناسب برای کاشت در مزارع به منظور تولید علوفه خشک در نظر گرفته شود. هدف از این تحقیق بررسی مقدار و ماهیت تنوع ژنتیکی در سه صفت قابلیت هضم، درصد قندهای محلول در آب و پروتئین خام و همچنین عملکرد علوفه خشک در دو شرایط بهره برداری حفاظت شده و مشابه چرای دام در چچم دائمی (Lolium perenne L.) بوده است. در این آزمایش خانواده های تنی از تلاقی های دوگانه بین ژنوتیپ های مختلف به وجود آمدند و بر اساس طول دوره گلدهی این خانواده ها به دو گروه متوسط رس و دیررس تقسیم شدند. نتایج هر گروه کشت و در دو شرایط حفاظت شده و مشابه چرای دام به مدت دو سال مورد ارزیابی های ژنتیکی قرار گرفتند. تجزیه ژنتیکی داده های هر دو گروه نشان داد که وراثت پذیری عمومی برای هر چهار صفت، مخصوصا در گروه متوسط رس نسبتا زیاد است ولی چون خانواده های تنی به صورت متراکم کشت شده بودند، امکان یادداشت برداری از تک بوته های درون هر خانواده میسر نشد لذا امکان تجزیه واریانس ژنتیکی به اثرات افزایشی و غیرافزایشی ممکن نشد. اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط (سال و مدیریت بهره برداری) برای عملکرد علوفه معنی دار بود ولی برای صفات مربوط به کیفیت مقدار آن کمتر بود. همبستگی ژنتیکی بین صفات در هر دو گروه مورد مطالعه نسبتا پایدار بود. پروتئین خام با عملکرد علوفه و قندهای محلول همبستگی منفی داشت، در حالی که قندهای محلول با عملکرد علوفه و قابلیت هضم همبستگی مثبت داشتند. همبستگی ژنتیکی بین قابلیت هضم با عملکرد علوفه و پروتئین خام در کل منفی گردید ولی مقدار آن کم و ناپایدار بود.

به منظور بررسی تاثیر شیوه های مختلف خشکانیدن بر حفظ کیفیت زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در 4 تکرار به اجرا در آمد. در این بررسی زعفران با چهار روش متفاوت شامل دو روش سنتی (روش سنتی ایران، روش اسپانیایی) و دو روش صنعتی (استفاده از خشک کن تحت خلا و خشک کن کابینتی با فشار آتمسفر) رطوبت زدایی گردید. سپس میزان رنگ (کروسین و کروستین)، عطر و بو (سافرانال) و طعم (پیکروکرسین) در نمونه های خشک شده به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که بین خصوصیات کیفی زعفران خشک شده با چهار روش ذکر شده اختلاف معنی داری وجود دارد. به طوری که در خشکانیدن زعفران با استفاده از خشک کن کابینتی با فشار آتمسفر، کلیه صفات مورد بررسی (رنگ، طعم، عطر) بهتر حفظ گردیده است. و روش اسپانیایی، خشک کن تحت خلا و روش سنتی ایران از نظر حفظ این ویژگی ها به ترتیب در مراتب بعدی قرار داشته اند. لذا با توجه به تاثیر نامطلوب روش خشکانیدن سنتی زعفران در ایران توصیه می شود که در مناطقی که میزان زعفران تولیدی کم است از روش اسپانیایی و در صورتی که میزان تولید قابل توجه باشد از خشک کن های صنعتی مناسب برای خشک کردن زعفران استفاده گردد.

طرح مقایسه سازگاری گونه های مختلف آتریپلکس شامل گونه های لنتی فورمیس، هالیموس و کانی سنس و اثر دور آبیاری در استقرار آنها در منطقه سرخون بندرعباس در قالب طرح اسپلیت پلات با دورهای مختلف آبیاری 10، 20، 30، 40 و 60 روزه و تیمار دیم به اجرا در آمده است. نهالهای 4 ماهه گونه های یاد شده در اوایل دی ماه سال 1368 به زمین اصلی منتقل شد و از اردیبهشت تا آبان ماه سال 1369 نهالها بر اساس تیمارهای نام برده شده آبیاری شدند. با عنایت به جداول تجزیه واریانس مربوط به تعداد نهالهای زنده در اسفندماه سال 1369 بین گونه های مذکور و دوره های مختلف آبیاری از نظر درصد استقرار اختلاف معنی داری وجود دارد. ادامه آماربرداری از مرگ و میر نهالها در مدت پیش بینی شده اجرای طرح نشان داد که با گذشت زمان و با قطع آبیاری بعد از آبان ماه سال 1369 تلفات گونه های مختلف در دوره های مختلف آبیاری افزون گشته است به طوری که نهالهای زنده باقیمانده در تیمارهای مختلف در پایان سال 1372 برای تجزیه و تحلیل آماری قابل ملاحظه نبود لذا با اعمال تیمارهای یاد شده علیرغم درصد استقرار زیاد برخی از گونه ها به ویژه لنتی فورمیس و هالیموس در دوره های آبیاری 10، 20 و 30 روزه به طور کلی هیچکدام از گونه ها در شرایط محل اجرای طرح، سازگار نشدند. به طور کلی از اجرای این طرح می توان چنین نتیجه گیری کرد که برای استقرار گیاهانی نظیر گونه های مورد بررسی دوره آبیاری 30 روزه کفایت می کند.

مقاله حاضر متدولوژی نوینی را در برآورد رسوب در مناطقی که آمار هیدرولوژی کاملی ندارند، ارائه می دهد. بدین منظور MUSLE در تلفیق و ترکیب با SPANS-GIS و به کمک برنامه هائی که در محیط آن نوشته شده رسوب تولیدی را در سیاهرود، یکی از زیر حوزه های آبخیز دماوند، برآورد می کند. ابتدا عوامل فرسایندگی جریانات سطحی، فرسایش پذیری خاک، طول و میزان شیب، پوشش گیاهی و عملیات کنترل فرسایش بررسی و محاسبه و به نقشه های رقومی شده و محاسبه شده تیسن، اجزا واحدهای اراضی، شیب و کاربری اراضی الحاق شدند. سپس مقدار رسوبدهی هر کلاس از نقشه کاربری اراضی، به کمک مدل مناسبی که در محیط GIS نوشته می شود، با روی همگذاری این نقشه ها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فرسایش مربوط به اراضی دیم است که معمولا در شیبهای تند واقع و در جهت شیب شخم خورده اند. متوسط سالانه رسوبدهی در کل زیر حوزه سیاهرود 745 تن در کیلومتر مربع با مقادیر حداکثر و حداقل 978 و 221 تن در کیلومتر مربع است که به ترتیب مربوط به اراضی دیم و باغات می باشند. زیر حوزه سیاهرود فاقد باران نگار است به طوری که کاربرد مدلهای معمولی فرسایش را به دلیل فقدان آمار لحظه ای باران و در نتیجه شدت بارندگی، محدود می سازد. نتایج ضمن فائق آمدن به مشکل نقصان اطلاعات هیدرولوژی نشان دهنده موثر بودن متدولوژی فوق در برآورد رسوبدهی در حوزه های آبخیز است و GIS نیز استخراج عوامل مورد نیاز را از اطلاعات پایه ساده می کند. لازم به ذکر است که SPANS-GIS از مدل اطلاعاتی Quadtree بهره مند می باشد که در آن ارائه اطلاعات به صورت فشرده و به شکل Raster است و در نتیجه اندازه فایل اطلاعاتی کوچک می شود.

در این تحقیق رویشگاه سرو موجود در شهرستان داراب مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. این توده سرو یک مجموعه درختان کهنسال می باشد که به صورت منفرد و یا چندتایی مجموعه ای از درختان کهنسال سرو را تشکیل می دهد. در این بررسی خصوصیات اکولوژیکی و مورفولوژیکی درختان سرو مطالعه شد. خصوصیات اکولوژیکی شامل خاک، اقلیم و وضعیت آب منطقه و خصوصیات مورفولوژیکی شامل ارتفاع درختان، قطر یقه و قطر برابر سینه، قطر تاج پوشش و ارتفاع محل تشکیل تاج می باشد. میانگین بارندگی این رویشگاه برابر 298 میلیمتر بوده و توزیع بارندگی بیشتر در پاییز و زمستان می باشد. منطقه از لحاظ اقلیمی، منطقه خشکی بوده و دارای خاکهایی با بافت سبک و نسبتا قلیایی است. ارتفاع درختان بین 16.5 تا 23.6 متر بود و به طور متوسط درختان دارای ارتفاعی برابر 19.77 متر می باشند. قطر برابر سینه این درختان بین 118 تا 203 سانتیمتر متغیر بوده و به طور متوسط برابر 166 به دست آمد. با توجه به خصوصیات مورفولوژیکی درختان، سن این توده بیش از 1000 سال تخمین زده می شود. مشخصات این درختان نشان می دهد که توده کهنسالی بوده و از لحاظ ژنتیکی با ارزش می باشند. مطالعات انجام شده نشان داد درختانی که کمتر تحت تعرض و تخریب انسان قرار گرفته اند با وجود سن زیاد دارای شادابی خوبی بوده و بذردهی درختان نیز مناسب می باشد ولی تعداد زیادی از پایه ها به نحوی تخریب شده اند به طوری که آتش زدن تنه درختان و قطع انشعاب اصلی آنها باعث شده است که تعدادی از پایه ها تخریب گردد. همچنین انجام کشت و کار و شخم و شیار و اطراق دام در زیر درختان باعث شده که هیچ گونه زادآوری طبیعی در اطراف درختان مشاهده نشود.

به منظور بررسی اثر تراکم و ترکیبات کاشت مخلوط ذرت و سویای علوفه ای بر عملکرد و کیفیت محصول، این آزمایش در خردادماه 1374 در مزرعه آزمایشی شماره یک گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور تراکم در سه سطح (تراکم بهینه منطقه و دو تراکم حداقل و حداکثر) و ترکیبات کاشت در پنج سطح (تک کشتی ذرت و سویا، مخلوط 75% ذرت +25% سویا، مخلوط 50:50 و مخلوط 25% ذرت و 75% سویا). در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش برای تشکیل مخلوط از روش جایگزینی و کشت نواری استفاده گردید، بدین معنی که در مخلوط به تدریج درصد معینی به صورت نوارهایی از ذرت و سویا قرار گرفت تراکم بهینه برای ذرت بر اساس تراکم بهینه متداول در منطقه 75 هزار بوته و برای سویا 200 هزار بوته در هکتار در نظر گرفته شد. برداشت علوفه ذرت و سویا به ترتیب در دو دوره 90 و 129 روز به طور همزمان انجام گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تراکم تاثیر معنی داری روی عملکرد ماده خشک داشت (P<0.01)، همچنین ترکیبات کاشت و اثر متقابل آنها نیز روی این صفت اثر معنی داری داشتند (P<0.05). تیمار D3M4 (مخلوط 75% سویا و 25% ذرت در تراکم بالا) با تولید 16 تن ماده خشک در هکتار و تیمار D1M2 (مخلوط 25% سویا و 75% ذرت در تراکم کم) با 7.16 تن در هکتار ماده خشک به ترتیب بیشترین و کمترین ماده خشک را تولید کردند. با محاسبه نسبت برابری (LER) مشخص شد که تیمار D3M4 با 12% اضافه محصول نسبت به تک کشتی دو گیاه (LER=1.12) بیشترین سودمندی آزمایش را به خود اختصاص داد. از نظر مقدار پروتئین خام تیمار یاد شده با 1797 کیلوگرم پروتئین خام و کسب نسبت برابری زمین معادل (LER=1.14) 14% اضافه تولید پروتئین نسبت به تک کشتی دو گیاه برتری خود را در این آزمایش نشان داد. ضمنا با افزایش تراکم، مقدار بیشتری P,K و N توسط گیاهان جذب گردید.

برگچه ها، گلها و میوه های درختان چریش و زیتون تلخ از رویشگاههای طبیعی آنها در ایران به ترتیب از شهرهای بندرعباس و گرگان در دو فصل جداگانه جمع آوری شد. با استفاده از دستگاه سوکسله و حلال کلروفرم، نمونه های پودر شده به مدت 24 ساعت در دمای 60 درجه سانتیگراد عصاره گیری شدند. تاثیر عصاره های روغنی 10% نمونه ها، با استفاده از دیسک های آرد در قالب یک طرح کاملا تصادفی بر علیه حشرات بالغ شپشه گندم بررسی شد. هر کدام از عصاره های روغنی 10% میوه های چریش و زیتون تلخ و گل چریش به ترتیب سبب 96، 56 و 50 درصد مرگ و میر در حشرات شدند، در حالی که این رقم برای نمونه شاهد (کلروفرم) 14 درصد مشاهده شد. اختلاف میانگین مرگ و میر حشرات بر اثر سه تیمار فوق الذکر در مقایسه با شاهد در سطح احتمال 5% تفاوت معنی داری را نشان داد.

اثرات چهار سطح شوری (0، 50، 100 و 150 میلی مول کلرید سدیم) در رشد، انباشتگی یونها و جذب ازت سه گونه مرتعی، چچم ریشکدار Lolium multiflorum، چچم پایا L. perenne و فستوک Festuca arundinacea ارزیابی شد. گونه فستوک توانایی قابل توجهی برای پایداری در محیط شور دارد در حالی که کلرید سدیم رشد گونه های چچم را شدیدا کاهش می دهد. میزان یونهای سدیم و کلر در نتیجه شوری در هر دو گونه چچم افزایش یافت ولی چنین افزایش شدیدی در فستوک مشاهده نشد. نسبت K+/Na+ تحت تاثیر شوری در فستوک معمولا بالاتر از یک بود، در حالی که این نسبت در هر دو گونه چچم کمتر از یک شد. میزان ازت کل و نیترات در هر دو گونه چچم تحت اثر شوری کاهش یافت. چنین کاهشی تنها در 150 میلی مول کلرید سدیم در فستوک مشاهده شد.این نتایج نشان می دهد که وازنش یونهای سمی تنش را در فستوک کاهش داده بود در حالی که چنین مکانیسم مقاومتی در گونه های چچم وجود نداشت. توانایی مقاومت به شوری خوبی در فستوک موجود است که می تواند در مدیریت مراتع شور و لب شور استفاده شود.

نعناع از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. گونه Mentha X piperita از خانواده نعناعیان (Labiatae) از دو منطقه شهرستان کرج، منطقه کلاک (نمونه 1) در اواخر خرداد 1376 و نمونه دیگر از ارتفاعات 70 کیلومتری کاشان روستای کامو (نمونه 2) در اواخر خرداد 1377 جمع آوری گردید. از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری به عمل آمد. در هر دو نمونه بازده اسانس یک درصد نسبت به وزن برگ تازه گیاه محاسبه گردید. ترکیب های متشکله اسانس ها به وسیله دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه گردیدند و بیشترین میزان ترکیب ها در اسانس نمونه 1، Neomenthol (42.62 درصد)، 1,8-Cineole (16.81 درصد) و Piperitone (12.25 درصد) که مجموعا 71.68 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند و در نمونه 2، مقدار L-Menthol (37.55 درصد)، L-Menthone (19.31 درصد)، 1,8-Cineole (11.48 درصد) و Menthofuran (4.45 درصد) که مجموعا 72.61 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند و تفاوت زیادی بین دو نمونه از لحاظ اجزا تشکیل دهنده اسانس مشاهده گردید.

در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین که برآیند ویژگیهای محیطی همانند خاک، جهت دامنه، شیب، میکروکلیما و ارتفاع از سطح دریا می باشد و بازدهی یک زمین جنگلی را در ایفای نقش های جنگل نشان می دهد، در رویشگاه های سرخدار شمال ایران و در مناطق رویشگاهی واز و افرا تخته مطالعه گردید. مطالعه در سه بخش درختان توده، زادآوری طبیعی و پوشش گیاهی جهت ارزیابی توان اکولوژیک انجام گردید. قطعات نمونه 2500 متر مربعی به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب گردید و در هر یک از قطعات نمونه تعداد نهال موجود در عرصه، قطر برابر سینه و ارتفاع و مشخصات قابل ملاحظه درختان، تعداد پایه گونه های چوبی در سطح قطعه نمونه و فهرست کلیه گونه های گیاهی موجود در سطح قطعه نمونه ثبت گردید. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده برای درختان توده پارامترهای رویه زمینی، پراکنش درختان در طبقات قطری، تعداد در هکتار و منحنی ارتفاع و برای زادآوری تعداد در هکتار نهال و برای پوشش گیاهی شاخص های متداول بررسی تنوع زیستی مطالعه شد. نتایج نشان می دهد که نمودار پراکنش در طبقات قطری در رویشگاه واز وضعیت بهتری را نسبت به افراخته از نظر وجود درختان جوان دارا می باشد. ضمن این که رویشگاه و از رویه زمینی، ضریب قد کشیدگی و منحنی ارتفاع با سطح بالاتری را نیز داراست. وضعیت زادآوری در واز بهتر از افراتخته بوده و متوسط شاخص های تنوع زیستی نیز در این رویشگاه بیشتر است.

سرشاخه گلدار و میوه گیاه شوید از مزرعه گیاهان دارویی واقع در مرکز تحقیقات البرز (کرج) جمع آوری گردید. از سرشاخه گلدار آن به روش تقطیر با آب و از میوه به روش تقطیر با بخارآب و از میوه به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس حاصل از سرشاخه گلدار 21/0 درصد و از میوه 42/2 درصد نسبت به وزن خشک اولیه محاسبه گردید. ترکیبات متشکله اسانسها با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی گردید. در مجموع 13 ترکیب شناسایی شد که نوع و درصد آنها در اسانس سرشاخه گلدار و میوه متفاوت بود. ترکیب عمده در اسانس سرشاخه گلدار، الفا فلاندرن به میزان 05/56 درصد و در اسانس میوه، کارون به میزان 28/57 درصد بود در حالی که آلفافلاندرن در اسانس میوه فقط به مقدار 61/1 درصد موجود بوده و کارون در اسانس سر شاخه گلدار اصلا وجود نداشت. ولی لیمونن به عنوان دومین ترکیب عمده در هر دو اسانس موجود بوده و 23.78 درصد از اسانس سر شاخه گلدار و 19/33 درصد از اسانس میوه را تشکیل می داد.

نمونه های آزمونی از گونه های ساج، بالائو، کروئینگ و چنگال از بین چوبهای مورد مصرف در ساخت شناورهای چوبی، به طور تصادفی انتخاب و پس از اندازه بری در کارخانه اشباع تراورس قزوین با کرئوزوت اشباع شدند. نمونه های اشباع شده به همراه نمونه های شاهد این گونه ها و نیز گونه های راش و بلوط، در ساحل دریا (داخل آب) نصب شد. نمونه های آزمونی پس از 6، 9، 19، 21 و 27 ماه استقرار در دریا، با معیار IRG/WP/4432 (1985) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طی مدت استقرار از بین نمونه های شاهد فقط نمونه های چوب چنگال تخریب نشد و بقیه به درجه تخریب 4 (کاملا تخریب شده) رسیدند نمونه های اشباع شده از همه گونه ها پس از 20 ماه استقرار در دریا، به وسیله حفاران دریایی تخریب نشدند. کیل شناورها عمدتا از چوبهای اشباع نشده چنگال و بالائو ساخته می شود، با توجه به دوام طبیعی بالای چوب چنگال که نتایج این بررسی نیز موید این امر است، توصیه می شود با جای چوب بالائو از چوب چنگال استفاده شود.

گیاه کهور Prosopis Koelziana Burkart گیاهی است متعلق به تیره Mimosaceae که در نواحی خشک و نیمه خشک ایران پراکنش وسیعی دارد. عموما گونه های مختلف این جنس به علت داشتن پوسته سخت دانه و به علت خود ناسازگاری باززایی ضعیف داشته و چرخه زندگی آنها در طبیعت طولانی تر می شود. به همین علت می توان با استفاده از کشت درون شیشه ای مبادرت به تولید بیشماری گیاه در مدت کوتاه نمود. در این پژوهش بعد از ایجاد دانه رستهای سترون، از قطعات مختلف دانه رست جدا کشت هایی تهیه و در هورمون های مختلف به منظور اندام زایی کشت گردیدند. سه بخش محور زیر لپه ای، ساقه و گره از نظر توان تولید کالوس مقایسه گردید. در محیط پایه MS Morashige و Skoog (1962) حاوی 2 میلی گرم در لیتر BAP و 0.5 میلی گرم در لیتر NAA گره و ساقه و محور زیر لپه ای تقریبا توان برابری از نظر تولید کالوس داشتند ولی در محیط حاوی 2,4-D و Kin و محیط دارای NAA و Kin محور زیرلپه ای از پتانسیل بیشتری برخوردار بود. به منظور تولید نو ساقه بهترین محیط، محیط MS حاوی 0.5 میلی گرم در لیتر 2,4-D و 1 میلی گرم در لیتر Kin از جداکشتهای ساقه ای و برای تولید ریشه محیط دارای 0.2 میلی گرم در لیتر NAA و 0.5 میلی گرم در لیتر Kin از قطعات محور زیرلپه ای بود. بیشترین تعداد گیاهچه کامل نیز از قطعات ساقه ای در محیط حاوی 1 میلی گرم در لیتر BAP و 0.1 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد، 70-90 درصد گیاهچه های سترون بعد از انتقال به شرایط گلخانه ای تا یک ماه زنده باقی ماندند.

به منظور بررسی اثر توانایی آللوپاتی ریشه گندم، پنبه و آفتابگردان بر روی مراحل مختلف رشد و نمو و عملکرد دانه آفتابگردان این تحقیق در قالب یک طرح آزمایشی کاملا تصادفی فاکتوریل در سه تکرار در اتاقهای رشد در مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک (IBB) دانشگاه تهران اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی آب پس مانده ریشه سه نوع گیاه خیسانده شده گندم، پنبه و آفتابگردان بودند. آبهای آبیاری شامل چهار سطح مقدار ریشه خیسانده شده در آب به ترتیب آب معمولی، آب با 50 میلی گرم، 100 میلی گرم و 150 میلی گرم با ماده ریشه ای در لیتر در نظر گرفته شده بود. در مدت آزمایش صفاتی مانند تعیین ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد گل در طبق، مقدار علوفه خشک و عملکرد دانه اندازه گیری گردید. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان دادند که اکثر صفات مورد بررسی در اثر آبیاری با آب پس مانده ریشه گندم به ویژه آب آبیاری با غلظت 150 میلی گرم در لیتر بر عملکرد دانه خشک آفتابگردان با میانگین 300 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد که با آب معمولی آبیاری شده بود با میانگین 1100 کیلوگرم در هکتار در سطح یک درصد تفاوت معنی داری داشته است. به طور کلی آزمایشات این تحقیق نشان دادند که در بین تیمارهای آبیاری اثرات منفی تیمار آب آبیاری از پس مانده ریشه گندم به خصوص با غلظت 150 میلی گرم در لیتر نسبت به تیمارهای آبیاری دیگر گیاهان به خصوص بر روی صفات مورد آزمایش اثر منفی بیشتر داشته است. نکته قابل توجه در این آزمایش اثرات مثبت آللوپاتی بعضی از تیمارها بر روی صفات تعیین شده بودند، به طوری که تیمار آب آبیاری پس مانده ریشه آفتابگردان با غلظت 150 میلی گرم در لیتر بر روی تعداد برگ آفتابگردان اثر افزایشی داشته است. به طور کلی ترکیبات فنلی که از قسمتهای مختلف گیاهان تراوش می شود می توانند اثرات منفی در بعضی مواقع مثبت بر روی رشد گیاهان همسایه داشته باشند. که در این تحقیق تراوشات فنلی پس داده شده از ریشه گندم در آب آبیاری بیشترین اثرات منفی را بر روی رشد و نمو عملکرد دانه آفتابگردان را داشته است.

ترکیب هایپریسین (Hypericin) و یا مشتقات آن از سرشاخه های گلدار گونه های گیاه گل راعی، از جمله Hypericum perforatum L. استخراج و باعث رفع افسردگی و بهبود زخمها می شود. در حال حاضر محققین این رشته پس از بررسی تحقیقات انجام شده اعلام داشته اند، ترکیبهای مهم گیاه در درمان بیماری ایدز و یا نقرس نیز مفید است. پس از جمع آوری سرشاخه های گلدار گونه های گل راعی H. perforatum و H. scabrum از همدان و نوشهر، جهت استخراج هایپریسین، از حلالهای مختلف (اتر و اتانل) استفاده شد. مقایسه میزان هایپریسین در گونه های گل راعی نشان داده که مقدار این ترکیب نسبت به گونه و منطقه جمع آوری شده متفاوت می باشد. به طوری که تفاوت میزان هایپریسین در دو گونه جمع آوری شده از همدان H. perforatum L. و H. scabrum برابر 1692ppm بوده در صورتی که نسبت به منطقه رویشی متفاوت در یک گونه H. perforatum L. (همدان و نوشهر) برابر 335ppm می باشد. البته با بررسی منابع، میزان این ترکیب در گونه های ذکر شده در ایران به خصوص گونه H. perforatum در مقایسه با دیگر کشورها میزان ماده موثره بیشتری دارد.

مراتع مورد مطالعه به وسعت 5150 هکتار در منطقه چمستان نور (ارتفاعات حوزه آبخیز "واز") واقع شده است. در این مراتع بر اساس روش فیزیونومیک – فلوریستیک، 20 جامعه گیاهی تشخیص داده شد. جهت بررسی دقیق و ارتباط جوامع گیاهی با یکدیگر، از روش رسته بندی استفاده شده است. در راستای مطالعات مذکور به منظور محاسبه شاخص تشابه از روش Gleason با در نظر گرفتن مقادیر کمی (فراوانی – پوشش) و جهت تشکیل محورهای طول و عرض و تعیین مکان هر جامعه گیاهی بر روی آنها از ضابطه Beals استفاده شد. در نهایت ارتباط جوامع در یک فضای دو بعدی به نمایش گذاشته شده است. نتایج حاصل از بررسی ها حاکی از آن است که جوامع گیاهی مختلف منطقه به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه پوشش گیاهی اعم از فراوانی، درصد پوشش، اشکوبهای مختلف و انبوهی از هم متمایز شده و در این میان جوامع گیاهی شماره 7 و 8 به علت دارا بودن اختلاف بیش از حد از لحاظ شرایط فوق الذکر نسبت به سایر جوامع گیاهی منطقه کاملا متمایز گردیده است.