اکوفیزیولوژی گیاهی
سال:1399 | دوره:12 | شماره:41 |تعداد مقالات:25

این پژوهش به منظور برسی اثرات خشکی، مصرف کود شیمایی و زیستی نیتروژن و الگوی کاشت در ذرت 704 طی سال-های 1394 و 1395 در شهرستان دهلران انجام شد. آزمایش به صورت کرت های دو بار خورد شده در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح تنش خشکی در کرت های اصلی: آبیاری مطلوب، قطع یک دوره آبیاری در مرحله 12 برگی و مرحله ظهور گل تاجی، سه سطح نیتروژن در کرت های فرعی: 100 درصد کود به صورت کود شیمیایی اوره، 70 درصد اوره + 30 درصد ازتو بارور یک، 40 درصد اوره + 60 درصد ازتو بارور یک و سه الگوی کاشت در کرت های فرعی فرعی: یک ردیفه، دو ردیفه و زیگزاگی. نتایج نشان داد که مصرف تلفیقی کود زیستی و شیمیایی نیتروژن با تعدیل اثرات تنش خشکی تأثیر مثبتی بر شاخص سطح برگ، هدایت روزنه، کلرفیل، عملکرد دانه و پروتئین دانه داشتند، به طوری که بیشترین عملکرد دانه با مصرف 40 درصد کود اوره + 60 درصد ازتوبارور یک به وجود آمد (10870 کیلوگرم). برهمکنش چهارگانه تیمارها بر هدایت روزنه، ورن هزار دانه، عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار بود. برهمکنش سه گانه تنش با کود نیتروژن و الگوی کاشت بر سرعت پر شدن دانه، طول دوره پر شدن دانه و سرعت رشد در سطح یک درصد معنی دار گردید. به طور کلی بر اساس نتایج، شرایط مطلوب آبیاری، مصرف40 درصد کود مورد نیاز به صورت اوره + 60 کود ازتوبارور یک و الگوی کاشت زیگزاگی به عنوان بهترین تیمار آزمایشی انتخاب گردید.

جهت بررسی تأثیر سطوح کود اوره و چند کشتی همزمان لگومها بر خصوصیات زراعی و بیوماس کل ذرت، این آزمایش در سال 1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار مصرف سطوح مختلف کود اوره در چهار سطح شامل: عدم مصرف کود اوره (شاهد)، مصرف 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار کود اوره و تیمار چند کشتی همزمان در چهار سطح شامل: کشت ذرت خالص (شاهد)، کشت ذرت + نخود، کشت ذرت + لوبیا چشم بلبلی و کشت ذرت + ماش سبز بود. نتایج نشان داد که اثر تیمار کود اوره بر صفات وزن تر ساقه و برگ های ذرت، پهنای برگ بلال، وزن خشک بلال + پوشش بلال، کارایی زراعی نیتروژن در ذرت، تعداد دانه لگومها در متر مربع، بیوماس کل ذرت + لگومها و مقدار نیتروژن جذب شده معنی دار بود. همچنین اثر تیمار چند کشتی همزمان لگومها با ذرت نیز بر صفات وزن تر ساقه و برگ های ذرت، کارایی زراعی نیتروژن در ذرت، تعداد دانه لگومها در متر مربع، بیوماس کل ذرت + لگومها و وزن هزار دانه ذرت + لگومها معنی دار بود. در بین اثرات متقابل بیشترین و کمترین مقدار بیوماس کل ذرت + لگومها با میانگین 42/36 و 47/21 تن در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار (مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود اوره + کشت همزمان ذرت و نخود) و تیمار (عدم مصرف کود اوره + کشت همزمان ذرت و ماش سبز) بود.

به منظور مطالعه نوع عمل ژن ها و نحوه توارث صفات درنخود، تجزیه میانگین نسل ها با استفاده از تلاقی شش رقم نخود به نام های پیروز، بیونیچ، Flip51-87c، Iccv2، کاکا و آزاد انجام شد. بذرهای والدینی به همراه بذر نسل هایF1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شد وتعداد هشت صفت شامل ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف پوک در بوته، تعداد غلاف دودانه ای در بوته، وزن صد دانه، روز تا پنجاه درصد گلدهی و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که میانگین مربعات نسل ها برای تمامی صفات معنی دار بود، لذا تجزیه میانگین نسل ها برای صفات مورد بررسی صورت گرفت. براساس نتایج تجزیه میانگین نسل ها، برای تمامی صفات مورد مطالعه غیر از ارتفاع بوته، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثرات اپیستازی نیز برازش شد که نشان دهنده پیچیدگی توارث این صفات می باشد. نتایج نشان داد که صفت ارتفاع بوته توسط آثار افزایشی و غالبیت کنترل می شود. هم چنین، مشخص شد که اثر ژنی غالبیت، بیشترین نقش را در توارث اکثر صفات مورد مطالعه دارد.

به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و مصرف کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه کتان روغنی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه ارومیه در سال 95-1394 انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل 3 تیمار آبیاری (یکبار آبیاری، دو بار آبیاری و شرایط دیم) و فاکتور فرعی شامل 4 تیمار کود زیستی (میکوریزا گونه Glomus mossea، کود بیوسولفور تیوباسیلوس (Thiobacillus)، میکوریزا + بیوسولفور و شاهد بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار دو بار و یک بار آبیاری تکمیلی در مقایسه با شرایط دیم، عملکرد دانه کتان را به ترتیب به میزان 51 و 35 درصد افزایش داد. بیشترین (76/788 کیلوگرم بر هکتار) و کمترین (81/394 کیلوگرم بر هکتار) عملکرد روغن به ترتیب از تیمار دو بار آبیاری تکمیلی و شرایط دیم بدست آمد. کشت دیم در مقایسه با آبیاری تکمیلی، عملکرد بیولوژیک، قطر ساقه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در کپسول و درصد روغن را کاهش داد. در شرایط دیم، تلقیح با میکوریزا، بیوسولفور و کاربرد توام میکوریزا و بیوسولفور، تعداد دانه در کپسول، وزن 1000 دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کتان را به ترتیب به میزان (15، 15 و 12)، (17، 18 و 19)، (32، 28 و 31)، (45، 40 و 39) و (31، 26 و 28) درصد افزایش داد. با توجه به نتایج این تحقیق، با اعمال آبیاری تکمیلی دو بار آبیاری و استفاده از کودهای زیستی میکوریزا و بیوسولفور بخصوص در شرایط دیم می توان کارایی گیاه کتان را افزایش داد.

این مطالعه به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل: شاهد (بدون تنش)، قطع آبیاری در مرحله گل دهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه، به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک (صفر، 4/0 و 8/0 میلی مولار) و اسپرمین (صفر و 02/0 میلی مولار) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. براساس نتایج آزمایش بیشترین وزن هزار دانه (00/2 گرم) در تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه با محلول پاشی 4/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک و عملکرد زیستی (37/2472 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری نرمال و محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت 8/0 میلی مولار و اسپرمین با غلظت 02/0 میلی مولار به دست آمد. به علاوه بیشتر ین میزان فاکتور تورم بذر (42/12 میلی لیتر) و درصد موسیلاژ دانه (33/21 درصد) به ترتیب تحت شرایط تنش متوسط و تنش شدید مشاهده شد. بالاترین میزان عملکرد دانه (05/547 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد موسیلاژ دانه (12/102 کیلوگرم در هکتار) و درصد پوسته بذر (72 درصد) نیز به تیمار تلفیقی محلول پاشی برگی اسید سالیسیلیک با غلظت 8/0 میلی مولار و اسپرمین با غلظت 02/0 میلی مولار تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه اختصاص داشت. با توجه به نتایج. . با توجه به نتایج حاصل؛ استنباط می شود نقش مؤثر اسید سالیسیلیک و اسپرمین در تنظیم اسمزی، پایداری غشاء و از بین بردن رادیکال های فعال محیط سلول توانست تحمل گیاه دارویی اسفرزه را در شرایط تنش کم آبی افزایش دهد.

پژوهشی در سال 1392 در قالب آزمایش اسپلیت پلات با پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان شوشتر اجرا شد. این پژوهش شامل تنش خشکی به صورت قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه (=V1 قطع آبیاری از ابتدای 10 برگی گیاه تا مرحله ظهور تاسل ها، V2=قطع آبیاری از ظهور 50 درصد تاسل تا قهوه ای شدن ابریشم ها و V3= آبیاری برابر نیاز آبی گیاه تا پایان فصل رشد) به عنوان کرت اصلی و سطوح نیتروژن (50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه به طور معنی دار تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت. بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک در تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه ای شدن ابریشم ها بود و با افزایش میزان نیتروژن مصرفی، میزان انتقال ماده خشک کاهش معنی داری یافت. تیمار قطع آبیاری از زمان ظهور 50 درصد تاسل ها تا قهوه ای شدن ابریشم ها با میانگین 40 درصد، دارای بیشترین سهم انتقال مجدد ماده خشک در عملکرد دانه بود. افزایش میزان نیتروژن مصرفی، عامل جزئی تولید نیتروژن مصرفی را به طور معنی داری کاهش داد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، تأمین رطوبت و نیتروژن کافی در مرحله قبل از گلدهی، از طریق افزایش تحریک سهم و میزان انتقال مجدد ماده خشک به دانه در صورت بروز تنش در مرحله بعد، از کاهش شدید وزن دانه تا حدودی جلوگیری شود.

به منظور بررسی پاسخ عملکرد و ویژگیهای فیزیولوژیکی رقم های گندم دیم (Triticum aestivum L. )به کاربرد خارجی گلایسین بتائین، آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، در سال زراعی 95-1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه انجام شد. تیمارها شامل چهار رقم گندم منتخب (سرداری و آذر2، متحمل به خشکی)و (رصد و اوحدی، حساس به خشکی )، و چهار سطح کاربرد گلایسین بتائین در دو مرحله رشدی ابتدای سنبله دهی و آغاز پر شدن دانه ها بود. نتایج نشان داد، بین رقم ها در بیشتر ویژگی ها تفاوت معنی داری وجود داشت و رقم سرداری در اغلب موارد برتر از سایر رقم ها ظاهر شد، به نحوی که بالاترین عملکرد دانه و پرولین (88/3571 کیلوگرم در هکتار ) و پرولین دانه (94/29 میکرو مول بر گرم )را داشت. محلولپاشی گلایسین بتائین در غلظت 100میلی مولار باعث افزایش معنی دار طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و میزان پرولین دانه شد. بررسی برهمکنش رقم در گلایسین بتائین نشان داد که در غلظت 100 میلی مولار گلایسین بتائین، پرولین تنها در دو رقم متحمل به خشکی سرداری و آذر2، بیشترین میزان و با تفاوت معنی دار از سایر سطوح محلولپاشی بود، بنابراین در مجموع می توان بیان کرد که بین میزان پرولین و عملکرد دانه در رقم های متحمل به خشکی در گندم رابطه مثبتی وجود دارد. و بنا براین می توان محتوای پرولین را به عنوان معیار مناسبی در پیش بینی تحمل به خشکی رقم های گندم دیم توصیه کرد.

به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف (0، 5 و 10 تن در هکتار) کودهای آلی (ورمی کمپوست و مرغی) و کودهای شیمیایی نیترات کلسیم و پتاسیم (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) بر تجمع نیترات و برخی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک جعفری آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. محتوای نیتروژن کل گیاه تحت تاثیر اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. بیشترین میزان نیتروژن کل گیاه در تیمارهای 10 تن در هکتارکودهای ورمی کمپوست و مرغی × 100 کیلوگرم نیترات پتاسیم مشاهده شد. محتوای کلروفیل، اسید اسکوربیک و فلانوئید تحت تاثیر مثبت کودهای آلی و شیمیایی قرار گرفت. بیشترین وزن خشک بخش هوایی گیاه در تیمارهای 5 و 10 تن در هکتار کود ورمی کمپوست مشاهده شد. تیمارهای 5 و 10 تن در هکتار کود مرغی موجب افزایش محتوای مواد جامد محلول و نیترات نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین محتوای مواد جامد محلول و نیترات گیاه در تیمارهای 50 و 100 کیلوگرم در هکتار نیترات پتاسیم مشاهده شد. تیمار 5 و 10 تن در هکتار کود مرغی و همچین کودهای شیمیایی مورد استفاده موجب افزایش محتوای فنل کل شد. کودهای آلی تاثیر مثبت در محتوای عناصر کلسیم و پتاسیم داشت. تیمار 100 کیلوگرم نیترات پتاسیم موجب افزایش محتوای پتاسیم شد. بیشترین میزان کلسیم در تیمارهای50 و 100 کیلوگرم نیترات کلسیم مشاهده شد. با توجه به تاثیر مثبت کودهای آلی در پرورش سبزی ها و عدم وجود اثرات سوء زیست محیطی آن ها، چنین به نظر می رسد که استفاده از کودهای آلی روش مناسبی برای تولید سالم و پایدار سبزی ها باشد.

هدف از این تحقیق بررسی شرایط رویشگاهی گونه Ephedra major به عنوان گیاهی دارویی، علوفه ای و مؤثر در حفاظت آب و خاک در مراتع شهرستان بجنورد است. مشخصات اقلیمی، زمین شناسی، تیپ رویشگاه، گیاهان همراه، اندازه گیری متغیرهای رویشی، برآورد تولید و تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گرفت. نتایج نشان داد که این گونه در منطقه مورد مطالعه با بارندگی متوسط سالانه 9/332 میلیمتر، دمای متوسط سالانه 82/9 درجه سانتی گراد و اقلیم نیمه خشک سرد تا اقلیم ارتفاعات رویش مناسبی دارد. این گونه در دامنه های شمالی و جنوبی در ارتفاع 1400 تا 2520 متری از سطح دریا در مناطق کوهستانی پراکنش یافته است. در منطقه مورد مطالعه خاک بسیار کم عمق و دارای بافت شنی لومی، 75/7 pH=، 88/55EC= میکرو زیمنس بر سانتیمتر و آهکی می باشد. تیپ رویشگاه درمنه-علف بره است و بیش از 86 گونه گیاهی همراه این گونه دیده می شود. میانگین پوشش تاجی و تراکم افدرا در منطقه به ترتیب 19/2 درصد و 346 پایه در هکتار بود. تجزیه و تحلیل مولفه اصلی نشان داد که متغیرهای بارش، درصد رطوبت اشباع، اسیدیته، پتاسیم، کلسیم و شن همبستگی معنی داری با محور اول داشتند و 49. 84٪ تغییرات را توضیح دادند. برای مولفه دوم، درصد مواد آلی و نیتروژن مهمترین صفات بود و تغییرات 27. 94٪ را توضیح داد.

به منظوربررسی خصوصیات زراعی و عملکرد بادرشبو سطوح مصرف نیتروژن و عناصر آهن، بور و روی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های 1395 و 1396 در شهرستان خوی اجرا گردید. فاکتور اول شامل سه سطح مصرف کود نیتروژن به ترتیب قبل از کاشت، نصف قبل از کاشت و نصف یک ماه بعد کاشت، یک سوم قبل از کاشت و یک سوم یک ماه بعد از کاشت و یک سوم 45 روز بعد از کاشت و فاکتور دوم نیز مصرف عناصر کم مصرف در پنج سطح شامل تیمارهای عدم مصرف، آهن با بور، آهن با روی بور با روی، آهن با بور و روی بترتیب غلظت2، 2 و 3درهزاربود. طبق نتایج حاصله افزایش رشد و عملکرد با کاربرد کودها مشاهده گردید، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته 3/70 سانتی متر طی دو مرحله، تعداد شاخه های جانبی 4/6 شاخه، عملکرد ماده تر80/10805 کیلوگرم در هکتار، عملکرد ماده خشک 80/2898 کیلوگرم در هکتار طی سه مرحله، درصد اسانس 59/0 % و عملکرد اسانس 33/16 کیلوگرم در هکتار در تیمار مصرف نیتروژن طی دو مرحله و عناصر کم مصرف آهن، بور و روی مشاهده گردید. اگر چه تیمار دوم مصرف نیتروژن همراه با مصرف عناصر ریزمغذی بور و روی بیشترین درصد اسانس 59/0 % را به خود اختصاص داده است اما مصرف سایر عناصر ریزمغذی نیز باعث افزایش درصد اسانس شده است. در ضمن بالاترین عملکرد ماده تر در تیمار مصرف نیتروژن طی سه مرحله به میزان 10805/7کیلوگرم در هکتار به دست آمد.

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن و زئولیت بر عملکرد کلزای پائیزه (Brassica napus L. ) و آبشویی نیترات، در خاک های سبک، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف زئولیت (0، 3، 6 و 9 تن در هکتار) و نیتروژن (90، 180 و270 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (2452 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تلفیق بالاترین سطح نیتروژن و زئولیت (N270Z9) بدست آمد در مقابل تیمار مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن بدون زئولیت (N90Z0) کمترین میزان عملکرد دانه (1569 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. به علاوه مصرف 270 کیلوگرم نیتروژن و بدون زئولیت (N270Z0) بیشترین مقدار آبشویی نیتروژن (143 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. بکارگیری زئولیت در تمامی سطوح نیتروژن تاثیر معنی داری بر کاهش مقدار آبشویی نیتروژن از محیط ریشه داشت. با عنایت به نتایج حاصله چنین جمع بندی گردید که می توان با تلفیق 270 کیلوگرم نیتروژن با 9 تن زئولیت در هکتار علاوه بر دستیابی به عملکرد مناسب از کلزا، مانع آلودگی منابع زیست محیطی در اثر مصرف کودهای نیتروژن دار شد.

آزمایشی در سال های 94-1393 و 95-1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی انجام شد. این آزمایش در دو سال و دو مکان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. دو مزرعه با خاک لومی رسی و لومی شنی به عنوان مکان و کشت چهار گونه زراعی قبل از ذرت شامل باقلا، گندم، کلزا، کلم وآیش به عنوان تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که استفاده از بقایای گیاهان پیش کشت باعث ایجاد تغییرات معنی دار در عملکرد و همچنین برخی خصوصیات خاک شد. استفاده از بقایای باقلا، به عنوان گیاه پیش کشت، در خاک های لومی رسی و لومی شنی باعث افزایش 40 و 55 درصدی عملکرد دانه ذرت شد. میانگین افزایش رطوبت خاک و همچنین افزایش نیتروژن خاک تحت تأثیر بقایای باقلا، گندم، کلزا وکلم نسبت به آیش به ترتیب 29، 32، 25 و 19 درصد و 88، 25، 40 و 40 درصد بود. استفاده از بقایای گیاهان باقلا، گندم، کلزا وکلم نسبت به آیش باعث افزایش عملکرد دانه شد و کیفیت (پروتئین ذرت به ترتیب به مقدار 32، 11، 28، 17 درصد) آن نیز بهبود بخشید. بقایای گیاهان باعث کاهش معنی دار pH خاک نسبت به آیش به مقدار 2، 3، 2 و 2 درصد شدند. ماده آلی خاک به مقدار 49 درصد، رطوبت خاک به مقدار 40 درصد و کربن آلی به مقدار 33 درصد در اثراستفاده از بقایای گیاهان (نسبت به آیش) افزایش یافت.

کم آبی مهم ترین عامل محدودکننده ی تولید چغندرقند در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران است. استفاده از روش پهنه بندی اقلیمی-زراعی، که همزمان فاکتورهای مختلف موثر بر رشد چغندر قند را در نظر میگیرد، مناسبترین و سریع ترین روش جهت تعیین مناطق مستعد به کشت این گونه گیاهی می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از آمار بلند مدت هواشناسی احتمال وقوع هر مرحله رشدی و دماهای آستانه بدست آمد. سپس از معادلات گرادیان سه بعدی برای پهنه بندی عوامل در سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج نشان داد در مناطق جنوبی و شرق استان کرمان تاریخ کاشت مناسب اول تا بیستم آبان می باشد. اما برای جنوب شهرستان بافت تاریخ دهم مهر ماه تا اول آبان برای کاشت مناسب است. برای قسمت های وسیعی از شهرستان های رفسنجان، سیرجان، زرند و بردسیر تاریخ کاشت بیستم شهریور تا دهم مهرماه مناسب است. در مورد تاریخ برداشت چغندر قند برای مناطق جنوبی استان کرمان پانزدهم اردیبهشت تا اول خرداد بدست آمد. این مناطق بدلیل محدودیت های دمایی از طول دوره رشد کمتری نسبت به نواحی مرکزی برخوردار بوده اند. با این حال این مناطق درصد روزهای مناسب رشد و همچنین GDD بیشتری نسبت به نواحی مرکزی داشته اند. بنظر می رسد مناطق جنوبی استان شامل شهرستان های منوجان، جیرفت، ارزوییه و عنبرآباد که با احتمال کمتر از 30 درصد با خطر بهاره شدن و ساقه دهی روبرو می باشند کاملا مناسب کاشت چغندرقند پاییزه هستند.

ااین مطالعه به منظور بررسی اثر آبیاری با آب شور بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های پنبه صورت گرفت. آزمایش در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت اصفهان طی سالهای 92، 93 و 94 اجرا شد. در سال اول در بین 6 ژنوتیپ موتانت و دو رقم تجاری پنبه (شاهد) دو ژنوتیپ برتر موتانت برای سال های دوم و سوم انتخاب شد. آزمایش سال دوم به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش کرت های اصلی شامل تیمارهای آبیاری 4 (شاهد)، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر و کرت های فرعی شامل تلفیق فاکتوریل سه ژنوتیپ (ژنوتیپ موتانت ال ام 1673، ال ام 1303 و شایان) با محلول پاشی سه سطح سولفات پتاسیم به میزان 2، 4 و 6 کیلوگرم در 1000 لیتر آب در هکتار و شاهد (آب) انتخاب شدند. نتایج آزمایش نشان داد شوری آب آبیاری سبب کاهش درصد کیل، عملکرد وش و شاخص برداشت شد. در بین ارقام نیز بالاترین درصد کیل و عملکرد وش در ژنوتیپ ال ام 1303 مشاهده شد. محلول پاشی دارای اثر مثبت بر این صفات بود و عملکرد ژنوتیپ های پنبه را در شرایط شور افزایش داد. نتایج حاصل از این مطالعه مشخص نمود که در شرایط شور از محلول پاشی سولفات پتاسیم در جهت تخفیف اثرات شوری و افزایش عملکرد ژنوتیپ های پنبه بهره برد. نتایج این مطالعه نشان داد ژنوتیپ موتانت ال ام 1303 در طی دو سال آزمایش دارای عملکرد بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود و می توان این ژنوتیپ را برای کاشت در مناطق شور توصیه نمود.

امروزه ابعاد تغذیه ای بسیاری از گیاهان مرتعی مورد چرای دام، برای دامدار تا حدودی نامشخص می باشد، از طرفی آگاهی از ارزش غذایی این گیاهان به ویژه در مراحل رویشی مختلف، می تواند به دامدار در تهیه یک جیره غذایی ایده آل کمک بسزایی بنماید، از اینرو برخی ترکیبات شیمیایی، مواد معدنی، فراسنجه های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری دو گونه گیاهی (شامل Salvia hydrangea و Sophora alopecuroides) قابل رویش در مراتع تربت جام (بهار سال 1397) در دو مرحله رشد فنولوژیکی (رویشی و گلدهی)، تعیین شدند. ترکیبات شیمیایی و معدنی متفاوتی هم در بین این دو گیاه و هم در دو مرحله رشد متفاوت آن ها مشاهده شد. بیشترین مقدار NDF و ADF (به ترتیب 40/42 و 60/30 درصد) و نیز ADL (88/11 درصد) مربوط به Sophora alopecuroides در مرحله گلدهی بود و بیشترین مقدار فسفر، پتاسیم و منیزیم در مرحله رویشی این گیاه مشاهده شد. فراسنجه های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری در بین گیاهان نیز متفاوت بود به طوری که بیشترین مقدار تولید گاز در زمان های 12، 24 و 48 ساعت انکوباسیون (به ترتیب 76/40، 25/51، 98/53 میلی لیتر)، پتانسیل تولید گاز (19/57 میلی لیتر)، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی (به ترتیب 90/65 و 30/69 درصد)، انرژی قابل متابولیسم (MJ/kgDM 29/9)، انرژی خالص شیردهی ( MJ/kgDM54/5) و کل اسیدهای چرب فرار ( mmol/L85/56) در مرحله رویشی گیاه Salvia hydrangea مشاهده شد. هر دو گیاه به ویژه در مرحله رویشی، از ارزش تغذیه ای نسبتاً مناسبی برخوردار بوده ولی با توجه به نتایج آزمایشگاهی در این مطالعه، به نظر می رسد که گونه Salvia hydrangea از پتانسیل تغذیه ای بالاتری برخوردار باشد.

به منظور بررسی واکنش ذرت به کاربرد کود های مختلف شیمیایی، نانو، نانوبیولوژیک و عصاره ارگانیک جلبک دریایی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل کاربرد کودهای مختلف در شش سطح (شاهد، کود شیمیایی، کود نانو، کود نانوبیولوژیک، تلفیق 50 درصد کود شیمیایی + کود نانو، تلفیق 50 درصد کود شیمیایی + کود نانوبیولوژیک) و فاکتور فرعی شامل کاربرد عصاره جلبک دریایی در دو سطح (شاهد: آب مقطر و کاربرد عصاره جلبک دریایی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر کود بر صفات طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد پروتئین و روغن معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک از تلفیق 50 درصد کود شیمیایی با کود نانو بدست آمد که نسبت به کود شیمیایی به ترتیب 52/10 و 85/14 درصد افزایش نشان دادند. اثر عصاره جلبک دریایی نیز بر کلیه صفات مورد بررسی به جزء تعداد بلال در بوته معنی دار بود. کاربرد عصاره جلبک دریایی عملکرد دانه و بیولوژیک را نسبت به شاهد به ترتیب 48/12 و 64/11 درصد افزایش داد. نتایج اثرات متقابل هم در خصوص کلیه صفات مورد بررسی به جزء تعداد بلال و درصد پروتئین معنی دار بودند. در نهایت بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک از تلفیق 50 درصد کود شیمیایی با کود نانو و جلبک دریایی حاصل گردید.

به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری بر ارقام هیبرید ذرت، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی مغان اجرا گردید. قطع آبیاری در سه سطح شامل آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قطع آبیاری در مرحله ی پرشدن دانه، در کرت های اصلی و هفت هیبرید تجاری ذرت، در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل هیبرید در قطع آبیاری بر اکثر صفات معنی دار بود. در شرایط نرمال، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و پر شدن دانه، هیبرید سینکل کراس 704 به ترتیب 53/14، 38/9 و 53/10 تن در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. نتایج همبستگی ساده نیز نشان داد که تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، ارتفاع استقرار بلال، سطح برگ کل و پرچم و عملکرد بیولوژیک با عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و وزن هکتولیتر و تعداد انشعابات گل تاجی دارای همبستگی منفی بودند. بالاترین ضریب همبستگی به تعداد ردیف دانه در بلال با ضریب 908/0 اختصاص یافت. نتایج تجزیه رگرسیون نیز نشان داد، تعداد ردیف در بلال و وزن هزار دانه و تعداد انشعابات گل تاجی دارای اثر معنی داری بوده و وارد معادله تغییرات عملکرد دانه شدند. تعداد ردیف دانه با شیب خط 286/0 دارای بیشترین اثر بود. نبه طور کلی مشاهده شد هیبرید 704 در مقایسه با هیبریدهای دیگر تحمل بیشتری به تنش داشته و برای مناطق با خطر تنش اخر فصل قابل توصیه است.

یکی از چالش های مهم در مدیریت چمن محدودیت منابع آبی است. باتوجه به اینکه ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می گردد، توجه و مدیریت نیاز آبی چمن امری ضروری و اجنتاب ناپذیر است. لذا در پژوهش پیش رو تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر صفات رویشی چمن آمیخته (اسپورت) مطالعه گردید. سطوح مختلف آبیاری مورد بررسی شامل مقدار آب مصرفی 50، 75 و 100 درصد ظرفیت مزرعه با دور آبیاری یک روز در میان بود که بعد از استقرار کامل چمن اعمال گردید. صفات مورفولوژی و فیزیولوژی در هفته های دوم، چهارم و ششم بعد از اعمال سطوح آبیاری اندازه گیری گردیدند. براساس نتایج، کاهش آب مصرفی موجب کاهش رشد طولی، وزن خشک، کیفیت ظاهری، محتوای نسبی آب برگ و میزان فسفر برگ گردید لیکن مقدار نشت یونی برگ ها در اثر تنش افزایش یافت. اگرچه مقدار پتاسیم و کلروفیل کل در سطح آبیاری 75 درصد ظرفیت مزرعه بیش از سطح آبیاری 100 درصد ظرفیت مزرعه بود. تفاوت معنی داری در تمام صفات اندازه گیری شده بین دو سطح 75 و 100 درصد ظرفیت مزرعه مشاهده نگردید، اما هر دو سطح به طور معنی داری بهتر از سطح 50 درصد ظرفیت مزرعه بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاهش میزان آب مصرفی در آبیاری تا میزان یک چهارم ظرفیت مزرعه، می تواند ضمن حفظ کیفیت و رشد مطلوب چمن آمیخته در شرایط معمول به میزان قابل توجه ای مصرف آب را کاهش و در مصرف آب صرفه جویی نماید.

تأثیر نانو کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه ای (Sorghum bicolor L. Moench) رقم تجاری پیام و مقایسه این تاثیر با کودهای شیمیایی رایج منطقه که سالانه در مقادیر بالا مورد استفاده قرار می گیرند وبا هدف ممانعت از مصرف بی رویه این کودها و جایگزینی آنها با نانوکود) تحت تنش های متفاوت آبی در آزمایشی در تابستان سال-های 1396 و 1397 در منطقه سیستان انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار به اجرا در آمد. کرت های اصلی شامل سه سطح تنش (تنش آبی پیش از گلدهی، تنش آبی بعد از گلدهی و بدون تنش) و کرت های فرعی شامل 5 سطح (میکرونانوکود، ماکرونانوکود، میکرونانوکود توأم با ماکرونانوکود، کودهای شیمیایی و شاهد) بودند. ویژگی های مورد ارزیابی سورگوم دانه ای تحت تأثیر تنش ها و کودهای مذکور قرارگرفت. نتایج نشان داد برهمکنش تنش آبی و کودهای نانو و کودهای شیمیایی در صفت های تعداد برگ، قطرساقه، طول خوشه، عملکرد دانه، وزن خوشه، وزن هزاردانه، مساحت برگ پرچم و عملکرد زیستی معنی دار گردید. بالاترین عملکردهای زیستی و دانه به ترتیب درشرایط آبیاری + کود شیمیایی و آبیاری معمولی + ماکرونانوکود + میکرونانوکود بدست آمد. با توجه به نتایج می توان مصرف نانو کودها را با غلظت دوگرم در هر لیتر آب برای حفاظت بیشتر از محیط زیست در منطقه توصیه کرد.

به منظور بررسی اثر خاکپوشه پلاستیک و مواد ضد تعرق کائولین و آترازین تحت تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت رنگین، آزمایشی مزرع های در منطقه برازجان، استان بوشهر در دو سال 1396-1395 اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (25 درصد تخلیه رطوبتی آب قابل استفاده خاک، 40 درصد تخلیه رطوبتی آب قابل استفاده خاک و 60 درصد تخلیه رطوبتی آب قابل استفاده خاک)، عامل فرعی در دو سطح (خاکپوشه پلاستیک و بدون خاکپوشه) و عامل فرعی فرعی در سه سطح (مواد ضد تعرق کائولین، آترازین و شاهد) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش سطوح مختلف آبیاری و مواد ضد تعرق بر نسبت Fv/Fm و برهمکنش خاکپوشه پلاستیک و مواد ضد تعرق بر میزان قند محلول برگ معنیدار گردید. در سطح آبیاری 60 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، بیشترین نسبت (0. 578) Fv/Fm در تیمار آترازین با افزایش 18. 6 درصدی نسبت به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن (0. 468) در تیمار کائولین بدست آمد. در سطح آبیاری 60 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، بیشترین میزان قند محلول برگ (58. 5 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) در تیمار بدون خاکپوشه پلاستیک مشاهده شد. همچنین برهمکنش سطوح مختلف آبیاری، خاکپوشه پلاستیک و مواد ضد تعرق بر عملکرد دانه معنیدار گردید. در سطح آبیاری 25 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، بیشترین عملکرد دانه معادل 556. 2 گرم بر متر مربع در تیمار خاکپوشه پلاستیک و استفاده از آترازین بدست آمد (معادل 1237. 5 مترمکعب صرفه جویی در مصرف آب در مقایسه با تیمار بدون خاکپوشه پلاستیک و بدون ماده ضد تعرق) که منجر به افزایش 7. 7 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد گردید؛ همچنین کمترین مقدار آن معادل 366. 6 گرم بر متر مربع در تیمار بدون خاکپوشه و ماده ضد تعرق بدست آمد. در شرایطی که میزان رطوبت خاک محدود است، استفاده از خاکپوشه پلاستیک و آترازین جهت حصول حداکثر عملکرد کیفی و کمی قابل توصیه میباشد.

به منظور مطالعه اثر پرایمینگ بذر با زادمایه رایزوبیومی و باکتری های محرک رشد گیاه (PGPR) بر میزان کلروفیل، عناصر غذایی و عملکرد دانه عدس دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در دهستان کارزان از توابع شهرستان سیروان استان ایلام در سال زراعی 1396-1395 اجراء گردید. عامل های آزمایش شامل کاربرد باکتری های محرک رشد گیاه در پنج سطح: پرایمینگ بذر با ازوتوباکتر، آزوسپیریلوم، سدوموناس، پرایمینگ توأم بذر با ازوتوباکتر+آزوسپیریلوم+ سدوموناس و عدم مصرف باکتری های PGPR و همچنین عامل رایزوبیوم در دو سطح: پرایمینگ بذر با رایزوبیوم و عدم پرایمینگ بود. برهمکنش کاربرد باکتری رایزوبیوم و باکتری های PGPR بر همه صفات مورد مطالعه )به استثناء عملکرد دانه و محتوی کلروفیل b)، بسیار معنی دار (01/0≥ P) شد. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر با باکتری رایزوبیوم همراه با باکتری های PGPR به ویژه تیمار مصرف توأم (ازتوباکتر+آزوسپیریلوم+سدوموناس) باعث افزایش میزان عملکرد دانه، نیتروژن، فسفر و پتاس و محتوی کلروفیل a، b و a+b برگ در مقایسه با تیمار عدم مصرف رایزوبیوم و باکتری های PGPR شد. با توجه به اثرات هم افزایی بین باکتری رایزوبیوم و باکتری های PGPR در بهبود رشد و نمو و عملکرد دانه گیاه عدس توصیه می شود در فرمولاسیون مایه تلقیح های مورد استفاده در اراضی مناطق خشک و دیمزارهای عدس، از ترکیب باکتری رایزوبیوم و باکتری های PGPR استفاده شود.

در این مطالعه تنوع ژنتیکی 29 رقم مرکبات شامل ارقام پرتقال، نارنگی، نارنج، پوملو و تیپ های طبیعی با استفاده از هشت جفت آغازگر ریز ماهواره ای مورد ارزیابی قرار گرفت. DNA ژنومی استخراج شده از نمونه-های گیاهی با این آغازگرها تکثیر و محصولات حاصل با استفاده از ژل پلی اکریل آمید الکتروفورز شدند. از مجموع 97 باند امتیازدهی شده برای نشانگر ISSR، تعداد 78 باند معادل 22/80 درصد باندها چند شکل بودند. بیشترین و کمترین درصد چند شکلی به ترتیب آغازگرهای ISSR-8 با 90% و ISSR-5 با 73% باند، چند شکل نشان دادند. متوسط مقدار PIC در این آزمون 18/0 بود. بیشترین مقدار PIC برای آغازگرهای ISSR-6 وISSR-8 با 27/0 و کمترین میزان برای آغازگر ISSR-1 با 12/0 گزارش شد. بر اساس این مطالعه، دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA با ضریب تشابه تطابق ساده، ارقام مورد بررسی به پنج گروه اصلی طبقه بندی شدند. در این بررسی، پوملو در خوشه ای مجزا قرار گرفت. بر اساس نشانگر مولکولی ISSR، نارنگی انشو سوجی یاما و کلمانتین نولس را در دو گروه مجزا قرار گرفتند. بنابراین، این نشانگر مولکولی سطوح مختلفی از تنوع را در سطح ژنوم ارایه می دهد که می تواند در مدیریت ژرم پلاسم و ذخایر توارثی مفید باشد. تجزیه تنوع ژنتیک و روابط خویشاوندی در مرکبات، اطلاعات مفیدی را برای برنامه-های اصلاحی، انتخاب و ثبت ارقام جدید فراهم می کند.