مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سال:1379 | دوره:18 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

با توجه به معرفی و کاربرد روزافزون مواد رزینی چسبنده به دندان این مطالعه بمنظور بررسی مقایسه ای(SBMPP) Scotchbond Multipurpose Plus  و گلاس ایونومر نوری Vitrebond براستحکام عرضی و کششی قطری آمالگام سخت شده انجام شد. روش تحقیق تجربی بوده و بر روی نمونه های ساخته شده انجام شد. بدین ترتیب که 60 نمونه آمالگام در 6 گروه توسط آمالگام Luxalloy و با استفاده از دو فرم قالب تفلونی تهیه شد (30 نمونه برای هر آزمایش). گروه اول در هر آزمایش بعنوان گروه شاهد انتخاب، گروه دوم توسط Vitrebond و گروه سوم توسط SBMPP آستر شدند.همه نمونه ها پس از 7 روز توسط دستگاه 1494 Zuick با سرعت0.5mm/min  آزمایش شدند. آنالیز واریانس نشان داد استحکام عرضی در هر دو گروه Vitrebond و SBMPP کمتر از گروه شاهد بود (P<0.005). همچنین در مقایسه دو گروه، گروه SBMPP استحکام بیشتری نسبت به گروه Vitrebond داشت (P<0.05). استحکام کششی قطری نیز در گروه Vitrebond و SBMPP کمتر از گروه شاهد بود (P<0.001). بنابراین گرچه استفاده از مواد چسبنده همراه با آمالگام قادر به متصل کردن آمالگام به نسج بوده، آنرا تقویت کرده و ریزنشت را کاهش میدهد ولی باعث کاهش استحکام عرضی و کششی قطری آمالگام سخت شده می گردند.

واژه تالاسمی Thalassemia مرکب از دو واژه Thalas به معنی دریا و Emia به معنای خون می باشد. تا قبل از سال 1925 این بیماری بعنوان یک بیماری مشخص شناخته نشده بود. امروزه این اصطلاح برای نقایض ارثی در بیوسنتز زنجیره گلوبین بکار می رود. در واقع در نواحی آمینو اسیدهای یکی از زنجیره های گلوبین باعث اختلالاتی می شود که هموگلوبین پاتی نامیده می شود. اختلالاتی که در آنها اشکالاتی در زنجیره های گلوبین وجود ندارد. اما کاهش تعداد زنجیره های طبیعی گلوبین دیده می شود که معمولا تالاسمی گویند، البته وضعیت تالاسمیک به نوعی سندروم بالینی گفته می شود که در آن کم خونی ارثی و گلبول های قرمزی که بطور ضعیف هموگلوبین دار شده اند (هیپرکروم میکروسیتیک وجود دارد). اگر تالاسمی را بعنوان یک گروه بیماری درنظر بگیریم شایعترین اختلال تک ژنی شناخته شده است. بنابراین لازم است با بررسیهای مختلف دانستنیهای خود را در مورد تغییرات دندانی و مخاطی ناشی از این بیماری تکمیل کرده و سپس براساس آن به پیشگیری و درمان بپردازیم. این مطالعه از نوع مقطعی (Cross Sectionl) می باشد که بر روی 98 بیمار (66 پسر میانگین سنی 19.08 سال) و 32 دختر میانگین سنی 15.51 سال) مبتلا به تالاسمی مراجعه کننده به مرکز درمانی تالاسمی ظفر در سال 77 انجام شده و نتایج زیر بدست آمده است:-8 مورد دچار تغییر رنگ ژنرالیزه دندانها، 10 مورد دندانهای غایب، 2 مورد مبتلا به هیپوپلازی ژنرالیزه دندانها، 58 نفر مخاط طبیعی، 32 نفر مخاط رنگ پریده، 8 نفر مخاط دارای پیگمانهای سیاه یا خاکستری و 33 نفر لثه طبیعی، 59 نفر ژنژیویت و 6 نفر پریودنتیت پیشرفته بودند.تغییرات دندانی: عرض با کولینگوالی دندانها کاهش یافته بود (در مقایسه با خواهر و برادر سالم بیماران) که بیشترین موارد در بین دندانهای پرمولر و مولردوم دائمی بود و دندانهای غایب (کم دندانی) نسبت به افراد نرمال کمتر بود. در بیمارانی که قبلا طحال برداری کرده بودند نسبت به بیمارانی که طحال برداری نکرده بودند بیماریهای لثه بطور قابل توجهی افزایش یافته بود.

جهت مقایسه In Vivo گوتاپرکای ایرانی آریادنت با دو نوع مشابه خارجی Roeko و Diadent از روش زیرجلدی این مواد در Albinus Rat  استفاده گردید. 21 حیوان بالغ با میانگین وزن 25±200 گرم تحت جراحی قرار گرفته و در پشت هرحیوان چهار انسیزیون ایجاد و در سه محل یک مخروط گوتاپرکا (ایرانی – Diadent-Roeko) همراه با لوله پلی اتیلن کاشته شد. در محل چهارم لوله خالی پلی اتملینی قرار داده می شد. حیوانات در فواصل 15، 30،60  روز کشته و لوله ها همراه با بافت اطراف برداشته شدند. پس از طی مراحل آماده سازی هیستوپاتولوژیک و رنگ آمیزی H&E نمونه ها در ارتباط با متغیرهای ضخامت کپسول، شدت و نوع التهاب، پرولیفراسیون عروق و نکروز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مشاهدات هیستوپاتولوژیک نشان داد که ضخامت کپسول در دوره 60 روزه و در کل در نمونه های کنترل تفاوت آماری معنی داری را نشان می داد (P<0.008). میزان پرولیفراسیون عروقی مواد مورد بررسی در دوره 30 روزه نسبت به نمونه کنترل تفاوت آماری معنی داری را نشان می داد (P<0.03). نکروز در هیچیک از نمونه ها مشاهده نگردید. در مجموع گوتاپرکای آریادنت همانند دو نوع مشابه خارجی خود، توسط بافت همبندی بخوبی تحمل می شود و اختلاف آماری معنی داری از نظر قابلیت سازگاری بافتی میان انواع گوتاپرکای تجاری مورد مطالعه مشاهده نشد.

جهت ارزیابی ارتباطات غیرگفتاری دانشجویان سال 5 و6 دندانپزشکی، مطالعه ای یک سوکور طراحی گردید که در آن 66 دانشجوی پسر و 24 دانشجوی دختر شرکت داشتند. دانشجویان هنگام کار بر روی بیماران خود طبق برگه ارزیابی ارتباطات غیرگفتاری مورد بررسی قرار گرفتند. در مقیاس 10-0 میانگین نمره کل دانشجویان 5.6 بود و اختلافی معنی دار بین دانشجویان پسر و دختر (پسران 5.72 و دختران 5.25 و P=0.159) و دانشجویان سال 5 و6 (سال 5=5.56 و سال 6=5.63، P=0.80) مشاهده نگردید. کلیه عوامل مربوط به وضعیت بدنی Posture دانشجویان، به غیر از نحوه نشستن بر روی صندلی دندانپزشک مطلوب بودند و کلیه موارد مربوط به مهارتهای غیرگفتاری در ارتباط با حالات چهرهfacial Expression ، از حد متوسط پایین تر بودند.در نظر گرفتن مهارتهای ارتباطی به عنوان واحدی آموزشی به دانشجویان دندانپزشکی پیشنهاد می گردد.

هدف از انجام این تحقیق تعیین اپیدمیولوژی وضعیت مفصل گیجگاهی- فکی در سه گروه سنی II (19-15 سال) III(44-35 سال) و IV(74-65 سال) در استان تهران بود.تعداد 720 نمونه از جمعیت استان تهران که شامل 377 نفر زن و 343 نفر مرد، 360 نفر در گروه سنیII ، 180 نفر در گروه سنی III و 180 نفر در گروه سنی IV بود. با روش نمونه گیری خوشه ای، طبقه بندی تصادفی و سیستماتیک انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و تکنیک تحقیق، مشاهده و مصاحبه و استفاده از فرم اطلاعاتی بود. متغیرهای مورد بررسی شامل درد و حساسیت عضلات و صدای مفصل (Clicking) به صورت ابژکتیو و سابژکتیو، حداکثر باز شدن عمودی فک، سن، جنس، محل زندگی، میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادی و مال اکلوژن بود. ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل خط کش فلزی کوچک، dish، گاز استریل، صندلی پرتابل و محلول ضدعفونی بود.نتایج نشان داد که 11.4 درصد از نمونه ها دارای علایم سابژکتیو و 6.2 درصد از نمونه ها دارای علایم ابژکتیو (1.8 درصد حساسیت عضلات و 4.4 درصد صدای مفصل) بودند تفاوت معنی داری بین دو جنس، از نظر توزیع فراوانی افرادی که حداکثر بازشدن عمودی فکشان کمتر از 40 میلی متر بود مشاهده نشد، اما متوسط بازشدن عمودی فک برای مردان (48.59 میلی متر) بطور معنی داری بیش از زنان (46.27 میلی متر) بود (P<0.001).با بالا رفتن سن، تعداد افرادی که محدودیت باز شدن فک داشند افزایش می یافت (P<0.01) در مجموع، میزان شیوع TMD در جمعیت مورد بررسی در مقایسه با میزان شیوع در سایر کشورها به ویژه کشورهای صنعتی، پایین بود.

هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه (PHP) بیماری است که به علت افزایش هورمون پاراتیروئید (PTH) و دگرگونی در هموستاژ (Homostasis)  کلسیم، فسفر ایجاد شده و موجب اختلال در متابولیسم استخوان می گردد. تغییرات استخوانی شامل استئوپنی، استئیت فیبروزه منتشر و تومورهایی است که به ندرت در نواحی مختلف ایجاد می گردد. گرچه ژانت سل گرانولوما مرکزی یا "Brown Tumor"  اغلب در ارتباط با هیپرپاراتیروئیدیسم در ماندیبل گزارش شده اما وقوع این تومور در ماگزیلا بسیار نادر است. شناخت زود هنگام PHP اهمیت خاصی دارد زیرا هرگونه تاخیر در تشخیص و درمان سبب گسترش ضایعات شده و جان بیمار را در معرض خطر قرار می دهد.بر این اساس یک مورد از هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه همراه با تومور Brown در ماگزیلا و گسترش محیطی آن در مخاط دهان گزارش می شود. بیمار قبلا مبتلا به توده دیگری در ماندیبل بوده که با تشخیص ژانت سل گرانولوما و بدون توجه به احتمال هیپرپاراتیروئیدیسم تحت عمل جراحی قرار گرفته و بعلت تاخیر در درمان اصلی دچار ضایعات وسیع استخوانی شده بود.با بررسی تاریخچه بیمار، علائم کلینیکی و سپس انجام رادیوگرافی و آزمایشات لابراتواری تشخیص هیپرپاراتیروئیدیسم قطعی به نظر می رسید، متعاقبا بیمار به بیمارستان امام خمینی ارجاع گردید و با انجام عمل پاراتیروئیدکتومی و خارج شدن ادنوما وضعیت متابولیکی او به حالت نرمال بازگشت، توده دهانی نیز جراحی (Resection) گردید، اما ترمیم ضایعات گسترده ای استخوانی نیاز به زمان طولانی دارد.

طی یک مطالعه آماری از نوع prevalence cross sectional study تعداد 178 نفر زن و مرد 44- 35 ساله و 150 نفر زن و مرد بالای 64 ساله مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصله بطور خلاصه عبارتند از: 1- میانگین DMFT در گروه سنی 44- 35 ساله برابر (15.4±7.3) بوده در حالیکه در گروه سنی 90- 65 ساله (5.7 ± 29.01) بوده است که در این مطالعه اختلاف معنی دار بوده است.(P<0.001) 2- در این تحقیق میانگین پوسیدگی با سن کاهش می یابد بطوریکه از DT=2.6±2.6 در 44- 35 ساله ها به (2.7 ± 1.117) در 90-65 ساله ها کاهش یافته این درحالی است که MT از (8.3 ± 10.5) در 44- 35 ساله به (27.6±7.86) در 90- 65 ساله ها افزایش داشته است.3- در رابطه با جنس میانگین DMFT در زنان 44- 35 ساله (6.9 ± 16.2) و در مردان همان سن (7.6 ± 14.5) و در زنان 90-65 سال برابر (5.5 ± 29.5) و در مردان همان گروه سنی (5.8 ± 28.6) بوده است که اختلاف معنی دار نبوده است.4- این مطالعه نشان داد که تنها 7.9% گروه سنی 44-35 ساله بی دندان کامل بوده در حالیکه در گروه سنی 90- 65 ساله 70.7% آنها کاملا بی دندان بوده اند.

در یک مطالعه تجربی و آینده نگر تاثیر محل ختم پرکردگی کانال در یک میلیمتری اپکس بر کمپلکس بافتهای اپیکال- پری اپیکال مورد بررسی قرار گرفت.جهت انجام این مطالعه که قسمتی از یک پروژه تحقیقاتی چند قسمتی بود پالپ دندانهای کانین انتخاب شده از دهان 12 گربه سالم و بالغ پس از قطع تاج دچار پالپیت تعمدی شدند. سپس کانال این دندانها بصورت متعارف (در یک میلیمتری اپکس) تمیز شده، شکل داده شده و با گوتاپرکا پر شدند. پس از 6 ماه گربه کشته شده و نمونه ها مورد بررسی بافت شناسی قرار گرفتند.نتایج بافت شناسی این مطالعه موید وجود آماس بسیار خفیف با اکثریت سلولهای آماسی از نوع لنفوسیت و پلاسماسل می باشد همچنین ماکروفاژهای غیرفعال (هیستوسیست) به تعداد کمتری رویت شدند. این میزان آماس با مقایسه نمونه های طبیعی تفاوت معنی داری را نشان نمی دهند و موید انجام ترمیم کامل در کمپلکس بافتهای اپیکال- پری اپیکال می باشد.

با توجه به تغییرات حرارتی محیط دهان تا 80 درجه سانتی گراد نیز گزارش شده است احتمال تخریب رستوریشن های موجود در دهان و Debonding بریج های رزین باند به دلیل تفاوت در خواص حرارتی فلزات و نسوج مختلف دندان وجود دارد.با گذاشتن لایه اپک پرسلن روی بالچه فلزی بریج های رزین باند می توان انتظار استرس های حرارتی و استرین ناشی از آن تعدیل گردد. با استفاده از روش آنالیز اجزا محدود (Finite Element Analysis) نحوه انتقال حرارت در سیستم بریج های رزین باند و استرس حرارتی و استرین ناشی از آن در سه درجه حرارت صفر، 15 و 55 درجه در عرض دو ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که: سرد کردن سیستم اثر مخربتری نسبت به شرایط گرم کردن آن دارد و وجود اپک پرسلن در رینتر بریج های رزین باند موجب کاهش انتقال به سمنان و مینای زیر رستورریشن گشته و با تعدیل استرس حرارتی در سیستم می تواند Debonding این نوع بریجها را کاهش دهد.

هدف از انجام این مطالعه ارزیابی کلینیکی روشهای پوشش ریشه با استفاده از روش Partial Thickness Double Pedicle Graft (PTDPG)  در 10 دندان (گروه تجربی) و مقایسه آن با روش Full Thickness Double Pedicle Graft (FTDPG) در 10 دندان (گروه شاهد) می باشد. بدین منظور 8 بیمار دارای 20 ضایعه کلاس I و Miller II که به شکل جفت ضایعه قرینه (Mirror Image) بودند بطور تصادفی بین دو گروه تقسیم گردیدند. پس از انجام درمانهای مقدماتی، اندازه گیریهای کلینیکی قبل از عمل (Base Line) بعمل آمد. این پارامترها شامل، تحلیل عمودی، تحلیل افقی، حد چسبندگی بالینی، عمق سالکوس و پهنای لثه کراتینیزه بودند. اندازه گیریها 3 ماه پس از جراحی تکرار گردید. در گروه تجربی، یک فلپ پایه دار دوتایی مخاطی کنار زده شد و ریشه مربوطه صاف و صیقلی گردید. سپس بافت پیوند آزاد همبند از ناحیه کام تهیه گردید و بررسی سطح ریشه در ناحیه تحلیل قرار گرفت و توسط نخ 0- 50 قابل جذب بخیه گردید و سپس فلپ پایه دار بر روی پیوند قرار گرفته و توسط نخ 0-5 به روش Sling بخیه گردید. روش جراحی در گروه کنترل شبیه انجام آن در روش تجربی انجام گرفت. بجز اینکه فلپ پایه دار تهیه شده از نوع موکوپریوستال (Full Thickness) بود. نتایج نشان داد که میانگین پوشش ریشه بدست آمده در گروه تجربی 89.14 (2.83 میلی متر) و در گروه شاهد 85.7% (2.75 میلی متر) بود.هیچ اختلاف معنی داری در میانگین کاهش تحلیل عمودی، تحلیل افقی و عمق سالکوس و حد چسبندگی کلینیکی دیده نشد. در هر دو روش پهنای لثه کراتینیزه پس از 3 ماه افزایش یافت و اختلاف بین دو گروه معنی دار نبود.نتایج حاصل از تحقیق چنین فرض می کنند که فلپ های پایه دار دوتایی موکوزال و موکوپریوستال به همراه بافت همبندی می توانند بشکل موفقیت آمیزی در درمان تحلیل لثه ای بکار روند.

باکتری ها و محصولاتشان نقشی اساسی در شروع و پیشرفت بیماریهای پالپ و پری رادیکولر دارند، بنابراین یکی از اهداف اصلی درمانهای اندودانتیکس حذف میکروارگانیسم ها از سیستم پیچیده سه بعدی کانال ریشه می باشد. مطالعه حاضر به بررسی و مقایسه اثرات ضد میکروبی هیدروکسیدکلسیم و یک ترکیب آنتی بیوتیکی بر عفونت توبول های عاجی ریشه می پردازد. توبول های عاجی دیواره کانال ریشه دندانهای انسان در شرایط آزمایشگاهی توسط Enterococcus faecalis به مدت سه هفته عفونی شدند و سپس در سه دوره زمانی مختلف 24 ساعت، 48 ساعت و 7 روز در معرض خمیر هیدروکسیدکلسیم یا ترکیب دارویی از سیپروفلوکساسین، مترونیدازول و تتراسایکلین (با غلظت 25 میکروگرم در میلی لیتر از هر دارو) قرار داده شدند.در نهایت حضور و تعداد میکروارگانیسم های هدف به وسیله انکوباسیون خرده های عاجی حاصل از تراش نمونه های دندانی در محیط کشت تعیین گردید. پس از تعیین تیرگی محیط های کشت با استفاده از اندازه گیری تراکم نوری (Optical Density) توسط دستگاه اسپکتروفتومتر با طول موج 540 نانومتر، میکروارگانیسم هدف بر روی محیط آگار خوندار کشت داده شد و تعداد کل واحدهای سازنده کولنی در هر میلی لیتر (CFU/m1) شمارش گردید.نتایج این مطالعه نشان دادند که چنین ترکیب آنتی بیوتیکی پس از 24 ساعت قادر به حذف کامل باکتریهای داخل توبول های عاجی کانال ریشه بوده، در حالیکه خمیر هیدروکسیدکلسیم حتی پس از یک هفته قرار گرفتن در کانال ریشه، در حذف E.faecalis غیر موثر می باشد.

با توجه به اهمیت ایجاد بی حسی موضعی در انجام درمانهای دندانپزشکی از یک طرف و وجود محدودیتهای موجود در انجام روشهای معمول بی حسی، یافتن روش بی حسی که قابلیت پیش بینی خوبی داشته و به آسانی نیز قابل اجرا باشد، اهمیت خاصی پیدا می کند. هدف از این تحقیق، بررسی میزان موفقیت و ارزش کاربردی روش جدیدی تحت نام بی حسی داخل استخوانی اصلاح شده و مقایسه آن با روشهای رایح بی حسی می باشد.این تحقیق بر روی 48 بیمار مراجعه کننده به بخش جراحی دانشکده دندانپزشکی تبریز (که جهت خارج نمودن دندانهای خود مراجعه کرده بودند) بین سنین 12-67 سال صورت گرفت. بیماران به چهار گروه تقسیم شدند:بیماران گروه A1: شامل بیمارانی که لازم بود در هر دو طرف فک پائین دندان خارج شود. در این بیماران در یک سمت از تکنیک مورد تحقیق و در سمت دیگر از روش بلاک عصب آلوئولار تحتانی یا عصب چانه ای استفاده شد.بیماران گروه A2: بیمارانی که لازم بود در هر دو طرف قوس فک پائین دندان خارج شود با این تفاوت که فقط در یک سمت از بی حسی داخل استخوانی اصلاح شده استفاده گردید و در سمت دیگر تزریقی از هیچ نوع صورت نگرفت.بیماران گروه B: بیمارانی که فقط در یک طرف فک پائین نیاز به خارج نمودن دندان داشتند که به طریق بی حسی داخل استخوانی اصلاح شده صورت گرفت.بیماران گروه C: بیمارانی که قبلا در آنها از روش بلاک عصب آلوئولار تحتانی و عصب چانه ای استفاده شده بود، اما بعلت عدم موفقیت در روشهای مذکور، از بی حسی داخل استخوانی اصلاح شده استفاده گردید. برای انجام این تکنیک یک Trephinator دستی طراحی گردید.نتایج تحقیق نشان داد که تاثیر داروی بی حسی در این روش سریع، محدود و کوتاه مدت بوده و انجام این روش عوارض جانبی خاصی را به دنبال ندارد. همچنین عمق بی حسی ایجاد شده ارتباطی با سن، جنس و نوع دندان خارج شده نداشته و با وجود انتشار ماده بی حسی از خط وسط فکی، میزان این انتشار در افراد مختلف متفاوت است.بنظر می رسد که استفاده از روش بی حسی استخوانی اصلاح شده می تواند کاربرد موثری در خارج کردن دندانهایی داشته باشد که سایر روشها، بی حسی مناسب و کافی را ایجاد ننماید. هر چند برای انجام آن مورد تمامی دندانها و رفع موانع موجود در انجام روش، تحقیقات بیشتری نیاز است.