تحقیقات نظام سلامت
سال:1394 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:24

مقدمه: بیماری های هپاتیت B و C و عفونت (Human immunodeficiency virus) HIV در کشور ما از جمله مشکلات بهداشتی محسوب می شود. برای کاهش مواجهه با آسیب های شغلی که باعث انتقال این عفونت ها می شوند، اصولی طراحی شده است که با آگاهی از آن ها می توان تا حد بالایی از مواجهه با این آسیب ها پیشگیری نمود. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آسیب های شغلی و تعیین آگاهی از احتیاط های استاندارد در کارکنان آزمایشگاه و پرستاران شهرستان های دهاقان و شهرضا طراحی شد.روش ها: این پژوهش مقطعی بر روی 77 نفر از پرستاران و کارکنان آزمایشگاه شاغل در مراکز دولتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که به روش سرشماری انتخاب شدند، صورت گرفت. جهت سنجش آگاهی از احتیاطات استاندارد و تعیین میزان آسیب های شغلی، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های توصیفی و آزمون های  c2و Mann–Whitney در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 84.4 درصد از نمونه ها دارای سطح آگاهی ضعیف و 15.6 درصد دارای سطح آگاهی متوسط بودند. 80.5 درصد از افراد، هر سه نوبت واکسن هپاتیت B را به طور کامل دریافت کرده بودند. ارتباط آماری معنی داری بین ایمن سازی علیه هپاتیت B و جنسیت مشاهده شد (P<0.05). بعد از تلقیح واکسن، 61 درصد نمونه ها اقدام به سنجش تیتر آنتی بادی خود کرده بودند. شایع ترین آسیب شغلی، فرورفتن سر سوزن (Needle stick) در دست بود؛ به طوری که 50.6 درصد از آزمودنی ها فرورفتن سر سوزن در دست را تجربه کرده بودند.نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن سطح آگاهی افراد مورد مطالعه و بروز مکرر آسیب ها و صدماتی همچون فرورفتن سوزن در دست، بریدن و خراشیدن پوست و... در آن ها، لزوم برنامه ریزی منسجم و مداوم برای آموزش افراد در رابطه با اصول احتیاط های استاندارد ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف، تعیین رابطه بین علایم اختلالات روانی با فرسودگی شغلی در کارمندان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد.روش ها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی بود. تعداد 300 کارمند با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. علایم اختلالات روانی، متغیرهای پیش بین و فرسودگی شغلی، متغیرهای ملاک پژوهش حاضر بودند. نشانگان اختلالات روانی تجدید نظر شده و پرسش نامه شغلی Maslach Burnout Inventory) Maslach یا MBI)، ابزارهای جمع آوری داده ها بود.یافته ها: رابطه مثبت و معنی داری بین فرسودگی شغلی و کلیه نشانه های اختلالات روانی وجود داشت. پرخاشگری عامل پیش بینی کننده معنی دار خستگی هیجانی (r=0.52، P<0.001) و مسخ شخصیت (r=0.41، P<0.010) بود. از بین علایم اختلالات روانی، پرخاشگری (r=0.45، P<0.030) و افکار پارانویید (r=0.45، P<0.001) توانسته بودند به طور مثبت و معنی داری، بعد کاهش عملکرد را پیش بینی نمایند.نتیجه گیری: در میان علایم اختلالات روانی، پرخاشگری مهم ترین عامل پیش بینی کننده فرسودگی شغلی محسوب می شود. به نظر می رسد برنامه ریزی برای خدمات آموزشی، سازمانی و مداخلات روانی بر اساس نتایج مطالعه حاضر، می تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت روان و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی داشته باشد.

مقدمه: بیوریتم یکی از جدیدترین مباحث در زمینه ارگونومی ذهنی است که با شناخت جنبه های جسمی، عاطفی و ذهنی افراد می تواند در بالا بردن میزان رضایت شغلی موثر باشد و از بروز بسیاری از حوادث در محیط کار جلوگیری نماید. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر دوره های زیستی بر وقوع حوادث شغلی در صنایع فلزی انجام شد.روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی- تحلیلی بر روی 120 حادثه شغلی که به نوعی افراد در وقوع حادثه تاثیر داشتند، صورت گرفت. در نهایت، با استفاده از اطلاعات به دست آمده از برگه گزارش حوادث و با استفاده از نرم افزار Easy biorhythm calculator، ارتباط بین تاثیر دوره های زیستی و وقوع حوادث شغلی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: دوره های زیستی بر وقوع حوادث شغلی تاثیرگذار بود؛ به طوری که روزهای بحرانی و بخش منفی چرخه جسمانی (فیزیکی) تاثیر بیشتری در وقوع حوادث نسبت به چرخه های ذهنی و عاطفی داشت.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد، در مواقعی که افراد از لحاظ جسمانی (فیزیکی) در بخش منفی و روزهای بحرانی دوره های زیستی قرار داشتند، وقوع حادثه بیشتر بود؛ به این دلیل که کار مورد نظر فراتر از توانایی افراد برای انجام دادن آن بود و سبب وقوع حادثه گردیده بود.

مقدمه: مطالعات نشان دادند که آلودگی صوتی بر سلامت انسان تاثیرات مضری دارد. صدای ناشی از ترافیک شهرها، مهم ترین منبع آلودگی صوتی به شمار می رود. هدف مطالعه حاضر، تعیین آلودگی صوتی خیابان های اصلی شهر کاشان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ( Geographic information systemیاGIS ) بود.روش ها: 180 مورد اندازه گیری صدا در 20 منطقه از خیابان های اصلی شهر کاشان به وسیله صداسنج مدل  CEL-440و با روش استاندارد 1996 ISO انجام گرفت. شاخص های تراز معادل صدا (LAeq)، تراز آماری صدا، تراز حداقل و حداکثر صوت برای هر اندازه گیری در 3 نوبت صبح (10:30-7)، ظهر (15:30-12) و شب (21:30-18) تعیین گردید. شاخص صدای ترافیک محاسبه و بر روی نقشه های پهنه بندی GIS رسم شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار LAeq برای کل اندازه گیری ها برابر با 77.2±1.1 (dB)A و میانگین شاخص آلودگی صوتی ناشی از ترافیک کل اندازه گیری ها برابر با 68.5 (dB)A بود. تفاوت معنی داری بین ایستگاه های مورد مطالعه برای شاخص صدای ترافیک مشاهده گردید (P<0.001)، اما تفاوت معنی داری بین این ایستگاه ها در مورد LAeq مشاهده نشد (P=0.140).نتیجه گیری: آلودگی صوتی در شهر کاشان بالاتر از استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران بود. علت اصلی آلودگی صوتی این شهر، وسایل نقلیه موتوری می باشد که اقدامات کنترلی در این زمینه لازم است.

مقدمه: کاربرد سیستم های تهویه در صنایع و محیط های کاری با هدف بهبود شرایط محیطی برای کارکنان انجام می شود و عدم توجه به طراحی صحیح اجزای مختلف سیستم تهویه و روش های کنترلی مناسب، باعث تولید صدا و ارتعاش در بیشتر اجزای آن می گردد. بدین منظور، مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ایزولاتور صفحه ای در کنترل ارتعاشات سیستم تهویه برای کاهش ارتعاشات سیستم تهویه و همچنین، کاهش صدای سیستم انجام گردید.روش ها: در این مطالعه تحلیلی، سیستم مورد نظر از نوع (Heating, ventilating and air conditioning) HVAC بود که دارای کانالی از جنس گالوانیزه و فن محوری بود. سنجش ارتعاش در بدنه کانال و پایه فن صورت گرفت و کاهش ارتعاشات منتقل شده پس از نصب و به کارگیری ایزولاتور بررسی گردید.یافته ها: میزان کاهش سرعت ارتعاشی فن در سرعت 2580 دور بر دقیقه، 61 درصد به دست آمد و بیشترین تاثیر ایزولاتور ارتعاشی نیز در همین دور از فن بود. همچنین، در سرعت های بالا ایزولاتور تاثیر بسیار بهتری در کاهش سرعت ارتعاشی داشت و در سرعت های 2200 دور بر دقیقه و پایین تر، کاهش محسوسی در تاثیر ایزولاتور در کاهش سرعت ارتعاشی مشاهده شد.نتیجه گیری: استفاده از ایزولاتور لاستیکی برای ماشین آلات کوچک مانند فن ها در سیستم تهویه، کارایی خوبی دارد که بر اساس بار واردشده، جابجایی استاتیکی و میزان فشردگی ماده سازنده، می توان از آن ها به عنوان وسیله موثری در کاهش ارتعاش استفاده شود.

مقدمه: استفاده نوشیدنی های انرژی زا با رفتارهای پرخطری از جمله مصرف سیگار و الکل رابطه مستقیم دارد. هدف مطالعه حاضر، بررسی الگوی مصرف نوشیدنی های انرژی زا و فاکتورهای مرتبط با آن در میان دانشجویان بود.روش ها: این پژوهش توصیفی- مقطعی، بر روی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام گردید که در سال 92-1391 تحصیل می کردند. 373 دانشجو از طریق نمونه گیری تصادفی و طبقه ای دو مرحله ای وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته مشتمل بر 2 بخش اطلاعات جمعیت شناختی و رفتارهای مصرف شامل نوشیدنی های سرد، سیگار و مشروبات الکلی بود.یافته ها: مصرف نوشیدنی های انرژی زا در 7 درصد افراد مورد مطالعه گزارش گردید. ضریب همبستگی Pearson بین مصرف نوشیدنی های انرژی زا با مصرف آب میوه های بسته بندی شده، نوشیدنی های گازدار، سیگار و مشروبات الکلی ارتباط معنی داری را نشان داد (P<001). همچنین، 71.3 درصد افراد مورد مطالعه، نوشیدنی های انرژی زا را بدون ذکر علت خاصی مصرف می کردند.نتیجه گیری: با توجه به ارتباط میان مصرف نوشیدنی های انرژی زا و شانس بیشتر درگیر شدن به رفتارهای پرخطری مانند مصرف سیگار و مشروبات الکلی، ضرورت اجرای مداخلات آموزشی در این زمینه بر روی دانشجویان احساس می شود.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر بازدارندگی اتیلن دی کلراید ( Ethylene dichlorideیاEDC ) بر روی تجزیه زیستی از طریق آزمون فعالیت متان سازی ویژه (Specific methanogenic activity یاSMA ) بیومس بی هوازی انجام شد.روش ها: تعداد 40 آزمون SMA بیومس بی هوازی به روش ناپیوسته و در ویال های شیشه ای 120 میلی لیتری صورت گرفت. 17 درصد از حجم هر ویال به بیومس، 66 درصد به سوبسترا و 17 درصد به تجمع بیوگاز اختصاص یافت. مدت هر batch، 10 روز به طول انجامید. متان تولید شده به وسیله جایگزینی گاز با محلول 2 نرمال هیدروکسید پتاسیم (KOH) به عنوان جاذب  CO2اندازه گیری شد. آزمایش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD یا Chemical oxygen demand) قبل و بعد از هر تست بر روی نمونه ها انجام شد. تغییرات دمای آزمایش 35±2°C و pH در محدوده 7 حفظ شد.COD  ورودی نیز برای هر ویال در ابتدا و انتها سنجیده می شد. اتیلن دی کلراید با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز اسپکترومتری جرمی (GC-MS) در ابتدا و انتهای دروه آزمایش آنالیز گردیدد.یافته ها: در غلظت های 500، 1000، 5000 و 20000 میلی گرم در لیتر اتیلن دی کلراید، کاهش تولید متان به ترتیب به میزان 12.6، 9.9، 2.98 و 0.86 میلی لیتر متان به ازای هر گرم (Volatile suspended solids) VSS در روز به دست آمد. کاهش راندمان حذف COD برای غلظت های فوق نیز مشاهده شد؛ به طوری که راندمان حذف COD در غلظت های فوق به ترتیب 68.9، 70.5، 54.4 و 33.8 درصد به دست آمد. اثرات بازدارندگی اتیلن دی کلراید بر میزان متان سازی بیومس بی هوازی از غلظت های بالاتر از 750 میلی گرم بر لیتر آغاز گردید. میزان متان تجمعی در غلظت های 750، 5000 و 20000 میلی گرم بر لیتر اتیلن دی کلراید به ترتیب 30.7، 9.86 و 1.9 میلی لیتر بود. نتایج آنالیز راندمان حذف اتیلن دی کلراید با استفاده از دستگاه GC در پایان دوره در غلظت های 500، 2000 و 3000 میلی گرم بر لیتر به ترتیب برابر 95.2، 94.7 و 93.8 درصد به دست آمد.نتیجه گیری: افزایش غلظت اتیلن دی کلراید از حدی به بالا باعث کاهش درصد تولید متان و بازدارندگی بر فعالیت باکتری ها می شود؛ به طوری که غلظت های بالاتر از 750 میلی گرم بر لیتر اثر بازدارندگی بر فعالیت متان سازی داشت.

مقدمه: متاسفانه صنایع کوچک با وجود انجام مطالعات بسیار در رابطه با اختلالات اسکلتی- عضلانی شغلی و صنعتی ایران، کمتر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیکی شاغلان صنایع دستی شهر اصفهان به وسیله یکی از جدیدترین روش ها، یعنی روش ارزیابی وظایف تکراری (Assessment of Repetitive Tasks یاART ) در سال 1393 اجرا گردید.روش ها: 100 نفر از شاغلان صنایع دستی وارد این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مقطعی به روش انتخاب در دسترس شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش نامه های دموگرافیک (محقق ساخته)، نقشه بدن (Body map یاBM ) و روش ART بود. داده ها با به کارگیری آزمون های آماری t،One way ANOVA  و ضریب همبستگی Pearson در نرم افزار SPSS آنالیز گردید.یافته ها: کارگران در گستره سنی 80-18 سال قرار داشتند. سابقه کار افراد نیز به طور متوسط 12.57±14.38 سال گزارش شد. داده های حاصل از BM نشان داد که 74 نفر (74 درصد) افراد، حداقل در 1 عضو بدن خود احساس درد ناشی از کار داشتند. تعداد اندام های دارای درد با سن و سابقه کار دارای ارتباط معنی دار بود (P<0.05). میانگین و انحراف استاندارد نمره نهایی ART دست راست و چپ به ترتیب 31.45±11.30 و 24.32±7.24 به دست آمد. همچنین، 73 درصد از وظایف تکراری در سطح خطر بالا قرار گرفت.نتیجه گیری: صنایع دستی به خصوص با افزایش سن کارگران، دارای ریسک بالایی از نظر ایجاد اختلالات ترومای تجمعی در اندام های فوقانی بود. بنابراین، مداخله جهت ایجاد ایستگاه های کاری بهینه، طراحی مناسب ابزارها، توجه به ساعات کاری، رژیم استراحت و در نهایت ایجاد آگاهی لازم برای نحوه صحیح انجام کار توصیه می گردد.

مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین الگوی پراکنش گاز فرمالدهید در شهر زرقان به روش غیرفعال، با استفاده از نرم افزار (Geographic information system) GIS بود.روش ها: در این مطالعه مقطعی، گاز فرمالدهید در 10 ایستگاه مختلف توسط نمونه برداری غیرفعال اندازه گیری شد. نمونه برداری در یک فصل و به مدت 14 روز انجام شد. سپس، به کمک نرم افزار ArcGIS، در نقاط دیگر شهر به روش های مختلف نزدیک ترین همسایگی ( Nearest neighborیا NN)،Kriging  و (Inverse distance weighting) IDW درون یابی صورت گرفت.یافته ها: در اطراف صنایع شیمیایی فارس و سینا غلظت فرمالدهید 38.1 mgm-3 بود. درون یابی ها با GIS نشان داد که بسته به جهت وزش باد تا فاصله 1400 متری از منبع، غلظت این آلاینده در حد مجاز 10 mgm-3 می باشد.نتیجه گیری: تعیین غلظت فرمالدهید با درون یابی به روش نزدیک ترین همسایگی مناسب تر بود. در هنگام پدیده وارونگی دمای صبحگاهی (Morning inversion)، در شرایط پایدار هوا در اطراف کارخانه، غلظت فرمالدهید چندین برابر حد میانگین بود. با وجود ارتفاعات اطراف شهر، غلظت فرمالدهید در مناطق مسکونی شهر زرقان و دودج در زمان نمونه برداری در حد استاندارد بود.

مقدمه: بحران آلودگی هوا در برخی شهرهای ایران از جمله اصفهان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی، قرارگیری در یک گودال و تجمع مواد آلاینده در هوای سطحی، این شهر را به یکی از آلوده ترین شهرهای کشور از نظر میزان آلاینده های هوا تبدیل نموده است. هدف تحقیق حاضر، برآورد بیماری های قلبی- عروقی و تنفسی منتسب به PM10 (Particles matter up to 10 microns) در شهر اصفهان بود.روش ها: این مطالعه توصیفی در سال 1392 انجام شد. غلظت آلاینده PM10 با استفاده از دستگاه GRIMM پرتابل 15 کاناله (مدل 108، ساخت کشور آلمان)مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین، پارامترهای دما و فشار از طریق دستگاه های سازمان هواشناسی ساعت به ساعت مشاهده و ثبت گردید. سپس این داده ها در نرم افزار Excel پردازش شد و میزان اثرات بهداشتی به وسیله تجزیه و تحلیل آماری و با استفاده از مدل Air Q سازمان بهداشت جهانی به دست آمد.یافته ها: غلظت PM10 در فصل گرم سال نسبت به فصل سرد سال (پاییز و زمستان) بیشتر بود. حداکثر غلظت PM10، 1000.83 میکروگرم بر مترمکعب در فصل تابستان برای ایستگاه احمدآباد ثبت گردید. همچنین، تعداد تجمعی موارد بیماری های قلبی- عروقی و تنفسی شهر اصفهان در برآورد حد وسط خطر نسبی به ترتیب 585 نفر و 1517 نفر محاسبه شد.نتیجه گیری: بالا بودن تعداد موارد بیماری های تنفسی و قلبی- عروقی در شهر اصفهان به علت مواجهه با PM10 می تواند به دلیل میانگین بالاتر این ذرات و تداوم روزهای با غلظت بالای آن باشد.

مقدمه: افسردگی نوعی اختلال خلق است که در آن فرد احساس غم، عدم لذت و دلسردی می کند. با توجه به افزایش بروز این اختلال در جامعه کنونی و به ویژه در افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیر ورزش های مقاومتی بر حوزه های عملکرد کاری و نمره افسردگی در افراد دارای تحصیلات دانشگاهی شهر اصفهان بود.روش ها: روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت غیراحتمالی و در دسترس انجام شد. پرسش نامه های افسردگی و عملکرد کاری برای گروه های آزمودنی (40 نفر) و شاهد (40 نفر) قبل از انجام مداخله تکمیل گردید و تمرینات مقاومتی به مدت 8 هفته، هفته ای 3 روز و روزی 1.5 ساعت بر طبق پروتکل طراحی شده انجام گرفت. در نهایت، پرسش نامه ها در هفته اول پس از سپری شدن طول مدت مداخله اخذ گردید.یافته ها: بر اساس آزمون Paired t، تفاوت معنی داری در میزان عملکرد، رضایت از عملکرد و شدت افسردگی قبل و بعد از انجام مداخله در گروه آزمودنی مشاهده شد. همچنین، نتایج آزمون Independent t حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین دو گروه در عملکرد، میزان رضایت از عملکرد و شدت افسردگی، بعد از انجام مداخله بود. جهت تعیین معنی داری داده ها، P£.001 در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS انجام گردید.نتیجه گیری: انجام 8 هفته تمرینات مقاومتی می تواند به طور موثری منجر به کاهش شدت افسردگی و بهبود در عملکرد و میزان رضایت از عملکرد در بزرگسالان دارای تحصیلات دانشگاهی شهر اصفهان گردد.

مقدمه: هدف از انجام مطالعه حاضر، شناسایی عوامل موثر بر مصرف خودسرانه دارو در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز و عملکرد آن ها در این زمینه بود.روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی با مشارکت 385 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز اجرا گردید. داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شد. روایی پرسش نامه توسط 10 نفر از صاحب نظران بررسی و بعد از اعمال نظرات آنان، مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسش نامه نیز با استفاده از همسانی درونی بررسی و تایید گردید (a=0.83). ارتباط بین متغیرهای کیفی با استفاده از آزمون های Fisher exact و c2 در نرم افزار SPSS بررسی شد. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری آزمون ها در نظر گرفته شد.یافته ها: میزان خوددرمانی در کل مطالعه 48.1 درصد (154 نفر) بود. همچنین، زنان بیشتر از مردان خوددرمانی انجام داده بودند (P=0.024). ارتباط معنی داری بین رشته تحصیلی و میزان خوددرمانی مشاهده شد (P=0.035). بیشترین علت خوددرمانی، تب و سردرد با 70.4 درصد، تجربه قبلی از بیماری با 41.6 درصد و خرید دارو از داروخانه در هنگام مصرف با 55.6 درصد بود. بیشترین داروهای مورد استفاده در خوددرمانی نیز به آنتی بیوتیک ها (60 درصد) و داروهای مربوط به سرماخوردگی (42 درصد) اختصاص داشت.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد که میزان خوددرمانی در بین دانشجویان شیوع بالایی دارد. بنابراین، لازم است تلاش گردد تا با آموزش مناسب و اطلاع رسانی صحیح، مصرف خودسرانه داروها کاهش داده شود.

مقدمه: فواید شناخته شده تغذیه با شیر مادر باعث شده است که سیاست های بهداشتی بر پایه ترویج تغذیه با شیر مادر بنا نهاده شود و به نظر می رسد که یکی از راه های مناسب ترویج شیردهی، ارتقای آگاهی از طریق آموزش الکترونیک باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر بسته آموزش الکترونیک بر آگاهی نسبت به شیردهی در مادران انجام شد.روش ها: این مطالعه به شیوه نیمه تجربی سه گروهی و یک سو کور بر روی 300 زن نخست زا در دوره پس از زایمان در بیمارستان های زنان شهر ساوه در سال 1390 به روش نمونه گیری ساده صورت گرفت. یک گروه بسته آموزش الکترونیک به همراه آموزش چهره به چهره (گروه اول)، گروه دوم بسته آموزش الکترونیک به تنهایی (گروه دوم) و گروه شاهد تنها مراقبت های معمول (گروه سوم) را دریافت کردند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه شیردهی محقق ساخته (20 سوالی) بود که در دو مرحله بلافاصله و سه ماه بعد از زایمان تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.یافته ها: بر اساس نتایج آزمون آنالیز One way ANOVA، نمره آگاهی قبل از مداخله در هر سه گروه آموزشی تفاوت آماری معنی داری نداشت (P=0.127)؛ در حالی که 3 ماه بعد از مداخله، تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد (P<0.001)، اما نمره آگاهی در گروه آموزش الکترونیک همراه آموزش چهره به چهره از نظر آماری با سایر گروه ها تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.001).نتیجه گیری: آموزش الکترونیک همراه با آموزش چهره به چهره با افزایش آگاهی نسبت به شیردهی در ماه سوم پس از زایمان همراه بوده است.

مقدمه: دیابت ملیتوس یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک می باشد که ششمین علت میرایی ناشی از بیماری ها را به خود اختصاص می دهد. در این بین، بستری مجدد بیماران مبتلا به دیابت اهمیت زیادی دارد و می تواند هزینه زیادی را به سیستم سلامت تحمیل نماید. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی عوامل موثر بر بستری مجدد بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در بیمارستان های منتخب شهر کرمانشاه پرداخت.روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی در سال 1391 انجام شد. 140 بیمار مبتلا به دیابت با روش نمونه گیری در دسترس و از 3 بیمارستان امام خمینی (ره)، طالقانی و امام رضا (ع) انتخاب گردیدند. برای تعیین روایی پرسش نامه، روش اعتبار محتوی مورد استفاده قرار گرفت. پایایی پرسش نامه با ضریب Cronbach's alpha، 86 درصد به دست آمد. داده ها با استفاده از آزمون آماری c2 در نرم افزار SPSS تحلیل شد.یافته ها: آزمون آماری c2 رابطه معنی داری را بین میزان بستری مجدد با متغیرهای جنسیت، سطح تحصیلات، نوع شغل، تعداد فرزندان، مصرف سیگار در حال حاضر، سابقه مصرف سیگار، سوء مصرف مواد و سابقه ابتلا به بیماری ها به دست آورد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر تصویر روشنی را از دلایل بستری مجدد بیماران مبتلا به دیابت نشان داد. مطالعات گذشته که در کشور انجام شد، پدیده بستری مجدد را بیشتر به صورت عام مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه با ارایه یک رویکرد تخصصی، امکان برنامه ریزی هرچه بهتر سیاست گذاران را برای این دسته از بیماران فراهم نمود تا بتوانند از بخش زیادی از هزینه های بستری مجدد جلوگیری کنند.

مقدمه: مطالعه دقیق جمعیت های پنهان و با دسترسی سخت به منظور شناسایی خصوصیات آن ها بسیار بااهمیت است؛ چرا که سلامت جامعه را به دلیل داشتن رفتارهای پرخطر به مخاطره می اندازد. با این حال، نمونه گیری از این جوامع به دلایل عمده ای مانند پنهان بودن آن ها و نداشتن چارچوب دقیق از طریق روش های نمونه گیری متداول امکان پذیر نیست.روش ها: در این مقاله به تعریف مفاهیم کاربردی و نکات کلیدی در اجرای روش نمونه گیری پاسخگومحور با تمرکز بر روی طرح هایی که هدف آن ها بررسی رفتارهای پرخطر و پنهان نظیر رفتارهای پرخطر جنسی، اعتیاد تزریقی و ابتلا به عفونت HIV است، پرداخته شد.یافته ها: از مزایای روش نمونه گیری پاسخگومحور، علاوه بر تولید برآوردهای نااریب و کارا برای برآورد پارامترهای مورد نیاز در جوامع در معرض خطر ابتلا به بیماری های نادر و پنهان نسبت به سایر روش های نمونه گیری ارجاع زنجیره ای و متداول، بلکه نوآوری این روش نمونه گیری در حین اجرای آن نیز بود.نتیجه گیری: استفاده از روش نمونه گیری پاسخگومحور به منظور برآورد دقیق و نااریب نرخ شیوع بیماری های نادر و پنهان در برنامه ریزی های بهداشت و سلامت جامعه، پیشنهاد می شود.

مقدمه: قارچ Agaricus blazei، از مهم ترین قارچ های خوراکی- دارویی و حاوی املاح معدنی، ویتامین ها و آمینواسیدهای ضروری بدن می باشد. این قارچ به صورت های مختلف تازه خوری، محصول خشک شده و فرآورده های مختلف دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین فرایند های پس از برداشت در جهت افزایش کیفیت و مدت زمان نگهداری محصولات، خشک کردن می باشد. هدف از انجام این پژوهش، یافتن بهترین روش خشک کردن به منظور حفظ بهتر خواص تغذیه ای و دارویی این قارچ بود.روش ها: در این پژوهش، تاثیر دو نوع خاک پوششی کمپوست برگشتی و ورمی کمپوست به همراه روش های خشک کردن از طریق آون، مایکروویو و انجماد خشک، بر ظرفیت آنتی اکسیدانی، میزان بازجذب آب و میزان فیبر رژیمی قارچ دارویی بلازئی مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی اجرا گردید.یافته ها: بر طبق نتایج، بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی و فیبر رژیمی در روش مایکروویو مشاهده گردید؛ در حالی که کمترین ظرفیت آنتی اکسیدانی نمونه ها در روش آون، در بستر حاوی کمپوست برگشتی قارچ مشاهده شد. بیشترین میزان بازجذب آب نیز در روش انجماد خشک در هر دو تیمار خاک پوششی و کمترین میزان در روش آون در بستر حاوی ورمی کمپوست به دست آمد.نتیجه گیری: روش های مختلف خشک کردن، تاثیرات متفاوتی را بر کیفیت قارچ بلازئی نشان داد که با توجه به هدف مورد نظر (خصوصیات تغذیه ای، ظاهری و صرفه اقتصادی)، می توان از هر یک از روش های فوق در جهت افزایش کیفیت قارچ بلازئی استفاده نمود.

مقدمه: میزان بروز استانداردشده سنی سرطان مری در ایران برای زنان در رتبه پنجم و برای مردان در رتبه هشتم قرار دارد. در مطالعه حاضر، با توجه به بروز بالای سرطان مری و ضرورت آگاهی از چگونگی توزیع جغرافیایی این سرطان، نقشه بندی بروز این سرطان در سطوح استانی و شهرستانی ترسیم شد.روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی اکولوژیک بود. جامعه مورد مطالعه از تمام بیماران مبتلا به سرطان مری بین سال های 1384 تا 1386 در ایران تشکیل شد. جهت برآورد خطر نسبی سرطان مری، از مدل چندسطحی بیزی مکانی- زمانی استفاده گردید. داده ها دارای سه سطح تو در توی جغرافیایی است که در آن شهرستان ها داخل استان ها و استان ها هم در زمان (سال) لانه کرده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رویکرد بیزی (Integrated nested Laplace approximation) INLA در نرم افزار R انجام شد.یافته ها: تعداد کل سرطان مری ثبت شده در سال های 86-1384 در ایران 7160 مورد بود. بر اساس نتایج مدل سه سطحی با تعدیل تمامی عوامل خطر، روند تغییرات سالانه معنی دار و افزایشی مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به برازش مدل سه سطحی با تعدیل عوامل خطر فعالیت فیزیکی و مصرف سیگار، مصرف میوه ها و سبزیجات و اضافه وزن، توصیه می شود که در مطالعات آینده از مدل های چندسطحی با تعدیل عوامل خطرساز موثر بیشتری استفاده شود. این مطالعه نشان داد که مناطق شمال شرقی، شمال غربی و بعضی از نقاط مرکزی ایران دارای بیشترین خطر بروز سرطان مری می باشد.

مقدمه: با کاربرد فرایندهای مدیریت استراتژیک، می توان در سطح محلی به طراحی و توسعه سیستم های بهینه انرژی، فاضلاب و حفاظت از محیط زیست در مقابل آلاینده های هوا اقدام نمود. این فرایند تنها با توجه به نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بیمارستان ها ممکن می شود. پژوهش حاضر با هدف ارایه استراتژی های بهینه مدیریت سبز در رابطه با سیستم های یادشده با استفاده از مدل (Strength, Weakness, Opportunity, Threaten) SWOT در بیمارستان های آموزشی شهر یزد انجام شد.روش ها: این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی بود. روند پژوهش با تکمیل چک لیست، مصاحبه با کارشناسان و مدیران دانشگاه و بیمارستان های آموزشی از مهر تا اسفند سال 1392 صورت گرفت. برای تحلیل یافته ها از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی و برای تدوین استراتژی ها از مدل راهبردی SWOT استفاده گردید.یافته ها: استراتژی های پیشنهادشده جهت مدیریت سبز سیستم ها به ترتیب SO، WO، ST و WT می باشند. در این رابطه طرح های مدیریت استراتژیک سبز SO، بر ارایه طرح قابل اجرایی در جهت کاستن از مصرف حامل های انرژی و آب، فراهم سازی تکنولوژی های نو به منظور بهینه سازی شیوه مصرف آب و انرژی، توجه به رعایت تمامی نکات در زمینه استفاده مجدد از فاضلاب یا لجن حاصل از تصفیه فاضلاب، توسعه تمام مفاد قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و تدوین گزارش سالانه از اقدامات لازم برای تحقق مدیریت سبز در بخش های بیمارستان های آموزشی تاکید نمود.نتیجه گیری: تمرکز بر استراتژی SO در راستای حداکثر استفاده از نقاط قوت داخلی و فرصت های خارجی موجود، باید در اولویت مدیران بیمارستان های آموزشی و استان جهت مدیریت سبز و ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی قرار گیرد.

مقدمه: شیوع اضافه وزن و ابتلا به چاقی در کودکان و نوجوانان سراسر جهان به میزان قابل توجه و هشداردهنده ای رسیده است. عدم مصرف منظم وعده های غذایی یکی از مهم ترین علل چاقی در کودکان و نوجوانان می باشد. مطالعات گذشته، یکی از مهم ترین فاکتورهای روان شناختی موثر در تغییر رفتارهای تغذیه ای نوجوانان را خودکارامدی معرفی کرد. از این رو، هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی رابطه بین خودکارامدی با مصرف وعده های غذایی دانش آموزان دختر دارای اضافه وزن و مبتلا به چاقی شهر شاهین شهر بود.روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 172 نفر دانش آموز دختر دارای اضافه وزن و مبتلا به چاقی شهر شاهین شهر در سال تحصیلی 93-1392 صورت گرفت. پس از نمونه گیری تصادفی ساده و اندازه گیری شاخص های تن سنجی، پرسش نامه مربوط به خودکارامدی و مصرف وعده های غذایی توسط دانش آموزان تکمیل گردید.یافته ها: میانگین سنی و شاخص توده بدنی ( Body mass indexیا BMI) دانش آموزان شرکت کننده به ترتیب 13.4±0.6 و 28.2±3.6 به دست آمد.BMI  با مصرف صبحانه و میان وعده های صبح و عصر دارای ارتباط معکوس و معنی داری بود (P<0.001). ارتباط مثبت و معنی داری بین خودکارامدی با مصرف صبحانه و میان وعده های صبح و عصر مشاهده شد (P<0.001).نتیجه گیری: خودکارامدی به طور موثری مصرف صبحانه دانش آموزان مبتلا به چاقی را پیش بینی کرد. به نظر می رسد که جهت درک بهتر رابطه بین سازه های روان شناختی با مصرف صبحانه، مطالعات بیشتری در آینده به خصوص مطالعات مداخله ای نیاز است.

مقدمه: مدیریت بهینه زباله های دندان پزشکی به دلیل نقش عمده آن ها در انتشار عوامل بیماری زا و تهدید سلامت انسان و محیط زیست، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش ها: جامعه مورد بررسی مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر، 40 مرکز دندان پزشکی بود که 11 مرکز از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. نمونه برداری در 3 نوبت طی 3 روز کاری متوالی (دوشنبه، سه شنبه و چهارشنبه) از هر مرکز صورت گرفت. این مواد به 5 گروه پسمانده های پاتولوژیک، شیمیایی- دارویی، عفونی، شبه خانگی و نوک تیز و برنده تقسیم گردید و با ترازوی آزمایشگاهی توزین شد. یک چک لیست حاوی 25 سوال جهت ارزیابی نحوه مدیریت پسماندهای دندان پزشکی مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: بیشترین میانگین وزنی برای پسماند عفونی (1920 گرم) و کمترین آن برای بخش پاتولوژیک (32 گرم) به دست آمد. بیشترین میانگین وزنی سرانه پسماند مربوط به زباله های عفونی با 43 گرم و بعد از آن زباله های شیمیایی- دارویی با 15.23 گرم به ازای هر نفر محاسبه شد. زباله های عفونی با 60 درصد و در رتبه بعد زباله های شیمیایی- دارویی با 21 درصد، بیشترین درصد سرانه فصلی تولید زباله را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که برنامه ای جهت کاهش تولید زباله در بیشتر مراکز مورد مطالعه وجود نداشت. در رابطه با مدیریت بهینه زباله های تولیدی، پیشنهاد می گردد که علاوه بر آموزش دندان پزشکان جهت انجام فعالیت های کاهش، جداسازی و بازیافت در داخل مطب، جمع آوری، حمل و نقل و دفع هر کدام از اجزای زباله به صورت جداگانه و مطابق با دستورالعمل های مربوط انجام گیرد.