مجله تحقیقات نظام سلامت
سال:1394 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:28

مقدمه: آب آشامیدنی به روش های مختلفی گندزدایی می شود که متداول ترین و ارزان ترین روش آن، کلرزنی است. یکی از مهم ترین مسائل در زمینه کلرزنی، مکان و میزان تزریق کلر است که باید به گونه ای انتخاب شود که میزان کلر باقیمانده در کلیه نقاط یک شبکه توزیع آب شهری در محدوده استاندارد بوده و هم چنین هزینه های مربوطه حداقل گردد. در این تحقیق سعی شده با اجرای برنامه برای دو شبکه توزیع آب شهری، میزان کلر باقیمانده در لوله ها و مقدار کلر مصرفی در نقاط مختلف شبکه مورد مقایسه و تحلیل کیفی قرار گیرد.روش ها: به منظور مدل سازی شبکه از نرم افزار water Gems v3.0 استفاده شد. با استفاده از این نرم افزار، شبکه به دو صورت ثقلی و پمپاژ مستقیم، مدل و طراحی گردید.یافته ها: با حل دو مدل کاربردی از شبکه های آبرسانی توسط نرم افزار، کارایی هر دو شبکه در جهت تعیین میزان بهینه تزریق کلر نشان داده شد. نتایج نشان داد که میزان کلر باقی مانده در 62% از لوله های شبکه پمپاژ مستقیم در حد استاندارد و در 100% از لوله های موجود در شبکه توزیع ثقلی کمتر از حد استاندارد است. هم چنین میزان کلر مصرفی در شبکه پمپاژ مستقیم 6.5% کمتر از شبکه توزیع ثقلی محاسبه گردید.نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که بهینه سازی تزریق کلر به شبکه های با پمپاژ مستقیم در مقایسه با شبکه های توزیع ثقلی، بیشتر امکان پذیر بوده و هم چنین به میزان کلر مصرفی کمتری نیاز می باشد.

مقدمه: استفاده از خدمات تشخیصی پرهزینه با تکنولوژی سطح بالا در دهه گذشته افزایش یافته است. تحقیقاتی که انجام شده است دلایل متعددی را با توجه به سیستم بهداشت درمانی موجود در هر کشور گزارش کرده اند، از جمله مسن شدن جمعیت، پیشرفت در تکنولوژی های تشخیصی، افزایش تعداد رادیولوژیست ها و غیره. لذا توجه به اقتصاد بهداشت این خدمت روز به روز در حال افزایش است.روش ها: این مطالعه یک مطالعه مروری است که با استفاده از بانک های اطلاعاتی ISI و BMC, Clinical Imaging, Journal of Health Economics, Science Direct و دیگر مجلات مرتبط در جستجوی شناخت عوامل موثر در افزایش استفاده از خدمات تشخیصی (MRI یاMagnetic resonance imaging ) در سال های اخیر با توجه به مطالعات خارجی و داخلی می باشد.یافته ها: میزان استفاده از خدمات MRI افزایش یافته است. این افزایش به دلایل متعددی می باشد. در مطالعه حاضر علل افزایش هزینه های خدمات تشخیصی در 5 دسته قرار گرفت، شامل: عوامل تکنولوژیکی، عوامل مربوط به پزشکان، عوامل مربوط به بیمار و جامعه، عوامل مربوط به رادیولوژیست ها و عوامل مربوط به کارکرد بازار نظام سلامت. این طبقات هر کدام جزئیات و زیرطبقه های مربوط به خود را دارند که باید متناسب با شرایط هر کشور جهت سیاست گذاری تعریف شوند.نتیجه گیری: فرهنگ کاربرد خدمات تشخیصی باید هم در جوامع پزشکی (پزشکان، رادیولوژیست ها و...)، هم برای سیاست گذاری و هم بیماران و جامعه ارتقا یابد. سیاست گذاری های غلط در کشور های جهان سوم سهم عمده ای از درآمد آن ها را کسر که ناشی از عدم کارشناسی دقیق در خصوص اثربخشی و کارایی این نوع خدمات است. فرهنگ سازی برای جامعه و تاکید بر جنبه های مختلف قانونی، آموزشی و فرهنگی برای پزشکان تدابیر لازم را نیاز دارد.

مقدمه: تشخیص سرطان تجربه ای بسیار ناخوشایند و غیرقابل باور برای هر فرد است که دامنه ای از علائم شامل درد و انواع ناراحتی های جسمی و روانی را به همراه دارد. حمایت اجتماعی یک منبع قابل اعتماد برای کمک به بیماران سرطانی در سازگاری با بیماری و علائم آن است که کیفیت زندگی را افزایش می دهد این مطالعه به منظور بررسی حمایت اجتماعی درک شده و ارتباط آن با برخی مشخصات دموگرافیک در بیماران مبتلا به سرطان انجام گردید.روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1392 در میان 117 نفر از بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی در بیمارستان سیدالشهدا اصفهان که به صورت نمونه گیری مستمر انتخاب شدند، انجام گردید. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه ای شامل دو قسمت خصوصیات دموگرافیک و حمایت اجتماعی جمع آوری و با آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: حمایت اجتماعی مشارکت کنندگان با میانگین 59.21 (SD=9.42) در دو سطح پایین (57.3%) و متوسط (42.7%) قرار داشت. ارتباط حمایت اجتماعی با سن معکوس (P=0.02) و با سطح تحصیلات مستقیم (P=0.00) بود. میانگین حمایت اجتماعی در افراد مجرد بیش از افراد متاهل و افراد مطلقه و بیوه (P=0.02) و در زنان بیشتر از مردان بود (P=0.01).نتیجه گیری: یافته ها حاکی از پایین بودن سطح حمایت اجتماعی در افراد بود. هم چنین بر اساس نتایج مردان، افراد با سطح تحصیلات پایین تر و افراد بیوه و مطلقه حمایت اجتماعی کمتری دریافت نموده بودند و این حمایت با افزایش سن نیز کاهش می یافت. این مساله توجه بیشتر به حمایت اجتماعی در این بیماران بالاخص در گروه های با سطح حمایت پایین تر را می طلبد.

مقدمه: بررسی های موجود حاکی از این هستند که اغلب رفتارهای بهداشتی و غیربهداشتی افراد در سنین نوجوانی شکل گرفته و تداوم می یابد و آموزش پذیری از خصیصه این سنین است. بنابراین سرمایه گذاری در امر سلامت و آموزش جوانان در جهت پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، امری زیربنایی تلقی می شود. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آموزش بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بر آگاهی و نگرش دانش آموزان در مورد بیماری های قلبی عروقی صورت گرفت.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی (Quasi- Experimental) از نوع قبل و بعد، از میان کل دانش آموزان دبیرستانی ساکن شهر ایذه 196 نفر (79 دختر و 117 پسر) به شیوه نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه خودساخته بر اساس اهداف تهیه و پس از تایید روایی و پایایی آن در دو مرحله قبل و بعد از مداخله تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزر SPSS 20، آمار توصیفی و آزمون های آماری t زوجی، همبستگی پیرسون و اسپیرمن در سطح a=0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین نمره آگاهی دانش آموزان در زمینه عوامل خطرساز بیماری های قلب و عروق قبل از آموزش 12.95±4.18 بود که بعد از آموزش به 23.85±4.48 افزایش یافت (p<0.001). میانگین نمره نگرش نیز بعد از آموزش از 68.10±9.21 به 82.44±8.27 افزایش یافت (p<0.001). میانگین نمره کلیه سازه های مدل (حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع و موانع درک شده، خودکارآمدی درک شده و راهنمای عمل) در قبل و بعد از مداخله آموزشی اختلاف معنی داری داشت (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه اثربخشی مداخله آموزشی بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی را در جهت ارتقای سطح آگاهی و تاثیر بر سازه های حساسیت، شدت، منافع درک شده، موانع و خودکارآمدی درک شده و راهنمای عمل دانش آموزان در رابطه با بیماری های قلبی و روش های پیشگیری از آن را تایید می نماید، لذا جهت ارتقای رفتارهای محافظت کننده در برابر بیماری های قلبی عروقی و در نهایت پیشگیری از ابتلا به این بیماری ها در سنین بالاتر، به کارگیری برنامه آموزشی بر اساس این مدل به عنوان یک اولویت آموزشی در مدارس می بایست مورد توجه مسوولین و مدیران بهداشتی و آموزشی کشور قرار گیرد.

مقدمه: سیستم های تهویه از جمله مهم ترین منابع صدا در ساختمان ها هستند که از بخش های چون فن، کانال یا توزیع کننده ها، توزیع و به محیط اطراف انتشار می یابند. فن های محوری در صنعت بسیار استفاده می شوند و سایلنسرها از جمله راه های کنترل صدای فن ها محسوب می شوند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر استفاده از سایلنسر جذبی در کاهش صدای فرکانس پایین فن محوری ایرانی است.روش ها: در این مطالعه از کانال گالوانیزه 0.6 میلی متر با ابعاد 30*30 سانتی مترمربع و فن محوری استفاده شد. سایلنسر جذبی نیز از جنس کانال به گونه ای طراحی شد تا سطح مقطع کانال و سایلنسر پس از تعبیه جاذب در کانال با هم یکسان شود. سایلنسر جذبی به طول 50 سانتی متر و در آن از جاذب پشم معدنی (دانسیته 80 Kg/m3 و 100 و ضخامت 5 cm و 10) استفاده شده است. برای تعیین تراز فشار صوت فن در کانال، دو میکروفون تعبیه شده است که با استفاده از نرم افزار MATLAB و در پهنای باند یک سوم اکتاو باند و در دوره های متغیر از 600- 2500 دور بر دقیقه صورت گرفته شده است. در این مطالعه به بررسی تعدادی از متغیرهایی که بر عملکرد سایلنسر جذبی در کانال موثر است پرداخته شده است و تاثیر آن ها در کاهش تراز فشار صوت سایلنسر مورد بررسی قرار گرفته شده است.یافته ها: حداکثر 2 دسی بل کاهش فشار صوت در فرکانس های پایین توسط سایلنسر جذبی طراحی شده که هم سطح با کانال طراحی شده، به دست آمده است. در این مطالعه با افزایش میزان ضخامت در ماده جاذب سایلنسر جذبی تغییر چندانی در کاهش صدا وجود نداشت اما با افزایش چگالی از 80 Kg/m3 به 100 نتایج بهتری در کاهش تراز فشار صوت دیده شد و باعث افزایش میزان میزان کاهش تراز فشار صوت (NR) شد.نتیجه گیری: با توجه به بررسی داده های حاصل از مطالعه مذکور، می توان در سیستم های تهویه از سایلنسر با ضخامت 5 سانتی متر با دانسیته 100 Kg/m3 در کاهش فشار صوت در فرکانس پایین تر از 250 هرتز به عنوان وسیله ای موثر استفاده کرد.

مقدمه: با توجه به اهمیت و نقش نیروهای کارآمد و توانمند در کشور و رسالت مهم دانشگاه در پرورش استعدادهای دانشجویان و نظر به این که در ایجاد انگیزه پیشرفت عوامل درون داد شامل هوش هیجانی و خودکارآمدی نقش به سزایی دارند لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه خودکارآمدی و هوش هیجانی (Emotional Intelligence) با انگیزه پیشرفت در دانشجویان پیام نور انجام گرفت.روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی، 341 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور بیرجند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل سه پرسش نامه هوش هیجانی شرینگ، خودکارآمدی عمومی شرر و انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس بود. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS 15و آزمون های آماری T مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره در سطح 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از میان دانشجویان مورد مطالعه 174 نفر (51%) مذکر و 262 نفر (76.7%) مجرد بودند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد رابطه مثبت و معنی داری بین خودکارآمدی و نیز مولفه های خودآگاهی و مهارت اجتماعی با انگیزه پیشرفت تحصیلی وجود دارد. میانگین نمره انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانشجویان مونث نسبت به مذکر و میانگین نمره خودکارآمدی در دانشجویان مذکر نسبت به مونث بیشتر است؛ ولی از نظر هوش هیجانی در دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. هم چنین در هیچ کدام از متغیرهای مذکور در رده های مختلف سنی و نیز رشته های مختلف تحصیلی تفاوتی به دست نیامد.نتیجه گیری: نظر به این که همبستگی مثبت و معنی داری بین خودکارآمدی، خودآگاهی و مهارت اجتماعی با انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشجویان مشاهده گردید لذا پیشنهاد می شود که با افزایش خودکارآمدی و هوش هیجانی از طریق اعمال روش های مناسب و غنی کردن محیط پرورشی، انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش جویان را ارتقا دهیم.

مقدمه: مطالعات زیادی نشان می دهند که افزایش شاخص توده بدنی نسبی (RBMI یا Relative Body Mass Index)، کاهش فعالیت بدنی را به دنبال خواهد داشت. هدف این مطالعه بررسی توزیع مقدار فعالیت بدنی بر اساس شاخص جنسیت و توده بدنی نسبی در دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق می باشد.روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی به منظور بررسی توزیع مقدار فعالیت بدنی بر اساس شاخص جنسیت و توده بدنی نسبی در دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق در سال 1392 انجام گردید. برای این منظور تعداد 300 دانش آموز پایه پنجم و ششم ابتدایی به روش تصادفی از بین مدارس نواحی مختلف آموزش و پرورش استان قزوین انتخاب شدند. پرونده بهداشتی آنان بررسی شد و آنهاییکه بر اساس الگوی مرکز آمار بهدا شتی (NCHS یا National Center for Health) دارای شاخص توده بدنی بالای 85 بودند انتخاب شدند. فعالیت بدنی واحدهای پژوهش با استفاده از یک پرسش نامه مناسب و مشابه (IPAQ-SF یا International Physical Activity Questionnaire- Short Form) مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با روش های مناسب آماری در نرم افزار SPSS ویرایش 17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که فراوانی چاقی و اضافه وزن در دو جنس تفاوت معنی داری دارد (P<0.001). دانش آموزان دارای اضافه وزن بدون توجه به جنسیتی که دارند، دارای فعالیت بدنی بیشتری نسبت به دانش آموزان چاق بوده و میانگین شاخص هایMPA, VPA  و MET نیز بر اساس توزیع جنسیتی و شاخص توده بدنی نسبی تفادت معنی داری دارند (P<0.001).نتیجه گیری: از آن جایی که افزایش شاخص توده بدنی نسبی باعث کاهش فعالیت بدنی دانش آموزان هر دو جنس می گردد، لذا مهم است که با تهیه و تدوین برنامه های مناسبی باعث افزایش فعالیت بدنی بیشتر در دانش آموزان چاق به نسبت دانش آموزان دارای اضافه وزن گردیم.

مقدمه: ایدز، یکی از مشکلات بهداشتی در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه است و معتادین به مواد مخدر تقریبا 68.15% موارد ایدز در ایران را تشکیل داده، عامل اصلی گسترش ایدز محسوب می شوند. هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین سازه های مدل اعتقاد بهداشتی با رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز در معتادین خرم آباد می باشد.روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 88 نفر از معتادینی که در مرکز بازتوانی خرم آباد نگهداری می شدند، در سال 1392-1391 انجام شد. نمونه ها به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ای مشتمل بر سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی و رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز بود. داده ها با آزمون های آماری آنالیز رگرسیون خطی چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: سازه های مدل اعتقاد بهداشتی به همراه آگاهی در مجموع 46% واریانس رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز را توضیح دادند. در بین این متغیرها، میزان پیشگویی کنندگی متغیر خودکارآمدی درک شده (b= 0.39) بیش از سایر متغیرها بود و متغیر آگاهی (b= 0.21) در مرتبه بعدی بود.نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر، رابطه بین خودکارآمدی، شدت و موانع درک شده را در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز تایید می کند. نتایج این مطالعه می تواند در استراتزی های مداخله ای تئوری محور، به منظور ایجاد و تغییر رفتار بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: با توجه به پیامدهای استرس شغلی بر روی رانندگان و هم چنین حوادث ترافیکی که سبب مرگ و میر و خسارت خواهد شد، لذا این مطالعه با هدف بررسی ارتباط استرس شغلی و سابقه حادثه در رانندگان آژانس های درون شهری یزد در دو گروه نوبت کار و غیرنوبت کار انجام گردید.روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه پژوهشی تحلیلی است که به روش موردی- شاهدی در سال 1392 و در رانندگان مربوط به 10 آژانس درون شهری یزد انجام گرفت. به همین منظور، تعداد 142 راننده نوبت کار و 125 نفر غیرنوبت کار به روش تصادفی- سهمیه ای انتخاب گردیدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از یک پرسش نامه فلیپ رایس (Phillip L. Rice) استفاده شد. سپس نتایج توسط نرم افزار spss20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد که درصد نوبت کاران دارای سابقه حادثه (75.4%) بسیار بیشتر از غیرنوبت کاران (56%). هم چنین میانگین نمره استرس بر حسب سابقه نیز در نوبت کاران (169.74±26.61) بالاتر از غیرنوبت کاران (160.47±28.05) می باشد که این اختلاف معنی دار (P=0.02) است.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که نوبت کاری باعث افزایش استرس شغلی رانندگان شده است و علاوه بر کاهش عملکرد فرد، سبب ایجاد حوادث نیز می گردد. لذا لازم است ضمن بررسی جامع تر میزان استرس در رانندگان، تدابیر لازم جهت کاهش پیامدهای آن نیز اندیشیده شود.

مقدمه: شناسایی و درک عوامل اثرگذار بر بروز استرس معلمان زن مقطع ابتدایی و نحوه سازگاری با این عوامل می تواند موجب تغییرات شگرف در توسعه نظام آموزشی کشور شده و زمینه ای برای طراحی مداخلات آموزشی مناسب در راستای ارتقاء سلامت افراد و جوامع باشد. هدف از این مطالعه تبیین تجارب استرس و استراتژی های سازگاری معلمان زن مقطع ابتدایی از دیدگاه آنان بود.روش ها: این مطالعه کیفی با مشارکت 46 نفر از معلمان زن مقطع ابتدایی شاغل در مدارس شهری و روستایی استان لرستان با نمونه گیری ترکیبی مبتنی بر هدف به روش بحث متمرکز (Focus group) به صورت نیمه ساختاریافته(Semi structured) در گروه های پنج تا ده نفره در سال 1392 طراحی و اجرا شد. پس از کسب رضایت نامه، داده ها جمع آوری،ضبط، دستنویسی و پس از کنترل صحت ثبت داده ها، با روش تحلیل محتوی (Content Analysis) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت حمایت از صحت و استحکام داده ها معیار مقبولیت، تاییدپذیری و انتقال پذیری لحاظ گردید.یافته ها: پنج مضمون اصلی شامل ماهیت استرس زایی شغل، مهندسی مجدد سازمانی، عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل مربوط به فرد و تعارض نقش ها استخراج شد.نتیجه گیری: شناخت موضوعات در زمینه استرس و استراتژی های سازگاری می تواند در حل مشکلات آموزشی اثرگذاربوده و افقی جدید در انجام تحقیقات جامع تر برای محققان فراهم نماید. به نظر می رسد استفاده از مدل های اجتماعی و مدل های در طراحی فرآیندهایی مانند پایش و نظارت ها، سیستم های آموزش معلمان، ارزش گذاری و تغییر در فرآیند ارتقاء شغلی موثر باشد.

مقدمه: برخی مطالعات مقطعی ارتباط کمبود ویتامین D با اجزای سندرم متابولیک را نشان داده اند، اما یافته های فعلی کاملا با یکدیگر هماهنگ نیستند. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در ایران، مطالعه حاضر در راستای این هدف طراحی گردید.روش ها: 156 زن بالای 30 سال مبتلا به سندرم متابولیک به روش نمونه گیری تصادفی متوالی وارد مطالعه شدند. غلظت 25 هیدروکسی ویتامین D سرم[25(OH)D]  و اجزای سندرم متابولیک اندازه گیری شد. سندرم متابولیک بر اساس ( NCEP:ATP-IIIیا National Cholesterol Education Program/ Adult Treatment Panel III) تعریف شد. افراد بر اساس غلظت 25(OH)D سرم به سه گروه طبقه بندی شدند.یافته ها: میانگین غلظت های 25(OH)D سرم 20.5±10.8 نانوگرم در میلی لیتر مشاهده شد. 54.5% زنان کمبود ویتامین D، %23.1 در معرض خطر کمبود و 22.4% دارای سطوح نرمال ویتامین D بودند. بعد از تعدیل سن،BMI  و فعالیت فیزیکی، آنالیز ANCOVA ارتباط آماری معکوس و معنی داری بین غلظت 25(OH)D سرم و قند خون ناشتا نشان داد (P=0.003). آنالیز MANCOVA ارتباط مستقیم و معنی داری بین غلظت 25(OH)D با سطوح HDL-C سرم نشان داد (P=0.014). ارتباط دور کمر و غلظت 25(OH)D از نظر آماری معنی دار نبود. ارتباط آماری معنی داری بین غلظت 25(OH)D با سایر اجزای سندرم متابولیک مشاهده نشد.نتیجه گیری: ارتباط 25(OH)D سرم با قند خون ناشتا و HDL-C می تواند پیش گوکننده بیماری های مزمن باشد، اما برای تعیین نقش ویتامین D با سندرم متابولیک و بیماری های مرتبط با آن طراحی مطالعات آینده نگر و کارآزمایی های بالینی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: در صنعت فولاد گستره وسیعی از تجهیزات و ماشین آلات در فرآیند تولید مورد استفاده قرار می گیرند که از منابع صدای آزاردهنده محسوب می گردند. هدف این مطالعه ارزیابی صدای محیطی و میزان مواجهه با صدا در واحدهای مختلف یک صنعت فولاد بود.روش ها: پس از شناسایی منابع و ویژگی های صوتی تجهیزات در فرآیند تولید، اندازه گیری تراز صدای محیطی و میزان مواجهه فردی به ترتیب با استفاده از ترازسنج صدا مدلCell.450 بر طبق استاندارد  ISO 9612و دوزیمتر مدل TES-1345 انجام گردید. توزیع تراز صدا در سطح کارگاه ها به صورت نقشه صوتی با استفاده از نرم افزار AutoCAD تهیه گردید. میزان افت شنوایی کارگران در طول سه سال متوالی از پرونده کارگران استخراج و نسبت به تراز صدای معادل مواجهه و دز صدای دریافتی مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: در کل کارخانه از مجموع ایستگاه های اندازه گیری 18.5% در محدوده خطر قرار داشت. متوسط تراز فشار صوت در 4 واحد اصلی کوره، انرژی، چدنریزی و موادرسانی به ترتیب در حدود 97.6، 95، 89.7 و 83 دسی بل A و تراز صوت در سه زیرواحد کوره بلند، سالن بلوور و سالن کولینگ تاور بیش از 90 دسی بل برآورد گردید. میانگین دز صدای دریافتی کارگران در زیرواحدهای کوره، چدن ریزی، بلوور، بگ فیلتر و کولینگ تاور به ترتیب 282.8%، 295.12%، 239.9% 234% و 180.5% تعیین گردید. میانگین افت شنوایی ناشی از صدا در طول سه سال متوالی به ترتیب 12.4، 14.5 و 15.4 دسی بل A بود.نتیجه گیری: واحدهای کوره، انرژی و چدن ریزی دارای شرایط نامناسبی به لحاظ آلودگی صوتی می باشند به طوری که میانگین افت شنوایی کارگران آن ها در هر سال 1.5 دسی بل افزایش داشته است. لذا باید اقدامات کنترلی مناسبی در این واحدها صورت گیرد.

مقدمه: استرس شغلی می تواند باعث ایجاد تاثیرات منفی بر روی متغیرهای سازمانی مانند تعهد و وفاداری افراد به سازمان و متغیرهای فردی سازمانی مانند عملکرد شغلی افراد گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت استرس شغلی و تاثیر آن بر روی تعهد سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان سازمان زندان های استان ایلام بود.روش ها: این مطالعه بر روی 177 نفر از کارکنان سازمان زندان های استان ایلام و در زندان مرکزی ایلام، مجتمع حرفه آموزی و کاردرمانی دالاب، زندان دره شهر و کانون اصلاح و تربیت انجام گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از مقیاس استرس شغلی سازمان اجرایی بهداشت و ایمنی انگلستان (HSE یا Health and Safety Executive)، پرسش نامه تعهد سازمانی آلن و مایر (Organizational Commitment Questionnaire Allen & Mayer's) و پرسش نامه عملکرد شغلی پاترسون (Questionnaire Paterson Job Performance) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و آزمون های آماری چند متغیره، مدل خطی عمومی، ضریب همبستگی پیرسون و ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره استرس شغلی (± انحراف معیار) در زندان مرکزی ایلام، مجتمع حرفه آموزی و کاردرمانی دالاب، زندان دره شهر و کانون اصلاح و تربیت، به ترتیب (±14.81)98.74، (±15.08)95.60، (±19.12)99.12 و (±15.71)85.71 بود. هم چنین مشخص شد که بین استرس شغلی و تعهد سازمانی ارتباط معنی داری وجود نداشت، اما بین استرس شغلی و عملکرد شغلی افراد از نظر آماری رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.000).نتیجه گیری: استرس شغلی بر روی تعهد سازمانی کارکنان زندان اثری نداشت اما بر روی عملکرد شغلی آن ها تاثیرگذار بود و باعث کاهش عملکرد آن ها شد. به کار گیری اقدامات لازم جهت مدیریت، کاهش یا حذف استرس شغلی و استرسورهای مرتبط با آن در جهت حفظ سلامت فردی و شغلی کارکنان زندان و افزایش کیفیت و کمیت عملکرد شغلی آنها، امر ضروری می باشد.

مقدمه: تحلیل ممیزی و رده بندی یکی از پرکاربردترین بخش های آماری در حوزه های مختلف علمی است. در این مورد روش های کلاسیک آماری دارای پیش فرض هایی هستند که در صورت برقرار نبودن آن ها استفاده از این روش ها با خطاهای قابل توجه ای همراه است. از طرفی روش شبکه عصبی مصنوعی با محدودیت کمتری روبرو است، و از آن جا که تحلیل داده های پزشکی دارای حساسیت بالایی است و اشتباه در رده بندی منجر به خطاهای جبران ناپذیری خواهد شد اهمیت دارد که دقیق ترین روش با کم ترین خطا را برای تحلیل این داده ها به کار برد.روش ها: برای مقایسه سه روش ممیزی درجه دو، رگرسیون لجستیک و شبکه عصبی مصنوعی در تشخیص بیماری از 1000 داده مربوط به بیماری انفارکتوس میوکارد استفاده شد. ارزیابی شبکه عصبی، با ملاک حداقل مربعات خطای پیش بینی صورت پذیرفت و از الگوریتم پس انتشار خطا استفاده شد. در ادامه عملکرد سه الگوریتم مختل (BFGS یا ,Conjugate gradient (Broyden-Fletcher-Goldfarb-Shanne وGradient descent  از شبکه عصبی در تشخیص و پیش بینی بیماری، مورد مقایسه قرار گرفت. تحلیل داده ها با نرم افزارهای SPSS, R, SAS, STATISTICA انجام شد.یافته ها: درصد خطا، درصد صحت پیش بینی، حساسیت، ویژگی و سطح زیرمنحنی راک به ترتیب در روش ممیزی درجه دو برابر با 10.15، 89.85، 0.8888، 0.9083، 0.922 و در روش رگرسیون لجستیک برابر با 10.88، 89.12، 0.8743، 0.9110، 0.941 و برای شبکه عصبی مصنوعی منتخب برابر با 3.97، 96.03، 0.9561، 0.9644، 0.966 به دست آمد. تفاوت معنی داری بین سطح زیرمنحنی راک برای سه روش وجود داشت. هم چنین از بین سه الگوریتم مختلف شبکه عصبی الگوریتم BFGS بر اساس معیارهای ذکرشده عملکرد بهتری داشته است و تفاوت معنی داری بین سطح زیرمنحنی راک برای سه الگوریتم وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به این که محدودیتی برای استفاده از شبکه عصبی مصنوعی وجود ندارد می توان نتیجه گرفت که این روش دقت پیش بینی و غربالگری بهتری نسبت به روش های ممیزی لجستیک و ممیزی درجه دو در تشخیص و پیش بینی بیماری انفارکتوس میوکارد داشته است.

مقدمه: هر چند ارتباط بین تعداد دندان ها و اختلالات گوارشی شناخته شده است، اطلاعات محدودی در مورد رابطه بین از دست دادن دندان ها و سندرم روده تحریک پذیر (IBS یا Irritable Bowel Syndrome) موجود است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین وضعیت دندانی و IBS در بین بزرگسالان ایرانی بود.روش ها: در این مطالعه مقطعی بر روی 4012 بزرگسال ایرانی، وضعیت دندانی به وسیله پرسش نامه خود اجرا ارزیابی شد. شرکت کننده ها در سه گروه اصلی طبقه بندی شدند: افراد دارای کلیه دندان ها، 5-1 دندان از دست داده، بیش از 5 دندان از دست داده اند.IBS  و زیرگروه های آن بر اساس معیارهای Rome III تعریف شدند.یافته ها: پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر، افرادی که 5-1 دندان را از دست داده بودند، 1.33 برابر شانس بیشتری برای ابتلا به IBS در مقایسه با افراد دارای کلیه دندان ها، داشتند. پس از کنترل متغیرهای مخدوشگر افرادی که 5-1 دندان را از دست داده بودند، از 37% شانس بیشتری برای ابتلا به IBS با غلبه یبوست، در مقایسه با افراد دارای کلیه دندان ها برخوردار بودند. (%1.37 :Odds Ratio، %95 فاصله اطمینان: 1.86-1.01). چه در مدل خام و چه در مدل های تعدیل شده، رابطه معنی داری بین وضعیت دندانی و سایر زیرگروه های IBS دیده نشد. هم چنین رابطه ای بین از دست دادن بیش از 5 دندان و شیوع IBS یافت نشد.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد از دست دادن 5-1 دندان به صورت معنی داری خطر IBS را افزایش می دهد به خصوص در مورد IBS با غلبه یبوست. این رابطه در گروه مردان برخلاف زنان معنی دار بود. جهت تایید این یافته ها نیاز به مطالعات بیشتر از نوع آینده نگر می باشد.

مقدمه: پساب های حاوی رنگ های سنتتیک برای سیستم های اکولوژیکی و سلامت عمومی خطرناک هستند. فرآیند جذب سطحی در سال های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. لذا این مطالعه با هدف بررسی امکان استفاده از نانوذرات اکسید روی تثبیت شده بر کربن فعال در جذب رنگ متیلن بلو از فاضلاب سنتتیک انجام شد.روش ها: مطالعه حاضر به صورت آزمایشگاهی در یک راکتور منقطع انجام گرفت. تثبیت کردن نانوذرات بر روی کربن فعال به روش حرارتی صورت گرفت. اثر متغیرهایی نظیر بارگذاری نانوذرات بر سطح کربن فعال، pH، زمان تماس، غلظت رنگ و دوز جاذب مطالعه شد. کینتیک واکنش و ایزوترم جذب مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: مقادیر ظرفیت جذب رنگ در بارگذاری های نانوذرات 0.01، 0.1 و 0.5 گرم بر یک گرم کربن فعال برای غلظت اولیه رنگ 50 میلی گرم در لیتر و جرم جاذب 0.3 گرم در لیتر در زمان 120 دقیقه به ترتیب 16.6، 16.45 و 14.52 میلی گرم بر گرم بوده است. میزان جذب رنگ با جاذب پوشش داده شده (با ظرفیت جذب 16.6 میلی گرم بر گرم) از قدرت رنگبری بالاتری نسبت به کربن خام (با ظرفیت جذب 6.47 میلی گرم بر گرم) برخوردار است.نتیجه گیری: نتایج حاصل مشخص ساخت که می توان از فن آوری تثبیت نانوذرات بر کربن فعال به عنوان یک جاذب موثر، کارآمد و سریع در جهت حذف رنگ متیلن بلو از محلول های آبی استفاده کرد.

مقدمه: کروم از فلزات سنگین موجود در پساب صنایع بوده که به دلیل اثر منفی بر موجودات زنده و اثرات زیست محیطی باید قبل از تخلیه به محیط، از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی پتانسیل جذب کربن فعال شده با کلرید آمونیوم برای حذف کروم شش ظرفیتی از محلول های آبی و مقایسه آن با کربن فعال تجاری می باشد.روش ها: در این مطالعه، اثر pH، غلظت اولیه کروم شش ظرفیتی، مقدار جاذب، زمان تماس بر راندمان حذف کروم بررسی شد. همچنین ایزوترم و سینتیک جذب کروم توسط کربن فعال شده با کلرید آمونیوم (NAC) و کربن فعال تجاری (SAC) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که کربن فعال شده با کلرید آمونیوم (NAC) می تواند در غلظت کروم 50 mg/l، دوز بهینه 1 گرم در لیتر،2 pH ، و زمان تماس 30 دقیقه بیش از 90 درصد کروم را حذف نماید. فرایند جذب از مدل سینتیک شبه درجه دوم نوع 1 تبعیت کرده و داده های جذب با ایزوترم لانگمویر نوع 1 مطابقت بیشتری داشت. حداکثر ظرفیت جذب برای NAC و SAC به ترتیب 142.85 mg/g و 63.69 mg/g به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد کهNAC  در مقایسه با SAC به عنوان یک جاذب موثر و مقرون به صرفه در حذف کروم شش ظرفیتی از آب های آلوده می باشد.

مقدمه: مواجهه با فلزات به عنوان یک خطر بهداشتی و زیست محیطی مطرح می باشد. سنجش عناصر در محلول های مختلف، مقدمه ای برای پیشگیری و کنترل مواجهه با فلزات است. امروزه روش های آماده سازی نمونه، برای تسهیل شیوه های آنالیز استفاده می شود. در این مطالعه، کاربرد روش استخراج فاز جامدی بر پایه نانوزئولیت  Yبرای تغلیظ مقادیر بسیار کم Cd2+ و Cr6+ از محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفته است.روش ها: در این مطالعه با کپسوله کردن لیگاندی درون میسل های تریتون X-100 و هدایت این مجموعه درون حفرات نانوزئولیت Y، فاز جامد تهیه شد. فاز جامد تهیه شده با PH هایی در رنج 2.5 تا 5، در غلظت های مختلف لیگاند و زمان به هم خوردن 10 تا 80 دقیقه بررسی گردید. استخراج فلزات در مقادیر بسیار کم، توسط فاز جامد و به کمک دستگاه جذب اتمی کوره، ارزیابی و اعتباربخشی گردید.یافته ها: منحنی استاندارد برای هر دو فلز بعد از استخراج در رنج غلظت 5 تا 80 میکروگرم بر لیتر (ppb)، با ضریب همبستگی بیش از 99% به دست آمد. ضریب تغییرات (Coefficient variance) درون روز و برون روز برای استخراج فلزات کروم (VI) و کادمیم(II)  از فاز جامد بهینه شده در غلظت های مختلف کمتر از 7% گزارش گردید.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد با مهار کردن شلاته کننده ای مثل آمونیم پیرولیدین دی تیو کاربامات درون میسل هایی از تریتون X-100 می توان ترکیبی ایجاد نمود که فلزات در مقادیر بسیار کم را به دام اندازد. بررسی فاکتورهای مختلف مثل تکرارپذیری و صحت روش استخراج مشخص ساخت که نانوزئولیت Y عامل دار شده در استخراج Cd2+و Cr6+ از محلول های آبی، موفقیت آمیز عمل کرده است. پیشنهاد می شود جهت تعیین مقدار فلزات یادشده از محلول های آبی فاز جامد بهینه شده استفاده گردد.

مقدمه: در این مقاله، خوشه بندی رگرسیونی (Regression clustering) با استفاده از فرایند دیریکله (Dirichlet process) جهت به دست آوردن بینشی جامع از الگوی سلامت کودکان و نوجوانان بررسی شده در مطالعات ملی ایران، در نظر گرفته شد. در این رویکرد به خوشه بندی، ضمن این که تاثیر عوامل مزاحم، حذف و تحلیل های دقیق تری از وضعیت افراد به دست می آید، تعداد خوشه ها و الگوهای موجود در داده ها نیز تخمین زده می شود. در این پژوهش، خوشه بندی افراد نمونه از نظر دو شاخص چربی خون و قند خون، مدنظر قرار گرفته و میزان تاثیر شاخص تن سنجی (Anthropometric)، رده سنی و جنسیت بر نحوه خوشه بندی افراد، مورد ارزیابی قرار گرفته است.روش ها: به منظور برآورد پارامترهای مجهول مدل، با رویکرد بیز (Bayesian approach) به مساله، از روش های شبیه سازی مونت کارلوی زنجیر مارکفی (Markov chain Monte Carlo) در نرم افزار اپن باگز (Open Bugs) استفاده شده است. به منظور به دست آوردن بینش مناسب در رابطه با تعداد الگوهای افراد در معرض خطر بیماری های قلبی- عروقی و دیابت، بر مبنای شاخص چربی خون و قند خون، از فرایند دیریکله استفاده شده است.یافته ها: تاثیر متغیرهای شاخص تن سنجی، رده سنی و جنسیت بر خوشه بندی با وارد کردن آن ها به عنوان متغیرهای توضیحی در مدل رگرسیونی و درنتیجه حذف اثر آنها بر خوشه بندی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج منجر به تشکیل سه خوشه شد، به طوری که درصد افراد تخصیص یافته به خوشه های 1 تا 3، به ترتیب برابر با 47% (1310 نفر)، 4% (112 نفر) و 49% (1366 نفر) شد. با بررسی چارک های متغیرهای قندخون و چربی خون، نتیجه می شود که افراد قرار گرفته در خوشه 3 که حجم بزرگی از کودکان و نوجوانان نمونه را تشکیل می دهند، از لحاظ شاخص چربی خون و نیز قندخون، افراد در معرض خطر محسوب می شوند. هم چنین افراد خوشه اول دارای قندخون و شاخص چربی خون نرمال و افراد خوشه دوم دارای قندخون در محدوده خطر و شاخص چربی خون نرمال هستند.نتیجه گیری: در خوشه بندی کودکان و نوجوانان از لحاظ دو متغیر قندخون و شاخص چربی خون، متغیرهای جنسیت، رده سنی و شاخص تن سنجی عوامل تاثیرگذار بر تعداد و ساختار خوشه ها هستند. هم چنین، افراد نمونه به سه خوشه، افراد با وضعیت نرمال، افراد در ریسک ابتلا به بیماری دیابت و افراد در ریسک بیماری های قلبی- عروقی و نیز دیابت، تقسیم بندی شدند.

مقدمه: بازاریابی اجتماعی در طی چندین سال گذشته بارها در جهت تاثیرگذاری بر رفتار بهداشتی مورد استفاده قرار گرفته شده است. هدف این مطالعه بررسی اثر ارائه برنامه های ترویجی- آموزشی که شامل بروشور، کلیپ های تبلیغاتی و مشاوره می باشد بر کاهش مصرف غذای آماده دانش آموزان دبستان سما می باشد.روش ها: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 56 نفر از دانش آموزان دبستان دخترانه و پسرانه سما در دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای شامل دو قسمت بود سوالات زمینه ای و سوالاتی در مورد میزان مصرف غذای آماده که با توجه به مطالعات قبلی طراحی شد. این پرسش نامه به صورت پیش آزمون در هر دو گروه تکمیل شد. سپس بر اساس اطلاعات به دست آمده برنامه ترویجی- آموزشی که شامل کلیپ تبلیغاتی و بروشور و مشاوره حضوری بود برای گروه آزمایش طراحی و اجرا شد و پس از سه هفته آزمون ثانویه از هر دو گروه به عمل آمد. بعد از جمع آوری داده ها با استفاده از آزمون فرضیه های مختلف از جمله تحلیل واریانس فرضیه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میانگین نمره برنامه های ترویجی آموزشی قبل از آموزش در 2 گروه اختلاف معنی داری نداشت (p=0.39). اما بعد از آموزش میانگین نمره برنامه های ترویجی آموزشی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری داشت (p=0.002). نتایج نشان دادند که بعد از آموزش بین ارائه کلیپ (p=0.000)، ارائه بروشور (p=0.000) و دادن مشاوره (p=0.000) بر کاهش مصرف غذای آماده در گروه آزمایش ارتباط معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: برنامه های ترویجی آموزشی در مورد کاهش مصرف غذای آماده در رفتار تغذیه ای دانش آموزان تحت مطالعه تاثیر مثبت داشته است. با توجه به پایین بودن سطح آگاهی دانش آموزان مقطع ابتدایی و برای بهبود و اصلاح رفتار تغذیه ای آنان در مورد کاهش مصرف غذای آماده استفاده از برنامه ترویجی آموزشی ضروری به نظر می رسد.